N ajpew n iejsza i n a jk o rz y stn ie jsz a lo k a ta k a p ita łó w to
MIEJSKA KOMUNA! NA KASA OiZCZFDKOiC! w p L w o w i p . ul. Wałowa I 7 i 9 oraz IL U STR O W A N A
E N C Y K L O PE D JA
ŻYCIA
COD ZIENN EG O
<< < « < « « u m » » » »> » » * » > » * > * > » > :» »> > « > » » » *» » » > * :
' *
WSZELKIE FRODUKTY NAFTOWE
BENZYNĘ, N A F T Ę , OLEJE PĘD N E, PARA FINĘ, OLEJE M ASZYNOW E I CY LINDROW E, OLEJE SAMOCHODOW E G A L T O L ,
SPECJALNE OLEJE T R A N S F O R M A T O R O W E ,
I Z O L A C Y J N E W 0 D 0 CHR 0 N— SZCZELNIT
A SFALTY SPEC. DROGOW E MOLFALT-GALBIT
N A J P R Z E D N I E J S Z E J J A K O Ś C I
PO LEC A
G A L . T O W . \ T T A C ! A L W Ó W
N A F T O W E VJx^JUJLV/1PX1l O« A • K o śc iu sz k i 8.
Biura sprzedaży i składy w wszystkich województwach!
*
* *
v V
V
*
Z A K Ł A D G A ZO W Y M IE JSK I
we LW OW IE, ul. Gazowa 28, telefon Nr. 4-92 i 43.
D O S T A R C Z A
G A Z M I E J S K I do w szelkich celów .
G A Z Z I E M N Y do opału ce n tra ln y c h ogrzew ań i celów p rzem ysłow ych.
W Y K O N Y W A
I N S T A L A C J E G A Z O W E
dla p o trz e b g o sp o d arstw a dom ow ego, celów o p ało w y ch i przem y słu o raz sp rz e d a je w szelkie p o trz e b n e a p araty .
P O L E C A
S M O Ł Ę P R E P A R O W A N Ą
z w łasnej fab ry k i chem icznej do d achów i k o n se rw a c ji drzew a.
M
# v M
i V
S
* ¥
¥ *
< * 4 « * < < 4 * # * * * < • * > » . # » » » > » * » > » > » » > * > * > * » * » : * :
ft
□ □
□ □
□ . □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□
r o d
□ □
□ □
o □
□ □
Q □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
K A LEN DA RZ A L M A N A C H
„GAZETY PO R A N N EJ”
1 9 5 2
Biblioteka Jagiellońska
1 0 0 2 1 5 7 4 2 0
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
W O W
Nakładem
„ G a z e t y P o r a n n e j "
C horążczyzna 31.
□ □
□ □
□ n
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □ 0 □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ 1
a
□
□ □
□
□ □
□ □ B □ 8 □
□ □
D
□
O k ła d k a
p ro f. W ła d y sła w a S ko czyla sa .
W s ze lk ie praw a p r z e d ru k u całości lub części za strzeżo n e.
C o p yrig h t by P. A . P. W arsaw , 1931.
P rin ted in Poland.
? /
W 1 /
S p ó ł k a A k c y j n a Z a kła d ó w G r a f i c z n y c h
f \ R U K A R N I A
" p O L S K A "
W a rsza w a ulica S zp ita ln a N r. 12
Telef.: 772-06 i 717-98.
8
*
ñ *
* *
A *
g j#
♦* *
g m w A
♦ g A A g *
A
Z : : V V V
V V
V
V *
¥ V
¥ V
«* v
V
.¥ V v v v v
v
V V
V ¥
V V
V
TEL23-11 POLTYP" TEL.23-11
¿ L
L W O W Jagiellońska 20
JE N E R A L N A R E P R E Z E N T A C JA M A S Z Y N D O S Z Y C I A
n L A D A "
Sprzedaż hu rtow a i detaliczna.
C E N Y U M I A R K O W A N E . P. T . Wojskowym i Urzędnikom
udzielamy 10% opustu.
D O G O D N E WARUNKI SPŁAT.
H u r t o w n ia m a s z y n d o p i s a n i a
w s z e l K i c h s y s t e m ó w i R. O W E R O W .
T e l, 2 3 -1 1 .
» P O L T Y P U T e l. 2 3 -1 1 .
L w ó w , u l. J a g i e l l o ń s k a 2 0 .
> » > * > » * » » » > > » j c
t.< « < * * * * * * « < « * * * * * < o > » > *■*>> > » i > * »»>>»»>>>•***:*:***
IZA L O Ź O N E W [ R O K I J f 1882
T O W A R Z Y S T W O U B E Z P I E C Z E Ń N A Ż Y C I E
„ F E N I K S “
W W I E D N I U
J e n e r a ln e P rz e d sta w ic ie lstw o w e L w ow ie, ul. K ościuszki 8 P o l e c a :
U b ezp ieczen ia życiow e i ren to w e na k o rz y s tn y c h dla stro n w aru n k ach T o w arzy stw o p ra c u je w E u r o p ie , A z ji i A fry c e . F u n d u sze g w arancyjne T o w arzy stw a z końcem ro k u 1930 w ynosiły 55,000.000 dolarów , a zb ió r
sk ła d e k w tyra roku około 20,000 000 dolarów .
F R . T O W . A K C . „ P E R U N “ O D D Z IA Ł W P O L S C E b i u r o s p r z e d a ż y : L ui ó ui, u zbiegu Pełczyńskiej i Bogusławskiego-
TEL. 78-73. — FABRYKA PERSENKÓWKA TEL. 20-84.
Tien tech n iczn y i m edyczny, Łcetylen „ d i s s u s “, w o d ó r i i. karbid.
W y tw o rn ic e acetyleno w e odpow iad ające przepisom b ezpieczeństw a, W e n ty le redukcyjne, paln ik i do spaw ania i cięc ia fab ry k acji krajow ej i zagraniczne). A p a ra ty dla terapji tleno w ej Sp ecjaln e dru ty i p r o sz k i do sp aw an ia w szystkich m etali, elek tro d y oraz w szelk ie u rząd zen ia i ak ceso rja w ch o d zące w z ak res S P A W A N IA I C IĘC IA P Ł O M IE N IE M
I Ł U K IE M E L E K T R Y C Z N Y M .
GAZETA PORANNA 99
1 1
najpoczytniejszy ilustrowany dziennik Kresów Wschodnich wychodzi we Lwowie codziennie.
W NIEDZIELĘ DODATEK ILUSTROWANY
GAZETA WIECZORNA
D O N O S I O W S Z Y S T K IE M — ZAW SZE PIE R W SZA .
„ G A Z E T A P O R A N N A ” drukuje interesującą powieść w odcinku felietono
wym. O prócz tego każdy num er zawiera krótki feljeton najcenniejszych p iór zagranicznych.
NaKład 25*000 egzem plarzy dziennie.
N a j l e p s z y i n a j s k u t e c z n i e j s z y organ do ogłoszeń
A d re s R e d a k c ji i A d m in is tr a c ji: LW Ó W , U L . C H O R Ą Ż C ZY Z N Y 31.
T e l. r e d . 2-30, 1-78 i 15. T e l. a d m . 73 i 77-46.
K o n to czekow e P . K. O . N r. 141.871.
* *** ************** ***** *> ******** *
t..**:*:«. ♦ < < < < «< <<««&*■%* * « * * * * * * * > * » » >>>>>>>> » * * * > : £
P O W I A T O W A K O M U N A L N A K A S A O S Z C Z Ę D N O Ś C I
WE LWOWIE UL. MOCHNACKIEGO L. 4 w now ym loKalu gm achu W ydziału Pow iatow ego P R Z Y JM U JE
oszczędności na k siążeczki w k ład k o w e i o p ro cen to w u je w sto su n k u rocznym :
8% od w k ład ó w zlotow ych 5% od w k ład ó w dolarow ych
w g l ę d n i e za w yższem oprocentow aniem zależnie od ro d z a ju w k ład k i
W Y D A JE
S k arb o n k i O szczędnościow e dom ow e b e z p ła tn ie za złożeniem p ie rw szej w k ła d k i w w ysokości zł. 6.— .
