W pięćdziesiątą rocznicę śmierci Ludwika Krzywickiego 176

176

Co do samego warsztatu analitycznego, to wzrastająca precyzja metod statystycznej analizy danych nie powinna przesłaniać faktu, że od mniej więcej dziesięciu lat utrzymuje się tu pewien zastój.

W wystąpieniach na forum Research Committee autorzy nie wychodzą poza standardowe techniki statystyczne, jak analiza wieloczynnikowej regresji i rozpowszechnione od 15 lat metody modelowania log —liniowego. Nie podejmuje się prób zaadap­

towania technik statystycznych stosowanych w ekonomii, co ogranicza możliwości poznawcze.

W 1991 r. odbędzie się jeszcze jedno posie­

dzenie Komitetu, w Ohio (USA), a w 1992 r.

miejscem spotkania będzie Triest.

Henryk Domański

W pięćdziesiątą rocznicę śmierci Ludwika Krzywickiego

Niewielu było w Polsce ludzi tak zasłużo- czna tej części Europy była przedmiotem badań, nych w dziedzinie myśli społecznej jak Ludwik studiów, publikacji i wspólnych dyskusji nad Krzywicki. Kilka nauk społecznych zawdzięcza możliwością jej uregulowania, zyskał zaufanie mu pierwszy zarys znaczącej do dzisiaj prób- i presitż u gromadzących się wokół niego ludzi lematyki badawczej i metody badań. Artykuły o podobnych zainteresowaniach myślą społeczną prasowe, publikowane wyniki jego analiz społe- i polityką.

cznych i syntetyczne dzieła kształtowały opinię Ostatnie dwa lata życia Krzywickiego przy- publiczną jego czasów, a poprzez działalność padły na czas II wojny światowej. Samotnego, pedagogiczną miał też wpływ na światopogląd chorego odwiedzali i pielęgnowali pozostali w Wa- paru pokoleń młodzieży. Bliski wybitnym dzia- rszawie jego starzy przyjaciele. We wrześniu łączom partii robotniczych i chłopskich, niejed- 1939 r. w dom Krzywickiego przy ulicy Lan- nokrotnie służył im radą w działalności prak- giewicza 25 trafiły pociski, z których.jeden zburzył tycznej, a swoim autorytetem uczonego wspierał parter. Spadając do piwnicy, Krzywicki został ważkie decyzje wagi ogólnospołecznej i państ- ciężko ranny, przeleżał osiem miesięcy w szpitalu, wowej. Jako uczony o ogromnej wiedzy, oto- Według świadectwa Stanisława Stempowskiego, czony gronem przyjaciół i uczniów, utrzymujący do końca-życia zachowywał się jak badacz — prze- szerokie kontakty międzynarodowe na terenie kazywał lekarzowi spostrzeżenia nad własnym Europy (był także w Ameryce Północnej), przy- organizmem.

czynił się Krzywicki do zinstytucjonalizowania Zmarł 10 czerwca 1941 r. w wieku 81 lat.

nauki polskiej, był kierownikiem katedr uczel- W 50 rocznicę jego śmierci delegacja pracow­

nianych, rektorem, autorem podręczników uni- ników PAN pod przewodnictwem prof. Tadeusza wersyteckich. Jego pomoc, wskazanie, kontakty Kowalika, członków PTE reprezentowanych przez ułatwiły wprowadzenie polskiej administracji prof. Zdzisława Sadowskiego oraz UW reprezen- państwowej w dniach odzyskania niepodległości, towanego przez doc. Józefinę Hrynkiewicz złożyła gdy po przeszło 150 latach nieobecności Polska kwiaty na grobie rodzinnym Krzywickich, znaj- znalazła się na mapach Europy. Jego rekomen- dującym się na cmentarzu ewangelicko-augsbur- dacje otwierały drogi nie tylko do najlepszych skim w Warszawie. W naszych czasach postępu- uczelni i instytutów naukowych Europy. N ie jącej prywatyzacji i zachęt do tworzenia kapitałów oddziaływał przykładem, mało kto podjąłby się własnych, może znajdzie się prywatny, stowarzy- takiego trudu, i systematycznej pracy. A jednak szony lub państwowy mecenas dla restauracji płyty przez ten swój żmudny wysiłek, który zaowoco- tego grobu. Za dogodny pretekst mogłaby po­

wał olbrzymim dorobkiem piśmienniczym, przez służyć 140 rocznica urodzin Ludwika Krzywickie- kierowanie w ciągu całego dwudziestolecia mię- go, która przypadnie w 1999 r.

dzywojennego Instytutem Gospodarstwa Społe- Henryka Holda-Róziewicz cznego, w którym każda istotna kwestia społe-

uznane sławy światowej socjologii dyskutowały o wyższości jednego modelu nad drugim, pomijając wątek zdawałoby się kluczowy — że ich modele są tylko układem kilku parametrów. Każdy z tych układów identyfikuje bariery i dystanse społeczne, ale tylko z pewnego punktu widzenia. Przebieg tego panelu odzwierciedlał w znacznym stopniu stan współczesnych badań nad ruchliwością społeczną.

Zamiast prób odsłaniania kolejnych obszarów zło­

żonej rzeczywistości, badacze ograniczają się do technicznych dyskusji na temat wad i zalet wypró­

bowanych już przez siebie schematów analizy.

W centrum zainteresowania nie jest rzeczywistość, ale sformalizowany model jej badania. Wysofistyko- wane procedury statystyczne, z których korzystają autorzy analiz, są jakby barierą ograniczającą moż­

liwości wyjścia poza pewien utarty kanon myślenia.