DOBRE PRAKTYKI OCHRONY ROŚLIN. Progi ekonomicznej szkodliwości agrofagów podstawowych gatunków roślin rolniczych

(1)

Progi ekonomicznej szkodliwości agrofagów podstawowych

gatunków roślin rolniczych

DOBRE PRAKTYKI OCHRONY ROŚLIN

(2)

ul. Sieradzka 29, 60-163 Poznań tel. 618 630 411, fax: 618 685 660 Dyrektor: Wiesława Nowak

Zastępca Dyrektora: Maciej Szłykowicz Zastępca Dyrektora: Wiesława Witaszak

Opracowanie: Andrzej Obst

Opracowanie redakcyjne:

Paulina Pawlicka Korekta:

Edyta Browarska Skład i łamanie:

Sławomir Opala Opracowanie graﬁ czne:

Sławomir Opala Zdjęcia:

Andrzej Obst

Wydanie I. Nakład 1500 egz.

(3)

Stosowanie zasad integrowanej ochrony roślin przez wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin obowiązuje od dnia 1 stycznia 2014 r.

Ochrona roślin jest bardzo ważnym elementem w produkcji roślin- nej. Zapewnienie roślinom ochrony przed agrofagami wiąże się z uzyska- niem wysokiej jakości plonów. Dla zapewnienia odpowiednio wysokiego poziomu plonowania i poprawy rentowności produkcji roślinnej, niezbęd- ne jest zrównoważone stosowanie wszystkich metod ochrony roślin.

Wprowadzenie do powszechnego użycia chemicznych środków ochrony roślin stworzyło wrażenie łatwego zwalczania organizmów szko- dliwych dla roślin i ochrony plonów. Nadmierne, nie zawsze uzasadnione stosowanie środków ochrony roślin niesie za sobą jednak liczne niebez- pieczeństwa, takie jak:

1. presja na środowisko naturalne i ograniczanie bioróżnorodności agrocenoz,

2. pojawianie się organizmów szkodliwych dla roślin odpornych na działanie środków ochrony roślin,

3. obecność pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych w ilościach zagrażających zdrowiu konsumentów.

Potrzeba poszukiwania rozwiązań, które pozwoliłyby zapewnić ochronę upraw przed organizmami szkodliwymi dla roślin na odpowied- nim poziomie, pozwalającym na zachowanie opłacalności ekonomicznej produkcji rolniczej, przy jednoczesnym ograniczeniu opisanych powyżej skutków negatywnych, doprowadziła do opracowania podstaw integro- wanej ochrony roślin.

Zgodnie z przyjętą deﬁ nicją:

Integrowana ochrona roślin jest sposobem ochrony roślin przed

organizmami szkodliwymi, polegającym na wykorzystaniu wszystkich

dostępnych metod ochrony roślin, w szczególności metod niechemicz-

(4)

Integrowana ochrona roślin wykorzystuje w pełni wiedzę o orga- nizmach szkodliwych dla roślin (w szczególności o ich biologii i szko- dliwości) w celu określenia optymalnych terminów dla podejmowania działań zwalczających te organizmy, a także wykorzystuje naturalne wy- stępowanie organizmów pożytecznych, w tym drapieżców i pasożytów organizmów szkodliwych dla roślin, a także posługuje się ich introdukcją.

Tym samym integrowana ochrona roślin pozwala ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum i w ten sposób ograniczyć presję na środowisko naturalne oraz chroni bioróżno- rodność środowiska rolniczego.

Ważnymi narzędziami, wykorzystywanymi w integrowanej ochro- nie roślin są:

1. metodyki integrowanej ochrony roślin poszczególnych upraw, 2. progi ekonomicznej szkodliwości patogenów – progi te określają,

kiedy stosowanie chemicznej ochrony roślin staje się ekonomicz- nie opłacalne, tzn. przy jakiej liczebności organizmu szkodliwego dla roślin, straty jakie może on spowodować, przewyższają koszty jego chemicznego zwalczania,

3. systemy wspomagania decyzji w ochronie roślin – systemy te, ba- zujące na znajomości biologii organizmów szkodliwych, wskazu- ją optymalny termin wykonania chemicznych zabiegów ochrony roślin.

