Ocena stanu bezpieczeństwa w ruchu drogowym na obszarze województwa katowickiego na tle kraju - analiza ogólna

(1)

Z E S Z YT Y N A U K O W E PO LI T ECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: T R A N S P O R T z. U

1 9 8 6

N r kol. 863

B ar ba ra M A C IE JN A Instytut T r an sp or t u Politechniki Śląskiej

OCENA S TA NU B EZ PI E CZ EŃ ST W A W RUCHU D ROGOWYM N A O BSZARZE WOJEWÓDZTWA K A T O WI CK I EG O N A T L E K R A J U - ANALIZA OGÓLNA

S t r e s z c z e n l e . W artykule p r zedstawiono wyniki ogólnej o c e ny sta

n u bezpieczenstira w ruchu drogowym n a obszarze całego województwa kato wi c ki eg o w latach 1978-1981. O k reślono liczbę w y pa d k ó w i liczbę osób poszkodowanych, rodzaje i p r z y c z y n y wypadków, s prawców wy pa d k ó w oraz rozk ła d powstawania w y p a d k ó w w funkcji miejsca i czasu.

O bl iczono szereg w sk aź n i k ó w wy pa dkowości i dokonano porównania sta

n u be z pi ec ze ń st wa w w oj e wództwie katowi ck im w stosunku do innych w o j e w ó d z t w jak i w stosunku do całego kraju. Stwierdzono zjawisko w ys tę p o w a n i a systematycznego w z r o s t u bezwzględnej liczby w ypadków oraz l i c z b y osób poszkodowanych. V zr o st ten jest szybszy aniżeli średni w skali całego kraju. Równo cz e śn ie stopień ciężkości w y pa d

k ó w jest znacznie w y ż s z y niż w innych m i a st ac h Polski. Najczęstszym r odzajem wypa dk u jest najechanie n a pi eszego (

53

#)» a najczęstszą p rz yczyną - b ł ę d y kieru j ąc yc h p oj azdami (59#). Najwię k sz a liczba w y p a d k ó w po wstaje na terenach zabu do wa n yc h (

7 5

#). V mia st ao h w o j e w ódz t wa koncentruje się

8 7

^,

5

# wypadków, n a terenie gmin jedynie 12,5#.

1. C E L I ZAKRES PRACY

C el em p r z e p r o wa dz on y ch b adań było określenie oraz o cena stopnia i sta

n u be zp i ec ze ńs t wa r uchu drogowego n a obszarze całego województwa katowic

kiego. Starano się uzyskać w yniki p oz walające n a p rzeprowadzenie ogólnej oceny, jak równi eż dostarczające dane do dal sz y ch analiz azozegółowych a stąd do po d ej m o w a n i a określonych decyzji w o dn iesieniu do działań zmi e rz a ją cy ch do zwię ks ze n ia bez p ie cz eń s tw a r uc hu d r o g o w e g o , a tym samym do p opr a wy fu nk c jo no wa n ia transportu w w o j e wó dz t wi e katowickim.

Zatem w sz c ze gółowym u j ęciu celem p r a c y było:

- p rz ep ro w ad ze ni e ogólnej a n a l iz y w y p a d k ó w dr og owych z podaniem:

a) bezwzględnej li czby wypadków, b) li czby osób poszkodowanych,

o) r o d z a j ó w w y p a d k ó w i p rzyczyn je powodujących, d) rodza j u sps ąw có w wypadków,

e) m i e js c a i c zasu powsta wa n ia wypadków,

(2)

130 B. M aclejna

- obliczenie wskaź ni kó w wypadkowości w stosunku do:

a) l i czby mieszkańców, b) l iczby pojazdów,

c) ruchliwości mieszkańców, d) liczby osób poszkodowanych, e) stopnia ich ciężkości.

Analizę zagadnień przeprowadzono gl obalnie dla całego województwa, Jak również dla p os z czególnych jego Jednostek adm in is t ra cy jn y ch (miasta, g mi

ny) . Umożliwiło to dokonanie p o równań po sz cz eg ó ln yc h jednostek a dm in i s t r a cyjnych m i ę d z y sobą oraz woje wó d zt wa jako całości z innymi wo jewództwami w kraju. Pozwalało również wnioskować o pods ta w ow yc h p r zy c zy na ch zdarzeń drogowych, stopniu ciężkości wypadków, miesiącach, dniac h względnie g o dzinach wy st ępowania największego z agrożenia wypadkowego.

Analiza rozpatrywanego p roblemu dotycząca po sz o ze gó ln y oh jednostek a d m i nist r ac yj ny c h została pr zedstawiona w jednym z d alszych artykułów.

2. CZASOKRES BADAŃ ORAZ M AT E RIAŁY*ŹRÓDŁOWE^

Dl a zachowania pełnej porównywalności danyo h badanie stanu b ez pi ec z eń stwa w r uchu drogowym przeprowadzono dla okres u o be jm ującego lata

1978

^do 1981. Z uwagi n a nietypowość ruchu kołowego w kilku m ie s ią c a o h 1982 r. w y łączono ten rok z analizy. W yciąganie w ni os k ó w w oparc i u o dane statystycz

ne z

1982

r. prowadzi do błędnych wniosków, że be z pieczeństwo w r uchu dro

gowym uległo znaoznej p oprawie (liczba wy pa d k ó w zmalała o a kolizji o

1 2 3 0

, g d y tymczasem był to w y n i k z na cznych ogran i cz eń w ruchu kołowym w kilku pierw sz yc h mi es i ą c a c h tegoż roku.

Badania przeprowadzono w oparciu e dane zawarte w K a r t a c h W y p a d kó w D r o gowych. K a r t y te zost ał y u do stępnione przez Komendę W ojewódzką MO w K a to wicach.

3. O G ÓL NE DA N E D L A OBSZARU CAŁEGO W OJ EW Ó DZ TW A

3.1* L ic zb a wy pa dk ó w 1 ofiar

Bezwzględne w artości liczbowe dotyczące w y p ad k ów oraz osób po sz ko d ow a

n y c h w poszcze g ól ny ch la taoh analizowanego ok resu o zasu zestawiono w tab

licy

1

. W tablicy tej podano również p ro ce n to wy wzrost l ic z by osób p o s z kodowa ny c h oraz liczby wypa d kó w w stosunku do roku poprzedniego oraz do roku 1978.

Analizując dane zawarte w tablioy 1 m o żn a stwierdzić, że nas t ąp ił prawie systematyczny wzro st zarówno l i cz by wypadków, jak i l iczby osób p o s zk od o

wanych.

(3)

O cena stanu bezpieczeństwa. 131

T ablica 1 Ogól ne dane o liczbie wypa dk ów i liczbie osób poszkodowanych

dla obszaru wo jewództwa katowickiego w latach

1 9 7 8 -1 9 8 1

Wysz cz e gó ln ie n ie Rok

Wartość bezwzględna

Wzrost % w stosunku do roku

poprzsdn. 1979 r.

