Jan Charytański
"Gott unser Heil : Auswahlbibel",
oprac. Karl Friedrich Krämer,
Freiburg 1967 : [recenzja]
Collectanea Theologica 38/2, 193-194
R E C E N Z J E
193
dzią na zap roszen ie i dar C hrystusa. I w ła śn ie te p o sta w y sta n o w ią isto tn y p rzed m iot a n a lizy b ib lijn ej autora. A u to r u k a zu je je w różn ych w y d a r z e niach i obrazach S ta reg o i N o w eg o T esta m en tu .
N a m a rg in esie ty ch rozw ażań d o ty k a p rob lem u k a zu isty k i o b ecn ości w ie r n y c h na M szy św ię te j. Z d elik a tn ą ironią p od k reśla, jak szk o d liw e d la d u ch ow ości ch rześcija ń sk iej m o g ły b y ć te d y sk u sje p o d k reśla ją ce o b o w ią zek, a jed n o cześn ie u k ry w a ją ce to, co isto tn e, a m ia n o w icie u czestn ictw o św ia d o m e i czy n n e.
K siążk a H. D u e s b e r g a w ła ś n ie d zięk i sw e j treści i św ia d o m ie p r z y jętej fo rm ie m oże p rzy czy n ić się do p rzeb u d ow y m en ta ln o ści litu rg iczn ej ch rześcijan . C hoć w ię c u k azała się jeszcze przed K o n s t y t u c j ą o L it u r g ii ś w i ę
t e j, słu ż y celom w y tk n ię ty m przez O jców Soboru.
K S. J A N C H A R Y T A Ń SK I SJ, W A R SZ A W Ą
G o t t u n ser Heil. A u s w a h l b i b e l . O p racow ał K A R L F R IED R IC H K R A M ER ,
F reib u rg 1967, H erder, s. 512.
K a tech eza b ib lijn a od daw na już sta n o w iła ośrodek za in tereso w a n ia k a tech etó w n iem ieck ich . N ie m n iej zarów n o ruch b ib lijn y , jak jeszcze d ob itn iej d o k u m en ty Soboru W a ty k a ń sk ieg o II u k azały k on ieczn ość p rzea n a lizo w a n ia od now a założeń k a tech ezy b ib lijn e j. W o sta tn ic h k ilk u la ta ch u k azało s ię na p o w y ższy tem a t w ie le m on ografii, jak ró w n ież w „K atech etisch e B la tte r ” tem u zagad n ien iu p o św ięca się n a jw ięcej m iejsca .
K siążk a je s t ow ocem tych n o w y ch p o szu k iw a ń . Z asadniczo je st p rzezn a czona dla w y ż sz y c h k la s szk o ły p o d sta w o w ej, a le a u torzy zak ład ają jej u ż y teczn o ść ró w n ież w szk o le śred n iej. Isto tę jej sta n o w i od p ow ied n i dobór te k s tó w tak S tarego, jak i N o w eg o T esta m en tu . P om ocą w zrozu m ien iu t e k s tó w P ism a św ię te g o słu żą bardzo k ró tk ie w p ro w a d zen ia , od p o w ied n ie ty tu ły p o szczeg ó ln y ch części, a w reszcie n ie lic z n e zad an ia w ią żą ce. W szy stk ie rod zaje te k s tó w w y ró żn io n e zo sta ły przy pom ocy różnej czcionk i.
