Części zdania pojedynczego
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:
• zna nazwy wszystkich części zdania pojedynczego,
• zna zasady tworzenia związków wyrazowych w zdaniu pojedynczym.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi wyjaśnić, na czym polega różnica między głównymi i pobocznymi częściami mowy,
• potrafi wskazać i nazwać części zdania pojedynczego,
• umie wyodrębnić związki wyrazowe i poprawnie je nazwać,
• potrafi samodzielnie ułożyć zdanie pojedyncze rozwinięte według określonego planu,
• doskonali umiejętność pracy w zespole.
2. Metoda i forma pracy
• Praca w grupie,
• praktyczne ćwiczenia językowe.
•
3. Środki dydaktyczne
• Gramatyka języka polskiego,
• karty pracy.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Na początku zajęć nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie wiadomości na temat części zdania pojedynczego.
Aby zostały utrwalone dokładnie, zostają zapisane w zeszytach. W notatce powinny znaleźć się informacje o podmiocie, orzeczeniu i określeniach.
b) Faza realizacyjna
1. Następnie nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy (załącznik 1) i prosi o zapoznanie się z ich treścią.
2. Prowadzący zajęcia omawia ćwiczenie 1. Zadaniem uczniów jest rozpoznanie
poszczególnych części zdania pojedynczego. Należy je oznaczyć zgodnie z instrukcją znajdującą się na wstępie.
3. Potem nauczyciel omawia ćwiczenie 2, w którym uczniowie powinni określić funkcję kolejnych części mowy.
4. Następnie nauczyciel wprowadzi nowe nazwy pobocznych części mowy.
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie lekcji nauczyciel prosi uczniów o powtórzenie wszystkich poznanych części zdania pojedynczego.
Następnie omawia pracę domową.
5. Bibliografia
E. i F. Przyłubscy, Język polski na co dzień, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1.
Ćwiczenie 1
Przed Tobą krótki tekst składający się z kilku zdań pojedynczych. Przeczytaj go uważnie, a następnie zaznacz części zdania pojedynczego zgodnie z następującym planem:
orzeczenia – kolorem zielonym, podmioty – kolorem czerwonym,
określenia podmiotu – kolorem niebieskim,
określenia orzeczenia wyrażone rzeczownikami – kolorem czarnym,
określenia orzeczenia wyrażone przysłówkami lub wyrażeniami przyimkowymi – kolorem brązowym.
Smutna dziewczynka spaceruje powoli. Na alejki parku spadają różnobarwne liście.
Dziecko z tęsknotą patrzy w niebo. Dziewczynka chciałaby powrotu ciepłego lata.
Marzy o słonecznych, beztroskich dniach upalnych wakacji. Dziewczynka kocha wolny czas i piękną pogodę. Wesołe słońce spogląda przyjaźnie na radosne dziecko.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij podaną tabelkę na podstawie materiału z ćwiczenia 1.
Wyraz z tekstu Część mowy Funkcja w zdaniu Część zdania pojedynczego
smutna przymiotnik określa podmiot przydawka
b) Zadanie domowe
Proszę ułożyć 3 zdania pojedyncze rozwinięte, w których podmioty i orzeczenia będą miały przynajmniej jedno określenie.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w klasie 5.
