Ikar – lekkomyślność czy odwaga? 1. Cele lekcji

(1)

Ikar – lekkomyślność czy odwaga?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna:

 mit o Dedalu i Ikarze,

 wiersze – Oda do młodości i Wciąż o Ikarach głoszą.

b) Umiejętności Uczeń potrafi:

 zająć stanowisko w dyskusji, znaleźć argumenty potwierdzające tezę, której ma bronić,

 wskazać sposoby wykorzystywania mitu o Dedalu i Ikarze w literaturze późniejszych epok,

 wyjaśnić pojęcia archetypu i symbolu i wskazać różnicę między tymi pojęciami.

2. Metoda i forma pracy

Sześć Myślowych Kapeluszy de Bono, pogadanka heurystyczna, wykład

3. Środki dydaktyczne

ksero z omawianymi tekstami

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

Czym różni się młody człowiek od starego? Jakie są różnice w wyglądzie? Jakie są różnice w mentalności? Jakie cechy przypisuje się młodości, a jakie starości?

Odpowiedzi uczniów zapisuje w formie tabelki bądź po dwóch stronach tablicy.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie czytają głośno mit i starają się odnieść go do tego, co już zostało powiedziane. Czy Dedal i Ikar pasują do „schematu”? Dlaczego? Nauczyciel proponuje, aby zająć się dokładniej postacią Ikara.

Czy jego postępowanie było zwyczajną głupotą czy może aktem odwagi?

Polecenia wg Sześciu Myślowych Kapeluszy de Bono:

Czerwony kapelusz: Oceń Ikara w kilku słowach lub krótkich zdaniach. Bądź szczery, nie ukrywaj swojego zdania. (uczniowie dostają anonimowe karteczki, potem jeden uczeń sumuje wyniki)

Biały kapelusz: Przedstaw zwięźle – bez jakichkolwiek emocji i bez próby oceny – fakty z życia Ikara.

(referuje uczeń)

Czarny kapelusz: Ikar nie posłuchał przestrogi Dedala. Zapisz w punktach argumenty potępiające jego postępowanie. (praca w grupach)

(2)

Żółty kapelusz: Zapisz w punktach argumenty przemawiające za postawą Ikara.

Zielony kapelusz: Czy jest możliwy kompromis między postawą Dedala i Ikara? Czy da się połączyć doświadczenie dojrzałości z energią młodości? Napisz krótki list do Ikara w tej sprawie.

Niebieski kapelusz: Spójrz na postawiony problem z dystansem i postaraj się podsumować dyskusję.

(wybrany uczeń)

Uczniowie czytają Odę do młodości. Jakie zalety widzi w młodości Mickiewicz? Jak się one mają do intuicji uczniowskich?

Uczniowie czytają Wciąż o Ikarach głoszą. Jaką postawę prezentuje ten tekst?

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel wprowadza pojęcie archetypu (może podać definicję, np. Archetyp – to wspólny wszystkim ludziom wzorzec reagowania i postrzegania świata; odwieczna, niezmienna struktura, która organizuje zachowanie człowieka, wyznacza sposób jej myślenia i odczuwania w typowych, ważnych dla człowieka sytuacjach; niedostępny bezpośredniemu poznaniu, jawi się w świadomości człowieka za pośrednictwem symbolicznych treści i motywów stale powtarzających się – w zmiennej historycznie i kulturowo postaci – w mitach, wierzeniach, sztuce, obyczaju różnych epok i kręgów kulturowych, a także w snach, fantazjach jednostek). Nauczyciel prezentuje postać Ikara jako archetypu lekkomyślnej młodości, Dedala – jako archetypu rozsądku i stateczności, które powinna nieść ze sobą dojrzałość.

5. Bibliografia

1. Bryll E., Wciąż o Ikarach głoszą [w:] http://www.bryll.pl/.

2. Mickiewicz A., Oda do młodości [w:]www.pbi.edu.pl.

3. Mit o Dedalu i Ikarze [w:] J. Parandowski, Mitologia, Iskry, Warszawa 1984.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Napisz rozprawkę na temat: Czy ludzkości byli i są potrzebni ludzie tacy, jak Ikar? Swoje stanowisko poprzyj przykładami z historii.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi

Lekcja przewidziana dla I klasy gimnazjum.