20 gr. 2 0 gr.
CENY OGŁOSZEŃ: Po takioio 1 mm w 1 mpateie (azer. n p . 22 mm) 36 rr. W tekście 1 nim w 4 espalcie (« er. rap. 69 mm) 8.— Zt. Drobne ut Mowo 84 rr.
Piorweie Mowo ttuety druk (najwjriej 3 ołowa) 46 er.
Rok III. Nr. 238. Nadesłane, a nie namówione p n e i Redakcje reku ptay beda zwracane autoraen jedynie wówcwta ed>
doln<w<one motana enacjakl pecetowe na opłacenie prie aytkl zwrotnej. Prenumerata miesięczna 4.50 Zt z odnoszeniem do domu 5 Zl. Na prowincji dopłata
porta. Konto czekowe: Warszawa 658
T
K raków , piętek 10 października 1 9 4 1 .
Okrążenie Kilkn armii sowieckich
P r z e ła m a n ie śr o d k o w e j c z ę ś c i fro n tu .
W o jsk a n ie m ie c k ie d o ta r ły d o D larju p ola n a d m o r z e m Azowskiem *
\
Z głównej kwatery Wodza, 9 październi
ka- Naczelna komenda niemieckich tlł zbrojnych komunikuje:
Podczas gdy na Ukrainie operacjo ofen
sywne I pościgowe znajduje ale w pełnym toku, to rozpoczęty w dniu 2 października wyłom w środku frontu wschodniego dopro
wadził do potężnej bitwy wyniszczającej.
W samym tylko rejonie Wjazmy — Jak to Jut doniesiono w komunikacie nadzwyczaj
nym — otoczonych zostało kilka orm lj so
wieckich. Zmierzają ono nieubłaganie da swego zniszczenia.
Na zachód od Leningradu nie powiodła clę w nocy na 7 paidzlernika ponowna pró
ba wyładowania nieprzyjaciela, zanim zdo
ła ł on dotrzeć do wybrzeża.
W śmiałych atakach powietrznych trafia
no zostały ciężko poza całym sowieckim
Bolszewicy I z ą * orali
otaczający Leningrad.
Ryga, 9 października. Sowieckie oddzia
ły bojowe, okrążono w Leningradzie, znów podejmowały w dniu 7 października br.
bezskuteczne wysiłki, zmierzające do prze
bicia się przez linję bojową.
Na odcinku, zajmowanym przez pewien korpus arm ji niemieckiej bolszewicy chcie- li wymusić przebicie się, używając w tym celu wszelkich środków bojowych. Po u- przeduiem silnem przygotowaniu artyłe- ryjskiem ruszyli oni do ataku na niemiec
ki? pozycje, wspierani przez broń pancer
na i lotnictwo. Pozatem do akcji na ziemi przyłączyła się sowiecka kanonierka.
pVśród poważnych s tra t wojaka niemieckie Odrzuciły bolszewików. Z grupy sześciu atakujących pancernych wozów bojowych Otrącili oni cztery. Dwa wozy pancerne zostały zdemolowane przez oddziały nie
mieckie. natom iast dwa dalsze uszkodzone pociskami, bez ruchu utknęły przed pozy
cjam i niemieckiemi. Niemiecka artylerja zmusiła kanonierkę do wycofania się i za
przestania ognia.
Okrążony Leningrad ponownie był ca
lem nalotów niemieckich samolotów bojo
wych w nocy na I października br. Wśród dobrych warunków atmosferycznych, u- możliwiających doskonałą widoczność, Zrzucono wiele tysięcy kilogramów bomb rozpryskowych i zapalających. W bombar
dowanych objektach wybuchły liczne po
żary. Wskutek tych zwycięskich ataków dokonano ponownie poważnych spustoszeń w zakładach ważnych pod względem go- Bpodarczo-wojeunym.
W walkach pod Leningradom ciężka or- tyierja niemiecka biorzo wybitny udział w zwalczaniu jednostek sowieckiej marynar
ki wojennej, które ogniem swych dział o- krętowych usiłują wspierać swych towa
rzyszy broni, walczących na lądzie.
.Tuż w dniu 17 sierpnia br. działa pewnej niemieckiej baterji unieruchomiły celnym ogniem dwa krążowniki, znajdujące się w porcie w Leningradzie. Jeden z krążowni
ków został celnie trafiony w magazyn a- jnunicyjny, a drugi kilkoma pociskami bardzo poważnie uszkodzony.
W ciągu września arty lerja niemiecka zatopiła w poTcie leningradzkim ogółem 5 sowieckich statków handlowych, oraz n- azkodziła jeden dalszy tak poważnie, iż aj usiał wjechać na mieliznę.
