R O C Z N I K I F I L O Z O F I C Z N E T o m X V I, z e s z y t 3 — 1968
K S. ST A N IS Ł A W M AZIER SK I
Z DZIEJÓW
SPECJALIZACJI FILOZOFII PRZYRODY N A KATOLICKIM UNIWERSYTECIE LUBELSKIM
Po pow ołaniu do istnienia W ydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL w 1946 r., zgodnie z tradycją w yższych uczelni katolickich, utworzono na nim katedrę kosm ologii, czyli filozofii przyrody nieożyw ionej, i po
w ierzono jej kierow nictw o ks. prof. drow i Stanisław ow i Adam czykowi.
W zw iązku z reorganizacją w ydziału pow stała w r. 1957/58 sekcja filo zofii przyrody, której pierw szym p.o. kierow nika b ył w ów czas za
stępca profesora ks. dr Stanisław M azierski. Inicjatoram i wyodręb
nienia tej specjalizacji byli: ks. prof. dr Józef Iw anicki — obecnie rek
tor ATK, ks. prof. dr Marian Rechowicz — b y ły rektor KUL, prof. dr C zesław Strzeszew ski, ks. doc. dr W łodzim ierz K ałkow ski i ks. doc.
dr Stanisław Mazierski. Inicjatyw a założenia tej sekcji była zupełnie now a i oryginalna, gdyż nie istn iały tak pom yślane studia ani na uczelniach katolickich, ani św ieckich.
N ovum koncepcji polega na połączeniu w 5-letnim programie w szechstronnego w prowadzenia studentów w nauki przyrodnicze z w ie
lokierunkow ym w ykształceniem filozoficznym . Na uniw ersytetach rzym skich G regorianum i A ngelicum oraz w W yższym Instytucie Filozoficz
nym w Louvain w program ie studiów kosm ologicznych znajduje się bez porów nania m niej przedm iotów z zakresu nauk m atem atyczno-przy
rodniczych. W ybrane zagadnienia z nauk m atem atycznych, z fizyki, chem ii i biologii podaje się dla całego w ydziału filozoficznego. Program studiów na K U L -u w zakresie filozofii przyrody nie jest ostatecznie usta
lony, jako że w zorów brak, a eksperym entow anie m usi trwać nadal.
O becnie pierw szy rok obejm uje podstaw ow e nauki filozoficzne, a więc:
historię filozofii, m etafizykę, teorię poznania, teodyceę, etykę, logikę i psychologię. Poza tym na I i II roku obowiązują dw a języki obce i w ychow anie fizyczne.
A bsolw enci w yższych sem inariów duchow nych są przyjm ow ani na II rok z zaliczeniem w yżej w ym ienionych przedm iotów filozoficznych.
D rugi i trzeci rok studiów mają charakter głów nie przyrodniczy z pewną
specjalizacją zależnie od wybranego kierunku: kosm ologii (filozofii przy
rody nieożyw ionej) lub filozofii przyrody ożyw ionej, czw arty i p iąty rok są poświęcone zasadniczo filozofii i indyw idualnym pracom m agister
skim. W szystkich obowiązują w yk ład y i ćw iczenia z następujących przed
miotów: historia filozofii przyrody nieożyw ionej i ożyw ionej, ogólna m e
todologia nauk, filozofia przyrody, rachunek różniczkowy i całkow y, algebra wyższa, geom etria analityczna, fizyka, chemia, biochem ia, geo
logia, botanika, zoologia, genetyka i ew olucjonizm . Studenci na specja
lizacji filozofii przyrody nieożyw ionej słuchają prócz tego analizy m ate
m atycznej, teorii m nogości z topologią, geom etrii nieeuklidesow ych, a ożyw ionej — system atyki roślin i zwierząt, fizjologii roślin, w ybranych zagadnień z biofizyki, biologii m olekularnej, m etodologii biologii. Jedni i drudzy mogą korzystać z wykładów: rachunek prawdopodobieństwa i statystyka, antropologia, filozofia m atem atyki oraz z m onograficznych w ykładów filozoficznych (filozofia przyrody, m etafizyka, m etodologia itd.).
