zamach na prezydenta

.Sztandar Potoki“ i .Gazeta Kybnicka“ wychodzi 3 razy w tygodniu. - Przedpłatt wynosi u rozno- sicieli i na pocztacli miesięcznie 1 złoty 50 groszy.

Ogłoszenia: 0,08 zł za wiersz mm., w części redak­

cyjnej wiersz mm. 0.30 zł, dla zagranicy 50°|a więcej.

Redakcja i ekspedycja w Rybniku, Łony (bocznica), telefon 113.

Rok XV.

Rybnik, sobota, 18 i niedziela, 19 lutego 1933 r. Numer pojed. 15 gr.

zamach na prezydenta Roosevelt

Po „korytarzu‘‘

kolej na „zagadnienie górnośląskie’4.

6 osób rannych. — Sprawca aresztowany.

We środę wieczorem w Miami na Florydzie do­

konano zamachu aa prezydenta Roosevelta. W chwi­

li. gdy prezydent, powróciwszy z wycieczki po mo­

rzu, wsiadał do samochodu, z tłumu, witającego go owacyjnie, elano 6 strzałów rewolwerowych Na szczęście ani jedna kula prezydenta nie raniła, na­

tomiast : osób z otoczenia zostało rannych. Między innymi sężko ra my został burmistrz miasta Chica­

go Czermak, Czech, któremu kula przestrzeliła na wylot klatkę piersiową w pobliżu krtani. Zama­

chowca natychmiast schwytano. Jest lim 35-letni Włoch amerykański Joe Żanagara.

W czasie badania oświadczył on. że celem je­

go życia było zamordowanie wszystkich naczelni­

ków państw. Przed paru dniami kupił sobie rewol­

wer celem zamordowania prezydenta Roosevelta.

którego nienawidzi, podobnie, jak wszystkich wład­

ców. Prezydent Roosevelt, zdaniem jego, ponosi winę, że mil jony łudzi cierpią głód i nędzę. Nie miał jednak szczęścia, podobnie, jak przed 10 laty.

Emanuela. Teraz, tak, jak wtedy, przeszkodził mu w wykonaniu zamiaru tłum ludzi.

Zamachowiec'zeznał, że z przekonań jest komu­

nistą. Zeznania składa on łamaną angielszczyzńą, u- trzymuje jednak, że posiada obywatelstwo ame­

rykańskie. Jedno nie ulega wątpliwości, że .daje sobie sprawę z czynu. Zachowanie jego przypomi­

na zachowanie Gorgu,Iowa po dokonaniu zamachu na prezydenta Doumcra. Utrzymuje, że blizna, jaka mu pozostała na brzuchu po operacji, sprawia mu czasami tak wielki ból, że wtedy chętnie mordował­

by ludzi. Innym razem mówi. że nienawidzi wszel­

kich władz, ponieważ od najwcześniejszej młodo­

ści musiał ciężko pracować i nie mógł kończyć nauki. W wiązka z zamachem aresztowano rów­

nież przyjaciela Zan gary Valentiego.

Nowy Jork. 16. 2. Wedle doniesień z Miami, sprawca zamachu zdążył w kierunku prezydenta Roosevelta oddać 5 strzałów. Szósty strzał padł

podcza* szamotania sprawcy z mężczyzną, który usiłował go rozbroić. Całe zajście rozegrało się tak szybko, żc nikt z obecnych nie zdołał unieszkodli­

wić sprawcę, już po pierwszych strzałach. Znajdu­

jący się w otoczeniu prezydenta policjanci rzucili się na sprawcę dopiero po wystrzeleniu wszystkich naboi. W pierwszej! chwili sądzono, że chodzi o za­

mach na burmistrza Czerniaka, który parę minut przedtem odesłał swoich 2 detektywów do domu.

Wzburzona publiczność rzuciła się na sprawcę, usi­

łując go zlynczować. Zewsząd rozległy się okrzy­

ki: ..Zabić go! powiesić!" i t. p. Z trudem tylko zdołała go policja uchronić od samosądu, a odpro­

wadzając go do więzienia, musiała sobie torować drogę rewolwerami w ręku.

Roosevelt, który poprzednio zamierzał zaraz wyjechać do Nowego Jorku, pozostał w Miami i spędził noc na pokładzie jachtu. Aresztowany -rraw­

ed zamachu pochodzi z Kalabrji i nazywa się Za- n ag ara Mieszka od paru lat w Nowym Jorku,.

Stan Czerniaka bardzo ciężki.

Nowy Jork. 16. 2. O północy prezydent Roose­

velt odwiedził w szpitalu wszystkie ofiary nieuda- k\g<; zamachu na niego. Stan burmistrza Czerniaka jest bardzo ciężki. Otrzymał on ranę postrzałową w piersi. Poddano go natychmiast prześwietleniu i stwierdzono, że kula przebiła osierdzie, zadrasnę­

ła wątrobę i utkwiła w 11 -tej kości kręgosłupa. Le­

karze nie podjęli się jeszcze operacji, uważając ją za bardzo niebezpieczną. Detektyw Roosevelta zo­

stał ciężko ranny w głowę, w okolicy oka. Pewna dama raniona została w brzuch, a 3 dalsze osoby odniosły rany lżejsze.

Zamach na prezydenta Roosevelta wywołał w Ameryce olbrzymie wrażenie. Pani Roosevelt przy­

jęła wiadomość o zamachu spokojnie, oświadczając, że jest to losem prezydentów, że stają się- o ni ofia­

rami swego stanowiska.

Klub słuchaczy fakultetu teologji ewangelickiej na uniwersytecie wrocławskim zorganizował w tym roku cykl odczytów na temat różnych „zagadnień wschodnich". W ostatnich dniach stycznia odbył się odczyt rodowitego gómoślązaka, niejakiego Müller-Osten, emerytowanego nauczyciela, ;ia te­

mat: „Zagadnienie górnośląskie dawniej a dziś".

Dwugodzinny odczyt, wygłoszony przed kilkuna­

stoma słuchaczami w sali wykładowej semiiarjiim teologicznego, zawierał poza konwencjonalnie sfał­

szowanym zarysem dziejów plebiscytu szereg mo­

mentów polemicznych, tłómaczących się tern, że zarówno prelegent, jak i słuchacze byli protestan­

tami Tak więc protestował p. Müller przeciwko sze­

rzonej prze/ koła centrowe opimji, jakoby rządy pruski i Rzeszy przed wojną nic nie czyniły dla utrzymania żywiołu niemieckiego na Górnym Ślą­

sku. Jego zdaniem zarówno sfery rządowe, jak urzędnicze, a zwłaszcza część protestancka napły­

wowego społeczeństwa górnośląskiego, bardzo in­

tensywnie oddawały się pracy pod hasłem „germa­

nizacji". Ale gwałtowność i bezw;ględność poi klej propagandy, uprawianej przez „polskich agentów"

z zagranicy i z Poznańskiego, oraz niezdecydowa­

ne stanowisko Centrum i kleru katolickiego, który tak haniebnie dawał się podejść przebiegłości pol­

skich polityków, były przyczyną, że w rezultacie wysiłki germanizacyjne nie odniosły tego skutku.

który leżał w interesie nie tylko państwowości pru­

skiej, ale także narodu niemieckiego. Bo właśnie te powiaty, które przypadły Polsce, Rybni i i Pszczy­

na, kryją największe w Europie Środkowej skarby mineralne. Gdy zagłębie westfalskie już będzie wyczerpane, zagłębie rybnicko-pszczyńskic jeszcze przez wieki całe dostarczać będzie mogło węgla i rudy. Prowadzona w tym tonie polemika z part ją centrową zajęła większą część odczytu. Prelegent pozatem puścił obiegiem szereg niemieckich pism ilustrowanych z materjaiem, poświęconym dziesię­

cioleciu plebiscytu, a zawierającym „dokumenty be­

stialstwa polskich band i francuskiej okupacji“, po­

lecił lekturę książki Gertzena „Das ist Polen“ fz której odczytał ustęp o rzekomem znęcaniu się wój­

ta jednej z gmin górnośląskich i grupy powstańców nad podejrzanym o przechowywanie broni gospo­

darzem -Niemcem), Bronnena „O/S“ i, z. zastrze­

żeniami. lekturę powieści Scholtisa „Gstwind“.

Wojsko rumuńskie walczy z robotnikami.

Zabici i ranni. — 2009 aresztowań.