O TW IER A
rach u n k i i w y d a je książeczki czekowe.
W y d z ia ł pow iatow y we Lwowie, ręczy za całość i bezpieczeństw o w k ła dów w szelkiego ro d zaju .
W k ła d y p o sia d a ją c h a ra k te r funduszów ulokow anych z bezpieczeństw em p raw n em (p u p ila rn e m ).
„ G A Z Y Z I E M N E ”
Sg'SPÓ ŁK A AKCYJNA DLA PRZEMYSŁU NAFTOWEGO
Centralne B iu ro: L w ó w , ul. A k a d e m ic k a 7/111. Telefon 206 i 2695 R A F IN E R JA LW Ó W — Z N IE S IE N IE .
Z now ych u rz ą d z e ń d e sty la c y jn y c h system u „F O S T E R - W H E E D E R "
g w aran tu jący ch n a jp rz e d n ie jsz ą jak o ść p ro d u k tó w poleca:
benzyny d la celów p rzem ysłow ych i rolniczych, benzyny e k strak cy jn e, n aftę św ietlną, p rym usow ą i m otorow ą, olej gazow y, o leje m aszynow e, cy lin drow e d la p a ry p rzeg rzan ej i nasyconej, s p e c ja l
ne, w ulkanow e, a s fa lt w szelkich g rad acji, kw asy naftenow e, m y d ła naftenow e.
*j O 1 e j e s a m o c h o d o w e m a r K i
„ F I N I S H - O I L ” S T A C JE B E N Z Y N O W E : w W a rs z a w ie
I U l. L eg jo n ó w w e L w ow ie: j P I. B e r n a d y ń s k i
I u l. S ło w ack ieg o w B r z e ż a n a c h
w C z o rtk o w ie
* < * * * * * * * * .< * * * * * * * * : * * * / ' » * » » * > » > » » » > » » » » > > * * » : » j
t* « * < < < * « « < < ♦ .* * > * » * * * * * > » » * * * * * > » » * » * * * * * * * * }
WYDAWNICTWO
Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
w e L w o w i e , u l. O s s o l i ń s k i c h 11
p o l e c a
p o d r ę c z n i k i s z k o l n e
d z i e ł a n a u k o w e i b e l e t r y s t y c z n e
m. i.
B a n d ro w sk i K a d en J u łju s z : LEN O RA . P ow ieść (Z cyklu C zarne S k rz y d ła cz. I). S tr. IV + 444 ... 10.—
— TA D E U SZ . Pow ieść (Z cyklu C zarn e S k rz y d ła , cz. II). Str.
IV + 427 10.—
B o ro w y W acław : OD K O C H A N O W SK IE G O DO S T A F F A . A n to logia liry k i p o lsk iej. S tr. V III + XL + 378 . . . . 12.—
C h łęd o w ski K a zim ierz: D W ÓR W F E R R A R Z E . (W ydanie d ru g ie). S tr. X III + 544. R ycin 4 1 ...30.—
— RZYM. L U D ZIE B A RO K U . Str. V III + 640. R ycin 43 . . 30.—
G o sto m ska N a łęcz Z o fja : Z K A N A D Y JS K IC H SZLAKÓW . S tr.
120. R ycin 26 . . . ...4.—
M ickiew icz A d a m : P A N TA D EU SZ. W y d an ie n ajnow sze prof.
K o n rad a G órskiego. Str. 397 . . . . . . . 2.20 P ara n d o w ski Ja n : D W IE W IO SN Y . Str. 175. R ycin 10 . . . 6.—
S ik o r s k i W ła d y sła w G enerał: PO L S K A I F R A N C JA W P R Z E SZŁOŚCI I D O B IE W S P Ó Ł C Z E S N E J. Str. 273 . . 12.—
T a ta rkiew icz W ła d y sła w Dr. Prof.: H IS T O R JA F IL O Z O F JI. 2 to my. S tr. V III + 714. R ycin 42 ... 36.—
J j e j s k i J ó z e f: D Z IE J E P O L S K IE G O M E S JA N IZ M U DO P O W ST A N IA L IS T O P A D O W E G O W ŁĄ C ZN IE. Str. V III + 344 . 1 5 . - W e r e szc zy ń s k i A . Dr. i K u ch a rski W ł.: W IA D O M O ŚC I O P O L
SCE W S P Ó Ł C Z E S N E J. W yd. trzecie. S tr. 260 . . . 8.—
WYDAWNICTWA
ZAKŁADU NARODOWEGO IMIENIA OSSOLIŃSKICH
DO NABYCIA WE W S Z Y S T K I C H KSIĘGARNIACH
SPIS RZECZY
K A L E N D A R Z A A L M A N A C H U
n a r. 1932
Przedm ow a . . , Rok O lim pjady , , Flagi państw ow e . , Świat w cyfrach . ,
Pow ierzchnia i zaludn P ro d u k c ja przem Zbiory ziem iopł.
Ruch statków , K om unikacja . L udność Polski
M iasta P olski . M iasto i wieś . Zawody w Polsce H andel zagrań.
D ruki . . . . Zw iązek wydawców
R a d ...
R ady prak ty czn e Uniwers. koresp. . , K alen d arz . . . .
Święta ruchom e . Święta kościelne K alen d arz wieczny K alendarz astron.
T erm inarz podatk.
W skaż. roln. i ogrodn.
K alendarz myśl. . . Rozm aitości histor.-obycza jowe, w skazów ki dla gospo
dyń . . . . Mody . . . . . W ielkanoc w Polsce R eguły bry d ża , . 7 cudów św iata . . Zabobon . . . . Kostj urn kąpielow y M edycyna średnio w.
C ukier , . . . G ranice europ. . Stolice europ . M iasta mil jonowe Rzeki n ajdłuższe Je z io ra najw iększe W yspy najw iększe
Str.
3 4 6 7 8 9 11 14 16 18 19 20 21 22 23 25 26 27 30 31 32 33
I na str. po- 34
czątk siąca mie
I o d str 35 do
| 128
42 i 50 . 37 . 65 . 74 . 81 . 82 . 90 . 97 . 105 . 105 . 106 . 106 . 114 . 114
Str.
Z ł o c z y ń c y ...121
P ołączenia kolejow e . . . . 122
K alendarz na r. 1933 . . . . 129
E ncyklopedja geograficzna . . . 130
W ynalazki i o dkrycia . . . 148
U z d r o w is k a ...155
Liga N a r o d ó w ...1&4 T ra k ta ty m iędzynarodow e . . . 165
D y p lo m a c ja ... 167
Suw ereni p a ń s t w ...174
L i t e r a t u r a ... 177
M alarstw o i r z e ź b a ... 184
M u z y k a ... ^ ...189
P oradnik fotograf. , , . . . . 193
P oradnik językow y . . . 200
C odzienna t o a l e t a ... 206
P ielęgnacja c i a ł a ...209
D efekty ...210
B akter. z a k a ż e n i a ...213
K osm etyka p a n a . . . . , , 214
Pomoc w nagłych w ypadkach . 215 Pomoc w chorobach . . . 22C P oradnik ogrodniczy . . . . 225
P o rad n ik praw n y . . . 233
Obywat, polskie . . . 233
M ałżeństw o ... 233
R o z w ó d ... , 235
T estam ent ... . 239
P raw o s p a d k o w e ... 240
Umowa o p r a c ę ...243
Praw o a u t o r s k i e ... 245
P aszp o rty ... . 246
P o rad n ik rad jo w y . . . 246
Poradnik rolniczy . . . 259
P oradnik w eteryn, . . . 269
P o rad n ik w ojskow y . . . 273
W ychow anie fizyczne . . . . 279
S p o r t y ... 282
H arcerstw o ... 288
R ekordy sportow e . . . 291
T ary fa p o c z t o w a ... 295
W aluty ... , 298
T erm om etry . . ... 298
Spis alfabetyczny ...30
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □
m n n a D n a a a n n n a D n m D a D n a a a a a D D m n m a m D D n n D a n D a D a a D a D D a a D D n o n m n D n a n D n n n ri n i
O DOJRZAŁEJ POTRZEBIE GOSPODARCZEJ
W dobie potęgującego się kryzysu niepokoi um ysł każdego dyrektora, kupca i przem ysłow ca zagadnienie, jak p rzetrw a jego placów ka i w jaki spo
sób zaradzi on spadkow i produkcji, ubytkow i nabywców, pom niejszającem u się z dniem każdym zbytowi.
