1
SPIS ZAWARTOŚCI
TECZKI f
S r l S Z A W A K l U M J l r y .
TECZKI
dl
I ./l. Relacja l i , h ^
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora _ X $ Ą ^ k I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora l(y Xi 5 ^ II. Materiały uzupełniające relację r '
III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora ?— “*
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.
III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) --- III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 —-~
III./5. Inne .——- IV. Korespondencja
a). . ... ... / ... h . , . L . s J . ...
V. Nazwiskowe karty informacyjne VI. Fotografie
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
[ J z
I yQv 8 ' /'O, F U N D A C J A
A r c h iw u m P o m o r s k ie A r m ii Kra jo wej u l . W . G a r b a r y 2,t e l .6 5-2 2 - 1 8 6
87-100 TORUŃ
Szan. Pani Anna Zawadzka 13-300 Nowe Miasto ul. 19 Stycznia 4/4
Szanowna Pani i
Pracując nad dokumentami w Światowym Związku Żołnierzy AK Okręg Toruń zapoznałam się z Pani bardzo ciekawym życiorysem.
Ponieważ Fundacja nasza gromadzi wszelkie materiały dotyczące konspiratorów pomorskich, zwracam sie z uprzejma prośbą, aby napisała Pani o sobie relacje dotyczącą okresu Pani działalności konspiracyjnej. Proszę o informacje: kiedy, gdzie i przez kogo została Pani wprowadzona do konspiracji, czy była Pani zaprzysiężona, jaki miała Pani pseudonim, z kim oprócz "Sowy”
kontaktowała sie Pani.
Jeżeli Pani Małżonek był w konspiracji na terenie Pomorza, bardzo proszę o napisanie relacji według załączonego schematu.
Mam nadzieje, że zechce Pani napisać do Fundacji. Dla przybliżenia naszej działalności dołączam biuletyn nr 1/98,
Łączę wyrazy szacunku
17
5 ^ 5 3 "
( ^
+
- ł -
■
kj/mJa, C„ /ćLu*v
/ j L O c f c o ^ y ) , l 3 '
organizacyjnego - A. SŻółkowski52 („Antoni” - „Rafał”), a od 1941 r. - Bogusław Hrynkiewicz („Aleksander^fwedług powojennych zeznań objął on funkcję szefa tego wydziału po odejściu B. Hrynkiewicza53. Wydziałem wojskowym kierował kpt.
F. Trójnicki, a po nim Zygmunt Birjowski („Piwski”), wydziałem wywiadowczym - C. Kłobut („Sławek”), prasy i propagandy (narwany również prasowo-propagan- dowym lub propagandowym) - W. Byszek (1940 - do lutego lub marca 1943 r.) 54, któremu pomoc okazał W. Wach. Następnie za pracę tego wydziału odpowiadał J.
Hubner („Jerzy”, „Wiktor”, „Wiktor Duli”) 55. Kierownikiem wydziału kobiecego przekształconego w lutym 1943 r. w Związek Kobiet Czynu (ZKC) była „Alicja”
(NN), a potem Danuta Przystasz („Maria”, „Danuta”), młodzieżowego, nazywane
go później Młodym Nurtem -„B odek” (Bogdan Sz^rlak) do 1941 r., a po nim Jerzy Płażewski („Zbyszek”). Wydział finansowy leżał w gestii Albina Białobrzeskiego?6
L r
i CL/
52 Po wojnie zaginął tragicznie w Szczecinie podczas odwiedzin brata z USA.
53 W. Wach ur. 2.12.1908 r. w Słomkowie, dawny powiat Skierniewice, syn Stanisława i Kata
rzyny z domu Korzewskiej. Z zawodu ekonomista. Do „MiP” wstąpił w kwietniu lub w sierpniu 1942 r. Aresztowany w styczniu 1944 r. na ulicy w Warszawie z materiałami organizacyjnymi, osadzony na Pawiaku, a następnie 30.08.1944 r. skierowany do obozu koncentracyjnego w G ross- Rosen. Przebywał w filii tego obozu w Landeshut (nr 2856). W częściowo zachowanych aktach byłego obozu Gross-Rosen figuruje jako urodzony 2.12-1918 r. i osadzonjf 4.07.1944 r. Por.:
AGKBZpNP, SWMW, Akta M. Bogacza..., sygn. 743-744^AMS, Akta „MiP”, sygn. Z—II—16—5;
Pismo z Archiwum Państwowego Muzeum w Gross-Rosen z l 7.03.1995 r.
54 Ur. 14.04.1903 r. W Haczowie woj. rzeszowskie, syn Bartłomieja i Jadwigi z domu Berfeldt.
Ojciec - wachm. żandarmerii - był komendantem posterunku w Haczowie. Od 1909 r. uczęszczał do szkoły powszechnej, a od 1913 r. do gimnazjum w Brzozowie. Maturę uzyskał w Jaśle. W 1924 r. ukończył Uniwersytet we Lwowie. Jako ochotnik brał dział w wojnie i 920 r. Pracował później w szkolnictwie: W Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Święcinach (woj. wileńskie), a na
stępnie w latach 1925-1930 w Bomach, w 1930 r. w Prawosławnym Seminarium Duchownym w Wilnie, gdzie prowadził zajęcia z WF. Od lutego do listopada 1931 r. wykładał geografię i uczył wychowania fizycznego w gimnazjum w Nieświeżu. Od 1931 r. pracował w Państwowym Gimna
zjum im. R. Traugutta w Brześciu, z jednoczesnym przydziałem do kuratorium. W cżąsie kampanii jesiennej 1939 r. walczył w obronie Brześcia, a po jej zakończeniu znalazł się w Generalnym Gu
bernatorstwie. W lutym 1945 r. ożenił się, a potem zgłosił się do Ministerstwa Oświaty W Lublinie i otrzymał skierowanie do kuratorium w Łodzi. Aresztowany 20.06.1945 r. w Warszawie i przekaza
ny NKWD. Wywieziony do Moskwy, stanął przez sądem ZSRR, który skazał go na 10 lat więzienia za współpracę z Niemcami (wyrok z 1946 r.). W dniu 17.10.1948 r. przekazany z powrotem orga
nom WUBP w Warszawie i na mocy wyroku Sądu Wojewódzkiego dla Miasta Stołecznego Warsza
wy skazany na 10 lat pozbawienia wolności z zaliczeniem dotychczasowego aresztu. Odznaczony KW. Sprawy prasowe w „MiP” zlecił mu A. Słowikowski jeszcze w 1940 r. W okresie, gdy W.
Byszek przebywał w Oświęcinriu, zastępował go osoba o pseudominie „Łuska” [,,Lusiek”(?) - przyp.
B. Ch.] Miał to być Alojzy Karczmarek. Zoc. AGKBZpNP, SWMW, Akta WJ(>yszka, sygn. 686.
55 W gazetce Miecz iju g z 5.12.44/nr 7 zamieszczono następujący nekrolog: „Jerzy - Wiktor Duli. Szef Wydz. Prasy i Propagandy Centralnego Komitetu Ruchu Miecz i Pług. Poległ na poste
runku 27.11.44”.
7
56 Aresztowany w pofczątkach 1942 r. i zesłany do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie zginął.
Por.: J. Wilamowski, W Kopczuk, Tajemnicze..., s. 246; R. Domańska, op. cit, s. 196.
28
J
J (?Z
6
+
