Polskiego Towarzystwa Matematycznego
S p r o s to w a n ie do sprawozdania z posiedzeń naukowych Oddziału Warszaw
skiego PTM za lata 1954/55 oraz 1955/56.
W sprawozdaniu tego Oddziału w Pracach Matematycznych II. 2 (1958), str.
386, podano, że prof, dr Marek Fisz wygłosił referat pt. O rozkładzie Poissona. W rze
czywistości M. Fisz wygłosił dwa referaty, a mianowicie: Realizacje pewnych czysto nieciągłych procesów stochastycznych (wyniki opublikowane zostały w Studia Math., 15 (1956), str. 359-364), Jeszcze o charakterystyce rozkładu normalnego w przestrzeni Hilberta (wyniki opublikowane zostały w Tieorija Wierojatnostiej Primienienija, 2 (1957), str. 475-477; artykuł wspólny z J. W . Prochorowem).
Oddział Gdański
7. IX . 1956. W. O rlic z (Poznań), Osiągnięcia matematyków radziec
kich w świetle ostatnich zjazdów naukowych w Moskwie.
8. IX . 1956. W. O rlicz (Poznań), O pewnych zagadnieniach analizy funkcjonalnej.
22. X I. 1956. S. J a śk o w sk i (Toruń), Zagadnienia rozstrzygalności problemów matematyki.
10. I. 1957. M. K w a p isz, Galka Lebesgue'a i niektóre jej zastoso
wania.
25. V. 1957. M. K w a p isz , W. K o g iń sk a , Sprawozdanie z collo
quium z analizy harmonicznej.
27. Y. 1957. A. Z y g m u n d (Chicago), Teoria szeregów trygonometry
cznych.
27. VI. 1957. J. P e r k a l (Wrocław), O pomiarze długości linii empi
rycznych.
Oddział Gliwicki
6. X. 1956. P. B essala, O stabilności rozwiązania zagadnienia Neu- manna dla równania Laplace^a w ujęciu L. Olejnik.
6. X. 1956. J. K y z io ł, O metodzie iteracji równań postaci x = f(x) w ujęciu Dubrowskiego.
Roczniki PTM - Prace Matematyczne III
142 1 0 O d d z i a ł G l i w i c k i
6. X . 1956. В. S zlęk, O pewnej metodzie Woroncowa rozwiązywania równań.
20. X. 1956. A. W a k u lic z , O budowie teorii matematycznych.
Praca ukaże się w Zesz. Nauk. W SP w Katowicach.
17. X I. 1956. C. K lu c z n y , Jednotliwość względem zbioru.
Rozważmy układ równań różniczkowych
(1) Y ' = F ( x , Y ) ,
gdzie Y = (y1, y 2 , . . . , yn), F ( x , Y ) = ({г(х, Y ) , f 2(x, Y ) , . , fn(x , Y ) ) i F ( x , Y ) jest funkcją ciągłą w zbiorze В punktów (x, Y).
Niech punkt Р 0 (ж0, T 0) należy do domknięcia В zbioru В, a Y(x) i Т-^ж) niech oznaczają dowolne dwa rozwiązania układu (1) zawarte w B, określone we wspólnym przedziale i zdążające do P 0.
D
e f i n i c j a1. Rozwiązanie Y(x) nazywamy jednotliwym ze wzglądu n a ( P 0, B) , jeżeli dla każdego rozwiązania Т х(ж) o podanych własnościach
1 ° Г х(ж) = Г(ж) we wspólnym przedziale określoności albo
2 ° lim X —^ i T q
X e R
\ Y ( x ) - Y 1( x)\
|ж— ж0| > 0.
D
e f i n i c j a2. Mówimy, że układ (1) jest jednotliwy ze wzglądu па (P0, B ), jeżeli każde rozwiązanie tego układu, zdążające do P 0 i zawarte w zbiorze B , jest jednotliwe ze względu na (P0 , B) (a więc i wtedy, gdy w zbiorze В nie ma rozwiązań zdążających do P 0).
W przypadku jednego równania zachodzi następujące
T
w i e r d z e n i e. Niech funkcja f ( x , y ) bądzie określona i ciągła w zbiorze В zawar
tym w prostokącie В * : ^ ж s i ft, c ^ i/ ^ d (może być także a — + oo, d — -f- oo, c — — oo), a 8 niech oznacza prostokąt x 0 < x ^ a, 0 ^ 2 ^ d — c. Jeżeli istnieje w zbiorze 8 taka funkcja g(x, y)eO, że
f { x, y 2) = f ( x , y j < g(x, y
2- yi),
gdy tylko x0< x , у г > у , (ж, y i ) e B (i = 1 , 2 ), przy czym żadne rozwiązanie u (x) równania u' — g(x, u)
wychodzące z punktu Q( xt , ux), ж 1 > ж 0 , u1 > 0 , nie osiąga w zbiorze 8 prostej u — 0 , przy x z przedziału (ж 0 ,ж 1), ani nie dąży do punktu (ж, 0 ) w ten sposób, że
to równanie
lim --- u(x)
X —>жо x — x o
= 0,
y' = f{x, y)
jest jednotliwe ze wzglądu па (P 0 , B ), gdzie P 0 oznacza dowolny punkt z В o odciątej x0 . Z twierdzenia tego wynikają różne kryteria, z nich niektóre mają odpowie
dniki w znanych kryteriach jednotliwości w sensie zwykłym. Między innymi wynika
zeń twierdzenie 1 pracy M. A . Krasnosielskiego i S. G. Kreina Об одном классе
теорем единственности для уравнения у' = f ( x , y ) , Усп. Мат. Наук 9 (67) (1956),
str. 213-219.
