Kopeć Wanda Janina

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — 1QM. .Uanda J ^{o w /ia}

I. Materiały dokumentacyjne

1/1 - relacja właściwa {/

I/2 - dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora i / I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora

II. Materiały uzupełniające relację

III. Inne materiały (zebrane przez „relatora”):

111/1- dot. rodziny relatora -—

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. — III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) — III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. i i —

III/5 - inne... ( /

IV. Korespondencja ! /

V. Wypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”}

VI. Fotografie —

2

3

Schemat relacji o wojennej służbie kobiet-żołnierzy W I i II Armii Wojska Polskiego

w latach 1939-1945

Relację można sporządzić również w sposób opisowy uwzględniając punkty schematu ale nie rozdzielając opisu na poszczególne punkty.

I. DANE OSOBOWE

1. Nazwisko (także panieńskie z datą zmiany), imiona

C? R V & f E L 2 oL K o/=> * 6 V ,

0

2. Data i miejsce urodzenia (w przypadku wsi podać powiat)

i\\ /1 $ Ztn , y -st,

3. Imiona rodziców, nazwisko panieńskie matki, dane o ich pracy zawodowej i

społecznej ~rt/ > x^ , o^ć , ,

*7f 3 v r • A o a ć t X r , 7°> t y l ,

i~e^Q $ ^ £ ls-£ , 'its Z lp o .^ ^ V- .

J t Ł i L Z ^ Ą , — / W 7 $ 3 / /

4. Obecny adres składającej relację, nr telefonu

II. DANE ŚRODOWISKOWE

1. Wykształcenie (nazwy szkół i lata ich ukończenia)

^Oor ~0K ^ /U

r r ę ^ ć ^ y a ^ o </ /Y lp ^ r ć y < £-t—ć?,

2. Miejsce zamieszkania przed 1939 rokiem „

tyTtf < fi fo s ? OA^^rO ^yęuy d & ć s tC - ^ ^ ,

3.Czym zajmowała się przed 1939 rokiem (nauka, praca-jaka?)

f\^ O lyU L 'ć-< '& s h / £ v h s i

1—Ć^L-’ / ^ j

^

fLclz^J .

r

4. Przynależność do ZHP, PCK, PWK, ZMW, Sodalicja Mariańska

f+ P > /£, £ + s Q -^ 0 u £ ć '< t^ 'o u y C L * S U + ? ' S r Ć ^ O ,

III. UDZIAŁ W KAMPANII WRZEŚNIOWEJ 1939 ROKU

Przydział, funkcja, służba wojskowa lub udział w obronie cywilnej, służba sanitarna >__- /

4

IV. DANE Z OKRESU ŁAT 1939-1945

Nauka, praca, udział w konspiracji ( jakiej ?) ^ q /

pęoissUAsb - <*-. f S Y o ^ t f i w S m 2 ^ . f <+• 6 v

. y Aj £<k*/~ą*>Aj iS v i/ "* ^ _ /7 <* » l . Kiedy i w jakich okolicznościach znalazła się w ZSRR ? (wywiezienie,

aresztowanie, ewakuacja, miejsce pobytu - charakter pracy)

~ 4 * \^

2. Moja droga do wojska polskiego (mobilizacja- podać przez kogo

zmobilizowana i kiedy, zaciąg ochotniczy) —,

r ^{'H* , r- V ^ L , ,}

*7 { o ^ ł tU*

7 ć* *r*~-

h jU ^ C u ^ r

3. Data! rozpoczęcia służby w wojsku i data zdemobilizowania /7 V iA,

4. Nazwy kolejnych jednostek, w których odbywała shiżbę wojskową

**C'ł7 1 ''^Ou (/ ^ ^ #. ći? ( A a t so )/-c^t-x^. / - Qi^<ks rr^^a&o te će^*-> '/LCorf'$&

5. Jakie wykonywała zadania i jakie zajmowała stanowiska lub funkcje w

WOjsku ^ V *? ^U^uUxAjt> -rz-e>'

i — ^T-^-rĆ-^7 ^

6. Jakie przeszła przeszkolenie w wojsku (szkoły, kursy, itp.)

7. W jakich bitwach brała udział ( miejscowość, data, odniesione rany i kontuzje, gdzie i kiedy ?)

5

i( < ( j 8. Stopień wojskowy w chwili demobilizacji (data ostatniego awansu)

$</ ^{, Ś /‘^} , o/y-eS ^*

n . . /w , « ry jp /je. js , -/ftfj r ,

»\ * / ° * a > . **..< ?& £/&

V. ŻYCIORYS POWOJENNI7

1. Dalsze kształcenie się. Warunki rodzinne. Praca zawodowa i działalność społeczna. Wpływ służby wojskowej na życie powojenne.(Jest bardzo pożądane nadsyłanie oddzielnych wspomnień przedstawiających losy

,v « « * * * * * * • & . * * * - / • • :

^ . V ? * T ^ C d s f r -

„ ^{/ V £ w < : ^ f} A / ^ ' ^ ~ r . ^ . r t r / ^{/ _}

v r ? f > y r U f / i

" /Ki? / - <L& / V, 'c-. ' /f ('C<£~ ' f C o^ey ,

, , 0_Z h ^*?S-» ć~ c ć<0 /~ ^ ° ^{V ^}

/ J . ' / ł/d-&C&v. ^ C l *3 n* " *“ t 'Ćv,'ć-re -t^Ł,’

J r , y U- ^{W w w » .} ' - £ ~ - » w

'~1&C ^ J '' C J", A, £? -u-^J-re^o^A A (Tr-O-Ć- J* r2^?~~^— i> & -^< 'Z-1>? <s-^Łt —

* %-Ac ^ -Z

^ < w _ _ i

fó? Jy^< yLj ^{v ^}

2. Z jakimi trudnościami życiowymi boiykała się bezpośrednio po wyjściu z wojska , czy korzystała z pomocy władz państwowych czy społecznych ?

