Temat: Spółki prawa handlowego Część I i II

(1)

Strona 1 z 49

Temat: Spółki prawa handlowego Część I i II

1. Spółki osobowe:

1.1. spółka jawna. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.

1.2. spółka partnerska. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.

1.3. spółka komandytowa. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.

1.4. spółka komandytowo – akcyjna. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.

2. Spółki kapitałowe:

2.1. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.

2.2. spółka akcyjna. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.

Od 1 stycznia 2001 r. obowiązuje nowy Kodeks spółek handlowych, który zastąpił (z wyjątkami) dotychczasową regulację prawną tj. Kodeks handlowy. Ustawodawca wprowadził nowe typy spółek handlowych oraz dostosował ich organizację do potrzeb gospodarki rynkowej w Polsce.

Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.

Przez umowę spółki handlowej, zgodnie z art. 3 Kodeksu spółek handlowych, wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

Ze względu na wprowadzenie nowych typów spółek, obecnie obowiązuje inny, ustawowy, podział na spółki osobowe i kapitałowe (art. 4 Kodeksu spółek handlowych).

1. SPÓŁKI OSOBOWE

Spółki osobowe zostały uregulowane w art. 8-10¹Kodeksu spółek handlowych. Typową cechą spółek osobowych – jak sama nazwa wskazuje – jest czynnik osobowy. Podstawową cechą odróżniającą spółki osobowe od spółek kapitałowych jest to, iż spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej, a wspólnicy zasadniczo odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki.

Przymiotu posiadania osobowości prawnej nie należy utożsamiać z przysługującym spółkom - jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej - uprawnieniom polegającym na tym, że spółki te mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe,

(2)

Strona 2 z 49 zaciągać zobowiązania (zdolność do czynności prawnych), pozywać i być pozywaną (zdolność sądowa).

Ponadto w spółkach osobowych:

 brak jest organów spółki (z wyjątkiem spółki partnerskiej i spółki komandytowo-akcyjnej);

 zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej;

 spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą;

 ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi;

 ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej;

 w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

Do osobowych spółek handlowych zalicza się:

 spółki jawne,

 spółki komandytowe,

 spółki partnerskie,

 spółki komandytowo-akcyjne.

1.1. SPÓŁKA JAWNA

Spółka jawna została uregulowana w art. 22-85 Kodeksu spółek handlowych. Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

W Kodeksie spółek handlowych zrezygnowano z określenia, że spółką jawną jest taka spółka, która prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Nowa ustawa zawiera jednak zastrzeżenie, iż

(3)

Strona 3 z 49 wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Jest to tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólnika, która polega na tym, że w pierwszej kolejności odpowiada spółka, a dopiero wtedy, gdy z jej majątku nie uda się zaspokoić wierzyciela - odpowiadają jej wspólnicy. Taka konstrukcja odpowiedzialności nie stanowi jednak przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed jej wpisem do rejestru.

Umowa spółki jawnej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Do chwili wejścia w życie Kodeksu spółkek hadnlowych, tj. do dnia 1 stycznia 2001 roku taki rygor nie obowiązywał i w konsekwencji można było zawrzeć umowę spółki jawnej nawet ustnie. Obecnie umowa musi mieć formę pisemną, a jej niezachowanie powoduje nieważność porozumienia wspólników.

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".

Art. 25 Kodeksu spółek handlowych szczegółowo określa, co powinna zawierać umowa spółki jawnej.

Mianowicie:

1) firmę i siedzibę spółki,

2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, 3) przedmiot działalności spółki,

4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Nowa ustawa wprowadza obowiązek zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego. Od 1 stycznia 2001 r. jest on prowadzony w systemie informatycznym przez sądy rejonowe - sądy gospodarcze obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego części. Są to tzw. sądy rejestrowe.

Zgodnie z art. 26 Kodeksu spółek handlowych, zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno zawierać:

1) firmę, siedzibę i adres spółki, 2) przedmiot działalności spółki,

3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,

4) nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki, i sposób reprezentacji.

Ponadto, umowa spółki powinna określać też nazwiska i imiona (firmy) wspólników oraz osób

(4)

Strona 4 z 49 uprawnionych do reprezentacji spółki, sposób reprezentacji, sposób podziału zysku i strat oraz normować istotne dla wspólników stosunki wewnętrzne między wspólnikami oraz między wspólnikami a spółką. Umowa może też regulować np. sposób dokonywania zmian umowy spółki, przenoszenie ogółu praw i obowiązków wspólnika, sposób prowadzenia spraw spółki, zakazy konkurencji, przyczyny rozwiązania spółki, skutki śmierci wspólnika. Zaleca się, aby umowa regulowała także czy za prowadzenie spraw spółki przysługuje wynagrodzenie, termin wniesienia i sankcje z powodu niewniesienia wkładów, czy wspólnicy mają prawo żądania odsetek.

Każdy wspólnik ma prawo zgłosić spółkę jawną do rejestru. Do zgłoszenia dołączyć należy złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.

Współmałżonek wspólnika spółki jawnej może żądać wpisania do rejestru wzmianki o umowie dotyczącej stosunków majątkowych między małżonkami.

Określenie stosunku spółki jawnej do osób trzecich, a więc jej stosunków zewnętrznych w nowej ustawie zostało sformułowane inaczej, niż dotychczas. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę i prawo to dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Nie można go ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.

Umowa spółki jawnej może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.

Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Pamiętać należy, że osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.

Wpis spółki jawnej do Krajowego Rejestru Sądowego

Art. 36 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym określa zakres podmiotowy wpisów do rejestru przedsiębiorców. Spółka jawna wymieniona została jako pierwszy podmiot podlegający rejestracji.

Wniosek o wpis do KRS obejmuje:

– formularz główny – KRS–W1 oraz obligatoryjne załączniki:

– KRS–WB – w celu ujawnienia danych wspólników (wspólnikami spółki jawnej mogą być zarówno osoby fizyczne jak i prawne);

– KRS–WK – w celu ujawnienia danych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki;

– KRS–WM – w celu ujawnienia przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

(5)

Strona 5 z 49 Ponadto, fakultatywnie mogą być dołączone formularze:

– KRS–WA – w celu rejestracji oddziałów spółki;

– KRS–WL – w celu ujawnienia danych prokurenta;

– KRS–WH – w celu ujawnienia sposobu powstania (np. w przypadku, gdy spółka powstaje w wyniku przekształcenia ze spółki cywilnej).