W podobny sposób ogniem niemieckiej arty lerji poważnie uszkodzono urządzenia portowe w Leningradzie, Kronsztadzie i Oranienbaumie. Ponadto arty lerja nie
miecka udarem niła kilka prób wylądowa
nia. dokonanych przez bolszewików nad tayhrzeżam aasoki Jftaakiaę pod
frontem drogi transportowo I llnje kolejo
we. Liczno pociągi zostały zniszczone lub uszkodzone. Ostatniej nocy lotnictwo zaata
kowało ważne so względów wojennych u- rządzenia w Moskwie I Leningradzie.
Podczas otoków powietrznych na redę w Suezle został ostatniej nocy uszkodzony trafieniom bomby Jeden większy okręt handlowy.
Naloty nieprzyjaciela na teren Rzeszy nie miały miejsca.
Z głównej kwatery Wodza, 9 października.
Naczelna komenda niemieckich elł zbroj
nych komunikuje w dniu I-go paździer
nika:
W wyniku tmiałych operacyj, podjętych z rejonu od Dnlepropetrowske, pewna nie
miecka ormja pancerna, wzmocniona od
sowieckich dział okrętowych. Przy znisz
czeniu statków sowieckich, znajdujących się w Tallinie, wybitnie współdziałały dwie baterje artyleryjskie niemieckich wojak lądowych. Trzymały one bowiem
Oranienhaum - grobem sowieckiej floty wojennej.
Berlin, października. Równocześnie z so
wieckim portem wojennym Kronsztad, także i port Oranienhaum etanowi od ostat
nich dni września cel ciężkiej artylerji nie
mieckiej. Każdego dnia w porcie Oranien- baum granaty niemieckie spadały na okrę
ty wojenne | handlowe, które powodowały wśród nich pożary lub zatapiały poszcze
gólna Jednostki.
Oranienhaum leży na południowym brzegu Zatoki Fińskiej, w odległości 40 km od Leningradu, naprzeciwko wyspy Kotlin i portu Kronsztad. W dawnych czasach Oranienhaum, który . został zbudowany w 1714 roku na polecenie księcia Mensziko- wa przez pewnego architektę niemieckiego, tiosiadał jedynie znaczenie jako małe wil
lowe. przedmieście Leningradu i stanowił ulubione miejsce wycieczek.
Obecnie ze względu na to, iż stanowi on miejsce schronienia dla resztek sowieckiej floty bałtyckiej, znaczenie tego portu zna
cznie wzrosło. . W tym wcale nie dużym porede tłoczą, się okręty handlowe i wo
jenne. wszelkiego rodzaju, które wskutek zwycięskich operacyj niemieckiej m ary
narki wojennej i zaminowania Zatoki Fiń
skiej, nie mogą wypłynąć na morze.
W dniu 28 września niemiecka artylerja ostrzeliwała skutecznie Jeden z większych sowieckich okrętów wojennych w porcie Oranienhaum. sowieckie baterje nadbrze
żne, które usiłowały 27 września przyłączyć się do wałki na lądzie, zostały unieszkodli
wione. Tego samego dnia arty lerja niemie
cka ostrzeliwała ponadto okręty, stojące w przystani Oranienhaum. W dniach itO września i 1 października wzniecono poża
ry kilku sowieckich krążowników i okrę
tów handlowych, wśród których znajdował edę parowiec o pojemności 3000 b r t W ten sposób Oranienhaum każdego dnia stał pod ogniem artylerji niemieckiej. G ranaty nie
mieckie wywołały tam eksplozje i pożary.
Oprócz tego Oranienhaum poeiada lotni
sko floty powietrznej sowieckiej m arynar
ki. ora® stację iskrową o dużej sile. Kilka mniejszych doków i warsztatów naprawy dawniejszych okrętów uzupełniają znacze
nie wojskowe tego przedmieścia Lenin
gradu. Goapodorcae
działem! włockleml, węglerskiomi I słowa- cklemi, dotarła do morza Azowskiego i od
cięła odwrót 9-oJ arm jl sowieckiej, rozbitej frontalnie pod Melłtopolem.
Równocześnie wojska niemieckie I ru
muńskie kontynuowały z zachodu poóclg aa nieprzyjacielem. Udało się przytem Jed
nemu z zmotoryzowanych oddziałów zbroj
nych SS dotrzeć wzdłuż wybrzeża Morza Azowskiago aż do Berdjańska i tu połączyć się z oddziałami pancornemi, które przyby
ły z północy. Obecnie więc znajduje tlę tu
taj 1—7 dywlzyj nieprzyjacielskich, która, otoczone ze wszystkich stron, skazane są bezpośrednio na zagładę.
