Stratygrafia karbonu zachodniej części niecki lubelskiej

A C T A G E O L O G I C A PO LON I C

Ą

Vol. XVIII 1968

-KRYSTYNA KOoREJWO i La!lOH 'lELImR

Stratygrafia karbonu

zachodniej ^części niecki lubelskiej

No.

l

STRESZCZENI1!l: Przedstawroco w oparciu o makrofaunę stratYi'rafię karbonu dol- iIlego i g6rnego z trzech nowych wierceń w · zachodniej części niecki lubelskiej.

Stwierdzono obecność nowychgatunk6w goniatyt6w, dotychczas

w

PolsoCe nie zna- nych, co umożliwiło wydzielenie poziomów ~, Gl '-l G2 w górnym karbonie. -

WSTĘP

W latach 1'96'6--:1916'1

Przemysł

Naftowy

wykonał

w rejonie Lubli- na kilka

wierceń,

w których stwierdzone

zostały

utwory

ikarbońskie.

Do najciekawszych

niewąfJpliwie należą

otwory N:iedrzwica 3, Niedrzwica 2 i Opole Lub. 5 (fi!g. 1), w których pod utworami jurajskimi a ud górntym dewonem odwiercono osady dolnego i górnego karbonu o

miążsoo.ści

ponad 1000 m. Mimo

niepełnego

rdzeniowania. napotkano w nich baIldzo

liczną faunę, którą oznaczyła K.

Korejwo. Na

szczególną uwagę -zasługują

niektóre goniatyty, stwierdzone w Polsce

po

raz pierw- szy, i które

umożliwiły

'Wydzielenie

poct>ięter

górnego ikar.banu (Korej-

iWO &

Teller lOO71b).

Przy omawianiu stratygrafii

u'W~ględniono

tylko.te

interwały,

któ- - re udokumentowane

są

paleontologicznie. Brak

ciągłości

w rdzeniowaniu

uniemożliwia

wyznaczenie

ścisłych

granic

pomiędzy

poszczególnymi ogniwami stratygr.alficznymi.

Stąd przyjęto

je umownie,

uwzględniając

przy tym

dostępne

dane

karotażowe.

Z

uwagi na monotonny charakter

wykształcenia

osadów w oma-

wianycll

.otworach '(vide Korejw.o

&

Teller 1967a)

pominięto

-ich szcze-

gółowy

opis litologiczny, a ogranicmno

się

jedynie do przedstawienia prcfilów schematycznych

(fig. ~.

Otwory pr.a.filowano i pobierano

pr6bk~

na

bieżąco. Materiały

~ wierceń

opracowano w Pracowni Stratygrafii

Zakładu

Nauk Geolo-

1M KRYSTYNA KOBEJ'WO 1 LECH TELLER

e

^Opole5

0

.... _ .... ''----''110 ....

.Fli.g. l .

8tplrzycIJ

e

Kapka sytuacyjna otworów w rejonie 'Niedrzwicy

Sketch map sbawing the positiOlll^I

ot

the boreholes lin the vicinity ol Niedrzwica

gicznych P.AN 'w ramach

współpracy

ze 'Zjednoczeniem

Przemysłu

Naf- towego.

Zdjęcia

wybranych dkaz6w wykonane

zostały w

laboratorium

f.o-

. tograficznym 'Pracowni przez

R. Adamilka.

Autorzy

dziękują

geologom

Zjednoczenia Przemysłu

Naftowego oraz

!Przedsiębiorstwa Poszuikiwań

Naftowych w

Jaśle

i Krakowie za

życzliwe udostępnienie materiałów

do .opracowania.

STRATYGRAFIA KARIBONU Z OTWOBU NIEDR2lW'liCA 3

~głębdkość 12'37 .O--l2lS25.0m)

Nad wapieniami z

fauną g6rnodewońBką

na

głęb. 2'5312.5

m w otw.

Niedrzwica 3 odwiercono w interwale

21510.8-2'506.1

m diabaz.

Wyżej

w serii

mułowcowo-ilastej

na·

głęb. 2455,()---.2l4I51.9

m stwierdzono obec-

ność~

Camarotoechia pleurodon (!P!hill.) Perigrammoceras sp.

Seria ,ta

należy

prawdopodobnie

do środkowego

wizenu

bądź

jeszcze do dolnej

części

wizenu górnego.

W cza.rnyoh

mułowcach

z

głęb. 2400.31...-;2t4()rz,8

m napotikan-oodciski flory:

Lepidodendron

cf.

veltheimi Sternb. '(pl. XXVIII.

fig.

29

Lepidodendron sp. 'CiPl. XXWI.

fig.

1)

.ACrA GEOLOGlCA POLONICA, VOL. XVIII iK. KOREJWO & L. TELLER, FIG. 2 Nilłtłr7wICI.t JURA

I

~--~--

-' "". t - -

.

...' "". « ....

LL

.. "'11)

"".

I~

A -- IUl I ... .,...

I WI a.

_.

~ t __ ... 1.:-__ ._ --łłS!'S

.... -- Q::,c :::> B L

fIlU1 ..."

I «

I

Ni.dozwtca , ofClt -- ." ... ~

... .

,.o.

l :!

.,

...

,,"C1/

....

• '1711 '111' .",Ił

...

'"'~

...

_,,... .

... .

-"--

D"",.~

---g : t

_--"""1"--

... :. -- - -1- --

j .;.,.~ I d .... ~"'''' .,ur I

....

'

. .

,

: .

-<

.... _. .

". f!Asl-

... . .

^{I i}

. ..

~

... .. .. ,.

GO

_ . ""'.

o5!U

...

CM.

_.

^~:::.:.:':

".

... -

l"""""""ł-.ft'f

.... , -. A

>Nit

... "

"...

-,

I

Z I I ... _. 2""

"'JD tt'N; ... --... -2el() I

ZI>

Z

W/a:l

IZII'

I

tJtf. 1)17' Q I

N

CDI !lm

, ....

z ... ---~J "'--:-- )::- 3:

°l

30519 ~

... a :3:10 - __ ~~J. ___ __ a

DEWON GORNY

.'

/

, .

I , ;

,

.

I /

, , I

I , Fig. 2.

,

,

,

,

~1 ~2

8---8

3

---

F,:::::':,·:}t

v;!-rra s

.

,

, I I

.... 5

d ... 4' ... .q .... _II'" 200m 100

o

Profile :Jdto1ogicmo--sdntyg.rafioC2lD.e karoonu z OtworÓIW: Ni:edmJw1ca 2, łNiedd:.zwica 3 l Opale Lu'b. 5

STRATYGRAFIA KARBONU ZACHODNIEJ' CZJ;SCI NIECKI Lt1BELSXIB.T UiD

Dobrze scharaJk:teryzowane

pod w2Jg1.ędem

fa· unistycznym

^{są .osad~}

mu-

łoWOOWo-.pias2lCzyste

z

w'kł.adIkami·

ezarnych

iłowców

i marglistych wa- . pieni z

interwałów

2402,8-2396,6 m, 2300,9-2377,5 m ,oraz 2I32'1,Q-

-23'lJl,O m,

zawierające

ba. rdzo

liczną faunę

m.in.

FeneBtella sp. liczne (pl. I, fig. 5

i

6) UlocrinuB sp. (pl.

II, fig. l)

Schizophoria resupinata

I(Mart.)

(pl. m, fig. 4) lsogromm.a

Bp.

(pl. nI,

fig.

1)

Megachonetes zimmermanni (lPaeck.) hardzQ liczne

(p'l.'

IV,:fig.

1~)

Thomasella pectinoideB (IPhill.) '(pl. III, fig. 7)

GigantCJI1l'od:uctm stri.atosulcatus (Schwe1'z.) (pl. WI, fiJg. 1) G. ex gr. giganteus (!Mart.) kilka'

G, latissimus

i(SoW.)

kilka (pl. VH, lig. 4; pl. IX,

fig. l'

i 21) . G. latissimus complicatus

(lPaeck.~

kilka (pl. VIII, fig. 4)

G. latipriscus Sar. kilka

Marginifera pmecurBor (lM.-1W.) (pl. iVII, fig.

2!)

Martinia glabra (Ma·rt.) (pl. IX,

:fig.

5)

Camarotoechia pleurodon

:~ill.)

kilka Leiopteria squamosa

1Phi1ł.

