Marchwicka Emilia

1

r . 9 3 £ | ^

\ ^ ZCLWl- K (X ^ M ,.S

* lA o u ^ d e J L o c

I./1. Relacja\ f ^ ( ^ '"h-

I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora \ / I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora II. Materiały uzupełniające relację \ f

III./1. Materiały dotyczące rodziny relatora —

III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. -—

III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) — III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 —

III./5 .In n e ..y ko>

IV. Korespondencja \ f ^ , 6-Ó-

i

V. Nazwiskowe karty informacyjne \ j l VI. Fotografie

V

' l - 1 j ^

\

^ -)

li(

^

2

3

Aneks 8. . , Q 4

SCHEMAT RELACJI W S K

A. O służbie wojennej kobiet, odbytej w latach 1939-1947, za r ó w n o w kr aj u j a k i w wojs ku polskim za granicą.

B. O służbie bliskiej osoby nieżyjącej.

Relacje prosimy sporządzić w sposób opisowy, uwzględniając punkty schematu, ale nie rozdzielając opisu na poszczególne punkty. Jeżeli relatorka służyła zarówno w kraju i za granica,,'relacje należy ująć chronologicznie z kolejnym opisem służby w poszczególnych formacjach. W razie nie posiadania pełnych informacji podać dane fragmentaryczne.

I. DANE OSOBOWE

1. Nazwisko (panieńskie i dalsze z datami zmian), imiona. E m i l i a , K s t a ^ y r a « s la. pseudonimy K o n w a l i a

lb. używane nazwiska fałszywe n i e u ż y w a ł a m

2. Data i miejsce urodzenia (w przypadku wsi podać też powiat).

1 4 . IX. 1 S 2 3

.

Laskówka

'3. Imiona rodziców, nazwisko panieńskie matki, dane o aktywności zawodowej i społecznej

ojca i matki. A n t o n i i Ma£,G.ai.ena z o.. L r o a n i k —r o l n i c y . 4. Obecny adres składającej relację, numer telefonu.

6 0 - 3 5 1

d o z n a ń u l .

II. DANE ŚROD OWISKOWE PRZEDWOJENNE - ujęte stosunkowo krótko

p r a c a w

•

o.-

1. Wykształcenie (nazwy uczelni i lata ich ukończenia). J Jci . f s . i m n . n r z e d ron?icGv.

2.

Przebieg pracy zawodowej i działalności społecznej. m a t u r a u J 3 L r szu.Tan r-

3. Czy należała (gdzie, jak długo, w jakim charakterze) do PWK, PCK, ZHP lub innych ■

organizacji przysposabiających do udziału w wojnie. ryczrĄ n n i p r . ^a n

- , j . 0 ZjW • lvi 'L

III. UDZIAŁ W KAMPANII WRZEŚNIOWEJ 1939 r.

Przydział, funkcja, służba wojskowa lub udział w obronie cywilnej. Wpływ uczestnictwa w pw na udział w Kampanii.

\

IV. ŻYCIORYS „CYWILNY” OKRESU LAT 1939-1947 - ujęty stosunkowo krótko Miejsca zamieszkania, stosunki rodzinne, zarobkowanie, udział w cywilnej samopomocy

s p o ł e c z n e j , w t a j n y m n a u c z a n i u . W - r - o w _{y J J }} i - w ~ • -

xx. u o. * t c..-vOu'^ s t w i e r c a s i c o w :i nauka. w

V. PRZEBIEG KONSPIR. SŁUŻBY ŻOŁNIERSKIEJ W LATAC H 1939-1945. -

szczegółowo pod k o n i e c 1 9 / 0 r o k u ,ędy e r g . AK wa ta ci łam tam d o s t a ł a m eao:

1. Wpływ uczestnictwa w pw na wejście do konspiracji. Data i~ol<o1lczńoscf wstąpienia do

organizacji konspiracyjnej. Jej nazwa i zasięg działania.!

.rzysi^ge-; o d e b r a ł Fr .T ^ ac- '

2. Kto, gdzie i w jakich okolicznościach odbierał przysięgę, wprowadził bez zaprzysiężenia? ? 3. Kolejne przydziały konspiracyjne - nazwa i kryptonimy komórki, nazwiska, pseuda :!kcnv

i funkcje przełożonych, nazwiska, pseuda-1 funkcje innych członków komórki. Opis f u n k c j o n o w a n i a , l i c z e b n o ś ć k o m ó r k i . r ™ r ó v ; S . r M , ■ >

j

> -o.o..o, v. u= .iu-.uif.as.w i/ar.»rov.'ie a.

4. Przebieg osobistej służby, funkcje, odbyte przeszkolenia, wykonane zadania', udział

w akcjach, adresy konsp., odznaczenia,

u

p.

Jia es ak

,

k t ó r e j

:nbż i

dwoi

« Yv-,c .,- 5. Aresztowania: - relatorki, jej rodziny, członków komórki. Data, miejsce, okoliczności. v 1

Śledztwo, więzienia, obozy. e

'byłam. Z d z i s ł a w B a s z a k b y ł aowódcą na o1

6. Dane o uczestnictwie w konsp. członków rodziny, przyjaciół. Ż y j ę i m i e s z k a w 1: : r

"'I

4

VI. PR ZEB IEG SŁU ŻB Y W FO R M A CJA C H ZA G RA N ICZN Y CH - szczegołow o -

1. Dane o form acji, dokładna nazwa i struktura. ' h •(/

2. Data, m iejsce, szczegółow e okoliczności wejścia do formacji.

3. Okresy i opis kolejnych etapów służby.

4. O koliczności zakończenia shiżby.

VII. PRZEB IEG DZIA ŁA LN O ŚCI W TA JN Y C H ORG. LAT 1945-1947 - szczegółow o U jaw nienie? N azw a organizacji, okres i zakres działania, przełożeni i uczestnicy.