W pościgu za nleznaczneml resztkami pa- bitego nieprzyjaciela który usiłuje wycofać tle w kierunku na Rostow, oddział SS do
ta rł aż do Marlupola.
wolną od min przestrzeń wodną pod tak celnym ogniem, ii sowieckie statki wojen
ne zostały zmuszone do wycofania się w kierunku pól minowych, gdzie natknęły się na miny.
baum polega na znajdujących się tam ob
szernych i intensywnie uprawianych go
spodarstwach ogrodowych i rolniczych.
Lotnictwo fińskie bombardowało kolej murmańską.
Helsinki, 9 października. Fińskie pań
stwowe biuro informacyjne komunikuje:
W poniedziałek rano ponownie nieprzy
jacielski bombowiec usiłował z wielkiej wysokości bombardować miasto Ktoka w Zatoce Fińskiej. Wobec silnego ognia o- brony przeciwlotniczej bomby te spadły do morza.
W godzinach rannych inny bombowiec nieprzyjacielski zrzucił kilka bomb w po- bliżu Pervoe. Zraniona przytem została je
dna cywilna osoba, oraz uszkodzono powa
żnie jeden dom drewniany i częściowo dwa domy murowane. W godzinach popo
łudniowych pewna maszyna nieprzyjaciel
ska usiłowała hombordewać miejscowość Valkom, przyczem wszystkie bomby spa
dły do morza.
Własne siły lotnicze dokonały kilkakro
tnych nalotów na kolej murmańską, którą bombardowano na odcinku pomiędzy Kon- tupohja I Karhumaeki. Celuym pociskiem trafiono jeden pociąg, który stanął w pło
mieniach. Ponadto celnie zbombardowano magazyny pewnej stacji kolejowej. W dal
szym ciągu tej akcji ostrzeliwano kolum
ny samochodowe, przyczem kilka pojazdów spłonęło.
Nad górnym biegiem Świru zestrzelono w walce powietrznej dwie nieprzyjacielskie maszyny bombowe. Niezależnie od tego o- brona przeciwlotnicza strąciła jeden dal
szy bombowiec nieprzyjacielski.
Bezskuteczne ataki kawalerjf sowieckiej.
Berlin, 9 października. W dniu ś paździor, nłka br. cztery szwadrony sowieckie za.
atakowały na północnym odcinku frontu waołMNŚntego stanowiska niemieckiej ple-
Napierający hołezowłeg zoeóoU
gnłem z karabinów ręcznych I maszyno, wych przez piechotę niemiecką rozbici. Je
dynie nieliczne zdziesiątkowane oddziały zdołały w pospiesznej ucieczce znaleźć o*
calonie.
Podobnie i na południowym odcinku frontu wschodniego dokonany w dniu 25 IX br. przez 4<Ml jeźdźców sowieckich a- tak, poparły działaniem piechoty i pancer
nych wozów bojowych, załamał się w skon
centrowanym ogniu obrony niemieckiej.
W toku niszczących bitew pod Humaniem i Kijowem okrążone oddziały sowieckie kilkakrotnie starały się bezskutecznie prze
łamać otaczający je pierścień niemiecki, przyczem w akcj użyto szwadronów kawa
lerii. Jakiem i rozpaczliwemu środkami bol
szewicy posługują się celem zmuszenia swej kawalerii do togo rodzaju bezsen
sownych ataków, wynika z tego, iż poza szwadronami ustawione są karabiny ma- szynowe, które w chwili zaprzestania dal
szego ątakn bezlitośnie obsypują swym ó- gniem w ła sn e w id zia ły .
Mimo takich nieludzkich środków wszy
stkie akcje bolszewików, dokonane przy pomocy swej kawalerji, były zawsze bez
skuteczne. I tutaj bowiem piechota nie
miecka w dalszym ciągu wykazuje wobec tej broni bolszewików swoją zimną krew i przewagę.
A tak powietrzny na Rostow.
Berlin, 9 października. Atak niemleckla
3o lotnictwa na Roetow w nocy na 7 paź- żarnika stanowi nowy cloa dla sowieckie
go przemysłu zbrojeniowego.
Kootow liczy 500.000 mieszkańców 1 jest jednein z najważniejszych m iast południo
wo-rosyjskich. Miasto to, będące równo
cześnie stolicą rejonu o tej samej nazwie^
leży na prawym brzegu Donu w odległości około 50 km. wgórę od jego ujścia, do mo rza Azowskiego.
Jak wiadomo, Roetow zawdzięczał głów
nie ewój rozgłos dzięki wielkim fabrykom budowy maszyn rolniczych, które obecnie w czasie wojny zostały zamienione na za
kłady przemysłu wojennego. W fabrykach tych jeszcze w czasach pokojowych, oprócz wagonów towarowych i maszyn rolniczych, produkowano różnego rodzaju sprzęt wo
jenny. Liczba robotników wynosi około 25.000. Oprócz tego istnieje tam jeszcze dru ga fabryka maszyn rolniczych nosząca na
zwę „K rasnyj Akaaj“, a ponadto odlewnie rur, w arsztaty kolejowe, fabryka em alji i zakłady przemysłu chemicznego i m ate ria łów budowlanych.
