HERMENEUTYKA I HERMENEUTYCZNE
UJĘCIE PRAWA
HERMENEUTYKA
Z języka greckiego”hermeneutikos” oznacza objaśniać, wyjaśniać, interpretować.
Nazwa pochodzi od posłańca bogów
Hermesa, zapoczątkowana w starożytnej Grecji jako sztuka interpretacji tekstów literackich.
HERMENEUTYKA W ZNACZENIU TRADYCYJNYM:
Jest to dyscyplina naukowa o charakterze filologicznym, zajmująca się badaniem, objaśnianiem i interpretowaniem źródeł pisanych, po to aby ustalić ich poprawny tekst, właściwy sens.
Pełni rolę pomocniczą w stosunku do nauk historycznych, jej pierwowzór stanowi
hermeneutyka biblijna(zrozumienie tekstów biblijnych).
HERMENEUTYKA W ZNACZENIU ŚCIŚLEJSZYM:
Jest to sztuka rozumiejącej interpretacji różnych przejawów aktywności ludzkiej, zwłaszcza o charakterze kulturalnym,
zmierzacąca do odkrycia ich głębokiego sensu i umieszczenia ich w szerszym kontekście
historycznym,
Jej początki łączy się z osobami Friedricha Schleiermachera,Wilhema Diltheya,Hansa Georga Gadamera i Martina Heideggera.
HERMENEUTYKA PRAWNICZA
Jedną z form hermeneutyki jest
hermeneutyka prawnicza, czyli praktyka wykładania tekstów prawnych, pojęcie to
zostało zaczerpnięte przez prawników z nauk humanistycznych i jest rozumiana jako nauka rozumienia, ukazuje, że tekst wcale nie musi mieć obiektywnego znaczenia. Prawo dla
prawników w dużej części polega na czytaniu i rozumieniu tekstów prawnych, które często rozumiane i interpretowane są odmiennie.
NURTY HERMENEUTYKI PRAWNICZEJ:
Nurt metodologiczny
Nurt filozoficzny
NURT METODOLOGICZNY
To prawna metoda interpretacji tekstu; podstawowym
zadaniem nauk prawnych jest rozumienie tekstu prawnego i znajdywanie rozwiązania odnoszacego się do określonych stanów faktycznych, interpretacja tekstu prawnego jest zawsze aktem twórczym.
Tekst prawny możemy badać na różnym poziomach:
-gramatycznym(zakłada, ze tekst prawny jest w określonym języku),
-logicznym(pozwala zrozumieć tekst prawny poprzez związki przyczynowo-skutkowe),
-historycznym(tekst zawsze powstaje w warunkach historycznych),
-systemtycznym(z jednej strony tekst jest całością, ale z drugiej strony tekst prawny istnieje obok innych tekstów prawnych).
Tekst jest badany poprzez kanony, czyli pewne reguły postępowania. Kanonów jest 5:
-obiektywności, -porównywawczy, -jedności,
-wykładni genetycznej,
-odwałania się do rzeczywistego znaczenia
NURT FILOZOFICZNY
Podkreśla to co mówi pozytywizm prawniczy;
twierdzi, że prawo to nie norma ani ustawa, ustawa to możliwość, a prawo to
rzeczywistość.Nurty prawa pojawiają się w momencie zastosowania , oznacza to tyle, że nie ma obiektywnego znaczenia tekstu
prawnego , to znaczenie jest relatywne, zależy od interpretatora i od konkretnego przypadku. Punktem wyjścia jest intuicyjne rozumienie wstępne.
KOŁO HERMENEUTYCZNE
Według F. Schleiermachera figura opisująca
hermeneutyczny sposób rozumienia i interpretacji tekstu to koło hermeneutyczne. Zgodnie z tą figurą nie można zrozumieć całości bez zrozumienia szczegółu, a szczegół nie może być zrozumiany bez odwołania się do całości.
Tak więc skuteczna interpretacja polega na ruchu
kolistym-od całości do szczegółu i od szczegółu do całości.
Według M. Heideggera figura ta oznacza, że zanim
interpretator podejmie się interpretacji tekstu posiada już jakieś wyobrażenie o nim, wynikające z jego
wyobrażenia o świecie. Interpretacja jest procesem kolistym, ponieważ nie rozpoczyna się od punktu startowego , ale jest uwikłana we wcześniejsze doświadczenia i procesy interpretacyjne.
