Egzamin z postępowania karnego dla studentów III roku SNP(w), rok akademicki 2020/2021
Egzaminator : dr hab. Wojciech Jasiński
Egzamin ma formę ustną (w zależności od sytuacji on-line w Teams albo osobiście).
Każdy student odpowiada na wylosowany zestaw pytań składający się z jednego pytania z części I oraz jednego pytania z części II z zamieszczonej poniżej listy.
Warunkiem koniecznym, ale nie zawsze niewystarczającym, do otrzymania oceny dostatecznej jest udzielenie przynajmniej częściowo prawidłowej odpowiedzi na każde z dwóch pytań zawartych w wylosowanym zestawie.
Egzaminator rezerwuje sobie prawo zadania studentowi dodatkowego pytania, w celu ostatecznego ustalenia wystawianej oceny. Pytanie to może mieć postać nieodpowiadającą pytaniom zamieszczonym poniżej, ale nie wykroczy ono poza zakres materiału zakreślony poniższymi pytaniami. Najczęściej będzie ono dotyczyć części problematyki poruszanej w poniższych pytaniach (np. zamiast pytania o tryby ścigania przestępstwa, egzaminator może spytać o wnioskowy tryb ścigania przestępstw, zamiast pytania o samodzielność jurysdykcyjną sądu karnego i wyjątki od niej, egzaminator może poprosić o podanie dwóch wyjątków od tej zasady, etc.).
Student przystępuje do egzaminu w dniu wskazanym w informacji o organizacji sesji egzaminacyjnej przekazanej przez egzaminatora. Poza wyjątkowymi i szczególnie uzasadnionymi sytuacjami (np. indywidualna organizacja studiów) nie ma możliwości przystąpienia do egzaminu w dniu innym niż wyznaczony.
Jeżeli student z usprawiedliwionych powodów nie przystąpi do egzaminu w wyznaczonym terminie w sesji letniej na zasadach określonych w Regulaminie studiów może ubiegać się o przywrócenie terminu. Przywrócone terminy egzaminów odbywają się w terminie wskazanym przez egzaminatora w sesji poprawkowej.
Egzaminator planuje zorganizowanie egzaminu przedterminowego (wstępny termin – maj- czerwiec 2021 r.). Warunkiem przystąpienia do egzaminu przedterminowego jest otrzymanie zaliczenia z ćwiczeń z postępowania karnego. Ostateczny termin egzaminu przedterminowego zostanie uzgodniony na wykładzie.
Egzamin przedterminowy jest traktowany jako pierwszy termin dla osób, które do niego przystąpią i przeprowadzany jest na zasadach opisanych powyżej.
Wykaz aktów prawnych do nauki postępowania karnego (obowiązuje stan prawny na dzień egzaminu):
1. Konstytucja RP – rozdział II i VIII w zakresie dotyczącym problematyki postępowania karnego
2. Europejska Konwencja o ochronie prawa człowieka i podstawowych wolności – art. 5, 6 i 13
3. Protokół 7 do Europejskiej Konwencji o ochronie prawa człowieka i podstawowych wolności – art. 2, 3 i 4
4. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych – art. 9 i 14 5. Kodeks postępowania karnego (Działy I-XII z wyłączeniem art. 160-166) 6. Ustawa o świadku koronnym
7. Ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki
Pytania egzaminacyjne:
I. Część ogólna 1. Cele postępowania karnego
2. Tryby ścigania przestępstw i ich cechy charakterystyczne
3. Wniosek o ściganie – złożenie, cofnięcie, ściganie osób wskazanych i niewskazanych we wniosku
4. Instytucja umorzenia absorpcyjnego jako przejaw oportunizmu procesowego 5. Zasada skargowości i zasada oficjalności
6. Zasada domniemania niewinności i zasada in dubio pro reo 7. Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego i wyjątki od niej 8. Prawo do rzetelnego procesu karnego. Źródła, zakres.