Podane twierdzenie można przenieść na układy równań różniczkowych (1).
Praca ukazała się w Zesz. Nauk. W SP w Katowicach, Mąt. 1 (1958), str. 33-44.
24. X I. 1956. H. S tein h a u s (Wrocław), Z zagadnień rachunku prawdopodobieństwa.
Prelegent omówił kilka interesujących go kwestii.
a) O r z e ł i r e sz k a . Nieraz nasuwa się laikom pytanie, po czym poznać ciąg niezależnych rzutów rzetelną monetą. Temu pytaniu można nadać sens matema
tyczny pisząc 0 zamiast „orzeł” , 1 zamiast „reszka” i żądając, żeby ciąg o wyra
zach 0 , 1 miał jednakową frekwencję zer i jedynek, ale także jednakową frekwencję symboli 00, 01, 10, 11 itd. Rozwinięcie dyadyczne liczby absolutnie normalnej Sier
pińskiego jest zatem efektywnym przykładem „przypadkowego” ciągu rzutów monetą. Powstaje pytanie, czy taki ciąg może dać liczbę algebraiczną?
b) S y g n a ły P o is s o n a . Przykładem są tu momenty tk kolejnych błysków na ekranie bombardowanym przez cząstki alfa. Ciąg {#&} nazywamy poissonowskim, jeżeli spełnia pewne warunki, z których dla fizyków najważniejszy jest ten, żeby — przy założeniu, że średnio na sekundę przypada jeden błysk — relatywna miara tych momentów t, które sprawdzają zdanie: w przedziale (t,t-\-h) jest dokładnie n błysków, była
hne~ h
--- dla każdego h > 0 . nl
P r o b l e m a t : zbudować ciąg {£&} spełniający ów postulat. Dotychczas nie ma efektywnego przykładu.
c) B a k t e r ie . Bakterie rozmnażają się przez podział: z jednej powstają dwie.
Niech p oznacza prawdopodobieństwo, że bakteria zginie zanim się podzieli, q = 1 — p.
W praktyce liczby p i q zmieniają się z wielkością populacji. Pan Urbanik wykazał, że dla stałego p (i q) z trzech ewentualności
I) populacja wzrośnie do oo dla t -» oo, II) „ zmaleje do 0 „ „ „
III) „ ani nie wzrośnie do o o , ani nie zmaleje do 0 dla t -> oo ostatnia ewentualność ma prawdopodobieństwo zero (Zastosowania Matematyki, 2 (1956), str. 3 4 1 -3 4 8 ); przypuszcza on, że dla zmiennych p , q jest tak samo.
Gdyby tak było, to jedynie biocenoza mogłaby wytłumaczyć istnienie gatunków spełniających III.
d) L i c z b y ż e la z n e . — Patrz Zastosowania Matematyki 3 (1958), str. 51-65.
5. I. 1957. A. W a k u lic z , O pewnej arytmetyzacji sita Efatostenesa.
Celem referatu było przedstawienie pewnej, jak się wydaje, nowej metody roz
kładu liczb złożonych na czynniki i wyznaczania liczb pierwszych. Z uwagi na łatwość twierdzenia o podzielności przez 2 i 3 ograniczamy się do liczb naturalnych postaci 6 u ~ 1 , 6 u + 1 .
T w i e r d z e n i e 1 . Warunkiem koniecznym i dostatecznym, by liczba naturalna n = 6 u — 1 była złożona, jest istnienie takiej liczby naturalnej s0 , że 6 s 0 — 1 | u — s 0 przy so < (w— s 0 )/( 6 s 0 — 1 ) lub 6 s 0 -) - 1 |ад+s 0 przy s 0 < { u + s 0 ) /( 6 s 0 + 1 ).
T w i e r d z e n i e 2. Warunkiem koniecznym i dostatecznym, by liczba naturalna n = бад + l była złożona, jest istnienie takiej liczby naturalnej s0 , że 6 s 0 — l | « + s 0 przy so < (% + s 0 )/( 6 s0— 1 ) lub 6 s0 + 1 | m —s 0 przy s 0 < {u— s 0 )/( 6 s0+ I).
Dzielnikiem liczby n jest w pierwszym przypadku d — 6 s0— 1 .
2 1 2 O d d z i a ł G l i w i c k i
W związku z powyższymi twierdzeniami rozważamy rozkłady liczby natural
nej u postaci:
I. u = ( 6 s — l)m s + $ + rs , gdzie ms , s naturalne, s ^ m s , |rs| < 6 s — 1 , oraz u = ( 6 s + l)m s— s + QS, gdzie s, ms naturalne, s ^ ms , \ q s\ < 6 s - f 1 ,
II. u = ( 6 s — l ) ms — s + r ś , gdzie s, ms naturalne, s ^ ms , |rś| < 6 s — 1, oraz u = ( 6 s + l)m s + s +
q'
s, gdzie s < ms , |gś| < 6 s + 1 .