A resztow ania, w iezienie, inne represje. ,;j e i , ~ •

_ j*. u. a ^ U. tu i c ł o . • r - A . « u j 8 1 1 ! ; U . / '

w n a s z y c h s t r o n a c h p o n i o s ł o ś?.5 e r ć od 1 3 . N ik t z a t o n i e n c n i ó s ł c i n r v - -

VIII. PR ZEB IEG SŁU ŻBY W LWP ~ r o L. i . '

N azw a form acji, okres i miejsce shiżby, przydziały, demobilizacja.

IX. Ż Y C IO R Y S PO W O JEN N Y - §tosunkow o krótko ujęty W y je c h a ła m do ^{j o} g n a n i? , ^f: • ■ -• o Dalsze kształcenie się. W arunki rodzinne. P n c a zaw odow a i działalność społeczna. s t u d j c w s ł W pływ służby w ojskow ej na życie pow ojenne. Przejście na em eryturę. D alsza działalność • społeczna. P r z e s z ł a m n a w c z e ś n i e j s z ą e m e r y t u r y .

Jeżeli relacja dotyczy poległej lub zm arłej podać m iejscowość i dokładną datę śmierci, okoliczności, m iejsce pochówku, uczczenie pośmiertne.

D O K U M E N T A C JA (oryginalna, skserow ana lub do zwrotu)

1. D okum enty i fotografie dotyczące przedw ojennego pw i K am panii W rześniow ej 1939 r.

2. D okum enty, pam iątki i fotografie z okresu okupacji, działalności konspiracyjnej, shiżby zagranicznej, w łasne i członków konspiracji.

3. D okum enty i fotografie z okresu konspiracji lat 1945-1947.

4 W yknz literatury w k tórej wzm iankuje się o służbie relatorki, o je j form acji wojskowej lub o jej kom órce konspiracyjnej. Jeżeli relacja dotyczy wybitnej" lub b o h a te rsio c p ' kobiety-żolnierza podać wszystkie szczegóły um ożliw iające opracow anie sylw etki dla przew idyw anego zbioru Sylw etek wybitnych kobiet-żołnierzy.

rf ;M ' f ' '

data ,— : podpis ' ''

Relacje należy przysyłać na adres:

A rchiw um W SK przy Fundacji Archiwum Pom orskie .Armii K rajowej 87-100 Toruń, ul. W ielkie Garbary 2, tel. 271-86

Do przesyłki należy dołączyć znaczek pocztow y na korespondencyjne pośw iadczenie jej odbioru przez A rchiw um W SK oraz ew entualnie na konto:

W ielkopolski Bank K redytowy II O ddział w Toruniu, nr 10901506-4675-128-00-0 wpłacić dar przeznaczony na prace archiw alne.

Relatorki są proszone o wysłanie kopii relacji do Komisji H istorycznej K obiet Tow.

M iłośników H istorii, Rynek Starego M iasta 29/31, W arszawa

5 77

SCHEMAT RELACJI WSK

A. O służbie wojennej kobiet, odbytej w latach 1939-1947, zarówno w kraju jak i w wojsku polskim za granicą.

B. O służbie bliskiej osoby nieżyjącej.

M a t k i

^{b r a t}

U r b a n i k M i c h a ł z g i n ą ł w Owie- c i m i u . B y ł b u r m i s t r z e m m i a s t a S z c z u c i n w p o w. D ąbr ow a T a r n o w s k a .

Relację prosimy sporządzić w sposób opisowy, uwzględniając punkty schematu, ale nie

rozdzielając opisu na poszczególne punkty. Jeżeli relatorka służyła zarówno w kraju i za granicą, relacje należy ująć chronologicznie z kolejnym opisem służby w poszczególnych formacjach. W razie nie posiadania pełnych informacji podać dane fragmentaryczne.

I. DANE OSOBOWE

1 • Nazwisko (panieńskie i dalsze z datami zmian), imiona. Em

i

1

i a

K

a r cv w i ck a

1 a. pseudonimy

Eonv/ a l i a

lb. używane nazwiska fałszywe

ż ad n e

2. Data i miejsce urodzenia (w przypadku wsi podać też powiat). 1 . I n . 19 23 ; 'o k u , Lr sk cV ca 3. Imiona rodziców, nazwisko panieńskie matki, dane o aktywności zawodowej i społecznej

ojca i matki.

A n t o n i i M a g d a l e n a z- d . U r b a n i k .

4. Obecny adres składającej relację, numer telefonu, l o z n a ń , u l . ^ ^

C O 'J- Q Q — ) 1

t e l .

II. DANE ŚRODOWISKOWE PRZEDWOJENNE - ujęte stosunkowo krótko 1. Wykształcenie (nazwy uczelni i lata ich ukończenia).

2. Przebieg pracy zawodowej i działalności społecznej.

3. Czy należała (gdzie, jak długo, w jakim charakterze) do PWK, PCK, ZHP lub innych organizacji przysposabiających do udziału w wojnie. ~ : z

III. UDZIAŁ W KAMPANII WRZEŚNIOWEJ 1939 r.

Przydział, funkcja, służba wojskowa lub udział w obronie cywilnej. Wpływ uczestnictwa w pw na udział w Kampanii.

