Klasyczna dynamika molekularna w analizie
strukturalnej materiałów
Dynamika molekularna (MD) służy do obliczania trajektorii w przestrzeni fazowej zbioru molekuł, z których każda oddzielnie podlega klasycznym równaniom ruchu.
Dynamika molekularna jest techniką symulacji komputerowych, w której ewolucja czasowa układu oddziaływujących ze sobą atomów, jest wynikiem rozwiązania klasycznych równań ruchu. Dla każdego z N rozpatrywanych atomów spełniona jest druga zasada dynamiki Newtona.
Kinematyczne równanie ruchu to pewna zależność (bądź układ
zależności), określająca położenie ciała w przestrzeni w funkcji
czasu.
W inercjalnym układzie odniesienia jeśli siły działające na ciało nie równoważą się (czyli wypadkowa sił F jest różna od zera), to ciało porusza się z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do siły
wypadkowej, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała.
II zasada dynamiki Newtona
Rozwijamy funkcje i w szereg Taylora wokół punktu t: r
i t t r
i t t
t t r t t V t
12 t
2a t ...
r
i
i
i
i t t r t t V t
12 t
2a t ...
r
i
i
i
iDodając stronami:
2
2 O t
4m t t F
t t
r t
r t
t r
i i i
i
i
Odejmując stronami:
22 O t
t
t t
r t
t t r
V
i i i
Algorytm Verleta (1967)
1. Działanie algorytmu Verleta może się rozpocząć, jeśli dane są dwa pierwsze położenia cząstek R
0i R
1.
2. Błąd jest większy dla prędkości niż dla położeń.
3. Do wyznaczenia położeń prędkości nie są potrzebne.
4. Duża dokładność w określeniu położenia.
5. Stabilność.
6. Prędkość wyznaczana jest jeden krok po położeniu.
( Rozwiązaniem problemu jest: algorytm velocity Verlet )
t t V t t a t a t t
V i i i i
2 1
Algorytm Verleta (1967)
Energia potencjalna a siła
Jeżeli znany jest rozkład przestrzenny energii potencjalnej danego układu ciał, to można wyznaczyć siłę działającą na to ciało (układ ciał) obliczając gradient energii potencjalnej.
Zachowane:
• liczba cząstek – (N)
• objętość pudła – (V)
• energia całkowita – (E)
W rzeczywistości:
• brak zachowania E
• badania w stałej temperaturze – T=const
• badania pod stałym ciśnieniem – p=const
Schemat NVE – zespół mikrokanoniczny
Ograniczenie stałej temperatury wprowadza się przeskalowywując prędkości w czasie trwania symulacji, aby zapewnić właściwą relację pomiędzy całkowitą energią kinetyczną a pożądaną temperaturą.
Takie przeskalowanie jest równoważne wprowadzeniu pewnej siły (analog tarcia):
i
i
p
f
> 0 – proces ochładzania
< 0 – proces podgrzewania
Schemat NVT – zespół kanoniczny termostat Nose-Hoovera
N
i
B i
i
V Gk T
M
1m
1
2
M – „masa” termostatu
G – całkowita liczba stopni swobody układu ( wzrasta z 3N-3 do 3N-2 )
Schemat NPT– zespół izobaryczno-izotermiczny ( makrokanoniczny ) – schemat Andersena
Schemat ten nie wynika z żadnych zasad czy pojęć fizycznych, ale jest jedynie pewną metodą modelowania wpływu otoczenia na realistyczne układy fizyczne.
Wprowadza się dodatkową energię:
02
2 P
dt d E M
M – masa efektywna związana z rozszerzaniem się i kurczeniem objętości
pod wpływem ciśnienia P
0przy założeniu, że układ jest w kontakcie
z otoczeniem utrzymującym stałe ciśnienie.
Konstrukcja pola sił – CaZrO
3ij ij ij ij
ij
ij r r
C r r
0 j i ij 6
4 q exp q
A ) (
V
Potencjał Buckinghama:
1. Struktura krystaliczna
Ca (0,0,0) Zr (0.5,0.5,0.5)
O (0.5,0.5,0) Pm3m a=4.020 Å
2 3 4 5 6 7 8 9
-0.5 0.0 0.5 1.0 1.5
V Ca-O [a.u.]
r [Å]
2. Stałe elastyczne
C11 E
C12 G
C44 B
2 2
V V E B
Krzywizna potencjału w okolicy minimum
Moduł ściśliwości:
Konstrukcja pola sił – CaZrO
3Zastosowanie metod ab intio np. WIEN2k
1. Ładunek jonów
Jon formal oblicz.