Do wniosku obligatoryjnie powinny być dołączone następujące dokumenty:

– umowa spółki (art. 9 ust. 3 ustawy o krajowym Rejestrze Sądowym);

– złożone wobec sądu lub poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki (wspólników oraz prokurentów, jeżeli zostali powołani – art. 26 ust. 3 Kodeksu spółek handlowych);

– adresy wspólników oraz ich adresy do korespondencji.

Dokumenty, na podstawie których dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach. Każdy ze wspólników jest uprawniony i zobowiązany do zgłoszenia spółki jawnej do rejestru.

Zgodnie z art. 25 Kodeksu spółek handlowych, spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Opłaty

Wniosek o rejestrację spółki jawnej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:

– opłata za wpis – wysokość określa § 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych),

– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).

Najczęściej spotykane błędy wniosków o rejestrację spółki jawnej to:

1. Brak wymaganych przepisami opłat, co powoduje zwrot wniosku na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

2. Brak formularza KRS–WK – wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki.

(6)

Strona 6 z 49 3. Nieprawidłowo obrana firma oraz skrót firmy spółki jawnej.

Nieprawidłowo określony sposób reprezentacji spółki

Sposób reprezentacji został uregulowany w art. 29 § 1 Kodeksu spółek handlowych (każdy wspólnik ma prawo reprezentowania spółki). Zasada wyrażona w powyższym przepisie może ulec modyfikacji na mocy umowy spółki lub orzeczenia sądu.

Kompetencje wspólnika do reprezentowania spółki często nie są odróżniane od uprawnień do prowadzenia spraw spółki określonych w art. 38–40 Kodeksu spółek handlowych.

Prawo reprezentacji oznacza kompetencje do składania oświadczeń woli i dokonywania czynności prawnych w stosunkach zewnętrznych ze skutkiem dla spółki np. zawarcie umowy sprzedaży, reprezentacja przed sądem.

Prowadzenie spraw spółki dotyczy stosunków wewnętrznych spółki, należy do uprawnień organizacyjnych np. podejmowanie decyzji związanych z kierowaniem bieżącą działalnością przedsiębiorstwa, sporządzanie bilansu.

Sposób prowadzenia spraw spółki nie podlega ujawnieniu w rejestrze.

Rejestracja spółki jawnej powstałej z przekształcenia spółki cywilnej

Problematyka rejestracji spółki jawnej powstałej w wyniku przekształcenia spółki cywilnej została poruszona w art. 26 § 4 Kodeksu spółek handlowych.

Do zgłoszenia tak powstałej spółki do rejestru stosuje się omówione wyżej zasady z następującymi różnicami:

– wniosek o wpis powinien być podpisany przez wszystkich wspólników;

– umowa spółki cywilnej powinna być dostosowana do przepisów o umowie spółki jawnej (art. 25 Kodeksu spółek handlowych) w związku z czym do wniosku powinien być dołączony aneks do umowy spółki cywilnej zawierający zmiany w tym zakresie;

– do formularza KRS–W1 oprócz formularzy omówionych wyżej powinien być dołączony załącznik KRS–

WH (sposób powstania podmiotu).

W formularzu KRS–WH należy wypełnić pole 1 w części I oraz pole 2, w którym należy wpisać nazwiska poszczególnych wspólników przekształcanej spółki cywilnej wraz z numerami, pod jakimi figurowali

(7)

Strona 7 z 49 poszczególni wspólnicy w Ewidencji Działalności Gospodarczej, nazwę organu prowadzącego Ewidencję oraz firmę pod jaką była prowadzona działalność gospodarcza, pozostałe części formularza należy przekreślić.

Spółka cywilna staje się spółką jawną z chwilą wpisu do rejestru.

Rejestracja zmian dotyczących spółki jawnej Wniosek o rejestrację zmiany

Wniosek o rejestrację zmiany powinien być zgłoszony sądowi rejestrowemu w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Do każdego wniosku o zmianę należy dołączyć oryginał lub urzędowo (notarialnie) poświadczony odpis dokumentu potwierdzającego zgłaszaną zmianę.

Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, do zmian polegających na zmianie umowy spółki należy dołączyć tekst jednolity tejże umowy zawierający wszystkie wprowadzone zmiany, aczkolwiek niezłożenie tekstu jednolitego umowy nie może stanowić podstawy odmowy wpisu, to może spowodować wszczęcie przez sąd z urzędu postępowania przymuszającego uregulowanego w art. 24 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Opłaty

Wniosek o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:

– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.

w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);

– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).

Formularze

Zmiana powinna być zgłoszona na urzędowym formularzu KRS–Z1, do którego, zależnie od konkretnego stanu faktycznego, mogą być dołączone załączniki:

– KRS– ZA – zmiana oddziału;

– KRS–ZB– zmiana wspólników spółki jawnej;

(8)

Strona 8 z 49 – KRS–ZK – zmiana wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki;

– KRS–ZL – zmiana prokurenta lub wniosek o wpisanie nowo powołanego prokurenta;

– KRS–ZM – zmiana przedmiotu działalności;

– KRS–ZN – sprawozdanie finansowe i inne dokumenty;

– KRS–ZH – połączenie, podział spółki;

– KRS–ZY – numer identyfikacyjny REGON.

Formularz główny KRS–Z1 służy ujawnieniu zmian:

– firmy spółki;

– siedziby i adresu spółki;

– zmiany informacji o czasie na jaki została utworzona spółka;

– umowy spółki.

Wniosek powinien być podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w KRS.

Najczęściej spotykane uchybienia we wnioskach o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców 1. Brak opłat za wpis oraz ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

2. Brak formularza KRS–ZK – w przypadku zmian danych wspólników pociągających za sobą zmiany w zakresie reprezentacji spółki.

3. Brak uwierzytelnionych notarialnie lub złożonych wobec sądu wzorów podpisów nowych wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki.

4. Brak uchwał wspólników dotyczących rejestrowanych zmian.

5. Brak tekstu jednolitego zmienionej umowy spółki.

6. Zgłoszenie do rejestru przeniesienia praw i obowiązków wspólnika na inną osobę bez upoważnienia umownego w tym zakresie (art. 10 KSH).

7. Nieprawidłowo ustanowiona prokura, brak uwierzytelnionego notarialnie lub złożonego wobec sądu wzoru podpisu prokurenta.

(9)

Strona 9 z 49 8. Złożenie formularza KRS–ZM, w którym przedmiot działalności nie został określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności.

9. Złożenie sprawozdania finansowego podpisanego z naruszeniem art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

10. Podpisanie wniosku przez osoby nieuprawnione do reprezentacji spółki lub podpisanie wniosku niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w KRS.