A u to rzy p r a g n ę li p rzed e w sz y stk im u k azać w sw y m zbiorze h isto rię zb a w ie n ia . W yrazili ją w doborze te k stó w , jak i pom ocn iczych ty tu ła c h np: P o
c z ą t k i z b a w i e n i a , P r z y g o t o w a n i e p r z y s z ł e g o z b a w i e n i a , W y d a r z e n i e z b a w c z e w C h r y s t u s i e Jezu s ie, W y p e ł n i e n i e z b a w i e n i a p r z e z w y w y ż s z o n e g o J e zu s a C h r y s t u s a . C h a ra k tery sty czn y jest ty tu ł i u k ład treści osta tn iej części tek stó w
S ta reg o T estam en tu : M ę d r c y i n a u c z y c i e le P r a w a w sł u ż b ie P r z y m i e r z u . A u to rzy pragn ą u k azać w tej części o sta tn i od cin ek h isto rii Izraela po p o w ro cie z n ie w o li b a b ilo ń sk iej. P o d k reśla ją zn a czen ie „m ęd rcó w ” i n a u czy c ie li P raw a, k tó rzy po prorokach p r z e ję li g łó w n ą rolę w d u ch ow ym życiu N arodu w y b ra n eg o . G łó w n y m ich zad an iem b y ła r e fle k sja nad p rzeszło ścią N arodu i w y p ra co w a n ie „nauki P r a w a ” i „m ądrości P r a w a ”. W tym w ła śn ie k o n tek ście om a w ia ją k się g i R ut, T obiasza, J u d y ty , E stery, H ioba, Jonasza i D a n iela u jm u ją c je jako k się g i d y d a k ty czn e, a n ie h isto ry czn e. C zynią w ten sposób w ie lk i krok na przód w p o ró w n a n iu do p op rzed n iego zbioru
Reic h G o t t e s z 1957 r.
D la p o d k reślen ia w ew n ę tr z n e j jed n o ści p oszczególn ych eta p ó w h isto rii zb a w ien ia , au torzy z te k sta m i S ta reg o T esta m en tu łączą najb ard ziej ch a ra k tery sty czn e w e r se ty N o w eg o T esta m en tu . R ó w n ież w części za ty tu ło w a n ej
W y p e ł n i e n i e Z b a w i e n i a , w śród te k s tó w N o w eg o T esta m en tu zam ieszczon o od
p o w ied n ie te k s ty S tarego T esta m en tu .
D ru gie zagad n ien ie, szczeg ó ln ie u w zg lęd n io n e przez au torów , s ta n o w i a u to rstw o k sią g P ism a św ięteg o . W e w sz y stk ic h w p ro w a d zen ia ch au torzy p
o-194
R E C E N Z J Edają w ia d o m o ści o rzeczy w isty m a u to r stw ie p oszczególn ych k sią g np. P ię c io k się g u M ojżesza czy listu do H eb ra jczy k ó w . S tosu ją ponadto p ew n e p rze su n ię c ia w sam ym u k ład zie tek stó w . I tak prorok Izajasz jest um ieszczon y w ram ach p rorok ów przed n iew o lą b ab iloń sk ą; D eu teroizajasz, k tórego a u to rzy o k reśla ją m ia n em „d ru gi” Izajasz, w ram ach czasow ych w y g n a n ia b a b i lo ń sk ieg o po tek sta ch J erem iasza i E zech iela; „ trzeci” w reszcie Izajasz w o k r e sie po p o w ro cie z B ab ilon u po tek sta ch Z achariasza i A ggeu sza.
N ie tw orzą autorzy z czterech E w a n g e lii jed n ego tek stu . O sobno podają te k s ty S y n o p ty k ó w i św ięteg o Jana p od k reślając ca łk o w itą różnorodność au torów n atch n ion ych . S y n o p ty czn y ch E w a n g e lii n ie u w ażają au torzy r ó w n ież za b io g ra fie Jezu sa. W e w p ro w a d zen iu ukazują je jako „ p rzep ow iad a n ie ” p ierw o tn eg o K ościoła. D o strzeg a ją w ięc w nich sw o isty dla każdej układ i dobór treści. N ie m niej łączą je razem w jed en tok te k stó w życia, d ziałan ia i n au k i J ezu sa C hrystusa. J ed y n ie w n iek tórych w yp ad k ach czują się zm u szen i u w zg lęd n ić isto tn e różn ice m ięd zy S y n o p ty k a m i i podają ró w n o le g łe te k s ty różn ych au torów n a tch n io n y ch od n ośn ie tego sam ego w y d a rzen ia czy słó w Jezu sa. D la p o d k reślen ia tej ró żn icy p o słu g u ją się in n ym rodzajem druku.