Obowiązek stosowania zasad integrowanej ochrony roślin przez

wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin po-

cząwszy od dnia 1 stycznia 2014 r. wynika z postanowień art. 14 dyrek-

tywy 2009/128/WE oraz rozporządzenia nr 1107/2009. Artykuł 55 roz-

porządzenia nr 1107/2009/WE stanowi, że środki ochrony roślin muszą

być stosowane właściwie. Właściwe stosowanie środków ochrony roślin

obejmuje m.in. zgodność z postanowieniami dyrektywy 2009/128/WE,

a od dnia 1 stycznia 2014 r. zgodność z ogólnymi zasadami integrowa-

nej ochrony roślin, o których mowa w art. 14 oraz załączniku III do tej

dyrektywy.

(5)

Zgodnie z ogólnymi zasadami integrowanej ochrony roślin okre- ślonymi w załączniku III do dyrektywy 2009/128/WE:

1. nad chemiczne metody zwalczania organizmów szkodliwych przedkładać należy metody biologiczne, ﬁ zyczne i inne metody niechemiczne, jeżeli zapewniają one ochronę przed organizmami szkodliwymi;

2. zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych powinno być osiągane m.in. przez:

a) stosowanie płodozmianu,

b) stosowanie właściwej agrotechniki,

c) stosowanie odmian odpornych lub tolerancyjnych oraz materia- łu siewnego i nasadzeniowego poddanego ocenie zgodnie z prze- pisami o nasiennictwie,

d) stosowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania, nawad- niania i melioracji,

e) stosowanie środków zapobiegających introdukcji organizmów szkodliwych,

f) ochronę i stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu organizmów pożytecznych,

g) stosowanie środków higieny ﬁ tosanitarnej (takich jak regularne czyszczenie maszyn i sprzętu wykorzystywanego w uprawie roślin), aby zapobiec rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych, h) stosowanie środków ochrony roślin w sposób ograniczający ryzyko powstania odporności u organizmów szkodliwych.

Dokonując wyboru środków ochrony roślin należy brać pod uwagę ich selektywność. Ponadto, stosowanie środków ochrony roślin powin- no być ograniczone do niezbędnego minimum, w szczególności poprzez zredukowanie dawek lub ograniczenie ilości wykonywanych zabiegów.

Stosowanie ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin przez

(6)

ochrony roślin (Dz. U. poz. 455) oraz rozporządzenia Ministra Rol- nictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz. U. poz. 505).

Decyzje o wykonaniu zabiegów ochrony roślin powinny być podejmowane w oparciu o monitoring występowania organizmów szkodliwych, z uwzględnieniem progów ekonomicznej szkodliwości.

Metody opracowywania progów szkodliwości dla agrofagów (szkodników, chwastów i chorób) są bardzo zróżnicowane,

zależne od uprawy i badanego organizmu szkodliwego.

Wartości progów szkodliwości nie można traktować jako jedynego i ostatecznego kryterium decydującego o podjęciu zwalczania, wartość ta musi być skonfrontowana z sytuacją ﬁ tosanitarną, warunkami klimatycz- nymi oraz stanem roślin uprawnych na każdym polu.

Pamiętaj!

Podstawową wiedzę na temat każdego środka ochrony roślin w zakresie jego stosowania, stanowi zawsze informacja zawarta w ety- kiecie środka ochrony roślin dopuszczonego do obrotu i stosowania zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamiesz- czone w etykiecie dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazu- jące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa w niej określone.

Praktyczne sposoby wykonania w/w wymogów prawnych dla róż-

nych gatunków roślin uprawnych, zostały przedstawione w opracowanych

przez specjalistów Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu, Instytutu

Ogrodnictwa w Skierniewicach i Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gle-

boznawstwa – PIB w Puławach, metodykach integrowanej ochrony

roślin. Są to materiały nieobowiązkowe, do dobrowolnego wykorzystania

przez osoby stosujące środki ochrony roślin. Metodyki przygotowane są

w wersji uproszczonej (dla producentów) i rozszerzonej (dla doradców).

(7)

Aktualne metodyki integrowanej ochrony roślin, poradniki sygnalizatora, programy ochrony roślin, wskazania dotyczące sy- gnalizacji organizmów szkodliwych, systemy wspomagania decyzji w ochronie roślin, a także inne przydatne dla producentów i doradców informacje związane z ochroną upraw są udostępniane w serwisie internetowym „Platforma Sygnalizacji Agrofagów”.