9. Zasada legalizmu i oportunizmu. Wyjątki od zasady legalizmu.
10. Zasada prawa do obrony. Źródła normatywne, zakres oraz elementy składowe.
11. Ocena aprioryczna i aposterioryczna dowodów. Zasada swobodnej oceny dowodów a legalna teoria dowodów
12. Zasada informacji, unormowania będące przejawami jej realizacji 13. Zasady kontradyktoryjności i równości broni stron
14. Zasada jawności postępowania karnego – aspekt zewnętrzny i wewnętrzny 15. Zasada bezpośredniości w postępowaniu karnym. Wyjątki od tej zasady.
16. Przejawy realizacji postulatu szybkości postępowania w procesie karnym 17. Mediacja. Jej rola w procesie karnym oraz skutki procesowe
18. Przesłanki procesowe – definicja, katalog, podział na względne i bezwzględne oraz skutki procesowe ich zaistnienia
19. Pojęcie i rodzaje właściwości sądu
20. Badanie właściwości przez sąd oraz spory o właściwość 21. Skład sądu oraz sposób jego wyznaczania
22. Wyłączenie sędziego z mocy prawa (iudex inhabilis) – przesłanki, tryb
23. Wyłączenie sędziego z mocy postanowienia sądu (iudex suspectus) – przesłanki, tryb 24. Tryb wyłączenia sędziego, skutki procesowe niewyłączenia sędziego podlegającego
wyłączeniu
25. Wyłączenie prokuratora, organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze oraz oskarżyciela publicznego – przesłanki, tryb
26. Kumulacja i rozdzielność ról procesowych w postępowaniu karnym 27. Pojęcie pokrzywdzonego, osoby wykonujące prawa pokrzywdzonego
28. Oskarżyciel posiłkowy uboczny – wstąpienie w prawa, odstąpienie od oskarżenia, konsekwencje śmierci
29. Skarga subsydiarna – podmioty uprawnione do jej wniesienia i tryb jej wnoszenia 30. Oskarżyciel prywatny - wstąpienie w prawa, odstąpienie od oskarżenia, konsekwencje
śmierci
31. Dochodzenie przez pokrzywdzonego roszczeń cywilnych w procesie karnym
32. Wstąpienie przez pokrzywdzonego w prawa strony w postępowaniu jurysdykcyjnym 33. Przedstawiciel społeczny – pojęcie, zakres działania oraz uprawnienia
34. Oskarżony, podejrzany, osoba podejrzana. Obowiązki dowodowe oskarżonego i osoby podejrzanej
35. Pełnomocnik
36. Obrońca oskarżonego. Obrona obligatoryjna i obrona z urzędu
37. Cofnięcie aktu oskarżenia. Odstąpienie od oskarżenia przez oskarżyciela posiłkowego i prywatnego
38. Konsekwencje śmierci stron postępowania 39. Podstawowe obowiązki procesowe oskarżonego
40. Przedstawiciel ustawowy oskarżonego i pokrzywdzonego. Rodzic jako przedstawiciel ustawowy w procesie karnym
41. Zasady udziału stron i innych podmiotów w posiedzeniach sądu 42. Wymogi formalne pism procesowych i skutki ich niedopełnienia
43. Termin zawity, prekluzyjny i instrukcyjny, procedura przywrócenia terminu
44. Zasady doręczenia pism procesowych oraz wezwań i zawiadomień. Ogłaszanie i doręczanie orzeczeń oraz zarządzeń
45. Protokół i inne sposoby utrwalania czynności procesowych
46. Inicjatywa dowodowa. Wniosek dowodowy – podmioty uprawnione do jego złożenia, wymogi formalne i rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku. Zakaz antycypacji dowodu 47. Konsekwencje niestawiennictwa w toku czynności procesowych osób wezwanych i
uprawnionych od udziału w nich
48. Udostępnianie akt postępowania przygotowawczego i sądowego
49. Odmowa zeznań, odmowa odpowiedzi na pytanie oraz zwolnienie z zeznawania 50. Obowiązki świadka, sankcje za ich niedopełnienie
51. Tryb przesłuchania świadka. Szczególne rodzaje przesłuchania 52. Świadek małoletni w procesie karnym
53. Świadek anonimowy – podstawy i sposób anonimizacji
