Zygmunt Piszczkowski
Oddział Białostocki (1955)
Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce
literatury polskiej 53/3, 339-340
S P R A W O Z D A N IA O D D Z IA Ł Ó W
339
15 X II 1960 w ybrano now y Zarząd: prof. I. L ew ańska (przewodnicząca), J. Bar (zastępca przewodniczącej), mgr U. Dem bska (sekretarz), M. Smogór (skarbnik), B. W asilew ska (członek Zarządu); K om isja R ew izyjna: dr T. Gospo darek, mgr S. Iw aszkiew icz, W. Paryl. W tym składzie Zarząd pracuje do chw ili obecnej.
Rok 1961 w Oddziale Opolskim upłynął pod znakiem organizacji Zjazdu D elegatów w 75-lecie istn ien ia Tow arzystwa. Zgłoszona w O lsztynie in icjatyw a znalazła w śród w ładz m iejskich i in stytu cji naukow ych Opola żyw e poparcie. W yłoniła się grupa organizatorów: W ydział K ultury MRN, In stytu t Ś ląsk i i Od dział Opolski Tow arzystw a, którzy rozdzielili m iędzy sobą fun kcje zw iązane z przygotow aniem Zjazdu. Podkreślić trzeba osobiste zaangażowanie się w sprawę Zjazdu przew odniczącego Prezydium MRN, Karola Musioła, rzutkość i energię przewodniczącej W ydziału Kultury, Zenobii M ichlik, oraz pomoc organizacyjna dyrektora Instytutu Śląskiego, Oswalda Popiołka.
Zjazd odbył się w Opolu 27—29 X 1961, gromadząc 90 osób — profesorów prelegentów , członków Zarządu Głównego, delegatów Oddziałów z całego kraju i zaproszonych gości, nie licząc słuchaczy z Opola. Tradycyjnym już zw yczajem Zjazd obejm ow ał część naukową i organizacyjną. W części naukowej zebrani w ysłu ch ali cyklu odczytów T rw ałe w artości litera tu ry polskiej na tle litera tu ry
ś w ia to w e j (prelegenci: Roman Pollak, Z dzisław Libera, Julian K rzyżanow ski,
H enryk M arkiew icz, K azim ierz Wyka). W części organizacyjnej, po w ysłuchaniu spraw ozdania z działalności za poprzedni okres, w ybrano n ow y Zarząd Główny. W trzecim dniu Zjazdu uczestnicy udali się na Górę Sw. Anny, gdzie u stóp Pom nika P ow stańców Śląskich złożyli w ieniec. Organizacja Zjazdu w Opolu została bardzo w ysoko oceniona przez Zarząd Główny.
D ziałalność Oddziału w 1961 r. „uzupełniło” nadto 5 odczytów: L esław a Eusta- chiew icza, H enryka Berezy, Izabeli Lew ańskiej, Janiny K u lczyck iej-Saloni i S ta
nisław a Frybesa.
Urszula D e m b s k a -K ra u ze
ODDZIAŁ BIAŁOSTOCKI (1955)
Oddział został utw orzony 25 X 1955. In icjatyw a w yszła od prof. J. K rzyża n owskiego, który zw rócił się z prośbą do sw ego dawnego ucznia, mgra Z. P iszcz- kow skiego, nauczyciela w Białym stoku, o zorganizow anie w tym m ieście Oddziału T ow arzystw a. Zygm unt Piszczkow ski w iosną 1955 przystąpił do rozm ów z m iejsco w ym i polonistam i, w w yniku czego w październiku tegoż roku można b yło roz począć działalność Oddziału. Inauguracja odbyła się przy dużym zainteresow aniu m iejscow ej in teligen cji i w obecności delegatów Zarządu Głównego: prof. E. S aw rym owicza i mgra S. Swirki. W czasie zebrania prof. Saw rym ow icz w ygłosił od czyt pt. M ic k ie w ic z w św ietle k r y t y k i m arksistow skiej.
N astępnie w ybrano Zarząd now ego Oddziału w składzie: mgr Z. Piszczkow ski (przewodniczący), F. Hałaburda (zastępca przewodniczącego), A. M ajorówna (se kretarz); dr S. Osiecka, mgr J. Izydorczyk, K. K osiński (członkowie Zarządu).