Aby dokonać oceny liczebności szkodników, określić zakres wy- stępowania chorób na plantacji uprawianych roślin, oznaczyć stopień zachwaszczenia, rozpoznać występujące gatunki różnych agrofagów i podjąć decyzję o wykonaniu zabiegu ochrony roślin, konieczny jest monitoring upraw.

Uszkodzenia powodowane przez szkodniki i choroby wpływają na osłabienie kondycji uprawianych roślin. Zaburzają system rozwoju upraw.

W wyniku konkurencji patogenów oraz ich destrukcyjnego działania na organizm roślin, w konsekwencji należy spodziewać się obniżenia plo- nowania.

Monitoring występowania agrofagów na plantacjach, powinien być dokonywany systematycznie w zależności od obserwowanego agro- faga w okresie od początku do końca wegetacji roślin.

W monitoringu chorób, w zależności od fazy rozwojowej roślin, progi ekonomicznej szkodliwości różnią się wyznaczoną wielkością, która podana jest w procentach roślin lub liści z pierwszymi objawami spraw- ców infekcji.

Przy monitoringu szkodników opieramy się na terminie pojawień

organizmów szkodliwych, na ich rozmieszczeniu i zagęszczeniu na rośli-

nie lub tablicach sygnalizacyjnych, w pułapkach feromonowych. Wynik

zagrożenia podawany w szt. występowania patogena. Podobnie w ocenie

zagrożenia ze strony chwastów.

(8)

Zamieszczone tablice z progami ekonomicznej szkodliwości, są danymi orientacyjnymi. Stanowią przydatne narzędzie do podejmo- wania decyzji, ale nie posiadają wartości obligatoryjnych.

Określenie potrzeby wykonania chemicznego zabiegu zwalczania chwastów w zbożach ozimych w zależności od stopniazachwaszcze-

nia (wg progów ekonomicznej szkodliwości).

Termin oceny Stopień zachwaszczenia (roślin/m²) Termin opryskiwania

Jesień

Jednoliścienne – ponad 60 dwuliścienne – ponad 90

Konieczny zabieg jesienią

Jednoliścienne – 30-60 Dwuliścienne – 50-90

Zabieg jesienią lub wiosną

Jednoliścienne – poniżej 30

Dwuliścienne – poniżej 50 Zabieg niecelowy Wiosną po

ruszeniu wegetacji

Miotła zbożowa – ponad 20 Przytulia czepna – ponad 0,1 Rdest powojowy – ponad 2 Chwasty ogółem – ponad 50 lub stopień pokrycia ponad 5%

Zabieg wykonać wczesną wiosną, jeżeli jeden lub kilka progów jest przekroczonych

Wiosną w końcu fazy krzewienia

Obowiązują te same progi jak podczas ocen wczesną wiosną, ale stopień pokrycia zwiększa się do 10%

Zabieg wykonać w końcu fazy krzewienia, jeśli jakiś próg jest przekroczony

Orientacyjne liczby chwastów powodujące istotne obniżenie plonu jęczmienia (próg ekonomicznej szkodliwości na poziomie 5%).

Gatunki chwastów (przykłady) Liczba chwastów stanowiąca próg szkodliwości (sztuk/m²)

Gorczyca polna 2,0

Maruna bezwonna 3,0-6,0

Miotła zbożowa 10,0-15,0

Ostrożeń polny 0,1-0,2

Owies głuchy 5,0

Przetaczniki 10,0-15,0

Przytulia czepna 0,1-1,8

(9)

Orientacyjne progi ekonomicznej szkodliwości chorób pszenicy.

Choroba Termin obserwacji Próg ekonomicznej szkodliwości Łamliwość

źdźbła zbóż i traw (Oculimacula spp.)