IV. ŻYCIORYS „CYWILNY” OKRESU LAT 1939-1947 - ujęty stosunkowo krótko

s t u d i a n

i

ń

Miejsca zamieszkania, stosunki rodzinne, zarobkowanie, udział w cywilnej samopomocy

społecznej, w tajnym nauczaniu.

V. PRZEBIEG KONSPIR. SŁUŻBY ŻOŁNIERSKIEJ W LATACH 1939-1945 - szczegółowo -

o p i s a ł a m w osobnym p i ś m i e , k t ó r e z a ł ą c z a m

1. Wpływ uczestnictwa w pw na wejście do konspiracji. Data i okoliczności wstąpienia do

organizacji konspiracyjnej. Jej nazwa i zasięg d z ia ła n ia ^ , do AK 0<r T F 2. Kto, gdzie i w jakich okolicznościach odbierał przysięgę, wprowadził bez zaprzysiężenia?

3. Kolejne przydziały konspiracyjne - nazwa i kryptonimy komórki, nazwiska, pseuda i funkcje przełożonych, nazwiska, pseuda i funkcje innych członków komórki. Opis funkcjonowania, liczebność komórki,

n i e z n a ł a m n a zw i sk , a n i l i c z e b n o ś c i .

4. Przebieg osobistej służby, funkcje, odbyte przeszkolenia, wykonane zadania, udział

w akcjach, adresy konsp., odznaczenia.

p o d a n e w z a ł ą c z o n y c h p i s m a c 1:.

5. Aresztowania: - relatorki, jej rodziny, członków komórki. Data, miejsce, okoliczności.

Śledztwo, więzienia, obozy,

w ś r ó d n a j b l i ż s z e j r o d z i n y n i e b y ł o a r e s z t o w a ń .

6. Dane o uczestnictwie w konsp. członków rodziny, przyjaciół.

6

VI. PRZEBIEG SŁUŻBY W FORMACJACH ZAGRANICZNYCH - szczegółowo 1. Dane o formacji, dokładna nazwa i struktura.

2. Data, miejsce, szczegółowe okoliczności wejścia do formacji.

3. Okresy i opis kolejnych etapów służby.

4. Okoliczności zakończenia służby.

VII. PRZEBIEG DZIAŁALNOŚCI W TAJNYCH ORG. LAT 1945-1947 - szczegółowo Ujawnienie? Nazwa organizacji, okres i zakres działania, przełożeni i uczestnicy.

Aresztowania, więzienie, inne represje.

VIII. PRZEBIEG SŁUŻBY W LWP

Nazwa formacji, okres i miejsce służby, przydziały, demobilizacja.

IX. ŻYCIORYS POWOJENNY - stosunkowo krótko ujęty

Dalsze kształcenie się. Warunki rodzinne. Praca zawodowa i działalność społeczna.

Wpływ służby wojskowej na życie powojenne. Przejście na emeryturę. Dalsza działalność społeczna.

Jeżeli relacja dotyczy poległej lub zmarłej podać miejscowość i dokładną datę śmierci, okoliczności, miejsce pochówku, uczczenie pośmiertne.

DOKUMENTACJA (oryginalna, skserowana lub do zwrotu)

1. Dokumenty i fotografie dotyczące przedwojennego pw i Kampanii Wrześniowej 1939 r.

2. Dokumenty, pamiątki i fotografie z okresu okupacji, działalności konspiracyjnej, służby zagranicznej, własne i członków konspiracji.

3. Dokumenty i fotografie z okresu konspiracji lat 1945-1947.

4. Wykaz literatury w której wzmiankuje się o służbie relatorki, ojej formacji wojskowej lub ojej komórce konspiracyjnej. Jeżeli relacja dotyczy wybitnej lub bohaterskiej kobiety-żołnierza podać wszystkie szczegóły umożliwiające opracowanie sylwetki - dla przewidywanego zbioru Sylwetek wybitnych kobiet-żołnierzy.

Relacje należy przysyłać na adres:

Archiwum WSK przy Fundacji Archiwum Pomorskie* Armii Krajowej 87-100 Toruń, ul. Wielkie Garbary 2, tel. 2/1-86

Do przesyłki należy dołączyć znaczek pocztowy na korespondencyjne poświadczenie jej odbioru przez Archiwum WSK oraz ewentualnie na konto:

Wielkopolski Bank Kredytowy II Oddział w Toruniu, nr 10901506-4675-128-00-0 wpłacić dar przeznaczony na prace archiwalne.

Relatorki są proszone o wysłanie kopii relacji do Komisji Historycznej Kobiet Tow.

Miłośników Historii, Rynek Starego Miasta 29/31, Warszawa

7

P u n d a c j i P o m o r s k i e j Arm ii K r a j o w e j u l . W i e l k i e Garb a r y

w T o r u n i . u

Do k o n s p i r a c j i w s t ą p i ł a m po w k r o c z e n i u Niemców do P o l s k i . W o k r ę g u Tarnów;