Ca +2 +1.61
Zr +4 +2.56
O -2 -1.39
2. Stałe elastyczne
[GPa] [GPa]
c11=360 E=270 C12=76 B=171 C44=87 G=109
Równanie stanu Birch–Murnaghan:
420 440 460 480 500
-9004.280 -9004.275 -9004.270 -9004.265 -9004.260 -9004.255 -9004.250 -9004.245 -9004.240
E [a.u.]
V [Å3]
Konstrukcja pola sił – CaZrO
3Jony Aij [eV] ρij [1/Å] Cij [A6]
Ca-O 7488.39 0.297 0 Zr-O 33211.0 0.189 0
O-O 31665.9 0.149 28.46
ij ij
ij ij
ij r r
C r r
0 j i ij 6
4 q exp q
A ) (
V
Potencjał Buckinghama:
2 3 4 5 6 7 8 9
-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5
V [a.u.]
r [Å]
Ca-O
Zr-O
Konstrukcja pola sił – CaZrO
3• ok. 11000 at. odpowiadające stechiometrii
• at. rozmieszczone tak
jak w komórce elementar.
•periodyczne warunki brzegowe
• def. współcz. potenc.
• krok czasowy: 2 fs(10-15)
• temp. 300 K
npt
• Tp=300 K
• Tk=5000 K
• 20 000 it.
(1·10-11 s )
npt
• Tp=5000 K
• Tk=5000 K
• 20 000 it.
(1·10-11 s )
npt
• Tp=5000 K
• Tk=2300 K
• 20 000 it.
(1·10-11 s ) npt
• Tp=2300 K
• Tk=2300 K
• 20 000 it.
(1·10-11 s )
npt
• Tp=2300 K
• Tk=300 K
• 20 000 it.
(1·10-11 s )
npt
• Tp=300 K
• Tk=300 K
• 20 000 it.
(1·10-11 s )
Konstrukcja pola sił – CaZrO
3Konstrukcja pola sił – CaZrO
3Źle dobrany punkt obcięcia potencjału
2 3 4 5 6 7 8 9
-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5
V [a.u.]
r [Å]
Ca-O
Zr-O
Konstrukcja pola sił
ij ij
ij ij
ij r r
C r r
0 j i ij 6
4 q exp q
A ) (
V
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
1. Propozycja składu szkła (1-x)(0.6P
2O
5-0.4Fe
2O
3)-xNa
2O; x=0,0.1,0.2,…..
2. W trakcie syntezy 20-30 % jonów Fe
3+ulega redukcji do Fe
2+3. Nowy skład: (1-x)(0.55P
2O
5-0.30Fe
2O
3-0.15FeO)-xNa
2O
Cel:
Określenie wpływu Na
2O na właściwości strukturalne
szkła 60P
2O
5-40Fe
2O
3Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
dla x=0 0.55P
2O
50.30Fe
2O
30.15FeO
110 at. P 60 at. Fe3+
15 at Fe2+
380 at O
Suma 565 atomów
Ułożenie przypadkowe lub nie
=2.91 g/cm
3Z eksperymentu:
• Fe
2+/Fe
3+• gęstość
a=19.0 Å
periodyczne warunki brzegowe
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
timestep 1 fs = 10-15 s
1 2 3 4 5 6 7 0
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
szkło 4 Cs - O
Al - O
B - O
Si - O
r [Å]
PDF [a.u.] Na - O
Ca - O
1 2 3 4 5 6 7
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0
szkło 4
r [Å]
RDF [a.u.]
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
Symulacja szkła z układu P
2O
5-Fe
2O
3-Na
2O
3.0x106 3.3x106 3.6x106 3.9x106 2
4 6 8 10 12 14 16 18
msd Na [Å2 ]
krok czasowy T = 1500 K
ni
i i
n
i
i i
n
i
i
i
t x y t y z t z
n x MSD
1
2 1
2 1
2
0 0
1 0
t D MSD
6
b t
a
MSD
6 6
6
a t
b D a
t
1.5x10-4 2.0x10-4 2.5x10-4 3.0x10-4 3.5x10-4 4.0x10-4 -14
-12 -10 -8
ln DNa
1/T [1/K]
RT
D E
D 0 exp