• Nie Znaleziono Wyników

2020-12-17 1

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "2020-12-17 1"

Copied!
25
0
0

Pełen tekst

(1)

Żywność modyfikowana genetycznie – szansa czy zagrożenie?

dr n. med. Małgorzata Blatkiewicz Zakład Biologii Medycznej

CZYM JEST BIOTECHNOLOGIA?

„bios – życie,

technos – technika, oraz logos – myślenie”

•Europejska Federacja Biotechnologii (EFB) integracja nauk przyrodniczych i inżynieryjnych w celu osiągnięcia zastosowań organizmów, komórek lub ich części oraz molekularnych analogów dla pozyskania produktów i usług.

•Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) oznacza zastosowanie technologiczne, które używa systemów biologicznych, organizmów żywych lub ich składników, żeby wytwarzać lub modyfikować produkty lub procesy w określonym zastosowaniu.

CZYM JEST BIOTECHNOLOGIA?

„bios – życie,

technos – technika, oraz logos – myślenie”

BIOTECHNOLOGIA – interdyscyplinarna dziedzina

nauki obejmująca różne kierunki technicznego

wykorzystania materiałów i procesów biologicznych

(2)

Podział biotechnologii

• Tradycyjna wykorzystuje do produkcji przemysłowej drobnoustroje, komórki lub całe organizmy roślin i zwierząt bez zmian w aparacie genetycznym.

Nowoczesna stosuje metody inżynierii genetycznej w celu dostosowania drobnoustrojów lub komórek eukariotycznych organizmów do potrzeb produkcyjnych.

Inżynieria genetyczna

Ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych. Polega ona na wprowadzaniu do komórek organizmu, którego cechy chcemy zmienić (biorcy), określonego odcinka DNA innego organizmu (dawcy)

Organizm transgeniczny

Organizmy, których materiał genetyczny

został zmieniony z wykorzystaniem metod

inżynierii genetycznej.

(3)

Rodzaje modyfikacji transgenicznych

1. Zmiana aktywności genów

naturalnie występujących w danym

organizmie (np. w celu zmniejszenia aktywności jakiegoś genu)

2. Wprowadzenie do organizmu dodatkowych kopii jego

własnych genów (np.

namnożenie pożądanych cech - barwa, zawartość cukru).

3. Wprowadzenie genu pochodzącego z organizmu innego gatunku

- obce DNA (np. geny z bakterii glebowych do roślin uprawnych)

Źródło: Ustawa o GMO, z 22.VI.2001

Organizm modyfikowany genetycznie (GMO)

GMO to żywy organizm, który może mutować, rozmnażać się, krzyżować z innymi żywymi organizmami, a także może

się w środowisku przemieszczać.

GMO- to organizm, w którym materiał genetyczny został zmieniony w sposób

nie zachodzący w warunkach naturalnych

FlavrSavr - pierwsza komercyjna, zmodyfikowana genetycznie roślina uprawna i jadalna dopuszczona do spożycia przez ludzi – 1994 r. Wycofane w 1997r.

(4)

FlavrSavr - ze względu na dużą zawartość miąższu wykorzystywany do produkcji gęstych przecierów oraz keczupów.

GRAPPLES - krzyżówka winogrona z jabłkiem

(5)

PLUOTS - krzyżówka śliwki i moreli

TANGELO - krzyżówka mandarynki i grejpfruta

Sałata zawierająca gen insuliny

GRAISIN

LEMATOS – krzyżówka pomidora z cytryną

(6)

- Japończycy stwierdzili, że transport tych dużych, kulistych owoców jest mało ekonomiczny niewygodny.

- Genetyczna modyfikacja nadała im całkiem nowy, oryginalny kształt.

Arbuzy w kostkach wynik GMO?

(7)

➢ soja czy kukurydza, są powszechnie uprawiane w Ameryce Płn i Południowej;

➢ w 2004 roku zasiane było tymi uprawami 81 mln ha, tj. połowa ziemi rolnej na świecie;

➢ 8 mln rolników w 17 krajach świata zasiało rośliny transgeniczne;

➢ Europa: jedynie w Hiszpanii można spotkać zmodyfikowaną kukurydzę (jej uprawa zajmuje 60 ha) oraz soję w Rumunii;

➢ stosowanie odmian GMO zwiększyło plony - w Hiszpanii o 6 proc., a w Rumunii o 31 proc.