Bukareszt. Komunikat urzędowy głosi, że strcj- kujący robotnicy warsztatów kolejowych w Buka­

reszcie domagali się zniesienia stanu oblężenia, uzna­

nia organizacyj komunistycznych i stworzenia rad robotniczych w warsztatach. Pomimo kilkakrotnych prób uspokojenia ich, robotnicy, podżegani przez prowokatorów, zamknęli się w warsztatach, stawia­

jąc zaciekły opór żandarmerji. Jednocześnie prowo­

katorzy starali się wywołać rozruchy na ulicach mia­

sta i skłonić tłum do zaatakowania oddziałów woj­

skowych. W nocy oddziały wojskowe ograniczyły się do pilnowania warsztatów i nie odpowiadały na strzały, nawet gdy jeden sierżant został zabity, a kilku żołnierzy odniosło rany od kul rewolwero­

wych. Zgodnie z zarządzeniami, wydanemi w przed­

dzień. o godz. 6-tej rano wezwano robotników do

opuszczenia warsztatów. Robotnicy odpowiedzieli, że będą strzelali do tych, którzy spróbują ich ewa­

kuować, i rozpoczęli ogień. Oddziały wojska przez kilka minut nie odpowiadały. Atak robotników osta­

tecznie jednak spowodował wydanie rozkazu podję­

cia ognia Po paru salwach ze strony wojska robot­

nicy przestali strzelać, prawdopodobnie po wyczer­

paniu nabojów. Wówczas wojsko posunęło się na­

przód i rozpoczęło ewakuację robotników z war­

sztatów. Około 2000 robotników, w tej liczbie wie­

lu cudzoziemców, zostało zatrzymanych dla prze­

prowadzenia śledztwa. Według ostatnich danych po stronie policji i wojska jest 12 rannych i jeden zabity, po stronie robotników 3 zabitych, 16 ciężko rannych i wielu lżej.

Podając powyższe do wiadomości społeczeń­

stwa polskiego, pragniemy zwrócić uwagę na coraz to silniejsze interesowanie się strony niemieckiej sprawami śląskicmi, świadczące o kierowaniu się uwagi pewnych czynników po drugiej stronic gra­

nicy na teren, który niewątpliwie za pewien okres czasu stanie się polem obstrzału ataków niemie­

ckich.

Wypadki i katastrofy.

Onegdaj o godz. 6-tej rano na przejeździć ko­

lejowym pod Wyszkowem wydarzyła się straszna katastrofa Pociąg osobowy, jadący z Wyszkowa cło Warszawy, najechał na samochód ciężarowy. Na przejeździć tym niema zapory, a kierowca samocho­

du nie zauważył nadjeżdżającego pociągu z po­

wodu gęstej śnieżycy. Samochód został zdruzgota­

ny doszczętnie. W aucie znajdowały się cztery oso­

by, a mianowicie: handlarz drobiu Skowronek, syn

właściciela samochodu, 18-letni Zarębski, Wacław Janas oraz 52-łetm Dawid Dcssel, handlarz. Ten ostatni cudem niemal ocalał. Skowronek wleczony był przez parowóz na przestrzeni 300 metrów. Ofia­

rom katastrofy udzielono pierwszej pomocy na sta­

cji Tłuszcza, gdzie zajął się nimi lekarz Kasy Cho­

rych. Samochód naładowany był drobiem, cielęta­

mi i skrzyniami z jajami. Wszystkie cielęta zostały zabite, drób uciekł w pole, skrzynie z jajami zosta­

ły doszczętnie zniszczone.

W wielkiej rafinerji ropy w Trjeścje nastąpiła

w dniu wczorajszym eksplozja butli z tlenem. Tciu robotników i dwóch inżynierów poniosło śmierć aa miejscu, 5-ciu zaś innych robotników odniosło cięż­

kie rany

Krwawi starcia polityczne w Niemczech nie ustają Ubiegłej nocy w Siegburg doszło do walki pomiędzy hitlerowcami a członkami „Żelaznego Frontu“. Jeden z hitlerowców został zabity. W Luk- kenwalde wtargnęła na socjalistyczne zebranie wy­

borcze bojówka hitlerowska. W walce, która się wywiązała, 12 osób zostało ciężko rannych.

Donoszą z. Moskwy, że niedaleko stacji Sorti- rowocznaja wykoleił się pociąg osobowy. W ka­

tastrofie tej straciło życie 8 osób, zaś kilkanaście zostało ciężko rannych. Bliższych szczegółów brak, gdyż śledztwo prowadzi G. P. U., ponieważ istnie­

ją przypuszczenia, że chodziło tu o zamach sabo­

tażowy ze strony elementów kontrrewolucyjnych.

W dniu wczorajszym wybuchł pożar w wielkim hangarze lotniczym na lotnisku Rooseveltfield na Long Island. Cały hangar spłonął doszczętnie, a wraz z nim 9 kosztownych samolotów typu „Am­

fibia“ oraz kilkanaście samolotów szkolnych. Szko­

dy są olbrzymie.

Właściciele nowych domow przed ruiną.

Konieczność obniżenia stopy procentowej od pożyczek.

Położenie właścicieli nowych domów w całej Polsce, a szczególnie tu na Śląsku, jest więcej niż katastrofalne, wprost zabójcze. Nie zabija właści­

cieli nowych domów obnjżka komornego, lecz wy­

sokie oprocentowanie długów, a przedewszystkiem długów krótkoterminowych, i mimo tego, że stoją oni z czy ns/ern na równi z właścicielami starych do­

mów. to obniżyliby czynsz jeszcze niżej, gdyby od­

setki przyszły do stanu przedwojennego.

Każdy lokator o tern powinien wiedzieć i wal­

czyć na równi z właścicielami nowych domów o obniżenie odsetek do stanu przedwojennego, gdyż 0 ile wszelkie towary spadły % ceną do staniu przed­

wojennego, fowinne też i odsetki zejść do tego poziomu, gdyż jest niesprawiedliwością, by jedna kasta obywateli-kapitalistów, pobierająca tak dłużę odsetki, była uprzywilejowana.

Stan właścicieli nowych domów przedstawiamy poniżej Doprowadza on właścicieli nowych domów do ruiny przez przymusowe przetargi nieruchomo­

ści. które tu na kresach zachodnich przehodzą w rę­

ce niemieckie, zmniejszając stain posiadania polskie­

go ze szkodę dla Państwa Polskiego.

Otóż pozwalamy sobie przytoczyć porównanie cen czterech najważniejszych pozycyj mater jałów budowla ycli i robocizny, które stanowią 70 pro­

cent kosztów każdego budynku za lata 1920/1930 1 1932:

1000 sztuk cegły kosztowało: w 1932 r. 32 zł, w 1929/30 r 65 zł; różnica wynosi zatem 103 proc.

Za metr sześć, drzewa belkowego płacono:

w 1932 V. 45 zł. w 1929/30 r. 65 zł; różnica 188 proc.

Stolarka z okuciem i szkłem a okno 140X170 cm. kosztowała: w 1932 r. 100 zł, w 1929/30 r. 180 złotych; różnica między temi cenami wynosi 80 proc.

Robocizna za rn. sześć, wykończonego muru wynosiła w 1932 r. 4.50 zł, w 1929 30 r. 14.50 zł;

różnica wynosi wiec aż 222 procent.

Przeciętna różnica wynosi 173 procent więcej niż w obecnym czasie.

Zestawienie powyższe wykazuje niezbicie, że koszty budowy domów wynosiły w latach 1927 do 1931 włącznie o 173 procent więcej, niż obecnie.

Wskutek ogólnego spadku cen obniżyło się komor­

ne w nowych domach i zrównało się nawet w wie­

lu miejscowościach Śląska z komornem w starych domach

Przytaczamy fakt z miasta Rybnika, gdzie za mieszkanie w nowym domu, składające się z 3 po­

koi, kuchni i przynależności, płacono w latach 1927 do 1931 120 zł miesięcznie, a obecnie płacą już tyl­

ko 50 zl miesięcznie za to samo mieszkanie, czyli otrzymawszy dawniej 140 procent więcej. Długi na­

tomiast pozostały te same, oprocentowanie tychże uległo bardzo minimalnej zniżce, bo zaledwie 13 procent, gdyż płacono ogólnie w kasach i bankach 11 procent w stosunku rocznym, obecnie zaś po­

bierają kasy 9,5 do 10 procent, prywatne osoby trzymają się jeszcze 12 proc. w stosunku rocznym.

Lepiej przedstawia krytyczne położenie wła­

ścicieli nowych domów następujące zestawienie: Bu­

dynek mieszkalny o 3 mieszkaniach po 3 pokoje z kuchnią i przynależności and kosztował w latach 1927 do 1931 przeciętnie 50.000 zł. Komorne z te­

go budynku wynosiło w wskazanym okresie, licząc po 120 zł za mieszkanie, rocznie 4.320 zł. Z tego odchodzi na konserwacją, administrację i hi. 30 procent, czyli 1.296 zł. Pozostaje bez uwzględnie­

nia amortyzacji 3.024 zł, czyli ogólne oprocentowa­

nie kapitału wynosiło 6,5 procent rocznie. Było to w przybliżeniu norma! ie oprocentowanie sifę budynku.

