Scenariusz lekcji – Wyżyny Polskie – część wschodnia
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
- uczeń zna terminy: kras, lessy, margle, wąwóz, parów,
- uczeń zna położenie oraz podział fizyczno-geograficzny pasa wyżyn wschodnich, - uczeń zna i podaje powody tworzenia parków narodowych w pasie wyżyn wschodnich, - uczeń zna i podaje przykłady form krasu w lessach,
- uczeń umie wskazać na mapie granice Wyżyn Polskich, - uczeń wymienia cechy krajobrazu pasa wyżyn wschodnich.
b. Umiejętności
- uczeń potrafi wyjaśnić zjawisko tworzenia się wąwozów i parowów,
- uczeń potrafi wyjaśnić zróżnicowanie klimatyczne pasa wyżyn wschodnich, - uczeń potrafi objaśnić sposób powstawania wodospadów na rzekach Roztocza, - uczeń potrafi ocenić warunki przyrodnicze Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, - uczeń wykazuje związki miedzy budową geologiczną, a rzeźbą terenu,
- uczeń potrafi ocenić możliwości rozwoju gospodarczego pasa wyżyn wschodnich.
2. Metoda i forma pracy
Formy pracy: praca indywidualna lub grupowa.
Metody: praca z mapą, praca z tekstem źródłowym (tekst z podręcznika) – karta pracy.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik „Planeta 3” (str. 180 – 182) , Atlas geograficzny „Polska, kontynenty, świat” PPWK
„Nowa Era” lub Ilustrowany Atlas Świata Wyd. Rożak, Szkolny słownik geograficzny J. Flisa, fragmenty filmu edukacyjnego na kasecie VHS Wyżyny Polskie (środowisko przyrodnicze i gospodarka) Geografia dla klas VIII wyd. M. Rożak, karty pracy.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
- część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności)
- nauczyciel zadaje pytania sprawdzające materiał z poprzedniej lekcji, np.:
omów i wskaż na mapie obszary występowania form krasowych
omów charakterystyczne cechy ukształtowania Wyżyny (Śląskiej, Krakowsko- Częstochowskiej, Kielecko-Sandomierskiej , Niecki Nidziańskiej)
jakie surowce mineralne eksploatowane są w zachodniej części wyżyn? itp.
jakie formy ochrony przyrody znajdują się na terenie zachodniej części Wyżyn Polskich?
b. Faza realizacyjna
- nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji „Wyżyny Polskie – lczęść wschodnia”, wyjaśnia cele lekcji, podaje wymagania edukacyjne i rozdaje każdemu uczniowi karty pracy,
- nauczyciel podaje czas na rozwiązanie zadania (samodzielnie ok. 25 – 30 min., w zespole – krócej),
- praca indywidualna w oparciu środki dydaktyczne (podręcznik, atlasy, słownik); uczniowie wykonują zadania z karty pracy,
- nauczyciel kontroluje ich pracę, pomaga i wyjaśnia
- nauczyciel prosi 1 – 3 uczniów o zaprezentowanie rozwiązanej karty pracy - nauczyciel ocenia pracę uczniów – zbiera pozostałe karty do sprawdzenia i oceny.
c. Faza podsumowująca
- nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i utrwalające wiadomości, np.:
wymień charakterystyczne cechy ukształtowania Wyżyny ...(Lubelskiej, Roztocza).
jakie surowce mineralne eksploatowane są we wschodniej części wyżyn?
na jakiej rzece znajdują się progi skalne i co jest przyczyną ich powstania?
wyjaśnij określenie wąwóz (parów, szypoty, szumy, margle, less)
jakie rośliny uprawiane są na terenie Wyżyny Lubelskiej?
Wskazówka : wprowadzeniem do lekcji lub jej podsumowaniem mogą być fragmenty filmu edukacyjnego na kasecie VHS „Wyżyny Polskie” (środowisko przyrodnicze i gospodarka), Geografia dla klas VIII wyd. M. Rożak
5. Bibliografia
1. Atlas geograficzny – „Polska, kontynenty, świat”, Wydawnictwo „Nowa Era” Redakcja Kartograficzna Wrocław 2005.
2. Ćwiklińska Ewa, Wawrzkiewicz Anna, Zeszyt ćwiczeń do geografii Planeta 3 Geografia fizyczna i społeczno-ekonomiczna Polski, Wydawnictwo M. Rożak Gdańsk –Straszyn.2004.
3. Czekańska Zdzisława, Wojtkowicz Zofia, Aktywne metody w edukacji geograficznej.
Propozycje metodyczne do pracy z uczniem w gimnazjum część I i II, SOP Toruń 1999.
4. Flis Jan, Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1982.
5. Ilustrowany Atlas Świata dla gimnazjum, Wydawnictwo Rożak. Straszyn k. Gdańska 2006 6. Książka nauczyciela zintegrowana z podręcznikiem „Planeta 3” Wydawnictwo M. Rożak.
Gdańsk –Straszyn 2004.
7. Szubert Mariusz. Podręcznik do geografii „Planeta 3”.Geografia fizyczna i społeczno- ekonomiczna Polski ,Wyd. M. Rożak Gdańsk –Straszyn.2004.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