Szczególne znaczenie Rostowa polega na tern, że z tego m iasta, obok mniej ważnej linji kolejowej, położonej dalej na wschód, przebiega jedyne połączenie kolejowe do Kaukazu. Je st to li-nja kolejowa idąca z Moskwy przez Woroneż de północnego Kaukazu, a stąd biegnąca dalej do Groź nego i do morza K aspijskiego a i do Baku.
Marszałek Mannertieim otrzymał najwyższe odznaczenie Finlandji.
Helsinki. 9 paźdzaemika. Prezydent Fin
landji Ryti w towarzystwie premjora Ran- gella i m inistra obrony krajowej W aldena, złożyli marszałkowi Mannerheimowi wizy
tę w głównej kwaterze arm ji fińskiej.
W związku z tern prezydent Ryti wręczył marszałkowi Mannerheimowi, Jako pierw
szej w państwie osobie. Insygnia Krzyża Monnerheima I klasy.
Mussołini w BołonJI I Emilji.
Rzym, 9 października. Mueeollnl bawił we wtorek w BolonJI, gdzie wziął uffzlał w po
święceniu tablicy pamlątkewel ku czci wy
nalazcy włoskiego Marconi‘eg o
Następnie Mussołini udał ele do północ- no-włoskiej prowincji Emilji, gdzie w v g ło sił przy tej sposobności przemówienie do robotników wielkich zakładów fahąyca- nywh w Imoła. Miejscowa ludność, podob
nie ja k i petmaednie w Rośonji, witała
„GONIEC KRAKOWSKI" Nr. 238. Piątek, 10 pafcfcaornika 19G.
Zdecydowana odpowiedz Finlandii na pogróżki angielskie.
Obecna w a lk a Finlandjji jest a k c ją samoobrony*
Helsinki, 9 iwtździurnika. Rząd angielski dorączyl niedawno rządowi fińskiemu no
tą, w której usiłuje zastraszyć Plnlandją na wypadek, gdyby wojska fińskie wtor- gnąły na terytorjum sowieckie, groźbą, łe kraj ten nietyłko w czasie wojny, ale ta
kie po zawarciu pokoju będzie uważany jako wróg Anglji.
Rząd fiński, oprócz praktycznej odpowiedzi przez zającie Petrowskoj, udzielił rzą
dowi angielskiemu także zupełnie niedwuznacznej odpowiedzi w formie noty, która na wstąpię zwraca uwagą na nastąpująee fakty:
„W dniu SU listopada 1099 r. Związek So wiotów iMtdjął nieuzasadniony i niespro- wokowany atak na Finlandję. W dniu 14 grudnia Liga Narodów na tej podstawie w myśl art. 16 statutu Ligi Narodów uasna- la Związek Sowietów za napastnika i wy
kluczyła go z Ligi Narodów. Anglja brała udział w tern głosowaniu. Finlandia w cza
sie tej kampanji wojennej została pozosta
wiona własnemu losowi I nikt nie zastana
wiał slą nad kwestją, w Jaki sposób napast
nik ma naprawić skutki swojego ataku.
W dniu 12 marca 1940 r. Finlandja była emuasona zawrzeć se Związkiem Sowietów pokój w Moskwie. Finlandja nie mogła przytem uniknąć konieczności odstąpienia nieprzyjacielowi poważnych części swego terytorjum , a ponadto była zmuszona u- dzielić swej zgody na budowę strategicz
nej linji kolejowej, korzystnej dla napast
nika, a zagrażającej bezpieczeństwu Fin landji i całej Skandynawii."
Notą fińska zwraca następnie uwagą na zna ter ja I, opublikowany w fińskiej błękit- no-bia,ej księdze Nr. 2, na temat polityki wymuszenia, etosowanej bezwzględnie ze atrony Moskwy po zawarciu pokoju, a ma Jąeej na celu zniszczenie Finlandji. W dal-
•zym ciągu nota wywodzi dosłownie, oo na stepuje:
Włoski komunikat wofonuy.
Rzym, 9 października. Włoski komunikat wojskowy ze środy b n m i następująco:
Główna kwatera włoskich sił zbrojinyoh komunikuje:
W Afryce północnej nasze jednostki pie
choty odparły w lokalnych akcjach na froncie Tobruku nieprzyjacielskie próby zbliżenia się. A rtyleria ostrzeliwała skute
cznie stanowiska obronne pod Tobrukiem.