W praw dzie każdy z nich wie, że istn ieją pew ne m etody, przeciw działa
jące słabnącej chęci nabywczej u klienteli, że stosow ać należy w ypróbowane skutecznie zagranicą sposoby, oddziaływ ujące na psychologję nabywców, co
dzienne jed n ak kłopoty spraw iają, że pow zięcie stanowczej decyzji w tym w zględzie o d k ład an e jest z dnia na dzień, aż w pewnym momencie zagląda w oczy widmo ruiny i na napraw ę jest zapóżno.
Do najbardziej celowych środków tej napraw y należy św iadom a celu pro p ag an d a własnego przedsiębiorstw a, uśw iadom ienie szerokiego kręgu k lien teli o zaletach produkow anego lub sprzedaw anego tow aru, o jego taniości i przystępności, um ożliw iającej naw et w ciężkich czasach zaspakajanie po
trzeb, które istn ieją zarów no w okresie pom yślnej lub żłej konjunktury.
Czy nie jest więc obowiązkiem każdego odpow iedzialnego kierow nika placów ki przem ysłow ej lub handlow ej naw iązanie kon tak tu ze specjalistam i, którzy na wzór lek arza postaw ią nalżżytą djagnozę, w skażą skuteczne środki zaradcze i pozw olą się wydobyć z m atni. Dlaczego, gdy nam dolega cierpienie organizmu, umiemy najczęściej trafić do właściwego specjalisty, unikam y zaś go wówczas, gdy organizm naszego przedsiębiorstw a cierpi na najbardziej ch arak terystyczne niedom aganie — brak konsum enta.
S p ecjalista ta k i — to nie cudotw órca, dotknięciem różdżki czarodziej
skiej uzdraw iający najb ard ziej chory organizm. To Człowiek, uzbrojony w w ie
dzę i długoletnie dośw iadczenie, grom adzący wyniki wiedzy najlepszyoh fa
chowców na całym świecie. A cóż dopiero, gdy to nie jeden specialista, lecz niejako konsyljum , całe grono w ytraw nych zawodowców, um iejących zdobyć się na tra fn ą djagnozę i przepisać środki niezawodne, zdlone tchnąć nowe ży
cie do słabnącego organizmu.
D jagnozą będzie zbadanie danego przedsiębiorstw a, analiza rynku, a więc:
jakie niedom agania w ykazuje zbyt tow aru, czy organizacja jego sprzedaży nie szw ankuje, czy tow ar lub jego cena i wygląd zew nętrzny nie u stę c u je w yro
bom konkurencyjnym , środkiem zapobiegawczym zaś będzie, po dokonaniu o d pow iednich zmian, oddziałanie na nabywców, uśw iadom ienie ich i zbliżenie się do nich przez praw dziw e zachęcające przedstaw ienie korzyści, płynących z na
bycia tego towaru.
Ja k ż e łatw o jest tu jednak popełnić błąd w niedostatecznej ocenie psy
chologii kupujących. T ylko w ytraw ny i dośw iadczony sp ecjalista obierze w ła
ściwe m etody postępow ania, tak, aby nie zm arnow ać przeznaczonych na to środków. U łoży on plan działania na podobieństw o kam panji strategicznej, gdzie w szystko musi być przem yślane, aż do najostateczniejszych szczegółów, i tylko wówczas rozpocznie ofensywę, gdy w szystko zostało przew idziane.
Takiem jest zadanie specjalisty, pragnącego, aby wyłożony grosz wrócił się dziesięciokrotnie. T aką jest praca znanej chlubnie ze swej działalności P o l
skiej Agencji Publicystycznej w W arszaw ie, k tó ra w ygrała już niejedną ba- talję. Nie ogranicza się ona do akcji na rzecz firm, czy instytucyj, lecz zasię
giem swym obejm uje całe gałęzie przem ysłu, przyczyniając się do podniesienia konsum eji w ich dziedzinie. Przem ysłow iec, czy kupiec zna już dzisiaj drogę do napraw y swej placów ki, drogą tą jest zasięgnięcie p orady Polskiej Agencji
Publicystycznej. (Szczegóły na str. 24).
2
Do P. T. Czytelników
K alendarze - alm anachy są bodaj najstarszem w ydaw nictw em stałem w Europie. Do dziś dnia zachow any je s t „Almanach P erpetuum ’' (w ieczn y alm anach), w yd a n y po łacinie w X IV w. B y ty to tablice z obliczeniam i p o ło żenia słońca, księżyca i pięciu planet w różnych porach roku i z d o b y ły od- razu olbrzym ie pow odzenie. One to zd ecyd o w a ły o w ejściu w pow szechne użycie w ję zyka ch europejskich słowa „almanach", pochodzącego od arab
skiego „dl m anakh", co oznacza m iejsce odpo czyn ku w ielbłądów . G d y w iel
błądy w ypoczyw ały, m ą d rzy podróżnicy zajm ow ali się ciekawą lekturą. A l
manach zatem , ja k w idzim y, od p ierw szej chw ili m iał słu ży ć odpoczynkow i, w ypełniając interesującą treścią chwile w olne od pracy•
J u ż w pierw szych kalendarzach - almanachach, poza wiadom ościam i astronom icznem i i astrologicznem i, zn a jd u jem y wiele inform acyj potrzebnych w życiu codziennem . W krakow skich almanachach, w ychodzących po polsku od r. 1516, zn a jd u je m y cały szereg w iadom ości i w skazów ek: „którego dnia siać", „kiedy szczepić drzew a owocowe", „kie d y dzieci od piersi odłączać",
„ kiedy n a jlep iej strzyc głow ę'' i t. d. Zczasem alm anach przeobraża się w en
c yklo p ed ię życia codziennego. K ie d y zaś w r. 1737 jezu ita O. Ja n P oszakow - ski w ydał w W ilnie p ierw szy p o lityczn y kalendarz polski, form a tego alm a
nachu została ju ż ustalona i przetrw ała do dnia dzisiejszego.
W yd a ją c nasz K alendarz - A lm anach, staraliśm y się iść w śla d y da
w nych wzorów, dostosow ując treść do poziom u dzisiejszego czyteln ika i p o stępu naszych czasów.
C hodziło nam o to, by w ydaw nictw o nasze było napraw dę en cyklo pedią życia codziennego, by k a żd y w niem zn a la zł to, co go najbardziej in teresuje oraz w szystkie na jp o żyteczn iejsze inform acje, potrzebne każdem u ze w szystkich d zied zin nauk i um iejętności w form ie ja k n a jp rzy stę p n ie jsze j.
Z d a jem y sobie sprawę, że Alm anach n in iejszy nie będzie jeszcze idealny.
D latego zw racam y się do w szystkich naszych czyteln ikó w z prośbą o nad
syłanie swoich uwag. co się w nim podoba, a co nie, czego brak, a co uw a
żają za zb yteczn e. Ta w spółpraca naszych czyteln ikó w pozw oli nam na stałe ulepszanie naszego w ydaw nictw a i stw orzenie ostatecznie w zorow ej
E N C YK LO P E D J1 Ż Y C IA C O D ZIENNEG O w Polsce.
R E D A K C JA .
K. W ierzyń ski. H. K onopacka W ład. Skoczylas
ROK 1932 - ROK OLIMPJADY
OLIM PJA DY GRECKIE.