P o d ręczn ik G o t t u nser H eil p ragn ie ró w n ież ukazać ch arak ter d ia lo g o w y O b jaw ien ia. W ty m c elu p oszczególn e p sa lm y łączą się z o d p o w ied n im i k s ię gam i S ta reg o czy N ow ego T esta m en tu k ojarząc w ten sposób w u m y śle d zieck a w e z w a n ie Boga i m o d litew n ą o d p ow ied ź czło w ie k a . P od ręczn ik k o rzysta ró w n ież z in n ych m o d litw za w a rty ch w k sięgach S tarego i N ow ego T esta m en tu .
K S. J A N C H A R Y T A Ń SK I SJ, W A R SZ A W A
ER N ST ELL, M ü s sen K i n d e r so s e in ? W a r u m K i n d e r t r o t z e n , lü gen u n d s t e h
le n , F reib u rg — B a se l—W ien J967, H erder, s. 112.
A u tor, k iero w n ik szk oln ej p oradni p sy ch o lo g iczn ej, w sw ej n a jn o w szej p racy za jm u je się zagad n ien iem trzech d ziecięcy ch b łęd ów , które najb ard ziej trapią rod ziców czy w y c h o w a w c ó w . S ą to przekora, k ła m stw o i krad zież. O dnośnie p ierw szeg o z nich autor p o d k reśla p ew n ą n atu raln ą sk łon n ość, w y stęp u jącą w ok reślon ych okresach rozw oju dziecka. J est ona ściśle zw iązan a z o d k ry w a n iem sw ych m o żliw o ści, w ła sn e j osoby p r zeciw sta w ia ją cej się o to czen iu . K rn ąb rn ość w y p ły w a z n atu raln ej p o trzeb y p o d k reślen ia i u m o c n ien ia przez dzieck o sw ej au ton om ii. P ra w d ziw ą w ad ą sta je się dopiero w t e dy, g d y rod zice lu b in n i w y c h o w a w c y n ie p otrafią dostrzec i uznać n a tu r a l nych potrzeb dzieck a lu b też n ie p o tra fią w od p ow ied n i sposób p od ejść do d zieck a, zn ajd u jącego się w ła śn ie w o k resie „ n a tu ra ln ej” krn ąb rn ości.
D w a d alsze b łęd y n ie posiad ają tak n atu raln ego p od k ład u . N iem n iej autor i w ty m w y p a d k u w in ą obarcza przede w sz y stk im rod ziców i in n ych w y c h o w a w c ó w . K ła m stw o d zieci au tor u k azu je jako g łó w n y środek sa m o obrony d zieck a w ob ec zb yt a u to ry ta ty w n y ch i w y m a g a ją cy ch w y c h o w a w c ó w czy też w o b ec żądań szczerości zb yt d a lek o p o su n ięty ch . K radzież n a to m ia st ^ jest rea k cją d zieck a na n ie s p ra w ied liw o ść, brak trosk i i m iło śc i ze stron y rodziców .
P raca ta, sta n o w ią ca ow oc d łu g o letn ieg o d o św ia d czen ia w p oradni p s y ch o lo g iczn ej, m oże słu ży ć d oskonałą pom ocą rodzicom , n a u czy cielo m , a tak że sp o w ied n ik o m . U czy ona d o szu k iw a n ia się p ra w d ziw y ch p rzyczyn b łę d ó w d ziecięcy ch , a w ten sposób p row ad zi do n iesien ia p raw d ziw ej p om ocy i chroni przed p o tęg o w a n iem w ew n ętrzn y ch k o n flik tó w w d ziecku.