w r o k u 19 40 p o w s t a w a ł y ^ t a l i o n y C h ł o p s k i e i Armia K r a j o w a . M i ę d z y t y m i dwoma o r g a n i z a c j a m i n i e b y ł o s p o r ó w , b o p o d z i e l o n o d z i a ł a l n o ś ć B a t a l . C h ł . i AK w n a s t ę p u j ą c y s p o s ó b . L u d o w c y z a j m o w a l i s i ę a d m i n i s t r a c j ą . N a t o m i a s t Armia K r a j o w a o b r o n n o ś c i ą . P o n i e w a ż m o j a r o d z i n a t o d z i a ł a c z e S t r o n n i c t w a Ludowego w p i s a n i n a s t a ł e do h i s t o r i i S t r o n n i c t w a - t o j a z a c z ę ł a m tam d z i a ł a ć . N i k t mnię n i e z a p r z y s i ę g a ł a w p r a w a d z a l i mnię d z i a ł a c z e s t r . R ó w n o c z e ś n i e u c z ę s z c z a ł a m n a k o m p l e t y t a j n e g o n a u c z a n i a , b o p r z e d w o j n ą u k o ń c z y ł a m 3 k l a s y g i m n a z j u m . U c z y ł a m s i ę p r y w a t n i e i zdawałam e g za m in y e k s t e r n i s t y c z n i e pod k o n i e c k a ż d e g o r o k u w Gimnazjum Państwowym w D ą b r o ­ w i e T a r n ó w k i e j . ( G i m n . i m J . P i ł s u d s k i e g o ) . K a ż d y r a z z d a ł a m z wyn ik iem b d . D l a u k o ń c z e n i a d r u g i e j l i c e a l n e j , z ł o ż y ł a m e g z a m i n do g i m n . S S U r s z u l a n e k w T a r n o w i e , g d z i e z d a ł a m m a t u r ę z w y n . b a r d z o d o b r y m . -

Gdy m ia ł a m 9 l a t z m a r ł ś p O j c i e c , k t ó r y m i a ł 37 l a t . P o z o s t a ł a n a i 4 - k a d z i c i r a b r ą t n y j m ł o d s z y m i a ł 2 l a t a . P o p ó ł t o r a r o k u M a t k a w y s z ł a zamąż p o n o w n i e ^ a Ojczym o k a z a ł s i ę dobrym c z ł o w i e k i e m . W c z a s i e o k u p a c j i on t e ż b r a ł u d z i a ł w d z i a ł a l n o ś c i k o n s p i r a c y j n e j , bo w naszym domu b y ł y n a r a d y dowództwa o k r ę g u i z t ą d b y ł a ł ą c z n o ś ć z d z i a ł a c z a m i w o j . K i e l e c k i e g o , bo w i o s k a l e ż a ł a n a d W i s ł ą i promem n a s t ę p o w a ł p r z e w ó z . -

0 w s z y s t k i m w i e d z i e l i r o d z i c e i napewno b a r d z o s i ę b a l i . M a t k a czasem p ł a k a ł a i p r z e s t r z e g a ł a , ż e gdy w y j d z i e co odbywa s i ę w naszym domu t o w s z y s c y z g i n i e m y . Z d r u g i e g o m a ł ż e ń s t w a M a t k i u r o d z i ł o s i ę dwóch b r a c i . J e s t e m n a j s t a r s z a z s z e ś c i o r g a r o d z e ń s t w a , t o t e ż t r o s z c z y ł a m s i ę o n i c h .

J a po m a t u r z e w y j e c h a ł a m do P o z n a n i a , a b y r o z p o c z ą ć s t u d i a . W s p o n i e ć muszę ż e w w o j . k r a k o w s k i m w ł a d z e PRL b a r d z o b r u t a l n i e o b c h o d z i ł y s i ę

z d z i a ł a c z a m i AK i p r z e s z u k i w a l i s t r y c h y i i n n e p o m i e s z c z e n i a u k r y w a j ą c y c s i ę , b o t i j a w n i a ć s i ę b a l i . T a k z g i n ą ł dowódca Boduch z a s t r z e l o n y w p o ś c i g u . P o g r z e b s t a ł s i ę m a n i f e s t a c j ą t o t e ż w i e l u l u d z i z o s t a ł o a r e s z t o w a n y c h . Znam j e s z c z e w i e l e p r z y p a d k ó w o k r u c i e ń s t w a z e s t r o n y n a s z y c h " b r a c i nUB.

W P o z n a n i u s p o t k a ł a m s i ę z ż y c z l i w o ś c i ą i t u u k o ń c z y ł a m s t o m a t o l o g i ę ( a n a s t ę p n i e m e d y c y n ę . Egzaminy zdawałam ł a t w o t o t e ż zarówn o n a s t a m a t .

j a k i n a m e d y c y n ie z ap ro p o n o w a n o mi a s y s t e n t u r ę . W I I k l i n i c e c h i r u r g i c z n z d a ł a m o b a s t o p n i e s p e c j a l i z a c j i . M i ę d z y c z a s i e w y s z ł a m zamąż z a p r a w n i k a p ó ź n i e j s z e g o z n a n e g o a d w o k a t a B r o n i s ł a w a K a z i ń s k i e g o

z

r o d z . w i e l k o p o l s k . W m a ł ż e ń s t w i e s p ę d z i ł a m 26 l a t b a r d z o s z c z ę ś l i w i e . U r o d z i ł a m t r z e c h synów P r a c o w a ł a m 22 l a t a j a k o c h i r u r g | f w Z a k ł . M e t a l u r . H . C e g i e l s k i z -fcądna w c z e ś n i e j s z ą e m e r y t u r ę p r z e s z ł a m . C a ł e ż y c i e p r a c o w a ł a m s p o ł e c z n i e . J e s t e m w p i s a n a do k s i ę g i z a s ł u ż o n y c h w i e l k o p o l a n j k t ó ^ ^ ^ ndm’«

W k o n s p i r a c j i m ia ła m p s e ł d o n i m " k o n w a l i a " 8

9

W p ły n ę ło d n ia

'chiwum WSK p r z y

k

l o t u

? / . T

- n ' ao j i Po mor s k l e i 'Armii

j j * j ( ,

K r a j o w e j

T o r u ń , u l W i e l k i e Ga:

