Elżbieta Rakowska
"Lieder, Bilder, Szenen im
Religionsunterricht", t. 2: "Bilder für
das 1.-4. Schuljahr", wybór i koment.
Horst Klaus Berg, Stuttgart-München
1979 : [recenzja]
Collectanea Theologica 51/1, 215-216
R E C E N Z J E
215
się z grzesznym i ludźm i, zechciał podzielić ich los, tj. zaznać sta n u śm ierci i szeolu, b y ja k o N ow y Jo n a sz obw ieścić im zw ycięstw o i życie.K siążk a je st n ie w ą tp liw ie now ym w kład em , m ogącym n iem ało p rzy c zy nić się do jaśn iejszeg o u w y d a tn ie n ia znaczenia ta je m n ic y descensus ad in
feros, k tó rą — trz e b a to lo ja ln ie stw ierd zić — teologow ie n ie w y k az y w a li
zbyt w iele za in te re so w an ia i k tó ra k o n se k w e n tn ie b y w ała p o m ija n a w p rz e p o w iad an iu . O ryginalność ro zp raw y nie ty le polega n a końcow ych w nio sk ach , ile raczej n a p rz e d sta w ie n iu i om ów ieniu założeń i różn y ch in te rp re ta c ji. K to . p rag n ie zapoznać się z rozw ojem dogm atu o zstąp ien iu C h ry stu sa P a n a do szeolu oraz z u jm o w a n iem znaczenia tego zstąp ien ia, te m u k sią żk a oddać m oże znaczne usługi.
ks. Ig n a cy B ieda S J , W arszaw a
L ied e r, B ilder, S ze n e n im, R elig io n su n te rric h t, t. 2: B ild e r fü r das 1.— i. S c h u l jahr, w y b ó r i k o m e n ta rz d y d ak ty cz n y H o rst K lau s B e r g , S tu ttg a rt-M ü n c h e n
1979, C a lw er V erla g — K ösel-V erlag, s. 88.
K o lejn y to m ik se rii p rz y d a tn e j do n au c z a n ia r e li g ii1 przeznaczony jest dla k la s 1—4 szkoły p odstaw ow ej i stan o w i p ierw szy w te j se rii m etodyczny p o ra d n ik d la pedagoga k a te c h e ty p o m a g ają cy w y k o rz y sta ć ry su n e k w le k cji religii. O d g ry w a ona za raze m ro lę p o d ręc zn ik a do p rze d m io tu . W sw ej treśc i i fo rm ie ry su n k i sp ro w a d z a ją się do k ró tk ic h h isto ry je k obrazk o w y ch bąd ź r y su n k ó w k a r y k a tu r p o d ając y ch sceny z życia ro dziny, szkoły, św ia ta dzieci oraz ludzi dorosłych. B ezpośrednio n ie są one p o w iązan e z dośw iad czen iam i r e li gijnym i, ale o b raz p ro w a d zi zaw sze k u etycznej, c h rz eśc ija ń sk iej puencie.
A u to r pod ręczn ik a posłużył się w yłączn ie ta k im i m a te ria ła m i ry s u n k o w ym i, k tó ry c h te m a ty k a u ję ta je st k ry ty c z n ie n a m ocy o stry c h p rz e c iw sta w ień (sytość, zb y tek — głód, nędza; egoizm, sam otność — solidarność, p rz y ja źń ; p ra w d a — k ła m stw o itp.), u w zg lę d n ia jąc p rzy ty m w iek i m ożliw ości p e rc ep cy jn o -a so cjacy jn e dzieci k la s m łodszych.
Z eszyt z a w iera 30 ry su n k ó w , z czego 22 sta n o w ią h isto ry jk i obrazk o w e zaopatrzone w w ielu p rzy k ła d a c h w dialogi lu b treść słow ną, dw a są re p ro d u k c ja m i d rze w o ry tó w ze sz tu k i a fry k a ń sk ie j w y ra źn ie osadzone w te m a ty ce ściśle re lig ijn e j, pozostałe zaś to zdecydow anie k a r y k a tu ra ln e obrazy człow ieka w spółczesnego w jego re la c ji do Boga, bliźniego, pien iąd za, te c h n ik i itp. W w yborze i sk o m p leto w a n iu ta k b o g aty ch d y d ak ty cz n ie m a te ria łów ry su n k o w y ch a u to r pod ręczn ik a za d ał sobie w iele tr u d u czerpiąc m a te ria ł z czasopism i gazet całego św iata. Ic h znaczenie pedagogiczne i d y d ak ty cz n e je st duże, bow iem ry su n k i sta w ia ją p y ta n ia , zm u sza ją do re fle k s ji n a d p o stęp o w an iem ta k b o h a te ró w ob razu , ja k w łasn y m dziecka, a w ięc a n g a żu ją em ocjonalnie. O śm ieszając uczą i w y ch o w u ją s ta ją c się jednocześnie elem e n te m o rn a m e n ta ln y m sam ej lekcji.