Z pośród w szystkich igrzysk, ¡akie odbyw ały się w staro ży tn ej H elladzie, najsław niejsze były Igrzyska O lim pij
skie. U stanow ił je k ró l Elidy, Iphitos, w r. 776 p rzed Chr. R ozgryw ały się one w „św iętym k raju ", w elijskiej Olim pji, co cztery lata. Ich perjodycz- ne pow tarzanie się p rzy jęto jako okres chroftologiczny. Im ieniem tego, k tó ry odnosił zw ycięstw o na stadjonie, o- znaczano czte ro letn i o kres Olimpjady.
T e re n igrzyskow y obejm ow ał hip- podrom i stadjon i obliczony był na 40.000 w idzów. H ippodrom , długości 608 m., szerokości 320 m., m iał w ielki to r — 1538 m. dług. i m ały to r — 1153 m. dług. Szerokość ich b y ła d o sta te czna, by k ilk ad ziesiąt wozów mogło jednocześnie b rać udział w zaw odach.
Na Igrzyskach w r. 462 do jednego wyścigu stan ęło 41 kw adryg.
Stadjon, w k ształcie czworoboku, m iał 212 m. długości i 30 m. szeroko
ści pośrodku, 28 m. na k rańcach. Li- nje p o czątk u i końca to ru oznaczone b yły białem i płytam i. Najm niejsze o- k rążen ie w ynosiło 192 m etry, n ajdłuż
szy z biegów olim pijskich polegał na 24 okrążeniach, 4.608 m. Zw ycięzca tej konkurencji, u-
w ażanej za n a j
szczytniejszą, n a daw ał swe imi?
czteroleciu Olim
pijskiem u.
Igrzyska trw ały 7 dni. Pierw szy i ostatni poświęcone b yły cerem onjom
religijnym i zabaw om . W pozostałe dni odbyw ały się n astęp u jące zaw o
dy: wyścigi, pięciobój (skoki, wyściiji, dysk, d ziry t i w alki), w alka na pięści, szerm ierka z w alką na pięści, zaw ody m łodzieży (biegi, w ałka na pięści), w yścigi koni i kw adryg n a hippodro- mie.
G dy Rzym opanow ał m iasta helleń
skie, Igrzyska zm ieniły swój ch a ra k ter. Przedew szystkiem święcono je już nie ku czci Zeusa lub A pollina, jak to p rzed tem było, ale pod w ezw aniem A ugusta. Program Igrzysk zm ienił się.
W yścigi w ozów praw ie całkow icie w ypełniają program . P otem przyjęły się w alki gladjatorów i zw ierząt.
W ro k u 394 e d y k t Teodozjusza W ielkiego obala Igrzyska.
O LIM PJA D Y NOWOŻYTNE.
Ideę w skrzeszenia O lim pjad rzucił po raz pierw szy na publicznem forum, w m urach Sorbony paryskiej, bar.
P io tr dc C ourbertin w r. 1892. W dwa la ta potem , 16 czerw ca 1894 r., zbiera się pierw szy m iędzynarodow y ko n gres — znów w S orbonie — na k tó rym liczni delegaci zgłaszają swój a k ces do idei św ięcenia co 4 la ta i k o lejno w różnych państw ach, Igrzysk O lim pijskich, m a
jących obejmować w szystkie formy ćwiczeń fizycznych, zw anych sportam i, upraw ianych przez cywilizowany świat.
4
S ta d jo n O lim pijski w Los A ngeles, Pierw sza O lim pjada odbyła się w
r. 1896 w A tenach. D ruga — w P a ry żu, trz e c ia — w S ain t Louis (St. Zj.
A. P.), czw arta — w Londynie, p ią ta
— w Sztokholm ie. W r. 1916 — p o d czas w ojny św iatow ej — O lim pjada nie odbyła się. M iejscem Igrzysk miał być Berlin. Pierw sza O lim pjada po w ojnie — siódm a z rzęd u — odbyła się w A ntw erpji w r. 1920, ósma w r.
1924 — po raz drugi w Paryżu.
D ziew iąta O lim pjada, k tó ra odbyła się w r. 1928 w A m sterdam ie, p rzy niosła Polsce pierw sze sukcesy na Igrzyskach. N ajw iększym sukcesem b yło zw ycięstw o H aliny K onopackiej, k tó ra zajęła pierw sze m iejsce w rzu
cie dyskiem (39 m. 62 cm.), bijąc w ła sny re k o rd św iatow y. Drugim triu m fem P olski b y ła pierw sza nagroda na konkursie artystycznym , jaką zdobył K azim ierz W ierzyński za tom ik po- ezyj p. t. „Laur O lim pijski", ś trzecie m iejsce, przyznane Skoczylasow i w dziale m alarskim . Zwycięsko w yszła rów nież z zaw odów hippika polska, zająw szy w k o nkursie skoków drugie miejsce.
10-ta O LIM PJA D A .
W łipcu—sierpniu ro k u 1932 o d b ę
dzie się d ziesiąta z kolei Olimpjada.
Igrzyska główne — letnie — odbędą się w Los A ngeles, nad brzegiem P a cyfiku, Igrzyska zim owe (trzecie z rzędu) — w L ake Placid, na płn. z a chód od Nowego J o rk u i rozpoczną się w lutym.
S tad jo n O lim pijski w Los Angeles, w ybudow any specjalnie na Igrzyska, obliczony jest na 105.000 w idzów (po
jemność am sterdam skiego w ynosiła zaledw ie 45.000). W ybudow ano s p e cjalny to r w ioślarski, szereg w ielkich paw ilonów , baseny treningow e, w iel
ką „w ieś O lim pijską" i t. d. Na te r e nie zim owych Igrzysk w L ake Placid w ybudow ano now ą skocznię n a rc ia r
ską i to r bobslejow y.
W e w szystkich państw ach, zam ie
rzających w ziąć ud ział w najbliższej O lim piadzie, w re gorączkow a p ra c a przygotow aw cza.
10-ta O lim pjada w Los A ngeles b ę dzie trw a ła od 30 lipca do 14 sierpnia 1932 r. Pierw szego dnia o dbędą się tylko cerem onje otw arcia. O godz. 2 popoł. przybędzie na stadjon O lim pij
ski p rezy d en t St. Zj., H erb ert Hoover, w celu o tw arcia zaw odów . Po p rz e m arszu w szystkich narodow ości z fla
gami p rz e d honorow ą trybuną, w ciąg
n ię ta zostanie na m aszt flaga O lim pij
ska i zapalone „ognie O lim pijskie '.
5
F I n ÿ i r ü o k t ô r g c h p a f i s f s ?
2 > o /sfc ¿ ) Fro m y d u 4 n g //a Ita / Ja
c S t.Z/e c A n . y jV /e /n c r / Z S .ß .ß . ß o /g ja
M
C z p c /jo jf. y j v / l / ÿ o
I
D 0 / 2 J&
■
J V o r h v g /a
J ż w e c ja
f i
T v r c jo
■
J v ÿ o jfc tn c Q r o c /a J /is z p o n ja H r r /n u n /â
r fr ÿ e n tc /fJ d S f& z y /J d B v /ÿ a r /o
fz H & jc d /y a
O z n o c z e p /e b a r r t ':
Wm C z e r n o E2ZI Z ó f to I M Gxerhvno WMZ>/ 0 /a/i&
jV ¿ eó r€ > ffya m I ß i a f e
F io /e /o tv ä
P ro d u k cja w ęgla kam iennego w n iek tó ry ch p aństw ach.
P aństw a tysiące tonn
1929 1930
POLSKA . . . . 46 237 37 520 S tany Zjedn. A. P. 552 310 482 110 W ielka B ry tan ja . 262 000 247 671 Niemcy . . . . 163 441 142 698' F rancja ... 54 924 55 027 Z. S. R. R... 40 344 47 220 f a p o n j a ... 31 957 28 877 B e l g i a ... 26 940 27 406
Szacunki zapasów w ęgla kam iennego □ w n iek tó ry ch państw ach
P aństw a w m iliardach tonn
PO LSK A . . . . Stany Zjedn. A. P.