Eozkłady te nazywamy rozkładami normalnymi liczby naturalnej u odpowiednio pierwszego lub drugiego rodzaju.
W przypadku gdy wszystkie reszty rozkładu I lub II są różne od zera, odpo
wiedni rozkład nazywamy osobliwym.
T w ie r d z e n ie 3. Warunkiem koniecznym i dostatecznym, by liczba n = 6 m i 1 była liczbą pierwszą, jest, by liczba u miała rozkład normalny osobliwy odpowiednio pierwszego lub drugiego rodzaju.
Dla u = 6 a2 mamy l — 2a. Jest to liczba prób potrzebnych do rozkładu na czynni
ki liczby n — 6 м ± 1 .
Wyznaczenie rozkładu II, gdy dany jest rozkład I, jest łatwe z uwagi na kon- gruencje rs = rs+ 2 s oraz q ' s = qs — 2 s .
Z twierdzenia 3 mamy natychmiastowy
W n i o s e k . Warunkiem koniecznym i dostatecznym, by 6 м + 1 i 6u — 1 były licz
bami pierwszymi, jest, by liczba u nie była żadną z liczb ( 6 s — l j m ^ s , ( 6 s-f- l j m ^ s . Przy u = 6 a 2 obliczamy bezpośrednio reszty rs i gs .
T w i e r d z e n i e 4. Jeśli u = 6 a2, to dla reszt rs , qs rozkładu I zachodzą kon- gruencje ra~t = 6 £2+ 2t — 2t(3t-{- 1 ) (m o d [ 6 (a — t)— 1 ]) oraz ga_< = 6 ź2— 2 t —
= 2t(3t— 1 ) (mod [ 6 (a— ź )+ 1 ]).
Twierdzenie 4 pozwala znacznie obniżyć wielkość liczb, którymi rachujemy, i jakkolwiek liczba prób wynosi w tym przypadku l — 2a, to z uwagi na kongruencje i małe liczby wykonanie ich jest raczej łatwiejsze niż przy posługiwaniu się tabelą liczb pierwszych.
Łatwo zauważyć, że wszystkie liczby pierwsze przedziału (36a2 — 1, 36 (a + l ) 2 — 1) oraz rozkłady na czynniki liczb złożonych tego przedziału postaci бадТ 1 dają się wyznaczyć z tabeli reszt rozkładów normalnych liczby u = 6 a 2 oraz z tabeli reszt liczb v < 12a + 6 w rozkładach postaci v = ( 6 ^ 1 ) д + at addytywnie, tzn. przez dodawanie odpowiednich reszt. Np. dla u = 600 odczytujemy wprost z tabelki reszt rozkładu I, że liczbami pierwszymi postaci 6 ( u + r ) - ~ 1 są liczby otrzymane przy r = 3, 4, 12, 13, 17 itd. Są to liczby 3617, 3623, 3671, 3677, 3701 itd.
9. II. 1957. M. K r z y ż a ń s k i (Kraków), Część skończona całki nie
właściwej rozbieżnej i jej zastosowania.
W yniki referatu wejdą w skład X I I rozdziału książki prelegenta pt. Bównania różniczkowe cząstkowe drugiego rzędu.
2. III. 1957. A. W a k u lic z jr (Warszawa), O maszynach elektrono
wych do liczenia i analizatorach równań różniczkowych.
30. III. 1957. C. K lu c z n y , Pewne twierdzenie dotyczące rzędu funkcji.
W przygotowaniu do druku dla Ann. Pol. Math.
Łatwo stwierdzić, iż liczba równości w każdym z rozkładów wynosi l ^ . E
Przez .rząd funkcji <p (t), określonej dla t ^ a, rozumiemy liczbę przeciwną do liczby charakterystycznej Lapunowa.
T w i e r d z e n i e . Jeżeli funkcje <p(t) i f}(t) są określone i ciągle dla t ^ a, (i(t) ^ 0 oraz
t oo
1° rz j (} (u) du ^ r lub rz J jS (u)du ^ r,
a t
2 ° rz <p (t) ^ a, to
t
a) rz J cp (u) (i {u) du ^ a + r, o ile a -f- r ^ 0 , a
OO
b) rz j 9 o(u) (3 (u)du a-{-r, o ile a - f r < 0 .
t
Twierdzenie to razem z twierdzeniami dla liczby charakterystycznej, poda
nymi przez Lapunowa, pozwala w pewnych przypadkach określić rząd rozwiązania układu równań różniczkowych.
Na przykład, jeśli
t
lim — I a(u)du — a, 1 Г
<->+0O l J 0
t
rz j (3(u)du s lub
(o
t
rz lub
łe
OO
rz J /3 (u)du ^ s, t
OO
rz j у (u) du c t
oraz P(t) ^ 0 , y(t) ^ 0 , 8/(1 — q) < a, c < a, 0 ^ ą < 1 , to wszystkie rozwiązania dodatnie równania
są rzędu a.
У' = a ( t ) y + P ( t ) y * + y ( t )
6. IV. 1957. A. S c h in z e l (Warszawa), O metodzie Viggo Bruna.
4. У. 1957. A. W a k u lic z , O pewnej własności podzbiorów zbioru kombinacji.
