iiiüifiezii iiiiiBiifl mmmmm.
©
N a p i s a ł
BM0M1S&AW SIW1E
Szef wj'dz. Sekcji ubezpieczeń sp<>
łecznych Min. Pr, i Op. Społecznej.
© CS
1929
.
a< >n
X - S b O
••— ^
M . K w iatkow ski
(drulcariiia »SztandSm Polskiego“ i .O azety Rybnickiej“) — Gliwice, DoTnowałowa ć.
w Telelen nr. 27a
^
P ^ u b y smalone prawią dziś Niemcy o lem, jak to debrze jest i — ^ robotnikowi i rolnikowi w Niemczech, a co traci, jeśli opowie się za Polską. Drżą ze strachu, że Górnoślązak opowie się za łącznością z resztą narodu polskiego, w ię c miotają oszczer
stw a za Polską, dowodzą, źe ta Polska obierze ludzi ze w sy st- kich dobrodziejstw, jakie mają w Niemczech. A no przekonaj
my się, czy tak jest rzeczy w iście! Zobaczymy, jaka to jest prawda niemiecka !
Piszą prusacy, źe w Polsce niema żadnego ubezpieczenia na wypadek choroby, źe robotnik nie otrzyma żadnej pomocy lekarskiej i zasiłku pieniężnego, ani renty w razie, gdy los przy
prawi go o wypadek przy pracy, gdy stanie się niezdolny do pracy wskutek starości, gdy umrze, a zostaw i żonę i sieroty, gdy straci pracę i jest bezrobotny.
W szystk o t o —-świadome kłamstwo, a przekona s ‘ę o tern każdy robotnik i rolnik nie z zapewnień moich, lecz popytaw
szy robotników i rolników na tych ziemiach, które już od Nie
miec odeszły i Polski przyłączone zostały. W s z y s t k i e t e r e n t y i p o m o c e , k t ó r e d o t y c h c z a s b y ły u d z ie lo n e p r z e z N ie m c ó w , u d z ie la n e s ą i n a d a l p r z e z U b e z p ie c z a ln ią K r a jo w ą w P o z n a n ia . Zagwarantował to zarówno Naczel
nik Państwa, Józef Piłsudski, w odezw ie do ludności Prus Za
chodnich, jak i Minister Pracy i Opieki Społecznej w Sejmie.
Postanowione zostało, że ż a d e n c z ło w ie k n ie m o ż e b y ć w P o ls c e p o z b a w io n y t y c h z a s iłk ó w p ie n ię ż n y c h , te j p o m o c y le k a r s k ie j i t y c h r e n t, k t ó r e o t r z y m a ł, lub k t ó r e z o s t a ł y m u p r z y z n a n e p r z e z w ła d z e n ie m ie c k ie .
N e gorzej, a lepiej będzie zabezpieczony robotnik i rolnik w Polsce. A lepiej dla tego, że Polska buduje dziś te ubezpie
czenia, które w Niemczech powstały stopniowo w ciągu lat diugieh. Każdy to rozumie, ż e łatwiej jest zrobić rzecz jakąś rianowo, niż poprawiać rzeczy złe, a stare.
Ubezpieczenia na wypadek choroby, od wypadku przy prący, od niezdolności do pracy (inwalidności), ną starość, w razie śmierci, od bezrobocia były w Niemczech, lecz wiemy
*
wszyscy, że były cue tylko „Erzatzem* ubezpieczeń, ż e nie za
pewniały one pomocy należnej, ź e dawały one zaledwie fenigi.
D osyć było, aby człow iek nie umarł z głodu, ale mało było, aby człow iek m%ł żyć. Ubezpieczeń społecznych w Polsce nie było, b o P o ls k i n ie b y ło , bo rozdrapana była przez trzy drapieże, rozbójnicze państwa, b o w P o ls c e b y ły t a k ie p o r z ą d k i i t a k i e u r z ą d z e n ia , j a k ie z a p r o w a d z o n e z o s t a ł y p r z e z p r u s a k ó w , a u s t r y a k ó w I m o s k a li. Polska dopiero teraz powstała z grobu i nie w szystk ie jeszcze części jej zo- stały do niej przyłączone. Polska dopiero się tworzy, a będzie w niej tak, jak urządzą sami połacy, sam naród, sami robotnicy, sami rolnicy, bo w Polsce w sz y sc y mają prawa, a decydować będą cl, których jest więcej. W Polsce w szystk ie te prawa i instytucje, w szystkie te dobrodziejstwa, które ludzie mają w poszczególnych dzielnicach, nie zamknięte i zniesione będą, lecz r o z w in ię t e n a le p s z e . Ministerstwo Pracy i Opieki Społecz
nej specjalnie jest przeznaczone do tego, by opracować projekty praw, mających na celu ochronę interesów klasy pracującej, w cielać te projekty w życie i strzec ich wykonania.