Rośliny GMO

• Herbicydy (łac. herba - trawa, caedo - zabijać) – rodzaj pestycydów służących do selektywnego lub nieselektywnego zwalczania chwastów w uprawach. Ich stosowanie może

stanowić uzupełnienie mechanicznych zabiegów pielęgnacyjnych.

• Pestycydy (łac. pestis – zaraza, pomór; caedo – zabijam) – syntetyczne lub naturalne substancje używane do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych, ale także zwierząt, ludzi, produktów żywnościowych, oraz do

niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach.

❑ naukowa i gospodarcza ekspansja kilku światowych gigantów agrobiznesu :

Monsanto, Syngenta, Pioneer, Dupont, Bayer

Firmy te mają :

❑ główną pulę patentów na metody modyfikacji roślin

❑ nieograniczone wpływy na obrót produktami takimi jak ziarno GM,

❑ wytwarzane przez te same koncerny środków dla ochrony roślin i produkcji rolnej.

❑ miliony hektarów powierzchni obsiewanych roślinami transgenicznymi to potężna broń w rękach wielkich producentów.

Rośliny GMO

(8)

poprzez uprawę roślin GM uzyskamy wyższe plony

zwiększenie plonów zlikwiduje głód na świecie

zmniejszając zużycie pestycydów uzyskamy czystą zdrową żywność

zwiększy się zysk rolnika ,a jednocześnie spadną ceny żywności

wprowadzenie upraw GM roślin nie doprowadzi do degradacji ekosystemów

złoty ryż wyleczy chore na ślepotę zmierzchową i kseroftalmię dzieci

żywność pochodzącą z roślin modyfikowanych genetycznie jest przebadana i w pełni bezpieczna

GMO - obietnice

Odporność na herbicydy - chemiczne środki ochrony roślin

Odporność na szkodniki (modyfikacja Bt)

Odporność na choroby wirusowe, bakteryjne, grzybicze

Odporność na niekorzystne warunki środowiska (zasolenie, metale ciężkie, mróz susza)

Poprawa lub nadanie nowych cech jakościowych (smak, wygląd, nasycenie kolorytu, szczepionki w warzywach)

GMO - cele modyfikacji

- tolerancja na glifosat, składnik herbicydów, substancja hamującą działanie enzymu, który bierze udział w powstawaniu aminokwasów aromatycznych, - glifosat jako składnik aktywny - RoundUp Ready ( Monsanto);

- herbicyd i kukurydza na niego odporna są sprzedawane "w komplecie"

przez jedną firmę biotechnologiczną.

- pozwala to na stosowanie herbicydów bez obawy o zniszczenie plonów.

- kukurydza GA21 - wprowadzenie do jej genomu zmienionego genu enzymu, który produkował w roślinie nową, nieczułą na glifosat syntazę EPSPS.

- metoda: fizyczne wstrzelenia w komórki roślinne nowego genu naniesionego na mikronośnikach przy pomocy "armatki genowej".

- GA21 uprawiana jest w Stanach Zjednoczonych od 1996 roku. Jako żywność sprzedawana jest także m.in. w Australii, Kanadzie, Japonii, Argentynie.

Kukurydza GA21

(9)

- odporna na larwy owadów (z gatunku: Diabrotica virgifera, rodzina: Coleoptera) żywiących się korzeniami,

- geny nadające odporność na szkodniki zostały przeniesione z bakterii glebowej Bacillus thuringensis (Bt)

- produkowane jest owadobójcze białko Cry - białko toksyczne dla owadów z innej rodziny niż Cloeoptera, jak i dla człowieka!

- Komisja Europejska w sierpniu 2005 wydała już zgodę na import tej kukurydzy, jednak wyłącznie dla wykorzystania ich jako pasze.

Kukurydza MON863

Diabrotica virgifera - ostatnio autoryzacja 3 nowych odmian

kukurydzy genetycznie zmodyfikowanej MON88017, MON89034, 59122xNK603 wykorzystanych do produkcji żywności i pasz.