K ażdy ry su n e k je st poprzedzony k ilk o m a h asłam i te m aty cz n y m i, a p rz e de w szystkim o bfitym k o m e n tarze m m e rytoryczno-m etodycznym , ta k z n a m iennym d la te j se rii podręczników . M ożliw ości in te rp re to w a n ia ry su n k ó w są zaznaczone w u w ag a ch d y d ak ty cz n y ch u w zg lę d n ia jąc y ch k ie ru n k i pedago giki re lig ijn e j i su g e ru ją cy c h zastosow anie poszczególnych ry su n k ó w w k o n k re tn y c h te m a ta c h w ra z z ich w ym ow ą etyczno-w ychow aw czą. D la ścisłej in te g ra c ji ry su n k u z te m a ty k ą b ib lijn ą nauczy ciel zn ajd zie tu rów n ież od n o śn ik i do czytań S tareg o i Nowego T estam e n tu , w y ra źn ie zbieżnych w sw ej treśc i. Opisow e szkice ro zp lan o w an ia m a te ria łu w to k u le k c ji są pom ocą dla
1 T om ik 1 i 8 został om ów iony w C ollectanea T heologica 49(1979) z. 4, 210—212, a to m ik б — tam że, 50(1980) z. 1, 220.
2 1 6 R E C E N Z J E
początkującego nauczyciela i pozw olą m u przep ro w ad zić ciek aw ą je d n o stk ę le k cy jn ą . K sią żk ę z a m y k a ją u zu p e łn ia ją c e ćw iczenia testow e, u trw a la ją c e przerobiony te m at.
E lżbieta R a ko w ska , L u b lin
L ied er, B ild er, S ze n e n im R elig io n su n te rric h t, t. 4: L ied er fü r das 4.—7. S ch u lja h r, w y b ó r i k o m e n tarz d y d ak ty cz n y S ig rid B e r g , S tu ttg a rt-M ü n c h e n
1979, C a lw er V erlag — K ösel-V erlag, s. 88.
T om ik je s t k o n ty n u a c ją stosow ania śp ie w u ja k o je d n ej z fo rm w y ch o w an ia m uzycznego n a le k c ja c h relig ii, a jego m a te ria ł piosenkow y je st p rz e znaczony dla dzieci k las 4—7 szkoły p odstaw ow ej. T reść p iosenek stanow i przew ażn ie te m a ty k a re lig ijn a , sk ie ro w a n a k u chw ale i m iłości S tw ó rcy obecnego w św iecie.
J a k w każd y m to m ik u te j serii, z n a jd u je m y tu 30 p rzy k ła d ó w p ie śn i w y b ra n y c h ze w spółczesnych zb iorków pieśni re lig ijn y c h k om pozytorów n ie m ieck ich i obcych (dw ie pochodzą z P olski) oraz u lubione p rzez m łodzież całego św ia ta sp iritu elsy . P o zo sta ją one zaw sze w ścisłym zw iązku z te m a ty k ą b ęd ą cą tre śc ią tom ików z ry su n k a m i i' scenam i. R óżnorodność n a s tro jów , tre śc i i c h a ra k te ru poszczególnych piosenek pozw ala n a sta łe w y k o rzy sty w a n ie ich w alo ró w estetyezno-w ychow aw czych.
P o d an e piosenki su g e ru ją te m a ty le k cji i w iążą się z k o n k re tn y m f r a gm en tem czy tań za cz erp n ię ty ch p rze w a żn ie z N ow ego T estam e n tu . O d d ają doskonale du ch a ty c h czytań poprzez specyficzną m elodię i ry tm , dzięki czem u sp o ty k am y tu pieśni ty p u arc h aiz u jąc eg o lu b na w sk ro ś w spółczesne, w a rtk ie w p rzeb ieg u lin ii m elodycznej, a urozm aicone ró żn o ro d n ą ry tm ik ą . O dznaczają się p ro stą acz bo g atą i śp iew n ą m elodią, a w sw ej b udow ie fo rm a ln e j n ie odb ieg ają od n a jp ro stsz y c h fo rm ; d o m in u je pieśń zw rotkow a, zw ro tk o w a z refre n e m , z podziałem n a solo i tu tti. S ą to pieśni szybko „ w p a d a ją c e w u ch o ” i ła tw e do nauczenia. N ie tylk o u ro zm a icą i w zbogacą lek cję, ale też pozw olą g łębiej przeżyć tre ść w te j le k c ji z a w artą. B ogato p rze d staw io n e sugestie i p ropozycje d y d ak ty czn e u ła tw ią n au c ze n ie pio sen k i oraz je j w y k o rz y sta n ie podczas lekcji.