W sw ych oszczerstwach, rzucanych na Polskę i polaków prusacy stale powołują się na b. zabór rosyjski 1 piszą: oto jak wygląda Polska! oto jakie porządki panują w P olsce! Tymi czasem b. zabór rosyjski — to nie Polska cała, a jej c z ęść tyl
ko taka sama, jak Małopolska, Poznańskie, Prusy Zachodnie, Śląsk Cieszyński i Opolski. W b. zaborze rosyjskim było naj
gorzej pod względem urządzeń społecznych, bo moskale na ża
dne reformy społeczne nie pozwalali. L ecz b. zabór rosyjski już nie istnieje. Dziś powstała Polska wolna, która dba o to, aby jej obywatele mieli zapewniony jaknajlepszy dobrobyt i był zabezpieczeni od w szelkich przypadków losowych.
Ustawa o ubezpieczeniu na wypadek choroby, uchwalona przez Sejm polski, nietylko nie ustępuje w niczem ustaw odaw stw u niemieckiemu, lecz przeciwnie zapewnia robotnikom zna
cznie lepsze zabezpieczenie.
Wtedy, gdy w N ie m c z e c h Kasy Chorych obejmowały stopniowo określone kategorje robotników i do dnia dzisiejszego s t a w ia j ą g r a n ic ę z a r o b k u , do której ludzie mogą podlegać obow iązkow i ubezpieczenia, Ustawa Polska odrazu obejmuje w szystkie osoby, zatrudnione na podstawie stosunku roboczego.
lab służbow ego I a l e s t a w i a d la n ic h ż a d n e j g r a n ic y z a r o b k o w e j.
Składki do Kss Chorych w Niemczech w 2/3 opłacają sami ubezpieczeni, a w V3 pracodawcy, a w ięc główny ciężar ubez
pieczenia spoczyw a tam na samych robotnikach, którzy płacą dwa razy tyle, co pracodawcy.
Inaczej jest w Ustawie Polskiej, która w ejdzie w życie na w szystkich ziemiach, przyłączonych do Rzeczypospolitej Polskiej, a już obowiązuje w b. Kongresówce, t. j. ziemiach b, zaboru rosyjskiego.
W edług Ustawy Polskie] nie robotnik płaci w ięcej, lecz Jabrykant, przedsiębiorca, pracodawca. Robom ik płaci tyłko 2/5 składki, 3/s zaś — musi za niego płacić sam pracodawca.
Jest to wielka zdobycz klasy robotniczej, która wymownie św iadcy o tem, źe P o ls k a d b a o i n t e r e s y r o b o tn ik ó w le p ie j o d n ie m c ó w .
Pod zwględem św iadczeń Ustawa Polska w niczem nie ustępuje niemieckiej.
Kasy chorych mogą udzielać św iadczeń najkrócej 26 ty
godni, najdłużej rok, przyczem po 3 latach istniena Kasy winny udzielać św iadczeń nie krócej, niż w ciągu 39 tygodni.
Kasy Chorych w Polsce udzielają, jak i w Niemczech, członkom:
1) pomocy lekarskiej, lekarstw i pomniejszych środków pom ocniczych;
2) zasiłku pieniężnego w raz''e niezdolności do praczy w w ysokości od 60 do 75% płacy zasadniczej, ni«
wyłączając niedziel i świąt;
3. leczen’e i utrzymanie w szpitalu w ciągu 26 tygodni z zasiłkiem domowym w w yso k o ści 1/2 zasiłku w chorobie.
Członkiniom-położnlcom Kasy Chorych w Polsce udzie
lają w ciągu 8 tygodni, oprócz pomocy akuszervjnej i lekar
skie!, z a s iłe k p ie n ię ż n y w w y k o k o ś c i n ie 50% p ła c y z a s a d n ic z e j , ją k w N ie m c z e c h , l e c z 100%.
Oprócz tego Kasy Chorych udzielają zasiłek karmiącym w naturze lub w gotów ce od 3 do 5 marek dziennie w ciąga
12 tygodnk
Na pogrzeb członka Kasy Chorych wypłacają zasiłek pie
niężny v / w yso k o ści 3 tygodniowej płacy zasadniczej.