Na o s e n n ą wzmiankę z a s ł u g u j e f a k t , ż e j a wówczas 1? l e t n i a

d z i e w c z y n a wykonałam p r z e w i e z i e n i e b r o n i i archiwum z t e r e n u p r z y f r o n t o ­ wego gdy f r o n t s t a n ą ł n a p r z y c z ó ł k u s a n d o m i w r s k i m ,

a ^u d n o ść

j u ż "była w y s i e d l o n a . B r o ń i do ku m en ty z o s t a ł y w p i w n i c a c h domu n a l e ż ą c e g o do m i e s z k a ń c a Wydro we w ś i D ą b r o w i c a k o ł o S z c z u c i n a . P r o p o n o w a . n o mężczyznom, a l e b y ł o t o b a r d z o ryz y ko w ne i n i e z n a l a z ł s i ę o c h o t n i k . J a mówiłam do ść d o b r z e po n i e m i e c k u , b o m ia ła m u k o ń c z o n e p r z e d w o j n ą 3 k l . gi m n a z j u m . K i e d y d o s t a ł a m t a k ą p r o p o z y c j ę , p o z a s t a n o w i e n i u s i ę , p o j e c h a ł a m do o r t s - k o m e n d a t a w D e l a s t o w i c a c h . P o w i e d z i a ł a m fże j e a z i e m y po r z e c z y j e d n e j r o d z i n y , k t ó r a n i e z d o ł a ł a s i ę z e w s z y s t k i m e w a k u o w a ć . D o s t a ł a m p r z e p u s t k ę wraz z p o l e c e n i e m do w a r t y n i e m i e c k i e j , aby w tym p o m a g a l i . T a k w i ę c s ł u ż ą c y z z g o s p o d a r s t w a r o d z i c ó w z g o d z i ł s i ę zemną p o j e c h a ć . Z a p r z ą g ł dwa s i l n e k o n i e i u d a l i ś m y s i ę w d r o g ę . B y ł o t o o k . 8 km.Po z a j e c h a n i u n a miejsce, p a n iśydro b y ł j u ż w d o m u , o t w o r z y ł nam p i w n i c e i z a b i e r a l i ś m y co t r z e b a . W a r t o w n i c y n i e m i e c c y nam p o m a g a l i . P r z e ż y l i ś m y c h w i l e g r o z y , a l e p o z a tym że s a m o l o t y o s t r z e l i w a ł y , a my s t a l i ś m y wówczas pod dr zew ami - n i c n i e w y d a r z y ł o s i ę s z c z e g ó l n e g o . "Towar" z n a l a z ł s i ę p o z a f r o n t e m w innym m i e j s c

Ki edy p om y ślę d z i ś po t a k d ł u g i m c z a s i e po w y k o n a n i u z a d a n i a t o n i e w i e m , c z y b y ł a t o

w i e l k a

l e k k o m y ś l n o ś ć - c z y o d w a g a . - >

2 ^___

10

11

12

13

14

Brata Alberta, Koła Przyjaciół Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej (przewodniczą­

cy Koła), Rady Osiedla Lecha-Czecha w Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle M ło­

dych” i Stowarzyszenia Inżynierów i Tech­

ników Komunikacji.

Interesuje się religią, filozofią, sportem, bry­

dżem sportowym i turystyką; wolny czas spędza na spacerach i wycieczkach z rodziną, uprawia sport i gra w brydża; żona Bożena, 3 synów.

Mieszka w Poznaniu, Osiedle Lecha 123 m. 75, tel. 77-85-69.

KARPIŃSKA Danuta Regina

(ur. 5 X 1925 w Kowlu, woj. wołyńskie), magister nauk ekonomiczno-handlowych, mianowany profesor szkół średnich.

Szkoła Powszechna w Lublinie, Szkoła Han­

dlowa im. AJ. Vetterów w Lublinie 1942, Pedagogium Handlowe im. A J. Vetterów w Lublinie 1943, Gimnazjum Ogólnokształ­

cące na tajnych kompletach w Szczekocinach 1945, Akademia Handlowa w Poznaniu 1947, magisterium 1950.

Nauczycielka w Szkole Handlowej im. AJ.

Yetterów 1943 — 1944, w Zespole Szkół Eko­

nomicznych Nr 1 w Poznaniu 1947 — 1979, od 1982 w Zespole Szkół Zawodowych w Swarzędzu; w latach 1981 — 1990 instruk­

tor praktycznej nauki zawodu w Przedsię­

biorstwie Handlu Artykułami Papierniczymi i Sportowymi ARPIS.

Współautorka Wystawy Postępu Pedago­

gicznego, programów nauczania; opiekunka studentów Akademii Ekonomicznej podczas praktyk w Zespole Szkół Ekonomicznych;

kierowała pracami dyplomowymi z zakresu towaroznawstwa uczniów liceum ZSE (wiele z nich było wyróżnionych przez Polskie T o­

warzystwo Ekonomiczne w Poznaniu).

Przez cały okres studiów pełniła funkcję sekretarza generalnego w Stowarzyszeniu

Studentek i Studentów Akademii Handlowej w Poznaniu „Bratnia Pom oc”; członek Zwią­

zku Nauczycielstwa Polskiego, przez wiele lat członek Komisji Rewizyjnej Oddziału ZN P w Poznaniu.

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasłu­

gi, Zasłużony Pracownik Handlu i Usług;

w 1978 otrzymała nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania I stopnia za osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej.