Specjalizacja filozofii przyrody obejm uje dwa głów ne kierunki stu diów: (a) kosm ologię, czyli filozofię przyrody nieożyw ionej, (b) filozofię przyrody ożyw ionej. Z pierw szym kierunkiem jest związana katedra filozofii przyrody nieożyw ionej, której kierow nikiem jest ks. doc. dr Stanisław Mazierski, starszym asystentem zaś ks. dr Zygm unt Hajduk.
W latach 1962/63 i 1963/64 kierow nikiem tej katedry b y ł ks. prof. dr Stanisław Adamczyk, który p ełnił jednocześnie funkcję kierow nika całej specjalizacji. W r. 1964 kierow nikiem specjalizacji został w ybrany ks.
prof. dr K azim ierz Kłósąk, dziekan W ydziału Filozofii C hrześcijań
skiej ATK w Warszawie.
Z drugim kierunkiem jest związana katedra filozofii przyrody oży
w ionej, przy której pracują: ks. prof. dr Kazim ierz K łósak i starszy asystent ks. mgr Jerzy K ow alski.
K a t e d r y p o m o c n i c z e . M yślą przewodnią założycieli specja
lizacji było przygotowanie odpowiednich podstaw przyrodniczych dla studiów w zakresie filozofii przyrody. A czkolw iek taka koncepcja połą
czenia studiów filozoficznych z przyrodniczym i znana jest od dawna w W yższym Instytucie Filozoficznym w Louvain, jednak na K U L -u zo
stała ona w odm ienny sposób zaprogramowana i obecnie realizowana.
W tym celu utworzono szereg katedr m atem atyczno-przyrodniczych.
Katedram i pom ocniczym i są: (1) K atedra fizyki, której kierow nikiem jest doc. dr W acław Staszew ski, starszym zaś asystentem — mgr Henryk Piersa. Z powodu długotrw ałej choroby kierownika tej katedry w yk ład y z fizyki powierzono w r. akad. 1967/68 drowi Jerzem u Roga
czewskiem u. (2) Katedra m atem atyki, której p.o. -kierownika jest ks.
dr Franciszek Jakóbczyk, starszym zaś asystentem — ks. mgr Jerzy Szełm eczka. (3) Katedra biologii ogólnej, której kierow nikiem jest doc.
dr W łodzim ierz Sedlak, a starszym i asystentam i ks. mgr A ntoni Czy
żew ski i ks. Bernard Hałaczek. B iologow ie zajm ują się zagadnieniam i fotobiologicżnym i: fotoperiodyzm em roślin (próby w yjaśniania m echa
nizm u oraz aspekt dziedziczenia fotoperiodyzm ów nabytych), uczule
n iem zw ierząt i roślin na św iatło w idzialne w obecności barw ników h e
terocyklicznych oraz trucizn bezbarwnych. W początkow ym okresie prowadzono rów nież prace z zoopsychologii. (4) Katedra botaniki, któ
rej kierow nikiem jest doc. dr Teresa Rylska, a adiunktem dr K rystyna Szpanbrukerowa. (5) Katedra zoologii, przy której pracują doc. dr Jan M orawski, doc. dr K azim ierz W iązowski, dr Faustyn Krasnodębski i starszy asystent mgr Anna Pielakow a. (6) Katedra chem ii, przy której pracują dr J. M alicki i mgr Z. F leszyński. Chem icy badają aktyw ność fizjologiczną pochodnych heterocyklicznych dw uazyn (piridazyny, ftala- zyn y, chinazoliny) oraz układ w łosków torfow ych.