Oporność owadów na toksynę Bt

1.u szkodnika bawełny motyla słonecznicy orężówki (Helicoverpa armigera) stwierdzono wytworzenie oporności na toksynę- Cry1Ac pozwalająca na tolerowanie 275-krotnie wyższej dawki tej toksyny.

1. Ponad 70 % osobników tej populacji przeżywała na bawełnie wytwarzającej toksynę Cry1Ac

Obietnica: wprowadzenie upraw GM roślin doprowadzi do zmniejszenia degradacji

ekosystemów

Słonecznica orężówka (Helicoverpa

armigera)

larwa żerująca na bawełnie, pomidorach i

kukurydzy

Bacillus thuringensis

• Odkryta w Japonii w 1901 roku

• Bakterie te można znaleźć niemal wszędzie i na każdej szerokości geograficznej

• Bakterie te produkują toksynę Bt o strukturze krystalicznej - Biologiczna nazwa tego białka to Cry.

• Cry ma właściwości toksyczne. Aktywność ta ujawnia się w takich grupach stworzeń, jak: motyle, muchówki, chrząszcze, błonkoskrzydłe, równoskrzydłe, prostoskrzydłe, wszoły. Pojedyncze białko Bt nie jest toksyczne dla wszystkich organizmów z tych grup, ale tylko dla niektórych przedstawicieli (działa specyficznie).

(10)

Bacillus thuringensis

• Białka Bt zbudowane są z 3 domen. Gdy białko znajduje się w przewodzie pokarmowym owada o niskim pH, ulega aktywacji, a jedna z domen rozpoznawana jest przez specyficzne receptory znajdujące się w komórkach nabłonkowych jelita cienkiego. Po połączeniu się z receptorem, kolejna domena tworzy w błonach komórkowych niewielkie kanały. To z kolei powoduje zaburzenie przepuszczalności błon komórkowych i w efekcie lizę komórek jelita. Dochodzi również do wnikania bakterii jelitowych do krwiobiegu i zakażania organizmu. Owad umiera.

• Cały hokus-pokus polega na tym, że aby którekolwiek z licznej grupy białek Bt wykazywało toksyczność, musi istnieć w komórkach nabłonkowych receptor, które owe białko rozpozna.

• Ludzie takich receptorów nie posiadają, więc białko nie może wywołać lizy komórek (toksyczności) - o tym fakcie najczęściej zapominają „eksperci GMO”

Toksyna Bt/Białka Bt/Białka Cry są nadal uważane za całkowicie bezpieczne dla człowieka.

Bakłażan Bt - sukces o którym nikt nie mówi?

(11)

Bakłażan Bt

- podstawowy składnik w diecie państw Azjatyckich, szeroko rozpowszechniona uprawa (Bangladesz

ok. 50 000 ha).

- szkodnik niszczy liście i kwiatostany oraz żeruje w miąższu bakłażanów (straty od 30 do 60%)

- Opryski wykonywane są 2-3 x w tygodniu, co w skrajnych przypadkach przekłada się nawet do 100 oprysków w okresie wegetacji rośliny.

Leucinodes orbonalis

Bakłażan Bt

- częste opryski = wzrost kosztów uprawy o 35-40 % - zagrożenie zdrowia rolników - ręcznie wykonywane opryski + czasochłonne

Bakłażan Bt - korzyści

- redukcja zużycia insektycydów;

- ograniczenie kosztów upraw;

- zwiększenie plonów (w efekcie też zysk rolników);

- polepszenie produktów;

- ograniczenie negatywnego oddziaływania upraw na organizmy niedocelowe (czyli na środowisko).

Pierwsze rezultaty badań dały rewelacyjne wyniki (2015-2016 r.) 505 rolników Bt, 350 konwencjonalnych

- zysk 2151 $ z hektara (konwencjonalne 357$ - co potwierdzono także w drugim niezależnym badaniu) - 6-krotna różnica!!!

- zmalała ilość zużycia insektycydów (w Bt o 61% mniej niż w konwencjonalnej)

(12)

Bawełna Bt - sukces, który przerodził się w porażkę

Bawełna Bt - Burkina Faso

- 2008 r. rozpoczęcie pilotażowych upraw - Monsanto uważało, że to obiecujący rynek (sprawnie działająca administracja państwowa, obecność firm nasiennych, dostępność kredytów dla rolników, rozwinięty sektor przemysłu tekstylnego - nadzieja na zwrot z inwestycji).