Zagadnienie postawione przez W . Sierpińskiego w Matematyce 8 (1955), nr 5-6, str. 78, zad. 380, nasunęło referentowi pytanie ogólniejsze. Dla danej liczby natural
nej к wyznaczyć taką najmniejszą liczbę naturalną n = <p(k), by przy dowolnym podziale na к części zbioru kombinacji z n elementów po dwa, jedna przynajmniej część zawierała wszystkie kombinacje z pewnych trzech elementów po dwa.
Referent uzyskał oszacowanie zwrotne ęp(fc + l) ^ q>(k)(k + l ) — fc + l oraz twier
dzenie (uogólniające wypowiedź W . Sierpińskiego z wyżej cytowanego zadania):
T w i e r d z e n i e . Zbiór Z różnic wyrazów ciągu 1, a, a2, . . . , an~ l przy naturalnym a > 1 , n^fz <p(k) ma tą własność, że przy każdym podziale tego zbioru na к części w jed
nej przynajmniej części obok pewnych dwóch liczb występuje ich suma.
2 1 4 O d d z i a ł K r a k o w s k i
Oddział Krakowski
, 29. IX . 1956. P. Tur an (Budapeszt), 0 warunkach stabilności ukła
dów równań różniczkowych.
1. X . 1956. P. T u ra n (Budapeszt), Twórczość współczesnych mate
matyków węgierskich.
9. X . 1956. T. W a żew sk i, Wrażenia ze zjazdu matematyków w Mo
skwie.
9. X. 1956. M. K rz y ż a ń s k i, Tematyka zjazdu matematyków ra
dzieckich.
9. X . 1956. Z. O pial, O rozwiązaniach okresowych równania sep + f { x ) x + g { x ) = 0.
Praca ukaże się w Ann. Pol. Math.
9. X . 1956. W. M łak, O wynikach matematyków radzieckich, doty
czących istnienia rozwiązań równania X ' — f ( X, t).
16. X. 1956. S. G ołą b , Wrażenia z kongresu matematyków w Wiedniu.
23. X . 1956. Z. K ry g o w sk a , Sprawozdanie ze zjazdu w Genewie poświęconego zagadnieniom dydaktyki.
30. X . 1956. W. P o g o r z e ls k i (Warszawa), Prace własne z teorii równań parabolicznych.
20. X I. 1956. W. Ś le b o d z iń s k i (Wrocław), O pewnych zagadnie
niach z geometrii symplektycznej.
27. X I. 1956. W. M łak, Pewne warunki stosowalności metody Lerey'a- -Schaudera w równaniach różniczkowych.
Praca ukazała się w Ann. Pol. Math. 5 (1958), str. 95-101.
15. X II. 1956. A. B ie le c k i (Lublin), Uwagi o kryteriach jednoznacz
ności równań różniczkowych.
8. I. 1957. K. M a tu le w icz , O pewnym równaniu prowadzącym do obliczania boków wielokątów foremnych.
22. I. 1957. M. B ie r n a c k i (Lublin), O wielomianach, których wszy
stkie miejsca zerowe są rzeczywiste.
12. II. 1957. K. T a ta r k ie w ic z (Lublin), Wykład rachunku róż
niczkowego metodą Mengera.
26. II. 1957. M. K rz y ż a ń s k i, A. S z y b ia k , O rozwiązaniu podsta
wowym równania liniowego typu parabolicznego.
Prelegenci przedstawiają konstrukcję rozwiązania podstawowego równania liniowego typu parabolicznego postaci
m m du
У, ai j { t , JŻ)ux^Xj + ^ bk(t, X)it'Xlc-\- c(t, X ) u ---— — 0
i, 7 =1 = 1 ćt
przy założeniu, że współczynniki tego równania są dostatecznie regularne w pewnej
strefie 0 < t < h0. Zakłada się poza tym , że współczynniki ац i są ograniczone,
a współczynnik c(t, X ) spełnia warunek następujący: istnieje taka liczba G0, że przy 0 < t < h0 zachodzi nierówność
m
| c ( t , Z ) | < C 0 ( l + 2 4 - ) -
?=1
Warunek ten występuje w pracy E. Holmgrenai1), dotyczącej równania parabolicz
nego o dwóch zmiennych niezależnych. Holmgren udowodnił, że jest to warunek dostateczny na istnienie rozwiązania podstawowego, rozważanego jako funkcja jed
nego punktu (gdy drugi punkt znajduje się w początku układu współrzędnych).W przy
padku rozważanym przez autorów komunikatu ilość zmiennych niezależnych jest dowolna, a rozwiązanie podstawowe jest funkcją dwóch punktów. Autorzy dowodzą, że określone przez nich rozwiązanie podstawowe jest nieujemne (w przypadku współ
czynnika c ( t , X ) ograniczonego analogiczne twierdzenie udowodnił K . Itó) i że rozwiązanie to wzrasta wraz ze wzrastaniem w każdym punkcie współczynnika c(t, X). Autorzy opierają się w konstrukcji rozwiązania podstawowego i w dowodach jego własności na wynikach uzyskanych przez E. Holmgrena, S. Eydelmana i K . Itó.
18. III. 1957. A. S v e c (Liberec), O teorii Icongrueneji linii prostych w wielowymiarowych przestrzeniach rzutowych.
30. IY. 1957. S. G ołą b , Wrażenia z podróży naukowej po NRD.
2. Y. 1957. A. P e łc z y ń s k i (Warszawa), Przestrzenie liniowo-metry
czne Montela.