1978 3659 - -

Wypadki 1979 371<* + 1 ,5 + 1,5

1980

37 6U + 1,3 +

2 ,8

1981

^{+ 9}

,6

⁺

1 2

^,

1

^»

zabici 1»99 - -

1978

1

^.ranni ¹⁶⁹⁰ - -

c . ranni 2307 - -

zabici 527 +5,6 + 5,6

1979

1

^{. ranni} 1725 +

2 , 1

⁺

2 , 1

c . ranni

2 2 2 2

-3,7 -3,7

O so by zabici 533 +

1 , 1

+ 6,7

p o s z k o d o

1980 1

.ranni 1699 -1,5 + 0,4

wane c . ranni 2307 + 3,8

0

zabici 527 +

5 ,6

⁺^5,6

1981

1

^{. ranni} 189^ ♦ 11,5 +

1 2 , 1

c .ranni 2731 + 18,4 +

1 8

^,

1

^»

Źródło: O pr acowanie własne.

Porównując te liczby z danymi KG M O za 1981 r. zauważa się, źe w w o j ew ód z twie k at o wi ck im występuje zjawisko szybszego p o garszania się stanu be zpie

czeństwa aniżeli średnio dla oałego kraju. P r oc en t o w y wzrost w 1981 r, w stosunku do

1980

r, li czby w y p a d k ó w oraz osób poszkod o wa ny ch przedstawia się następująco:

średnio dla dla

kraju w oj ewództwa

wypa d ki = + 8 , 4 * +

9

^,

6

^*

zabici = +

1,856 - 1

^{, ii}

ranni = +

1 1

^,

1

^* ^{+ 1 5 , 3i}

P orównano również proce nt o wy wzrost w 1981 r ,( w stosunku do 1980 r, ) licz

b y w y p a dk ó w dla wo jewództwa katowickiego oraz wo je w ó d z t w warszawskiego, g d a ń s k i e g o , poznańskiego i wrocławskiego. Ocena wypada n i ekorzystnie dla w oj ew ó dz tw a katowickiego:

(4)

132 B. Mac lc .Ina

- woj. katowicki©

- woj. warszawskie - woj. gdańskie - woj. poznańskie - woj. wrocł aw sk ie

- wzrost - zmniejszenie - w zrost - wzrost - zmniejszenie

o 9,6%, o 1,7*, o

8

^{, J *,} o 3,Q*i • o 2,4*.

P rz eprowadzono także porównanie stopnia ci ęż kości w y p a d k ó w dr og ow y ch obli- ozając wskaźniki!

y _ liczba zabitych . 1 ” liczba poszkod o wa ny ch

= liczba z abitych liczba w y p a d k ó w

Wartości tych w sp ó łc z y n n i k ó w .określono _ średnio dla całego kraju, średnio d la miast w k raju oraz ś r e d n i o d ł a ;w o je wó dz t wa k a towickiego. Wy ko nanie takiego porówn an ia u z a s a d n i a f a k t ,■ że n a 79 a n a l iz ow a ny ch jednostek a d m i n i s t r a c y j n y c h liczba miast stanowi

50

* tyeh jednostek, .i w n i c h k o n c e nt ru

je się w ię kszość w y p a d k ó w dro go wy c h ( 8 7

5

^*).

W artości l iczbowe tych ws ka ź n i k ó w k s zt ał t uj ą się następująco!

w s k a źn ik W [*]

średnia dla kraju

ś r e d n i a d la mi a st k ra ju

wo j*

k at ow ic k ie

1980

^r. 11 ,5 1978 r, = 11,1

1981

^r. ^13,2 ^7,6 1979 r. =

1 1 , 8

1980 r. = 11,7

1981

^{r. =}

1 0 , 2

rskaźnik

W2

średnia dla kraju

średnią dla mi a st kraju

woj.

katowi ck i e

0,14 0,09

1978

r. = 0,14

1979 r. = 0,14 1980 r. = 0,14

1981

^{r. =}

0 , 1 3

T a k więc, wa rtości l iczbowe ws ka źn i k ó w są n a po zi o mi e śr ednich krajowych, a dl a ro ku 1981 są n awet niższa. Nat om i as t w o dn ie si e ni u do inny ch miast w k r aj u są one znaoznie wyższe, oo św ia do zy o w i ę ks z ym stop ni u ciężkośoi w y p a d k ó w w m i a st ac h wojew ó dz tw a katowiokiego.

Z dany ch K G M O wynika, że średnio w kraju co 9 osoba po sz k o d o w a n a Jest z abita a średnio d l a m i a st w k ra ju co 13 osoba. D l a w o j e w ó d z t w a katowio-

(5)

Ocena stanu bazpi>ox>ń»tvat. 133

k iego w l at ao h

1 9 7 8 -1 9 8 0

^co

9

osoba po ni o sł a śmierć, a w roku

1981

^{- co}

10

osoba p o s z k o d o w a n a p o n i os ła śmierć w wypadku.

P ełną ogól ną ocenę stanu bezpie cz eń s tw a w ruchu drogowym dla województwa k at ow ickiego prz ep ro w ad zo no w punkcie 4.

3.2. L i c z b a w y p a d k ó w w funkcji rodza ju i p r z y c z y n y w województwie k a to wi c ki m n a tle kraju

Ogólne dane dotyczące l iczby w y p a d k ó w w wo je wództwie w zależności od r od za ju i p r z y c z y n y zamieszczono w tablicy

2

^.

N aj cz ę s t s z y m r o d z a je m wypa dk u jest na je ch a n i e n a pieszego. Ten rodzaj w y p a d k u etanowi, w zależności o d analizowanego roku, od **8-53$ ogólnej licz

b y wypadków. Śred ni a dla całego kraju wyno si **

3

^»

7

$# n at omiast średnio dla miast w k raju aż 7 1 » 9 $ ogółu wypadków.

¥ p o ró wn a n i u z innymi woj ew ó dz tw am i sytuacja n ie przed st a wi a się tak ko

rzystnie. Jedynie dla trzeoh w o j e w ó d z t w p r o c e n t o w y ud ział tego rodzaju w y p a d k u w ogólnej ich liczbie ks ztałtował się na p oziomie woj. kato wi c

kiego l ub n i ec o w y ż s z y m .

Woje w ód zt wa m i tymi w

1981

roku byłyt - woj. w a r sz aw sk i e -

5 7

^»

8

^$, - woj. m i e js k ie łódzkie -

5 5

^»

8

^$, - woj. kr ak o ws ki e -

5 0

^,

1

^$.

D la w s z y s t k i c h p o z o s t a ł y c h w o j e w ó d z t w pro ce nt ten był niższy.