Interesuje się problematyką historyczną, a zwłaszcza działalnością ludzi, którzy po II wojnie światowej wysunęli się na czoło życia politycznego i działali wbrew interesom na­

rodowym i społecznym; prawdziwa pasja

— to koty; wolny czas poświęca lekturze publicystyki politycznej, społecznej i gospo­

darczej; mąż (emerytowany profesor szkół średnich), 2 synów: Stanisław i Andrzej.

Mieszka w Poznaniu, m. 2, tel. 67-43-80.

KAWECKA Elżbieta zob. WINIAREK-KA-

WECKA Elżbieta a

KAZIŃSKA-GAPIŃSKA Emilia Katarzyna z d. Marchwicka

(ur. 14 IX 1923 w Laskówce, gmina Szczucin, woj. tarnowskie), lekarz medycyny, chirurg.

Ukończyła stomatologię i medycynę w Uni­

wersytecie Poznańskim; w 1958 staż w Har­

ward Medical School w USA, w 1963 w School of English w Londynie; w 1965 zdała egzamin z chirurgii urazowej w War­

szawie; lekarz stomatologii, lekarz medycy­

ny; specjalista II stopnia w zakresie chirurgii ogólnej.

Asystent w II Klinice Chirurgicznej w Poz­

naniu, chirurg w Szpitalu Przyzakładowym Zakładów Przemysłu Metalowego im. H.

Cegielskiego w Poznaniu (od ponad 20 lat, 75 ul. Promienista 16 A .

I) JĄ

15

aż do emerytury); ponadto kierownik Po­

radni Antynikotynowej przy Szpitalu Cho­

rób Płucnych w Poznaniu (do 1990).

Autorka kilku opublikowanych prac w za­

kresie historii medycyny; 32 lata wykonywa­

nia zawodu bez pomyłek i zastrzeżeń; wyróż­

niona w konkursie „Nurtu” za pamiętniki z okresu działalności studenckiej; organiza- j u torka Spółdzielni Studenckiej „ Akadelf^\ £ (1948), przez dwie kadencje przewodnicząca Zarządu (spółdzielnia ta istnieje do dziś).

Sekretarz Stowarzyszenia Studentów „Brat- / nia Pomoc” (1946—1952), członek Stronnic- ( twa Demokratycznego, przewodnicząca K o­

ła Lekarzy, członek Wojewódzkiego Zarządu / Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej / (przez 15 lat), opiekunka społeczna (przez 25 lat), członek Komisji Poborowej Nr 5 w Poz- \ naniu (przez 13 lat), wieloletnia działaczka charytatywna.

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Honorową Odznaką m.

Poznania, Medalem Matki, Odznaką „Wzo­

rowego Opiekuna Społecznego”, Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego oraz wieloma dyplomami; jest oficerem rezerwy, w 1978 odznaczona Krzyżem Partyzanckim.

Jej pasją jest aktywna działalność charyta­

tywna, której poświęciła całe swoje życie;

lubi uprawiać przydomowy ogród; pisze fra­

szki, myśli i aforyzmy, które publikuje w kil­

ku gazetach (przygotowuje ich tomik do wydania); mężatka, 3 synów: Józef, Piotr i Marcin (z pierwszym mężem, który zmarł).

Mieszka w Poznaniu, ul. Zakręt 8.

KAŹMIERCZAK Danuta

(ur. 29 IV 1930 w Poznaniu), profesor nauk medycznych, specjalista ortodonta.

Stomatologia na Wydziale Lekarskim Aka­

demii Medycznej w Poznaniu 1948 — 1952 (dyplom lekarza dentysty), Wydział Lekarski

Akademii Medycznej w Poznaniu 1966 — 1969 (lekarz medycyny); doktorat z zakresu stomatologii 1964; habilitacja z zakresu orto­

doncji 1978; od 1990 profesor.

Od 1952 lekarz, specjalista ortodonta w służ­

bie zdrowia w Poznaniu; równocześnie nau­

czyciel akademicki w Zakładzie Ortodoncji Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej;

w latach 1984 — 1990 prodziekan Wydziału Lekarskiego dla Oddziału Stomatologii Aka­

demii Medycznej w Poznaniu.

Autorka 42 publikacji naukowych (6 w cza­

sopismach zagranicznych); wyróżniona na­

grodą naukową II stopnia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za pracę habilitacyjną, kilkoma nagrodami oraz nagrodą im.

W. Biegańskiego I stopnia za osiągnięcia dy­

daktyczno-wychowawcze. Od 1988 prezes Sekcji Ortopedii Szczękowej Polskiego To­

warzystwa Stomatologicznego, organizator­

ka ogólnopolskiego sympozjum tej sekcji w Poznaniu (1990), od 10 lat opiekunka koła Studenckiego Towarzystwa Naukowego.

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasłu­

gi, Honorowymi Odznakami m. Poznania i „Za zasługi w rozwoju województwa poz­

nańskiego” oraz Odznaką „Za wzorową pra­

cę w służbie zdrowia”.

Interesuje się muzyką poważną, ulubieni kompozytorzy to Bach, Vivaldi i Chopin;

rozwiedziona, ma córkę i syna.

Mieszka w Poznaniu, ul. Byczyńska 5 m. 2.

KĄDZIOŁKA Jerzy

(ur. 8 II 1924 w Żninie, woj. bydgoskie), doktor nauk prawnych.

Szkoła Podstawowa we Wrześni, Liceum Ogólnokształcące w Poznaniu, Wydział Praw­

no-Ekonomiczny Uniwersytetu im. A. Mic­

kiewicza w Poznaniu 1952; doktorat 1960.

