Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, język polski
Temat: Warsztaty publicystyczne – od pomysłu do tekstu
Treści kształcenia:
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
1. Czytanie i słuchanie. Uczeń:
10) rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł, wywiad, reportaż).
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Poznaje i przyswaja najważniejsze wiadomości na temat reportażu,
● Doskonali umiejętność pracy w grupie – współdziałania i słuchania innych,
● Rozwija umiejętność pisania i redagowania tekstów,
● Czyta ze zrozumieniem teksty publicystyczne,
● Rozwija umiejętność krytycznego myślenia.
Nabywane umiejętności:
● Stosowania w praktyce poznanych wiadomości na temat tekstów publicystycznych,
● Rozróżniania gatunków publicystycznych,
● Korzystania z różnych źródeł informacji,
● Korzystania z komunikatów medialnych.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Umiejętność uczenia się,
● Kompetencje społeczne i obywatelskie,
● Inicjatywność i przedsiębiorczość.
Środki dydaktyczne:
● Zasób multimedialny: film „Jak zadawać pytania?”,
● Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/tablica interaktywna,
● Wybrane, zróżnicowane czasopisma i gazety do pracy w grupach, np. „Gazeta Wyborcza”, „Przekrój”, „Super Express”, „KINO”.
Metody nauczania:
● Praktyczne: ćwiczenia, praca z tekstem, 1
● Problemowa aktywizująca: rozmowa kierowana,
● Podająca: wykład informacyjny,
● Eksponująca: film.
Formy pracy:
● Zbiorowa,
● Grupowa zróżnicowana,
● Indywidualna jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita uczniów i sprawdza obecność. Następnie pojedynczo zawiesza na tablicy kartki/zapisuje skojarzenia dotyczące zawodu dziennikarza, np. „radio”, „telewizja”, „internet”,
„prasa”, „wywiad”, „informacja”, „przekaz”, „wiadomość”, „newsy”, „reportaż” itp., pytając:
„O kim mowa?”. Uczniowie mają za zadanie odgadnąć, o jaki zawód chodzi. Gdy podadzą właściwą odpowiedź, prowadzący zapisuje temat lekcji na tablicy oraz zapoznaje klasę z celami zajęć.
Etap realizacji
Następnie nauczyciel podejmuje rozmowę z uczniami na temat pracy dziennikarza (czym zajmuje się dziennikarz, gdzie może pracować, czy każdy może zostać dziennikarzem itp.).
Po dyskusji młodzież samodzielnie wypisuje w zeszycie cechy dobrego dziennikarza;
wybrani uczniowie przedstawiają swoją notatkę.
W dalszym etapie prowadzący zajęcia wyświetla na ekranie informacje dotyczące trzech gatunków publicystycznych: artykułu, wywiadu, reportażu – zwracając uwagę, iż są one wspólne dla radia, telewizji i prasy:
Artykuł Wywiad Reportaż
● Publikacja prasowa, która wyraża stanowisko autora lub redakcji wobec istotnych problemów oraz zjawisk społecznych.
● Ocenia fakty i problemy z różnych dziedzin życia społecznego.
● Ukazuje związki między faktami, ich przyczyny, tło i konsekwencje.
● Formułuje wnioski, komentarze i postulaty dla określonych poglądów i działań.
● Polega na rozmowie dziennikarza z jakąś osobą na określony temat.
● Przybliża zagadnienia, przedstawia sylwetki bohatera wywiadu, omawia sprawy szczególnie interesujące opinię publiczną.
● Rozróżniamy wywiady:
prasowy, radiowy, telewizyjny.
● Rozmowa wielu osób na określony temat nosi nazwę debaty lub dyskusji.
● Jest to prezentacja
wydarzeń, których autor był bezpośrednim świadkiem lub uczestnikiem.
● Zawiera opis środowiska i charakterystykę postaci.
● Mogą pojawić się elementy innych form wypowiedzi, np.
sprawozdania, opisu, wywiadu.
● Pojawiają się wrażenia i komentarze autora.
2
Uczniowie starają się znaleźć ich cechy wspólne. Sugerowane odpowiedzi:
● Ciekawy, aktualny temat,
● Intrygujący tytuł,
● Lid – zapowiedź tekstu,
● Znajomość tematyki,
● Poprawność językowa,
● Dbałość o bogactwo języka,
● Kultura wypowiedzi,
● Dostosowanie stylu wypowiedzi do tematu i odbiorcy.
Nauczyciel prosi uczniów, aby z uwagą obejrzeli zasób multimedialny i zapamiętali „sztukę zadawania pytań”, o której opowiada dr Glensk, literaturoznawca. Po emisji materiału uczniowie wymieniają swoje spostrzeżenia; dyskutują.
Następnie uczniowie otrzymują w parach różne czasopisma, w których wyszukują omówione gatunki publicystyczne. Określają tematykę, odbiorcę tekstu, wskazują wyznaczniki gatunku.
Oceniają poprawność językową i bogactwo języka. Nauczyciel poleca im, by na podstawie wybranego materiału napisali dwa krótkie teksty spełniające kryteria dwóch gatunków dziennikarskich, ale o tej samej tematyce (np. krótki reportaż i artykuł).
Etap końcowy
Nauczyciel prosi uczniów, aby w zeszytach zapisali trzy pytania, które chcieliby zadać znanej osobie. Chętni głośno je odczytują.
Zapis pracy domowej:
Wyszukaj w swoim środowisku problem, który mógłby stanowić temat reportażu. Wymyśl tytuł, napisz krótką zapowiedź (lid).
Dodatkowo:
Scenariusz można również wykorzystać na zajęciach koła dziennikarskiego.
3