Obecnie ten sam budynek przynosi, licząc po 50 zł miesięcznie / mieszkania, za 3 mieszkania czy­

ni rocznie 1.809 zl. Z tego odchodzi na konserwację, admi -a . 30 proce it 340 zł. Pozostaje

#

W

Biust nowej Marianny

i jego twórca francuski rzeźbiarz Poisson (z lewej).

Nowy ten symbol Republiki Francuskiej pomyśla­

ny jest bardziej w charakterze Ludowym (wieśniacz­

ki) z podkreśleniem tendencji pacyfistycznej w stroju

bez uwzględnienia amortyzacji 1.260 zl na opro­

centowanie 50.000 zł kapitału, czyli 2,5 procent w stosunku rocznym. Uwzględniając natomiast a- mortyzaeję która wynosi przy budynkach od 2 do 5 procent włożonego kapitału, uczyni to 1000 zł przy 2 proc. od 50.000 zł; pozostanie więc zaledwie 260 zł na oprocentowanie kapitału, czyli 0,5 procent.

Widocznym tu jest stan anormalny, który pro­

wadzi właścicieli domów, budowanych wt wyżej po­

danym okresie, do niechybnej ruiny, o ile władze nie podążą z pomocą. Na Śląsku wybudowano w podanym okresie około 4000 domów mieszkalnych i wszyscy ci właściciele znajdują się dziś w bardzo trudnem położeniu. Część ich już zaczyna się licy­

tować, reszta zbliża się powoli do tego punktu, mi­

mo. iż się bronią, jak tylko mogą. Nie zabija nas obniżka komorrnego, lecz wysokie oprocentowanie długów, a przedewszystkiem długi krótkotermino­

we, bo wykazaliśmy wyżej, że pozostanie właści­

cielowi 1.260 zł na oprocentowanie 50.000 zł kapi­

tału włącznie amortyzacji. Osiąga się wyżej poda­

ną sumę, o ile lokatorzy punktualnie płacą, o czem niestety przy 120.000 bezrobotnych na Śląsku nie może być mowy, gdyż zaledwie połowa lokatorów płaci jako tako, a reszta mieszka zadarmo. Właści­

ciel nie ma nawet pieniędzy na przeprowadzenie eksmisji, a w porze zimowej wcale nie może eksmi­

tować lokatora bezrobotnego. To wszystko razem rujnuje każdego właściciela i dla tych właśnie wła­

ścicieli konieczne są ulgi w formie: obniżenia od­

setek, zastąpienia pożyczek krótkoterminowych dlu- goterminowemi, a nawet moratorium aż do ułoż.e- ' nia się kryzysu, jeżeli się nie chce niszczyć polskiego I posiadania tu na kresach.

Jak wygląda Bukareszt w stanie oblężenia.

(Korespondencja własna.)

Już przeszło tydzień upłynął od chwili, kiedy ' nad Bukaresztem. Temeszwarem, Ga łączem. Czer- nłowcami, Aradea Marę i Doliną Prahowską ogło-

; szono stan oblężenia. Przeciętny czytelnik zapewne wyobraża sobie niebywałe sceny, jakie rozgrywają się na ulicach takiego miasta, będącego w stanie ob­

lężenia. Czy jednak dzieje się tam coś nadzwyczaj- , nego? Kiedy ogłoszono stan wyjątkowy, na uli­

cach stolicy rumuńskiej, przed plakatami na mu-

| rach domów skupiały się grupy obywateli, którzy

| najspokojniej w świecie, bez jakiegokolwiek wzru- I szenia czytali ogłoszenie i dekret królewski. Po dwu dniach rozlepiono odezwę rządu Vajdy-Voevoda, w j której apeluje się do patrjotycznych uczuć ludności : i jej poczucia porządku i spokoju. Na manifest ten niemal nikt nie zwracał uwagi, bowiem treść jego j już przedtem zamieszczona była we wszystkich pis­

mach rumuńskich. Wreszcie nowomianowany do­

wódca drugiej armji w taki sam sposób oznajmia pokojowo usposobionej ludności stolicy, że obejmu­

je władzę wojskową i ogłasza zarządzenia, jakie

! władze wojskowe poczyniły w stanie oblężenia. Spo­

łeczeństwo wcale nie jest tern wszystkiem zdener- I wowane i spokojnie przechadza się po Calea Victo­

ria i po bulwarach Elisabeth. Policja dotychczas nie miała sposobności ani razu interwenjować

Dotychczas miał miejsce tylko mały iicyde it w francuskiej księgarni Karola Segala. Bystre oko sumiennego inspektora policyjnego stwierdziło, że obrazek znanego karykaturzysty rumuńskiego Ma­

riana Bulgareana, wystawiony w oknie wystawo- : wem księgarni, jest niemoralny i nie odpowiada no­

wemu porządkowi. Władzom policyjnym nie wypa­

dało nic innego, jak tylko zabrać księgarza ta ko- mrsarjat policyjny. Bogu ducha winny księgarz nie może zrozumieć, że to, co wystawione było przeszło cztery miesiące, nagle uważane jest za niemoralne Ale księgarz wyszedł opresji cało.

Ten groteskowy incydent i może jeszcze kilka drobniejszych przesłuch iwan w urzędzie policyjnym to jedyna sensacja, jaka miała miejsce w sta ie oblę­

żenia. Amerykańskie pisma poniosłyby wielkie stra­

ty, gdyby w pogoni za sensacjami wysiały do Buka resztu swych .eporterów. Ulicami przechadzają się dwójkami policjanci; wieczorami tylko potkać moż­

na grupy policjantów, składające się z czterech osób Tak zatem przedstawia się „zgroza“ stanu oblęże­

nia w stolicy Rumunji. Nic się nie zmieniło.

Nic się nie zmieniło ani w prasie rumuńskiej.

Pisma nie są cenzurowane i każdy pisze, jak się mu podoba Nawet tworzy się dowcipy, wprawdzie nie na dzisiejszą sytuację, ale na sytuację z r. 1007, kie­

dy generał Averescu postanowił użyć środków dra- konicznych przeciwko chłopom.

Trzy osoby jednak w stanie oblężenia stały się popularnemi w Rumunji. Są to: pułkownik Turba- tu, pierwszy komisarz królewski II. armji, podpuł­

kownik Pełła, komisarz królewski i kapitan Anasta- siu, prokurator 11. armji; to są członkowie Trybu­

natu doraźnego, który ma sądzić delikwentów.

Nie zmieniło się ani życie towarzyskie. W ka­

wiarniach panuje ruch, jak dawniej, w teatrach od­

bywają, się nadal przedstawienia, a kina są przepeł­

nione, tak, jak przepełnione były przed ogłoszeniem staniu oblężenia. Tylko ci, którzy chcieliby wygła­

szać mowy pod gołem niebem i wykrzykiwać swo­

je hasła na ulicach, muszą odłożyć realizację swych marzeń na czas późniejszy. C. P.

75 lat temu nastąpiło pierwsze

objawienie w Lourdes.

ii-go lutego upłynęło 75 lat od chwili, gdy i w gracie Massabielle pod Lourdes w Pirenejach j Najświętsza Marja Panna objawiła się po raz pierw- j szy biednej i nieuczonej, lecz skromnej i czystej jj czternastoletniej wówczas pastuszce Bernadecie Sou- i birous. Siedemnaście jeszcze potem razy powtórzy-

\ ło się objawienie, a za każdym razem Królowa Nie­

bios zjawiła się w postaci jaśniejącej v,młodością jakby 15 lat życia, nieskończonym wdziękiem, cza- rującem spojrzeniem, nieporównanie błogim uśmie­

chem, czułością matki, przepojonej niezawodną życz­

liwością, świeżością bosko-młodzieńczą, godnością i majestatem, z którego dziewczę nie potrafiło zdać sobie sprawy".

Taką Ją też, choć w niedoskonałej może formie, przedstawiły i spopularyzowały oóźniej malarstwo i rzeźba. Ćud jednak objawienia na tern się nie ograniczył.