K anada ...
C h i n y ...
A n g l j a ...
Niemcy . . . . Z.S.R.R. (cz. eur.)
62 — 172 1 900 — 3 200 280 — 1 200 200 — 1 000 182 115 56
P ro d u k cja w ęgla brunatnego w n iek tó ry ch p aństw ach w r. 1929
Państw o w m ilionach tonn
P O L S K A ... 0,1
Niemcy . . . . . 175
C zechosłow acja . . . 23 W ę g r y ... 7 Ju g o sław ja . . . . 5 K anada ... 4 A u stra lja . . , . .
A u stra lia z Nową Ze-
4 l a n d j ą ... 3
P ro d u k cja św iatow a ropy naitow ej.
Państw a 1928 1929
w milj. tonn P ro d u k cja św iatow a . 188,7 212,2 PO LSK A 14-e m iejsce 0,7 0,7 S tany Zjedn. A. P. . 128,8 143,7 W enezuela . . . . 15,1 19,6 Z. S. R. R... 12,0 14,7 P e r s j a ... 6,2 6,5 M e k s y k ... 7,2 6,4 Ind je H olenderskie 4,3 5,1 Rumun j a ... 4,3 4,9 K olum bia . . . . . 2. 9 2, 9
□ P rodukcja św iatow a surow ca żelaza
Państw a 1928 1929
w milj tonn P ro d u k cja św iatow a . 88,7 98,7 POLSKA 11-e m iejsce 0,7 0,7 S tany Zjedn. A. P. . 38,8 43,3 Niemcy . . . . . 11,8 13,4 F r a n c j a ... 11,9 12,5 W ielka B ry tan ja . . 6,7 7,7 Z. S. R. R... 3,3 4,0 B e l g j a ... 3,9 4 1 Luksem burg . . . . 2,8 2,9 C zechosłow acja . . . 1,6 1,6
P rodukcja stali w n iektórych p aństw ach
Państw a 1928 1929
w milj. tonn
POLSKA ... 1.4 1,4 Stany Zjedn. A. P. , 52,4 57,3 Niemcy . . . . . 14,3 16,2 F r a n c j a ... 11,6 11.9 W ielka B ry tan ja . . 8,7 9,8 Z. S. R. R... 4,2 4,7 B elgja . . . . 3,9 4,1 Luksem burg . . . . 2,6 2,7
9
P ro d u k cja św iatow a cynku P ro d u k cja św iatow a ołowiu
Państw a 1928 1929
w milj tonn P ro d u k cja św iatow a . 1 414 1 472 POLSKA 3-e miejsce 162 169 Stany Zjedn. A. P. 547 569 B e l g i a ... 206 2ü0
Niemcy . . 105 »
F ran cja . . . . 97 95 K anada ... 74 93 W ielka B rytan ja . . 56 59 A u s t r a l j a ... 51 53
P aństw a 1928 1929
w milj tonn P ro d u k cja św iatow a . 1 657 1 745 POLSKA 9-e m iejsce 36 36 Stany Zjedn. A. P. 709 703 M e k s y k ... 221 ,
A u s t r a l j a ... 158 176 H i s z p a n j a ... 131 137 K anada ... 148 138 N i e m c y ... 114 In d je B rytyjskie . . 80 82
B elgja . . . . 86 *
P rodukcja soli w n iek tó ry ch p aństw ach
Państw a 1928
w tys. lonn POLSKA ... 548 Stany Zjedn. A. P. . 4217 N i e m c y ... 2 983 Z. S. R. R... 2 365 C h i n y ... 2 032 W ielka B ry ta n ja , . 1 978 In d je B rytyjskie . . 1 540 H i s z p a n j a ... 983
P rodukcja soli potasow ych w n iek tó ry ch p ań stw ach
Państw a 1928 1929
w tys. tonn POLSK A ... 342 359 Niemcy . . . . 12 489 13 316 F r a n c j a ... 2 580 3 133 H i s z p a n j a ... 243 • S tany Zjedn. A. P. . 95 98 J a p o n ja . . . . . 6 •
P rodukcja św iatow a cu k ru C ukier trzcinow y w w arto ści cukru
surow ego
C ukier bu raczan y w w artości cukru surow ego
Państw a 1928/29 I 1929/30 w tys. ton
Państw a 1928/29
w tyi
1929/30 tOD
Pro d u k cja światowa . 18 175 17 679 P rodukcja św iatow a . 9 543 9 535 K u b a ... 5 156 4 629 POLSKA 5-e m iejsce 745 916 J a w a ... 2 948 2 905 N i e m c y ... 1864 1 980 Indje B rytyjskie . . 2 735 2 766 Z. S. R. R ... 1425 1 200 Ja p o n ja i Form oza . 890 895 C zechosłow acja . . . 1057 1 030 W yspy H aw ajskie . . 826 814 Stany Zjedn. A. P. . 1043 1002 F ilip in y ... ... 741 750 F r a n c j a ... 892 900 B r a z y l i a ... 738 685 I talj a . . . . 380 431
10
Ogólne zbiory św iatow e n iek tó ry ch ziem iopłodów i ich p rz e c ię tn i z ha P rzeciętn a 1925— 1929.
Zbiór z ha PSZENICA
Zbiór ogólny
ŻYTO
Zbiór ogólny
O W IES
Zbiór ogólny
P aństw o Miliony
kw intali
Zbiór światowy . . . . 1.173 PO LSK A 14-e m iejsce . 16
Stany Zjedn. A. P. . . . 224
Z. S. R. R... 217
K anada ... 117
Indje B rytyjskie . . . 87
F ra n c ja . . . . 78
A rg en ty n a... 63
Italj a ... 62
H i s z p a n j a ... 40
A u stralia . . . . . . 37
P aństw o Miliony kw intali , Zbiór św iatow y . . . . 459
PO LSKA 3-e m iejsce . . 62 Z. S. R. R... 220
N i e m c y ... , . 76
C zechosłow acja . . . . 16
S tan y Zjedn. A. P. . . . 12
F ra n c ja ... 9
W ę g r y ... 8
H i s z p a n j a ... 6
P aństw o M iliony kw intali Zbiór światowy . . . . 688
PO LSK A 7-e m iejsce . . 23 S tany Zjedn. A. P. . . 191
Z. S. R. R... 147
Niemcy . ... 65
K anada ... 60
F ra n c ja ... 51
W ielka B rytanja . . . . '"'■’echosłow acja . . . . 25 14 A rgentyna, . . . . . 10
Rumunja . . . . 10
Zbiór z ha Zbiór z ha P aństw o Kwin tale POLSKA 8-e m iejsce . . 12.3 W ielka B rytanja . . . . 22,6 N i e m c y ... 19.8 C zechosłow acja . . . . 17.1 F ra n c ja ... 14,7 W ę g r y ... 14,0 Italj a ... ... 12,8 K anada ... 12,6 J u g o s ła w ia ... 11.8 Państw o K w in tale PO LSK A 5-e m iejsce . , Czechosłow acja . . . . N i e m c y ... F ra n c ja ... W ę g r y ... H i s z p a n j a ... S tan y Zjedn, A. P. . . Z. S. R. R... 10,9 16.3 16,2 11,5 11.4 8,7 8.0 8,0 Państw o Kwin tale PO LSK A 7-e m iejsce . . 11,5 W ielka B ry tan ja . . . . 20
Niemcy . . . . 18,7 C zechosłow acja . . . . 16,7 F ra n c ja ... 14.8 Italj a ... 12,4 K anada ... 11,6 A rg en ty n a... 11,3 S tan y Zjedn. A. P. . . 11,1
11
T m n n n r
JĘCZM IEŃ
Zbiór ogólny Zbiór z ha
Państw o Miljony
kw intali Państw o K w in
tale