Z a k ł a d y n a u k o w e . KUL dużym nakładem kosztów zorgani
zow ał laboratoria chem iczne, fizyczne i biologiczne, w yposażone nie ty l
ko w sprzęt konieczny dla przeprowadzania ćw iczeń ze studentam i, ale w ystarczający rów nież do prac eksperym entalnych stałych pracow ni
ków zakładów. K ażdy z zakładów prowadzi w łasn y księgozbiór specja
listyczn y. Obecnie istn ieje na sekcji 5 zakładów naukow ych. Zakład F ilozofii Przyrody O żywionej (kierownik ks. prof. K. Kłósak) licz y 350 w olum inów , Zakład Filozofii Przyrody N ieożyw ionej (kosm ologii — kierow nik ks. doc. S. Mazierski) — 1067 w olum inów , Zakład Fizyki (kierow nik doc. W. Staszew ski) — 1555 w olum inów , Zakład Biologii (kierow nik doc. T. Rylska) — 2684 w olum inów , Zakład Chem ii (p.o.
kierow nika dr J. Malicki) — 176 w olum inów . Zakłady prenum erują łącz
nie ok. 27 czasopism polskich i zagranicznych. Liczba usług bibliotecz
n ych w yn osi rocznie około 3 tysięcy. W okresie 1958/59— 1966/67 w y św ietlono 424 film y przyrodnicze oraz zorganizowano szereg kilkudnio
w y ch w ycieczek do ciekaw szych przyrodniczo rejonów Polski. Poza tym od r. 1963/64 rozpoczęto 10-dniowe sym pozja filozofii przyrody.
D yplom ów m agisterskich od r. 1962 w ydano 28, doktorskich — 6, obecnie ok. 10 absolw entów sekcji jest na kursie doktoranckim , a 5 w ykłada filozofię w sem inariach, 7 jest zatrudnionych w w yższych uczelniach w charakterze asystentów . Czterech pracowników specjali
zacji otrzym ało ty tu ł docenta: ks. W łodzim ierz K ałkowski, Teresa R yl
ska, ks. S tan isław M azierski i ks. W łodzim ierz Sedlak.
D z i a ł a l n o ś ć n a u k o w o - d y d a k t y c z n a s a m o d z i e l n y c h p r a c o w n i k ó w n a u k o w y c h . N iniejsze sprawozdanie
obejm uje pracę dydaktyczno-naukow ą oraz w ażniejsze rozprawy i arty
k u ły naukow e w zasadzie od czasu, gdy ich autorzy są pracownikam i KUL.
Ks. prof. dr Kazim ierz K ł ó s a k . Na W ydziale Filozofii Chrześci
jańskiej KUL żostał zatrudniony w r. 1964. Prow adzi on sem inarium filozofii przyrody ożyw ionej oraz w ykłada filozofię przyrody i filozo
fię nauk biologicznych. Ks. prof. K łósak zajm uje się szerokim w achla
rzem zagadnień: fenom enologią ks. P. Teilharda de Chardin, te le - ologią w naukach przyrodniczych, przedm iotem i m etodologią filozofii przyrody, problem em pochodzenia duszy ludzkiej. A oto niektóre ty tu - ły jego prac naukowych:
Teoria ew olu cji a zagadnienie pochodzenia d u szy lu d zk ie j, „Roczniki Filozoficzne”, VII (1960), z. 3, s. 5.3— 123;
Z zagadnień filozofii p r z y r o d y ks. P. T eilharda de Chardin, „Zeszyty Naukowe K U L”, III (1960), nr 4 (12), s. 3— 20;
M aritainow e p ró b y w yodrębn ien ia filozofii p r z y r o d y od m e ta fizy k i i nauk p rzyro d n iczych , „Roczniki F ilozoficzne”, X II (1964), z. 3, s. 17
— 29;
S tosunek filozofii p r z y r o d y do m e ta fizy k i w u jęciu w spółczesn ych n eosch olastyków polskich, tam że XIII (1965), z. 3, s. 5— 30;
P ojęcie p rzed m io tu filozofii p rzy ro d y u au torów spoza n u rtu neo- scholastycznego, tam że, X IV (1966), z. 3, s. 17— 26.