Wyniki ukażą się w Studia Math, w pracy Cz. Bessagi, S. Bolewicza i prelegenta.
7. Y. 1957. F. S tu d n ic k i, Zastosowanie teorii informacji do nauk społecznych.
4. YI. 1957. F. B a ra ń sk i, O własnościach oscylacyjnych równania Helmholtza.
4. YI. 1957. A. P lis, Uwaga o stosowaniu metody prof. Ważewskiego badania całek asymptotycznych.
Praca ukaże się w Ann. Pol. Math.
11. VI. 1957. G. S a n son e (Rzym), O nieliniowym równaniu orbit cząstek w synchrotronie, cz. I.
15. YI. 1957. G. S an son e (Rzym), O nieliniowym równaniu orbit cząstek w synchrotronie, cz. II.
18. YI. 1957. A. P lis, O charakterystykach równania różniczkowego 1 -go rzędu o dwóch zmiennych niezależnych.
Praca ukaząłą się w Biul. P A N (III) 6 (1958), str. 11-14.
25. YI. 1957. W. Młak, Oszacowania i zależność od parametru roz
wiązań równań różniczkowych.
Praca ukaże się w Ann. Pol. Math.
25. YI. 1957. F. B a ra ń sk i, O rozbieżności absolutnej szeregów try
gonometrycznych podwójnych. (* )
(*) Sur la solution elementaire des equations paraboliques, Arkiv for Math.,
Astron. och Fysik 15 (1921), nr 24.
2 1 6 O d d z i a ł L u b e l s k i
Oddział Lubelski
24. IX . 1956. P. T u ra n (Budapeszt), Nowa metoda analizy, I — podstawy.
25. IX . 1956. P. E rd o s (Birmingham), Kilka twierdzeń i kilka pro
blemów teorii wielomianów.
25. IX . 1956. P. T u ra n (Budapeszt), Nowa metoda analizy', I I — zastosowania.
26. IX . 1956. V. S zós-z-T uran (Budapeszt), 0 pewnym problemie H. Steinhausa.
26. IX . 1956. P. T u ra n (Budapeszt), Nowa metoda analizy, I I I — dalsze zastosowania.
27. IX . 1956. J. K rz y ż , Zastosowanie symetryzacji w teorii funkcji analitycznych.
28. IX . 1956. P. T u ra n (Budapeszt), 0 niestabilności rozwiązań układów równań różniczkowych.
19. X . 1956. A. B ie le c k i, I V Kongres matematyków austriackich.
2. X I. 1956. J. K rz y ż , Nina K. Bari.
9. X I. 1956. K. T a ta rk ie w icz , 0 pojęciu więzów.
9. X I. 1956. M. B ie r n a ck i, 0 monotoniczności pewnych funkcjonałów.
W yniki ukazały się w pracy J. Krzyża i prelegenta w Ann. UMCS (A) 9 (1955), str. 135-146.
16. X I. 1956. S. P a s z k o w s k i (Wrocław), O geometrycznych własnoś
ciach pewnych wiełomianów.
Praca ukaże się w Ann. Pol. Math.
30. X I. 1958. E. J a k ó b c z y k , O pewnych własnościach funkcji Ia(n).
Referat kontynuuje pracę autora Les applications de la fonction Xg (n) а Vetude des fractions periodigues et de la congruence 2n — 2 = 0 (m odи), Ann. UMCS (A) 5 (1951), str. 97-138.
Niech symbol Xg (m) oznacza długość okresu rozwinięcia liczby 1 Jm przy zasa
dzie g, L g {m) zaś niech oznacza liczbę wyrazów nieregularnych tegoż rozwinięcia.
L
e m a t. Jeśli rozkłady kanoniczne liczb m i g napiszemy w postaci
T
w i e r d z e n i eI. Niech p oznacza dowolną liczbę pierwszą, (g, p) — 1. Jeśli v oznacza liczbę wyrazów nieregularnych ciągu {Хд (рд)}, ó — 1 , 2 , 3 , . . . , to zachodzą następujące związki dla jego wyrazów:
m = J7 Pt1 П $
к j
to
kg(m) = Xg (mg), Ly (m) = Lgm {rng).
Xg(pS) = P6 vXg(pv) dla ó > v,
hg(Pd) = Xg(pv) — Xg(p) dla 1 ^ d ^ v,
z wyjątkiem przypadku, gdy p = 2 i g — 4:k — 1; wtedy Яд(2й) = Xg(2V) = Я 0 (22) =
= 2Xg(2) dla 1 < <5 ^ v.
к к .
T
w i e r d z e n i eII. Niech m = Y l p a .i, ( m ,g ) = 1, N = J J p vń, Xg(N) = W.
i—1
1i—1
1Jeśli p oznacza liczbę wyrazów nieregularnych ciągu {Xg (m8)}, d = 1 , 2 , 3 , . . . , to dla jego wyrazów regularnych zachodzi związek
Xg(m6) = m8~ lxXg {m11) dla 6 > p,
przy czym, liczba p wyraża się wzorem-. p = L m ( N W m), poza przypadkiem (m, 2 ) = 2 i g = 4tk— 1 , w którym jest p — Tjm(^ N W m).