- kilka lat eksperymentalnych potwierdziło wysoką odporność odmian Bt na szkodnika (wyższe plony) - jednak Monsanto wykonywało testy z wykorzystaniem odmian amerykańskich, nacisk władz Burkina Faso na wprowadzenie do krajowych odmian.

Bawełna Bt - Burkina Faso

- powstały 3 odmiany FK290, FK37, STAM 59A.

- Odmiany te zyskały dużą popularność wśród

rolników - aż 70% uprawianej przez rolników

bawełny, to GMO (ponad 140 tys. rolników) -

tendencja ta utrzymała się do 2015 roku.

(13)

Bawełna Bt - Burkina Faso

Koszta - wyższa cena GM za materiał siewny (60$ - konwencjonalna 2$)

Zyski - plony było o 22% wyższe, a zyski o 50%, spadek liczby oprysków z 6 (konwencjonalne) do 2 zabiegów (GMO) Spadek liczby zatruć środkami ochrony roślin.

Bawełna Bt - Burkina Faso

Co z jakością włókna?

Do 2008 - jakość premium - uzyskane włókna na srodze klasycznych krzyżówek

Włókna charakteryzowały się większą długością, wytrzymałością, jednorodnością.

„Duma narodowa”

Bawełna Bt - Burkina Faso

Co się stało po stworzeniu odmiany Bt?

- spadek jakości włókien (w stosunku do konwencjonalnych upraw) - w latach 2013/2014 ok. 66% włókien były klasyfikowane jako niskiej jakości (w 2006 było to tylko 20%)

- straty na 2018 rok - 84 mln $

Dlaczego?

- nacisk rządu na szybkie wprowadzenie odmiany Bt do hodowli, - niedostateczne testy polowe,

- brak reakcji na informację od twórców bawełny Bt o ewentualnym wpływie „genu Bt” na jakość włókien

(14)

➢ soja czy kukurydza, są powszechnie uprawiane w Ameryce Płn i Południowej;

➢ w 2004 roku zasiane było tymi uprawami 81 mln ha, tj. połowa ziemi rolnej na świecie;

➢ 8 mln rolników w 17 krajach świata zasiało rośliny transgeniczne;

➢ Europa: jedynie w Hiszpanii można spotkać zmodyfikowaną kukurydzę (jej uprawa zajmuje 60 ha) oraz soję w Rumunii;

➢ stosowanie odmian GMO zwiększyło plony - w Hiszpanii o 6 proc., a w Rumunii o 31 proc.

Rośliny GMO

Badania Uniwersytetu w Kansas prowadzone w okresie 3 lat pokazały, że uprawy soi modyfikowanej genetycznie dostarczały o 10%

mniejszych plonów, niż naturalna soja.

„Niższa cena” produktów modyfikowanych genetycznie jest skutkiem subsydiów, a nie większej wydajności roślin GMO.

Obietnica I: Rośliny GM dadzą wyższy plon

(15)

Obietnica: Zmniejszając zużycie pestycydów uzyskamy czystą żywność

- Obecność pozostałości Roundup, produktów jego rozkładu i substancji technologicznych wywołuje zaburzenia rozrodu : hamowanie procesów

podziału komórek zarodka, uszkodzenie komórek łożyska a także zaburzenia syntezy hormonów sterydowych .

Walsh Lance P.:Roundup Inhibits Steroidogenesis by Disrupting Steroidogenic Acute Regulatory (StAR) Protein Expression.

Environ Health Perspect. 108, 769-776, (2000)

- Obecność toksyny Cry w produktach roślinnych może mieć wpływ na funkcje jelit także u ssaków ( silna reakcja immunologiczna na Cry 1Ac a także obecność receptorów pCry 1 Ac w śluzówce jelita cienkiego myszy ) Vasquez- Pardon R.I. i wsp. Biochem. Biophis. Res. Com. 2000

Obietnica: Zwiększy się zysk rolnika a jednocześnie spadną ceny żywności

Wydajność i opłacalność upraw GMO w porównaniu z konwencjonalną soją wg danych z USA

Obietnica: Zwiększy się zysk rolnika a jednocześnie spadną ceny żywności

1. firma sprzedaje rolnikom ziarno siewne GMO, ale pozostaje właścicielem materiału genetycznego tej rośliny. Praktyka patentowania praw „własności intelektualnej” do całego genomu roślin i zwierząt GMO zyskała sobie miano „patentu na życie”.