$
W tedy, gdy w Niemczech pomoc oia r o d /n nie'Jest obo
w iązkow a i dlatego nie w szystk ie Kasy Chorych jej udzielają, Ustawa Polska Zapewnia ją wszystkim obowiązkowym członkom.
Udziela ona:
1) pomocy lekarskiej i lekarstw,
2) pomocy szpitalnej w raz z utrzymaniem, .
<3) pomocy położniczej, 4) zasiłku dla karmiących, 5) zasiłku pogrzebowego.
Pomimo to, źe składki do Kas Chorych, wpłacane przez robotników są mniejsze, niż pracodawców, '■ robotnikcm zape
wniona jest przez U staw ę Polską przewaga w Zarządzie.
Do Rady i Zarządu Kasy Chorych 2A członków wybierrją ubezpieczeni, a w ię c robotnicy, 'A zaś tylko pracodawcy.
O prócz św iadczeń obow iązkow ych, projekt U staw y P o l
skiej o Kasach Chorych przew id u je św iadczenia nadzw yczajne (Mehrleistungen). M ianowicie, Kasy, które ro z w ija ją : się pc- myślnie, mogą,, jeśli fundusz zapasow y osiągnął odpow iednie minimum, obow iązane zaś są, o ile fundusz ten s;:ę podtvoil, w p row adzić ś w i a d c z e n i a n a d z w y c z a j n e . Św iadczenia te obejm ow ać m ogą: przedłużenie pom ocy chorym, pow iększenie zasiłku pieniężnego dia członków , w ydaw anie chorym bez
płatnego pożyw ienia i w iększych śro d k ó w leczniczych i p o mocniczych niezbędnych, przy zniekształceniu i kalectw ie p o d w yższenie zasiłku dom ow ego przy leczeniu w szpitalu,, ustano
w ienie opieki nad uzdrow ień ca mi i t. p.
P o d tym w zględem U staw a Poląka też jest lepsza dla robotników od niemieckiej. U nlem ców św iadczenia z w ię k szone (Mehrleistungen) są ściśle określone przez U staw ę, zakres ink i granice są^ściśle ujęte. Kasy Chorych nie mogą d a w a ć więcej, niż U staw a przew iduje. Kasom w P olsce U staw a pozo
staw ia nieograniczoną sw o b o d ę co do rodzaju 'i rozm iata ś w ia d czeń zw iększonych. Dzięki temu mogą one, o ile środki p o zwalają, nietylko pow iększyć św iadczenia obow iązkow e w razie choroby, dla, matek karm iących i na w y p ad ek śmierci, lecz i rozw ijać działalność zapobiegaw czą przez zakładanie, u z d ro w isk , zastosow anie hygieny w życiu m as szerokich, przez w sp ó łd z ia łanie przy zakładaniu kolonji robotniczych i t. p h
A środki .potrzebne Kasy Gnarych w P olsce , mają z a p e w nione przez Ustawę też w iększe, niż w Niem czech, gdzie
& ' : -
w-jedne] m iejscow ości często istnieje cały szereg różnych dro»
nych Kas Chorych.
W Niemczech są oddzielne kasy brackie, kasy p ow sze
chne, kasy fabryczne, kasy poszczególnych zaw odów (stolarzy, malarzy i t. d.) Utrzymanie oddzielnych biur, zarządów, całej administracji, druków, ksiąg w ynosi bardzo duże sumy z krzy
w d ą dla interesów robotniczych. Dobrze w iedzą o tern robo
tnicy Niemiec i dlatego w w iększych miastach walczyli o Utwo
rzenie jednej miejscowej Kasy Chorych (Ortskrankenkasse).
Otóż ustawa Polska przewiduje j e d e n t y lk o t y p d u ż y c h p o w s z e c h n y c h K a s C h o ry c h . Jest nią kasa powiatowa, a w miastach liczących ponad 50.000 m ieszkańców Kssa miejska.
Kasa taka przez skupienie w niej ■ w szy stk ich p r a c u j ą c y c h b e z r ó ż n ic y z a w o d ó w i p r z e d s ię b io r s t w będzie miała mniejsze stosunkowo koszty administracyjne, a za to będzie mogła udzielać w iększych św iadczeń i rozwijać się.
Charakterystyczną cechą ubezpieczeń niemieckich, w ielce ujemną ze w zględu na interesy pracujących, była wielka ilość różnych instytucji, co pow odow ało duże koszty administracyjne.