C ^ ^{* -} e-«0 4 V ' Y ' / ^{,-T / ,}

£\LoL^0i-^~ 'l </!fa\ź'ći-, -Jyo^A C , (/

Ct^-r^w S T- ^ 'ć'Cc, /7— / ""y

^ H ^ tC ^ y tA /' *<».*— - K ^ /■ ’~ 7 /'^ i <^

^ ą j Ci>t-y S^O ^U rr-Oi^Ji y 2 ^

^ 2 ^, 'fi- ^t-t3.7-v^> r ^ 0\^~, .

3. Obecne źródło utrzymania ( emerytura, renta z ogólnego stanu zdrowia, renta inwalidy wojennego, renta rolna, renta wdowia, proszę uwzględnić grupy

inwalidztwa) . ^

- i - / / - f * J s> J « C . <-- /i <?r* 2e^& Sin- f Knr ,

-Z^SC-rr-O^n l e-> / ’ V

4. Obecny stan zdrowia Mc^su^^C c^osy^y^ r^xx- 2^ .

iA> lu>^y ~i 7V-A ^ / *2ysU* *4-cy* ,', ^ ' <c^Łoiy aju f <c

ć-i^a-ęT----

^ J ^ ^ ,jr L J / ^{7 • ' /}

^ / itsrw ■&s*'Q ^p-el t^y ^ ^ ^ ^ ^

q-&d-Zd(2Se^^ua j c n^ćć-ćo -o ć<*~ ^ 1 y j

y>4 ć-^Ztorf^j CyO-T^y ^ 2-

6

. Z jakiego rodzaju pomocy służby zdrowia korzystała ? , . w ■

£ r ^ j *' /Cy tc ćUa si

<lxPj

6.Czy była represjonowana po wojnie ( sama autorka lub jej rodzina,

aresztowania, śledztwo, okoliczności, data i miejsce), . . , , . ^ . 7 ? * 4 r i> - - T ir * : & + - * *

$yfvu ^- / / / & . 3 ^ 3 / / ^ z ^ *•> ^>• ff*ć> ^ ^>

V /

7. Krótka charakterystyka najbliższej rodziny, jej losy wojenne, a także szczególniejsze sytuacje życiowe rodziców, rodzeństwa, męża, dzieci - ich wykształcenie, zawody, zajmowane stanowiska.

/ d p ■/,.*#• , / ■v r ' Ł ' V '

<e^v- / J * .

^,-Ca -

; v . / c w ^ y . -

J"P Abfs- fr*

t ? r ^ ■ ' t . i . W * - . ,

Z 5 -) V<U^,' U ^ ^ Ć S ^ L , ^ h </ r . —

ę j t ^ ? r .P . ^

* r ^ » . '* * & * * * * * * * *

f l > r ^ 'f Ą\ f-n As v p - ^ y J ~ a 4 , ^ - ^ - ^ . ^ ^ ^ ^5 f ~

l '^- ' 1

ł ^{O V / Z?-U^} /- T/ar-ły ,

g I u . u ^ 4 ^ ^{^} ^ _ e >

^ JV<S ■ / w . K

A - ^ - /V^ 'a p 7"^*'. * L i* I Z f U Z Ź : ~ ~ \j <f, I z ,-< ,- /r f iJ - i~o- sę->~f ^<I^,v t^ I "Zys

Pożądane załączenie : /% -p N ^ ^ o ^ ^ t W #U ~7'- 7i<f / ^ .

- dokumentów, wspomnień i fotografii dotyczących okresów przedwojennego, kampanii wrześniowej oraz okresu wojennego

- wykazu książek i artykułów, w których wzmiankuje się o służbie wojskowej autorki relacji i o jej formacji

- bardzo prosimy o podawanie , na nadsyłanych fotografiach, daty, nazwy jednostki, miejsca oraz w miarę możliwości imion i nazwisk osób tam

uwiecznionych. _

^ ? r^^;- A. Czy*elny p°dpis

O uul M ^ ,rl^ jp'^£.‘

Data

7

S c lic m n t r e la c ji « w o je n n e j s łu ż b ie k o h ic t - ż o ln ic r z y

>v I i II Armii Woj sk a Tulskiego w l<i(<icli 1939-1945

*. i * r '

Relację można również sporządzić w sposób opisowy uwzględniając punkty schematu, ale nie rozdzielając opisu na poszczególne punkty.

• . ^{1 ■} ' ^{: • i} < •

1. D A N E O S O B O W E

1 Nazwisko / także panieńskie z dalą zmiany /, imiona « •> , " j a r ^ , U / f~) A / ^

G R Y G I E L z d Ko f i * ^{^ /V//v/ł}

2.Dala i miejsce urodzenia / w przypadku wsi podać powiat /

3.Imiona rodziców, nazwisko panieńskie m aiki, dane o ich pracy zaw odow ejj społecznej

S e w e ryn ^- h - J h > en/ e / £ i v

m p . , & V ~ - ,

4.0bccny adres składającej relację, nr telefonu /

s * ' € _ '

II. DANE ŚRODOWISKOWE

1. Wv kształcenie / nazwy szkół i lata ich ukończenia / . . „

2.Miejsce zamieszkania przed 1939 rokiem

3. Czym zajmowała się przed 1939 rokiem / nauka, praca -ja k a ?/ ... ' rW & ^ -Ł < .-£ s iv Ji-O O Ć Ą

" '' . -1 ■••• ■> rrI >1 •!(.!

4.Przynależność do ZHP, PWK, PCK, Związek M łodzieży W iejskiej, Sodalicja Mariańska

IrH P frćuCLs

' .'.wri

8

III. l!l)/,IAL W KAM PA N II Wlt/J, SNIOWIC.I 1939 ROKI!

I ’ i/.y< l/.iał, fu n k c ja , służba w o js k o w a lu b u d z ia ł w o b ro n ie c y w iln e j, służba sanitarna.

( / t

%

IV. M M t z a m i a i ł a t U M K . ...

Nauka; praca, udział w konspiracji / jakiej ? / _ ,

V j ' + yŁ<> ...