2. rolnik podpisuje z firmą kontrakt, w którym zobowiązuje się, że:

- co roku kupi od firmy ziarno siewne GMO oraz chemikalia i będzie płacił opłatę licencyjną za używanie własności intelektualnej (patentu na życie),

- nie będzie uprawiał nasion uzyskanych z zeszłorocznych plonów, - zezwala inspektorom firmy na kontrolę swoich pól.

- jeżeli rolnik złamie umowę i zostanie ukarany finansowo przez firmę, musi podpisać poufne oświadczenie, że nie będzie o tym rozmawiał z mediami

(16)

Obietnica: wprowadzenie upraw GM roślin doprowadzi do zmniejszenia degradacji

ekosystemów

Powstawanie chwastów opornych na glifosat 1. chwast : horseweed, a polskiej przymiotno Kanadyjskie, który stwierdzono w uprawach soi GM w roku 2000 w jednym stanie, teraz w 14 stanach USA oraz w Brazylii i Chinach.

1. W Argentynie i USA chwast o nazwie ang. Johnsongrass, polskiej sorgo alpejskie rozplenia się w uprawach soi RR.

2.Najpewniej powstawanie chwastów opornych na glifosat zredukuje korzyści z upraw np. soi RR wynikające z oszczędności w technikach uprawy ziemi i zabiegów agrochemicznych;

3.Przewiduje się, że w ciągu 3 do 4 lat wielkim problemem

„będzie epidemia chwastów opornych na glifosat”

(17)

Obietnica: złoty ryż wyleczy chore na ślepotę zmierzchową i kseroftalmię dzieci

➢Złoty ryż, czyli produkt wyposażony w beta-karoten (prowitaminę A) według reklam przemysłu inżynierii genetycznej, pomoże uchronić tysiące dzieci od ślepoty i miliony głodujących od innych chorób wynikających z niedoborów witaminy A.

➢ Jednak proste wyliczenie w oparciu o dane producenta pokazuje, że dorosła osoba musiałaby zjeść przynajmniej 12 porcji normalnej – 300- gramowej racji ryżu, żeby zaspokoić zalecaną ilość prowitaminy A, (3,6 kg ryżu, po ugotowaniu -9 kg).

➢Badania przeprowadzone w Bangladeszu wykazały, że 75g indyjskiego szpinaku – taniej, całorocznej, zielonolistnej rośliny dostarcza wystarczającą dzienną dawkę witaminy A. (Haskell et al., 2004).

Kanadyjska agencja ds. bezpieczeństwa żywności – Health Canada, opublikowała opinię nt. bezpieczeństwa genetycznie modyfikowanego ryżu – Golden Rice (Złoty ryż). Health Canada stwierdza, iż Złoty ryż nie stanowi dla zdrowia dodatkowego ryzyka i nie różni się składem w porównaniu do swoich konwencjonalnych odpowiedników dostępnych na rynku (oczywiście poza zwiększoną zawartością prowitaminy A).

Kanada, 2018

Innate Potato

(18)

Innate Potato

Ziemniaki Innate to nie tylko mniej szkodliwego akrylamidu, ale również korzyści dla środowiska wynikające z drugiej jego cechy – ograniczonego brązowienia. Znany każdemu konsumentowi efekt czarnienia ziemniaków jest przyczyną znacznych strat bulw już od etapu przechowywania.