Od początku fazy

strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka

20 - 30% źdźbeł z objawami porażenia

Mączniak prawdziwy zbóż i traw (Blumeria graminis)

W fazie krzewienia

50 - 70% roślin z pierwszymi objawami porażenia (pojedyncze, białe skupienia struktur grzyba) W fazie strzelania w źdźbło 10% roślin z pierwszymi

objawami porażenia W fazie kłoszenia

Pierwsze objawy porażenia na liściu podﬂ agowym, ﬂ agowym lub na kłosie

Rdza brunatna pszenicy (Puccinia recondita)

W fazie krzewienia 10 - 15% liści z pierwszymi objawami porażenia

W fazie strzelania w źdźbło 10% źdźbeł z pierwszymi objawami porażenia W fazie strzelania w źdźbło 10% porażonej powierzchni

liścia podﬂ agowego W fazie kłoszenia

Pierwsze objawy porażenia na liściu podﬂ agowym lub ﬂ agowym

Septorioza paskowana liści pszenicy (Mycosphaerella graminicola)

W fazie krzewienia

30 - 50% liści z pierwszymi objawami porażenia lub 1%

liści z owocnikami

W fazie strzelania w źdźbło

10 - 20% porażonej powierzchni liścia

podﬂ agowego lub 1% liści z owocnikami

W fazie kłoszenia

5 - 10% porażonej powierzchni liścia ﬂ agowego lub 1% liści z owocnikami

(10)

Septorioza plew pszenicy (Phaeosphaeria nodorum)

W fazie krzewienia 20% liści z pierwszymi objawami porażenia

20% porażonej powierzchni liścia podﬂ agowego lub 1%

liści z owocnikami W fazie początku kłoszenia

liści z owocnikami

W fazie pełni kłoszenia 1% porażonej powierzchni liścia ﬂ agowego

Brunatna plamistość liści zbóż

(Pyrenophora tritici – repentis)

W fazie krzewienia

10 - 15%porażonych roślin z pierwszymi objawami porażenia

W fazie strzelania w źdźbło 5% liści z pierwszymi objawami porażenia W fazie kłoszenia 5% liści z pierwszymi

objawami porażenia

Fot.1. Wynik monitoringu pszenicy ozimej. Mączniak prawdziwy zbóż i traw, rdza brunatna i objawy septoriozy paskowanej

(11)

Progi ekonomicznej szkodliwości owadów szkodliwych jęczmienia.

Szkodniki Termin obserwacji Próg szkodliwości

Drutowce Przed siewem brak

Lednica zbożowa

Wzrost i krzewienia na wiosnę 2 - 3 osobniki dorosłe na 1 m²

Formowanie ziarna, dojrzałość

mleczna 2 larwy na 1 m²

Łokaś garbatek

Jesień – wschody do przerwania wegetacji

1 - 2 larwy lub 4 świeżo uszkodzone rośliny na 1 m²

Wiosna – początek wegetacji

3 - 5 larw lub 8 - 10 świeżo uszkodzonych roślin na 1 m²

Miniarki Wyrzucanie liścia ﬂ agowego brak Mszyce Kłoszenie lub zaraz po

wykłoszeniu 5 mszyc na 1 kłosie

Nałanek kłosiec Kwitnienie i formowanie ziarna 3 - 5 chrząszczy na 1 m²lub 5 pędraków na 1m²

Niezmiarka

paskowana Jesienią 1 jajo na 10 źdźbłach lub

10% uszkodzonych źdźbeł Paciornica

pszeniczanka Kłoszenie 5 - 10 owadów na 1 kłosie

Pędraki Przed siewem brak

Ploniarka

zbożówka Wiosenne krzewienie 6 larw na 100 roślinach Pryszczarek

pszeniczny Kłoszenie 8 larw na 1 kłosie

Pryszczarek

zbożowiec Wyrzucanie liścia ﬂ agowego 15 jaj na 1 źdźble

Rolnice Przed siewem 6 - 8 gąsienic na 1m²

Skrzypionki Wyrzucanie liścia ﬂ agowego 1 - 1,5 larwy na źdźble Śmietka

kiełkówka Rozwój liści brak

Śmietka

ozimówka Na wiosnę

10 roślin uszkodzonych na 30 badanych lub 80 larw na 1 m²

(12)

Wciornastki

Strzelanie w źdźbła 10 larw na źdźbło Do pełni kwitnienia 5 - 10 owadów dorosłych

lub larw na 1 kłosie Wypełnianie ziarna 40 - 50 larw na 1 kłosie Źdźeblarz

pszeniczny Kłoszenie

4 owady na 1 m²lub 32 larwy na 1m²albo 1 larwa na 12 źdźbłach

Żółwinek zbożowy

Wzrost i krzewienie na wiosnę 2 - 3 osobniki dorosłe na 1 m²

Formowanie ziarna, dojrzałość

mleczna 2 larwy na 1 m²

Fot. 2. Monitoring mszyc na plantacji jęczmienia ozimego

(13)