Conocardium cl. aliforme Sow. (pl. XIlII, fig. 4)' Syncyclonema sowerbyi (Me

eoy)

(pl. XIV, fig. 6) PhiUipsia d. silesiaca Scupin (pl. XXIV, fi·g. 2) Ostracoda

i łuski

ryb

Powyższa

seria

niewątpliwie należy

do -górnego rwizenu, o

czym

świadczy obecność

Megachonetes zimmermanni. Gigantoproductm latis-.

simus, G. latissimm complicatus, G. latipriscu.s, Marginifera praeCUrBDr, Thomasella pectinoideB

i

in. Wspomnia,ne gatunki

są

przewodnie

d[a

gór- nego wizenu zaróWlllo

w

!Polsce jak i w Europie

~aec!kelrnann

1900;

Saryeeva & SokolSka'ja 1952; Korejwo '19158, 1000;

~wa

1964, 1'9643;

Bojkowski 1966,

i in.)~

W serii

ilasto-mułowoowej JZ podrzędnymi w:kł~ami

piaszczystymi

w in'te!r'Wałach 2220,7~218,2

m,

2002,0-1999,0

m i

18'98,()"""'1892,1O

m .

stwierdzono z waż,niejszycll form:

Plicochonetes waldschmidti Paeclk. (pl. nI, fig. 3) Anthraconeilo oblonga

(!Me

Ooy) kilika

A. laeviroBtrum (Portl.) Ikilka

Nuculavm ostraviensis (Kleb.) (pl. XI, fig. 1) N.luciniformis (1PIhilIJ) kilka!

N,uculopsis gibbosa

(Ft1em.)

ki1'ka Polidevcia attenuata (Flem.) liczne Euphemites urii (Flem.) (pl. XV, fig. 6) E. spiralis i(lBhill.)

~l.

XV, fig. 6)

.

Retispira decUBBata (Flem.) (:pl. XV, fig. 8)

Perigrammoceras sulcatum {F1em.) (pl. xvtr,

fig.

3)

186 KBYSTYNA KOBEJ'WO 1 LECH TELLEB

St'roboceras cf. stygiale (de Kan..) l(pl. XVII,

:fig.

· 2) Homoceras sp. (pl. XVII, fig. 5

i

6)

Dimorphoceras sp.

Ostracoda

Serię

osadów z

głęb.

212'20,7-1892.0 m zaliczono do namuru

A.

O przynależności

wiekowej do tego

podpiętra świadczy

przede

wszystkim

obecność

goniatytów

·z

rodzaju Homoceras, a:

z

innej fwuny Nuculavus ostraviensis, Euphemites urii, E. $piraZis, Perigrammoceras sulcatum, Stroboceras cf. stygiale i

in.

Wymienione gatunki

wyStępują

w dolnym namurze

N:adbuża,

w

Zagłębiu Lwowsko-W.ołyńskim,

'w warstwach ostraws1cich na G.

SląSku,

jak:

również

w Europie ZachodJnj,ej

(!Demanet

1941; BraZn>ikova ... Sulga 1'956; Korejwo 1958, '11960, 1962; Bojlrowski 1

,

966).

W

'

utworach

mułowcowo-pmszczystych

z

głęb.

1 'MI6,.o--1769,5 m stwierdzono

ułamki małżów słodkowodnych Z

rodzaju Curvirimula, a

po-

nadto Modiola sp.

W czarnych

iłowcach

na

głęb.

1699,0---,1693,0 m napotkano:

Plicochonetes waldschmidti Paeck. (pl. III,

/fig.

2') AnthraconeiZo laevirostrum (!portl.) kiJka

A, undulata (lPhill.) lciJLka '(pl. XI, fig. U)

Posidonia corrugata Etber. liczne (pl. XlII,

fig.

8

i

9)

J

aneia . primaeva {iPlhill.) liczne (pl. XIII, fig. 5')

"Orthoceras" martinianum de Kon. (pl. XVI,

fig.

5) Coelonautilus sp.

Reticuloceras bilingue (SalteI'l) (pl. XIX, fig. 3) ReticuloceraB ' sp. kilka

Anthracoceras

ci.

paucilobum {iPbial.) (pl. XVIII,

f~.

2'

i

B)

Obecność

goniatyta R. bilingue

określa

jednoznacznie wiek

powyż-

szych osadów jako narour

B

(poziom

goniatytow.y ~

w Europie Zachod- niej) (Demanet

194d~

Dorsman 1945, lPatteisky '1959, iBouc'kaert

&

Herbat 1:960, 'Butcher

&

H.odson 1960, Bouckaert

1~1).

Na

głębokości

15197,0--15191,0 m w !piaskowcach i

mułowcach

obecne

są

liczne

szczątki flory:

Calamites cf. S'Uckowi Brogu. (pl. XXVIII, fig. 3)

MeBocalamites d. cistiif01'miB (Stur) (pl.

~I,

fig. 1 i '2) Paripteris gigantea (Sternlb.) (pl. XXVIII,

fig.

4)

Gatuniki te znane

są

z ,gór.nego namuru, ale

mogą występować również

w

dolnym

weetfa:lu {Jongmans

1953,

ąratnikova

... Sillga 1956, Migier 1966).

W serii ilastej na

głęb.

1564,7-1554,0 m

występuje

Reticuloceral

Buperbilingue lBisat (pl. XX, :fig. 1), a na

głęb. ¹

15613,7-1500,2' m GaBtrio-

ceras d. cumbriense Bisat 6>1. XXI, fig. 4).

Oba te

gatunki

są

przewodnie

dla

IlUlmU1'U

C Europy Zachodniej

(lPoziom

.gonfatytowy

Gi )

('Vide Palt-

teisky

1959~.

STRATYGRAFIA KARBONU ZACHODNIEJ" CZ~I NIECKI LUBELSKIIil.T lBT

' w czarnych ilawcach

Z przełaWiceniami mułowcowymi

z

głęb.

1'502,5-1496,5 m

nąpotkaoo szczątki :flory:

Lepidodendron sp.

(pL

X!XVN, fig.

5)

Stigmaria ficoides

~emb.)

(pl. xxvru,

^{fig ..}

³⁾

Nieozn.aczalne

ułamki

fauny

sł~owodnej i łuski

ryb

występują

na głęb.

l-M6,1-l1444,5

UL

Liczną fa·urtę

stwierdzooo w

iŁowcach

z

głęb.

1361,0-1355,0 m.

Są

to:

Cromyocrinm sp. (pl. I, fig.

7~

Buxtonia sp. (pl. IV,

fig.

5 i 61)

Linoproductus dl. latiplanus I' van. bardzo liczne (pl. V, fi' g. 1-3;

pl. VI, fig. 3-0)

Marginifera spinosa ilvan. kilka (pl. V, fig.

4---6)

Spirifer ex gr. biiulcatus

!(Sow.)

(pl.

X,

fig. 5) Martinia cf. timanica (Tachern.)

Nuculopsis gibbosa (IF1em.) l(ipl. XI,

fig.

3) Anthraconeilo tafjiana

Girty (!pl.

XI, fig.

7)

Polidevcia attenuata (Flem.) kilka (pl. X'I, lig. 9) Dunbarella papyracea

I(Sow.) Ikilka.

(pl. XIH, fig. 2) Edmondia senilis

{iPhill.)

kilka (pl. XIV,

fig. 7~

Zygopleura sp. (pl. XIV,

fig.

7)

.

Kionoceras sp. :(pl. XVI, fig. 4)

Metacoceras cf. perelegans Girty kilka (pl. XVI, fig. 6

i

7) Coelogasteroceras d. dubium (Girty) (pl. Xvr.r, fig. 4:)

Agastrioceras cf. subcrenatuffl (Frecb) 2 okazy (pl.

~II, fig.

5) Wymieniony

zeąp6ł

fauny, z uwagi na

dbecr:naść

Agastrioceras cf. sub- crenatum, charakteryzuje

najniższy

westfal

A.

Gatunek ten zaczyna

pa-

ziom goniatytowy

~ w

iProfhlach karibonu ' Europy Zachodniej (Delmer

&

GraulidhUr59, Bouckaert 1961, Ramsbottom

&

Calver 1962, Patteisky 19'59, 1965). Licznie

,występująCy

Linoproductus d. latiplanus znany

jest w Zwilązk:u

Radzieckim z

iPiętra

bas2'ikirskiego (Saryeeva

&

Sokolskaja 1952,

Łapina

195'1). N:a dolnow· estfalSki wiek teJ .serii

wskazują także·

ta!kie fonny jak: Anthraconeilo taffiana, DunbareZZa papyracea, Metaco- ceras d. perelegans i Coelogasteroceras

cf.

dubium

(IBisa,t

1930, IDemanet 1943,

~evill

1900).