D ziałalność Oddziału nie potoczyła się n iestety tak, jak to sobie w yobrażali jego organizatorzy. Napotkano szereg trudności obiektyw nych: brak zainteresow a nia ze strony m iejscow ych polonistów , szczupłość środowiska in teligenckiego, obo jętny stosunek w ładz ośw iatow ych i kulturalnych. Może zaw inił też ze strony
3 4 0 S P R A W O Z D A N IA O D D Z IA Ł Ó W
Zarządu brak um iejętnego zainteresow ania działalnością Tow arzystw a szerszych kręgów m iejscowej inteligencji.
W ciągu 6 lat istnienia Oddziału ograniczono się z konieczności do akcji od czytow ej, w której brali udział prelegenci Zarządu G łównego. N aw iązano k on takty z B iblioteką W ojewódzką i Ośrodkiem M etodycznym . Oddział liczy około 30 członków. Odbyło się 36 odczytów.
Obecny skład Zarządu: m gr Z. Piszczkow ski (przewodniczący), F. Hałaburda (zastępca przewodniczącego), mgr S. Maciocha (sekretarz), A. M ajorówna (skarb nik); dr S. Osiecka, mgr J. Izydorczyk (członkowie Zarządu).
Z y g m u n t P iszczkow ski
ODDZIAŁ RZESZOWSKI (1956)
Zarząd G łówny Towarzystwa Literackiego im. Adama M ickiew icza w War szawie w porozum ieniu z aktyw em kulturalnym Rzeszow a postanow ił założyć Oddział Towarzystwa w Rzeszowie. Zebranie organizacyjne odbyło się 12 VI 1956, z udziałem przedstaw icieli Zarządu Głów nego, dra E. Sawrym ow icza i mgra S. Swirki. Do członków założycieli należeli: F. Błoński, B. Cmela, S. Darłak, W. D ługcsz, J. Fatyga-W atrasowa, J. Grygiel, J. Janowski, Z. M akuszkowa, J . No w akow ski, J. Pleśniarow icz, K. Świerczew ska, F. Świder, Z. W awszczak, M. Za- guła. W skład pierwszego Zarządu w eszli: mgr W. Długosz (przewodniczący), m gr Z. Makuszkowa, mgr J. Pleśniarow icz (zastępcy przewodniczącego), m gr J. No w akow sk i (sekretarz), m gr Z. W awszczak (skarbnik); mgr B. Cmela, m gr J. G ry giel, mgr Cz. Szetela, mgr M. Zaguła (członkowie Zarządu); K om isja R ewizyjna: mgr J. Janowski (przewodniczący), mgr K. Sw ierczew ska, mgr S. Darłak.
Duże zainteresow anie wzbudził w ów czas w ykład Eugeniusza Sawrym ow icza
Spór o rom an ty zm , doskonale naśw ietlający zagadnienia rom antyzmu i ciekawie
interpretujący najnowsze publikacje na ten temat.
Zamierzenia Oddziału b yły bardzo szerokie — obok akcji odczytow ej z udzia łem w ybitnych znawców literatury i członków Związku L iteratów Polskich, zam ierzano otoczyć opieką pracujących w rozproszeniu badaczy kultury ludowej i m iejscow ych badaczy naukowych przez u łatw ienie im kontaktów z odpowiednim i placów kam i naukowym i. Istotne m iejsce w planach zajęła m łodzież szkolna: cho dziło o zainteresow anie jej kulturą i literaturą przez ułatw ian ie kontaktów z teatrem , kinem , sztuką recytatorską. Oddział zgłosił też gotow ość pomocy w or ganizow aniu zjazdów urządzanych przez Zarząd G łówny w w ojew ództw ie rze szowskim.
Idąc za sugestią dra Sawrym ow icza, Oddział oparł działalność na rzeszy n auczycieli-polonistów i m iejscow ym aktyw ie kulturalnym . Liczba członków w pierwszym roku w ynosiła 53 osoby.
Dużym wydarzeniem w dziejach Oddziału R zeszowskiego był ogólnopolski sprawozdawczo-wyborczy W alny Zjazd Tow arzystw a Literackiego im. Adama M ickiew icza w Rzeszowie 6—7 X 1956, z udziałem w ybitnych znaw ców litera tury polskiej. W iększość prelekcji pośw ięcono tem atyce regionalnej, związanej z ziem ią rzeszowską.
We wrześniu 1960 w sesji w Łańcucie i w uroczystościach w Krośnie oraz Żarnowcu, poświęconych Marii K onopnickiej, u czestniczyli członkow ie Oddziału, a jeden spośród nich, M ieczysław A dam owski, opracował na podstaw ie sprawozdań szkolnych znajdujących się w bibliotece Liceum im. Stanisław a K onarskiego re ferat K u lt Marii Kon opnickiej w szkole średniej b. zaboru austriackiego w la