Możemy zastosować funkcje Xg(m) i L g(m) do wyjaśnienia problemu okre
sowości m odmk ciągów {gn} ( g- stałe, n = 0 , 1, 2, 3, . . . , ) . Mianowicie, Xg(mk) jest liczbą wyrazów regularnych tego ciągu, L g (mk) zaś jest liczbą jego wyrazów nie
regularnych.
10. X II. 1956. M. S v e c (Bratysława), O pewnych własnościach rów
nań różniczkowych postaci y ^ + A( x ) y = 0.
11. X II. 1956. 8. R o le w ic z (Warszawa), O własnościach normy w F-przestrzeniach.
Wyniki ukażą się w Stud. Math, w pracy Cz. Bessagi, A. Pełczyńskiego i pre
legenta.
14. X II. 1956. S. G o łą b (Kraków), Kilka uwag o metodzie iteracji przy rozwiązywaniu układów równań liczbowych.
Mając dany układ równań postaci
( 1 ) Щ = . . . , xn), i = l , . . . , n ,
stosujemy doń metodę iteracji w ten sposób, że przyjmujemy układ wartości
(2) ж0>
dowolnie (w otoczeniu' domniemanego rozwiązania) i następnie kładziemy
(3) ą + i) = w).
Znane są warunki dostateczne (np. Eungego), przy których ciąg ж(Ь dla v ->■ oo zmierza do rozwiązania układu (1). Obok zwyczajnego ciągu iteracji (3) stosuje się niekiedy (zwłaszcza w zastosowaniach technicznych) metodę, którą referent nazywa
„iteracją przyspieszoną” i która wychodząc z tego samego punktu początkowego ( 2 ), określa ciąg kolejnych przybliżeń a?(”) w sposób następujący:
(4 ) s^+b = /. | t ' T жР+Ь. ś(’ + b,»(”), г —1 ’ г ’ ’
n >
Powstaje problem, czy iteracja (4) daje zawsze ciąg szybciej zbieżny niż iteracja (3). Okazuje się, że tak nie jest. Przy założeniu, że funkcje fi są klasy O1, oraz przy znajomości kresów dla modułów pochodnych cząstkowych d f i j d prelegent podaje dla n — 2 wynik pochodzący z porównania obu metod co do szybkości zbieżności.
Próba poprawienia wyniku (na podstawie subtelniejszego szacowania) doprowadziła
prelegenta do dyskusji transformacyj afinicznych pod względem zbieżności lub mono-
2 1 8 O d d z i a ł L u b e l s k i
tonicznej zbieżności. Kryteria (znalezione przez Z. Krystka) są inne dla transfor- macyj afinicznych typu eliptycznego czy parabolicznego, a inne dla typu hiperbo- licznego. Wyniki przedstawione przez referenta są wynikami osiągniętymi wspólnie z J. Burzyńskim.
15. II. 1957. A. B ie le c k i, 0 równaniu różniczkowym x"(t)-\- + A (t)x(t) = 0.
22. II. 1957. Z. C h a rzy ń sk i (Łódź), O pewnych własnościach wie
lomianów.
8. III. 1957. M. B ie rn a ck i, Wielomiany o miejscach zerowych rze
czywistych.
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 10 (1956), str. 61-76.
15. III. 1957. K. B a d z is z e w s k i, O pewnej nierówności dla owali.
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 10 (1956), str. 57-60.
]5. III. 1957. J. K rz y ż , K. B a d z isz e w s k i, Defekt izoperymetryczny i odwzorowanie konforemne.
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 10 (1956), str. 49-56.
22. III. 1957. M. B ie r n a ck i, O pochodnej f"{z) funkcji analitycznej.
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 10 (1956), str. 127-136.
22. III. 1957. J. K isy ń sk i, O zadaniu Goursata dla równań hiper- bolicznych.
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 11 (1957), str. 73-110.
29. III. 1957. Z. L e w a n d o w sk i, O pewnej hipotezie Schilda.
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 1 0 (1956), str. 81-94.
29. III. 1957. J. K isy ń sk i, Twierdzenia egzystencjalne dla równań typu hiperbolicznego.
Praca ukaże się w Ann. UMCS (A) 12 (1958).
5. IV. 1957. S. Z ą b e k , O periodyczności m odw ciągów
Praca ukazała się w Ann. UMCS (A) 1 0 (1956), str. 37-48.
12. IV. 1957. Z. L e w a n d o w sk i, O pewnych klasach funkcji jedno- listnych.
Niech SQ oznacza klasę funkcji jednolistnych i holomorficznych w kole \z\ < 1 z unormowaniem f ( 0 ) — 0 , f(z0) = 2 0, gdzie |г0| < 1 , a 8 q niech oznacza analogiczną klasę z unormowaniem /(0 ) = 0, \f (z0)\ = 1. Niech wreszcie Df oznacza obraz koła
\z\ < 1 poprzez funkcję /.
Uogólniając wyniki M. Biernackiego i W . Kogosińskiego prelegent udowodnił następujące twierdzenia.
T
w i e r d z e n i eI. Dla każdej funkcji / klasy 8 0 koło \z\ < i ( l — |г0|)2 zawiera się w D f.
T
w i e r d z e n i eII. Dla każdej funkcji f klasy S'0 koło \z\ < H ( 1 — \zo\)3/ A + l^oDi
zawiera się w D f.
Uzyskane wyniki są ostre — podano funkcje spełniające warunki ekstremalne.