W serii

iłowcowo-mułowcowej

z

przeławiceniami!

piaszczystymi w

interwałach

1297,0---!IM,O m oraz 1266,()....:..1260,;g· m stwierdzono na-

stępującą faunę:

Orbiculoidea missouriensis

(iShum.)

liczne .(pl. II,

fig.

2

i

3) Levipustula piscariae ((lWa,t.) '(pl. VI, fig. 1)

Levipustula sp.

(;pl.

VI, fig. 2)

MaTtinia

ci.

timanica I(l'schern.) kilka 1(P1. IX, lig. 6

i

7; pl. X, fig. 1)

Myalina sublamellosa Ether. kilka (pi. XIl, fig. 7)

KRYSTYNA KOREJWO 1 LECH TlCLLER

Edmondia arcuata

(lPhill~)

ibardzo liCme

(pl.

XIV. fig. 1-3)

E.

senilis

(p..hill.)

kilka

Dunbarella papyracea (Sow.)

killka. (!pl. XI'II, fig. 1 i 3)

CoelonautiltL8 sp.

Homoceratoides divaricattL8

(Hind)

(pl. XVIl'I, fig.

51)

Gastrioce,.as cf. circumnodosum Foord Ildlka (pl. XXl'II, fig. 1

i

2) Wiek

powyższej

serii

mtreśla obecność

Gastrioceras cf. circumnodo-

sum. żnanego

zarówno. w

EUl"QPie

Zachodniej jak

i w Związku

Rad· ziec- kim ze

środkowej części

westfalu A (vide PatteiSky 1965). Gatunek

ten

cytowany jest

również

z wiercenia 2yrzyn

~jkowski

1966). Homoce- ratoides divaricatus

występować może

zarówno.

·w

górnym nam-urze, jak

i

w,westfalu (vide Partteisky il965). Z brachiopodów na westfalski

więk

wSkazuje Levipustula piscariae. znana w Belgii i Niemczech (Demanet 1943, rBoger & Fiiebig 1-963), oraz Martinia <;f. timanica.

występująca

w piętrze

moskiewskim

ZwiąZku

-Radzieckiego i(SaryCeva

^&

Sokolskaja 1952).

Opiera,j.ąc się

na

zasięgu

pionowym fauny, a

także uwzględniając

dane

karotażowe,

wydzielono. w serii

:ka:rbo~ej

z o.tw. Niedrzwica 3· na-

stępujące

ognilwa stratygraficzne:

głęb.

1237,O--H3rl.5 m westfal A

głęb.

14'312;5-1648,"7 m namur C

głęb.

;1:648,

7-18~,Q

m namur B

,głęb. la9~,'~22.0,

7 m .namur A

głęb.

2.2210,"7-2409,3 m wizen górny

~ęb.

2409,3-2I52i5,.0

-m rwizen środ!kowy

(1)

S'.mA.TYGRAlP'tA KARBONU Z OTWORU iNIEDRZW'ICA ~ (głęboka9ć

1251,0---.2:373,9

m)

W otwotrze Niedrzwica 2 od

głęb.

2411,0 m

występują CzaT.lle wap-

niste

iłowce

z

fauną

górnego dewonu.

Wyżej w

interwale 23173,19--2'361,7 m odwiercono. osady piaszczysto-

-mułowcowe

z

wkładką

dialbazu

(głęb. 2368,~2362,5

m) .

. W pia.owcach na

^głęb.

2332,4-23127,6 m stwierdzono ;jedynie

^ską­

pe

szczą1ild.

fauny .m.m. Polidevcia ci. gigantea Shulga (pl. XI, fig. 8).

patunek ten znany

jest

z wizenu

Zagłębia Lw.owSkQ"jWołyńskiego

(Bru-.

mJrova ...

Su.1ga 1956).

W serii

wapnisto-mułowoow.ej

z

podrzędnymi wkładkami

piaskow- ców na

głęb.

2300,8-4296,.0 m napo1Jkano :tylko nreoznaczalne

ułamki

brachiopodów,

ślimalk:ów i ikryInoidy.

,Wieku serii z

głęb. 2373~9-2'2-'96,0

m

^nie można sPrecyzować

do-

kładnie.

Przypuszczalnie reprezentuje

,ona

wizen

środJk.owy

lub jeszcze

dolną część

górnego wizenu.

STRATYGRAFIA' KABlIONU ZACBODNUI.T CZĘacI NIECKI LUBELSKIE.J .L59

W osadach ilast<>-wapiennyeh z wJdaclkami piaszczystymi z . inter-

wałów 2253,6-~47,5

m,

2'241,8-~r.3-7,6 m

oraz 2066,' 1--2000,2' m wy-

stępuje dość

liczna fauna, m.in.:

Conularia

~.

(pl. I,

fig.

1)

OrbicuZoidea ingen8 (Dem.) '(pl. LI, fig.

4) .'

Tornquistia

palita ~e

Coy) (pl. lIT, fig. 5 j6l)

Gigantoproductu.8 ex

gr~

giganteu8 (Mam.) ICJpI. VII, fig. 3)- G. latiSSimU8 {Sow.)

G. latissimus complicatus

(lPaeckJ) ~l.

VIH, fig. 1)

.

G. latipriSCU8 Sar. (pl. !Ix,

^fig.

4)

Camarotoechia pletLrodon l(lPhill.)

liczne

(pl. X, fig. 4) Polidevcia attenu.ata (Flem.) 'kilka (pl. XI, fig. 110) ParaZZelodon tenuistriattLS

lMeek &

Worthen

PhilZisia ef. siZesiaca SctLpin GPI. XiXIV, fig.

^1~

RhizodopBis satLroide8

~IDiamson)

(pl. XXIV, fig. 7)

? 'ząbek

ryby (pl. XXr.V, fig. 6)

!Powyższa

fauna wskazuje na

górnowizeński

wiek osadów z wymienio- nych

interwałów.

Podobny

zespół

napotkano

również

w otworach Niedrzwica 3 i Qpole !5. .

.

Wyżej leżące

osady

iłowoowo-mułowoowe

z

interwałów

1995,3- -1990,2 m, 1962,8-1956,8 m, 1002,0--192.7,3 m, 1905,7-19Q07

^Tn ,n,.J:I'P,

16'84,3-1680,3 m

oharakiteryzują się obecnością:

Chonetes cf. brinkmanni Schwarzb. (pl. IV, fig. 4) NtLctLlopsi8 gibbosa (Flem.) kilka (pl. I, fig. 4) Anthraconeilo oblonga (Me Coy) kilka

A. laeviroBtrum I{!P.ortL, kilka

A. transversalis l(!IGeb.) (pl. XI, fig.

6)

NtLCUlaVUB ostraviensis (!Kleb.) kilka

(:pl.

XI, fig. 2) Polidevcia attentLata i(!Flem.i)

ikilka

Posidonia corrugQ.ta Ether. kilka

J

aneia primaeva {P'hill.) kilka

Solenomorpha parallela (Hihd) (pl. xm,

^fig~

⁶⁾

S. minor (Me Coy) Euphemites urii

(Flem~)

Perigrammoceras stLlcatum (FJem.)

Stroboceras bisu.lcattLm

I(de KOD.)

(pl. XVII,

fig.

l) . CravenoceraB sp. (pl.

~II,

fi· g .

•

1)

Acrolepis .sp. (pl. XXV, fig. 3.)

?

szczątki

owada (pl. XXIV, fig. 3) i z flory Cardaites sp. (pl. XXVII, fig. 4).

Serię

osadów z

głęb.

1'996,3:-11680,3 m w .oparciu .o

powyższą faunę

zah"czono d.o namuru A.

Powyższe

gatunki · znane

są

z namuru A PolSki,

Nadbuża

radzieckiego, Europy Zachodniej, a ponadto podobny

'zespół

stwierdzon.o w .otworach Niedrzwica 3 i Opole 5.

160 KRYSTY1:"A KOBE1WO 1 LECH TELLEB

W czarnych

^iłowcach

z

^głęb.