V p rz e dz ia le rozpatry wa n eg o okresu czasu (** lata) w z rost l i cz by najechań n a p i e s z y c h był n i e w ie lk i i wyno si ł dla w oj ew ó d z t w a ka t ow i c k i e g o jedynie

1 , 8$.

Drugim, b ardzo częs ty m rodzajem w y p ad ku było zderzenie. M i a ł o ono miejsce w

29

^-

3 2

$ ogólnej liczby wypadków.

T r z e c i m częst y m rod za je m w y pa dk u było na je ch a ni e n a drzewo lub słup (8-11$).

P i e r w s z y rodzaj w y p a d k u (najechanie n a pieszego) pow s ta je głównie z win y pieszego. N a t o mi as t dla o b ydwu p oz os t a ł y c h ro d za j ó w to p r z y c z y n p r o wa dz ą c y c h do p o w st aw an i a w y p a d k ó w mo ż e być wiele, np. zła w id oc z no ść , n i e wł aś c i w a o r ga ni za c ja r u ch u i inne.

V p r z y s z ł o ś c i k o n i ec zn e więc będzie przep ro wa d ze ni e s z c z e g ó ł o w y c h analiz tych r o d z a j ó w wypadków, b y poprzez stosunkowo łatwą e l i m i n a c j ę przyczyn, z mniejszyć ich ilość.

P oz os ta ł e rodza j e wypadków, mimo że obejmują znaczną b e z w z g l ę d n ą liozbę o gółu wypadków, n i e stanowią już tak li cz ny c h j e d no ro dn y ch gru p rodzajo

wych.

N aj cz ę s t s z ą p r zyczyną po ws t an ia wyp a dk u jest b ł ą d k i e r u j ą c e g o pojazdem ( wszelkiego typu), bo aż

56

^-

59

$ ogółu wypadków.

D ru gą prz y cz yn ą są b ł ę d y p ieszego — 37 do **3$* Pozostałe p r z y c z y n y stano

w ią z n i k o m y proce nt wypadków.

(6)

Rodzaje i p rz y czyny w y p ad k ów drogowych w województwie katowickim w latach 1978-1981

Tabl ic a 2

Rodzaj wypadku P rzyczyna wypadku

R ok Ogólna

liczba w y p a d k .

cd

0

fi af

•*“5

© 0

n a

®

*§•

O M &

s •

1 1 O W © a 1-3 9

0

⁰ ^© ₅

J! Tl Ti 8 3*»■3

§ sc

3 0 O >

«n N© © I S

-P e

0

N

■*"3 Iff «

9N

•O * ar ©

■N © C ©

©• ©

Braki technic:

55 CU N

55

^a ^CU ^{a Jd} ^{ca o.} ^{cc a}

1978 3659 85

1061

1957 304

252

²⁰⁷⁹

T

9

^S

1592

¿ 5 1

30 13 33

¹

1979 371^

61 1079

^{2 0 1}

1

333

230

²⁰⁸⁸

323

1583

6&0

12 *3

^*8 ²

1980 376k 82 1083 2020 352

227

²¹²¹

1602

_{1 2}

*3 1

317

¿ 5 1 5

1981 k^2k 75 1331 1993 kk3 282

1527

* 35 31

12

⁵⁷ ²

UWAGA: V mi an o wn ik u podano liozbę w yp ad k ó w spowodowanych stanem nietrzeźwym. ¥ Kart ac h W y p a d k ó w Drogowych nie zawsze jednoznacznie zdefiniowano przyczynę w y p a dk u - stąd wy nika br ak zgodności z ogólną licz

bą wypadków.

(7)

Ocena stanu bezpieczeństwa. 135

Li czba w y p a d k ó w pow s ta ją cy c h z win y kierującego pojazdem systematycznie wzrasta. V latach 1978-1981 wzrost ten wynosił aż 19,5$* Jest to sygnałem do zastanow ie n ia się w przyszłości nad przyc zy n am i tak znacznego wzrostu liczby wypadków.

V odnies ie n iu do błędów po pe łnionych przez niet rz eź w yc h pieszych, to stwiet*- dzono pozytywne zjawisko zmniejszenia liczby w y p a dk ów o 30$, W przypadku kierującego w

16

^ przyczyną wypa dk u był stan nietrzeźwy, dla błędu p i e szego aż w 42$, a dla pa sażera aż 48 $ (przy n i ewielkiej bezwzględnej licz

bie wypadków). Statystyki ogólne dla kraju podają na stępujące dane o błę

dach n i et rz e ź w y c h uż y tk ow ni k ac h dróg:

- błąd nietr ze ź we go kierującego po jazdem - 54,5$»

- błą d n i e tr ze źw e go pieszego - 42,7$, - błąd nietr z eź we go pas aż er a -

2

^,

8

^$.

W skali całego w oj ew ó dz tw a katowickiego spadała liczba w y p a d k ó w s po wodowa

n y c h błędami n i et rz e źw yc h u ż y t ko w ni kó w dróg o

8

^,

2

$ (za lata

1978

^-

8 1

^).

N at omiast w ro k u 1981 w stosunku do roku 1980 n a stąpił pod tym względem spadek o 10,4$ pr zy średniej krajowej 9,1$.

Porównując wo jewództwo katowickie z innymi wo jewództwami o podobnym n a s y ceniu pojazdami, to n a j w i ę k s z y spadek udzia łu ■*( lata

1 9 8 0 -19 8 1

) n i e t r z e ź w yc h u ż y t k o w n i k ó w dróg w po w staniu wyp a dk u zanotowano w woj. warsza w sk im (

2 0

^,

5

$) i wrocła w sk im (

1 0

^,

5

$). W wo j ew ód zt w ac h gdańskim, krakowskim i miej

skim łódzkim spadek wyno si ł jedynie około

6

^$.

3.3. S p ra wc y w y p a d k ó w w kraju i w w o je wó d zt wi e katowickim

Ogólne dane o liczbie w y p a dk ów d ro g owych sp owodowanych przez kieru ją cych pojazdami, pieszych, pa sa ż er ów i innych zamieszczono w tablicy

3

^. Z d a nych tych wynika, że głównymi sprawcami w y p a dk ów d r ogowych w w o j e w ó d z twie katowi ck im byli:

a) k i e r u j ą c y pojazdami wszelkiego typu w

56

^*

62

^$,

c) pasaż er ow i e i inni w z nikomym procencie.