54. Regulacje zapewniające ochronę świadka w polskim procesie karnym 55. Tajemnica zawodowa w procesie karnym
56. Tajemnica adwokacka i radcy prawnego w procesie karnym 57. Tajemnica lekarska w procesie karnym
58. Tajemnica dziennikarska w procesie karnym
59. Biegły – powołanie, opinia, możliwość kwestionowania opinii biegłego. Tzw. opinia prywatna
60. Opinia sądowo-psychiatryczna, obserwacja psychiatryczna
61. Przeszukanie – podstawy prawne, sposób dokonania, organy uprawnione 62. Kontrola i utrwalanie rozmów – dopuszczalność, tryb stosowania i czas trwania 63. Zasada proporcjonalności w stosowaniu środków przymusu
64. Środki przymusu zmierzające do zapewnienia stawiennictwa oskarżonego w toku postępowania
65. Środki przymusu dowodowego
66. Zatrzymanie – rodzaje, podmioty uprawnione, podstawy, czas trwania 67. Prawa osoby zatrzymanej i obowiązki organu zatrzymującego
68. Stosowanie środków zapobiegawczych – podstawy, warunki zastosowania, podmioty, w stosunku do których jest to możliwe
69. Tryby kontroli stosowania środków zapobiegawczych
70. Organy stosujące tymczasowe aresztowanie i czas stosowania tego środka 71. Przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania
72. Tryb stosowania tymczasowego aresztowania. Zaskarżalność postanowień w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania
73. Poręczenie majątkowe – przedmiot poręczenia, poręczyciel, przepadek przedmiotu poręczenia
74. Nieizolacyjne środki zapobiegawcze
75. Poręczenie majątkowe a zabezpieczenie majątkowe
76. Kary porządkowe – rodzaje, organ stosujący, osoby, które mogą zostać ukarane 77. Zabezpieczenie majątkowe i tymczasowe zajęcie mienia
78. Zakazy dowodowe – cel instytucji, podział
79. Zakazy dowodowe związane z przesłuchaniem 80. Status nielegalnie uzyskanych dowodów
II. Część szczególna
81. Zakres przedmiotowy śledztwa i dochodzenia. Organy prowadzące śledztwo i dochodzenie
82. Różnice między śledztwem a dochodzeniem 83. Umorzenie rejestrowe
84. Uproszczenia proceduralne przewidziane w dochodzeniu
85. Obowiązek powiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
86. Tryb zaskarżania postanowień o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego i jego umorzeniu, uprawnienia podmiotów skarżących
87. Rola prokuratora w postępowaniu przygotowawczym
88. Podjęcie na nowo, wznowienie postępowania przygotowawczego, uchylenie prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania przygotowawczego
89. Udział stron oraz ich przedstawicieli procesowych w czynnościach postępowania przygotowawczego
90. Uprawnienia podejrzanego i pokrzywdzonego w toku postępowania przygotowawczego
91. Czynności sprawdzające i postępowanie w niezbędnym zakresie 92. Formy zakończenia postępowania przygotowawczego
93. Czynności sądu w postępowaniu przygotowawczym – rodzaje, właściwość i skład sądu
94. Przedstawienie oraz zmiana zarzutów – przebieg czynności, uprawnienia podejrzanego 95. Kontrola formalna aktu oskarżenia oskarżyciela publicznego, prywatnego aktu
oskarżenia i subsydiarnego aktu oskarżenia
96. Kontrola merytoryczna aktu oskarżenia, możliwość umorzenia postępowania przed rozprawą
97. Skierowanie sprawy na posiedzenie przed rozprawą
98. Tryb stosowania środków zabezpieczających w procesie karnym 99. Skazanie bez rozprawy – przesłanki, tryb orzekania
100. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej – przesłanki, tryb orzekania 101. Konsensualne formy zakończenia postępowania karnego