Szacuje się, że gdyby wszystkie uprawiane w USA ziemniaki (łącznie 18 mln ton) były odmianami Innate, to w wyniku ograniczenia strat zmniejszyłyby się koszty produkcji o 90 mln dol.; zużycie wody spadłoby o ok. 25 mld litrów; o 27 mln kg zmniejszono by emisję CO2

Ziemniaki Innate posiadają wszelkie niezbędne cechy, by zostać zaakceptowane przez organizacje anty-GMO. Jest to produkt niosący bezpośrednie korzyści konsumentom, a nie spełniającym oczekiwania rolników. Ich uprawa może przyczynić się do zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko. Można znacznie ograniczyć marnowanie żywności (tak głośny w ostatnich czasach temat). Nie zawiera on żadnych „obcych genów” pochodzących od niespokrewnionych gatunków (wykorzystano dodatkowe kopie genów ziemniaka). A co chyba najważniejsze, został opracowany przez niezależną firmę niezwiązaną ze znienawidzonymi gigantami branży agrobiotechnologicznej.

Ciekawym aspektem związanym z ziemniakami Innate jest to, że firma J.R. Simplot jest głównym dostawcą frytek dla sieci McDonalds. Przedstawiciele sławnej sieci fast-foodów szybko zareagowali na pierwsze internetowe insynuacje, że od teraz będą truć swoich klientów GMO i oświadczyli, że nie będą sprzedawać w swych lokalach frytek zrobionych z zamienników Innate . epiej truć akrylamidem, niż stać się obiektem ataków organizacji anty-GMO, które nie raz udowodniły, że potrafią prowadzić skuteczny czarny PR

20.11.2015

FDA zezwoliła na sprzedaż i konsumpcję pierwszego zwierzęcia GM

• Do genomu łososi AquAdvantage wprowadzono dodatkową kopię genu kodującego hormon wzrostu. Skopiowany został z odmiany łososia pacyficznego – czawyczy. Wprowadzony transgen zawiera również krótką sekwencję DNA – promotor („włącznik”) z węgorzycy – dzięki czemu hormon wzrostu produkowany jest stale, a nie jak u konwencjonalnego łososia tylko w lecie. Modyfikacja łososia spowodowała, że osiąga on rozmiary „dorosłego” osobnika w 16-28 miesięcy, podczas gdy konwencjonalnym łososiom zabiera to 36 miesięcy.

• Dzięki ulepszeniu łososi zdecydowanie spaść powinny koszty hodowli. Przedstawiciele firmy dowodzą także, że tego typu modyfikacje mogą pozytywnie wpłynąć na zmniejszenie procederu nadmiernego odławiania ryb w morzach.

Łosoś w kanadzie 2017

Łosoś GMO już w sprzedaży. Po ćwierć wieku od narodzin.

Na razie w Kanadzie. Firma AquaBounty Technologies poinformowała niedawno, że właśnie wprowadziła kilka ton swojego łososia na rynek kanadyjski. Kanada stała się więc pierwszym krajem, w którym można kupić genetycznie

modyfikowanego łososia.

(19)

Olej z soi GMO może pomóc w walce z epidemią otyłości?

Spożywanie oleju sojowego uzyskiwanego z genetycznie modyfikowanej soi Plenish może

prowadzić do obniżenia nadwagi – na takie zjawisko wskazują rezultaty badań, których wyniki opublikowano na początku października

w czasopiśmie „Scientific Reports”.

W roślinie „wyciszono” gen enzymu desaturazy omega-6 odpowiedzialnej za syntezę wielonienasyconego kwasu linolowego powstającego z kwasu oleinowego. Obecność dużej

ilości (ok. 65 proc.) wielonienasyconych kwasów (np. kwas linolowy) powoduje niestabilność olejów sojowych. Z tego powodu są one poddawane procesowi utwardzania (stabilizacji).

Niestety skutkuje on powstawaniem szkodliwych dla zdrowia tłuszczów typu trans.

Olej z soi GMO może pomóc w walce z epidemią otyłości?

Olej z soi GMO może pomóc w walce z epidemią otyłości?

Obniżenie ekspresji desaturazy w soi Plenish skutkowało zwiększeniem poziomu korzystnego kwasu oleinowego do 75 proc. (konwencjonalna soja zawiera jedynie 22 proc.). Dodatkowo o 20 proc. zmniejszyła się zawartość

nasyconego („złego”) kwasu palmitynowego. Ilość niestabilnego wielonienasyconego kwasu linolenowego spadła poniżej 3 proc.

(20)

Olej z soi GMO może pomóc w walce z epidemią otyłości?