Wniosek obejmujący ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy spółki oraz wniosek o wpisanie numeru ewidencyjnego REGON

Wniosek o ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z30 (wniosek obejmujący sprawozdanie finansowe za jeden rok obrotowy nie wymaga załączników KRS–ZN, załączniki wymagane są przy wniosku obejmującym kilka lat obrotowych).

Do wniosku powinno być dołączone sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości lub zgodnie z art. 10 4 Kodeksem spółek handlowych wraz z uchwałą wspólników o zatwierdzeniu tego sprawozdania.

Wniosek powyższy podlega opłatom:

– wpis stały;

– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Wniosek w przedmiocie wpisu numeru identyfikacyjnego REGON stanowiący uzupełnienie pierwszego wniosku o wpis podmiotu do KRS powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z1 wraz z załącznikiem KRS–ZY. Wniosek taki nie podlega opłacie sądowej, a wpis dokonany w wyniku rozpoznania takiego wniosku nie podlega ogłoszeniu. Do wniosku można dołączyć zaświadczenie (lub jego kserokopię) o nadaniu numeru ewidencyjnego REGON – zapobiegnie to przedłużeniu postępowania w wypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do prawdziwości danych ujawnionych we wniosku.

Zgłoszenie wniosku o wpisanie likwidacji spółki jawnej Przyczyny likwidacji

Jeśli chodzi o przypadki, w których powinna nastąpić likwidacja spółki to art. 67 § 1 Kodeksu spółek handlowych odwołuje się do postanowień art. 58 Kodeksu spółek handlowych, który określa zdarzenia prowadzące do rozwiązania spółki.

Są to:

(10)

Strona 10 z 49 – przyczyny przewidziane w umowie spółki;

– jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;

–ogłoszenie upadłości spółki;

– śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości;

– wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;

– prawomocne orzeczenie sądu.

W przypadku spółki jawnej postępowanie likwidacyjne nie jest przymusowe jak np. w spółkach kapitałowych. Ma ono na celu przede wszystkim, umożliwienie zakończenia interesów spółkowych samym wspólnikom i służy głównie ich interesom.

Formularze

Likwidacja powinna być zgłoszona sądowi rejestrowemu na urzędowym formularzu KRS–Z61.

Do wniosku powinny być dołączone formularze:

– KRS–ZR – w celu ujawnienia danych likwidatorów, likwidatorami są wszyscy wspólnicy, wspólnicy mogą też powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona. Uchwała taka wymaga jednomyślności, chyba że co innego wynika z umowy spółki. W przypadku, gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie, chyba, że wspólnicy postanowią inaczej;

– KRS–ZK– w celu wykreślenia danych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki – w okresie likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy;

– KRS–ZL – w przypadku gdy w spółce byli powołani prokurenci, wykreślenie prokurentów – otwarcie likwidacji powoduje bowiem wygaśnięcie prokury, w okresie likwidacji prokura nie może być ustanowiona.

Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”.

Do wniosku powinny być dołączone:

– dokument, na podstawie którego następuje otwarcie likwidacji (np. uchwała wspólników, orzeczenie sądu);

– złożone wobec sądu lub uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów likwidatorów.

Wniosek powyższy podlega opłatom jak każdy wniosek o wpisanie w rejestrze zmiany tj.:

– wpis,

(11)

Strona 11 z 49 – za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Do zgłoszenia do rejestru wniosku o otwarciu likwidacji uprawniony jest każdy likwidator.

Upadłość spółki jawnej

Na podstawie art. 45 ust. 1 KrRejSU informacje o ogłoszeniu upadłości z określeniem sposobu jej prowadzenia oraz o osobie syndyka wpisuje się do rejestru z urzędu po przesłaniu przez sąd upadłościowy postanowienia w tym zakresie .

Wykreślenie spółki jawnej z rejestru

Wniosek o wykreślenie składa się na urzędowym formularzu KRS–X2.

Przyczyny wykreślenia

a) zakończenie postępowania likwidacyjnego

Zakończenie likwidacji następuje z chwilą ściągnięcia wierzytelności spółki, spłaty zobowiązań, sporządzenia bilansu zamknięcia likwidacji i podziału nadwyżki majątku pomiędzy wspólników. Pełna spłata zobowiązań nie jest jednak warunkiem koniecznym zakończenia likwidacji bowiem, za ewentualne nieuregulowane długi spółki jawnej po jej rozwiązaniu odpowiedzialni są solidarnie, bez ograniczeń wszyscy jej wspólnicy.

Do wniosku o wykreślenie powinny być dołączone:

– bilans zamknięcia likwidacji;

– oświadczenie likwidatorów, że likwidacja została ukończona;

– uchwała wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki.

Wniosek o wykreślenie składają wszyscy likwidatorzy.

Termin na wykonanie tego obowiązku wynosi 7 dni od daty zakończenia likwidacji spółki zgodnie z art.

22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

b) rozwiązanie spółki bez przeprowadzenia likwidacji

Ponownie podkreślić należy, że likwidacja spółki jawnej nie ma charakteru obligatoryjnego. Zamiast likwidacji wspólnicy mogą zawrzeć układ co do innego sposobu zakończenia działalności spółki. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej zawarcie takiego układu wymaga jednomyślności wspólników.

Do wniosku powinna być dołączona uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia likwidacji.

Obowiązek zgłoszenia wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców ciąży na wszystkich wspólnikach.

(12)

Strona 12 z 49 Ukończenie postępowania upadłościowego

Do wniosku powinno być dołączone prawomocne postanowienie sądu upadłościowego o ukończeniu postępowania upadłościowego. Sąd może wydać takie postanowienie po zlikwidowaniu tj. upłynnieniu całego majątku masy upadłości i dokonaniu podziału między wierzycieli. Wniosek o wykreślenie podpisuje w tym wypadku syndyk.

Wykreślenie w wyniku połączenia, przekształcenia, podziału spółki jawnej

Wpisy dotyczące wykreślenia spółek w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia są dokonywane z urzędu. Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku w tym zakresie. Przedmiotowy wniosek powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–X2 wraz załącznikiem KRS–ZH, do wniosku powinien być dołączony odpis postanowienia sądu uzasadniającego wykreślenie spółki jawnej.

Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru podlega opłatom:

– wpis,

1.2. SPÓŁKA PARTNERSKA

Spółka partnerska została uregulowana w art. 86-101 Kodeksu spółek handlowych. Spółkę tę tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Spółka partnerska jako spółka osobowa, może więc nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu, pozywać i być pozywaną. Spółka partnerska nie ma jednak osobowości prawnej.

Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, określonych w ustawie. W szczególności, zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych, partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów:

- adwokata, - aptekarza, - architekta,

- biegłego rewidenta,

- brokera ubezpieczeniowego, - doradcy podatkowego,

(13)

Strona 13 z 49 - księgowego,

- lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii, - notariusza,

- pielęgniarki, położnej, - radcy prawnego, - rzecznika patentowego, - rzeczoznawcy majątkowego, - tłumacza przysięgłego.

Kodeks spółek handlowych nie zabrania, by w jednej spółce partnerskiej działali wspólnicy wykonujący różne wolne zawody. Mogą więc działać takie spółki, które pod jedną firmą skupiają jednocześnie np.

prawników i biegłych rewidentów.

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Może ona używać skrótu "sp.p". Firmy z oznaczeniem „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz skrótu „sp.p.” może używać tylko spółka partnerska.

W firmie spółki partnerskiej mogą występować tylko te wolne zawody, na których wykonywanie w takiej spółce zezwala art. 87 i 88 Kodeksu spółek handlowych lub odrębne ustawy odsyła art. 87 § 1 Kodeksu spółek handlowych i do których wykonywania w ramach danej spółki są uprawnieni partnerzy.

Partnerami mogą być osoby uprawnione do wykonywania jednego lub kilku wolnych zawodów. W firmie spółki partnerskiej powinny być wymienione wszystkie wolne zawody wykonywane w spółce przez partnerów. Powinny być to zawody wykonywane w ramach tej konkretnej spółki.

Przepis art. 90 Kodeksu spółek handlowych nie wypowiada się w kwestii dopuszczalności zamieszczania w firmie spółki partnerskiej dodatków nieobowiązkowych. Na podstawie art. 2 Kodeksu spółek handlowych należy sięgnąć do art. 43⁵ § 2 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, iż firma spółki może zawierać „inne określenia dowolnie obrane”.

Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i zawierać:

1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki, 2) przedmiot działalności spółki,

3)nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku, gdy umowa spółki przewiduje, że jeden albo większa liczba partnerów będą ponosić odpowiedzialność tak jak wspólnik spółki jawnej,

(14)

Strona 14 z 49 4) w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów, 5) firmę i siedzibę spółki,

6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

7) określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.

Spółka partnerska podlega zgłoszeniu do rejestru sądowego, prowadzonego przez sąd rejestrowy.

Zgłoszenie to powinno zawierać:

1) firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń, 2) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

3) przedmiot działalności spółki,

4) nazwiska i imiona partnerów, którzy są uprawnieni do reprezentowania spółki; nie dotyczy to przypadku, gdy umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów,

5) nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu,

6) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku, gdy umowa przewiduje, że niektórzy wspólnicy będą odpowiadali tak jak wspólnicy spółki jawnej.

Do zgłoszenia spółki partnerskiej do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu.

Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Wpis spółki partnerskiej do rejestru

Wniosek o wpis do KRS obejmuje formularz główny – KRS–W 1 oraz obligatoryjne załączniki:

– KRS–WD – w celu ujawnienia danych partnerów (podkreślić jeszcze raz należy , że partnerami spółki mogą być tylko osoby fizyczne);

– KRS–WK – w celu ujawnienia danych partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki – umowa spółki partnerskiej może powierzyć prowadzenie spraw spółki oraz reprezentację zarządowi;

– KRS–WM – w celu ujawnienia przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Polska Klasyfikacja Działalności stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 20.1.2004 r.

w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

(15)

Strona 15 z 49 Ponadto fakultatywnie mogą być dołączone formularze:

– KRS–WA – w celu rejestracji oddziałów spółki;

– KRS–WH – w celu ujawnienia sposobu powstania podmiotu – (np. w przypadku, gdy spółka powstaje w wyniku przekształcenia ze spółki cywilnej);

– KRS–WL – w celu ujawnienia danych prokurenta;

– KRS–ZN – w celu ujawnienia wzmianki o sprawozdaniu finansowym.

Zgłoszenie do rejestru powinno zawierać następujące dokumenty:

– umowa spółki (art. 9 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym);

– adresy partnerów lub ich adresy do doręczeń;

– nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki w przypadku gdy taką odpowiedzialność przewiduje umowa spółki;

– dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu;

– uwierzytelnione notarialnie albo złożone przed sędzią lub uprawnionym pracownikiem sądu wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu lub prokurenta (art. 19a ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym);

– w przypadku gdy partnerami są prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy z 5.7.2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej wymagane jest dołączenie do wniosku dokumentu potwierdzającego wpis prawnika zagranicznego na jedną z list prawników zagranicznych prowadzoną odpowiednio przez okręgowe rady adwokackie lub rady okręgowych izb radców prawnych.

Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego składa się w oryginałach lub urzędowo poświadczonych odpisach lub wyciągach.

Prawo i obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru spoczywa na każdym partnerze (art. 26 § 3 w zw. z art.

89 Kodeksu spółek handlowych).

W przypadku, gdy w spółce partnerskiej powołano zarząd (art. 97 Kodeksu spółek handlowych) zgłoszenia powinien dokonać ten organ. W razie powołania zarządu wieloosobowego sposób reprezentowania spółki określa umowa spółki, a w braku postanowień umowy w tym zakresie znajduje zastosowanie art. 205 § 1 Kodeksu spółek handlowych (współdziałanie dwóch członków zarządu łącznie lub jednego członka zarządu łącznie z prokurentem). Nie mają tu zastosowania art. 164 Kodeksu spółek

(16)

Strona 16 z 49 handlowych , ponieważ art. 97 § 2 Kodeksu spółek handlowych zawiera wyczerpującą listę przepisów o zarządzie spółki z o.o., które stosuje się do zarządu spółki partnerskiej.

Opłaty

Wniosek o rejestracje spółki partnerskiej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:

– wpis stały (wysokość wpisu określa § 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych),

– opłata za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).

Najczęściej spotykane błędy wniosków o rejestrację spółki partnerskiej

1. Brak wymaganych przepisami opłat – powoduje to zwrot wniosku bez wzywania do uzupełnienia braków – na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

2. Brak formularza KRS–WK – wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki.

3. Błędnie obrana firma spółki – najczęściej spotykaną nieprawidłowością jest niewymienienie wszystkich wykonywanych w danej spółce zawodów, także niewymienienie nazwiska lub nazwisk partnerów.

4. Nieprawidłowo obrany skrót firmy spółki.

5. Niedołączenie do wniosku dokumentu potwierdzającego uprawnienie każdego z partnerów do wykonywania wolnego zawodu.

6. Wnioski o rejestrację spółek partnerskich w celu wykonywania zawodów niewymienionych w art. 88 i 87 Kodeksu spółek handlowych.