Można też udowodnić analogony powyższych twierdzeń dla podklas wy
pukłych klas S0 i Sg.
Praca ukaże się w Biul. P A N .
3. У. 1957. S. G ołą b (Kraków), Klasyczna geometria różniczkowa przy słabych założeniach regularności.
Praca ukazała się Rev. Math. Pures et Appl. 1 (1956), str. 103-116.
7. У. 1957. S. M a n d e lb r o jt (Paryż), O regularyzacji ciągów.
10. У. 1957. A. S ch in z e l (Warszawa), O funkcjach liczbowych cp, o i 0.
(Wyniki referowane ukazały się w Biul. P A N (III), 3 (1955), str. 4 1 5 -4 1 9 ; Biul. P A N (III), 4 (1956), str. 217-21 9 (wspólnie z Y . Wangiem) oraz w Elemen- te der Mathematik 11 (1956), str. 74-77.
20. V. 1957. Jerzy G ó rsk i (Kraków), O nieswobodnych rozkładach punktów ekstremalnych.
Oddział Łódzki
26. X. 1956. W. K r y s ic k i, Rozwój statystyki w ZSRR.
2. X I. 1956. J. M ik u siń sk i (Warszawa), O dystrybucjach.
Praca ukaże się w Studia Math.
7. X I. 1956. D. S ad ow sk a, O pewnym równaniu całkowo-różniczko- wym teorii przewodnictwa.
Praca ukaże się w Ann. Pol. Math.
7. X I. 1956. D. S a d ow sk a , Równanie całkowo-różniczkowe Abela.
Praca ukaże się w Zeszytach Naukowych Politechniki Łódzkiej.
23. X I. 1956. S. K o le w ic z (Warszawa), O własnościach normy w F-przestrzeniach.
Praca ukaże się w Studia Math.
7. X II. 1956. M. B o d g a n o w ic z , O pewnym uogólnieniu granicy funkcji.
Praca ukazała się w Biul. P A N 5 (1957), str. 247-24 9.
1. III. 1957. J. J a ro ń , O przedłużaniu homotopii.
15. III. 1957. J. L ip iń s k i, O zbiorach [f' {X) >a\.
Odczyt zawierał pewne uogólnienie wyniku zawartego w pracy prelegenta Une propriete des ensembles { f [X) > aj, Fund. Math. 42 (1955), str. 339-342.
29. III. 1957. J. J a ro ń , O pewnym uogółnieniu rozmaitości Cantora.
29. III. 1957. Z. Z a h o rs k i, O oszacowaniu pewnej formy kwadratowej.
2 t x
Dowód, że forma kwadratowa zmiennych xjc 1), / | %Xk<Pk (t)elM\2dt,
o
gdzie <pk(t) są funkcjami niemalejącymi oraz <pfc( 0 ) = 0 , (pk(2iz) = 1 , osiąga maksi-
2 2 0 O d d z i a ł Ł ó d z k i
mum (jako funkcja xjc i funkcyj щ ), gdy funkcje щ przybierają tylko dwie wartości 0 i 1 .
12. IV. 1957. A. B ie le c k i (Lublin), 0 zadaniu Goursata dla równań typu hiperbolicznego.
W yniki ukazały się w Ann. UMCS (A) 1 0 (1956), str. 99-126, w pracy J. Ki- syńskiego i prelegenta.
26. IV. 1957. A. Z y g m u n d (Chicago), Pewne problemy związane z twierdzeniem Patou dla funkcji wielu zmiennych.
10. V. 1957. J. L ip iń s k i, 0 funkcjach aproksymatywnie ciągłych.
10. V. 1957. J. L ip iń s k i, O pewnym problemie Choqueta.
31. V. 1957. M. A ltm a n (Warszawa), Pewne twierdzenie o stałym punkcie.
Praca ukazała się w Biul. P A N (III), 5 (1957), str. 89-92.
Oddział Poznański
11. X . 1956. W. O rlicz , Zagajenie z okazji 100-go zebrania nauko
wego Oddziału.
11; X . 1956. U. T a b e rsk i, Osiągnięcia matematyków radzieckich w kon
struktywnej teorii funkcji.
11. X . 1956. W. O rlicz, Pewne osiągnięcia matematyków radzieckich na tle I I I Zjazdu Matematyków w Moskwie.
16. X I. 1956. 8. Ł o ja s ie w ic z (Kraków), O wartości dystrybucji w punkcie.
Praca ukazała się w Studia Math. 16 (1957), str. 1-36.
13. X II. 1956. M. A ltm a n (Warszawa), Metody przybliżone roz
wiązywania równań liniowych w przestrzeniach Hilberta.
Praca ukaże się w Biul. P A N .
17. X II. 1956. M. S v e c (Bratysława), O pewnych własnościach rów
nań różniczkowych — Q(x, A).
17. X II. 1956. S. B o le w ic z , Równoważność I klasy Baire'a i Borela.
Praca ukaże się w Biul. P A N .
14. II. 1957. 8. K n a p o w s k i, Liczby pierwsze w postępie arytme
tycznym.
Praca oddana do druku w Acta Arithmetica.
14. II. 1957. Z. S em a d en i, O słabej topologii w przestrzeniach ope
racji liniowych.