Ks. prof. St. A d a m c z y k . Po ukończeniu W yższego Sem inarium Duchownego w Tarnowie w yjeżdża w r. 1926 na studia filozoficzne do Rzymu. Po uzyskaniu w r. 1928 na Papieskim U niw ersytecie Gregoriań
skim dyplom u doktora filozofii zdobywa tam że w r. 1930 ty tu ł „ma
gister aggregątus”. W r. 1939 uzyskuje nostryfikację doktoratu rzym skiego na U n iw ersytecie W arszawskim, po czym 14 XII 1946 r. prze
prowadza habilitację na W ydziale Teologicznym U niw ersytetu im. Jana Kazimierza w e Lw ow ie. Przedtem zostaje w r. 1935 pow ołany na pro
fesora filozofii w W yższym Instytucie Teologicznym w Tarnowie.
Od listopada 1946 r. w ykładając na K atolickim U n iw ersytecie Lu
belskim uzyskuje w dniu 11X11 1946 r. stopień profesora nadzw yczaj
nego m etafizyki i teorii poznania na W ydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL. Obok kierow nictw a katedry m etafizyki i teorii poznania Rada W y
działu zleca m u kierow nictw o katedry kosm ologii. Po 3-letniej przerwie obejm uje znowu w r. 1956 kierow nictw o katedry m etafizyki na KUL-u, a potem zastępczo kierow nictw o katedry filozofii przyrody, które pro
wadzi aż do r. 1966.
P ublikacje ks. prof. A dam czyka odnoszą się przede w szystkim do m etafizyki i teorii poznania. Jednak od czasu do czasu w ydaje również prace z dziedziny filozofii przyrody:
U dział stw o rzen ia w po w sta w a n iu n a tu ra ln ym istnienia su bstan cjal
nego, „Roczniki F ilozoficzne”, IX (1961), z. 1, s. 101— 117;
M eta fizy k a naturalnego pow staw an ia rze c zy w ed łu g św . Tom asza z A kw in u , tam że, XI (1963), z. 3, s. 5— 13;
A ry sto te le so w sk o -to m isty c zn a koncepcja fo rm y su bstan cjaln ej, tam że, X II (1964), z. 3, s. 5— 15.
W r. 1963 ukazuje się tegoż autora podręcznik uniw ersytecki K osm o
logia, w yd an y przez Tow arzystw o N aukow e KUL.
Ks. doc. dr Stanisław M a z i e r s k i . Studia filozoficzne rozpoczyna w Sem inarium D uchow nym w e W łocławku, które przeryw a z powodu w ybuchu w ojny w 1939 r. Po rocznej przerw ie w stępuje do M etropoli
talnego Sem inarium D uchow nego w W arszawie, gdzie kontynuuje stu dia do 1943 r. W 1947 r. zapisuje się na U n iw ersytet W arszawski, na sekcję filozofii chrześcijańskiej (W ydział Teologii K atolickiej), na któ
rym uzyskuje dyplom m agisterski. Po pow staniu W ydziału Filozofii Chrześcijańskiej na tym że u n iw ersytecie kontynuuje studia filozoficz
ne, których uw ieńczeniem jest uzyskanie w r. 1951 stopnia doktora filo zofii na podstaw ie rozprawy P ojęcie konieczności w filo zo fii św . T o
m asza z A kw in u , opublikowanej przez Tow arzystw o N aukow e K UL w r. 1958. W r. akad. 1952/53 zostaje zaangażow any do pracy dydaktycz
no-naukow ej w K atolickim U niw ersytecie Lubelskim , gdzie pełni funkcję kolejno asystenta i adiunkta przy katedrze kosm ologii, a w r. 1956 zostaje m ianow any zastępcą profesora tejże katedry. W r. 1961 habi
litu je się na W ydziale Filozofii Chrześcijańskiej ATK na podstaw ie roz
praw y D ete rm in izm i in d e term in izm w aspekcie fiz y k a ln y m i filo zo fic zn y m , w ydanej przez T ow arzystw o N aukow e KUL w tym że roku.