Stwierdzono, że podczas walk powietrznych pod Sollum, wymienionych w ko-munikacie wojennym z 6 października, niemieckie sa
moloty myśliwskie zestrzeliły nie, pak do
niesiono. dwa lecz pięć nieprzyjacielskich earaolotów. Angielskie samoloty zrzuciły ponownie bomby na Trypolis, które pocią
gnęły za sobą pięć ofiar. Spowodowano nie
znaczną szkodę m ateriałową.
Włoskie samoloty bombardowały ubie
głej nocy lotniska na Malcie. Stwierdzono wielkie wybuchy.
Orędzia Roosevelta do Stalina.
Genewa, 9 października. Podobnie jak zagranicą, również w szwajcarskich ko
łach politycznych wielką sensację wywo
łała wiadomość o wysłaniu przez Roose- vetta orędzia na ręce Stalina.
Treść tego orędzia jest tematem dyaku- oyj. Szczególne wrażenie wywiera poufa
ły ton wstępu wspomnianego orędzia, w klórem prezydent Stanów Zjednoczonych nazywa Stalina „swoim drogim przyjacie
lem .
Należy przytem zwrócić uwagę, ii dzieje się to stoaunkowo krótko po sowieckim napadzie na Finlandję, kiedy to Ameryka pieniła się od obelżywej kampanji prze
ciwko Sowietom.
Niemniej ironicznie traktow ana jest treść listu, wysłanego przez kierownika moskiewskiej delegacji H arrim ana, świet
nego znawcy zagadnień sowieckich, w któ
rym to liście tenże wyraził sie. Iż dołoży wszelkich starań, aby rokowania miały pomyślny przebieg.
Niemniej zadziwiająco działać musi dal
sza treść orędzia, w którem preaydent KooHevelt żyezy bolszewickim armjom zwycięstwa. Byłoby to nowym dowodem całkowitego braku skrupułów u Roosevel- J J e,rt> przyj®cidł. którzyby ohcieli wy
dać Europę na łup bola ze w izmu.
Przedłużenie kadencji parlamentu angielskiego.
Sztokholm, 9 października. Kadencja bry- tyjskiego parlamentu została na podstawie odpowiedniej uchwały Izby Gmin przedłu
żona na dalsze dwa lata W umotywowaniu wniosku o przedłużenie kadencji zaznaczo
no, że w obecnej chwili przeprowadzenie no
wych wyborów byłoby niemożliwe.
Portugalia wzmacnia swe garnizony.
Lizbona, 9 października. We wtorek po
południu na parowcu „Angola" odpłynął sowy kontyngent wojsk. Wojska to maja wzmocnić aałogę Zielonego Przylądka.
„W dniu 22 czerwca 1941 r. siły zbrojne Związku Sowietów podjęły znowu kroki wojenne przeciwko Finlandji tu. i. w po staci ataków bombowych, wykonanych z powietrza na fińskie okręty wojenne, oraz na pewną ufortyfikowaną bazą fińską. Na stępnego dnia czołowy dziennik moskiew
ski „Prawda" oświadczył, że „Finów nale
ży zmieść z powierzchni ziemi". W dniu 25 czerwca kroki wojenne ze strony Związku Sowietów przybrały formy systematyczne go ataku wielkich rozmiarów, skierowa
nego przeciwko licznym, czysto fińskim punktom operacyjnym. Finlandja doszedł
szy do przekonania, iż s-tała się ponownie przedmiotem zbrojnego ataku, przeszła do
piero z początkiem lipca do czynnych kro ków obronnych.
W alka Finlandji przeciwko tomu otoko
wi, rozpoczętemu w dniu 30 listopada 1030 r„ a kontynuowanemu bsz przerwy w róż
nych formach, była i jest w dalszym ciągu
•k e ją obronną. Ważne tereny, objęte gra
nicami z r. 1999, znajdują się wciąż jeezcze w rękach nieprzyjaciela i zarówno te tero ny, jak i obszary, znajdujące się*poza wspomnianą granicą, u do których wojska fińskie dotarły w przebiegu walk, zostały wykorzystane, jako punkt wyjściowy na
padu ua Finlandję. Rząd sowiecki uzbroił te tereny do niebywałych granicę tworząc
D o n io s łe znaczenie sukcesów nad morzem Azowskiem.
Berlin, 9 października. Komunikat na
czelnego dowództwa niemieckiego z 7 paź
dziernika oznajmił, że nowe, zakrojone na największą skalę operacje ofensywne roz
poczęły się przed kilku dniami na połud
niowym odcinku frontu. Tam więe, nad brzegami morza Azowskiogo, zniewolono do odwrotu resztke arm ji Budiennego, a samoloty niemieckie po raz pierwszy po
jaw iły się nad olbrzymim portom Rostowa.