1'563,5-1559,5 m

występują' małże słodkowodne

(stwierdzone

również

w otworach Niedrzwica 3 i Opole 5 w serii zal1czonej do namuru

B):

CUTVirimula belgica

lCHiJnd~

(pl. XV, fig. 3) Na;adites sp. !(pl. XV, fig. 1)

Poza tym

występuje

tu Hindeodella sp. '(pl. :xxmV, fig. 4 i 5) oraz

łuski.

I"Y'b z rodzaju Rhabdodenna.

Wyżej

na

głębokGści U)ill~'5-1505,5

m

są

gonia'tyty:

Reticuwceros bilingue(Salter) (pl. xvrIT, fig. 6; pl. XIX, fig. 1 i 21) Reticulocera8 sp. (pl. X!XI, fig. 5)

Oa tunek bilingue

określa

jednoznacznie wiek osadów jako namur

B '(po-

ziom goniatytowy

^~)

(vide Pa'tteisky 1969). Forma ta maleziona

^została po

raz pierwszy w Polsce w otworze Niedrzwica 3.

W oparciu o

powyższe, serię

z

głęb.

1:563,5""':"'1506,5 zaliczono do na ..

muru

B. '

W

iłowcach

i

mułowcaCh

z

interwałów

na

głęb.

1460,0-1456,0 m, 14loO,0-14'OO,0 m oraz 135'6,()-"'1352,O m

występuje:

Anthraconeilo laeviro8trum (Portl.) kilka

Reticuloceras superbilingue

'Bisa

t kiilka (pl. XX, fig. 2

i

3; pl. XXI, fig. 1-3)

Anthracoceras arcuatilobum (Ludwig) kilka cpl. XIX, fig. 4 i 5) Megalichthys hibberti Agass. (pl. XXV, fig. 1)

Retic'lLloceras superbilingue

,jest

gatunkiem przewodnim dla namu- ru C (pozi,om gonia,tytowy G

_{i )}

(me Patteisky 1959). Po raz pierwszy stwierdzony on

został

w Polsce w otworze N:iedrzwica 3.

Anthracoceras arcuatilobum

ma dość duży zasięg

pionowy,

wystę­

puje bowiem w Niemczech w namurze oB i C (:Patteisky 1969, 1965),

w

Belgii

w

westfalu A ('Demanet 1943),

w

Anglii.

i

Holandii w namurze C i westfalu A (Ware 1939, Dorsman 1945). W Polsce napotkany

^został

uprze.dnio ,w westfalu A w otworze

Chełm

(Korej'wo 19S0) oraz w

,otwo-

rach

Radzyń

i Kosmów (vide Bojkowski

(

1966).

'

W stropowej partii u-tworów

karbońskich

na

głęb.

12'98,5--t1292,4 m w abworze iNiedl'ZWica 2,

wykształconych rw

postaci CZ'am.ych

iłJovvc6w.

stwierdzono

występowanie

goniatyta Aga8trioceras ol. subcrenatum (Frech? (pl. XXII, fig. 4). Gatunek ten zna,ny jest z Europy !Zachodniej,

po

raz pierwszy stwierdzony

został

w otworze Niedrzwica 3. Jest to forma przewodnia dla

najniższego

westfalu A (rozpoczyna poziom

go-

niatytowy G,).

Opierając się

na

zasięgu

pionowym fauny i

cz~ciowo dostępnych

danych

karotażowych,

w serii

karbońskiej

z otworu Niedrzwica 2 wy'"

dzielono

następujące

ogniwa stratygraficzne:

głęb.

'12-511,0'-1317,0 m westfal A

głęb.

1317,0--1495,0 m namur C

STRATYGRAFIA' KARBONU ZACHODNIEJ' CZ~1 NIECKI LUBELSKIE.T 161

głęb.

1495,0--1652;0 m . na.niur B

głęb.

1652.0-20'22.5 m ' namur A

głęb.

202l2,fj...22153,6 m wizell

górn~

głęb. 2253,~3!7'3,9

m wizen

środkowy

(1)

STRATYGRAFIA KARlBOINU Z OTWORU ·OPOLE <5 (głębolrość

1170,0-222'2.5

m)

W otworze Qpole 5

poniżej

2!2I5.O,o m

występuje

dewon gómy(fa- men z Oxyclymenia sedgwicki

1 i małż8mi

z rodzaju Ktlradjalia); a do

głęb.

20.05,0 m braik: jest rdzenia:.

W interwale

zgłęb.

2005.(}-2001.0

~. pod

udokumentowanym ku":

nistycznre wizenem górnym, w serii wapnisbo-ilowcowej napat;kaD.o je- dynie

^ułamki

lrJ..ieom.aczaJnych brachiopodów

ⁱ ślimaków. Uniemożliwia

to sprecyzowanie wieku !tej serii.

^{Być może}

jest· to , jua:

wizen środ!kowy.

ale nie wykluczone,

że

jest to jeszcze dolna

częśl!wizenu

górnego.

Dobrze scharakteryzowane pod

względem

fauni&tycmym

są

()S8dy

wapienno-iłowcowe

z

głęb.

2l160,()...215' 7,O m

i 212rl,~1l1.8,() Dl;

gdzie stwierdzono:

SchueherieZla sp. liczne (pl. lI, fig. 7)

GigantOproductus latiS'simus (Sow.) (pl. IX,

:fi.g.

3)

G. latissimus compZicatus (lPaectk:.) kilka (pl. viII, fig. 2' ! 3) G. latipriscus

!ąar.

Camarotoechia pleurodon (lPhill.) ki!lka (pl. X, fig. 30 Camarotoechia sp.1(lp1. X, fig. 2) . Nucuiopsis gibbosa (Fleni.)

Anthraconeilo laev.irostrum

~()rtl.)

Osady z

głębokCIŚCi2'160,~2i18,O.

m

należą niew,ttpillW~ ~

gór- nego wizenu;

oc~ świadczy dbecn<Jść ga1n.i.Dk~w

rOdzaju

'Gigant~­

duetu8, przewddnfch dla . tego

podpiętra,

a stwierdzonych

r6wnłei

wot\v«>-

rach

NledrŻwica

2

ⁱ _.

N:iedrzwfea 3.

_.

W czarnych.

dłowcach

z

interwałów

204'5.0...:..2104\1,0 m, . 19.76,0-

~i974,Om,

1935,0--1929,0' m, 1882.{)--'1879,O rooÓraz

'1624,~i620,Q

m

Występuje

Ulema' fauna m.m.:

11

Lingula pa. roZlela Phill. (pl. II, . fig. 5) Eomarginifera sp. (pl. lU, fig. 8)

Anthraconeilo laevirostrum (!portI.) kilka (pl. XI, fig. 5) A. d. transversalis (Kleb.)

NuculavU8 luciniformis

(lPhil1J)k.hlka

Polidevcia attenuata

i('Flem.)

kilka

P.

ci.

sharmanj (Ether.) kil1'ka (pl. XII,

fig. 5)'

1 Oznaczenie H. Makowskiego.

.162 KRYSTYNA KORE.JWO JLECH· TJ:I;.Lli:R

Parallelodon tenuistriatu8 fMeek·& Worthen,.·

Euphemite8 urii ·(Flem.) !kilka r{lpl. XV, fig.' 4)

E.

8pinlZi8

(Phill.) . .

Knightite8 BiZeriacu8 (Sohwarzb.) (pl. XV,

fig.

9) HyolithuB

Bp.

kilka (pl. XVI, fig. 1

i

21)

.

CoeZonautiIu8 sp . .(pl. XVIi,

fig. 3)

CravenoceraB sp.

AnthracoceraB d. paucilobum (Pbill.) .(pl. XVIII, fig; 4)

Osady z

głębOkości ·2()Ił5,o-l~O,O

m zaliczon-o do namuru A.

~

dobny

zespół

fa· uny znany jest z utworów

tegoż więku ?Ul Nadbużu,

w Za-

głębJlli. Lwowsk()-lWołyńSkim,

w warstwach ostrawskich na G . .

Sląsku.

oraz Vi zachodniej Europie. Pooadto .gatunki takie stwierdzono

w

otwo- rach Niedrzwica 3 i NJedrzwica 2.