Zbiór światowy . . . . 378 PO LSK A 8-e miejsce . . 12,1 POLSKA 8-e m iejsce . . 14 W ielka B rytanja . . . . 21,0 S tany Zjedn. A. P. . . 58 N i e m c y ... 20,9 Z. S. R. R ... 57 Czechosłow acja . . . . 18,1 N i e m c y ... 29 F ra n c ja ... 15,5 Indje B rytyjskie . . . 25 S tany Zjedli. A. P. . . 14,0 K anada ... 23 W ę g r y ... 13,9 H iszpan j a ... 20 K a n a d a ... . 13,4
Rumun ja 16 Hiszpan ja . . . . 11,3
Czechosłow acja . . . . 13 Rum unja ... 9,2
W ielka B ry tan ja . . . . 11
□ ZIEMNIAKI j=] Zbiór ogólny Zbiór z ha P aństw o Miliony kw intali Zbiór św iatowy . . . . 1.832 POLSKA 3-e miejsce . . 265 Z. S. R. R... 435
Niemcy . . . . 381
F ra n c ja ... 143
Stany Zjedn. A. P. . . 103
Czechosłow acja . . . . 85
W ielka B rytanja . . . . 54
H iszpan j a ... 38
K anada ... 20
Ita lja . . . . . . . . 20
BURAKI CUKROW E Zbiór ogólny P aństw o Miljony kw intali Zbiór św iatowy . . . . 591
POLSKA 6-e m iejsce . . 42 N i e m c y ... 108
Z. S. R. R... 88
Czechosłow acja . . . . 72
S tany Zjedn. A. P. . . . 67
^ ra n c ja ... 55
I t a l j a ... 23
H iszpanja . . . . 16
W ę g r y ... 15
W ielka B rytanja . . . 13
Państw o Kwin tale POLSKA 5-e niejsce . . 107 W ielka B rytanja . . . 167
N i e m c y ... 136
Czechosłow acja . . . . 119
H i s z p a n j a ... 115
Rum unja ... 99
F ra n c ja ... 97
K anada ... 91
Z. S. R. R... 79
S tany Zjedn. A. P. . . 76
Zbiór z ha P a£stw o K w in tale POLSKA 8-e miejsce . . 202 Czechosłow acja . . . . 262
Ita lja ... 258
N i e m c y ... 251
H iszpanja . . . . 250
Stany Zjedn. A. P. . . . 245
F ra n c ja ... 232
W ęgry 221 W ielka B rytanja . . . 198
J u g o s ła w ja ... 168
12
LEN NASIENIE Zbiór ogólny
LEN WŁÓKNO
Zbiór ogólny
g KONOPIE NASIENIE Zbiór ogólny
KONOPIE WŁÓKNO Zbiór ogólny
P aństw o M iljony
kw intali
Zbiór św iatowy . . . . POLSK A 6-e m iejsce . . A rg en ty n a...
Z. S. R. R...
Stany Zjedn. A. P. . . . Indje B rytyjskie . . . K anada . . . . F ra n c ja ...
37.1 0,7 18.2
5,6 5,3 4,0 1,2 0.2
Państw o Miljony
kw intali
Zbiór światowy . . . . 5, 8 POLSKA 2-e m iejsce . . 0,6 Z. S. R. R ... 3,5 F ra n c ja ... 0,2 Czechosłow acja . . . . 0,1 J u g o s ła w ja ... 0,1
Państw o Miljony
kw intali
Zbiór światowy . . . . 6,1 POLSKA 4-e miejsce . . 0,2 Z. S. R. R... 5,7 Rumun ja ... 0,9 Czechosłow acja . . . . 0, 5
Zbiór z ha
Państw o Kwin
tale
POLSKA 2-e miejsce . . 5,9 A rgentyna. . . . . . 7,2 F ra n c ja ... 5,3 I t a l j a ... 5,2 K anada ... 5,1 S tany Zjedn. A. P. . . . 4,5 Czechosłow acja . . . . 4,1
Zbiór z ha
Zbiór z ha
Zbiór z ha
□
Państw o K win
tale
POLSKA 4-e m iejsce . . 5,0 F ra n c ja ... 8,2 J u g o s ła w ja ... 6,5 C zechosłow acja . . . . 5, 2 Z. S. R. R... 2, 0
Państw o Kwin
tale
POLSKA 1-e miejsce . . 6,6 Z. S. R. R ... 5,9 Czechosłow acja . . . . 5, 0 Rumun ja ... 2,1
Państw o Miljony
kw intali Państw o K win
tale
Zbiór światowy . . . . 5. 6 PO LSK A 6-e m iejsce . . 6,4
PO LSKA 4-e m iejsce . . 0,2 H i s z p a n j a ... 11,6
Z. S. R. R... 3 3 Ita lja ... 10,5
I t a l j a ... 1,0 J u g o s ła w ja ... 8,9
J u g o s ła w ja ... 0,3 W ę g r y ... 8,3
Rumun ja ... 0,2 Czechosłow acja . . . . 7,0
W ę g r y ... 0,1 Rumunja ... 4.2
Czechosłow acja . . . . 0,1 Z. S. R. R ... 3,4
r RUCH STATKÓW W PORTACH MORSKICH GDAŃSKA I GDYNI
1 0 4 9
o m
R O K
1913 1925
1926
1927
1928
1929
1930
I L O S C S T A T K Ó W
(weszło » wyszło razem)
GDAŃSK GDYNIA
14
ID D D D Q O D D D C X X lD O a D D C Í
Św iatow a ilo ta handlow a m orska.
1914 1929 1930 1914 1929 1930
P aństw a w tys ącach reg.
tonn brutto w odsetkach
A n g lja ... 21 045 23.116 23 381 42,9 31,0 33,6 Stany Zjednoczone A. P. . . • 5.368 14.482 14.045 10 9 21,3 20,2 J a p o n j a ... 1.708 4.187 4 317 3,5 6,2 6 2 N i e m c y ... 5.459 4.093 4 22® 11,1 6,0 6,1 F r a n c j a ... 2.319 3.379 3.531 4,7 5,0 5,1 I t a l j a ... 1 668 3.285 3.331 3,4 4.8 4,8 H olandja ... 1.496 2.939 3.086 3.0 4,3 4,4 N o rw e g ja ... 3 668 3.224 2.505 7,5 4,7 3,6 S z w e c j a ... ... 1 1 1 8 1 51« 1 623 2,3 2,2 2,3 D a n j a ... 820 1.055 1.038 1.7 1,5 1.6 I n n e ... 4 321 6 804 8.481 9,0 13,0 12,1 O g ó ł e m ... 49 090 68.074 69.607 100,0 100,0 100,0
Ruch statk ó w handlow ych w n ie k tó rych p ortach.
Porty
1913 1930 Tonaż statków przy we^ciu w milj reg. tonn
netto Nowy York . . . 15,4 24,5
Londyn . . . . 13,7 22,6
Ham burg . . . . 14,2 22.4 R otterdam . . . 13,0 20,4 A ntw erpia . , , 12,0 19,5 Szanghaj . . . . 9,7 18,5 Liw erpool . . . . 13,9 14,3 Stam buł . , . . 7,2 .
M arsylja . ~ 8,6 13,6
S o u th am p to n . . . 6 7 11,4 G enua . . . ■ . 2,1 10,6 N e a p o l... 9.4 10,1
Brem a . . . . . 2,1 6,1
K openhaga . . . 7,3 4,7 G d a ń s k . . . # . . 0,9 4.1
G dynia . . . . . 2,0
Drogi w odne i śródlądow e w n ie k tó ry ch państw ach.
A. D ługość dróg w tys. km.
P aństw a
R z e k i I sp ła w n e 1 K a n a ły
PO LSK A . . 6,7 0,2
Z. S. R. R. . , 86,0 4.0 St. Zjedn. A. P 49,6 2.8 N iem cy, . . . 10,0 2,2 F r s n c ja . . . 6,8 5,3
H olandja . . 1,6 3,6
Belgja . . . • • 0,9 0,8
B. Przewóz; tow arów w milj. tonn.
P aństw a 1927 1928 1929
St. Zjedn. A. P. 198,7 206,2 N iem cy . . . 113,0 109,1 111.8 F ran cja . . 41,9 48.1 49,8 H olandja . . . 50,6 47 3 50,1 Z. \ R. R. . . 35,2 39,0 46,9
Belgja . . . . 34 1 .