7. Złożenie umowy sporządzonej w zwykłej formie pisemnej.

8. Nieprawidłowo określony sposób reprezentacji spółki – kompetencje partnera do reprezentacji spółki często są mylone z uprawnieniami do prowadzenia spraw spółki. Prawo do reprezentacji oznacza kompetencje do składania oświadczeń woli i dokonywania czynności prawnych w stosunkach zewnętrznych ze skutkiem dla spółki, np. zawarcie umowy sprzedaży. Prowadzenie spraw spółki dotyczy stosunków wewnętrznych, należy do uprawnień organizacyjnych, np. podejmowanie decyzji związanych z kierowaniem bieżącą działalnością spółki. Sposób prowadzenia spraw spółki nie podlega ujawnieniu w rejestrze.

(17)

Strona 17 z 49 Rejestracja spółki partnerskiej, w której partnerami są osoby uprawnione do wykonywania wolnych zawodów na podstawie odrębnych ustaw.

Przepis art. 87 § 2 Kodeksu spółek handlowych podkreśla znaczenie odrębnych ustaw regulujących wykonywanie wolnych zawodów w spółce partnerskiej. Na przykład ustawa z 26.5.1982 r. – Prawo o adwokaturze oraz ustawa z 6.7.1982 r. o radcach prawnych określają, kto może wykonywać zawód adwokata i radcy prawnego oraz wykluczają możliwość uczestniczenia w spółce partnerskiej przez aplikantów. Ustawy powyższe przyznają uprawnienie tworzenia spółek partnerskich przez prawników zagranicznych.

Warunkiem jest wpisanie na jedną z list prawników zagranicznych prowadzoną przez okręgowe rady adwokackie lub rady okręgowych izb radców prawnych.

Rejestracja zmiany dotyczącej spółki partnerskiej

Zgodnie z art. 93 § 3 Kodeksu spółek handlowych zgłoszeniu sądowi rejestrowemu podlegają zmiany:

– firmy;

– siedziby adresu nazwiska i imiona partnerów;

– ich adresy lub adresy do doręczeń;

– zmiana wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów;

– przedmiot działalności spółki;

– nazwiska i imiona partnerów uprawnionych do reprezentacji spółki w przypadku, gdy umowa przewiduje ograniczenie prawa reprezentacji;

– nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu;

– nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki.

Wniosek o rejestrację

Wniosek o rejestrację zmiany powinien być zgłoszony sądowi rejestrowemu w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 22 ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Do każdego wniosku o zmianę należy dołączyć oryginał lub urzędowo (notarialnie) poświadczony odpis dokumentu potwierdzający zgłaszaną zmianę .

(18)

Strona 18 z 49 Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, do zmian polegających na zmianie umowy spółki należy dołączyć tekst jednolity tejże umowy zawierający wszystkie wprowadzone zmiany.

Do tekstu jednolitego nie stosuje się przepisów o formie czynności prawnych. Oznacza to, że o ile zmiana lub uzupełnienie umowy spółki partnerskiej powinno być dokonane w formie aktu notarialnego, to tekst jednolity może być sporządzony w zwykłej formie pisemnej.

Niezłożenie tekstu jednolitego umowy nie może stanowić podstawy odmowy wpisu, ale może spowodować wszczęcie przez sąd z urzędu postępowania przymuszającego uregulowanego w art. 24 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Opłaty

– wpis stały (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.

– opłata z ogłoszenie wpisu zmiany w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).

Formularze

Zmiana powinna być zgłoszona na urzędowym formularzu KRS–Z 1, do, którego, zależnie od konkretnego stanu faktycznego mogą być dołączone załączniki:

– KRS–ZA – zmiana oddziału;

– KRS–ZD – zmiana partnerów spółki;

– KRS–ZK – zmiana partnerów uprawnionych do reprezentacji spółki lub zmiana w składzie zarządu lub sposobie reprezentacji przez zarząd;

– KRS–ZL zmiana lub wpisanie prokurentów;

– KRS–ZH – połączenie , podział spółki;

Formularz główny KRS–Z1 służy ujawnieniu zmian:

– firmy spółki;

(19)

Strona 19 z 49 – siedziby i adresu spółki;

– zmiany informacji o czasie na jaki została utworzona spółka;

– umowy spółki.

Wniosek powinien być podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.

Najczęściej spotykane uchybienia wniosków o rejestrację zmian

1. Brak opłat za wpis i/lub ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

2. Brak formularza KRS–ZK – w wypadku zmian danych partnerów lub członków zarządu pociągających za sobą zmiany w zakresie reprezentacji spółki.

3. Brak uwierzytelnionych notarialnie lub złożonych wobec sądu wzorów podpisów nowych partnerów uprawnionych do reprezentacji spółki.

4. Brak uchwał partnerów dotyczących rejestrowanych zmian.

5. Brak tekstu jednolitego zmienionej umowy spółki.

6. Nieprawidłowo ustanowiona prokura, brak uwierzytelnionego notarialnie lub złożonego wobec sądu wzoru podpisu prokurenta.

7. Złożenie formularza KRS–ZM, w którym przedmiot działalności nie został określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności.

8. Złożenie sprawozdania finansowego podpisanego z naruszeniem art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

9. Podpisanie wniosku przez osoby nieuprawnione do reprezentacji spółki lub podpisanie wniosku niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.

10. Brak dokumentu potwierdzającego uprawnienie do wykonywania wolnego zawodu.

11. Wnioski o wpisanie partnera wykonującego zawód niewymieniony w art. 88 i 87 KSH.

Wniosek o ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z30 (wniosek obejmujący sprawozdanie finansowe za jeden rok obrotowy nie wymaga załączników KRS–ZN, załączniki wymagane są przy wniosku obejmującym kilka lat obrotowych).

(20)

Strona 20 z 49 Do wniosku powinno być dołączone sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości.

Wniosek powyższy podlega opłatom:

– wpis stały,

Wniosek w przedmiocie wpisu numeru identyfikacyjnego REGON stanowiący uzupełnienie pierwszego wniosku o wpis podmiotu do KRS powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z1 wraz z załącznikiem KRS–ZY. Wniosek taki nie podlega opłacie sądowej, a wpis dokonany w wyniku rozpoznania takiego wniosku nie podlega ogłoszeniu. Do wniosku można dołączyć zaświadczenie (lub jego kserokopię) o nadaniu numeru ewidencyjnego REGON – zapobiegnie to przedłużeniu postępowania w wypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do prawdziwości danych ujawnionych we wniosku.