Dane statystyczne ogólnie dla całego kraju podają, że głównymi sprawcami w y p a dk ów byli:

a) ki er uj ą cy po ja zdami wszelkiego typu w

6 5

^,

7

^$,

Stwierdza się zarówno w skali kraju, jak i w o je w ód zt wa katowickiego, stały wzrost l ic zb y w y p ad kó w pow od ow an y ch przez k i e r uj ąc yc h pojazdami. Dla kraju wzrost ten w y n o si w 1981 r. w stosunku do

1980

r. — 12,6$, n a to miast dla wo j ew ó d z t w a mniej, bo tylko 5,6$.

b) piesi w 374-43$,

b) piesi

c) pasa że ro wi e i inni

w

3 0

^,

6

^$, w 0,9$,

(8)

Sprawcy wy p ad kó w drogowych w wo je wództwie k atowickim w latach 1978-1981

Tabl ic a 3

Rok Ogólna

liozba w ypadków

S prawca wypadku

Kierowca autobusu 3

•o

0

A0 0 l o• dc

9

«J >

0 0

» tj

0

^•

■H *H

0

5

0

A0 0 1 •

<0 dc0 S 5 0 0 U A

9 0

•H «W 0 Kierowca motocykla

•

<4

8 i

%

⁶

• uf

■H *H W 0 Rowerzysta

Ł

&2 N id S Ł

£ 2

•H 0 ® 2

* * Kierująoy tramwajem

«•

<0 e<d P4

Ne tH•

Pk Inny

1978 3659 85 410 1025

201

²⁴

300

13 4 30 1558

9

1979 3711* 84 369 1060

174

³¹ ³⁶⁰

16

⁴ 1 1

1586 19

1980 3764 71 375 1060

226

²⁴ ³⁴⁴ ²¹ ⁹ ¹⁷ ¹⁶⁰³ ¹⁴

1981 4121* 76

360

1318 319 28 450 7 9 20 1530 7

ZrócLło: Opracowanie własne«

(9)

Ocena stanu bezpieczińatwa. 137

Z kolei w ś r ó d kieruj ąo yc h pojazdami u d zi ał w stwarzaniu z agrożenia w y p a d kowego (lata 1978 do 1981) kształtuje się następująco:

- k ie ru j ą c y samochodami osobowymi - ok. 5 1# (

3 0

^,

6

^), - k i er u j ą c y pojazdami jednośladowymi - 24-3 0# (21), - k i e r u j ą c y samochodami ciężarowymi - 14-20# (9,2),

- ki e ru j ą c y autobusami - 3»3# (1#8),

w nawi as ie p odano o dp owiednie p rocentowe u d z i a ł y poszcz eg ól ny c h sprawców dla całego kr aj u (w rok u 1981).

N i e p o k o j ą c e w skali w o je w ód zt wa może byó zjawisko bardzo dużego udziału k i e r o w c ó w sa mo c h o d ó w o so bowych w p o w od ow a ni u wypadków, bym bardziej,, że n a s t ę p u j e co r oc zn ie wzrost tego udziału. ¥ roku 1981 w stosunku do 1980 r.

w zrost ten w y ni ós ł 12,4% (jest n a poziomie średniego w z r o st u dla kraju), p r z y zmn ie js zo n ym jednak ruchu s amochodów prywatnych.

D ru gi m n i e p o k o j ą c y m zjawis k ie m jest stały wz rost jako s p r aw có w ki er owców p o j a z d ó w jednośladowych. Są oni sprawcami do 18# w s z y s t k i c h wypadków, a w z r o s t tej l i cz by w rok u 1981 w s tosunku do 1980 r. w y ni ó sł aż 34,9# przy średnim w z r o śc ie dla k ra j u - 24,5%.

Zn a cz ąc ą g ru p ą wśród sp r aw có w w y p a d k ó w są piesi u ż y t k o w n i c y dróg,stanowią oni też n a jw ię ks z ą grupę osób poszkodowanych. Zauważono jednak pewną p o zy tywną tendencję z m n ie j sz an ia się l i cz b y sp ow o do wa ny o h przez n i c h w y p a d k ó w drogowych.

3.4. L i cz b a w y p a d k ó w w funkcji miej s ca

Ogól ne dane statystyczne w tym zakresie z estawiono w tablicy 4.

N a j w i ę k s z a licz b a w y p a d k ó w m a mie js ce w terenie z a bu dowanym,bo aż około 7 5 % ogólnej l i cz by wypadków.

¥ szc ze g ół ow ym r ozbiciu n a m i e js c a p o w st a wa ni a w y p a d k ó w sytuacja p r z e ds ta w i a się następująco:

- sJ&rzyZowania 20% (

18

^JI),

- p r z e j ę c i a dla p ie sz y c h 7 % (6,7%)

- zakrę ty 6% (9,2%)

- p rz ys t a n k i ko munikacji

(2,6%)

zbiorowej 3,3%

N a j w i ę k s z y w z ro st l i cz b y wy p a d k ó w w 1981 r. w st osunku do 1980 r. z a noto

wano:

- n a pr z ys t a n k a o h A i T - 2 3»2% (brak danych), - n a z a k r ę t a c h - 20,2% (17*1%)*

¥ na w ia s i e podano l ic zb y bę dące średnimi wiel k oś ci am i dla kraju. T e n w z r o s t l i c z b y w y p a d k ó w n a prz y st an ka o h komu ni ka c ji zbiorowej w ym ag a pr ze p ro wa d z e n i a w przys zł oś c i sz cz e gó ło wy c h a naliz p r z yc zy n ich powstawania.

A n a l i z y wy ma g aj ą również p rz y c z y n y p o ws ta w a n i a w y p a d k ó w n a zakrętach.

N a skr z yż ow an i ac h wzros t b y ł stosunkowo n ie w ie lk i i wyno si ł 4,5#*

(10)

1 38 B. Maclejna

Tablica k Liczba vrypadków w funkcji mie j sc a w wojew ód z tw ie katowickim

w latach 1978-1981

Rok

Miejsce wypadku

Teren zabudowany Teren niezabudowany

c

■H

0 iN wH

Przejście dlapieszyoh

•d N * as

0

■*“5*»-5

® © N H u

0

Przystanek A,T 1 Zakręt Pozostale

1978

2 7

V*

915 722

271 6

103

2 Ol*

2353

1979

2696 1018

^{7 20} 269 10 101 220

2391

^*

1980 2801 963 751 268 12 112 218

2903

1981 3091 1033 785 271 9 1 38

262 2659

Źródło: Opracowanie własne.

Bardzo duża liczba w yp ad k ó w (ok, 6k% ogółu) u m i es zc zo n a została w rubryce pozostałe. Jest to szeroka grupa różnych miejsc powst aw a ni a wypadków, Jed

nakże oddzielnie poszczególne te miej s oa nie koncentrują znaczniejszej p rocentowo liczby wypadków.