I. Kiccły i w jakich okolicznościach znalazła się w ZSRR ? / wywiezienie, aresztowanie, ewakuacja, miejsce pobytu - charakter pracy /

n^^-e. slcy f o i ^ ^ Hh-*'*-*-'*

? Moja droga cło wojska polskiego / mobilizacja, zacit{g ochotniczy/ f J*-2 2 * V

yJU <? U ^ fr~ćcć' °^ y ~ a-ĆO / ^

^ 3 . h 0‘ 7 77 , ^ 7/ ^ ^ ^ ^

3. Data rozpoczęcia służby w wojsku i data zdemobilizowania.

J ' ' ^ / jGty 'PZ<^ O*-* Au c

4. Nazwy kolejnych jednostek, w których odbywała służbę wojskoWą fc?

7 . <tą*~~Jhz Łv /ou—y I ^

'y^ l ? ~~ /'C4A^ y^ • V

' ł ' ! I * ' 1 ■ j l ! | ‘ ł; . i ,. . j . ;M r? v

5. Jakie wykonywała zadania i jakie zajmowała stanowiska w wojsku

vL> /T--v^ <2^O - * < ir£^ ' 6. Jakie przeszła przeszkolenie w wojsku / szkoły , kursy, itp. /

7. W jakich bitwach brała udział / miejscowość, data, odniesione rany i kontuzje, gdzie i kiedy ? /

9

m* ■

u ,

X. Stopień wojskowy w chwili demobilizacji i obecnie / data /

~ c /-^ ^ £/, U /»*

' Cdi f il , > , ^ *

✓

9 .Odznaczenia bojowe, państwowe i społecznęu „ g # ^ ^ e , / ? c < ^U ~^ b- ‘ ^ ^ '

f a l . !*"> f l l f - ś c r - h 1 ! U r “, ? 7 d _ n / , a , „ „

* 1 . N r . ^ 2 «*, ** • . v iu^ 7 ' ^ ■ 57 ^ ^ '**-

i ż \ c \ o i M p o w a i i ę N N Y ' J ' • - • , v * * * ~ < * /

4 *V - £' <* mś &t'>*€> /) fils/•* , ^{^ <3'P t 1 ^t-}

tp p /s } i-w . c C - 0

^ ŚrCsći-H} V - ^ ,/Vt^L^

/^ $ 7ł*’ -^-<u / v' hr\X,<-<! jĆ(Ł> '/

I Dalsze kształcenie się. Warunki rodzinne. Praca zawodowa i działalność społeczna. W pływ służby wojskowej na życie powojenne. //- z ^ / 7 .r iw '4 - ^ £ > ć £ /

<~S&

A ' V ^ ’ ^ r S ~ 3 & L A Ł < > ^ ^ U v

o

/ *

v / v ^ a J '

*< ' f * . • * . ✓ « * ? , . U * W - C. /}< ! « fs r • f ~ ? . aj ż

a ^ \r

^ " € / * w t» ^{~ , „}

0v ! h O ^{^ V / /}

5 * , >2£, ^

p A - ^ - c . V / V / " A r 7 ^ 6 ’ d ^ * c ' x ^ ^

ty' j ,-T\-s)-L^i-^ ^ i ^ - i jj' i^-C' ‘Y' <? ^ ('"aM3 *-*- //Vv

<VUL 7 0 ^ Z rto >J ’ ■?^j<f3/> ^ ^ J^' - ę - - 2 ^ ^ / Ł^

' I n^A-oJis&t-i, \hJ-0 / ^ 'U -^ /r ó ió <f$ tyS'*. - / ^ + ^ ,^o ^€~ o j ^'r< '^6-'*-'

(W-^-fe <k o- Żi“^ W . ^ ■/uc.h^-^ć' . -

2 t ć . ^ *1 ’• y • *Ł<?w^ ,<?*- - <^v *^7'-e.' c 7 ^ * ł *<- 4 l£ , z. Ctie ’ć' , X **’» '’■

"2. Z jakim i trudnościami życiowymi borykała się po wyjściu z wojska^ 13^ l " < L*'*y . i< v ■

*2-{^C' -/l \(fy

3. Obecne źródło utrzymania / emerytura, ren/a z ogólnego sianu zdrowia, renta inwalidy wojennego, renta rolna, renta wdowia, proszę uwzględnić grupy inwalidztwa /

A « T i’\s-~4-cy nU^nt-^ q ^ l^-'t- ć «-Z_ T-& C*J

/O ty^OU^ 'o Ćy 'u v ^{^ ^ ^ ć? J? -}

• i i

4. Obecny stan zdrowia — /C^u^.or* ^ C*JŹ_s . ^ V ^ ^ h r f ,

^,'UJLj C*j / , '/c J <? ? '2, ’ '^/ CsCv^-c^d-Q^ śf~i V -ł-,/ <r- ^

<^Lru-0^ U4<r*n^~0r-r0 ę^L.^

yr> ^ ( a - j ? 2 .Ó ^-’ t:’’ o ? \r y ■)

L'; ^ ) / /M7 10

ą \

, ,7 • , • , , .. , , , , ?

5. Z, jnkicgo rodzaju służby zdrowia korzystała * ' V £ o ć->

m , z? rw x i£ t ^'

2r-0^X^X> -*1* ‘^ '—*

6. Czy hyla represjonowana po wojnie / sama autorka lub j e j rodzina, aresztowania, śledztwo, okoliczności, data, m iejsce/

; •' • t < •

7. Krótka charakterystyka najbliższej rodziny jej losy wojenne, a także szczególniejsze

i '

sytuacje życiowe rodziców, rodzeństwa, męża, dzieci - ich wykształcenie, zawody,

zajmowane stanowiska, y v ™ \ \

,n ' 'l£ fi itJ>-y —-e <3 V

,o A r -iT ii^ e ~i£ jj-, v ir ^ ć Ł'*"> /v ^ ' i i ----< V /

> « ■ > ' - l o J e S ^ a - ; '

W r~ ^ ^ i f v v S ‘' T s -V -

J ^ j o ' k ! ~ ^ ^ ~ć 4 - r A l ^ t i C vo ć ć s b ^ r i . %r U ^

" ^ 4 -

f W o V - , ^r( fi . '/1-f'? "* ^'/Y

>V ^{W c , 4-} / V V ^ 1 V

Pożądane załączenie / v h , ^ - ^ * ^ < - .

