Wojciech Truszkowski
"Prawo i ochrona środowiska
-prawne, ekonomiczne, ekologiczne i
techniczne aspekty ochrony
środowiska naturalnego :
przewodnik do ćwiczeń dla
studentów kierunków prawa i
administracji", Urszula Szymańska,
Elżbieta Zębek, Olsztyn 2010 :
[recenzja]
Studia Prawnoustrojowe nr 22, 319-320
2013
2013
UWM Studia Prawnoustrojowe 22
U rszula Szymańska, Elżbieta Zębek, Prawo i ochro
na środowiska - prawne, ekonomiczne, ekologiczne i techniczne aspekty ochrony środowiska n a tu ra l nego. Przew odnik do ćwiczeń dla studentów kie runków pra w a i adm inistracji, Wydawnictwo U n i
w e r s y te tu W a rm iń sk o -M a z u rsk ie g o , O lsz ty n 2010, ss. 215.
M onografia U rszuli Szym ańskiej i Elżbiety Zębek je s t przeznaczona dla studentów kierunków praw o i adm inistracja. A utorki p rag n ą z jednej strony ułatw ić proces dydaktyczny, zbierając w jednym m iejscu inform acje opisane kilkudziesięciom a ustaw am i i bardzo wieloma ak tam i niższego rzędu, z d ru giej - staw iają sobie am bitny cel poszerzenia horyzontów myślowych czytel ników przez pokazanie poszczególnych rozw iązań na tle zagadnień ekologicz nych.
S trateg ia zrównoważonego rozwoju podniosła ochronę środow iska do roli jednego z najważniejszych czynników wpływających na decyzje podejmowane w gospodarce. Aspekty środowiskowe danej działalności mogą stać się zarze wiem konfliktów pomiędzy przedsiębiorstw am i a grupam i społecznymi, przed staw icielam i adm inistracji a przedsiębiorcam i lub naw et m iędzy a d m in istra cją a społecznościami. Konieczność zapobiegania lub łagodzenia konfliktów otw iera jedno z pól potencjalnej aktyw ności absolwentów praw a i adm ini stracji. Tym niem niej zagadnienia ekologiczne tw orzą potencjał zarówno do zyskania przew agi n ad k o nk u ren tam i w biznesie, ja k i - coraz częściej - konkurencyjności sam orządów jako korzystne lokalizacje.
Pierw sze dwa rozdziały książki pozw alają czytelnikowi zrozum ieć szero kość tem aty k i i złożoność zagadnień praw nych w ochronie środowiska. Wzo rem wielu w ażnych u staw au to rk i najpierw podały objaśnienia, wykraczające szczęśliwie poza te zaw arte w ak tach praw nych, następ n ie podkreśliły in te r dyscyplinarny c h a ra k te r ochrony środowiska, zw racając uw agę na obecność zagadnień przyrodniczych, technicznych czy ekonomicznych, a naw et p raw nych i etycznych w ochronie środowiska. Ukazały, w ja k i sposób wiedza na tem a t zm ian w środow isku i świadomość konieczności ochrony jego zasobów zaczęła kształtow ać w spom niane wcześniej dziedziny. Każde rozszerzenie sposobu opisyw ania zagadnień praw nych w zakresie ochrony środowiska podnosi przydatność monografii.
320 R ecen zje
Ciekawym pogłębieniem zagadnień poruszanych w pierwszych dwóch rozdziałach je s t kolejna część książki. Szczegółowo i metodyczne zaprezento wano w niej funkcje praw a w ochronie środowiska. Publiczny c h a ra k te r zasobów środowiskowych pozwala przepisom praw nym występować w roli reglam entacyjnej, regulacyjnej, organizatorskiej czy represyjnej. Nie zapo m niano także o stym ulującej i innowacyjnej funkcji postępu technicznego. Dopiero dogłębne zrozum ienie m yśli zaw artych w tym rozdziale pozwala w pełni skorzystać z rozdziałów zw iązanych z poszczególnymi elem entam i środowiska.
Rozdział czw arty poświęcono praw nej ochronie wód. Skupiono się n a kluczowym u p raw n ien iu do korzy stan ia z wód zarówno poprzez pobór tego zasobu, ja k i odprow adzanie do niego zanieczyszczeń. W szystko to w budow a no w opis zasobów wodnych i zagrożeń, jak ie niesie nieracjonalne korzysta nie z wód. W połączeniu z opisem zadań adm inistracji publicznej widzimy, że au to rk i chciały uzasadnić, niem al m iejscam i uspraw iedliw ić, konieczność ograniczenia praw a własności przez praw a wspólnoty. Podobnie w rozdziale VI, dotyczącym ochrony lasów, opis przechodzi od ogólnych inform acji o zasobach leśnych i ich funkcji do szczegółowych rozw iązań m ających stanow ić przenie sienie zasady zrównoważonego rozwoju do zarządzania lasam i.
W opisywanej publikacji uwzględniono także wymogi dotyczące gospoda row ania odpadam i (rozdział V). Poszukiw anie coraz efektyw niejszych sposo bów ograniczania ich ilości, poprawy skuteczności zbierania oraz ja k najm niej szej szkodliwości utylizacji odpadów dotyczy w szystkich p rzed sięb io rstw i gospodarstw domowych. Troska, by osoby studiujące praw o lub interesujące się praw em ochrony środow iska m iały dostęp do gotowych i ak tu alny ch o p ra cowań w tym zakresie wydaje się tru d n a do przecenienia.
W o statn im rozdziale oprócz ry su historycznego i opisu zasad panujących n a obszarach ochrony ścisłej, ja k p a rk i narodowe czy rezerw aty przyrody, znaleźć m ożna odniesienie do przepisów obowiązujących n a tere n ac h chro nionego krajobrazu, a naw et praw ne zasady ochrony terenów zielonych.
W śród in strum en tó w ochrony środow iska bezpośrednie regulacje praw ne uzupełniane są in stru m e n ta m i o d ziałaniu pośrednim . Są to przede w szyst kim m echanizm y ekonomiczne wykorzystyw ane n a rzecz racjonalizacji wyko rzy sta n ia zasobów n a tu ra ln y c h oraz kształtow ania postaw wrażliwych na zagadnienia środowiskowe. Recenzow ana m onografia przedstaw ia zagadnie n ia praw ne w łaśnie w tym kontekście. Dlatego bez w ątpien ia je s t cennym źródłem wiedzy i stanow i pomoc w zrozum ieniu niełatw ej dziedziny, ja k ą je st połączenie praw a i ochrony środowiska.