Święta Dziewczyna przemówiła. Z ust Jej po­

płynęły słowa, dotyczące całej nauki chrześcijań­

skiej, a na zakończenie potwierdzenia świeżo, ho zaledwie przed trzema laty bullą Piusa IX. „Ineffa- bilis Deus“ (8 grudnia 1854) ogłoszonego dogmatu 0 Niepokalane«! Poczęciu: ,Jam jest Niepokalanie Poczęta!“ Cudowne źródło u stóp Jej wytrysnęło, a wzniesiona na tern miejscu, stosownie do Jej po­

leceń, kaplica stała się celem niezliczonych piel­

grzymek, tern większą cieszących się sławą, że miej­

sce to zasłynęło niezwykle cu downem i uzdrowie­

niami

Zarówno sam fakt objawienia, jak i niezmier­

nie zbawienne jego następstwa stały się powodem, że dara objawienia się N. M. P. w Lourdes jest da­

tą, żywo obchodzącą cały świat katolicki. Rozumiał to dobrze Msgr. Prosper Maria Biiliere, biskup z Tarbes, w którego diecezji leżało Lourdes, ogła­

szając w styczniu 1883 r. srebrny jubileusz obja­

wienia. W wydanym wówczas liście pasterskim pi­

sał biskup Biiliere: „Nabożeństwo do Matki Bo­

żej i Lourdes podbiło świat cały. Przez :ie wiara 1 nadzieja, miłość i poświęcenie ożyły wszędy na nowo.“ Ten jubileusz pogłębił w całym świecie cześć dla Matki Najświętszej i zgodnie z pragnie­

niem ówczesnego papieża Leona XII! stał się „ob- frtem źródłem łask dla niezliczonych rzesz wiernych z Francji i z zagranicy, przybywających do Lour­

des w roku 1883“. W tym samym roku, 16 lipca.

w obecności 17 arcybiskupów i biskupów delegat papieski, arcybiskup Tuluzy kardynał Desprez. za­

łożył kamień węgielny pod budowę bazyliki Ró­

żańcowej. Podobny jubileusz., tym razem 50-lecia objawienia, przypadł w r. 1908. Papieża Piusa X.

reprezentował wówczas arcybiskup Bordeaux, kar dynal Lecot

Minęło znów dalszych dwadzieścia pięć lat. a sława Lourdes nie tylko uje zmalała, lecz przeciw­

nie: jeszcze bardziej wzrosła. Kardynałowie, bisku­

pi, księża wszelkich ras i narodowości wraz z. rze­

szami wiernych, coraz liczniejsze«!! i coraz bardziej entuzjastycznie nastrojonemi, legiony chorych, mło­

dzież i dorośli co roku spieszą do Groty Massabiel­

le błagać o laski lub za nie dziękować Niepokala­

nej Bożej Rodzicielce. Jest to adepszym dowodem, że za sprawa N. M. P. Lourdes jest źródłem nie tylko uzdrowień cielesnych, ale także co sto­

kroć ważniejsze — uzdrowień na duszy.

Słusznem jest przeto, by tegoroczny jubileusz, zbiegający sie / Rokiem Świętym, w którym, w myśl wskazań Ojca św., czcić będziemy ikże pa­

miątkę nadania Matce Bożej pod krzyżem miana i godności Matki wszystkich ludzi, stał się wyrazem hołdu dla Tej. której wstawiennictwu i rrx i Ko­

ściół cały tyle zawdzięcza.

Nieś pomoc

L)ezfo ofnymf

nan&rasn$tmn*r.r).,■ • - «•»,.,•>••-. • w.w?-• - rr-v> «.«i •

Nowoczesny kelner

na ślizgawce z jednej z kawiarń bei lińskich.

DZIAŁ LOKALNY I

i wiadomości z Ziemi Śląskiej

Rybnik, dnia 17 lutego 1933 r. | Wiadomości kościelne z Rybnika.

W sobotę, dnia 18-go lutego: O godz. 6 rano: | do Opatrzności Boskiej, na int. nowożeńców Grzy- j bek Gałuszka; o godz. 6,45: za ś. p. Ewalda j Dudka; o godz. 7,30: do Opatrzności Boskiej na int nowożeńców Szędzielor/ Makosz.

W niedzielę, dnia 19-go lutego: O godz. 6,30 i rano: na cześć Matki Boskiej Nieustającej Pomocy j na int Arcybractwa Matek o powrót odszczepień- i ców wiary św. na łono Kościoła; o godz. 8: Suma ] aa cześć Matki Boskiej na int. niem. Matek; o go­

dzinie 9,15: Msza św. szkolna (do Opatrzności Bo­

skiej na int. nowożeńców Oleś Guza); o godz.

10.15 Suma na cześć Marki Boskiej za żyjących i [ zmarłych członków róży Teresy Magiera z Chwa- i łęcic.

Zr-lkzki na nowy podatek majątkowy.

Jak już donosiliśmy, na poczet nowego podat­

ku majątkowego pobierane będą. jeszcze w r. 1933 odpowiednie zaliczki. Zaliczki te wynieść mają 20 procent państwowego podatku gruntowego bez pro­

gresji, według wymiaru w r. 1932, natomiast przed­

siębiorstwa przemysłowe od I. do VII. kategorii świądcctw przemysłowych płacić będą 1 Zł od *000 złotych (1 pro mil) od obrotu, ustalonego za rok 1931, również 1 promil płacić będą przedsiębior­

stwa handlowe od I. do 111. kategorji. Ponadto wła­

ściciele nieruchomości płacić będą 10 procent podat­

ku od nieruchomości według wymiary w r. !931.

Obniżka opłat pocztowych.

Zapowiedziana obniżka op łat , za listy polecone v. 60 na 50 gr nastąpić ma dopiero od nowego roku budżetowego, t. zn. od 1 kwietnia b. r.

Z RYBNICKIEGO

ZABÓJSTWO NA TLE SPORU O MAJĄTEK W KŁOKOCINIE.

D-.ua 15-go b. m. o godz. 20,30 na drodze gmin- i e.: w Klokocinie rozegrała się. krwawa tragedja. I Mianowicie 45-letnj górnik Juraszczyk Konstanty z Kłokorina, wdowiec, zamordował swego szwagra, 1 39-letniego Juraszczyka Edwarda z Kłokocina, prze- i cinając mu iakietnś ostrem narzędziem tętnicę po- ‘ niżej lewego ucha. Powodem zabójstwa były nie'- j porozumienia majątkowe pomiędzy wymienionymi, 1 którzy mieszkali w jednym domu. Żona zabójcy, i która zmarła przed rokiem, miała rzekomo w te- i stamende wykluczyć swego drugiego męża, Jura- i s/c/yka Konstantego, od udziału w pozostawionym j majątku. Po zmarłej żonie zabójcy pozostało 7 dzie- j ci z pierwszego i drugiego jej małżeństwa; według , przypuszczeń zabójca zmarła podzieliła majątek na | korzyść swych dzieci. Testament nie został jeszcze j otworzony. Juraszczyk, którego aresztowano, do- ; kona i zabójstwa w stanie podchmielonym. • ;

Rybnik. (Oszustwo.) Dnia 14-go b. m. policja i tutejsza przytrzymała pod zarzutem oszustwa 31 -let- ! niego palera murarskiego Wiesnera Teofila z Ko stuchnej. Wiesner przez umieszczenie ogłoszeń w

prasie („Der Oberschles. Kurier“) poszukiwał tech­

nika budowlanego oraz urzędnika biurowego dla nieistniejącego zakładu budowlanego „Ognisko“ w Rybniku. Nadanie posady uzależniał od złożenia kaucji w kwocie 500 zł lub też zaliczki na poczet kaucji w kwocie 50 zł. W ten sposób wyłudził od i niejakiego Stanisława Kiejmota z Sosnowca 50 zł. ; któremu przyrzeczonej posady tnie dostarczył. Po­

nadto naraził na dotkliwą szkodę niejakiego Thie- j la Edmunda z Bobrowników, którego pod pozorem | dostarczenia mu posady technika budowlanego spro­

wadzi! do Rybnika, usiłując następnie wyłudzić od : niego zaliczkę w kwocie 109 zł. Wiesner, który przy­

gna! się do oszustwa, usiłował jeszcze od innych niestwicrdzonych osób wyłudzić kwoty pieniężne.

Aresztowany, znany z podobnych oszustw, stał pod dozorem policji, zarządzonym pirzez Sąd Grodzki V Mikołowie, , pod którego się uchylał. Oszusta Odstawiono do więzienia sądowego w Rybniku

(Kradzież na targu.) Dnia 15-go b. m. do Oiosia do komisarjatu policji w Rybniku Ochojska Anna z Rybnika, że tego samego dnia podczas tar-

$>u tygodniowego na placu Wolności w Rybniku Skradziono jej ze straganu około 12 m. materjału ha ubranie damskie koloru czarnego w białe kropki.