3.5. L iczba w y p ad kó w w funkcji czasu

O gólne dane statystyczne o liczbie wyp ad kó w w poszcz e gó ln yc h m i es i ąc ac h roku, d ni a ch tygodnia oraz pr zy j ęt yc h p r z ed zi ał a ch go dzinowych w dobie z amieszczono w tablicy 5#

Anal i za zestawionych w tablicy 5 wartości l iczbowych jak również m a t e r i a łów K G M O wykazują, że roz kł ad l i c zb y w y p a d kó w w czasie (miesiąo, tydzień, doba) jest nieco odm ie n ny aniżeli średnio w kraju. Związane to jest z od

rębnymi n iż w pozos ta ły oh re jonach k ra ju warunkami życia i p r a o y w w o j e w ództwie katowickim. Średnio w kraju najwi ęk sz e nasilenie w y p a dk ów n a s t ę puje od maj a do października, na jw i ę k s z y n a to mi as t wzrost w mi es i ąc ao h k wi ec ie ń - lipiec. Natomiast w wo j ew ództwie katow ic ki m ni ew ie lk i spadek l iczby w yp a dk ów -r e je st ru j e się jedynie w dwu p i er w sz yc h m ie si ą ca oh roku (styczeń i lulry) . ¥ m ar cu nas tę pu j e pe wien wzro s t b y w a r t o śc i maksymalne osiągać w ma ju i czerwcu, wrześniu, p aź dz ierniku i grudniu. Odnoto wa n y bardzo w y r aź ny spadek w y p ad kó w w grudniu 1981 r. Jest w y j ą t k o w y i zw i ą

zany z ograniczeniem ruchu pojazdów.

¥ ciągu tygodnia najwięcej w yp a d k ó w powstaje w p ią te k i czwartek. C ha

rakterystyczna Jest w y so ka liczba w y p ad kó w w soboty. ¥ okresie w zmożonego ruchu rekreacyjnego (piątek, sobota i niedzi el a) ma mie js c e ok. k 2 % ogółu

(11)

O cona stanu b e z p i e c z e ń s t w a .

Tablica r>

L iczba wypadków w funkcji czasu dla woj, katowickiego

Przedział czasu

I,ata

1978 1979 1980 1981

I 219 216 2 29 267

TI 21 6 198 225 233

III

281

²⁷⁸ ²²¹ ²⁶¹

IV 299 297 286 398

V 299 380 336 388

VI 318 322 306 9 1 2

Rok VII 284 277 290 369

VIII 293 289 310 9 08

IX 36 1 291 399 967

X 372 360 992 902

XI 352 344 398 386

XII 4 20 462 377 183

Pn. 502 545 571 637

w. 525 508 539 6 19

Sr. 557 595 579 639

T ydzień C z , 539

562

599 698

P. 576 669 631 718

s

.

⁶⁰² ^;>97 ⁵⁹⁹ ⁹⁵³

N. 36 3 393 396 910

ej00 ^°° 289 277 289 276

8°° - .1°° .412 917 399 968

11°° - l9°° 595 597 575 703

Doba

. o o .„oo

1 'ł - 17 767 779 809

967

17°° - 20°” 823 8 19 879 895

20°° - 23°° 566 608 615 617

23u o - 5°° 207 217 208 198

Źródło: Opracowanie własne.

tygodniowych wypadków. W kraju w tych samych dniach ma mie jsce ło'£ wy

padków.

Przy analizie r ozkładu liczby wypadków w ciągu doby p r z y j ? to odmienne aniżeli w ogólnych statystykach pr z ed z i a ł y czasowe. Decyzję taką podjęto w oparciu o szczegółowe obserwacje zmian nat ęż en i a ruchu w kilku miastach województwa, Wzm o żo ny nich trwa od godz. 5°° aż prawie do godz, 22°°.

Nasilenie w y p ad kó w w wo j ew ództwie katowi ck im występuje w godz, od 14-tej do 2 0 - tej, a znaczna jeszcze ich liczba do 23-ciej. Zauważa się gwałtowny

(12)

B. Ma ci e j n a

wzrost l ic zb y wyp ad kó w o d godz. 11-toJ. N a tomiast średnio w kraju szczyt n a s i la n ia w y p a d k ó w na st ę pu je w godz.

1 5

°° - 18°°, a p a w i a n w z ro s t w godz.

9 ° ° - 1 2 ° ° .

3.6. W y pa dk i n a p rz ej a zd ao h kolejo wy ch

Ogólną dla oałago w oj ew ó d z t w a liczbę w y p a d k ó w n a p rz ej a z d a o h k o l e j o wych, Jak równi eż liozbę osób poszkodowanych, zamie sz cz o no w tabl ic y 6.

T a b l io a 6 L ic zb a w y p a d k ó w i o fiar n a pr ze ja z d a o h k o le jo wy o h

dla wo je w ó d z t w a k at ow ickiego w l atach 1978— 1981

R o k

Liczba w yp ad kó w

L ic zb a osób p o s z k od ow an y ch

zabici lekko

ranni

oiężko ranni

1978 6 4 2 14

1979 10 - 8 4

1980 12 9 9 9

1981 9 • 2 8 2

Ź r ó d ł o : Opracowanie wł asna

W ś r ó d osób p os z ko do wa n yc h n ia było p a s a ż e r ó w PKP, a l iozba tyoh w y p a d k ó w stanowi z n ik o my procent ogólnej l i o z b y wypadków. Do g ł ó w ny ch pr zy c z y n p o w stan ia w y p a d k ó w n a p rz ej a z d a o h k o l e j o w y o h m o ż na zaliozyó i

- n i e p rz es t rz eg an i a z n a kó w d ro g ow yc h -

5 0

^.%,

- n i e u w a g a k i e r o w o y -

2 5

^%,

- stan n i e t r z e ź w y - 15%,

- z ł y stan techniczny p r z e j az du - 5%,

- inne - 5%,

Do g ł ó w ny c h spr a wc ów należelil

- k i e r o w o y a u t o bu s ów - 10,8%,

- k i e r o w o y s am oc ho d ów cięża ro w yc h - 21,6%, - k i e r o w o y samoch od ów o a ob ow yo h - 48,7%, - k i e r o w o y m ot ooykli (motorowerów, r owerów) -

1 8

^,

9

^%.

3.7. Wypadki z u d z i a łe m au to b us ów V P K i PKS

Ogólne dane statystyczne o liozbia w y p a d k ó w w komu ni ka cj i autobusowej V P K i PKS dla obsza ru oale go wo je wó d z t w a z am ie szozono w tabl io y 7. Podano w niej również n a j oz ęa ta z e p r z y o z y n y p o w s t a n i a wypadków, spra wc ó w w y p a d k ó w oraz liozbę osób poszkodowanych.

(13)

T a bl ic a 7 Wypa d ki a udziałem a ut ob u só w VPK i PKS w w o je wództwie katow ic ki m w latach 1978-1981

Pr*yna- leżność auto

busu

/ R o k

L iozba w yp ad k ów

P r* yoxyna Sprawca O so by p oszkodowane

>»

i

i•

•HM

•d 03

&

•N

•9

*4 0.