Fot. 3. Wynik monitoringu mszycy na plantacji jęczmienia. Konieczny zabieg zwal- czający szkodnika

Orientacyjne progi ekonomicznej szkodliwości chorób pszenżyta i żyta

Choroba Termin obserwacji Próg ekonomicznej szkodliwości Łamliwość źdźbła

zbóż i traw

Od początku fazy strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka

20 - 30% źdźbeł z objawami porażenia

Mączniak prawdziwy zbóż i traw

W fazie krzewienia

50 - 70% roślin z pierwszymi objawami porażenia

(pojedyncze, białe skupienia struktur grzyba)

10% roślin z pierwszymi objawami porażenia

W fazie kłoszenia

Pierwsze objawy porażenia na liściu podﬂ agowym, ﬂ agowym

(14)

Rdza brunatna

W fazie krzewienia 10 - 15% liści z pierwszymi objawami porażenia W fazie strzelania

w źdźbło

10% źdźbeł z pierwszymi objawami porażenia

W fazie kłoszenia

Rdza żółta zbóż i traw

W fazie krzewienia 30% roślin z pierwszymi objawami

10% porażonej powierzchni liścia podﬂ agowego W fazie kłoszenia

Rynchosporioza zbóż

W fazie krzewienia 15 - 20% powierzchni liści z objawami choroby W fazie strzelania

w źdźbło

15 - 20% powierzchni liści z objawami choroby

Septorioza plew

W fazie krzewienia 20% roślin z pierwszymi objawami porażenia W fazie strzelania

w źdźbło

liści z owocnikami W fazie początku

kłoszenia

liści z owocnikami

W fazie pełni kłoszenia 1% porażonej powierzchni liścia ﬂ agowego

Brunatna plamistość

liści zbóż W fazie krzewienia

10 - 15% porażonych roślin z pierwszymi objawami porażenia

(15)

Fot.4 Monitoring roślin pszenżyta po przezimowaniu, odmiana Grenado. Rośliny zdrowe. Data: 11-03-2018

Fot. 5 . Pszenżyto ozime (odmiana Grenado) w kwietniu (19-04-2018). Zwalczanie

(16)

Progi ekonomicznej szkodliwości agrofagów pszenżyta i żyta

Szkodniki Termin obserwacji Próg szkodliwości

Drutowce Przed siewem brak

Lednica zbożowa

Wzrost i krzewienie na wiosnę

2 - 3 osobniki dorosłe na 1 m²

Formowanie ziarna,

dojrzałość mleczna 2 larwy na 1 m²

Łokaś garbatek

Jesień – wschody do przerwania wegetacji

1 - 2 larwy lub 4 świeżo uszkodzone rośliny na 1 m² Wiosna – początek

wegetacji

3 - 5 larw lub 8 - 10 świeżo uszkodzonych roślin na 1 m²

Miniarki Wyrzucanie liścia

ﬂ agowego brak

Mszyce Kłoszenie lub zaraz po

wykłoszeniu 5 mszyc na 1 kłosie Nałanek kłosiec Kwitnienie i formowanie

ziarna

3 - 5 chrząszczy na 1 m² lub 5 pędraków na 1 m² Niezmierka

paskowana Jesienią 1 jajo na 10 źdźbłach lub

10% uszkodzonych źdźbeł Paciornica

pszeniczanka Kłoszenie 5 - 10 owadów na 1 kłosie

Pędraki Przed siewem brak

Ploniarka zbożówka Wiosenne krzewienie 6 larw na 10 roślinach Pryszczarek

pszeniczny Kłoszenie 8 larw na 1 kłosie

Pryszczarek

zbożowiec Wrzucanie liścia ﬂ agowego 15 jaj na 1 źdźble

Rolnice Przed siewem 6 - 8 gąsienic na 1 m²

Skrzypionki Wrzucanie liścia ﬂ agowego 1 - 1,5 larwy na źdźble

Śmietka kiełkówka Rozwój liści brak

Śmietka ozimówka Na wiosnę

10 roślin uszkodzonych na 30 badanych lub 80 larw na 1m²

Wciornastki

Strzelanie w źdźbło 10 larw na źdźbło Do pełni kwitnienia 5 - 10 owadów dorosłych

lub larw na 1 kłosie Wypełnienie ziarna 40 - 50 larw na 1 kłosie

(17)