Wartości 13 zł. Kradzieży dopuściła się niejaka Wilczokowa Marta z Chwałowic i Cofaljkowa Fran­

ciszka z Połomji. które bezpośrednio po kradzieży Obiegły. Przeprowadzona u Wilczokowej rewizja domowa pozostała bez wyniku; wymieniona przy

*-nała się jednak do kradzieży i oświadczyła, że

^kradziony materjał zabrała jej siostra, Cofaliko- hr., przeciw której wdrożono dochodzenia. — P)iiia 16-go b. m. o godz. 12-tej, skradziono z kory­

tarza gmachu Sądu Grodzkiego w Rybniku rower damski cłojowego Jana z Niedobczyc, wartości 60 Złotych.

(Zderzenie samochodu z furmanką.) Dnia 17-go b. m. o godz. 1,15 samochód półdężarowy Fr. Dziury z Rybnika najechał na zakręcie ,ia szosie pomiędzy Przegędzą a Paruszowcem na próżną 2- koimą furmankę .Józefa Musiolika z Rydułtów.

Wskutek zderzenia zarówno wóz, jak i samochód został silnie uszkodzony. Samochód przewrócił się i wpadł do rowu. Szkoda, jaką ponosi właściciel sa­

mochodu, wynosi około 1090 zł, furmanki zaś 130 zł.

Z powodu braku naocznych świadków naje zdoła­

no dotąd ustalić, kto ponosi winę spowodowania zderzenia Zarówno szofer, jak i właściciel furman­

ki twierdzą, że jechali przepisowo.

(Niedzielny dyżur aptek i lekarzy.) W nie­

dzielę, dnia 19-go lutego, dyżur pełni Apteka pod Lwem: dyż lekarzem jest p. Dr. Fabian.

(Wyścigi motocyklowe na lodzie.) Zapowie­

dziane na dzień 2 lutego wyścigi motocyklowe na łodzie na stawie „Ruda“ nie odbyły się z powodu odwilży i deszczu w tym dniu. Organizator wyści­

gów, Rybnicki Motocyklowy Klub Sportowy, czyni obecnie przygotowania do urządzenia wyścigów w następną niedzielę, dnia 19-go lutego, wedle sta­

rego programu. Początek zawodów o godz. 13,30.

O ile pogoda dopisze, sportową publiczność na­

szego miasta czeka nielada widowisko sportowe.

Do zawodów staną znani jeźdźcy motocyklowi Ślą­

ska Wstęp na stad jon o9 50 groszy.

— (Z ruchu rzemieślniczego.) W ub. środę od­

było się posiedzenie Zarządu Wydziału Cechowi na Rybnik i okolicę pod przewodnictwem p. Mar- cola. Po dłuższej dyskusji, w której brat także udział kierownik szkoły przemysłowej w Rybniku, wniesiono cały szereg postulatów do Izby Rze­

mieślniczej. Uchwalono również zaproponować Urzę­

dowi Skarbowemu wysłuchanie rzeczoznawców; po­

szczególnych zawodów przed rozstrzygnięciem ko- misyj szacunkowych. Następnie posiedzenie odbę­

dzie sic za 2 tygodnie. — W ub. niedzielę odbyło się znów posiedzenie Związku Polskich Samodziel­

nych Rzemieślników i Przemysłowców, Koła Ryb­

nik, pod przewodnictwem p. Wróbla. Obecni na posiedzeniu byli: wiceprezes głównego zarządu-, kierownik głównego biura w Katowicach oraz kie­

rownik szkoły przemysłowej: w Rybniku. Przedsta­

wiciele głównego zarządu w swych obszernych re­

feratach podnieśli konieczność zrzeszania się rze­

miosła w związku dla uzyskania u władz central­

nych, wojewódzkich i skarbowych posłuchu na róż­

ne słuszne postulaty gospodarcze oraz pomocy fi­

nansowej w rodzaju kredytów. Wszyscy obecni go­

ście przystąpili do związku. Walne zebranie i wy­

bór nowego zarządu postanowiono urządzić w mar­

cu, które będzie jeszcze osobno ogłoszone.

(Z sali sądowej.) W ub. środę odbyła się przed tutejszym sądem rozprawa z oskarżenia pry­

watnego kier. szkoły p. Karabanika przeciwko pp.

Motyce . r.. Rojkowi Brunonowi, Lesikowym Emi­

lowi i Marji oraz Sibelowi Karolowi o to, że pod­

pisali pismo, adresowane do Magistratu miasta Ryb­

nika, w którym domagali się zawieszenia p. Kara­

banika w czynnościach radnego, dlatego, ponieważ

— jak pisali — jest „zawieszony w czynnościach kie­

rownika szkoły za czyny niehonorowe“. Na rozpra­

wie wyjaśniono, że p. K. nie został zawieszony, lecz znajduje się w stanie spoczynku, a w dodatku nie mogli oskarżeni udowodnić, że nastąpiło to wsku­

tek dopuszczenia się czynów njehonorowych. Sąd skazał wszystkich oskarżonych na 2 tygodnie aresz­

tu z zawieszeniem kary na przeciąg 2^lat. W toku rozprawy jedni świadkowie zeznawali na korzyść oskarżyciela, podczas kiedy inni stwierdzali fakta, które rzucają na działalność jego pewien cień.

(Zebranie Związku Legjonistów Polskich.) niedzielę, dnia 12-tgo b. m., odbyło się w świet­

licy Komendy Powiatowej; P. Wi. i W. F. miesięcz­

ne zebranie Oddziału Związku Legjonistów Polskich w Rybniku. Referat, związany z 15-tą rocznicą, przej­

ścia II brygady legjonistów polskich pod Rarańczą, wygłosił przewodniczący insp. szk. Wł. Linca. W związku z poruszoną rocznicą omówiono sprawę wyjazdu członków na uroczystość ogóInoIegjono wą, która odbędzie się w dniach 18 i 19 b. m. w War sza wie. Nadto omówiono szereg spraw organiza­

cyjnych. Zarząd Oddziału zawiadamia członków, którzy z powodu przeszkód nie mogli przybyć na zebranie, a chcieliby wyjechać na dzień 18 i 19 lu­

tego do Warszawy, ażeby zgłosili się u sekretarza Oddziału p Szczepańskiego (Starostwo), celem ode­

brania 75-proc. zniżki na przejazd koleją tam i z powrotem.

(Karty legitymacyjne dla członków Ogólno- i Miejscowej Kasy Chorych.) Zarząd Ogóluo-Miej- i scowej Kasy Chorych na powiat ęybnicki postano­

wił wprowadzić pewną inowację. Mianowicie zapro­

wadzono dla wszystkich członków Kasy specjalne legitymacje, które będą zaopatrzone w fotograf je względnie też uzgodnione z inną urzędową legity­

macją osobistą. Legitymacje służyć mają do wykaza­

nia się członkostwem Kasy wobec lekarzy. Dotąd działo się wiele nieprawidłowości. Nieczłonkowie Kasy Chorych leczyli się na inną kartę porady u lekarzy, którzy nie zawsze mogli stwierdzić, czy j uana osoba jest rzeczywiście tą, dla której wysta- I wiono kartę porady. Kasę wskutek tego poszkodo- j wano na poważnie sumy. Wprowadzenie kart legi-

; tymacyinych będzie w przyszłości przeszkoda do i tego rodzaju manipulacyj.

- (Zasądzenie komunistów.) Dnia 14-go b. m.

I odbyła się przed Sądem Okręgowym, zamiejsco- i wy wydział karny w Rybniku, rozprawa sadowa przeciw znanym działaczom komunistyczni,ym z Dę- bieńska Wielkiego i Czuchowa. Na ławie oskarżo­

nych zasiedli: Rudolf Cienciała z Dębieńska Wiel­

kiego, Paweł Jakubczyk, Józef Frank. Emil Czaja i Longin Zawadzki z Czuchowa oraz Jerzy Biały z Dębieńska Wielkiego. W wyniku rozprawy ska­

zany został Cienciała za działalność wywrotową z art. 96 k. k. i przechowywanie matcrjalii wybucho­

wego z art. 222 k. k. na 14 miesięcy więzienia, zaś icszta oskarżonych za działalność wywrotową z art.

ód k. k. każdy na 1 rok więzienia. Ponadto wszyscy oskarżeni zasądzeni zostali na utratę obywatelskich praw honorowych na lat 5.

Wodzisław. (Wyniki akcji gwiazdkowej.) Mimo ogoime panującego koyzysu akcja gwiazdkowa w miejscowościach Okręgu szkolnego Rybnik III. /na- lazot należyte zrozumienie pomiędzy miejscowem społeczeństwem, o czem świadczy zebrana kwota 4865,99 zł, ofiarowana przez gminy, obywateli, tu- I dzież nauczycielstwo. Ogółem obdarowano 5748

! dzieci szkolnych oraz 370 dzieci z ochronki.