W latach 1962— 1964 przebyw a na specjalistycznych studiach w Louvain.
W r. 1965 Rada W ydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL w ybiera go na prodziekana i na kierow nika katedry filozofii przyrody nieożyw ionej (kosmologii).
D ziałalność naukow o-dydaktyczna, prowadzona przez ks. M azier- skiego, obejm uje trzy zasadnicze kierunki: 1) filozofię przyrody trady
cyjnej (arystotelesow sko-tom istycznej); 2) konfrontację zasad filozofii tom istycznej z osiągnięciam i nauk przyrodniczych; 3) filozofię nauk przyrodniczych. O wocem tej działalności jest opracowanie koncepcji filozofii przyrody na zrębach kosm ologii tradycyjnej, m etodologiczne w yodrębnienie jej spośród innych dyscyplin filozoficznych i nauk przy
rodniczych, uzasadnienie jej statusu naukowego. D zięki tym badaniom udało się rozwiązać niejeden problem, będący przedm iotem sporów wśród neoscholastyków od kilkudziesięciu lat, jak np. zagadnienia: czy można um ieścić na tym sam ym stopniu abstrakcji fizycznej filozofię przyrody i nauki przyrodnicze? Czy filozofia Tomasza z A kw inu jest sy s
tem em otwartym ? Autor przygotow ał również do druku podręcznik z zakresu filozofii przyrody pt. E le m en ty kosm ologii filozoficzn ej.
Poza tym zainteresowania pracowników naukow ych przy katedrze kosm ologicznej obracają się w okół zagadnienia m etody filozofii przy
rody, praw przyrodniczych i praw w aspekcie filozoficznym . Obecnie czyni się starania o rozwój studiów z zakresu kosm ologii przyrodniczej w celu zaznajom ienia studentów ze w spółczesnym i relatyw istyczn ym i m odelam i w szechśw iata.
A oto niektóre prace naukowe ks. St. M azierskiego:
Zasada p rzyc zy n o w o śc i w aspekcie fizy k a ln y m i m e ta fizy c zn y m ,
„Z eszyty N aukowe K U L”, I (1958), nr 4, s. 27— 42;
F izykaln e i filozoficzn e w yja śn ia n ie rze c zy w isto śc i, „Roczniki Filo
zoficzne”, VII (1960), z. 3, s. 39— 67;
R e la ty w izm epistem ologiczn y a r e la ty w iz m w szczególn ej teorii w zględności, tamże, X (1962), z. 3, s. 5—:35;
P raw a p rzy ro d y jako uogólnienia in d u k cyjn e, tam że, X I (1963), z. 3, s. 15— 30;
C zy filozofia p rzy ro d y in spiracji a ry sto te le so w sk o -to m isty c zn e j je st tzw . nauką pośrednią, tam że, X IV (1966), z. 3, s. 5— 16;
W spółczesne koncepcje p ra w p rzy ro d y , „Zeszyty N aukowe K U L”, X (1967), nr 2, s. 25— 36;
P rzed m io t i zadania filozofii p rzy ro d y , „Roczniki F ilozoficzne”, X V (1967), z. 3, s. 5— 28.
Doc. dr Teresa R y l s k a . W r. 1931 zapisuje się na W ydział M ate
m atyczno-Przyrodniczy U niw ersytetu W arszawskiego (sekcja biologii), gdzie specjalizuje się w fizjologii roślin pod kierunkiem prof. dra K.
Bassalika. D yplom m agisterski otrzym uje w czerwcu 1938 r. Po w ojnie zostaje m ianowana starszą asystentką Zakładu Fizjologii R oślin na nowo pow stającym U niw ersytecie Marii C urie-Skłodow skiej, a potem aw an
suje na adiunkta. W czerwcu 1948 r. otrzym uje na UM CS-ie ty tu ł dok
tora nauk m atem atyczno-przyrodniczych z zakresu biologii. W r. akad.
