pwT – 3 nY~tvrikMg
KwlI QwvW Bro:-
1. ____ do jW do qoN v`D kMMipaUtrW dw iek`T huMdw hY[
a. nY~tvrk A. ieMtrnY~t e. vwierlY~s s. topolojI au`qr : nY~tvrk
2. __ ie`k Awm kMipaUtr isstm hY jo ik nY~tvrk iv`c sRoqW dI sWJ krn leI juiVAw huMdw hY[
a. srvr A. klwieMt e. nof s. lYn, vYn au`qr : klwieMt & nof
3. ____ ie`k Aijhw XMqr hY jo quhwnMU bhup`KI kMipaUtrW nMU ie`kihry nY~tvrk ifvweIs nwl juVn dI AwigAw idMdw hY[
a. h`b A. b`s e. irMg s. stwr au`qr : h`b
4. ____ nY~tvrk iv`c swry ifvwies ie`ko kybl dI sWJ krdy hn Aqy fwtw ie`ko idsw iv`c jWdw hY[
a. isMgl irMg A. ifaUl irMg e. MAN s. LAN au`qr : isMgl irMg
5. _____ sUcnW nMU bxwky A`gy Byjdw hY[
a. pRotokwl A. irsIvr e. sYNfr s. h`b au`qr : sYNfr
shI Aqy glq dso :-
1. lYn ( LAN ) ie`k bhuq v`fy BUgoilk Kyqr iv`c PYilAw huMdw hY[
au`qr : glq
2. Pu`l fuplYks ivc sUcnw dohW idSwvW ivc ByjI jWdI hY[
au`qr : shI
3. pRotokol fwtw sMcwr dy smyN vrqy jwx dy inXm huMdy hn[
au`qr : shI
4. nYtvrk swnUM sikaUrtI pRdwn nhIN krdw[
au`qr : glq
5. kMipaUtrW dI igxqI vDx qy nYtvrk dI kMm krn dI smr`Qw v`D jWdI hY[
au`qr : glq
Coty auqrW vwly pRSn :-
pRSn 1. koeI cwr nY~tvrk topolojI dy nwm d`so?
au`qr : nY~tvrk topolojI dy 4 nwm:-
b`s topolojI
irMg topolojI
stwr topolojI
tRI topolojI
pRSn 2. rUtr kI huMdw hY?
au`qr : ieh ie`k hwrfvyAr XMqr hY[ ieh nY~tvrk qoN fwtw pRwpq krdw hY, pRwpq kIqy fwty dw inrIKx krky fwty nMU ausy nY~tvrk jW iksy hor nY~tvrk iv`c A`gy Byjdw hY[
pRSn 3. h`b kI huMdI hY?
au`qr : nY~tvrikMg h`b ie`k Aijhw XMqr hY jo bhup`KI kMipaUtrW nMU iekihry nY~tvrk ifvweIs nwl juVx dI AwigAw idMdw hY[ ieh ie`k port qoN fwtw pRwpq krdw hY Aqy aus fwty nMU fuplIkyt krky bwkI swrIAW potrW au~qy aupl`bD krvwauNdw hY[
pRSn 4. do qrHW dIAW irMg topolojIz ikhVIAW hn?
au`qr : irMg topolojI dIAW do iksmW hyT ilKy Anuswr hn :-
isMgl irMg
ifaUl irMg
isMgl irMg ifaUl irMg
v`fy auqrW vwly pRSn :-
pRSn 1. nY~tvrk kI huMdw hY? nY~tvrk dy lwB qy hwnIAW ilKo?
au`qr : do jW do qoN v`D kMipaUtrW dy iek`T nMU nY~tvrk ikhw jWdw hY[ nY~tvrk iv`c kMipaUtr qwrW, tYlIPon-leInW, ryfIE qrMgW, sYtylweIt jW ienPrwrY~f dIAW qrMgW duAwrw Awps iv`c juVy huMdy hn[ ieh kMipaUtr PweIlW dI Adlw-bdlI, sRoqW dI SWJ Aqy ie`k dUjy nwl sMcwr krdy hn[
nYtvrk dy lwB:-
fwtw Aqy sUcnW dI sWJ AwswnI nwl kIqI jw skdI hY[
hwrfvyAr Aqy swPtvyAr dI sWJ kr skdy hW[
ies nwl sMcwr bhuq qyjI nwl kIqw jw skdw hY[
PweIlW dI vrqoN Aqy sWJ qyjI nwl kIqI jw skdI hY[
v`K-v`K XMqrW nUM sWJw krky smUcy isstm dI lwgq GtweI jw skdI hY[
ieh BrosyXog isstm hY[
nYtvrkW dI mdd nwl nYtvrk dy iksy vI kMipaUtr dw bYkA`p lYxw Awswn ho jWdw hY[
nYtvkw swfy fwtw nUM sur`iKAq r`Kx ivc vI swfI mdd krdy hn[
nYtvrk dIAW hwnIAW:-
nYtvrk dy Pyl ho jwx nwl swrIAW kyNdrI syvwvW Pyl ho jWdIAW hn[
nYtvrk dw pRbMDn krnw AOKw huMdw hY[
nYtvrk aupr fwtw dI glq vrqoN ho skdI hY[
nYtvrk bnwaux dI kImq kwPI huMdI hY[
pRSn 2. kMipaUtr nY~tvrk dy BwgW bwry jwxkwrI idE?