Myszy będące na diecie zawierającej olej soi GM (Plenish) charakteryzowały się mniejszą nadwagą o ok. 15 proc. w stosunku do grupy, której karma

zawierała olej z konwencjonalnej soi. Zwierzęta charakteryzowały się również mniejszą opornością na insulinę. Efekty były identyczne z tymi, jakie

obserwowano u grupy zwierząt, których karma zawierała oliwę z oliwek.

Pomidor o zwiększonej ilości „korzystnych substancji”

np. antyoksydantów

- prowitaminy A - 169%

- Likopen - 111%

- Skwalen - 210%

- Fitosterole - 94%

- Witamina E - 494%

Amore pomidore

- Modyfikowana pszenica o zmniejszonej zawartości glutenu

Hiszpania

(21)

Włoscy naukowcy opublikowali metaanalizę nt. skutków uprawy kukurydzy GM z okresu 21 lat (od 1996 do 2016 roku).

Analiza 76 badań naukowych jednoznacznie wskazała, że kukurydza GM przewyższa swoje konwencjonalne odpowiedniki. Plony kukurydzy GM są wyższe o 5 do 24%.

Kukurydza GM zawiera prawie 29% mniej toksycznych mykotoksyn, 30% mniej fumonizyn i 36% mniej trychotecenów. Substancje wytwarzane przez pleśnie są szkodliwe dla człowieka.

Dodatkowo modyfikowane uprawy przyczyniają się do zmniejszenia użycia toksycznych dla ludzi środków owadobójczych, grzybobójczych i bakteriobójczych na roślinach

Włochy

Doniesienia

naukowe/Publikacje/Raporty:

1. Glifosat (stosowany w uprawach GMO) jednym z najmniej toksycznych środków dla pszczół. Ciekawostka – perytroidy, stosowane w rolnictwie ekologicznym, w trójce najbardziej zabójczych. To wyniki analizy toksyczności 42 pestycydów powszechnie stosowanych w rolnictwie.

2. Genetycznie modyfikowane rośliny w 10-cio pokoleniowym badaniu skarmiania przepiórek japońskich – ocena parametrów produkcyjnych i zdrowotnych. Nie stwierdzono negatywnego wpływu soi GM lub kukurydzy GM na zdrowie przepiórek. Badania realizowane przez polskich naukowców.

3. Zmiany wpływu upraw głównych roślin użytkowych w USA na środowisko. Dzięki uprawie kukurydzy GM i bawełny GM negatywny wpływ na lokalny ekosytem zmniejszył się o 50%. W uprawie soi negatywny wpływ wzrósł trzykrotnie z powodu rozszerzenia zasięgu szkodników upraw, co przełożyło się na wzrost zużycia insektycydów (co nie ma związku z GMO).

4. W Bangladeszu zakończył się pierwszy rok doświadczeń polowych Złotego ryżu – wyniki są zadowalające. Daje to szansę na to, że już w 2018 roku Złoty ryż będzie mógł być uprawiany przez rolników Złoty ryż powstał w ramach

humanitarnego projektu, którego celem jest walka z niedoborem witaminy A. Ma być udostępniany rolnikom za darmo.

Doniesienia

naukowe/Publikacje/Raporty:

(22)

5. Zgodnie z oczekiwaniami amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła do użycia pierwszą terapię genową modyfikująca układ odpornościowy chorego

„Nowa terapia w leczeniu białaczki polega na tym, że od chorego pobierane są miliony limfocytów T komórek odpornościowych, które są „żołnierzami” układu immunologicznego. Następnie w laboratorium komórki te są modyfikowane genetyczne przy użyciu unieszkodliwionego wirusa HIV. Patogen ten przemyca do komórek limfocytów T fragment DNA, dzięki któremu mogą one bardziej aktywnie zwalczać komórki nowotworowe. Potem limfocyty są wstrzykiwane do organizmu chorego.

Japońscy naukowcy uzyskali błękitne chryzantemy dzięki genetycznej modyfikacji komórek roślinnych

• Watykan. Kardynał Robert Sarah – prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów – poinformował że przyjmowana przez wiernych hostia może być wyprodukowana z wykorzystaniem genetycznie modyfikowanych organizmów.