Ździeblarz pszeniczny Kłoszenie

4 owady na 1 m²lub 32 larwy na 1m²albo 1 larwa na 12 źdźbeł

Żółwinek zbożowy

Wzrost i krzewienie na wiosnę

2 - 3 osobniki dorosłe na 1 m²

Formowanie ziarna,

dojrzałość mleczna 2 larwy na 1 m²

Progi szkodliwości chwastów w pszenicy ozimej (wg Whamhoff, 1990)

Analiza zachwaszczenia wykonana jesienią Miotła zbożowa lub inne jednoliścienne –

ponad 60 szt/m²

Zabieg konieczny jesienią Chwasty dwuliścienne – ponad 90 szt/m²

Ogółem jedno- i dwuliścienne ponad 75 szt/m²

Miotła zbożowa lub inne jednoliścienne 30 - 60 szt/m²

Zabieg można wykonać jesienią lub wiosną

Chwasty dwuliścienne – ponad 50 - 90 szt/m² Ogółem jedno- i dwuliścienne 30 - 60 szt/m² Miotła zbożowa lub inne jednoliścienne

30 - 60 szt/m² Zabieg niekonieczny wiosną jeżeli co najmniej jeden próg został

przekroczony Chwasty dwuliścienne – ponad 50 szt/m²

Ogółem jedno- i dwuliścienne 40 szt/m²

Analiza zachwaszczenia wykonana wiosną Miotła zbożowa – ponad 20 szt/m²

Zabieg wykonać wczesną wiosną jeżeli co najmniej jeden próg został

przekroczony Przytulia czepna – ponad 0,1 szt/m²

Rdest powojowy – ponad 2 szt/m² Chwasty ogółem – ponad 50 szt/m²

Stopień pokrycia – ponad 5%

Analiza zachwaszczenia wykonana wiosną lub na końcu fazy krzewienia Miotła zbożowa – ponad 20 szt/m²

Zabieg wykonać w końcu fazy krzewienia jeżeli co najmniej jeden

próg został przekroczony Przytulia czepna – ponad 0,1 szt/m²

Rdest powojowy – ponad 2 szt/m² Chwasty ogółem – ponad 50 szt/m²

Stopień pokrycia – ponad 10%

(18)

Progi ekonomicznej szkodliwości najważniejszych sprawców chorób rzepaku

Choroby rzepaku Progi szkodliwości (% roślin z pierwszymi objawami choroby)

Cylindrosporioza 10 - 20

Czerń krzyżowych 10 - 30 (20)

Szara pleśń 10 - 30 (20)

Sucha zgnilizna kapustnych 10 - 20

Zgnilizna Twardzikowa Pierwsze oznaki choroby (1% roślin)

Fot. 6. Monitoring plantacji rzepaku ozimego. Objawy Suchej zgnilizny kapustnych i czerni krzyżowych

(19)

Fot. 7. Monitoring roślin - przezimo- wanie rzepaku, 15-03-2018

Progi ekonomicznej szkodliwości szkodników rzepaku

Szkodnik Termin obserwacji Próg szkodliwości Chowacz

brukwiaczek

Początek marca – koniec marca (BBCH 20 - 29)

10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu kolejnych 3 dni lub 2 - 4 chrząszcze na 25 roślinach

Chowacz czterozębny

Przełom marca i kwietnia (BBCH 25 - 39)

20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni lub 6 chrząszczy na 25 roślinach Chowacz

galasówek

Wrzesień – październik (BBCH 12 - 19)

2 - 3 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni Chowacz

podobnik

Przełom kwietnia i maja

(BBCH 60 - 69) 4 chrząszcze na 25 roślinach

Gnatarz rzepakowiec

Rzepak jary: czerwiec, lipiec (BBCH 60 - 69), Rzepak ozimy: wrzesień, październik (BBCH 11 - 19)

1 gąsienica na 1 roślinę

(20)