Zgłoszenie wniosku o wpisanie likwidacji spółki partnerskiej

W razie nastąpienia jednego ze zdarzeń powodujących rozwiązanie spółki nie ulega ona natychmiastowemu zgaśnięciu. Jej byt prawny i ekonomiczny nie zostaje unicestwiony. Następuje końcowa faza istnienia spółki – jej likwidacja. Zewnętrznym dowodem tego zdarzenia jest prowadzenie przez nią działalności pod dotychczasową firmą uzupełnioną obowiązkowym dodatkiem – „w likwidacji”.

Rozwiązanie spółki należy ujawnić w rejestrze przedsiębiorców. Wpis ten ma charakter deklaratoryjny.

Przyczyny likwidacji

Przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej wylicza art. 98 Kodeksu spółek handlowych.

Są to:

– przyczyny przewidziane w umowie spółki;

– jednomyślna uchwała wszystkich partnerów;

– ogłoszenie upadłości spółki;

– utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu;

– prawomocne orzeczenie sądu.

(21)

Strona 21 z 49 W przypadku, gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki – spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.

Rozwiązanie spółki partnerskiej z innych przyczyn niż wymienione w art. 98 Kodeksu spółek handlowych może nastąpić tylko, jeśli tak stanowi specjalny przepis innej ustawy, w szczególności przepis dotyczący wykonywania wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki.

Przyczyny powodujące rozwiązanie spółki partnerskiej wyliczone w art. 98 mają charakter bezwzględnie obowiązujący w tym sensie, że partnerzy nie mogą w umowie ustalić, że wszystkie lub niektóre przyczyny wymienione w art. 98 Kodeksu spółek handlowych nie będą stanowić podstawy rozwiązania ich spółki.

W przypadku spółki partnerskiej podobnie jak w przypadku spółki jawnej, prowadzenie postępowania likwidacyjnego nie jest przymusowe (art. 67 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 89 Kodeksu spółek handlowych).

Formularze

Likwidacja powinna być zgłoszona sądowi rejestrowemu na urzędowym formularzu KRS–Z61 do wniosku powinny być dołączone formularze:

– KRS–ZR – w celu ujawnienia danych likwidatorów, likwidatorami są wszyscy partnerzy, partnerzy mogą też powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona. Uchwała taka wymaga jednomyślności, chyba że co innego wynika z umowy spółki. W przypadku, gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie, chyba że wspólnicy postanowią inaczej;

– KRS–ZK – w celu wykreślenia danych partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki lub zarządu w przypadku powołania takiego organu w spółce – w okresie likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy;

– KRS–ZL – w przypadku gdy w spółce byli powołani prokurenci, wykreślenie prokurentów – otwarcie likwidacji powoduje bowiem wygaśnięcie prokury, w okresie likwidacji prokura nie może być ustanowiona.

Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”. Artykuł 74 § 4 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 89 4 Kodeksu spółek handlowych.

Do wniosku powinny być dołączone:

– dokument, na podstawie którego następuje otwarcie likwidacji (np. uchwała partnerów, orzeczenie sądu);

(22)

Strona 22 z 49 – złożone wobec sądu lub uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów likwidatorów (w przypadku gdy likwidatorzy powołani zostali spoza grona partnerów uprawnionych do reprezentacji lub członków zarządu).

Wniosek powyższy podlega opłatom, tak jak każdy wniosek o wpisanie w rejestrze zmiany tj.:

– wpis,

Do zgłoszenia do rejestru wniosku o otwarciu likwidacji uprawniony jest każdy likwidator.

Upadłość spółki partnerskiej

Na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym informacje o ogłoszeniu upadłości z określeniem sposobu jej prowadzenia oraz o osobie syndyka wpisuje się do rejestru z urzędu po przesłaniu przez sąd upadłościowy postanowienia w tym zakresie.

Wykreślenie spółki partnerskiej z rejestru

Wniosek o wykreślenie składa się na urzędowym formularzu KRS–X2.

Przyczyny wykreślenia

a) zakończenie postępowania likwidacyjnego

Zakończenie likwidacji następuje z chwilą ściągnięcia wierzytelności spółki, spłaty zobowiązań, sporządzenia bilansu zamknięcia likwidacji i podziału nadwyżki majątku pomiędzy wspólników. Pełna spłata zobowiązań nie jest jednak warunkiem koniecznym zakończenia likwidacji bowiem, za ewentualne nieuregulowane długi spółki partnerskiej po jej rozwiązaniu odpowiedzialni są solidarnie, bez ograniczeń wszyscy jej wspólnicy.

Do wniosku o wykreślenie powinny być dołączone:

– bilans zamknięcia likwidacji,

– oświadczenie likwidatorów, że likwidacja została ukończona,

– uchwała wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki.

Wniosek o wykreślenie składają wszyscy likwidatorzy. Termin na wykonanie tego obowiązku wynosi 7 dni od daty zakończenia likwidacji spółki, zgodnie z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

b) rozwiązanie spółki bez przeprowadzenia likwidacji

Ponownie podkreślić należy, że likwidacja spółki partnerskiej podobnie jak jawnej nie ma charakteru obligatoryjnego. Zamiast likwidacji partnerzy mogą zawrzeć układ co do innego sposobu zakończenia

(23)

Strona 23 z 49 działalności spółki. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, zawarcie takiego układu wymaga jednomyślności wspólników.

Do wniosku powinna być dołączona uchwała partnerów o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia likwidacji. Obowiązek zgłoszenia wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców ciąży na wszystkich partnerach.

Ukończenie postępowania upadłościowego

Do wniosku powinno być dołączone prawomocne postanowienie sądu upadłościowego o ukończeniu postępowania upadłościowego. Sąd może wydać takie postanowienie po zlikwidowaniu tj. upłynnieniu całego majątku masy upadłości i dokonaniu podziału między wierzycieli. Wniosek o wykreślenie podpisuje w tym wypadku syndyk.

Wykreślenie w wyniku połączenia, przekształcenia, podziału spółki partnerskiej

Wpisy dotyczące wykreślenia spółek w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia są dokonywane z urzędu. Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku w tym zakresie. Przedmiotowy wniosek powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–X2 wraz załącznikiem KRS–ZH, do wniosku powinien być dołączony odpis postanowienia sądu uzasadniającego wykreślenie spółki partnerskiej.

Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru podlega opłatom:

– wpis oraz

1.3. SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Spółka komandytowa została uregulowana w art. 102-124 Kodeksu spółek handlowych. Cechą charakterystyczną spółki komandytowej jest to, iż spółkę komandytową może zawiązać co najmniej dwóch wspólników, przy czym jeden z nich musi być komplementariuszem, a drugi komandytariuszem.