Niech X , Y będą przestrzeniami Banacha, T przestrzenią operacji liniowych z X do Y . W T wprowadzamy słabą topologię, przyjmując za bazę otoczeń zera wszy
stkie zbiory postaci
{ T e T :
\t
]i
(Txj
) \< e
,i = 1 , . . . , m
,j = 1 , . . . , n } ,
gdzie x x, . . . , xn e X , y x, . . . , y me Y , s > 0. Referent dowodzi, że jeżeli przestrzeń jest refleksywna, to kula
jest zwarta w tej topologii i wnosi stąd o istnieniu punktów ekstremalnych.
21. II. 1957. J. M y c ie ls k i (Wrocław), O grach pozycyjnych.
Wyniki podane w komunikacie zawarte są w pracy J. Mycielski, S. Świercz- kowski, A . Zięba, On infinite positional games, Biul. P A N (III), 4 (1956), str. 485 -4 8 8 .
14. III. 1957. W. B o g d a n o w ic z (Warszawa), O przestrzeniach Bana
cha z pewnymi całkami osobliwymi.
14. III. 1957. Z. S em aden i, Kilka uwag o grupach metrycznych zupełnych.
Prelegent wyprowadza cały szereg wniosków z twierdzenia Mazura i Sternbacha o domkniętości podgrup Gd, między innymi następujące uogólnienie twierdzenia udo
wodnionego poprzednio na innej drodze przez S. Hartmana:
Jeżeli grupa metryczna zupełna nie jest lokalnie zwarta, to nie da się zanurzyć addytywno-homeomorficznie w grupie topologicznej lokalnie zwartej.
Całość pracy ukaże się w Coll. Math.
21. III. 1957. A. P e łc z y ń s k i (Warszawa), O przestrzeniach Montela liniowo metrycznych.
Wyniki podane w komunikacie zawarte będą w pracy C. Bessagi, A . Pełczyń
skiego, S. Rolewicza, On linear metric Montel spaces, która ukaże się w Stud. Math.
30. IV. 1957. S. R o le w ic z (Warszawa), O przestrzeniach lN i LN.
Niech N będzie dowolną funkcją rzeczywistą określoną na prostej. Przez OO
lN oznaczymy zbiór tych ciągów [xn\, dla których JT N (xn) < + oo. Gdy N jest
71
=
1funkcją Baire’a, to analogicznie określamy L N jako zbiór tych funkcji, dla których
i
f N( x{ t ) ) dt < + oo ( 9 .
o
Prelegent podał warunki konieczne i dostateczne na istnienie otoczeń ograni
czonych w i L N oraz warunek konieczny i dostateczny na istnienie funkcjonałów liniowych w L N, a także przykład przestrzeni LN, w której istnieją funkcjonały liniowe, a która nie jest В przestrzenią.
30. IV. 1957. S. R o le w ic z (Warszawa), Uwagi o przestrzeniach L.
30. IV. 1957. A. A le x ie w ic z , Z. S em aden i, O zbieżności dwunor- mowej.
Praca ukazała się w Studia Math. 17 (1958), str. 121-140.
30. IV. 1957. Z. S em ad en i, Pewne uwagi o zbieżności dwunormowej.
2. V. 1957. A. Z y g m u n d (Chicago), O szeregach lakunarnych.
(9 Patrz S. M a z u r , W . O r lic z , On some classes of linear spaces, Stud. Math.
17 (1958), str. 97-119.
2 2 2 O d d z i a ł P o z n a ń s k i
2. У. 1957. J. M u siela k,
7jteorii szeregów Fouriera funkcji prawie okresowych.
Praca ukaże się w Ann. Pol. Math.
2. У. 1957. kS. K n a p o w s k i, O funkcji Móbiusa.
Praca ukaże się w Acta Arithmetica.
13. У. 1957. W. S ie r p iń sk i (Warszawa), O pewnych nierozstrzyg
niętych zagadnieniach z teorii liczb pierwszych.
30. У. 1957. M. S ov a (Praga), Pólgrupy operatorów w liniowych zbiorach topologicznych.
21. У1. 1957. A. P e łc z y ń s k i (Warszawa), O podprzestrzeniach i nad
przestrzeniach przestrzeni c0.
Praca ukazała się w Bull. P A N (111), 5 (1957), str. 797-798.
21. У1. 1957. F. B a ra ń sk i (Kraków), Uogólnienie oscylacyjnego twierdzenia Sturma na przypadek wielowymiarowy.
Oddział Szczeciński
8. X . 1956. A. A le x ie w ic z (Poznań), Najważniejsze osiągnięcia mate
matyki radzieckiej w dziedzinie analizy funkcjonalnej.
22. X . 1956. M. K r z y ż a ń s k i (Kraków), O zastosowaniu równań różniczkowych w rachunku prawdopodobieństwa.
22. X . 1956. W. O rliez (Poznań), Przestrzenie Saksa.
22. X . 1956. W. O rliez (Poznań), O pewnej problematyce analizy funkcjonalnej w świetle ostatnich kongresów w Moskwie i w Wiedniu.
16. X I. 1956. J. M eder, O ciągach limitowalnych metodą Eulera i Knoppa.
OO
Niech będzie dany ciąg {cw}. Na to, aby szereg £ cnun dla każdego ciągu [un]
71 = 0
limitowalnego metodą ( e , q ) , q > 0 był zbieżny, potrzeba, aby
lim ]/|cn| < l / ( 2 g + 1 ),
71—» OO