1949/50 prowadzi na K U L-u zlecone w yk ład y z biologii ogólnej, a w następnym roku obejm uje stanowisko p.o. kierow nika laboratorium fizjologii rozwoju roślin Instytutu H odow li i A klim atyzacji Roślin. Od 1945 r. bierze czynny udział w pracach Polskiego T ow arzystw a B ota
nicznego. W r. 1957 zostaje członkiem Am erican Society of P lant P h y - siologists. Od 1 X 1958 r. obejm uje funkcję zastępcy profesora oraz k ie
row nika Zakładu B otaniki na W ydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL.
W m arcu 1959 r. otrzym uje przez Centralną K om isję K w alifikacyjną dla Pracow ników N auki ty tu ł docenta i od tej chw ili jest kierow nikiem ka
tedry botaniki. Od w rześnia 1961 r. obejm uje kierow nictw o Zakładu B iologii KUL, obsługującego w szystk ie trzy katedry biologiczne W y
działu Filozoficznego. Qd r. akad. 1961/62 prowadzi sem inarium biologii.
Zainteresow ania naukow e doc. Teresy R ylskiej dotyczą prac ekspe
rym entalnych z zakresu oligobiolum inescencji, fotoperiodyzm u i foto- sensybilizacji (uczulenia na św iatło). Zajm uje się rów nież zagadnie
niam i teoretycznym i dotyczącym i ew olucji biologicznej człow ieka. Do w ażniejszych prac autorki można zaliczyć następujące:
P rom ien iow an ie tz w . m itogen iczn e p ą czku jących d ro żd ży i narośli ra k o w a te j ziem n iaka, „A nnales UMCS, sec. C.”, 3 (1948) 355— 417;
B adania nad m ech an izm em działania c zy n n ik ó w m ito ty c zn y c h . W p ły w ko lch icy n y na prom ien iow an ie m ito g e n e tyc zn e d ro żd ży , tam że, 5 (1951) 321— 334;
E w olucja is to t ż y w y c h , [W:] ks. A. S ł o m k o w s k i , P ro b lem po
chodzenia człow ieka, Poznań 1957, s. 24— 49;
W p ły w p o ry d o b y naśw ietlan ia na e fe k t in d u k c ji fo to p erio d yc zn ej u ro ślin y krótkiego dnia P erilla ocim oides L., „Acta Societatis Botanico- rum P oloniae”, 27 (1958), z. 4, s. 649— 674;
Z zagadnień fizjo lo g ii k w itn ien ia, „W iadomości Botaniczne”, 2(1958), z. 4, s. 193— 212;
B adania nad fo to p e rio d y zm e m pachnotki (P erilla ocim oides L.), cz.
I: Z naczenie i zastosow an ia p ra k ty c zn e , „Acta Agrobotanica”, IV (1956) 13— 43;
[W spólnie z T. K rzywacką] Badania nad fo to p e rio d y zm e m pachnotki (P erilla ocim oides L.), cz. II: Z m ian y m orfologiczne roślin pod w p ły w e m p rzed łu ża n ia n ocy, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”, 29 (1960), z. 1, s. 11— 56.
E w olu cja a stan ow isko czło w iek a w p rzy ro d zie , „Znak”, 1961, nr 87, s. 1145— 1155.
T eilhard i o T eilh ardzie w tłu m aczen iu polskim , tam że, (1965), nr 131, s. 660— 669.
Ks. doc. dr W łodzim ierz S e d 1 a k. Studia odbyw ał na W ydziale M atem atyczno-Przyrodniczym U n iw ersytetu Marii Curie-Skłodow skiej, na którym otrzym ał dw a dyplom y m agisterskie: jeden z zakresu antro
pologii w r. 1949, a drugi w zakresie pedagogiki z pobocznym i przed
m iotami fizyką i chem ią w r. 1950. Na tym że w ydziale uzyskał rów nież stopień doktora w zakresie nauk m atem atyczno-przyrodniczych w r.