(Tydzień propagandy zagadnień polsko-nie­

mieckich.; W ciągu tygodnia propagandy zagadnień polsko-niemieckich zebrano w szkołach rowszech- I 0kręSfU szkolnego Rybnik III. kwotę 178,80 zł

którą to kwotę przekazały kierownictwa szkół po­

wszechnych Z. O. K. Z. w Katowicach.

Z KATOWICKIEGO

Cykl odczytów', poświęconych zagadnieniom nolsko- niemieckim.

Wzorem roku zeszłego organizuje Dyr. Okrę- gii Śląskiego Z. O. K. Z. w Katowicach cykl od­

czytów, poświęconych najaktualniejszym problemom polsko-niemieckim. Wykłady odbywać się będą w każdą środę o godz. 8-mej wieczorem w audytorjum Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych Pier­

wszy odczyt w środę, dnia 22 b. m., o godz. 8-inej wieczorem wygłosi p. Jan Dębski z Warszawy, by- y wicemarszałek Sejmu, były prezes sejmowej ko­

misji spraw zagranicznych, na temat: „Polityka mię­

dzynarodowa Niemiec współczesnych“. Wstęp, wol­

ny. Z. O. K Z. zaprasza wszystkich do wysłuchania Tego niezmiernie ciekawego odczytu. Przypuszczać należy, że zwłaszcza w okresie wzmożonej działal­

ności rewizjonistycznej naszego sąsiada zachodnie­

go cykl cały cieszyć się będzie dużą frekwencją.

z cieszyńskiego.

Istebna. (Straszna śmierć chłopca w tartaku.) W tych dniach 16-letni Franciszek Legierski z Isteb­

nej udał się, przez nikogo nie zauważony, do wnę­

trza tartaku Michała Sikory w Istebnej, gdzie znaj­

dują się koła popędowe tartaku, wówczas będące w ruchu. Chłopiec w mgnieniu oka, przybliżywszy się do koła, został przez nie nagle porwany i siłą rozpędu rzucony o drewniany filar. Legierski wsku­

tek tego doznał złamania czaszki, lewej nogi, wy­

rwania mięśni u lewego biodra aż do jamy brzusz­

nej i poniósł prawdopodobnie śmierć na miejscu.

Zwłoki chłopca znaleziono na miejscu strasznego i wypadku dopiero na drugi dzień rano, ta część bo-

; wiem tartaku rzadko była doglądana przez personel.

) Z C4ŁEJ POLSKI

; Socnowiec. (Proces żydowskiej bandy szantaży, stow.) We wtorek późną nocą zakończył się w Sos­

nowcu trwający od 4 tygodni głośny proces prze- I ciwko bandzie szantażystów, żydów, oskarżonych

0 wymuszanie pod terorem opłat od kupców sos no -

; wieckich. Sąd ogłosił wyrok, skazujący Szmula Be- kermajstra na 4 lata więzienia, Moszka i Is era Be- kermajstrów na 3 łata więzienia oraz 13 innych o- skarzonych na karę yyięzienja .od 4 miesięcy do 2

wfzy$tkick z pozbawieniem praw na przeciąg r.ilku lat. Jedenastu z pośród 27 oskarżonych sad Uniewinnił.

I .. ™~. (Olbrzymie nadużycia podatkowe.) Władze policyjne w Zagłębiu wpadły na ślad olbrzymich nadużyć podatkowych, dokonywanych od dłuższe­

go już czasu przez kilku przemysłowców górni­

czych. Na skutek polecenia prokuratora w Sosnow­

cu aresztowano trzech dyrektorów kopalni węgla

„Helena“ w Niwce. Pod kluczem znaleźli się dyr.

techniczny Salomon Łazmiewski, zam. w Będzinie, dyr handlowy Markus Hamburger z Sosnowca, dyr.

finansowy Mozes Spira z Będzina oraz główny bu­

chalter Joachim Cieszkowski. Suma nadużyć na szkodę skarbu państwa wynosi setki tysięcy złotych 1 dokładnie jeszcze nie została określona.

Miasto Rybnik na rzecz szkolnictwa polskiego i■ .. . zagranicę.' ■ ■ ■

0i • Pod pr/eWędmctwehT p. dyrektora ' Kpii.dV.ie1i

• Idbylo >iv on ćgdaj'1 z eh rań; e \ pfóedśta Wiefel i ’• órga -

•.lizaćyj polskich, mających swą siedzibę w mieście Rybniku, oraz przedstawicieli urzędów i instytuty]’

na którem jednomyślnie postanowiono zbierać na cele szkolnictwa polskiego zagranicą z tern, że or­

ganizacje polskie ze swych kas przeznaczą pewną kwok na ten szlachetny cei. Do dziś dnia w myśl nadesłanych list składkowych zebrano za znaczki 1 na listy, jak poniżej:

Urząd Pocztowy 15,70 zł; Urząd Górniczy 4,50 zł; Urząd Akcyz i Monopoli 51 zl; Stacja kolejo­

wa 22.30 zł; Straż Graniczna 59,30 zł; Ogólno-Miej- scowa Kasa Chorych 8 zł; Wojewódzki Urząd Bu­

dowlany 1,10 zł; Powiatowa Kasa Komunalna 13 zl;

Związek Podoficerów Rezerwy 18,60 zł; Bank Lu­

dowy 10 zł; Bank Polski 8,20 zl (?); Cech Rymarzy 12 zł; Urząd Paraf] a Iny 38,07 zl; Komenda Garni­

zonu 19,20 zł; Lecznica Bracka 39,40 zł; Związek Oficerów Rezerwy 10 zł; Państwowe Nadleśnictwo I. 10 zł,; Zakład Stróżów Nocnych 8 zł; Sąd Grodz­

ki 19,70 zł; Szpital Św. Juljusza 5 zl; Zakład Mi­

syjny 18 zł; Zakład dla Umysłowo Chorych 37,40 zł; Związek Hallerczyków 10 zl; To w. Gimnastycz­

ne „Sokół“ Rybnik 20 zł; Związek Powstańców Śląskich 15 zł; Związek b. Marynarzy 6 zł; Cech Fryzjerów 7,80 zł; Koło Lekarzy 48 zł; Zw. Urzęd­

ników Państw, i Komun. 10 zł; Cech Krawiecki IG zl; Cech Obuwników 15 zl; Cech Kowali 30 zł;

’Związek Matek Chrzęść. 10 zł; Kongregacja Mariań­

ska 5 zł; Kat. To w. Polek 11.50 zł; Tow. Śpiewu

„Seraf“ 37,50 zł; Wydział Cechów 12 zł; Tow.

Polskich Ogrodników 10 zł; Pracownicy parowozow­

ni 43.90 zł; Pracownicy Oddziału Drogowego 20,50 zł; Pracownicy Oddziału Mechanicznego 8.70 zł;

T. C. L. i Bibljoteka miejska 25 zł; Sodalicja Ma­

riańska Nauczycielek 22 zł; Okręg Rybnicki Zw.

Kół Śpiewaczych 15 zl; Księgarnia p. Basisty 12 zł; Związek Legionistów 11 zł; P. W. i W. F. 10 zł 70 gr; Fabryka Br. jojko 2 zl; S.S. Boromeuszki 10 zł; Aptekarze 20 zł; p. Noga 12 zł; p. Beyga 2 zł; Tow Ubezpieczeń „Vesta“ 20 zł; Szkoła Rol­

nicza 5.10 zł; Urząd Katastralny 9,20 zł; Zarząd Więzienia 8,50 zł; Szkołą Dokształcająca 18 zł;

Magistrat Rybnika 22,20 zł; Miejskie Zakłady Prze­

mysłowe 13,10 zł.

Za złożone ofiary serdeczne podziękowanie!

Tych wszystkich, którzy jeszcze nie oddali list skład­

kowych, uprasza się, aby to uczynili w dniach naj­

bliższych, bowiem termin oddawania list upłynął już z dniem 16 lutego. Listy zwracać należy do rąk p. dyr. Kondzieli, Państwowe Gimnazjum.

SPRAWY GOSPODARCZE.

1-procentowe opłaty od dochodów na rzecz

„Funduszu Pracy“.

Klub B. B. zgłosił do laski marszałkowskiej projekt ustawy o „funduszu pracy“. W szczegółach projekt przedstawia się następująco:

Wnioskodawcy wychodzą z założenia, że kry­

zys i bezrobocie wymagają znalezienia nowych źró­

deł dochodowych, które byłyby użyte na produk­

tywne zatrudnienie bezrobotnych. Środkami temi mają być: uruchomienie robót publicznych, kanak zacja podmiejska, wewnętrzna kolonizacja rolna, za­

kładanie samodzielnych warsztatów rzemieślniczych, drobne budownictwo mieszkaniowe i t. d. Wszyst­

kie te roboty mają być zasilane ze specjalnego fun­

duszu, t. zw. „funduszu pracy“.