• dokum entów, wspomnień i fotografii dotyczących okresów przedwojennego, kampanii w rześniow ej oraz okresu wojennego.

• wykazu książek i artykułów , w których wzm iankuje się o służbie wojskowej autorki relacji i o je j formacji.

O / . / . / ✓ ■ V«?7 - w'

In ^ c &Q >xJLs « ° jh— T r ” \^>46£> J 6 l I6tf 46?

ł M , ' W i ' * W q l c ! J° ' ~ V7 Czytelny p o d p is/ ',

Uo L+r>^ 4 'i> w " r * '

)* / /\ J * / L, ^ }Q ł*

v f "T? “*• ' l ^

' ć L f o e jJ a Co & y ip ce< s Y^/

^O

Data

^ (r+ A O Ć -lr? f o - ^ * - 7.

^ ^vX / )c s r ć ^ ć € ,

t ^C q ^-\ C-J ć z ^ e'' ^ '

/» ^sa o-^JLJy^, 1' Vh _ ^ ?> •

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

ś fijA 3 / 3

ytyrteA, Zaświadcza się na podstawi© książeczki wojskowej,że szer.

-— Ałma- KOEEC c. Seweryna r.1925 - brała czyimy udział w działaniach wojennych, z Hiemcaml w czasie drugiej wojny światowej w LWP.

Zaświadczenie niniejsze wydaj© się na prośbę petentki celem przedłożenia w ZBoWlB*

24

URZĄD DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH 00-921 WARSZAWA 53, UL. KRUCZA 36

±yih

D E C Y Z J A t/2

A t ? / /

z dnia 1993 r.

Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Na podstawie art. ... ... ___ w związku z art. 25 ust. 3 oraz art. 27 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okre­

su powojennego (Dz.U. Nr 17, poz. 75 z późn. zm.) potwierdzam z urzędu

///? lV -O fl 6 £ y 6 / l - L

Panu (Pani)

ad re s zam ieszka n ia

uprawnienia określone w wyżej wymienionej ustawie i postanawiam zaliczyć następujące okresy i rodzaje dzia­

łalności kombatanckiej lub represji:

Okresy Rodzaj działalności kombatanckiej

lub represji

Artykuł ustawy

od

\ m

miesiąc

do i

m

H/Mś KO P6’ lS/<(£

od do

od do

od do

od do

łącznie lat ... miesięcy

Decyzja niniejsza może być zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego za po śre d n ict\^fj/U rzę d u do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w terminie trzydziestu dni od dnia jej doręczenie

nr

Wystawiono zaświadczenie

_ Kierqwńilc (

m g r W ici

Peln

esjdnowanych

w woj- z.!eifV7'-Q0! ■

p ie c z ę ć p o d p is

25

UR7ĄD DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH 00-921 WARSZAWA 53, UL. KRUCZA 36

Ą|3

D E C Y Z J A ...

z dnia . . P . f ł s . f i . . 1993 r.

K ie ro w n ika Urzędu do S praw K om batan tów i Osób R epresjonow anych

Na p odstaw ie art. ... ___ w zw iązku z art. 25 ust. 3 oraz art. 27 ustaw y z dnia 24 stycznia 1991 r. o kom batanta ch oraz n ie któ rych osobach będących ofiaram i represji w o je n n y c h i o k re ­ su p o w o je n n e g o (Dz.U. N r 17, poz. 75 z późn. zm .) potw ierdzam z urzędu

Panu (P an i)... '..MMM ... ...

t im ię i n a z w is '--

adres zamieszkania

u p ra w n ie n ia okre ślo n e w wyżej w ym ie n io n e j ustawie i postanawiam zaliczyć następujące okresy i rodzaje d zia ­ ła ln o ści kom b a ta n ckie j lub represji:

1 2 3

O kresy Rodzaj działalności kom batanckiej

lub represji

A rty k u ł ustaw y

od

dc

e \ ć \ - \ ' / W W m

m iesiąc rok

\ m - \

K O

L J J

od

do

l i

L U

- i . i

i l

od

do

l - l l i

U J

l - l

od

do

l - l l i

U J

l - l l i

od

do

l i

U J

l l

łącznie lat ... .. m iesięcy .. ó . ...

D ecyzja niniejsza m oże być zaskarżona do N aczelnego Sądu A d m in is tra c y jn e g o za p o ś re d n ic tw ^ ijr U rzędu do Spraw K o m b a ta n tó w i O sób R epresjono w anych w te rm in ie trzydziestu dni od dnia jej doręczenie

nr

W ysta w io n o zaśw iadczenie K o m dbt a ri t<5\w ^ p& fo.ffafjceą) oriowanych jssmsmw?" ^.

f f l / a t w i ń s k i

mSr P e l S ® iK

V/ WOŚ- Z i l i l / o g ó r s w m pieczęć -* podpis

26

H'1 V 3

ZWIĄZEK BOJOWNIKÓW O WOLNOŚĆ I DEMOKRACJĘ

ZARZĄD WOJEWÓDZKI

Zielonej GJrze

Z A Ś W I A D C Z E N I E 236895

Zarząd W ojewódzki Zwią?ku Bojowników o W olność i Demokrację stw ierdza, że O byw atel [ka] :__Wanda Janina Grygiel___________ ____________

[im ię 1 nazw isko]

syn j córka] .Seweryna 28.09.1925r.