1951. Od października 1960 r. pełni funkcję adiunkta przy katedrze filo zofii przyrody ożyw ionej KUL. Dnia 12 V 1966 r. habilituje się na W y- dziele Filozofii Chrześcijańskiej KUL na podstawie rozprawy M ożliw ości odtw orzen ia począ tk ó w ew olu cji organicznej na p o d sta w ie kom ponenta krzem ow ego.
Działalność naukowa ks. doc. W. Sedlaka jest w ielokierunkow a. Za
sadnicze kierunki tych badań dotyczą ew olucji biochem icznej życia, pola biologicznego, dającego m ożliw ości now ego oglądu życia, poznania środowiska życia, starożytnego hutnictw a żelaza w Górach Ś w ięto
krzyskich.
Praca dydaktyczno-naukow a obejm uje różne zagadnienia, a nr. in.
problem życia i sposobów jego poznawania, pogranicze życia, polow e pojm owanie życia i jego konsekw encje, stress życia i jego ew olucyjną rolę, ew olucyjne m ożliw ości odtworzenia w czesnych stadiów życia na Ziemi.
A o to w ykaz w ażniejszych prac naukow ych ks. W. Sedlaka:
[Wraz z J. Piaskowskim ], Z nalezienie łu p e k żelaza św ięto k rzysk ie g o oraz ich ch a ra k te ry sty k a m etalograficzn a, „K wartalnik H istorii K u l
tury M aterialnej”, IX (1961), z. 1, s. 85— 105; .
W ystęp o w a n ie ru d y żelaza w k am brze Gór Ś w ię to k rzysk ich , „Prze
gląd G eologiczny”, 8 (1960) 433— 435.
W ystępow an ie p iry d u na Ł y se j G órze, tam że 9 (1963) 430— 432;
E w olucja Z iem i, „Z eszyty N aukow e K U L”, VII (1964), nr 3, s. 59— 70;
K rze m jako •w sk a źn ik ew olu cji biochem icznej, „Kosm os”, XI (1965), A, z. 1 s. 23— 30;
Z różnicow anie ch em iczn ej treści Z iem i na s tr e fy oraz zja w isk a w u l
kanizm u, „Roczniki F ilozoficzne”, XIII (1965), z. 3, s. 31— 53;
R ozw ój m y śli tech n iczn ej w Górach Ś w ię to k rzy sk ic h w tysiącleciu p o p rzed za ją cy m pow stan ie p a ń stw a polskiego, „Z eszyty N aukow e K U L”, VIII (1965), nr 4, s. 53— 65;
E w olu cyjn e u w arunkow an ia n o w o tw o ró w u zw ie rzą t, „Kosm os”, X II (1966), A, z. 2, s. 187— 196;
Pole biologiczne a n o w a . w izja życia, „Z eszyty N aukow e K U L ”, X (1967), nr 1, s. 39— 54;
M odel układu em itu jącego pole biologiczne i elek tro sta za , „K osm os”, XIII (1967), A, z. 2, s. 151— 159.
Doc. dr W acław S t a s z e w s k i . W r. 1910 rozpoczyna studia na
W ydziale F ilozoficznym UJ. W latach 1911— 1913 przebywa na studiach w Getyndze. Od r. 1915 — jeszcze jako student — jest dem onstratorem , a później asystentem w pracow ni M. Sm oluchow skiego. W r. 1917 koń
czy studia na W ydziale F ilozoficznym UJ doktoratem na podstaw ie roz
praw y P o m ia ry napięcia elek tro o sm o tyczn eg o w zły c h przew odn ikach . Od r. 1918 jest starszym asystentem katedry fizyk i na P olitechnice War
szaw skiej. W latach 1919— 1920 przebywa na studiach w U niversity C ollege w Londynie u W. H. Bragga. Po powrocie do'kraju zostaje po
w ołany na stanow isko zastępcy profesora m echaniki teoretycznej U n i
w ersytetu Stefana Batorego w W ilnie i pozostaje na tym stanow isku do r. 1924. Od tegoż roku prowadzi w ykłady i ćw iczenia z m echaniki teore
tycznej jako zajęcia zlecone aż do w ybuchu II w ojn y św iatow ej. N ieza
leżnie od tego od r. 1924 pracuje jako nauczyciel fizyk i najpierw w L i
ceum Sióstr Nazaretanek, a przez ostatnie półtora roku przed II w ojną św iatow ą w założonym przez siebie Liceum im. Śniadeckich — ekspery
m entalnej szkole średniej, podległej bezpośrednio U n iw ersytetow i W i
leńskiem u. Od r. 1933 jest członkiem K om isji Egzam inów Państw ow ych dla nauczycieli szkół średnich. W latach 1932— 1939 zostaje redaktorem
„Fizyki i Chem ii w Szkole”. Po zakończeniu II w ojny św iatow ej w r.