Fundusz ten miałby być osobą prawną, a jego preliminarz stanowiłby część składową budżetu pań­

stwowego. Kolejność robót publicznych ustalać ma prezes rady ministrów, który spełniać ma równo­

cześnie nadzór zwierzchni. Środki finansowe na rzecz funduszu płynąć mają przedewszystkiem z opodat­

kowania w wysokości 1 procent dochodów i zarob­

ków wszystkich pracowników fizycznych i umysło­

wych oraz ich pracodawców w tej samej wysokości.

Odnosi się to również do emerytów i rent państwo­

wych, do przedsiębiorstw państwowych, monopoli oraz związków komunalnych. Dalej składa się na ten fundusz 1 procent od diet poselskich i senator­

skich, 1 procent mają płacić wolne zawody od opo­

datkowanego dochodu. Również tantjemy i gratyfi­

kacje w przedsiębiorstwach mają być według pro­

jektu opodatkowane w wysokości 1 procent.

Matki powinny jak najwcześniej przyzwyczajać dzieci do pracy.

Dzieci ludzi bogatych od samego urodzenia przechodzą pod kontrolę osób obcych, płatnych. Za­

daniem tych osób jest spełnianie wszelkich posług przy d decku. Pielęgnowanie go, pomaganie mu. na­

wet Wit-n-c/as, gdy po wieku jego należałoby się spodziewać większych umiejętności. Dziecko, oto­

czone rojem pomocników, przyzwyczaja się do te­

go. że kros ściele jego łóżeczko, ktoś inny sprząta jego pokój, że ktoś czyta mu bajki i zbiera / podło­

gi porzucone zabawki, a inna jeszcze osoba podaje mu jadło do stołu i t. d.

Czy dziecko to jest szczęśliwe? Czy czuje się kochane przez kogokolwiek w tym p zaludnionym domu? Czy zawsze w życiu będzie go stać na ota­

czanie się rojem służby, do której przywykło?

Nam nie chodzi tu jednak o rodziny bogate, posiadające służbę.

Chodzi nam o dzieci rodzin biednych, które nie stać na pomocnice i pomocników. Dzieci tych ro­

dzin. tak samo, jak dzieci bogaczy, nie są przyzwy­

czajone do spełniania jakichkolwiek drobnych czyn­

ności. po ieważ spełniają je zwykle matki, mające cudowną, ar. szkodliwą dla dziecka zdolność po­

dwajania i p-otrajania swych sił, gdy zachodzi po­

trzeba. Pi - /wyczajenia, pow tale we wczesnem dzieciństw ie. ma ją duży wpływ na ukształtowanie się charakteru

Od najwcześniejszych tedy lat matka winna przyzwyczajać dziecko do samodzielnej pracy. Roz­

poczynać jr należy od drobiazgów.

Dziecko paroletnie, przyuczane do słania włas­

nego łóżeczka tylko matka musi zamknąć oczy na nierówno rozpostartą kapkę), do zbiera na po obia­

dzie łyżek i talerzy ze stołu, do zamiatania podło­

gi w kuchni i t. p., będzie dumne z tego, że ktoś

Tak w ciągłych ćwiczeniach łyżwiarskich a lśnią­

cej tafli lodowej dochodzi się do mistrzostwa.

Ponadto na fundusz ten składają się wszystkie dotychczas istniejące opłaty i środki, które zasilają obecnie Fundusz Pomocy Bezrobotnym. Jednem ze źródeł dochodu mają być również zaległości w po­

datkach • gruntowym, dochodowym, majątkowym i

na pomoc jego liczy, że jest potrzebne w domu o pewnej godzinie, i wyrośnie na człowieka pilnego i obowiązkowego. A już pod żadnym warunkiem nie powinna ganić dziecku jakiejś zabawy jako riieod- 1 powiędnie; dla niego, jak na przykład wyśmiewać chłopczyka, że gotuje lub pierze, a dziewczynkę, i że kuje coś młotkiem i patyki rżnie piłką brata.

Wszak widzimy kobiety na stanowiskach, dawniej zajmowanych wyłącznie przez mężczyzn, dlaczegóż- by.więc mężczyzna nie mógł dorównać kobiecie w gotowaniu, nie będąc z zawodu kucharzem, albo dlaczego rie miałby nauczyć się przyszywania gu­

zików? Kiedyś przecie pójdzie z domu i wypadnie mu stołować się w restauracji, za co odpowiadać będzie jego żołądek, a właściwie odpowiadać po-i winna matka, która nie nauczyła go, tak, jak córkę, gotowania rzeczy zwyczajnych i zdrowych. Harcer­

stwo dopiero zaczęło uczyć go samowystarczalno­

ści. bo musiał w obozie spełniać to wszystko, co:

w domu wykonywała matka lub siostry, a co jed­

nak nie zabiło w nim dumy męskiej.

Każda matka wie z doświadczenia, że trudno jest wdrożyć dziecko do wypełniania różnych czyn­

ności, a że jest młoda i silna, więc spełnia rolę niań­

ki, kucharki, pokojówki i t. p„ nie myśląc, że czy-;

ni dziecku krzywdę, odsuwając go od tych zajęć, z któremi w przyszłości nie da sobie rady.

Matka powinna uprzytomnić sobie, że do niej należy przygotowanie dzieci do walki z życiem,!

bo czas kiedyś położy kres jej młodości i siłom, a dzieciom pozostanie to, do czego ich przyzwy­

czaiła i to w bardzo młodym wieku.

Od najmłodszych zatem lat uczmy dzieci na­

sz i pracować samodzielnie!

... ... ..."" 1 ^■ spadkowym. Płatność tych zaległości będzie mogła być dokonana w naturze, w postaci materjałów, po­

trzebnych do wykonania robót, do dostarczenia środków przewozowych, odrabiania pewnej liczby dni roboczych, dostarczania płodów rolnych żyw­

nościowych i materjałów opałowych wedle miejsco­

wych cen rynkowych.

Na „fundusz pracy“ związki komunalne miejskie przekazywać będą 1 procent, a powiatowe 5 pro­

cent swoich dochodów.

Wybitnie słabą stroną wysuniętych propozycyj jest obciążenie życia gospodarczego nowemi opłata­

mi w warunkach, w których istniejące podatki wpły­

wają tylko wśród największych trudności, przy o- grornnym nacisku egzekucyjnym i wysokich zaległo­

ściach. Kwestjonuje to nie tylko skuteczność dochę dów, ale grozi ujemnemi następstwami dla przecią­

żonego daninami życia gospodarczego.

PORADNIK ROLNICZY.

W DRUGIEJ POŁOWIE LUTEGO.

Na luty szykuj, buty mówi stare przysłowie;

bowiem słota i topiel są w tej porze największemu bolączkami człowieka. To też czerń prędzej damy sobie radę z nadmiarem wód na naszych polach, tern wcześniej będziemy mogli wyruszyć do robót

polnych i pracę normalną rozpocząć.

Zależeć to będzie w dużej mierze od tego, jak ułatwimy spław wiosenny, czyszcząc należycie ro­

wy i przegony.

Zanim zaś w pole wyruszymy, czas najwyższy przejrzeć narzędzia pracy, aby zawodu nam nie sprawiły, a części brakujące lub uszkodzone za­

mówić lub dorobić.

Z prac podwórzowych baczną uwagę, zwrócić należy na drób, któremu trzeba dawać rano paszę wygrzaną, a wieczorem iarno. Pomieszczenia zaś czyścić i skrobać.

Również czas już najwyższy, mając opracowa­

ny plan zasiewów wiosennych, sprowadzić potrzeb­

ne a brakujące nasiona. W tych wypadkach trzeba zwracać się do poważnych firm, aby mieć pełng gwarancję selekcyjności sprowadzonego nasienia.

Za redakcje odpow.: Ignacy Knapczyk v. Ryb-.u\u Nakładca i wydawca: M. Kwiatkowski w Rybnika

MIESZKANIE

iiaaMMwawaH

składające się z 3, 4 względnie 5 pokoi

w środku miasta do wynajęcia.

Zgłoszenia do admin. „Sztandaru Polskiego“ w Rybniku.

Ogłaszajcie sic w naszej gazecie.