Pchełka rzepakowa

Wrzesień, październik

(BBCH 12 - 19) 3 chrząszcze na 1 mb rzędu Pchełki ziemne Po wschodach

(BBCH 10 - 15) 1 chrząszcz na 1 mb rzędu Pryszczarek

kapustnik

Od początku opadania płatków kwiatowych (BBCH 65 - 69)

1 owad dorosły na 4 rośliny

Rolnice Wschody roślin

(BBCH 9 - 16) 6 - 8 gąsienic na 1m² Słodyszek

rzepakowy

Zwarty kwiatostan

(BBCH 50 - 52) 1 chrząszcz na roślinie Luźny kwiatostan

(BBCH 53 - 59) 3 - 5 chrząszczy na roślinie

Ślimaki

Bezpośrednio po siewie oraz w okresie wschodów (BBCH 8 - 11)

2 - 3 ślimaki średnio na pułapkę lub zniszczenie 5% roślin W fazie 1 - 4 liści i w

fazach późniejszych (BBCH 11 - 15)

4 lub więcej ślimaków średnio na pułapkę lub zniszczenie 10%

roślin w stopniu silnym lub bardzo silnym

Śmietka kapuściana

Wrzesień – listopad (BBCH 15 - 19)

1 śmietka w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni

Tantniś Wrzesień – październik

(BBCH 12 - 19) 1 gąsienica na 1 roślinę

Fot.8. Monitoring śmietki kapuścianej w rzepaku ozimym (żółta tablica lepo- wa). 4 szt. na tablicy. Próg szkodliwości przekroczony. Wykonano zabieg właści- wym insektycydem (Inazuma 130WG)

(21)

Progi szkodliwości dla wybranych gatunków chwastów w burakach cukrowych

Gatunek chwastu Liczba roślin na 30 m rzędu

Chwastnica jednostronna 10

Gorczyca polna 5

Komosa biała 5

Owies głuchy 15

Psianka czarna 15

Szarłat szorstki 5

Włośnice 5

Progi ekonomicznej szkodliwości najważniejszych szkodników buraka cukrowego

Szkodnik Próg szkodliwości Termin obserwacji szkodnika SZKODNIKI GLEBOWE

Drutowce 5 - 8 osobników/m² Od początku okresu

wegetacji

Gąsienice rolnic 6 osobników/m² Od początku okresu wegetacji do sierpnia Mątwik burakowy 500 jaj i larw/100g gleby Od początku do końca

okresu wegetacji

Pędraki 5 - 6 osobników/m² Od początku okresu

wegetacji SZKODNIKI NALISTNE

Pchełka burakowa

Obecność chrząszczy lub uszkodzeń na roślinach, w warunkach sprzyjających dalszemu uszkadzaniu buraka

Od wschodów do fazy 2 liści

(22)

Śmietki (w rejonach, w których więcej niż jedno pokolenie wyrządza duże szkody)

- 4 jaja lub miny/roślinę w fazie dwóch liści właściwych (BBCH 12) - 8 jaj lub min/roślinę w fazie czterech liści właściwych (BBCH 14)

> 20 jaj lub min/roślinę w fazie sześciu liści właściwych (BBCH 16)

Od wschodów do fazy 8 liści

Śmietki (dla pozostałych regionów)

- 4 jaja lub miny/roślinę w fazie dwóch liści (BBCH 12) - 16 jaj lub min/roślinę w fazie czterech liści właściwych

Mszyca trzmielinowo – burakowa

Co najmniej 15%

zasiedlonych roślin Od fazy 4 liści Drobnica burakowa 20% opanowanych roślin Od wschodów do fazy

4 liści

Gąsienice błyszczek 8 - 10 osobników/m² Od przełomu czerwca i lipca

Oddziaływanie chwastów na plonowanie kukurydzy

Chwasty Spadek plonu ziarna o 5%, przy liczbie chwastów na powierzchni 10m² w okresie zbioru

Chwastnica jednostronna 60

Komosa biała 5

Rdestówka powojowata 20

Szarłat szorstki 20

(23)

Fot.9. Kukurydza. Znakomity efekt zwalczania chwastów oparty o rozpoznanie ga- tunków i dobór herbicydu

DOBRE PRAKTYKI OCHRONY ROŚLIN. Progi ekonomicznej szkodliwości agrofagów podstawowych gatunków roślin rolniczych

Progi ekonomicznej szkodliwości agrofagów podstawowych

gatunków roślin rolniczych