,r jdzony [a]_

Równe - ZSRR

— w

[dzień, miesiąc, ro k ]

. . . . Nowa Sól ul.

zamieszkały [a] w —... ... ..._ z _ __________ ____ _____________ ______ __ ___

235^ ^ /13 d- 5

— jest członkiem zwyczajnym ZBoWiD, nr legitym acji * ____________ ____________________

— odpowiada warunkom uprawniającym dn członkow stw a ZBoW iD *

Zaświadczenie jest dokumentem ’ stwierdzającym praw

do korzystania ze świadczeń określo­

nych w U sta w ,i z dnia 23 października 1975 r. „o dalszym zw iększeniu świadczeń dla kom ba­

tantów i więźniów obozów koncentracyjnych", [Dz. U. Nr 34, poz. 186].

Jednocześnie stwierdza się, że w rozumieniu przepisów art. tej U staw y do okresu zatrud­

nienia w ym ienionem u [nejj zalicza się następujące okresy działalności kom batanckiej oraz okresy < ięzienia w hitlerowskich obozach koncentracyjnych:

Od dnia 13.06.i 9 4 4 r . uu 20.10.1944r. - udział w walk a c h z Niemcami

w odrodzonym Wojsku Polskiu. - - - -

[ro d za j działalności okres od — doi

SĘK RETA

R

prządł! i ’Łj,

Łącznie

- ,ttłt--- podpis Sekifetaraa Zarządu

W ojew ódzkiego Z B o W in 1 pieczątka służbowa

i ! '/✓C

tiU: 'I ^,

i pieczątka służbowa

pieczęć okrą g ła

Z.tfiJLQna. GLdr«> 6 . 02 ,

la*? 'r tó tr 1

• niepotrzebne

27

ZWIĄZEK BOJOWNIKÓW O WOLNOŚĆ I DEMOKRACJĘ

ZARZĄD WOJEWÓDZKI.

Zielonej Górze

Z A Ś W I A D C Z E N I E J\Tf 236695

Zarząd W ojewódzki Związku Bojowników .o W olność i Demokrację stw ierdza, że O byw atel [ka] Wanda Janina Grygiel

(im ię 1 nazwisko]

syn

S e w eryna — _ — - urodzony [a]—_ — — —

2 8 . 0 9 ei925r. Eówne - ZSRR

[dzień, m iesiąc, ro k ]

w

. , r , ' Nowa Sól ul.

zam ieszkały [a] w __ __— _____ -•_____ ■ ■ _____ -

P 35 ? 1 / 13^5

jest członkiem zwyczajnym ZBoWiD, nr legitym acji* ——— '__________ ___ —

— odpowiada warunkom uprawniającym do członkowstw a ZBoWiD *

Zaświadczenie jest dokum entem stwierdzającym"prawo do korzystania ze św iadczeń określo­

nych w U staw ie z dnia 23 października „D.75 „o dalszym zw iększeniu św iadczeń dla kom ba­

tantów i w ięźniów obozów koncentracyjnych”, [Dz. U. Nr 34, poz. 186].

Jednocześnie stw ierdza się, że w zrozumieniu, przepisów art; 8 tej U staw y dó okresu zatrud­

nienia w ym ienionem u [nej] zalicza się następujące okresy działalności kom batanckiej oraz okresy uw ięzienia w hitlerowskich obozach koncentracyjnych:

Od dnia 1 3 . 0 6 , 1944r. do 20.10.1944r. - udział w w a l k a c h z Niemcaa w o d r odzonym W o j s k u Polskim.

28

29

30

31

32

j ^ l / l

Szanovma Koleżanko frontowych drog — miła Pani i

Nasz zjazd koleżeński byłych żołniersy łączności kobiet, który -7 się odbył w dniach 17 i 18 września br. pozostawił uczestnikom zjadu niezatarte wspomnienia.

Bardzo silnie emocjonalnie przeżywałem te cni ja ponieważ byłem naocznym świadkiem i współuczestnikiem owych surowych ani, kiedy Wy wówczas młode dziewczęta a czasami wr^cz dziewczynki przywd n.ewałyście

żołnierski mundur, otrzymywałyście broń do ręki i wkładano na Wasze, 'dziewczęce ramiona twardy obowiązek obrony Ojczyzny.

Pozbawione domu rodzinnego, wyrwane spod opieki matki i i^odzeń- stwa, wlłoc^ono w tv7arde i-amy regulaminów wojskowych okresu wojny dzieliłyście wspólnie ? nami mężczyznami żołnierską dolę tułaczą i nio jednokrotnie byłyście dla na3 mężczyzn wzorem w wytrwaniu, rzetelnym wykonywaniu obowiązkow żołnierskich. Przyswajałyście sobie rzomiosio wojskowe, które od prawieków było rzemiosłem i obowiązkiem mężczyzn.

Pozwolę sobie przypomnieć o czym każda z Wa3 wie, że Wasze dsi»r,v- częce sny i marzenia w owych surowyr.n dniach były n&pewno rożne or.

marzeń Waszych rówieśnic na innym kontynencie, ktore.go nio aotknrjł kataklizm wojny. Inne były teft oa marzeń Waszych córek, ict6v«? Łyją w odmiennych warunkach jak tty w ich viskj wyo^pfcując froątowe ścieżki nieraz głodne i chłodne.

Młodość ma stroje prawa i ozasem nawet swyc i ę ż ° ł a wnj-jj, Zapomina- łyście na moment realie sytuacji - niepewni jutra, zawiązywany si?

przyjacuie a ozasem nawev zakiełkowało głębsze uczucie, które przetrwa

£0 próbę czasu. Niestety wystarczy* jeden wrzask nad uchem dowódcy, warkot wrogiego samolotu lub wybucn pooisku i wszystkie dziewczęce any i marzenia wydawały się nierealno a jedynym najgorętczym marzenien była cicha modlitwa o przetrwanie by jeszcze raz zobaczyć matKę, rodne ństwo i najolizszych.

Niełatwe by*y Wasze pierwsze Kroki po zakończeniu działea wójennyci R o d z i k w raększości pozostawały za Bugiem, czasami rr.jcz w dalekich stepach Kazaonstanu, Krasnojarskiego Kraju i innyoh dalekich ziem Kraju Rad. Całym majątkiem jakim dysponowałyście były optarte nieraz do krwi stopy nóg, zgrubiałe ręce i ogorzałe twarze smagane wiatreca i błotem frontowych dróg i okopów.