TJ 3n

s#

« a I

1m e s0

•H CQ -P

as

• 1

a 3

• *»

SS 3 hN a

■He 0.

b

«a a

&

h

• M U 99 -*n S S

V a u to bu 

sie Inni R az em

Z L C Z L C Z L C

1978 135 66 60 6 3 - kO 33 33 25 5 k9 32 17 51* 73 22

103 105

1979 133 ,

62

65 2 2 1 32 kk 23 27 5

30

9 19 5k 58 2k 8k 67

VPK

>1980 136 67 65 3 1 - 33 36 31 32 k 32 25 »6 60 73 20 92 98

1981 1 k3 8k 53 6 - - 3k 33

26

k7 k 3k 21

18

⁶⁰ 93 22 9k 1 ik

1978 120 68 kk 5 3

_

30 17 30 39 2 k9 ki 18 ko 63 20 89 lOk

1978 96 51 39 k 1 1 28 20 2k 23 2 35 18 29 35 38 31 70 56

PKS

1980 101 58 ko 3 - - 17 19 22 k2 - 26 11 2k 28 Si 2k 5k 62

1981 79 50 25 k - - 19 15 ik 32 3

18 18

12 37 k5 15 55 63

Źródłot Opracowani« własne

*« M 3« ye zo ef dz eq m r» ae

(14)

U. Maclejna

Łączne wypadki z autobusami WPK i PKS za ca ł y analiz ow an y okres 5 lat ( 1 9 7 H— 1 9 ^ 1 ) stanowią średnio 6,18£> o^ółu wypa dk ó w powstałych no obszarze całego województwa, Natomiast dla po sz czególnych lat procent ten k s z t a ł tował sic następująco!

1978 r # - 6,97!^ ogółu wypadków, 1979 r. - 0,17* " " , 1980 r. - C,;1(K " •’ , 1981 r. - ri, 38l> " " ,

Zauważa się więc występowanie pewnej tendenc.il ma l ejącej - szczególnie w y raźnie w 1981 r.

Z kolei z ogółu wypadków' a u to busowych 58% przypada na Vl'K, a ^ 2% na PKS, Obserwuje się zjawisko systematycznego wzrostu liczby wyp a dk ów z udziałem a ut obusów WPK. W stosunku do roku 1980 wzrost wyniósł ponad 5^. N a j c z ę s t szym powodem juwstawania wypad ku jest błąd kierującego autobusem. Zjawisko to wymaga analizy i podjęcia odpowiednich działań przez właściwe sluZby WPK.

V przypadku a ut obusów PKS występuje pozytywne zjawisko systematycznego zmniejszania się l i c zb y wypadków, w roku 1981 w porówn an i u z 1980 r. zmniej

szyły się aż o 22%. Sprawcami tych w y p a dk ów są w w iększości ki e ru ją cy in

nymi pojazdami.

W wy pa dkach autobusowych większą liczbę poszko d ow an yc h osób stanowią inni u żyt k ow ni cy dróg, a nie pasażerowie a utobusu (zabitych jest średnio U razy więcej na niekorzyść innych użytk o wn ik ów dróg).

k. OKREŚLENIE WSKAŹN I KÓ W WYPADKOWOŚCI

Podstawą do oceny stanu bezpiec z eń st wa w ruchu drogowym na obszarze woje wó d zt wa w stosunku do oałego kraju oraz innych wo j ew ó d z t w był y n a s t ę pujące wskaźniki w y p a d k o w o ś c i ą

- w skaźnik ogólne gro zagrożenia mieszkańców?

- w skaźnik liczby ofiar

Wz

Wr

(15)

- wskaźnik l iczby wy padków w stosunku do li czby pojazdów:

Ocena »tanu b e z p i e c z e ń s t w a , ..

wy pa d kó w p [ 10000 po ja z dó wJ 1

- wskaźnik ciężkości wypadków:

w zabici 3 |wypadki *

Wartości liczbowe tych w skaźników podano w tyblicy 8.

Tablica 8 Wskaźniki wypadkowości dla woj. katowickiego

Rok

Liczba m i e s z kańców

Liczba p oj az dów

Wskaźniki

W

0

^Wz V

r W

p W 3

1978 3615651 416730 10, 1

1 ,38

11,5

8 8 ,2 3

^0,14

1979 3677000 448703 10, 1 1,93 10,73 82,77 0,14

1980 37 33918 489103 10,1 1 ,43 10,73 76,96 0,14

1981

3805871

^* ⁵¹⁰⁸⁶³ ^10,8 ^{1 ,38} 12,15 80,73 0,14

W artości średnie - 1981 r.

dla kraju

12,15

1 ,69 1

⁴

,26

75,9 0,14

Źródło: O pr acowanie własne

A nalizując m a t e r ia ły zawarte w tablicy n a l e ż y stwierdzić, że stan bezpi e czeństwa w ruchu drogowym na obszarze wo jewództwa katowickiego uległ w 1981 r. zn ac znemu pogorszeniu. Zmniejszył się jedynie stopień ciężkości w y p a d k ó w w y r a ż o n y liczbą z a bitych (wskaźnik V i W ).

z c

Porównując na t om ia st wartości liczbowe w sk aź n i k ó w obliczonych dla w oj e wództwa ze średnimi wyznaczonymi dla obszaru całego kraju, to sytuacja w zakresie b ez p ie cz eń s tw a ruchu drogowego w woje wó dz t wi e Jest korzystniejsza.

Niep o ko ją cy m jest Jedynie fakt, większej liczby wyp ad kó w przypadająoych n a pojazd. Być może spowodowane jest to n i e u wz gl ęd n ie ni em w obliczeniu ws k aź ni ka znacznej jednak l i c zb y p o j a z d ó w przy je ż dż aj ąc y ch lub prze

jeżdżających z w o j e w ó d z t w ościennych, jak i pozos t ał yc h r e j on ó w kraju w ramach ruchu tranzytowego.

¥ celu u z ys ka ni a pełniejszej informacji o rz ec z ywistym stanie bezpi e c zeństwa w ruchu drogowym n a obszarze woj. katowickiego, przeprowadzono p orównanie obli c zo ny ch ws ka ź ni kó w z a nalogicznymi ws kaźnikami dla w o j e w ó d z t w o zb li żonym jak w woj. katowi ck i m stopniu n a s y o en ia pojazdami (ok.

(16)

144 B. Maclejna

12 osób n a pojazd). Analizę przepr o wa dz on o dla województw: b y d g o s k i e g o , gdańskiego, miejsk ie go krakowskiego, miejs ki eg o łódzkiego oraz wroolaws- kiego.