Służąca

która potrafi

dobrze gotować,

POLECAM SIĘ

jako znany fachowiec w zawodzie

ZEGARMISTRZOWSKIM

ALEKSANDER WALDBERG, RYBNIK

Ulic* RYNKOWI NR. 2.

Plomby . . 4,— zł.

Ciągnienie zęba . 2,— „ Ciąg. zęba bez bólu 3,—

„

Sztuczne zęby . . 5,— „ Korony złote . 30, „ Korony ze sztucz. złota 13,— ,,

Przerobienie nieodpowiednich uzębień i mostkow szybko i tanio Pomimo tych tanich cen gwarantuję za dobre wykonanie i pierwszorzędną jakość

Najoględniejsze leczenie

Kurzeja, ^dentysta,

Rybnik, ul. Raciborska 20.

DODATEK do „SZTANDARU POLSKIEGO i GAZETY RYBNICKIEJ“

W ⁵⁰ -Ieeie zgonu Ryszarda Wagnera.

i. Ryzard Wagner, uc- 22-go maja 1813 roku

v Lipsku, /marł 13-go lutego 1883 roku w Werte- cii. 2 Ryszard Wagner w • otocieii swej ro­

dziny. W środku (w głębi obok Ryszarda) Co sima Wagner, jego żona, z przodu -(7 lewej) syn Zyg­

fryd Wagner.

Rok 1933, w którym przypada wielka ilość rocznic urodzin i /.go tów najwybitniejszych myśli­

cieli, poetów, twórców literackich, wynalazców od­

krywców, malarzy i kompozytorów, jest również jubileuszowym rokiem Wagnera. W dniu 13 lu ego cały świat muzyczny i kulturalny obchodził bowiem 59-jecie .zgonu tego gen jakiego poetynnu ' vka, twór­

cy dramatu muzycznego i głębokiego artysty-filo­

zofa. Jak słusznie powiada nasz wybi: iy współ­

czesny krytyk literacki Stefan Kołaczkowski fur. w roku 1887) w swem dziele, omawjają.cem wore oś' Wagnera, jako dramatopisarza, Ryszard Wagner to nie tylko genjal iy muzyk i reformator w d; z ci nic twórczości muzycznej. Wagner jest bowiem i aj - wybi niejszym tragikiem-symbolist^, którego w cza­

sach dzisiejszych postawić można obok S/eks: ira, Corneilla i Racine‘a.

O zasługach muzycznych Wagnera lapisano sze­

reg wyczerpujących i źródłowo opracowany :h dziel.

Mało zajmowano się jednak społeczną stroną i znaczeniem dramatopisarstwa w twórczości Wag­

nera, ktęre są ciekawą kopalnią dla studjów.

Niema tej wszechstronności krytyków i iw ców, jakich wymagają dzieła Wagnera, w których zespala się poeta-dramaturg i muzyk. Gdyż dra mat muzyczny Wagnera to sy itetyc.na jed lość te­

kstu i muzyki, których rozdzielać nie można. Mu­

zyka w początkach twórczości Wagnera zdawała się spychać jego poetycką twórczość na dalszy plan, atoli sam Wagner mówi o sobie, że w swej twórczo­

ści artystycznej był najpierw poetą, a później do­

piero muzykiem.

Macka pośmiertna Wagnera.

Sztuka ma dla Wagnera społeczne znaczenie wychowawcze. Wagner stworzył wprawdzie swój teatr w Bayreuth dla wybrańców, znawców i sma­

koszów piękna muzycznego, ale sam potem jakby zbuntował się przeciw sobie i tworzył „dla ludu"

Przeważają tez w nim momenty społeczno-re- woiucyjiu w dziedzinie symboliki odrodzenia ludz­

kości. Cały szereg oper Wagnera w swej budowie i akcji oparty jest na swmbolice.

Stare podania i legendy ucieleśniają, nieśmier­

telne zagadnienie bytu i walkę Ormuzda z Arima- nem, pierwiastka dobra ze ziem, cnoty z występ­

kiem Zaklęte to jest w symbol, ale symbol, który odczuć i zrozumieć może każdy, kto czuje i myśli

Stąd Wagner to nie tylko gen ja lny twórca nie­

miecki, ale twórca, czczony przez ludzkość cala.

W „Tristanie i Isoldzie" powiada przecież, że

„was unsterblich im Gesang soll leben, muss im L eben untergeben“.

Jeżeli chodzi o ustosunkowanie się nas, Pola­

ków, do Wagnera, to jest on dla nas bliższym niż którykolwiek z innych kompozytorów i muzyków obcych. Jako duchowy rewolucjonista, Wagner nie tylko sympatyzował, ale współczuł serdecznie z na­

rodem polskim w okresie niewoli i walk powstań­

czych w 1830 i 1863 roku, przyznając nam prawo do wolności Cenną też pamiątką dla nas po Wag­

nerze jest głośna uwertura „Polonia“, osnuta na tle motywów polskich, poświęcona Polsce przez te­

go genjąlnego muzyka, poetę, dramaturga i filozofa Cześć Jego pamięci!

1 Pałac Vendraminl-Calerg], jede t z najpięk­

niejszych budynków nad Wielkim Kanałem (Ca­

nale Grande) w Wenecji, w którym w dniu 13 lu-

tego 1883 roku zmarł Ryszard Wagner. 2. Lud­

wik Geyer (1780 -1820), ojczym i wychowawca Ryszarda Wagnera, który jako uczeń uczęszczał do

gimnazjum pod nazwiskiem „Geyer“. —3. Joanna Wagner, matka wielkiego twórcy i reformatora mu­

zycznego, głośnego w całym święcie.

1. Z lewej i prawej: Czterej najwybitniejsi dy­

rygenci oper Wagnera w słynnym teatrze wagne­

rowskim w Bayreuth (w Bawarji): Feliks Mootl (/

lewej), Karol Muck (poniżej), Wilhelm Furtwäng-

ler (z prawej u góry) i Arturo Toscanini (z , vawei . u dołu) W środku: Gmach teatru wagnerowskie- j go w Bayreuth. - 2. Porucznik Calaciiechi, dzielny pilot wioski, który stal się ostatnio głośnym, usiano- i

vviv/szy V. lode w odw róconym nawspak samolo­

cie nowy rekord światowy w czasie 42 minuty i 37 sekund.

1 Trzęsienie ziemi w Grecji, jak donosiliśmy, półwysep grecki Chalkidike nawiedzony został ka- iastrofalnem trzęsieniem ziemi. 200 zabitych i 000 rannych padło ofiarą katastrofy. 5000 osób pozosta­

ło bez dachu nad głową. U góry: Zniszczony ko­

ściół w miejscowości Jerissos, najbardziej dotknię­

tej trzęsieniem. Poniżej: Mieszkańcy przed s w ein i doszczętnie zniszczonemu domami. 2. U góry:

Tirójmotorowy angielski hydroplan-oibrzym. Ten ol­

brzymi wodr,opłato wiec p-od Plymouth zderzył się j / łodzią motorową i uległ zniszczeniu. 1 osoba z I załogi zginęła, a 9 odniosło rany. Katastrofa ta na­

stąpiła w miejscu podobnego wypadku hydroplanu ,,'ris Ili “ przed 2 laty, kiedy to zginęło 9 osób.

U dołu: Dwie flagi na gmachu Sejmu Pruskiego.

W dniu obchodu 62-lecia istnienia Rzeszy Niemie­

ckiej prezydent Sejmu pruskiego, Kerrl, kazał na gmachu sejmowym wywiesić pruską i cesarską fla­

gę przedwojenną (czarno-biało-czerwoną) obok re­

publikańskiej Socjal-demokraci zaprotestowali prze­

ciw temu energicznie w Izbie, ale protest ich zby­

ła większość milczeniem, tak, że obie flagi pozo­

stały na gmachu. Cesarska flaga po raz pierwszy powiewała więc obok republikańskiej od r. 1918.

1. Po krwawym przewrocie w Chile. Wojska rządowe rozpraszają w Santiago, stolicy chilijskiej, rozpraszają tłumy, protestujące przeciw represji wo­

bec pewnego dziennika. Starcie to było hasłem do rewolucji, która trwała kilka dni i pochłonęła kil­

kaset ofiar w zabitych. — 2. To nie armaty, a tele­

skopy. Widzimy tu przed sobą niezmordowane je­

szcze olbrzymie teleskopy, największe w świacie, fabrykowane w Niemczech. Na pierwszy rzut oka wydaje nam się, że jesteśmy w fabryce armat. Przy

pomocy takich to właśnie teleskopów dokonywa się obserwacja układu planetarnego z najwyżej poło­

żonego w Europie obserwatorjum na szczycie Jung­

frau (na wysokości 3475 m.) wśród wiecznych lo­

dów i śniegów.