Tę dziś powszechnie uznawaną i szanowaną przez społecześstwo Waszą sławę bejową niejednokrotnie zachodziła konieczność ukrywać, ponieważ takim jak Wy przypinano złośliwą “łatkę"? " Ta bracie była żołnierką.:.

Wiem jak Każdą z Was to bolało;

33

' ■ 2 ~

E l J U

A młode dziewczęce lata uciekały i należało zastanowić 3 ię nad . perspektywą założenia własnego doicu i rodziny. Patrząc na. Sas podczas

zjazdu, byłem pełen podziwu, że nic anic nie zatraciłyście ze swojo;}

kobieoości. Zostałyśoie strojne, aiLe pełne werwy i tycia, chociaż w niejednych oczach widziałem wiele trosk, kłopotów i przeżyć niestety tego żaden makijaż nie jest w stanie zamaskowaćc

Darząc Was - moje Koleżanki frontowy'^ dróg. f r a z a m i głębokiej czci i szacunku zwracam się ? prośbą o Waszą pomoc.

Łlarzę o tym by wasze przeżycia, wasz wkład w wyzwclan-16 kraju i czynny udział w odbudowie ocalić od zapomnienia i utrwalić w książce.

Pragnę poświęcić kilka stron każdej z Was ale bez Waszej pomocy temu nie podołam. Przeto proszę napiszcie i przyślijcie na mój adres Wasze wspomnienia. Od dnia w-cielenia do 7/ojska po przez front do dnia dzisiejszego. Pormę pozostawiam Wam. Wielkość— objętość Waszych wspo­

mnień niczym nie ograniczam, tylko nie mówcie, żs m e potraficie, żu nie umiecie. Każda z Was potrafi opowiadać o sobie a wszak macie dobre wykształcone dzieci, które w oparciu o Wasze opowiadania napiszą to. i

.

Będę bezgranicznie wdzięczny o wszystkie zachowane przez Was Wasze paclątki- pamiętniki, fotograrie i td z okresu wojny. Nic Wam J nie zaginie. Ja porobię fotokopie a oryginały wam prześlę pocztą pole­

coną. Jednakże co się. tyczy fonografii wskazanym by było. fcaDy f o t o ­ grafie zbioi-owe były opisane tzn od prawej do lewej wszystkie oicoy któr,ycn pamiętacie nazwiskami ówczesnymi lub obecnymi a których nie pamiętacie to postawcie w tym miejscu literę '*IT*' No i oczywiście waszą podobiznę o ile nie macie frontowych _to z późniejszego okresu..

Pragnę nadmienić iż Wasze pamiętniki nio tylko będą cenne z 7 okresu wojny lecz całą Waszą drogę życia od dnia przyjęcia miana

żołnierza LWP po dzień dzisiejszy.

Książka jest najtrwalszym pomnikiem kultury materialnej narodu i najdłużej pozostanie żywa dla tych którzy przyjdą po t:.as i dla nich właśnie, naszych dzieoi i wnuków warto coś zostawić po sobie.

Przepraszam iz w tej formie piszę i zwracam się do was ale Was jest wiele a ja sam. Wybaczcie mi to proszę.

Pozostaję z wyrazami szacunku

Warszawa dnia, i &.'/£ I97«r.:

Mój adres: Franciszek P.UD0MI1? 01- 052 - 7/arszawa ul. Anielewicza

28 m. 51

JS—25-86

(;

ł !:

34

i r / a

Szanowna Koleżanko frontowych dróg - miła Pani i

Nasz zjazd koleżeński byłych żołnierzy łączności kobiet, który się odbył w dniach 1 ? i 18 września br. pozostawił uczestnikom zjadu' niezatarte wspomnienia.

Bardzo silnie emocjonalnie przeżywałem te dni ja ponieważ byłem naocznym świadkiem i współuczestnikiem owych surowych ani, kiedy Tty wówczas młode dziewczęta a czasami wręcz dziewczynki przywdsiewałyście

żołnierski mundur, otrzymywałyście broń do ręki i wkładano na Waaze dziewczęce ramiona twardy obowiązek obrony Ojczyzny.

Pozbawione domu rodzinnego, wyrwane spod opieki matki i i'odzeó- atwa, wtłoczono w t-.Tarde ramy regulaminów wojskowych okresu wojny dzieliłyście wspólnie ? nami nężczyznami żołnierską dolę tułaczą i nie jednokrotnie byłyście dla nas mężczyzn wzorem w wytrwaniu, rzetelnym wykonywaniu obowiązków żołnierskich. Przyswajałyście sobie rssemiosio wojskowe, które od prawieków było rzemiosłem i obowiązkiem mężczyzn.

Pozwolę sobie przypomnieć o czy u każda z Was wie, że 77asse c i a i e - ,1.—

częce Sny i marzenia w owych surowyr.n dniach były napewno rożne or.

marzeń TCaszycn rówieśnic na innym kontynencie, ktorego nio dotknął kataklizm wojny. Inne były teS oa marzeń Wacr.ych córek, które Łyją “/

odmiennych warunkach jak ffy w ich i-.iaku wyo^ptując f r o n f c o v ? e ś c i e ż k i , nieraz głodne i chłodne.

Młodość ma stroje prawa i czasem nawet Z7^yciężała wijip. Zapomina­

łyście na moment realie sytuacji - niepewni jutra, zawiązywały 3 i ę przy jaśnie a ozasem nawet zakiełkowało głębsze uczucie, ktoro przetrwa -co próbę czasu. Niestety wystarczy* jeden wrzask nad uchem dowódcy, warkot wrogiego samolotu lub wybucn pocisku i wszystkie dziewczęce sny i marzenia wydawały się nierealno a jedynym najgorętczyn raaraenisn była cicha modlitwa o przetrwanie by jeszcze raz zobaczyć matsę, rodne ństwo i najolizszycn.