au`qr : kMipaUtr nY~tvrk dy Bwg hyT ilKy Anuswr hn:-
kMipaUtr :- nY~tvrk dw mu`K kMm kMipaUtrW nMU Awps iv`c joVnw hY[ nY~tvrk nMU sY~tA`p krn leI sB qoN mu`Flw stY~p ieh pqw krnw huMdw hY ik iks qrWH dw kMipaUtr Aqy XUjr nY~tvrk dw ih`sw hovygw Aqy iks qrHW dy swPtvyAr huxy cwhIdy hn[
nY~tvrk iv`c do qrHW dy kMipaUtr huMdy hn:-
kMlweIt jW nof
srvr
NIC ( nY~tvrk ieMtrPys kwrf ) :- nY~tvrk ieMtrPys kwrf ie`k kMipaUtr srkt borf jW kwrf hY jo ik kMipaUtr iv`c ieMstwl huMdw hY Aqy kMipaUtr nMU nY~tvrk nwl joVdw hY[
ieh do iksm dy huMdy hn:- qwr vwlw & ibnW qwr vwlw
qwr vwlw ibnW qwr vwlw
h`b jW siv`c :- nY~tvrikMg h`b ie`k Aijhw XMqr hY jo bhup`KI kMipaUtrW nMU iekihry nY~tvrk ifvweIs nwl juVx dI AwigAw idMdw hY[ ieh ie`k port qoN fwtw pRwpq krdw hY Aqy aus fwty nMU fuplIkyt krky bwkI swrIAW potrW au~qy aupl`bD krvwauNdw hY[
rwaUtr :- ieh ie`k hwrfvyAr XMqr hY[ ieh nY~tvrk qoN fwtw pRwpq krdw hY, pRwpq kIqy fwty dw inrIKx krky fwty nMU ausy nY~tvrk jW iksy hor nY~tvrk iv`c A`gy Byjdw hY[
pRSn 3. nY~tvrk dIAW iksmW bwry d`so?
au`qr : PAN, LAN, MAN, WAN nY~tvrk dIAW hn[ ienHW iksmW bwry jwxkwrI hyT ilKy Anuswr hY :-
PAN ( pYn ) :- ieh ie`k prsnl eyrIAw nY~tvrk hY[ ieh ie`k iblifMg jW ie`k ivAkqI dy Awly-duAwly l`igAw huMdw hY[ ieh Coty dPqr jW irhwies dy AMdr ho skdw hY[ ieh qwr jW ibnWH qwr vwlw ho skdw hY[ ies nMU mItr dy AMdr vriqAw jw skdw hY[
LAN ( lYn ) :- ieh ie`k lokl eyrIAw nY~tvrk hY[ ieh ie`k iblifMg jW PYktrI iv`c vriqAw jWdw hY[ ies iv`c keI hwrfvyAr sRoqW dI sWJ Aqy PweIlW dI SyAirMg kIqI jWdI hY[ies dI spIf 10mbps to 10gbps q`k huMdI hY[ iesnU ie`k mIl q`k dy eyrIey iv`c vriqAw jw skdw hY[
MAN ( mYn ) :- ieh mYtropolItn eyrIAw nY~tvrk hY jo ik ie`k sihr, kwlz kYNps Awid iv`c PYilAW huMdw hY ijvyN ik kybl tI.vI. nY~tvrk vMifAw huMdw hY[ ie`s iv`c keI LAN nY~tvrk juVy huMdy hn[ ies 5km to 50 dy iv`c PyilAW huMdw hY[
WAN ( vYn ) :- vweIf eyrIAw nY~tvrk ie`k bhuq v`fy BUgoilk Kyqr iv`c PyilAW huMdw hY ijvyN ik ie`k dys, mhWdIp jW swrI dunIAW[ ieh bhuq swry Coty-Coty nY~tvrks qoN iml ky bxwdw hY ijvyN LAN, MAN[ ies iv`c tYlIPon lweInw, lweIt, mweIkRovyv vrgy mIfIAW vrqy jWdy hn[ vYn dunIAw dw pRis~D nY~tvrk hY[
pRSn 4. fwtw tRWsimSn dy qrIky d`so?
au`qr : fwtw tRWsimSn dy qrIky qoN mqlb hY ik sYNfr Aqy irsIvr iv`ckwr fwtw ikvyN PloA krdw hY[ ies dy qrIky hyT ilKy Anuswr hn :-
isMplYks :- ie`s iv`c sMcwr ie`k idSwvIN huMdw hY[ ies iv`c sUcnW isrP ie`k idSw iv`c hI ByjI jw skdI hY ies dy ault Byjxw sMBv nhIN hY[ ies dI audwhrn : tYlIvIzn
hwP-fuplYks :- ie`s iv`c sUcnW donW idSwvW iv`c jw skdI hY pr ieko smy nhIN[ ies iv`c jdoN ie`k isstm sUcnW Byj irhw huMdw hY qW dUsrw isrP pRwpq krdw hY Byj nhIN skdw[ audwhrn : vwkI twkI isstm[
Pu`l-fuplYks :- ies iv`c sUcnW ieko smyN donW idSwvW iv`c jw skdI hY[ ieh qyj sMcwr pRdwn krvwauNdw hY[ audwhrn : mobweIl Pon
************************************************
***************************************
****************************