• USA. Tytoń bez nikotyny – by pomóc rzucić nałóg

palenia. Marihuana bez THC – by można było na szerszą

skalę korzystać z zalet medycznej marihuany. Obie

rośliny opracowano w laboratoriach firmy 22nd Century

(23)

Złoty banan

Skrzyżowanie banana z Papui Nowej Gwinei z bananem Cavendish.

Nowe banany zostały zaprojektowane tak, by miały więcej prowitaminy A niż ich standardowa odmiana. Australijscy badacze donoszą, że "złote banany" zawierają aż 4 razy więcej witaminy.

(24)

Historyczna decyzja - dopuszczono do genetycznej modyfikacji zarodków

Zespół z Instytutu Francisa Cricka jako pierwszy dostał zgodę na wprowadzanie genetycznych zmian do zarodków powstałych po zapłodnieniu in vitro.

• Brytyjska instytucja nadzorująca kwestie sztucznego zapłodnienia, in vitro i badań nad embrionami, Human Fertilisation and Embryology Authority, po raz pierwszy wydała zgodę na wprowadzenie genetycznych zmian do zdrowych ludzkich zarodków.

• Celem badania jest poznanie mechanizmów działających w pierwszych siedmiu dniach rozwoju zarodka - do fazy około 200 komórek. Ma ono polegać na wyłączaniu poszczególnych genów, by poznać ich rolę w pierwszych etapach wzrostu zarodka. W efekcie badacze chcą dowiedzieć się, dlaczego około 50 procent zapłodnionych komórek jajowych przestaje się rozwijać, a wyniki pomogą nie tylko usprawnić procedury zapłodnienia in vitro, ale też poznać przyczyny wielu rodzajów bezpłodności. Identyfikacja genów, które mogą być przyczyną zatrzymania rozwoju zarodka, może sprawić, że w procedurach in vitro uda się ograniczyć liczbę zarodków potrzebnych do przeprowadzenia skutecznego zapłodnienia. Niezależnie od wyników badań rozwój zarodków zostanie przerwany po siedmiu dniach, a komórki będą zniszczone.

Komisja Europejska autoryzowała 5 modyfikacji roślin GM, które będą mogły być wykorzystywane do produkcji żywności i/lub pasz.

W dwóch przypadkach: kukurydza MON87427xMON89034xNK603 i kukurydza 1507xMON810xNK603, mowa jest o nowych GMO dopuszczonych na rynek europejski.

W przypadku dwóch kolejnych kukurydz: DAS-59122-1 i GA21 oraz buraka cukrowego H7-1, Komisja Europejska odnowiła autoryzację.

Każda z powyższych roślin GM była niezależnie oceniana pod kątem bezpieczeństwa stosowania przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).

GM ryż pomoże w walce z HIV?

(25)

Genetycznie zmieniony pomidor

do szybkiej hodowli w mieście

Cytaty

Powiązane dokumenty

Alkohol jest trujący dla płodu i może powodować uszkodzenie mózgu. Picie alkoholu podczas ciąży może spowodować u płodu zespół alkoholowy

· Poprawę funkcjonowania organizacji- planowanie strategiczne ma za zadanie opracowanie koncepcji organizacji, przybliŜającej organizację do realizacji celów. · Reagowanie

 () argumenty funkcji, wyrazy tablic,

Tymczasem należy raczej oczekiwać, że rozumienie tych pojęć przez robota (lub SI) i reguł je łączących ukształtuje się na etapie jego uczenia się i kontrola projektanta nad

The content of the selected microelements in basil, savory and marjoram from organic cultivations depended on the species, locality and the year of cultivation.. The greatest amount

W dokumentach XHTML stosuje się specjalny prolog, który identyfikuje poziom uŜywanego języka XHTML 1.0. Jest on wstawiany jako pierwszy element dokumentu,

Marion Brandt, Agnieszka Haas, Andrzej Kątny, Sławomir Leśniak, Katarzyna Lukas, Danuta Olszewska, Mirosław Ossowski, Jan Sikora.. Rada Naukowa /

Kryzys ekologiczny prowadzi do zagrożenia życia na ziemi; wychowania - do narastania agresji i przemocy we wszystkich ludzkich skupiskach i na świecie; natomiast