Niełatwe by*y Wasze pierwsze K r o k i po zakończeniu aziałsn w o je n n y c l Rodziny w większości pozostawały za Bugiem, czasami wv;cz w dalekich

stepach Hazacnstanu, Krasnojarskiego Kraju i innyoh dalekich ziem Kraju Had. Całym majątkiem jakim dysponowałyście były optcrto nioras do krwi stopy nóg, zgrubiałe ręce i ogorzałe twarze smagane wiatrea i błotem frontowych dróg i okopów.

Tę dziś powszechnie uznawaną i szanowaną przez społec2eśstwo Maszą sławę bejową niejednokrotnie zachodziła konieczność ukrywać, ponieważ takim ^ak Tty przypinano złośliwą “łatkę”? " Ta bracie była żołnierką.i Wiem jak Każdą z Tfes to bolało;

35

2 -

jtli

A młodo aziewozęce lata uciekały i należało zastanowić się nad perspektywą założenia własnego domu i rodziny. Patrząc na Sas podczas zjazdu, byłem pełen podziwu, że nic anic nie zatraciłyście ze swojej kobiecości. Zostałyście strojne, mile pełne werwy i 'życia, chociaż w niejednycn oczach widziałem wielo trosk, kłopotów i przeżyć nieetecy tego żaden makijaż nie jest r stanie zamaf :owaćs

Darząc Was - moje koleżanki frontowy''* dróg. Wyrazami głębokiej czci i szacunku zwracam się- r. prośbą o Waszą pomoc.

Marzę o tym by wasze przeżycia, wasz wkład w wyzwoleń:*<5 kraju i czynny udział w odbudowie ocalić od zapomnienia i utrwalić w książce.

Pragnę poświęcić kilka stron każdej z Was ale bez Waszej pomocy temu nie podołam. Irzeto proszę napiszcie i przyślijcie na mój adres Wasze wspomnienia. Od dnia wcielenia ao wrojska po przez front do dnia dzisiejszego. Formę pozostawiam Wam. Wielkość- objętość Waszych wspo­

mnień niczym nie ograniczam, tylko nie mówcie, że nie potraficie, ił o nie umiecie. Każda a Wa3 potrafi opowiadać o sobie a wssak macie dobre wykształcone dzieci, które w oparciu o Wasze opowiadania napiszą to.

Będę bezgranicznie wdzięczny o wszystkie zachowane przez Was Wasze pamiątki- pamiętniki, fo-cograrie i td z okresu wojny. Nic Waci nie zaginie. Ja porobię fotokopie a oryginały wam prześlę poestą pole­

coną. Jednakże co się tyczy fonografii wskazanym by było, fcyoy fono­

grafie zbiorowe były opisane tzn od prawej do lewej wszystkie ojcoy którycn pamiętacie nazwiskami ówczesnymi lub obecnymi a ktćx-yuh nie pamiętacie to postawcie w tym miejscu literę **N" No i oczywiście*

naszą podobiznę o ile nie macie frontowych #to z późniejszego okresu..

Pragnę nadmienić iż Wasze pamiętniki nie tylko będą cenne z okresu wojny lecz całą Waszą drogę życia od dnia przyjęcia miana żołnierza LWP po dzień dzisiejszy.

Książka jest najtrwalszym pomnikiem kultury materialnej narodu i najdłużej pozostanie żywa dla tych którzy przyjdą po nas i dla nich właśnie, naszych dzieci i wnuków warto coś zostawić po sobie.

Przepraszam iz tej formie piszę i zwracam się do Was ale Wa3 jest wiele a ja sam. Wybaczcie ni to proszę.

Pozostaję z wyrazami szacunku Franciszek RUjOCillN

ry

ad u,ł

łem

wy

yście ze

;eń-

t

1 nie Lny a 531.0 2.7 z rw 3 i 0-7- O'.

j a #} ł

ijn

Warszawa d n i a 197ar.1 //

Mój adres: Franciszek BUDOMUI 01- 052 - Warszawa ul. Anielewicoa 28 m. 51 tel.: JS— 38-86.!

PS. Czokam na Wasze wspomnienia do dnia 30.0^. 1979r«'

oninti- 'ię

■aetrwo oy, ice sny .en

rod ze

3 jen/ii’ cl pkioh era

traas i

Waszą nieważ

•>

ierfcą.i

36

Warszawa dnia J0.X i. 1 97Br,

JK /5

Miła Pani Wandeczko!

Serdecznie dziękuję za udostępnienie pamiętnika Pani i zaufanie Przyrzekam Pani iż odeślę go Pani w swoim czasie po wykorzystania.

Pani pamiętnik od nowa przypomina mi te owe trudne i chmurne dni, ale to były dni naszej młodości i pozostawiły po sobie niezatarte wspomnie nia. Żałuję mocno, że nie znałem Pani adresu przedtym ponieważ jak Pani wiadomo we wrześniu br moim staraniem był zorganizowany zjazd ko­

leżeński 100 dziewcząt - byłych żołnierzy łączności I i II Armii WP.

O naszym zjeździe koleżeńskim wiadomości nie podawaliśmy w środkach masowego przegazu ponieważ byliśmy ograniczeni limitem tylko 100 osób a kryteria były postawione przede mną zaprosić b. żołnierzy kobiet I i II Armii TCP, Te adresy które mieliśmy i które n a d e s ł a ły nam koleżanki zaprosiliśmy wszystkie, W jesieni I9$9r. ma być organizowany jeszcze jeden zjazd w Gdańsku z okazji odsłonięcia pomnika obrońcow Poczty GdańskiejM wówczas" postaram się żeby Pani była obecna na tym zjeździe W załączeniu przesyłam pani swoją książkę, która wprawdzie w większej części dotyczy plutonu łączności żołnierzy - kobiet z batalionu kobie­

cego, którym d owodziłem ale o pułk łączności I Armii też otarłem się to też trochę przypomni to Pani owe dni. Iza Porębska i R en a Milko które pochodziły obie z Żytomierza dobrze mi znane, niestety Pani so­

bie nie przypominam dokładnie. Mam w Zielonej Górze rodzinę i planuję odwiedzić Zieloną Górę a tam do Noweo Soli jak ręką podać to mam na­