Wszystkie najważniejsze centra przemy słowe ZSRR o-beenie znalazły «1ę bezpo
średnie na linji bojowej. Teza, jakoby arm je bolszewików mogły bronić się aż do ostatniego kilom etra kwadratowego nie
zmierzonych obszarów Rosji ze S y b erii włącznie — mogłyby powstać jedynie w mózgu fanatyka, albo człowieka nie wy
znającego sie na nowoczesnej taktyce wo
jennej. Codzienne zapotrzebowanie jednej dywizji zmotoryzowanej, znajdującej się w akcji — wymaga działalności wielu fabryk, bezustannie dostarczających amunicji, ben
zyny, żywności, części składowych itd. na linie bojowa.
W ycofanie się poza ośrodki ciężkiego przemysłu, rozbudowane w centralnej Ro
sji skazałoby czerwoną arm je na wyłączne korzystanie z produktów wytwarzanych za Wołgą lub w prowincjach centralnej Azji.
Skoro więe na palcach jednej ręki możemy policzyć linje kolejowe, łączące te obszary z europejska częścią Sowietów, to dojdzie
Bolszewicy zmuszają Hiszpanów do służby w wojsku.
Madryt, 9 października. Szef gabinetu dyplomatycznego ministerstwa spraw za
granicznych Klmenśz de Sandoval przyjął we wtorek po południu przedstawicieli prasy krajowej I zagranicznej, by podać Im następujący komunikat do wiadomościt
Na podstawie rokowań przeprowadz/o- nycb pomiędzy rządem fińskim a hiszpań
skim charge d‘affaires w Helsinkach zosta
li młodzi chłopcy hiszpańscy, wzięci do niewoli przez wojska fińskie, przeprowa
dzeni z obozu jeńców do stolicy Finlandji, Helainek.
W czasie przesłuchania dokonanego przez hiszpańskiego charge d'affaires padali oni.
iż na froncie karelskim pod Petrnwskojem brało odział, w akcji ogółem 70 chłopców przyczem większość z nich poległa. Ilość młodych Hiszpanów po-niżej 17 lat, przeby
wających w Moekwie, Charkowie. Odeswie i Kiwa, ocenia się na 9000. Wielka Ich część przetransportowano na Ural. Więk
szość z nich została wcielona do arm ji bol
szewickiej bez jakiegokolwiek bądź prze
szkolenia wojskowego, przyczem wielu z nich nie miało nawet ubrania wojskowego.
Ponadto w Unii sowic-kiej przebywało również wiele dziewcząt hiszpańskich, któ
ro amuooono do pełnienia służby wojoko-
Z nich bazy operacyjne do ataków , akie rowattyoh na zachód.
Okoliczności te zdołano obecnie ustalić na podstawie naocznych obserwacyj. W y
pudowe linje kolejowe, odgałęziające się od kolei murmańskiej w kierunku ku gra niiey fińskiej, których zdołano dotychczas naliczyć 5, podobnie, jak i nowe drogi ko munikaeyjne i liczne letniska, zbudowane na pustkowiach K arelji, wyłącznie w za
miarach ofensywnych, demaskują bez sprzecznie agresywne plany Związku So wietów, a zarazem świadczą o niodającej sią utrzymać sytuacji strategicznej, w ja ką popadła Finlandja w obliczu tych przy gotowań. Jedyną efektywną obroną, do której nikt nie może Finlandji odmówić pra
wo, Jest dla togo kroju Jodynie przesunią- clo twoich urządzeń obronnych właónio no to tereny."
Po stwierdzeniu, że tereny te, położoną po drugiej stronie dawnej granicy wschód n-łej, zamieszkałe są prawie wyłącznie przez ludność fińską, nota stwierdza w zakończę niu:
„Finlandja prowadzi wojną w owo] o- bronie bez żadnych zobowiązań politycz
nych. K raj ton jest wdzięczny za to, żo tym razom nla potrzebuje walczyć w osamot
nieniu. Finlandja nie mota zrozumieć, ża Wielka Brytanjo, z którą życzyła sobie u- trzymania pokojowych stosunków i wciąż Jaszcze żywi takie życzenie, tylko z togo powodu, że Finlandja obecnie nie walczy w odosobnieniu przeciwko Związkowi So
wietów, zdolna jest uważać slą za upraw
nioną, eo więcej nawet za zobowiązaną do traktowania Finlandji Jako otwartego wroga".