Dane liozbowe w s k a ź n i k ó w wypa dk ow oś o i d la tych w o j e w ó d z t w zestawiono w tablicy 9,

T a b l ic a 9 W sk aźniki w yp adkowości dla w yb ra ny c h w o j e w ó d z t w (1981 r . )

Wskaźniki Województwo

Wo W

z W

r W

p V 3

by d goskie 9,2 1,9 10,5 40,8 0,21

gdańskie 14,2 1,6 17,1 84,2 0,11

m i e j s k i e k r a

k owskie 20,3 1,7 25,0 141,5 0,09

mi e js ki e

łódzkie 18,8 1,2 23,9 126,6 0,06

w ro olawskie 13,0 1,8 13,9 76,5 0,14

Wa r to śo i maks.

i min. dla innych woj. w kraju

20.3

^57ó

W W

1 4 1

.5

39,2

0 .2 6

?>755

Źródłoi W e dł u g da nyoh K O M O za 1981 r.

Z p o ró wn an i a zesta w io ny ch w tablioaoh 8 i 9 da nyoh wynika, Ze Jedynie w o jewództwo wr o olawskie i bydgoskie p o s ia d a w wię ks zo ś ci lepsze w s ka źniki a niżeli woj. katowiokie. W trzech p oz o st a ł y c h wo j ew ó d z t w a c h występuje z nacznie więks ze z agrożenie bezpiecz eń st w a ruohu drogowego.

M a k s y m a l n e war to śo i w s k a ź n i k ó w b e z p ie oz eń s tw a w y stępują w woj. mie j sk im krakowskim, skierniewickim, piot rk ow s ki m i cie ch an o ws ki m (W^). Natomiast wartoś oi a mi min im aln ymi objęte są województwa! zamojskie, przemyskie i o iW oh apowskie .

M n i e j s z y od woj. katowickiego stopień ogólnego z ag r oż en ia m ie sz k ań có w w ys tępuje w 12 w o j e wó dz t wa oh pos i ad aj ąc y ch Jednak równ ie ż znaoznie m n i e j s z y stopi eń n a s y c e n i a po j az da mi 1 ch ar a kt er yz u ją cy ch się znaoznie m ni ej szym n at ę że n i o m ruohu.

N ie przepr o wa dz on o nat om i as t dla w o j e w ó d z t w a o bliozenia w s k a źn ik a w y ra ża jącego liczbę w y p a d k ó w w odnie si en i u do n a t ę ż e n i a ruohu, z u wa gi n a br a k p e ł n y c h da nyoh dla obs z ar u województwa.

(17)

5. WNIO SK I

V o p a r ci u o zabrane m a t e r i a ł y 1 przepr ow ad z on ą ich analizę możliwe by

ło sf or mu łowanie na st ę p u j ą c y c h wniosków:

1. V ' s ka li całego w o j ew ód zt w a wys tę pu j ą sy st e matyczny wz rost be z względ

nej li czby w y p a d k ó w oraz lioz by osób poszkodowanych. W zrost ten Jest szyb

s zy aniżeli ¿rodni w skali całego kraju. Równocześnie stopień ciężkości w y p a d k ó w Jest z nacznie w y Z s z y n i Z w in nych m i a st ac h Polski.

2. Oc en a stanu b e zp ie cz e ńs tw a w oparc iu o wskaźniki wypadkowości w y k a  zuje, Za syt ua cj a w wo j ew ództwie ka t ow io ki m Jest ni ec o lepsza aniZeli w i nnych w o j e w ó d z t w a c h o podo bn y m stopniu n as yc e n i a pojazdami lub gęstości z a l u d n i e n i a .

3. N a j c z ę s t s z y m r odzajem w y p ad ku Jest n a j ec ha ni e n a p ieszego (ok. 53*

ogólnej l i c zb y wypadków). Dr ugim rodz aj e m było zderzenie poj az dó w (ok. 30*

w y p a d k ó w ) .

4. N a j cz ęs t sz ą przyczyną powsta w an ia w y p a d kó w d ro go wy c h b y ł y b łę dy ki e

r u j ą c y c h po ja zdami (59*) oraz b ł ę d y p i e s z y c h (do 43*). Obserwuje się sys

tematy cz ny w z ro st lioz by w y p a d k ó w z w i n y k ie ru j ą c y c h pojazdami. Stwierdza się również z n a c z n y w p ł y w stanu n i e t rz e źw oś ci u ż yt ko w n i k ó w dr ó g n a zwięk

szenie z a gr oż en i a wypadkowego.

5. W ś r ó d k i e r u j ą o y o h n a jw ię k sz ą liczbę w y p a d k ó w powodują:

- k i e r u j ą c y samochodami osobowymi (ok.

5 1

^*), - k i e r u j ą c y poj a zd am i Jednośladowymi (do 30*), - k i e r u j ą c y samochodami ciężar ow y mi (do 20*), - k i e r u j ą c y autobu sa mi (do 3,3*).

6. V w o je wó d zt wi e n aj wi ę k s z a liczba w y p a d k ó w (73*) powstaje n a tere

n a c h zabudowanych, a w roz bi o iu n a różne miejs ca - to n a skrzyżowaniach (20*). N a p r zy st a n k a c h komunikacji zbiorowej ma miejs ce jedynie ok. 3*

wypadków, jest to Jednak więoej aniżeli średnio w kraju.

7. R o zk ła d z m i a n y li ozby w y p a d k ó w w czasie Jest o d m ie n ny n i ż określony średnio dla oałego kr aj u i p r z ed s ta wi a się następująoo:

- w c ią gu roku ni ew ie l ki spadek lioz by w y p a d k ó w w ys tę p u j e w styczniu i lu

tym, w p o z o s t a ł y c h m i e s i ą o a o h wy st ę pu ją Jedynie n i ew i el ki e wahania, - w ci ą gu tygodnia aż 4 2* w y p a d k ó w pow s ta je w okresie wzmoż on eg o ruchu

r e k r e a o y J n e g o , tzn. w piątek, sobotę i niedzielę,

- w ciągu d o b y na j wi ę k s z a liczba w y p a d k ó w powstaje w g od z in ao h l4°° - 20°°, a w y r a ź n y wz rost n o tu je się Już od godz. 11°° do 23°°.

8

.

L i c z b a w y p a d k ó w n a p r ze ja zd a ch k o le jo w y o h stanowi zni k om y procent ogólnej l i oz by wypadków. N ajozęstszymi ich przyc zy n am i są n i e p r ze s tr ze ga  nie z n ak ów oraz n i e u wa ga kierowców.

9. W y pa dk i z u d z ia ł em a u to b u s ó w W P K i PKS sta no w ią około 6 ,2 * ogólnej l i c z by w y p a d k ó w i wykazują tendencję malejącą. A u t o b u s y W P K uczestniozą

(18)

1!. Mao lejna

częściej w wypadkach (58j>) aniżeli a utobusy PKS. O bs erwuje się zjawisko systematycznego wzrostu liczby wy padków z udziałem a ut obusów WPK. Najczęst

szą przyczyni^ powodującą powstanie wypadku Jest błąd kierującego a utobu

sem .