dzieję, że odwiedzę Janią. Z czasopisma ” K obieta i Życie” o mnie

Pani wie wszystko - niestety ja o pani nic poza tym, że była pani moją towarzyszką f r o n t o w y c h dróg. Przypuszczam, że Pani zna już książkę którą Pani posyłam, ale nieszkodzi, będzie Pani miała dwme w tym jedną z dedykacją. Posyłam Pani również mój apel do wszystkich b. żołnierzy łączności - kobiet z prośbą o wspomnienia - ponieważ interesuje mnie nietyiko przeżycia frontowe ale pobyt podczas okupacji i po opuszczeni szeregów wojska, kiedy to każda z Was przeszła niełatwą drogę szukając dla siebie miejsca na tym nienajlepszym ze światów ałowem do dnia dzi­

siejszego. Moj apel zretoztą dokładnie wyjaśnia oco mi chodzi. Wydaw­

nictwo żąda ode mnie dalszych losów moich “Drucików" i ja zobowiązałem się spełnić pokładane we mnie nadzieje. Zrobię to o ile V/y mi pomoże­

cie, Przepraszam , że piszę prywatny .List do Pani pismem maszynowym co nie jest w dobrym tonie, ale niech mi Pani to wybaczy. Tak po pro­

stu mi wygodniej. Po drugie jak wynika z mego listu będę bardzo zobo­

wiązany jeżeli Pani napisze mi dalszy ciąg swoich wspomnień. Pisze pani ładnie i z zacięciem literackim. Kończę już. Życzę Pani dużo zdrowia i wszystkiego dobrego. 2 wyrazami szacunku.

\ - v" ćfir £/■

37

Warszawa dnia *0.Xi.1978r.

M i ł a Pani Wandeczko!

Serdecznie dziękuję za udostępnienie pamiętnika Pani i zaufanie Przyrzekam Pani iż odeślę go Pani w swoim czasie po wykorzystaniu.

Pani pamiętnik od nowa przypomina mi te owe trudne i ohmurne dni, ale to były dni naszej młodości i pozostawiły po sobie niezatarte wspomni nia. Żałuję mocno, że nie znałem Pani adresu przedtym ponieważ jak Pani wiadomo we wrześniu br moim staraniem był zorganizowany zjazd kc

leżeński 100 dziewcząt - byłych żołnierzy łączności I i II Armii WP.

O naszym zjeździe koleżeńskim wiadomości nie podawaliśmy w środkach masowego przegazu ponieważ byliśmy ograniczeni limitem tylko 100 osót a kryteria były postawione przede mną zaprosić b. żołnierzy kobiet I II Armii 7/P. Te adresy które mieliśmy i które nadesłały nam koleżanki zaprosiliśmy wszystkie*. W jesieni 19$9r. ma być organizowany jeszcze jeden zjazd w Gdańsku z okazji odsłonięcia pomnika obrońcow Poczty Gdańskiej" wówczas postaram się żeby Pani była obecna na tym zjeździ w załączeniu przesyłam pani swoją książkę, która wprawdzie w większe;

części dotyczy plutonu łączności żołnierzy - kobiet z batalionu kobie cego, którym d owodziłem ale o pułk łączności I Armii też otarłem się to też trochę przypomni to Pani owe dni. Iza <i§brębska i Rena Milko które pochodziły obie z Żytomierza dobrze mi znane, niestety Pani so*

bie nie przypominam dokładnie. Mam w Zielonej Górze rodzinę i planują odwiedzić Zieloną Górę a tam do Nowej Soli jak ręką podać to mam na­

dzieję, że odwiedzę panią. Z czasopisma " Kobieta i Życie*1 o mnie Pani wie wszystko - niestety ja o pani nic poza tym, że była pani mo;

towarzyszką frontowych dróg. Przypuszczam, że Pani zna już książkę którą Pani posyłam, ale nieszkodzi, będzie Pani miała dwme w tym jedf

z dedykacją. Posyłam Pani również mój apel do wszystkich b. żołnierz;

łączności - kobiet z prośbą o wspomnienia - ponieważ interesuje mnie nietyiko przeżycia frontowe ale pobyt podczas okupacji i po opuszczę*

szeregów wojska, kiedy to każda z Was przeszła niełatwą drogę szukaj;

dla siebie miejsca na tym nienajlepszym ze światów ałowem do dnia dz:

siejazego. Moj apel zreoztą dokładnie wyjaśnia oco mi chodzi. Wydaw­

nictwo żąda ode mnie dalszych losów moich "Drucików” i ja zobowiązał;

się spełnić pokładane we ranie nadzieje. Zrobię to o ile Wy mi pomoże*

cie0 Przepraszam , że piszę prywatny list do Pani pismem maszynowym co nie jest w d obrym tonie, ale niech mi Pani to wybaczy. Tak po pro­

stu mi wygodniej. Po drugie jak wynika z mego listu będę bardzo zobo*

wiązany jeżeli Pani napisze mi dalszy ciąg swoich wspomnień. Pisze pani ładnie i z zacięciem literackim. Kończę już. Życzę Pani dużo

zdrowia i wszystkiego dobrego. Z wyrazami szacunku.

38

Wanda Grygiel z d.Kopeć t N o w a Sól,dn. 7 czerwtoa 1984 N o w a Sól

Wojfckowa Kome n d a U zu p e ł n i e ń

w Zielone,j Górze

>

Uprzejmie proszę o wystawienie mi aktualnej książeczki w o j s k o w e j ,gdyż posia d a m dotychczas książeczkę wystawioną jeszeze w czasie działań wojennych I— szej Armii Polskiej^ N r *'800,z dnia

29 .T U I . r .

39

40

41

i

T 778/WSK

#

Z S R R - L W P

GRYGIEL Wanda Janina z d. Kopeć

Źródła informacji:

Relacja własna , 'wspomnienia ^ p ' Zaświadczenia

Decyzja

Korespondenc ja

3 / 5

I . K r ó l . / 9 9

42

43