. CH CH CHCH CH CH.CH

C

H₃ CH₂ .

PODSTAWNIKI JEDNOWARTOŚCIOWE UTWORZONE Z WĘGLOWODORÓW Przy ustalaniu nazw związków organicznych należy określić: liczbę, rodzaj i położenie podstawników przyłączonych do łańcucha głównego cząsteczki. Poniżej przestawiono kilka najważniejszych podstawników jednowartościowych, które pochodzą od różnych węglowodorów. Wyróżnia się między innymi podstawniki nasycone, nienasycone i aromatyczne.

PODSTAWNIKI

NASYCONE ŁAŃCUCHOWE

Wzór Nazwa Wzór Nazwa

metyl etyl

propyl propan-2-yl (izopropyl)

n-butyl

2-metyloprop-2-yl (tertbutyl) n-but-2-yl

(sec-butyl)

PODSTAWNIKI

NIENASYCONE ŁAŃCUCHOWE

Wzór Nazwa Wzór Nazwa

etenyl (winyl) prop-1-en-1-yl

prop-1-en-3-yl prop-1-en-2-yl

etynyl prop-1-yn-1-yl

C

H₃ .

C

H₃ CH₂ CH₂ . H₃C CH .

CH₃ C

H₃ CH₂ CH₂ CH₂ .

C

H₃ CH₂ CH CH₃ .

C

H₃ C .

CH₃ CH₃

C

H₂ CH . H₃C CH CH .

C

H₂ C CH₃

. C

H C . H₃C C C .

C

H₂ CH CH₂ .

PODSTAWNIKI

NASYCONE I NIENASYCONE CYKLICZNE

Wzór Nazwa l Wzór Nazwa

cyklopropyl cyklopentyl

1,2-dimetylocykloprop-3-yl cykloprop-1-en-1-yl

cyklobut-1-en-1-yl cyklopent-1-en-3-yl

cyklobut-1-en-3-yl cykloheks-1-en-3-yn-1-yl

PODSTAWNIKI AROMATYCZNE

Wzór Nazwa l Wzór Nazwa

fenyl 2-metylobenzyl

benzyl naft-1-yl

2-metylofenyl naft-2-yl

CH CH₂ C H₂

.

C H₂

CH

CH₂ CH₂ CH₂ .

CH CH C H

.

CH₃ C

H₃

C H₂

CH C C H₂

.

C H₂

CH CH C H

.

C H₂

CH

CH₂ CH CH .

C CH C H₂

.

C CH CH₂

C C H₂

C

.

CH CH C

CH C H

C H

.

CH CH C

CH C H

C H

C H₂ .

C CH C

CH C H

C H

C H₂ .

CH₃

C C CH

CH C H

C H

CH CH C

CH .

C C CH

CH C H

C H

C CH CH

CH . C

CH C

CH C H

C H

.

CH₃