C zechosłow acja 5,5 5,2 . F in la n d ia . . . 4,3 4,2 •
15
L otnictw o n a linjach p asażersk ich w n iek tó ry ch państw ach.
Państw a
P rzeb y ta droga w tys. km.
P rzew ieziono p a s a żerów w tys.
1927 1928 1929 1927 1928 1929
POLSKA . ... 1.133 1.189 1.552 7,5 6,8 15,1 Niemcy . . . . . . . . . 9.970 11.450 10 419 107,6 120,7 %,8 K anada ... 1.263 4.157 9 577 35,7 149,5 268.9 F r a n c j a ... 5.987 . 9.161 15,8 19,5 25,3 W ł o c h y ... . , 3009 . . 25,0 Z. S. R. R ... 2.126 . . 16,4 .
A ustrja ... 1.576 2 013 1.926 15,7 18,3 17,4 J a p o n j a ... 762 878 1.106 14,8 18,0 17,5
Sam ochody w n iek tó ry ch państw ach w edług stan u na III — 1930 r.
O O
Państw a
J i - s .
~ O — o .
•o w £ o-S-o L ic zb ą sa m o ch od ów na 10 00 m ie sz k ań có w
PO LSK A . . . . 37 1.2
Stany Zjedn A. P. . 23.127 195.0 A n g l j a ... 1.425 31,2 F r a n c j a ... 1.294 31,6 K anada ... 1.126 117,6
N iem cy . . . . 636 10,1
A ustralja . . . . 580 93,0 A rgentyna . . . . 362 34,0 Italja . . . . 181 4,3 B e l g j a ... 143 19,1 Indje B ry t... 142 0,4 Zw Poł. A fr. . . . 141 18,2 S z w e c ja ... 136 22,3 H iszpanja . . . . 128 5,7 D a n ja ... 101 28,9 J a p o n j a ... 83 1,3
H olandja . . . . 82 10,7
M e k s y k ... 72 4,8 I S zw ajcarja . . . . 58 14,6 A l g i e r ... 45 7,4 N orw egja . . . . 36 13,0
KOM UNIKACJE.
K oleje w n iek tó ry ch państw ach.
R ok 1928.
• Państw a
D ług oś ć e k s p lo a ta c y jn a linij w ty s k m . Dł ugo ść li n ii na 10 0 k m 2 p o w ie rz c h n i P rz e w ó z to w a ró w w m il jo n a c h to n n .
P O L S K A . . . 19 5,0 85,8 St. Zjed. A P. 401 5,1 2.272,0 Z. S. S. R . . 77 0,4 150,6 K anada . . , 66 0,7 125,4 N iemcy . . . 56 12,2 476,0 F ra n c ja . . 44 7,9 324,0 Angl j a . . . . 33 13,5 333,0 Italia . . . 22 7,1 64,5 Jap o n ja . . . 20 5,2 — Szw ecja . . . 16 3.7 35,1 C zechosłow acja 14 9.8 104,2 Rumunja . . . 11 3,8 21,8 Belgja . . . . 10 33,3 120,6 W ęg ry . . , . 9 9,6 40,1
16
in n n n a m n D n c a n n n n n n a c a D D D D D D D D i
CENTRALA Oddziały:
P . K . O .
Warszawa, ul. Jasna 9.
Poznań, Katow ice, K rak6 w , W iln o , Łódź, Lw ów , Zbiornice — w sz y stk ie urzędy pocztowe.
p r z y j m u j e
W kłady oszczędnościowe
zw yczajne od 1 złotego począw szy, płatne na każde żądanie bez ogra
niczeń w ysokości sumy.
W k ła d y oszczędnościow e pre
m iow e po 8 zł. m iesięcznie z m o
żliw ością w ygrania kw oty zł. 1000 w losow aniach, odbyw ających się co kw artał,
W k ła d y oszczędnościow e w z ło tych w złocie.
Ubezpieczenia na życie
bez b ad an ia lekarskiego, przy skład
kach począw szy od 3 zł. m iesięcz
nie z w ypłatą ubezpieczonego k a p itału w razie dożycia lub po śm ier
ci, a także ubezpieczenia posagow e.
W razie Śmierci ubezpieczone
go, spo w o do w ane] w ypadkiem , P. K. O. w y p ła c a podw ójn ą su mę ubezpieczenia.
P. K. O.
Zapewnia
pełne bezpieczeństw o w k ła dów;
m ożność n a tych m iasto w ego w ycofania złożonych pieniędzy;
solidne oprocentow anie;
tajemnicę w k ła d ó w oszczęd
nościow ych.
Gwarantuje
kw otą z ł. o k 500 m iljo n ó w w g o t ó w c e i W l o k a t a c h opartych na złocie, 29-ma olbrzym iem i nierucho
mościami
Kapitały złożone w P. K. 0.
1. zasilają w sz y stk ie dziedziny 2 y d a go spo darczego;
2. p rzyczyniają się do zm niejsze
nia bezrobocia;
3. p ro w ad zą do w zrostu o g ó ln e g o dobrobytu;
W k ła d y oszczędnościow e są w olne od w szelkich danin f podatków . M ożna je sk ła d a ć i podejm ow ać w k ażd y m urzę
dzie pocztow ym na terenie R ze
czypospolitej bez w zględu na m iej
sce w y d an ia książeczki oszczęd
nościow ej.
W sz e lk a korespon den cja Z P. K. O. dotycząca obrotu oszczędnościo
wego jest bezpłatna. 750 ty sięcy czynnych książeczek oszczędnościow ych P. K. O. to najlepszy dow ód zaufania społeczeństw a do tej najw iększej in
stytucji oszczędnościow ej w Polsce.
17
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ H n n n n n n n G D D D L r io n n ic . j ü l x j ü i « i • ■■ .ü P D G ü D rj D D m a m m m n n n n n n n n n n n n n n n n n n n
LUDNOŚĆ.OBSZAR I PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY POLSKI
LUDNOŚĆ W OJEW Ó DZTW W M IU O NACH
WARSZAWSKIE I M-TO WARSZAWA 3,03
wmamioDZME 2.25
ML U BEŁSKIE 2.09
tmaamiwowsKiE 274
W KIELECKIE 2.54
M KB AKOWSKIE 1,99
■ POZNAŃSKIE 4,9Z
« 1 1 1 1 WO&NSKtE 1,5/
i TA firn DOLSKIE 1.43
m a m ś lą s k ie
1/2
I WILEŃSKIE 1.00 I POMORSKIE 0,94I STANISŁAWOWSKIE 1.34 IBIAŁOSTOCKIE f .J P
■ HOWOBBÓOZKlE 0.91 I 'O i E S N i 0,75
LUDNOŚĆ POLSKI WYNOSI 31,1 M ILI. W roku 1921 - 2Z2m ij
OBSZAR POLSKI WYNOSI 388,4 TYS. KM *
■ NOWOGRÓDZKIE 23.0 MKIELECHIE 25.8
* POZNAŃSKIE 26.5 M LWOWSKIE 29.4
■ B WILEŃSKIE 29.0 mmWARSZAWSAlE 29.5 m m m m lu b e ls k ie
34,1
tBIAŁOSTOCKlE 32.3
"rlltńtT T S *
18
>
eo n u
WILNO
WARSZAWA
POZNAŃ
U EOLCr
(CZĘSTO)
ycMCMiy me Lee
MóirwstA
HUTA
BfDZW TARNÓW i
LW Ó W KRAKÓW,
U c zty u dołu kół porównawczych wskaziyą ilość mieszkańców m ia s t
w tysiącach
IOWECi
LUDNOŚĆ WIĘKSZYCH MIAST POLSKI
BIAŁYSTOK
r r \
l KAŁU/ J
'iw \ { tahhopcl
U góry kół zaznaczono rok. do którego liczby owe sią odnoszą
Dokładne położenie m iast wskazują punkty , © ' J@)*
M ia s to Rów ne leży poza granicami terytorjum objętego przez mapę Dla miast o ludności powyżej 100 ły s [z wyjątkiem W ilna i Sosnowca") uwzględniono
3 lata porównawcze 1 9 0 0 1921 » 1931
LMDNOSC MIEJSKA I
G Ę S T O Ś Ć
WIEJSKA W
Z A L U D N I E N I A
POLSCE
ODSETEK LUDNOŚCI M IEJSKIEJ (mieszkańców miast miasteczek
i osad miejskich)
ODSETEK LUDNOŚCI W IE JSK IE J
(mieszkańców osiedli pozamiejskich)
: a l a POLSKA
0 (I <y>4r~> — p hLCZ—$ - 2 —Q l
NA ^ KILOMETR kwadratowy
przypada
mieszkańców
80
W OJEW ÓDZTW A C EN TR A LN IE
M -to Warszawa woj Warszawskie, Łódzkie, Kieleckie. L u b e lsk ie / B ia ło s t o c k ie
W O JEW ODZTW A WSCHODNIE
79%
W O JEW Ó DZTW A ZACHODNIE
Poznańskie Pom orskie i Ś l ą s k ie
W OJEW ÓDZTW A POŁUDNIOWE
K ra k o w sk ie , Lw o w sk ie , S tanisław ow skie i Tarnopolskie
20
ZAWODY W POLSCE
ROLNICTWO I LEŚNICTWO
GÓRNICTWO HANDEL
I PRZEM YSt
J U B E Z P IE C Z tm
\ 6.3 J m t
z j w o c vRolnictwo i leśnictwo 66.6
Rolnictwo i leśnictw o 63.a Romtctwo
i leśnictwo 90 2
Rolniciwo i leśnictwo 91, 9
Gormchro |
/ prtimji*
13.8
Hanit.