Celem spółki komandytowej jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona (art. 102 Kodeksu spółek handlowych).

Wspólników, zarówno komplementariuszy, jak i komandytariuszy może być więcej niż jeden, ale ta sama osoba nie może być jednocześnie komplementariuszem i komandytariuszem. Bez znaczenia jest liczbowy stosunek komandytariuszy do komplementariuszy. Osobowy skład wspólników może ulegać zmianom, z tym że jeżeli ze spółki ustąpią wszyscy komandytariusze spółka przekształca się w spółkę jawną, jeżeli ustąpią wszyscy komplementariusze, spółka ulega rozwiązaniu.

(24)

Strona 24 z 49 Komplementariuszem jest wspólnik odpowiadający wobec wierzycieli spółki bez ograniczeń. Jego pozycja prawna odpowiada pozycji wspólnika spółki jawnej. Komplementariusz ma prawo reprezentowania spółki oraz prawo i obowiązek prowadzenia jej spraw. Może nim być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych oraz osoba prawna. Komplementariuszem może być również osobowa spółka handlowa posiadająca zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych.

Komandytariuszem jest wspólnik, którego odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki jest ograniczona.

Komandytariusz w zasadzie nie ma upoważnienia do reprezentowania spółki oraz w braku odmiennego postanowienia umowy, nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej, czyli oznaczonej kwoty pieniężnej, wyrażonej w złotych i wpisanej do rejestru. Suma komandytowa ustalana jest w umowie przez wspólników. Komandytariuszem może być osoba fizyczna (w tym także osoba nie posiadająca zdolności do czynności prawnych, za którą działa przedstawiciel lub osoba o ograniczonej zdolności do czynności prawnych, która może działać sama, jednakże przy podejmowaniu czynności prawnych polegających na zaciągnięciu zobowiązania lub rozporządzeniu potrzebna jest zgoda przedstawiciela ustawowego) oraz osoba prawna w tym spółka z o.o. i spółka akcyjna, przedsiębiorstwo państwowe, spółdzielnia, gmina. Komandytariuszem może być inna osobowa spółka handlowa, nie wyłączając innej spółki komandytowej, ponieważ spółki te mają zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych.

Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k."

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.

Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. Jeżeli jednak zostanie tam ono umieszczone, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:

1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki,

3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,

5) oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).

(25)

Strona 25 z 49 Podobnie jak dotychczas, umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Zgłoszenie spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinno zawierać:

1) firmę, siedzibę i adres spółki, 2) przedmiot działalności spółki,

3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,

4) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki - zaznaczenie tej okoliczności,

5) sumę komandytową.

Do sądu rejestrowego należy zgłaszać także wszelkie zmiany wymienionych danych.

Wpis spółki komandytowej do rejestru

Wniosek o wpis do KRS obejmuje: formularz główny - KRS–W1 oraz obligatoryjne załączniki:

– KRS-WC – w celu ujawnienia danych wspólników spółki komandytowej;

– KRS–WK – w celu ujawnienia danych wspólników uprawnionych do reprezentacji podmiotu;

– KRS–WM – w celu ujawnienia przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Polska Klasyfikacja Działalności stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 20.1.2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Ponadto fakultatywnie mogą być dołączone formularze:

– KRS–WA – w celu rejestracji oddziałów spółki, – KRS–WL – w celu ujawnienia danych prokurenta, – KRS–WH – w celu ujawnienia sposobu powstania spółki.

Do wniosku obligatoryjnie powinny być dołączone następujące dokumenty:

– umowa spółki (art. 9 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym),

(26)

Strona 26 z 49 – uwierzytelnione notarialne albo złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania spółki lub prokurenta (art. 19a ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Wkłady

Kodeks spółek handlowych nie określa wprost co może stanowić wkład komplementariusza. Na podstawie art. 103 należy zastosować odpowiednio art. 48 stanowiący, że wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Przedmiotem wkładu mogą więc być w szczególności: suma pieniężna, papiery wartościowe, własność rzeczy ruchomych i nieruchomości, patenty, wynalazki, usługi – w tym świadczenie lub wykonywanie pracy.

Bardziej szczegółowo uregulowana jest kwestia wkładu komandytariusza.

Art. 107 § 1 Kodeksu spółek handlowych pozwala na wniesienie wkładu niepieniężnego. Jednakże art.

107 § 2 ogranicza przedmiot tych świadczeń i stanowi, że zobowiązanie do wykonywania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba, że wartość innych jego wkładów do niej nie jest niższa aniżeli wysokość sumy komandytowej. Poza tymi regułami, do wkładu komandytariusza mają zastosowanie na podstawie art. 103 Kodeksu spółek handlowych odpowiednio art. 48 i 49 Kodeksu spółek handlowych .

Sumę komandytową należy wyraźnie odróżnić od wkładu wspólnika. Wartość wkładu komandytariusza i wysokość sumy komandytowej mogą być różne. Prawo nie określa minimalnej i maksymalnej wysokości sumy komandytowej. Jej wysokość może ulec zmianie. Jej podwyższenie i obniżenie wymaga umowy wszystkich wspólników. Wpisanie do rejestru nowej sumy komandytowej jest obowiązkowe i ma charakter konstytutywny. Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.

Każdy ze wspólników jest uprawniony i zobowiązany do zgłoszenia spółki komandytowej do rejestru (art.

26 § 3 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 103 Kodeksu spółek handlowych ). Z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wynika, że wniosek o wpis powinien być złożony w terminie 7 dni od sporządzenia aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 109 § 1 Kodeksu spółek handlowych spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Wskutek wpisania do rejestru przedsiębiorców spółka uzyskuje zdolność prawną oraz zdolność sądową.

Opłaty

Wniosek o rejestrację spółki komandytowej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:

(27)

Strona 27 z 49 – wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.

w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych),

– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).

Najczęściej spotykane błędy wniosków o rejestrację spółki komandytowej

Najczęściej spotykanym uchybieniem wniosków o rejestrację spółki komandytowej jest błędne wypełnienie formularza KRS–WK (wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki).

Zgodnie z art. 117 Kodeksu spółek handlowych spółkę ma prawo reprezentować każdy komplementariusz, którego z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Reprezentację łączną może przewidzieć umowa spółki. Umowa spółki może także wyłączać jednego lub więcej komplementariuszy od reprezentowania spółki. Zawsze jednak przynajmniej jeden komplementariusz musi być uprawniony do reprezentowania spółki.