akad. 1946/47 w ykłada m echanikę teoretyczną na U n iw ersytecie M iko
łaja Kopernika w Toruniu. Po roku przenosi się do Lublina, gdzie obej
m uje zlecone w yk ład y z fizyk i na K U L-u i kierow nictw o Zakładu Fizyki W ydziału Rolnego UMCS. W r. 1953 zostaje kierow nikiem Zakładu Fizyki na W ydziale Filozoficznym KUL, a w r. 1957 otrzym uje stopień docenta. W r. 1962 przechodzi na em eryturę i jako docent em erytow any prowadzi nadal zajęcia zlecone z fizyki.
W Zakładzie Fizyki prowadzone są badania w zakresie akustyki:
zjaw iska w ystępujące w rurze K undta z nieharm onicznym polem akus
tycznym i badania nad gam ą m uzyczną.
Do w ażniejszych prac doc. W. Staszew skiego należy zaliczyć:
M essungen von elektroosm otisch en Spannungen in sch lech t le ite n - den F liissigkeiten, „Buli. de l ’Acad. des Sciences de Cracovie”, ser. A., O ctobre-D ćcem bre 1917, s. 269— 278;
B eitra g zu r K e n n th is elek trisch er D oppelschichten, 1. c., 1919, s. 47— 53;
A nschaulicher Betueis des C orilisschen S a tzes, „Physikalische Z eit- schrift”, 29 (1928) 215— 217;
On th e m u tu al influence of sph eres in vib ra itin g air, „Acta P hysica Polonica”, XIII (1953) 209— 224;
[Wraz z B. Adam czykiem ] On th e lon gitu din al a ttraction and repu l- sion of spheres in v ib ra tin g air, tam że, X V (1956) 43— 47;
[Wraz z B. Adam czykiem ] On th e electrification o j du st figures ini a K u n d t’s tube, „The Journal of the A coustical Society of A m erica”, Octobre 1958, s. 987— 989;
[Wraz z B. Adam czykiem ] O siłach p o m ięd zy kulkam i w polu a k u sty c zn y m . [W:] Prace II Sem inarium O tw artego z A k u sty k i, O lsztyn 7— 10 X I 1955, O lsztyn 1955, s. 95— 102;
[Wraz z H. Piersą] K u n d t’s du st figu res in unharm onic sound fields,
„Acta P hysica Polonica”, XXVIII (1965) 671 n.
P rzyb liże n ia rachunkow e, Warszawa 1960, ss. 112.'
Ponadto 25 prac naukow o-dydaktycznych, zam ieszczonych w czaso
pismach: „Fizyka i Chemia w Szkole” oraz „Fizyka w Szkole”.
*
W celu rozwoju studiów kosm ologicznych i wdrażania studentów również w e w spółczesną problem atykę kosm ologii przyrodniczej (teorie kosm ogoniczne, relatyw istyczne m odele w szechśw iata, architektonika kosmosu) planuje się rozbudowę programu studiów na sekcji filozofii przyrody, a w szczególności takich przedm iotów, jak fizyka teoretyczna, astronomia i teoria w zględności Einsteina.