Oprócz : kilku typów kas chorych, w Niemczech istniało do ostatnich czasów aż 68 odrębnych stowarzyszeń za ro d o w y ch Berufsgenossenschalten) dla ubezpieczenia od nieszczęśliw ych, fyypadków. Oddzielnie istniały prócz tego Ubezpieczalnie -Krajowe na w yp adek niezdolności do pracy (inwalidztwa), sta
rości i-śm ierci (d!a osób, pozostałych po żywicielu).
Rząd niemiecki wprowadzając tyle różnych instytucji ubez
pieczeniowych, miał na w zględzie nie tyle interesy ubezpieczo
nych, bo svyiadczenia niemieckie były bardzo małe,vile utrzymanie m różnych urzędach licznych dymisjonowanych w ojskow ych, podpory państwa militarnego.
Otóż ustaw odaw stw o p o lsk ie /d ą ż ą c do rozszerzenia do-‘
brobytu i ubezpieczenia szerokich mas pracujących, zupełnie inaczej, buduje ubezpieczenia społeczne. Zamiast wielu różnych ubezpieczeń i różnych instytucji ubezpieczeniowych, .u d o łu p o d s t a w ą p o w s z e c h n ą b ę d ą K a sy C h o ry c h , z a r z ą d z a n e p r z e z s a m y c h p r a c u j ą c y c h .
Kasy Chorych będą ściągać w szelkie składki i wypłacać w szelkie zasiłki. Ubezpieczeni - - w razie wypadku nieszczę
śliw ego, niezdolności do pracy, bezrobocia, a rodzina ubez-..
pieczonego — w . razie ..śmierci żywiciela będą mieli doczy*
1
gfenia z jedną tylko Instytucją, Kasą Chorych. Nie będą po
trzebowali ani jeździć do miast innych ani korespondować. Kasa Chorych na miejscu załatwi w szelkie ich pretensje. Przez takie uproszczenie i scentralizowanie instytucji ubezpk-czeniowyeh zaoszczędzone będą duże sumy, które idą w Niemczech na utrzymanie pruskich urzędników.
Pobierając składki na różne rodzaje świadczeń, Kasy Chorych w Polsce część składek, p o p a d a ją c ą za upezpieczenia od wypadków, będą pobierać c a łk o w ic ie o d p r a c o d a w c ó w . Przy wypłacaniu zaś rent inwalidzkich, starczych, w dow ich i sierocych (Hinterbliebenen) c z ę ś ć o d p o w ie d n ią b ę d z ie d o p ła c a ć S k a r b P o ls k i, tak samo, jak było w Niemczech. Również będzie brał udział Skarb Państwa w u b e z p ie c z e n iu o d b e z ro b o cia , a w i ę c b r a k u p r a c y .
Wojna potworna oraz zmiany ogromne, które w skutek niej zaszły w życiu gospodarczem i społecznem państw Eu
ropy, spow odow ały, że dziś w szęd zie dokonywa się przebu
dowa i rozbudowa ubezpieczeń społecznych. Stary zakres ubezpieczeń i stare normy i rodzaje św iadczeń nie wystarczają.
W szystkie rządy i w szystk ie parlamenty opracowują now e ustawy i zmieniają, uzupełniają stare. Dzięki demokratyzacji lorm politycznych bytu szerokie masy pracujące mają w p ły w daźy na ustawodaw stw o robotnicze. W Polsce Sejm jest zbu
dowany na najbardziej demokratycznych podstawach. Każdy / pracownik dorosły ma prawo głosu przy wyborach do Sejmu.
Klasa pracująca ma w Sejmie sw y ch licznych przedstawicieli.
Są w ięc w szelk ie gwarancje, że ustaw odaw stw o i w dziedzi
nie ubezpieczeń społecznych, tak w ażne dia dobrobytu i roz
woju tej klasy, będzie odpowiadać całkowicie jej petizebom, ż e w szelk ie braki, jakie w niem są, czy będą, mogą być usunięte poprawione. Im prędzej i lepiej robotnicy i rolnicy śląscy zdecy
dują sprawę plebiscytu, im prędzej i w w iększej liczbie w yślą sw y ch posłów do Sejmu w W arszaw ie, tem pomyślniej dla klasy pracującej będą załatwione w szelk ie sprawy ubezpieczeniowe.
Los robotników polskich jest w ich własnych rękach, i dlatego na w szelk ie oszczerstwa i kłamstwa, rzucane przez Prusaków na Polskę i jej urządzenia, rob itnik i rolnik polski na Śląsku powinien odpow iedzieć wytężoną pracą nad pomy- ślnem załatwieniem plebiscytu, aby w wolnej i zjednoczonej P olsce budować now e i oparte na powszechnej szczęśliw o ści życie*
%