W osadach

iłowcowo-mułowcawyeh

z

wkładkami

wapnistych

iłow­

ców·~ kilku ilnterwałów

na.

głęb. 17.23~172(),O m, :l6816,O~1683,O ~

1597,0-1592,0 m i

'l56'1,~566,O

m fauna jest nieliczna:

. Lingula Bquamiforrnis Phill.

Ikilka: (pl. !H,

fig. 6) Nuculopsisgibbosa

(Flem.~

kilka

AnthraconeiZo Qblonga

~c

Coy) kilka

Leiopteria thomsOni PortI. (pl. XII,

fig.

10

i

H)

W partii stropowej ,tych osadów - w dwóch ostatnich

interwałach

napotkano liczne

małże słod.lkoWodne

z rodzaju Najadite8 (pl. XV, fig. ,2).

Całą·tę serię

z

głębokości

17213,()L-1558,O m zaliczono do ·namuru B m.in. przez

analogię

do osadów .odwierconych w otworze 'Niedrzwica 3

i

Niedrzwica 2,

gdzie obok:

przewodnich goniatytów

napo&anopodobne

poziomy z

fauną słodkowodną.

N:astępny

poziom z

.:fauną

stwierdzano w czarnych

iłowcach.

dopiero na

głębokiości

1360,0-136'1,0 m., gdzie

występuje:

AgaBtrioceras cf. carina tum (Frech) (pl. xxn, fig. 1) GaBtrioceras ex .gr: cancellatum Bisat

i(!pl. X;XU,

fig. 2

i

3)

. Wymtenilone gatunki

^są

przewodnie dla najwytm.ego namuru Europy

Żachodniej,

a mianowicie ·namul'U C (poziom goniatytowy Gt)

(iÓemąnet

1941, Dorsman 194'5, Nevill1956, patteisky 1959,

Ra~ttom &

Calover 19(2). {la8triocems

ex

gr.cancellatum napotkano w Polsce

po

raz

pierw~

szy, na.tOmiaSt Agastrioceras carinatum cytowany jest z otworu KosmóW

na Nadbużu

(vide BojkowSkil 1966). .

Na

głębokagei

1272,'()""";12J68,O m w czarnych

iłowcach,

nieco

węg­

listych,

napot~ano ty~ko

bardzo liczne kostki

i łuski ryb

z lIooza. j6w:

. Rhizodopsis sp.

~l.

XXV, fig. 4)

ElonichthYB sp.

~l.

XXV, fig. 2) Rhadinichthys

Bp.

(pl. xxrv, ^{fig ..}

⁶⁾

Rhabdoderma sp. (lp'l. XXV, filg.5; pl. XXVI,

:ęg.

1-6)

W serii

iłowcowo-mułoWcowej

z

głębokagei

1240,0--1236,0 m

stwierdzono:

STRATYGRAFIA 'KARBONU ZACHODNIEJ CZ~CI NIECKI LUBELSKIEl 183 Campylite~,

stubbZefieZdi (Schmidt

&

Teichm.) (pl. I,.

fig.

20--4)

foZłdevcia

, bellistriata (Stevens) liczne (pl. "XlII, 'fig.'

,3 i

4) Phes,tia ,' inflatifonnis

(Tsćbem.)

bardzo liczne (pl. XII, iig. 1

12)

Schizodus

'll'ł'ttiquus

Hind liczne. (pl. XIV, fig. 4

i

5)

Edmondia 'senilis ,(lPhiU.)

WymietJiony

zea.p6ł

charakteryzuje

^się

przede

wszystkim. ~ clą

bardzo licznych

małżów. Polidevc~

bellistriata

występuJe vii piętrze

baszkirskim

^j najniższej części piętra

moskiewskiego w

^Zagłębiu

Doniec-

kim

(Fedotov 1932,

'Cem~

19.5, 1) oraz w .g.6rnymik:arbonie

!

AmerY'ki

;Północnej (!DrisooLl 1966).

Phestia inflatiformis cytowana

jest

z górne!

części piętra,

bas71k:irskiego (CemyAev 19511' w

ZwiąZku

Radzieckim; .

W

omawianej serii

wys~ują często

chitynowe fragmenty Campy-.

lites stubblefieldi. FQrmy te znane

są

w Niemczech i w Anglii z westfalu (Schmidt & TeichmiilIer 1965, Wilson 196"71). '

W stropowej partii kanbonu

w

otworze Opole 5 na

.głębok*i.

' 1188,0 -118'6,0 m w

iłowcach

napotkano:

Anthracocems cf. augt.t.stevictoriae !Patt.

'(pl.

XXUI,

fig.

3--5). Ga- tunek ten' znany

był

dotychczas . tylko w

Zagłębiu

Ruhry

i występuje

tam. w

śl'9dkowej' częśrci

weetlfalu A

(wyższa część

poziomu

gonia~

wego G.I) (lPatteisky 196'5).

Reasumując powyższe, osady

z

.głębdkości

1240,0-1186,0 ' m zaliczono do westfalu A.

Uwzględniając występowanie

przewodnich

form, a także

da· ne

ka~

rotażowe

wydzielono w 'otworze Opole 5

następujące

ogniwa stratygra..;.

ficzne:

głęb.

1!l70,0-1308,5

m westfał

A

głęb.

1308 .. 5-1550,0 m namul' C

,głęb.

1550,0--17215,0 m namur B

głęb.

17215,0-2J095,.() m namul' A

głęb.

2095,0--2175,0 m

WIzen

górny

,głęb.

2175,()-22122,'5 m

wizen śl"dc&owy t(?)

WNIOSKI

IPorównuiąc

profile

U:tologiezn~stratygraficzne

karbonu

z,

otwor6w Niedrzwica 3, Niedrzwica 2 i Opole 5 stwierdzono,

:że

w wiereeniaClh tych

Występują

te same ogniwa stratygralficme dolnego(wu.en

ŚrodkowY,?,

wlzen górny)

i

górnego karbonu (namur A, B

i

C oraz westlfal

A)(tfig.

2).

Ponadto

iW

otworze

Nłedrzwica

2 na

głębokości ~~1366,9

:ni

oraz

w

.otworze Niedr2JWica 3 na

głębokości .2506,f--2ł5I1O,7

m

Występuje

diabaz, !który

można przyjąć

jako pewien charakterystyczny poziom

dla

apągu

serii, zaliczonydl przez auJtorów do wizenu

środJlrowego bądź Ijesz-

cze dolnej

części

wizenu 'górnego (brak charak,tevystycznej fauny · unie-

możliwia ściślejsze

sprecyzowanie

wjelru).

KBYSTYNA KOREJ'WO 1 LECH ·TELLU

· Wotworze Opole '5,

położonym około

3O ·km na NIW od wymienio- nych

wierceń,

nie stwierdzano diabazu. lecz w serii równowiekowej na

głębokGŚCi

2201,2-2202,2 m

występuje

piaBkowiec gruboziamiSty, sza-

rogłazowy,

mi.ej$Cami

ilepieńcowaty,

'który--

według

A. Nowakowskiego (vide Korejwo

&

Tel1er ;1967a) -

jest

analogiczny do piaSkowca

wystę­

pUjącego w'

Otworze Nied.rzwica 2 na

'głębokoe*i

· 23611,7-.2362,5 m tj.

w stropie diabazu.

Korelacja: z otworem Niedrzwka LO. 1,

położonym

bardzo blisko na SW od otworóW Niedr.zwica 2 i Niedr2JW:ica .3

(fig.

1), jest utrudniona,

gdyż w

opraoowamu nie podano fauny (vide

'MiłaczewSki

1966). Straty- grafia karbonu w

tym otworze pmedstawiasię ,następująco:

głęb.

1'2318,7'-1768,3

tII'.

namur

A

głęb. 1768,~1'874,

7 m

wizen. góm~

(uidokumentowany faun]..

stycznie)

głęb.

1874,7-21139,9 m wizen

środk.owy

(1)

głęb.

2139,9'-2230,0 m wi2len

dolny !i' t1imej(?~

Jak wynilka z

powyższego,

brak tu namuru górnego

i westfału.

Na

uwagę zasługuje

fakt,

że

w otworze JIliedrzwica ID. 1 na

głębokości

2193,g...2195,8 m

l"ó'Wlllież /WYstępuje

dia,ba· z

IW

serii,

^~ra.

zaliczona

z0-

stała

do wizenu dolru!go - turneju (7)

('Vide (Mi!łaczewSki '1966), a więc

~łalby ona starsza

od .tego,

00

stwierd· zono .w

otworach

Niedrzwica 2

~N:iedrzwica

3.