102. Podstawy i zakres wyłączenia jawności rozprawy głównej, ekwiwalenty jawności na rozprawie głównej toczącej się niejawnie
103. Udział publiczności w rozprawie głównej, możliwość utrwalania jej przebiegu 104. Obecność oskarżonego na rozprawie głównej
105. Obecność stron na rozprawie głównej
106. Uprawnienia pokrzywdzonego w toku rozprawy głównej 107. Redukcja postępowania dowodowego na rozprawie głównej 108. Zasada ciągłości rozprawy głównej i wyjątki od niej
109. Wyjątki od zasady bezpośredniości na rozprawie głównej
110. Zmiana kwalifikacji prawnej czynu na rozprawie oraz rozszerzenie oskarżenia 111. Rozprawa główna – przebieg. Narada i głosowanie nad wyrokiem
112. Przejawy realizacji zasady kontradyktoryjności na rozprawie głównej
113. Prawo do zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji – źródła normatywne, podmioty uprawnione, gravamen
114. Środki zaskarżenia – podział i rodzaje 115. Wymogi formalne apelacji
116. Względne i bezwzględne przyczyny odwoławcze 117. Tryb orzekania o dopuszczalności apelacji
118. Rozprawa apelacyjna – przebieg, możliwość prowadzenia postępowania dowodowego, udział stron w rozprawie
119. Rodzaje rozstrzygnięć sądu odwoławczego – formalne oraz co do meritum sprawy 120. Zakaz reformationis in peius i reguły ne peius
121. Tryb wnoszenia i skutki cofnięcia środka odwoławczego 122. Suspensywność i dewolutywność apelacji i zażalenia 123. Zakres rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy 124. Możliwość działania z urzędu przez sąd odwoławczy 125. Zażalenie jako środek odwoławczy
126. Tryb wnoszenia zażalenia
127. Orzekanie o dopuszczalności zażalenia
128. Orzekanie co do meritum zażalenia – tryb oraz rodzaje rozstrzygnięć 129. Sprzeciw jako środek zaskarżenia
130. Przebieg postępowania w trybie prywatnoskargowym
131. Skutki odstąpienia od oskarżenia oraz niestawiennictwa stron w trybie prywatnoskargowym
132. Warunki rozpoznania sprawy w trybie nakazowym 133. Postępowanie nakazowe - przebieg
134. Wyrok nakazowy – zakres możliwych rozstrzygnięć, wymogi formalne, sposób zaskarżania
135. Przebieg postępowania przyspieszonego
136. Warunki wniesienia kasacji i podmioty uprawnione do jej wniesienia 137. Wymogi formalne kasacji
138. Orzekanie o dopuszczalności kasacji oraz rozstrzygnięcia sądu kasacyjnego 139. Przebieg postępowania kasacyjnego
140. Skarga na wyrok sądu odwoławczego – podmioty uprawnione do wniesienia, podstawy oraz tryb rozpoznania
141. Podstawy i kierunek wznowienia postępowania
142. Tryb wznowienia postępowania oraz rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie wznowienia 143. Zasada i podstawy odpowiedzialności za niesłuszne skazanie i orzeczenie środka
zabezpieczającego. Przebieg postępowania.
144. Zasada i podstawy odpowiedzialności za niesłuszne tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie. Przebieg postępowania.
145. Ułaskawienie. Tryb postępowania ułaskawieniowego
146. Warunki wydania wyroku łącznego, wyrok łączny a kara łączna
147. Podmioty uprawnione, tryb wnoszenia i wymogi skargi na przewlekłość postępowania karnego
148. Organ uprawniony do rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi na przewlekłość postępowania karnego i rodzaje zapadających co do skargi rozstrzygnięć
149. Warunki dopuszczenia dowodu ze świadka koronnego. Zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy o świadku koronnym
150. Tryb dopuszczenia dowodu ze świadka koronnego oraz dalszy przebieg postępowania z jego udziałem