Zgodnie z art. 118 Kodeksu spółek handlowych komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako jej pełnomocnik. Pełnomocnictwo może być udzielone do oznaczonej czynności prawnej, czynności określonego rodzaju lub pełnomocnictwo ogólne, także prokura. Pełnomocnictwa może udzielić każdy komplementariusz nie wyłączony od reprezentowania spółki. Pełnomocnictwo lub prokura mogą być ustanowione już w umowie spółki.

Kłopoty w prawidłowym wypełnieniu formularz KRS–WK pojawiają się najczęściej w przypadku, gdy komplementariuszem jest osoba prawna np. spółka z o.o. lub spółka akcyjna. Również w przypadku, gdy komplementariuszem jest osobowa spółka handlowa.

Jako wspólnicy spółki komandytowej osoby prawne działają przez swe organy. Za spółkę jawną działają jej wspólnicy nie wyłączeni od prawa reprezentowania, za spółkę komandytową – wspólnicy uprawnieni do jej reprezentowania, a więc z reguły komplementariusze, za spółkę partnerską – partnerzy lub zarząd, za spółkę komandytowo–akcyjną – zarząd.

Przykład – komplementariuszem jest spółka z o.o.:

W części I.2. pole 3 formularza KRS–WK należy wpisać sposób reprezentacji spółki komandytowej określony w umowie spółki lub – w braku odpowiedniego zapisu umowy – wynikający z przepisów KSH oraz wymienić osoby wchodzące w skład zarządu komplementariusza oraz sposób w jaki reprezentują komplementariusza.

W części II formularza KRS–WK należy podać firmę komplementariusza, numer KRS, numer REGON.

(28)

Strona 28 z 49 Do wniosku należy też dołączyć uwierzytelnione notarialnie lub złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory podpisów osób wchodzących w skład zarządu komplementariusza.

Problemy powstają również przy wypełnianiu załącznika KRS–WC w części dotyczącej danych komandytariusza. Wkład komandytariusza do spółki tzn. przedmiot wkładu i informacje o jego wniesieniu w całości lub części, a także wysokość sumy komandytowej podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

Podkreślić jeszcze raz należy, iż suma komandytowa nie jest tożsama z wkładem komandytariusza do spółki. Wpisy dotyczące wkładu mają charakter deklaratoryjny w odróżnieniu od wpisu sumy komandytowej, który ma charakter konstytutywny. Odróżnić też należy wkład umówiony, czyli oznaczony w umowie spółki, który wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki od wkładu realnie przez niego wniesionego.

Dość często spotykanym błędem jest również nieprawidłowe określenie firmy oraz skrótu firmy spółki komandytowej.

Zgłoszenie zmiany danych

Art. 110 § 2 Kodeksu spółek handlowych przewiduje, że wszelkie zmiany danych zawartych w zgłoszeniu spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu. Obowiązek zgłoszenia danych obciąża przede wszystkim spółkę. Wniosek o rejestrację zmiany powinien być zgłoszony sądowi rejestrowemu w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Do każdego wniosku o zmianę należy dołączyć oryginał lub urzędowo (notarialnie) poświadczony odpis dokumentu potwierdzającego zgłaszaną zmianę.

Opłaty

– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.

– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).

Formularze

Zmiana powinna być zgłoszona na urzędowym formularzu KRS–Z1, do którego zależnie od konkretnego stanu faktycznego mogą być dołączone załączniki:

(29)

Strona 29 z 49 – KRS- ZA – zmiana oddziału;

– KRS-ZC – zmiana danych dotyczących wspólników spółki komandytowej wraz ze zmianami dotyczącymi sumy komandytowej oraz wkładu komandytariusza;

– KRS–ZK – zmiana danych wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki;

– KRS–ZL – zmiana danych dotyczących prokurenta lub wniosek o wpisanie nowo powołanego prokurenta;

– KRS–ZH – połączenie, podział spółki;

Formularz główny KRS–Z 1 służy ujawnieniu zmian:

– firmy spółki,

– siedziby i adresu spółki,

– zmiany informacji o czasie na jaki została utworzona spółka, – umowy spółki.

Wniosek powinien być podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.

Najczęściej rejestrowane zmiany

Zmiana umowy spółki komandytowej - wymaga w zasadzie zgody wszystkich wspólników wyrażonej w formie aktu notarialnego. Jednocześnie należy dołączyć jednolity tekst umowy spółki zawierający wszystkie wprowadzone zmiany (art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym). Sporządzenie tekstu jednolitego nie wymaga podjęcia uchwały wspólników, może go sporządzić wspólnik uprawniony do reprezentacji. Tekst jednolity umowy spółki nie wymaga formy aktu notarialnego (art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Zmiana sumy komandytowej – wymaga zmiany umowy spółki, wpisanie zmiany (podwyższenie lub obniżenie) sumy komandytowej ma charakter konstytutywny.

(30)

Strona 30 z 49 Najczęściej spotykane uchybienia wniosków o rejestrację zmian

1. Brak opłat za wpis oraz ogłoszenie wpisu w MSiG.

2. Brak formularza KRS–ZK – w wypadku zmian danych wspólników pociągających za sobą zmiany w zakresie reprezentacji spółki.

3. Brak uwierzytelnionych notarialnie lub złożonych wobec sądu wzorów podpisów nowych wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki.

4. Brak uchwał wspólników dotyczących rejestrowanych zmian.

5. Brak tekstu jednolitego zmienionej umowy spółki.

6. Zgłoszenie do rejestru przeniesienia praw i obowiązków wspólnika na inną osobę bez upoważnienia umownego w tym zakresie (art. 10 Kodeksu spółek handlowych).

7. Nieprawidłowo ustanowiona prokura, brak uwierzytelnionego notarialnie lub złożonego wobec sądu wzoru podpisu prokurenta.

8. Złożenie formularza KRS–WM, w którym przedmiot działalności nie został określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności.

9. Złożenie sprawozdania finansowego podpisanego z naruszeniem art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

10. Podpisanie wniosku przez osoby nieuprawnione do reprezentacji spółki lub podpisanie wniosku niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.

11. Zmiana umowy spółki bez zachowania formy aktu notarialnego 12. Zmiana siedziby spółki bez podjęcia uchwały o zmianie umowy spółki.

13. Zmiana wysokości sumy komandytowej bez zmiany umowy spółki.

Wniosek o ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z30 (wniosek obejmujący sprawozdanie finansowe za jeden rok obrotowy nie wymaga załączników KRS–ZN, załączniki wymagane są przy wniosku obejmującym kilka lat obrotowych).

Do wniosku powinno być dołączone sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości lub zgodnie z art. 10¹ Kodeksu spółek handlowych wraz z uchwałą wspólników o zatwierdzeniu tego sprawozdania oraz uchwałę o podziale zysku lub pokryciu straty.