Ponieważ

w .otworach Niedrzwi.ca

2 i

!N'iedrzwica

3

!brak jest osa:- d6w

najniższego

kar.bonu,

tj.

tume}u i wi.zen,u d.olnego, me ^wydaje

^się

prawdopodobne, aby te

właśnie

ogniwa reprezentowane

Ibyły

w otworze Niedrzwica IG.

~.

Seria

~ągowa

odwierconego !karbonu z

diaha~m

w tym otworze jest najpr8IWdopodobniej odpowiedni'kiem wiekowym analogicmych .utworów z

wierceń

Niiedrmca

~,

Niedrzwica 3

i

Opole 5.

Osady

^~bońSkie

(nieprzebite) mane

^{są także}

z · otworu Bystrzyca lG. r,

położ.an. w odległ<lŚci około

8 km na BE od

wierceń

z rejonu Nflerdrzwicy {.flig .. 1). Stwierdzono

ta:Ip.

na

głębokości

1'240,2-4766,0 m tyl-

ko

k8l'l00n górny, a mianowicie namur A i

dolną część

namuru B

(lK.o-

rejwo 19621).

Niniłejsze

opracowMl.le

jest dalszym . uzupełnieniem

stratygrafii kar- bonu,

:występującego

Vi :niecce lubelskiej. Na

specjalną uwagę zasługuje

fak1t stwien:lzenja mektóryc!h .goniatytOw, !llapo1jkanych w P.olsce

po

ra·z

pie:rwszy •. Są

,tO:

Reticuloce-ras bilingue

('Balter)

R. superbilingti.e

BiSart·

Qastriooeras ex sr. cancellatum Bisa,t

Agastrioceras at. subcTenatum (Frech)

Anthracoceras cf. augustevictoriae

lPa~

STRATYGBAFIA. KABBONU ZACHODNIEJ' C Z . I NIECKI LUBJ!lLSKIEJ 165

Wymienione

wyżej gatunad pozwoMły

na wydzielenie

w

Polsce

po- ziomów

goniaitytowych,

przyjętydh jako przewodnie w międzynarodowej

skali

podziału

karbonu ..

Niezależnie

od ,tego rozdzielany

zostałlriamur

górny

w

!facji morskiej na

podp~tra

B

i

C, Dotychczas,

mimo db~

fauny.

rozdział

taki nie

był

w Polsce

możlirwy

z uwagi na .br.a!k przewod-:

nich goniatytów w górnym .karbonie, które

są

bardzo

czułym wSkaź­

niJk:iem stratygraficznym.,

Wynjk!i użyakane

z omó'wi<mych

wierceń .d()6tarczyły no~

da- nych

odnosząoycl1 się do

paleogeografii i

powiąza/l

z

EU~1l Z~~~

i 'Wschodnill, szczególnie w górnym kar'bo.me.

Pracownia Stratyarafii

Zakładu Nauk Geologicznych PAN Warazawa 22, Al. Zwł:rki i Wigu7'1l 93

Warazawa, to ał.erpniu 1967 r.

·LITERATURA CYTOWANA

:sISAT W. S. 1930. On tbe Goniatite and Nautiloid fauna of ·the M4dd1e C.oal:Measu"!

;res

ot

England and Walea - Summ. PJ:Iogr. Geol SUil"V •. !for 1929.

Par.t

IrI.

BOJ'KOWSKI K. 1966. Charakterystyka faunistycma .osadów karbOllU lubelskiego

.(FaUllistic characterlstics ol tbe Lu\:ili.n C8rboni!terous). - Prace I. G .. (Trav.

Inst. G60L Pol~, .t.44. Warszawa. .

BOUCKAERT J. ·1961. Les goDJ.lI:tirtes du carbonJlere Be1ge. Soc .. Belge ~oL

'PaJ.eoot. du Terrain Hou:iller.

BOUCKAERT loT. & HERJBST G. 11960. 'Zur GJdedertmg des Namurs im Aaebe'ner . Gebiet. - Fort,scbr. GeoL RheinL u. West:l., iBd. 3, T.I.

B()GER' H. & ł'III!lBlG H. 1963. nie 'Fauna des westdeutschen Oberkarbons 'III. Die articulaten Brachiopoden des westdeutscben . ObeTkarbons. - Palaeonto- graphioa, Bd. UZ2, Abt. A. stuttgart.

BUTCBJm

N. E. & HPDSON' ,F. ,1960.

A.

review ol the Carboniferous' Goniatite zanes in Devon and CornwalL - Palaeont., vol. 3, p. 1.

BRMmiKOVA IN. iJll.

IOC:.ENKo

-A. M., ISCENKo T. A., NIOWX E. O. & stJ!LGIA. p~

11Q56. 'F1auna i flara Jlt!ameIlllJQUlgaInycll otłolenij Galilcd.~ VolynSkoj VIPIl-

diny. - 'n:IIJdy Alkad. iNranJk: iUS&R, ser. strat.. i. pa:],eldm.. vyp.m. Kllev.· . OERNYSEV iB. J. 1951. Semejs1lvo Ledidae i i kamennougolnych otłoł.enij SSSR;-

Trudy Inst. Geoł. Nauk Akad. 'Nauk SSSR, ser. strat. i paleani.,

vyp.

2.

DELMER .A. & GRA'UILICH J. ·M. 1959. Solution de quekIues problemes de strati-:

graplńe houinere par la d~oUIVerte . de niveaux

a

GOIniati1ies. - Bull. Soc.

Belge ~ol, v.ol. 67. fase. 3. Bruxelles.

DEMANJ!n' F. 19ł1. Faune

et

s1lrat1g1raphiede l'~tageNamUrien' de Ja Belgique.·...:

M~. Mus. Boy. Hiat. Nat. Belg., no. 97. Bruxelles.

- t943. Les borizons m8rins du Westpbalien de la Belgique

et

leurs faunes:""":

Ibidem, no. 101.

00RSSIMlAN L. 1946. Tbe marlne faunaaf the Car.bon,iferous dn the Nethetlands; .~

Meded. GeoL Sticht., Ser. C-W-No. 3.'.

. KRYSTYNA KORE.TWO l LECH TELLER

DRISQOUL E. G .. ·1966. Morphology and .evoluuoo ot certain paleoZoi.e Nueulan1dae fromthe Midco.ntmenta1 United 8tates. - 8bom. Nax. Muz.·v Praze, voL .22 B,' no. l.

F.EDO'IUV D. M.1932. Kainannougolnye ;plastincatoZ~ye molluski. DOneekogo . bassejna. - Trudy Vses. Ge'ol.

RazV.

Obiedin.

sasR:

oTONGMANS W.J;UI53. Pala.eontological n,otesori the ~eids

ot

theprovmoo;

Ot

Gelderland in the eastern iNethedands. - Meded. GeoL Stieht., - ser. C-

1III-1---łNo. 2.

KOREJWO K. 1958. Karł>Qn strzyżowa nad Bugiem (The' Carbonilfe.l'OllS at strzy- . :!ów on the Bug river

-EaStenn

Poland) • ...;.. Biul.l. G. mull.IIist. ~oL

Pol)

136.

warSzawa. .

1960 .. Wyniki wiercenia :w Chełmie (karbOn) '{:Results obtained'ln ł>o.re-bole Chełm - The Carboniferous - Lublin Upland). - Ibidem, 1.65.

1962. Kaxbon ,z 'WIierc. !Bystrzyca (The Carbon1t~ous from the bo.re~hole

Bystrzyca). AlIch. Inst. Geol. Warszawa. .

KDREJWO K. & '1'EIJLER L. 196708. stratygrafia utwor6w karboóskieh z' otwor6W!

Niedrzwica 3, Niedrzw.ica 2 i Opole Lub. 5 ;(stratigraphy

ar

the Carboniferous trom the bore-holes: Niedrzwiea3, Niedrzwiea 2 and Opole Lub. 5). Arcb.

Biura Dokum. i Projekt. Geol. ZPN. Warszawa.

KOHEJWO K. & TEIJLER L. 1967b. Tbe Upper CarbCllliferous goniatites ol the Lublin Basin _ !POland)'. - Bull. IAcad. ~l. Sei., ser. Sci. Geol. G60gr., roI. XV, 1110. 4. V8I."SOViie~ .