Od 1953 radca prawny w przedsiębiorstwach państwowych, obecnie specjalizuje się w ob­

słudze spółek kapitałowych.

76

16

o / t

n rd

YłUHA"

%<Jdgviamy byłych cegielszczaków iych Krzyżem Partyzanckim gę i męstwo w ruchu oporu

Emilia Kozińska - Gapińska

W g r o n i e k o m b a t a n t ó w o d z n a ­ c z o n y c h w d n i u 2U l i p c a b r . K r z y -

i Żem P a r t y z a n c k i m z n a l a z ł a się

| r ó w n i e ż E m i l i a K a z l & s k a - G a p i i i - .

! s k a, k t ó r a j u ż z d o m u r o d z i n n e - j Ku w y n i o s ł a p a t r i o t y c z n e w y c h o - w a n i e . . J e j d z i a d e k i s t r y j W o j ­ c ie ch M a r c h w i c k i — w p i s a n i są d o h i s t o r i i P o l s k i e g o S t r o n n i c t w a l u d o w e g o „ P i a s t ” , a n a s t ę p n i *

• S t r o n n i c t w a I . u d o w e g o . P r e z e s S L —' W i n c e n t ^ W it o s b ył b a r d z o c z ę s t y m g o ś c i e m w d o m u r o d z i ­ c ó w p a n i E m il ii — w I . a s k ó w c e

* I ł e l a s t o w s k i e j n a d W is ł a , w p o­

w i e c i e D ą b r o w a T a r n o w s k a .

D om r o d z i n n y E m il ii K a z i ń - s k i e j - G a p i ń s k i e j w o k r e s i e o k u ­ p a c j i h i t l e r o w s k i e j b y ł m i e j s c e m p o b y t u lu d z i u k r y w a j ą c y c h się p r z e d a r e s z t o w a n i e m p r z e z h i t l e ­ r o w c ó w . B y ł p u n k t e m p r z e r z u t o ­ w y m z w o j e w ó d z t w a k r a k o w s k i e - , go d o w o j e w ó d z t w a k i e l e c k i e g o . Z n a l a z ł o t a m b e z p i e c z n e m i e j s c e r ó w n i e ż a r c h i w u m d o k u m e n t ó w d o t y c z ą c y c h - p a t r i o t y c z n e g o r l h u o p o r u . C z ę s t o p r z e w i j a l i się t a m k u r i e r z y 1 w d o m u t y m o d b y w a ­ ły si ę n a r a d y k o n s p i r a c y j n e g o k i e r o w n i c i w * /

zd ała e g za m in m a tu r a ln y i p o d jęła stu d ia rolinicz« w K ra k o w ie. W n a stęp n y m roku p r z en io sła się do P o zn a n ia , g d zie na U n iw e r s y te c ie im . A d a m a M ic k ie w icz a p o d jęła stu d ia m ed y czn e. P o d cza s stu d ió w b y ła a k ty w n ą d z ia ła c z ­ ką o r g a n iz a c ji stu d e n c k iej

„ B ra tn ia P o m o c ” i Z r ze szen ia S tu d e n tó w P o lsk ich . Z o rg a n i­

zo w a ła S p ó łd z ie ln ię S tu d e n c ­ ką „ A k a d e m ik ”, w k tórej p eł n iła fu n k c ję p r zew o d n iczą cej Z arząd u. S tu d ia u jtoń czyla z*

sp ec ja liz a c ją ch iru rg ii og ó ln ej i u ra zo w ej.

P rzez trzy lata p r a c o w a ła w ch a ra k terze a sy s te n ta I K li­

n ik i C h iru rg ii O g ó ln ej, w la ta ch 1951-1955 b y ła le k a ­ rzem S z p ita la M iejsk ieg o im . F ra n ciszk a R aszei, a od roku 1958 do cza su p r z ejśc ia na e- m e r y tu r ę (w rok u 1977), p ra ­ co w a ła w p orad n i ch ir u rg ii u- ra zo w ej P r z e m y s ło w e g o Z espo łu O p iek i Z d ro w o tn ej pr*y H C P. W śr o d o w is k u c eg iełsz - ti.vla i-/.wartą gim n a zja ln ą i

p ierw szą licea ln ą . W ty m o- k resie n a w ią z a ła k o n ta k t z r e ­ jo n o w y m d o w ó d ztw em A rm ii K ra jo w ej.

Od m a ja 1943 roku jak o czło n ek Z w iązk u K obiet i Z ie ­ lonego K rzyża, została z a p r zy ­