Inne u w ody
16.8
\Prrem 37'
H tr d e l i ubezpieczenia
0,3 0.3
Górnicko
i p r z e mysi 19.2
Inne
u wody
13.1 flanc/et i ub e ip .
« 0
Im»
¡awo<ty 19.5
W sz y st k ie podane niżej odsetki
wskazują ilo ść lu d n o śc i czynnej zaw odow o wraz z utrzymy wanyrrn człon Kami rodzin
ObMCM
m a m e u w z g l ę d ni ają Gór n e
q oŚlą s k a I W i le ń sz c z y z n y
Na 14,4 °/o ,,/nnych zawod<3w*skła dają si$. Komunikacja I tra n sp o rt - 3 .3 ©/<*
Służba publiczna
» wolne «awo dy • 2 . 9 ^ 0 . ^
<r\ia. m a r y narka I lot nlcfwo wq)
skowe-l.^
Shzb a do
mowa i m
ne usługi osoosle-1.3, reszta-5,3S6
ft/y m scy k ito h c j
6X6
| fw tn g J~6~
GórnJctwi.
i prie tn yst 33.»
LUDNOŚĆ POSZCZEGÓLNYCH ZAW O DÓ W WEDŁUG W YZNAŃ
Rolnictwo Górnictwo Han de Lubej Inne I leśnictwo i przemysł pieczenia rawoóy
LUDNOŚĆ POSZCZEGÓLNYCH WYZNAŃ WEDŁUG ZAWODÓW
Rzymscy Greto* Prawo Ewan
katolicy katolicy stawni ęelicy ¿ / u * '
30CDC HANDEL ZAGRANICZNY POLSKI P rzyw óz i w yw óz najw ażniejszych tow arów .
Tow ary Waga w tys tonn W artość w miljon zł.
1928 1929 1930 1928 H 29 1930
A. PRZYWÓZ:
B aw ełna ... 76 66 61 326 274 198 W e ł n a ... 17 20 19 181 198 124
T kaniny . . . . . 6 5 4 125 127 108
P rzęd za , , . . . . 7 6 5 157 140 104
Rudy ... 835 1.026 650 85 105 72
Tłuszcze techniczne . . 39 51 47 63 78 66
Skóry w ypraw ione . . . 4 4 3 101 86 63
Tytoń . . . • 10 16 19 34 52 61
P ap ier i w yroby. . . . 90 77 74 84 73 58
Tłuszcze ja ja ln e . . . 41 42 29 96 87 56
Śledzie . 81 102 89 50 57 52
Skóry surow e... 22 15 21 74 42 47
Sam ochody . . - . . . 12 12 7 83 71 43
Żelastwo (szmelc) . . . 532 516 334 75 76 43
Owoce i ja g o d y ', . . . 29 38 45 29 33 34
F u tra surowe. . . . . 3 3 3 26 36 30
Kawa ... 7 8 8 34 37 26
F u tra w ypraw ione . . . 0,4 0,3 0,2 38 35 26
M iedź i w yroby . . . . 12 11 8 37 44 26
R y ż ... 101 56 54 62 30 26
M aszyny w łókiennicze 12 8 3 68 50 22
K otły, a p a ra ty i części do
ogrzew ania . . 7 8 4 30 37 22
B WYWÓZ.
W ęgiel ... 12.863 13.934 12.497 363 384 335
Drewno półobrobione 1.733 1.311 1.311 317 254 211
T rzoda chlewna tys. szt, 1.279 960 721 208 185 139
Cukier . ... 186 298 395 102 134 138
J a j a . . . . . . 55 53 55 145 143 135
Mięso ... 28 29 44 (8 88 110 Cy^k ... 133 140 140 144 152 105
D rewno surowe . . . . 3.094 2.358 1.428 226 169 91
P rzędza ... 3 6 7 46 88 85
Szvnv, żelazo, stal . . . 58 108 273 18 36 84
T k a n i n y ... 8 11 7 65 112 83
Żyto ... 7 200 383 3 59 71
Masło ... 11 15 12 66 88 59
J ę c z i f i e ń ... 111 244 217 46 82 50
Pasza . . ... 208 296 293 50 65 44
W yroby z drzew a . . . 70 75 63 45 57 44
Rury ... 58 67 54 35 45 41
Blacha żelazna i stalow a 36 50 90 22 26 37
Nasiona roślin pastew
nych i traw . . . . 44 64 52 39 46 30
Nawozy sztuczne , . . 77 71 131 14 16 28
Skóry surow e . . . . 7 5 10 22 18 27
B ydło rogate tys. szt. . 3 29 40 4 16 22
22
x j a x o x x x x x x j D D D D a a a D u c n j c n ü L iu ü L O J ü iJ i.
DRUKI
*»
DRUKI NIEPERJODYCZNE W POLSCE
N akład ogółem Rozwój liczebny
D ru ki w niektórych państw ach fl928j
tytiąct O t * 8 8 tO >3 li IS '»
Jiponja IIHIII
B B — I
W.BrytanJa
St.Zjedn.A P E B n O M
£ihii IKSK&SS8HBDP3 ntoch, BEJKSKHS
BBHU Cirji (sag
Szwecje K Sjl Porlugalja ■ Podział wad fug tre ści (1929) s
Oaioiryaf/ka Wydawnictw» popularno Po&ręeta/Ąi I Doiumtnfy życia \ Ąpofecxnego\
Uufy\
PRASA CODZIENNA I INNE CZASOPISMA W POLSCE
P o d zia ł w edług je żyka 0 9 2 9 }
i i t r t a 0 ZOO 490 600 800 1000 HOP
Ukraiński
Rozw ój liczebny Biatoruiki
Dtienniil
Niemiecki
ZyOwakl i habrąjaki
Rosyjski Innt crasopitma
P o d ział według treści f1929}
Hetka 0
Czasopism a w niektórych pań stw ach {1928)
Tysiąca 0 t 7 3 *> 3 ę f j
Money b h i
» '.Brytifj, p tm m B a a a K S sm m 6 otpa 0 orc»a
Czechosłowacja
W ło ch yPolską
Oanja Holendja
Nrtugaja itmtga
* a /n ic z t