LAPINA iN. N. 1957. Brachiopody .kamennougolnych otłoźealij Permskogo PriuraJ,ja.

- Trudy ViN1GRI, vyp. 108. Mosltva.

MIG_T; 1966. ClWakte.rystyb florystycZna osad6w' ·karbonu lubelskiego

(F1o-

.. risticeharaeteristics of the depOsits

ot

the Lublin ·CarboniterouS). :...- Prace

i.

G.('TtaV.·'

Inst.

Gbol Pol), t. 44. Warszawa.

MI1LAc?iEWSKI L. 1986. Dewon. Karbon. W: Dokumentacja wynikowa wiercenia oporowego Nioedrzwica IG. 1. Arch. Inst. Geol. Warszawa.

N:E'V'.I!l:..lL W. E. 1956.

The

Millstone Grit

and Lawa-

Ooal),{e8sUre6 otthe

LeinSteT

CoaJff.eld. - Proc. Roy. kish Aoad., vol. 58, sect. B,

no.

^1;

PAECKELMiANN W. ~930·. DieFauna des deutschen Unterkarbons. Die Bracbiopo- . den, 1 Teil. _ :Abb. P.reuSs. :Qeol L.-A., :N. F., H. 122.

PAT'l'EISKY K. ,1959. Oie Gooiatiten im Namur des niederrbelalisch-weStfiiliscben

Kał'bongebietes. - Wtt.' Westf. Berggewerkschaftskasse. 14-

'1965. nie 'Fauna des woestdeutschen Oberkarbons IV. ,Die Góniatiten im WesfifaJ. des niederrhelnł,sch-westfillschen Karbons. .,... iPalaeon:tographica.

Bd. 125, Abt. A. Stuttgart. ,

~ W. H; C. & CALVlElR M, A. 1962. ~ m~ horizons coiltaining Gastrioceras in North West iEurope. - C. R. ·11\1' Congr. Stratigr. Geo1. Carbon.

Heerlen 1958.

SARYCEVA T. G. & SOIa>LSKAJA·1A., N .. 1952. Opredelitelpaleozoja!dch braehio';

pQd podmoskovnoj k()tłov.iny. - -Trudy PIN, vyp. 38.

SCBlMmT W~ ^.& 'l'IEICHMUIJL1! M. 1956. Die Entriitselung eines bisl.ang unbekm- nten FossUs ";im <leutscheo Oberkarbon, SpbenothaJlus stubblef.ieldi n. sp.

und die Ar,t seines Au:ftretens. - Geol Jb., Sd. '11. H~r:

WABIE W.

D.

1939. 'rhe. Millstone Grlt

ot

Carmarlhen:shire. - Pl'oc. ~L Ass., \'OL 50, p. 2. Land,an •

. Wl'IBON R. B. 1967. A study ol. some Namurian mar1ne faunas

ot

Central Scotland.

- Trans: Boy. Soc. Edinburgb., vol. 66, no. 18.

1;AKOWA H. 1964. Rozw6j facji g6rnego wi'1.ellQ

w

P.olsce (Developmen.t

ot

·the Upper Visean tacles in Poland); - ·!Kwartalnik. GeoL,

t.

8, z. 4. WarsZilwa.

STBATYGBAFIA XABBONU ZACHODNIE.T CZ~CI NmCKI LUBELSxmJ' 167

1966. Pozlom Goniatites .cranisti'IaPhill. W ok.oUcy Sokolca i Jugowa u pod-.

. rt6zy G6r Sowieh, Sudety Srodkowe (Zone Gon.iatites crenilltria Pbill. in the vicinity .of Sokolec

and

Jug6w, at the ,foot .of ·the .Sowie Mts .. CentralSude- tea). - ' Ibi.Ii4!m. ,

. THE CARBONIFERous· OF THE WBSTERN PART OF THE :LUBLIN BASIN

(5lllMlary)

A!BSTBACT: On·.f;he balllts of: III¥lcrafaUllti ~ce.a des.crllJltlan is given CIf lIhe *atiJraphy of Lower and Upper. Ca~on«eroUB depc;llllt,s £from tlwee n~ boreb.oles in ~1l4! westelU ~r:t

of the iLublin baSilL ()n. ,the' ascBrtableCl presence'

at

neW ganiatt't'e . sPecies; sO far nc)t rllPorted from Poland, l·t bas been poIIII1ble to dWeI'IEIIltlate in the Copper CarbOQl.ferous

bor'lzOl1lll lB... 01 en(!

a..

'In

1966--41967

a number of boreholes wasdr.illed .by the

oil,

^Industry

1D:the

western lPart 'Of the LubHn basin, and found to

cont8ln

C'arbortiferou's' deposits.

Among the m()S1; interestIng boreholes are doubtless 'Niedrzwica

So

Nied.rzwica. 2 and Opole Lob. 5 - (fig. ~) where <;:a;'~ous deposits more than 1,000 m ·tblclt were reached below r.ocks of ·the JUl"aasic and overlying those of the Upper De- vonoian. Albundant faunal remains ww:e encountered there in spite of :incomplete coring 1 ,(identiifiocations by K. Korejwo). Only the paleontologically documented intervalsharve been taken :Ln.to account

m

discussing the .stratigraphy of the area here oConlPidered. T.he ~, al. 'Con·tin.uous cores makes It ~y posailile to establish reliably exact boundaries between the partioCular straUgrapbic members. Therefore, they have been arbitr~ recognised on t~ available. data of electric logging (Korejwo & Teller 1967a) • .

A comparative analysis of· sections of the above named boreholes shows .the presence in them of the same stratigr.aphic memms of the Lower .QMiddle? and Upper Visean) and Upper Carboniferous (Namurlan A,

a,

^{C and} Westphalien A)

(fig. 2). .

Moreover; m

b()reooleNiedizw1ca' 2, at··a depth of 2.362.5---2,368.9

m.,'

aiso in borellOie' N.ied.rzwica 3, between 2,506.1 and 2,51.11.7 m., the

presence'

^{has been}

observed of diaba~. This may b.e accepted as. a horizon characteristic of the bottom side of series,

by

the· writers referred t.o the middle

vi.Sean

or

even:

^{the lower}

Part at the

upPer lVisean {morecietaUed

datiiig

i6 :hardly p8ssible' owing to the la<:k of index: fauna), :~base ·has not.: been ob~. in boreholet Opole ~ub~: 5, abQut30 ~nt. to the NW of the aboVe named boreholes. 1111 a series of the same

1 Because Of the

r_ther

UD:$S.tiSf,adary state al PreservatiOn

of

^{the faw' some}

Species:ha~ been only approximately determined. . .

168 KBYSTYNA KOBEJWO 1 LEeR TELLER

age, hawever, at a depth between 2,201.2 and 2,202.i2 m. a ooarse-grained, greywa£lk.e- -like, loeally, eonglomeratic sandstone was encoWltered. According ,to A. Nowa-

;kowski '('Vide Korejwo & Tellet 1967a) this sandstone is analogous with ~hat in borehole N:iedrzwica 2, between 2,361.7 and 2,362.5 m., i.e. in ·the top of the diabase.

1Likwise, 'below the Jurassic and above· the Upper Devontan, 'in borebole Niedrzwica EG. 1 at depth of 1,2318.7-2,230.0 m., deposits of the iIJOwer partly also of the Upper Ca:rboniferous have been reached some distance SW of boreholes Niedrzwiea 2 and Niedrzwiea 3 I(the Upper Namurian and the Westpbalianare absent here) (see MHaczewski 1966). Diabase has also been found in the bottom. of the Carbon.'iferous.

carboniferous deposits (not pierced) are likewise repOll"ted from borehole Bystrzy.ca IG. 1, about 8 km. tG ,the SE of boreholes in the vicinity or Niedrzwica (fig. 1). Deposits oftbe Upper Carboni:ferous only,

namely

Nainurlan A and .th~' lower part of lNamurian !B l(,Korejwo 1962), have been reached there at a depth between 1,240.0 and 1,766.0 m.