siężo n a i otrzy m a ła p seu d on im c za k ó w k o n ty n u o w a ła d z ia -

„Ko n u a lia " . W k o n sp ira cji ła ln o ść sp o łe c zn ą i p o lity cz n ą d ziała przy B atalion ach C h łop jako czło n ek S tr o n n ic tw a D e sk ich . U /.yskala sto p ień p o - m o k ra ty czn eg o . N ad al — już N ic w ię c d z iw n e g o , że n a j- ruczn ik ar B rała ud ział w }i- c zw a rtą k a d en cję — jest p rze starsza z sześcio rg a ro d zeń - czn ych a k c ja c h d y w er sy jn y ch w o d n iczą cą K o la , lek a rzy w s iw a , E m ilia ró w n ież sta ła się p rzeciw k o ok u p a n to w i, kolp or SD . a k ty w n ą u c zestn icz k ą k o n sp i- tow ala w ia d o m o ści fro n to w e, ( Za sw ą o fia rn ą p racę zaw o r a e y jn eg o ruchu oporu w czu w a ła nad zd row iem i b ez- d ow ą i sp o łeczn ą został? o d - . ? w o je i rod zin n ej m ie js c o w o - p ie cz eń stw e m ran n ych . O trzy - znaczon a: Z ło ty m K rzy żem Za ści. J a k o u cz en n ica z u k o ń - m ała p r z eszk o le n ie sa n ita rn e, s łu g i,'M e d a le m 1000-lecia P ań czon ą trzecią k la są ig im n a - Z n a ia ż e n ie m . życia p r zew o zi- s tw a P o ls k ieg o H on orow ą O d- i.zjum o g ó ln o k sz ta łc ą c e g o , pra la r ó w n ie ż broń dla w a lc z ą - zn^ k ą m. P o zn a n ia , M ed alem ' o o w a ła w. la ta ch 1941— 1942 u cycłi p a r ty z a n tó w w s tr e fie za słu żo n eg o W p ra ev upołw tz- - lek a rza p o w ia to w e g o w D ą - p r z y fro n to w e j. Z p o w ie r zo - n o ^ p o lity czn ej S t r o n ń ic t w i D e brow ie T a r n o w s k ie j. J e d n o - n ych zad ań k o n sp ir a cy jn y ch m o k r a tv cz n e g o o ra z O d ziw k a c z e ln ie k o n ty n u o w a ła n a u k ę w y w ią z y w a ła się w zorow o. w z o ro w eg o o p iek u n a « p o łW >

ta jn y c h k o m p le ta c h i u k o n - W rojtti 1945 w T a r n o w ie n eg o . (Sa)

K>| OC<000000000<VXX>000000000000004«0««««*««C

- > ■ v , T » J Ł .- * <r . X -- i '■ 3 k

17

18

19

20

f u n d a c j a

Archiwum Pomorskie Armii Krajowej u l.W .G a rb a ry 2 , t e i. 6 5 -2 2 -1 8 6

87-100 TORUŃ

Toruń, 18 05 1998 r.

-fa Ju /Jł

Pani Emilia Kazińska 60 351 Poznań, ul.

Szanowna P a n i!

Dziękujemy Pani bardzo za schematyczną relację, założyliśmy już dla niej teczkę (numer inwentarza 996), mamy jednak do Pani serdeczną prośbę: z załączonego fragmentu wynika, że potrafi Pani bardzo dobrze pisać. Czy zechciałaby Pani jeszcze raz, bardzo szczegółowo, dokładnie, opisać swoją działalność konspiracyjną ? A może pamięta Pani jeszcze imiona, nazwiska koleżanek ? Prosimy posłużyć się „Schematem Relacji WSK” (wysyłamy na wszelki wypadek jeszcze jeden egzemplarz) i po prostu bardziej szczegółowo opisać punkty II, IV, V i IX. Prosimy o odpowiedź !

Z wyrazami szacunku i najlep sniami - Marta Czyżak 0

Dokumentalistka Działu WSK

21

• F U N D A C J A

Archiwum Pomorskie Armii Krajowej u l.W .G a rb a ry 2 , le i . 6 5 -2 2 - 1 8 6

87-100 TORUŃ

Pani Emilia Kazińska 60 351 Poznań, ul.

Szanowna Pani !

Dziękujemy bardzo za nadesłane materiały - uzupełniają one Pani wcześniejszą relację, w sposób bardziej pełny pokazują Pani sylwetkę. Dziękujemy także za piękne fraszki z autowską dedykacją.

Jednocześnie — prosimy bardzo o przysyłanie do naszego Archiwum wszelkich materiałów dotyczących wojennej służby kobiet, może ma Pani jeszcze jakieś kontakty z kobieta mi - żołnierzami Batalionów Chłopskich ? Prosimy także - o ile to oczywiście możliwe - o Pani zdjęcie z okresu okupacji, może o zdjęcie Waszego domu w Laskówce Delastowskiej, o wszelkie materiały ukazujące udział Pani rodziny w konspiracji.

W razie potrzeby - prosimy kontaktować się z panią Hanną Nowicką, prezesem Środowiska

„Pałac” SZŻ AK w Poznaniu - która jest naszą przedstawicielką na Wielkopolskę

Z wyrazami szacunku i najlepszymi życzeniami - Marta Czyżak

Dokumentalistka Działu WSK

Toruń, 19. 06. 1998 r.

22

23

. f u n d a c j a

Archiwum Pomorskie Armii Krajowej

ul.W.Garbary 2,tel.65-22-186 Toruń, 19. 0 6. 1998 r.

87-100 TORUŃ

Pani Emilia Kazińska 60 351 Poznań, ul.

Szanowna Pani !

Dziękujemy bardzo za nadesłane materiały - uzupełniają one Pani wcześniejszą relację, w sposób bardziej pełny pokazują Pani sylwetkę. Dziękujemy także za piękne fraszki z a u to r k ą dedykacją.

Jednocześnie -- prosimy bardzo o przysyłanie do naszego Archiwum wszelkich materiałów dotyczących wojennej służby kobiet, może ma Pani jeszcze jakieś kontakty z kobieta mi - żołnierzami Batalionów Chłopskich ? Prosimy także - o ile to oczywiście możliwe - o Pani zdjęcie z okresu okupacji, może o zdjęcie Waszego domu w Laskówce Delastowskiej, o wszelkie materiały ukazujące udział Pani rodziny w konspiracji.

W razie potrzeby - prosimy kontaktować się z panią Hanną Nowicką, prezesem Środowiska

„Pałac” ŚZŻ AK w Poznaniu - która jest naszą przedstawicielką na Wielkopolskę.

24

25

26

27