my do przekonania, że nawet pomoc an
gielsku lub am erykańska nie uratuje sy
tuacji bolszewików w wypadku zajęcia za
głębia Donieckiego przez wojska nie
mieckie,
Rostów nod Donem Mitoza tlę do naj
większych miast Związku Radzieckiego W połowie ubiegłego wieku Rostów Uczył za
ledwie 50.000 mieszkańców, ale cyfra ta wzrastała, dzięki znakomitemu położeniu, w naprawdę „amerykańsklem tempie", gdy obecnie Rostów liczy niemal pół milj-o- na mieszkańców. Handel dorzecza dońskie, go ma tam swoje centrum 1 punkt rozdziel czy. Czem Odessa jeet dla zachodniej U- krainy, tern Rostów jest dla znacznie więk
szego obsząrti. leżącego na północ i północ- nywsebód od morza Azowskiogo. Inżynie
rowie roayjecy. a później 1 bolszewiccy nie mogli dać sobie rady z namułem. stale o- sladajaeym na dnie koryta Donn tak, że baseny portowe stały sie no pflwnjąn cza
sie bezużyteczne. Wady tej nie posiadają urządzenia portowe w pobliskim Tagan- rogn, położonym nad morzem Azowskiem, dokąd zaw ijają większe statki bnndlowe.
Wizyta obcych samolotów nad Rostowem oznajmiła władzom sowieckim, że nie bę
dą one w przyszłości swobodnie korzystały z tego wielkiego pottn. Tak więc poza od
ciętym od reszty Rosji Sewastopolem na Krymie tylko katikazkie porty pozostały im do szerszej dyspozycji.
wej w tylnych linjach bolszewickich. Fak
ty te już same w sobie usprawiedliwiają aż nadto obecność niebieskich dywizyj na froncie wschodnim.
Minister,!um czuje się w miłym obowiąz
ku — tak kończy się sprawozdanie — po
dania do wiadomości, iż esicą rł—i niebie
skich dywizyj spisała się dotychczas bar
dzo dzielnie, oraz zwycięsko przeprowadzi
ła szereg trudnych i zaszczytnych ’ «dnń.
Nlemiecko-bułnarskle pertraktacje gospodarcze.
Sof ja, 9 października. Ja k donoszą z mia rodajiiej strony niemiecko-bnłgarskie per
traktacje gospodarcze, prowadzone między obydwoma krajam i na temat wymiany to
warowej w czasie od 1 października 1941 do 1 kwietnia 1942, odbywające się obecnie w Sofji. rozw ijają się w przyjneielekim du eh u.
Dotychczas uregulowano wszystkie pro bierny, dotyczące wywozu wyrobów rolni
czych Bułgarjn 1 Innych fabrykatów do Niemiec. Wyjaśniono również sprawy przywozu niemieckich fabrykatów przemy
słowych i innych do Bułgarji. Obecnie to
czy się dyskusja na temat natalenia een za wywóz tytoniu bułgarskiego, jak również wina bułgarskiego do Niemiec. Należy odą spodziewać, że narady zoetana zakończone w oiągu najbliżMych dud.
Zdaleka widać Leningrad.
Kraków, w października.
Zajęcie patatów cesarskich, t. j. C an kiegc Siata i Orantenbaumu praes wojska niemiec
kie wywołało silne eoho u Czytelników, gdyż z nazwami temi tęczy alę tyle historyozoych wspomnień, jak z żadna bodaj inna mlejnoo- woScią.
W tych pałacach — podobnie jak swego cza
su w Wersalu — rozgrywały się niezwykle waż
ne wydarzenia, decydujące o losach olbrzymiego imperjum. Tam przebywał przez długą część ro
ku car wraz z swoim dworem, tam czul się naj
lepiej i najbezpieczniej. W Zimowym Dworcu, w samym Petersburgu, przebywał mniej chętnie, gdyż otaczało go olbrzymie miasto, zawsze nie
pewne, zawsze podejrzliwie oglądane przez wisi, kie weneckie okna carskiego pałacu. Oranien- baiini zbudowany przez Piotra Wielkiego był re
zydencją letnią, a Carskie Sioło, w którem ro
zegrała się duża część rządów Katarzyny Wiel
kiej, służył dworowi za miejsce pobytu -srów- no w lecie. Jak 1 w zimie. Należy leszcze wyroi*- nić trzecią rezydencję carską — Pełerhof, stwo
rzoną również przez Piotra Wielkiego i odzna
czającą się wspaniałemi wodotryskami, parkiem I niezrównanemi wprost perspektywami, ulworso- nemi przez wspaniałe aleje strzyżonych drzew.
Jeszcze lat temu dwadzieścia pięć miejsca łe by
ły świadkami bujnego, potężnego, barwnego ży
cia, w którem tyle było potęgi i siły. Dzisiaj re
zydencje carskie obumarły, w najlepszym razie, o ile nie poniszczyła ich rewolucja, stały się marłwemi muzeami, w których rzadko tylko sły
chać stąpanie turystów, a jeszcze rzadziej sły
chać głosy ludzi, mieszkających w historycznych komnatach.