S topień c i ę ż k o ś c i w y p a d k ó w z odziałem a u t o b u s ó w j e s t w i ę k s z y a n i ż e l i o k r e ś l o n y średnio z w s z y s t k i c h w y p a d k ó w w w o j e w ó d z t w i e . N a j c z ę ś c i e j p o s z - k o d o w o n y m i ( ł - k r o t n a p r z e w a g a ) są inni ( n i e p a s a ż e r o w i e ) u ży tk o wn ic y d r ó g . 10, Nie jest prowadzona pełna statystyka kolizji drogowych, a stąd jed

n oznaczne wnioskowanie nie Jest możliwe, V oparciu o udostępnione bardzo ogólne materiały stwierdza się, że:

- średnio dla województwa jest ponad 2 kolizje na wypadek,

- unikalnymi w skali kraju są miasta 01 lwice i Zabrze, gdzie zdarzają się 0,9 kolizje na wypadek,

11, ¥ oparciu o przeprowadzone przed przystąpieniem do analiz bardzo obszerne rozeznanie literaturowe m o ż na stwierdzić, że w bardzo wielu k r a jach doceniono znaczenie badań i analiz w zakresie b ez pieczeństwa ruchu drogowego. Również w Polsce w wielu m i a s ta ch podjęto prace mające na celu z większenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, V literaturze krajowej, jak również w wystąpi en i ac h p r e le ge nt ó w n a konferen cj ac h autorzy pracy s p o t k a li się z p o glądem i ocenami, ż a w oj ewództwo katowi c ki e pozostaje daleko w tyle za innymi ośrodkami w badaniach nad metodami zwiększenia b e z p i e czeństwa w ruchu drogowym,

12, Wobec braku w województwie katowi ck im b ie żących analiz wypadków istnieje pilna p otrzeba p odjęcia e ne rgicznych działań w tym zakresie. R ó w nocześnie jednak prowadzenie badań, jak również pomi ar y parame t ró w n i e z b ę d nych do tych analiz nie mogą być jak dotychczas jednorazowa akc ją lecz s y s

tematycznym ciągiem działań.

1J, C e l o w e Jest prowadzenie pełniejszej dokumentacji kolizji drogowych, gdyż miejs c a ich koncentracji mogą stać się w nledaxokinj przyszłości miąjs- cami koncentracji wypadków.

OI55HHA COCTOńH/l/ł BE3CIîAC:iCCTH 3 ^OPG.iHCM ^bżfciCSHH-! HA T.;?:P:ri : ! KAÏr 3/f!!KCn ń( óBOj^CTdA 110 OÏHOUIEHHit' KO 3CE.Î CT PA HE - CBljil,: \]:u\j\&

P e 3 ¡o m e

3 eTćiTbe H'jJio;iceh u peayjibiaThi oOuiej o u q h k h c g t o h h h î ï O e s o n a c H O C T H 3 ¿cpoac- H O M ¿ B ł U C e H H H H a T e p p H T O p H H BCŁ T O K 3 T U H H LIK O T O H u e B O ^ C T J a B rOAhl 1 9 7 8 - 1 9 8 1 , C npeê J i e H o m h c j i o h o p o k h u x n p O H c m e c T B H t t ii hhoj i o ii u c tp a n a B m n x , b hû h npnMHHhi UpOHCOieCTBHiłf BHHOBHbDC Iii MCUieCTBWtt, iiTćlKJKe pacilpeê.ie Hîie ^B03 HHKaHHfl n p o - acniecTBHii b ({iyHKUHii M o c T a ii apoMtîHH. i iHTaii p H ^ iiuka3aTeJieit cJiyąaiiHocTea

(19)

O oena «tanu bezpleoaeAa t' lk7

h

n p o B e n e a o c p a s a e H H a

coctoahhs

6 e 3 o n a c H o c i H

b

K a i O B H ip c o u

bobboactb«

n o O T B O B e H H D K H H H M B O B B O A C -T B a M H HO O X B O IQ B R JIK ) K O B O B # OTpailO « I l O A X B e p X A e H O Æ B J 16 H H 6 C H C T e u a T B < i e c K o r o p o c t a a Û o o j i B T H o r o < i H C i a c a y ' t a e s a

Taxxe

n H o a a n o - o i p a a a B r . H x .

Hhcjio bthx

n p o a o n e c T B H i t p a c x e T

Ouoxpea ^mbm

o p e a a a j i c T p a H w . Oa- H O B p e u e B H O c i e n e a B

thxbcth

B e c < t a c t a H B U x c a y n a e s s H a u i x e J i b B O

bmbb, bbm

b h h h x r o p o x a x n o a b m H . M am e B c e r o B H C x y n a jw u H B c a y n a a s x o B a s s a u n a n e a e x o a o B / 5 3 % /

a

a a n e B c e r o i B H C i y n a n n m e n p H B H H H

- bto odihOkh

b o a h t b j i b 0 / 5 9 % / . C a n o e f i o a b a o e

aacao npoKoneciBaa

B 0 3 H H K a e x

b KaoeaeHHiix

n y m t i a x / 7 5 % / . B r o p o a a x B o e s o a c T B a K O B n e u x p a p y e i c a 8 7 , 5 % o a y a a e a , a B a T e p p a x o p H H t u h b i c a b K o 1 2 , 5 % ,

T H E EV AL UA T I O N O F T H E SE C UR IT Y S TA TE IN A ROAD TRAFFIC IN T H E AR EA OF K A T O V I C B VO I VO D E S H I P AS CO MPARED W I T H T H E COUTRY - T HE GENER AL ANALYSIS

S u ■ n a r y

T h e result* of the general analysis of the sec ur i ty state In a road traffio In the area of entire Kat ow i oe V o iv od e sh lp in the y ears 1978-1981 h a v e b e e n p re se n t e d in the artiole. The n u m b e r of accidents a n d the n u m b e r of peop l e sufferring, the kinds a n d oauses of aooidents, a n d the dis

t ri bution of a o oident aoouranoe in the f unotion of plaoe and time has been determined.

A n u m b e r of ac oi de n t rateslhas been calcu la te d a n d the c omparison of s e c u r i t y state in K a t ow io e Voivodfcshlp in rel a ti on to other Voiv od es h lp and to the e ntire c o u n t r y has b e e n performed. The p h en om en o n of systematio increase of a b solute n u m b e r of aooidents as well as the n u m b e r of people s uf fe rr i ng has b e e n f ou nd out. The increase is f o un d to be b i g g e r as c om

p a r e d w i t h the average in the entire country. At the same time the serio

u sness of the aooidents is m u c h h i g h e r than in o ther towns in Poland. The m o s t frequent k i n d of ao oident is runn in g over the pedestr ia n (53%) a nd

the m o s t fre q ue nt o ause - the errors of the drivers (59%).

T h e bigge st n u m b e r of aooidents ooours in the areas of developments (75%). 8 7 , 5 % of aooidents is c on c en t r a t e d in the towns of the Voivodeshlp but o n l y 12,5% in the areas of the parishes.