Niedaleko, o kilkadziesiąt kilometrów, leży dawny Petersburg, dzisiejszy Leningrad. Gdy się licznemi drogami zbliżają wojska niemieckie do byłej stolicy, raz po raz napotykają duża octrse- gawcze tablice z napisem „Uwaga! Minyl"
Oficer niemiecki z zainteresowaniem spogląda przez lornetkę w stronę Leningradu. Miasto oto
czone jest chmurami I mgłami, które tam z powo
du bliskości morza są rzeczą zwykłą. Leningrad spowił się w ciszę 1 tajemniczość. Co się łam dziejet Zgórą trzymiijonowe miasto czeka na de- cydujące walki, przygotowując się gorączkowo do oporu. Ałe tymczasem Jedna fortyfikacja aa drugą dostnją się w Jego przedpolu w ręce zbli
żającego się nieprzyjaciela. Niema wątpliwości, że obrona tego miasta, jak to już wykazało do
świadczenie w tylu innych wypadkach, będzie bezwzględna i niszczycielska. Sowiety widocznie trzymają się zasady wypowiedzianej podobno przez Ludwika XV „Aprćs nous le dżlugel" —
„Po nas potop“. Nie Uczą się ze zniszczeniami, z niepotrzehnem poświęcaniem tysięcy ludzi, nie liczą się z ni czerń
Jak stwierdzono na podstawie relacji jeńców sowieckich, zostały przedmieścia Leningradu po
ważnie już zniszczone, a zwłaszcza fabryki i wszelkiego rodzaju budynki przemysłowe bardzo ucierpiały. Jedna z większych fabryk, wyrabia
jąca tanki, a zatrudniająca 30.0041 robotników,
■ostała zupełnie wypnlona. I tak dzień za dniem piękna niegdyś pod względem zabytkowym i ur
banistycznym stolica nad Newą zamienia się, Jak Mińsk, Smoleńsk, Ryga — w wielkie rumo
wisko-
A tymczasem ataki lotnictwa niemieckiego sta ją się coraz częstsze i groźniejsze. Ukazują się one nad miastem falami, które sieją zniszczenie w objeklaeh wojskowych I uniemożliwiają wzglę
dnie utrudniają normalne funkcjonowanie so
wieckiej obrony. Raz po raz nad Leningradem wykwita olbrzymia kiść dymu z obiektu, trafio
nego bombą Zdaleka można zauważyć tylko eke- plozję, dosłyszeć grzmot artylerji przeciwlotniczej i buk spadających bomb Co do szczegółów uia można powiedzieć nic dokładniajszegn.
Obserwując to olbrzymie miasto, które obecni*
przechodzi tek tragiczne chwile, w którem So
wiety zmuszają również ludność cywilną do czynnego udziału w walce, przychodzi mimo wo
li na myśl, oo się tam dzieje, względnie co sią słanie z czynncmi zbiorami i zabytkami, co słą stanie se słynna galerją Bremitażu. w której spo
czywają różne słynne obrazy, z pałacami Marmu
rowym, Tnuryckim, Aniczkowskim, z wspaniałą bibljoteką publiczną. Przecież Petersburg posia
dał około 400 cerkiew, z których niejedna było arcydziełem sztuki, a w każdym razie ciekawym zabytkiem historycznym.
Leningrad spowity Jest we mgłę.... Była stolica carów, z której rządzili od Bałtyku po morza Czarne. Kaspijskie i Lodowate, czeka na swój los, czeka nn wielkie przesilenie na tych olbrzymich obszarach, które w dziejach Rosji sprowadzić może zasadniczy zwrot i zmianę.
Nic nie zdoła zakłócić stosunków niemlecko-tureckich.
Berlin, 9 imżdziornika. W ostatnich dniach prasa i radjo, opierając sią na różnego ro
dzaju zagranicznych źródłach, wielokrot
nie i w różnych warjantach starały slą wywołać wrażanie, jakoby Rzesza niemie
cka, wysuwająe żądania oraz pad presją przemarszów oddziałów wojska przez Buł- T urc’i no,iła ł ’ ’ zaatakowania
Ni« przykładając ani przez chwilę naj
mniejszej nawet wagi do tych tendencyj
nych pogłosek, rządy turecki i niemiecki wspólnie stwierdziły, że to, lako pozbawio
na wszelkich podstaw publikacje, nie eą w ładnym stanie zakłócić stosunków pole
gających na pełnej zaufania przyjaźni? po
twierdzonej zresztą przez obydwa kraje porozumieniem z dnia I I czerwca br.
Katastrofalna powódź w Chlnael
Szanghaj, 9 października. Jak donosi z Kalkutty wskutek kląski powadzi, Jak nawiedziła prowincje Assam I trzy wielki tarany plantocyj jutowych, eały plon ułai poważnemu zniszczeniu.