The present paper supplements t~ stratigrapm.c description of the Carboni- ferous of the Lubllin basin, 'Some goniatl~s, the first to be repOTted from Poland, .being of par.ticular interest. They are: ReticuZoceras biZingue (Salter), Reticuloceralt auperbUingue Bisat, Gastrioceras ex gr. canceUatum BioSat, Al7astrioceras cf. sub-

Cre1/atum (Fireoh) I8I1d Anth:racoceraB Icf. augunevictoriae iPatt. (Ktorejwo & Teller 1967h). ~ pr.oVides neW &.ta cOIll<lerning the pal~geography and .the connecting liinks with western and eastern Europe, specially in .the Upper CarbooiferoJlS. '

The Strattgmphtc Laboratorv Institute

of

Geological Sciences

Polish Academ1l

of

Sciences Warszawa 22, At Zwirki i WigUrtl 93

, . Warsaw, August 1961

OBJASIDENIA· DO PLA:NSZ I-.JCXVIlI .omsCBlIPTION OF iE'LATEB I-~l'I'

PIL. I

1 - ConuZaria sp., otw6r .(bo.rehol~) tNiedrzwica 2, gI~bo!koA~ (depth) 2237,ts-=-

, 2241,8 m ok. (ca.) X 8

~ -:- CamP1/Zitelt stubble;fieldi (Schmidt & TeichmJ), otw6r ,(borehole) Opole 5~ . gI,Elbok04~~ (depth), 1123'6;0-;..1240,0 m , ok., :(~.) X, '4

~ ~ FenesteZZa sp., otw6r {borehole) Niedrzwica 3,glc:'bokoS~'(depth) 2321.0-

2327,0 m ' ' . , . . .ok. (ca.) X 5

'7 - Crom.fIOC'rinu~ ,lip., otw6r {bQrehole) Niedrzwic~, 3" gl~bokoSc ,(depth)

1355,o.-.1361~0 'm ' ok. (ca.)

><

^,10;

STBATYGRAFIA .~ON:t1 ZACHODNIl!l1 C~CI NIECKI LUBELSKIEJ' UJ9

PL. II

1 - Ulocrinus sp., otw6r (borehole) Niedrzwica 3, gI~bok04~ (dep~ 2321,0-

2327,0 m' ok. (ca.) X 3

2-3 - Orbiculoidea missourienm t(Shum.), otw6r (borehole) 'Ni~rzwica: 3, gI~- bokoS~ (depth) 1291,0-1297,0 m "'t. (ca.) X 2 4 -.. Orbiculoidea ingens Dem., otw6r (borehole) Niedrzwica~, gl~bok<>6~ (depth)

22.47,~2253,8 m ok. (ca.) X 8

5 - Lingula paraUela PhilL, otw6r ~rehole) Opole 5, gl~bokoM (depth)

1974,0-1978,0 m 'ok. (ca.) X 10

6 - Lingula squamiformis Pbill., otw6r (borehole) Opole 5, ,gl~boka§~ {depth)

1720,0-1723,0 m ok. (ea.) X8

"1 - Schucherletla sp., otw6r (borehole) Opole 5, gI~bokoA~ (depth) ~157,O-

2180,0 m ok. (ca.) X 5

PL III

1 - Isogramma sp., .otw6r (borehole) Niedrzwica 3, gI~bo'k:oS~ {depth) 2321,0-

2327,0 m ok. (ca.) X 1,5

2 - Plicoc.honetes watdschmidti Paeck., otw6r l(borebole) Niedrzwica 3, gI~bo- koS~ ,(depth) 1693,0-1699,0 m ok. (ea) X 5 S - Plicochonetes watdschmidti Paeek., otw6r {'borehole) iNied·rzwIca 3, gl~-

bokoj~ (depth) 221-8,3--22.20.7 m ok. (ca.) X 10 4 _ ., Schizophoria resupi7l4ta (Mart.), otw6r, (borehole) iNledrzwica 3, gl~bo-

k08~ (depth) 2398,~02,8 m ok. ~ca.) X 3

~ - Tornquistia polita (/Me Coy), otw6r (borehole~ Niedr7iwf..ca 2" gl~bokoA~

(depth) 2060,2-2065,1 m ok. I(ea.) X 5

"1_ ThomaseZla pectinoideB (Phill), otwor' (borehole) Niedrzw.iea' 3, , gllilbokoA~

,(depth) 2377.5-2380.9 m ok. (ca.) X 5

8 - Eomarginijera sp., oIIw6r{bol1elhOlle) 'OpIale 5. gl~~ '(~t1.1) 1929,0-

1935,0 m ok. (ca.) X 5

PL. 'IV

'

1-3 - Megachonetes zimmermanni (Paeck.). 0'tw6r (borehole} iNiedrzwica 3, gllil- bokoS~ -(depth) 2377 .. ~O,9 m; fig. 1 i 2 - ok. (C&.) X 3; fig." 3 - dc.(ca.) X 4.

17tl K:RYSTYNA KOREJWO 1· Ll!lC~i:' ~ER

4 - Chonete. cf. brinkmanni Schwarzb;,- otw6r (borehole) Niedrzwica 2, gI~bo-

ko§c.': (depth) 1990,2--1995,3 m ok. (ca.) X 2,5

~ - Buxtonta sp., otw6r (borehole) Niedrzwi<:a 3, gl~bokOl§~: {depth) 1355,0-

1361,0 m ok. (ea.) X 3

PL. V

1-3 "- Unoproductus cl. ZatipZanus Ivan., otw6r (boreholer,lNiedrzwiea: 3, gl~bo­

ko§c.': (depth) 1355,B-4361,0 m; fig. 1 i 3 - ok. {ea.) X 3; fig. 2 -

dk::

(<ia.)

X 2.

4-6 - Margini/era .pinosa

wan.,

otw6r (borehole) Niedrzwica 3, gl~bokoAc.': (depth)

1355,O-la61,0 m ok: (ca.). X 3

1 - LevtpustuZa piscariae t\Vat.), otw6r I(borehole) Niedrzwica 3, gl~bQko§~

(depth) 1291,0-1297,0 m ok. (ca.) X 4

.2 - LevipustuZa sp. (negatyw), ;otw6l"· (borehole) NiedrzWica 3, gI~boko§c.':

(depth) 1291,0-1297,0 m ok. (ca.) X 3

~ "'-:": Linoproductus cf. Zatiplanus Dvan., otw6r (borehole) .I'f:i,e~wi(!Q 3, gl~­

bok06c.': !(depth) 1355,0-1361,0 m; fig. 3 i 4 - ok. (ca.) X 2; fig. 5 - ok. ·(oa.) X. 3.

~;,VlI

1 - GigantoproductuB .t,.iatOBUZcatus (Scbwatz.), otw6r (borehQle) N:iedrzwi-

ca

3, ~t::bQkoBc.':. :«(1epth)-'2321,~all27;O Pl ok-,(~.) X 1,5 2 - Margtnt/eTa praecurBor (M.-W..}, otw6r '(borehole) Niedrzwlca 11, gl~bok06c.':

(depth)U21,(h-~27,O ·m ok-~<:a.). X 5

3 - Gigantoproductus ex gr. giganteus (Mart.), otw6r (borehole) INledrzwica 2,

gl~bokoA6(depth) 2060,2'--"2085,1 Dl_ ok. {ca.) .. X 1 4 - G&gantoproductus ZatiBrimus (Sow.), otw6r (borebole) Niedrzwica 3, g1E::-

bokQjeS ·-o(de'Pth). :23\M1,6-:-2402,~ m- ok .. (ca.) .X 1,5

PL. VUI

1 - Gigantoproductus tatisBimUB

com.pticatus

(lPaeck.), otw6r (borelde) iNiLe- drzwica 2, gl~bok066 (depth) 2a47.5-2253,6 m. ok. (ca.) X 2 2 - Gi.gafltoproduCtus ·ZatiB.imus compZicatwi(.Paeok.), ·otw6r .(borehole) Opole 5, gl~bok06c (depth) 2118,0-2122,0 m ok.-,(ea.) X 1,5

STBATYGBAFIA KABBONU ZACHODNIEJ" CZl!iSCI:NIECKI LUBELSKIEJ' 171

3~- G'gamoproauctus Zatissimus' compliCatus ',(Paeck:), otw6r(borehole)' Opo- le 5, gI~k06t {depth) 2167,0-2160,0 m, ok:, (.ca.) X 2 ,4 - GigantOpTOtiuctus ZatissimUB ':compZicatus ,(paeck.); otw6r (borehole), Nle-

drzMca 3, gl~b()koBt (depth) 2321,0-23B7,O,' III >k. (ca.) X 3

PL.D{

1 - Gigantoprociuctu.s Zatissimus. (SOw;), ,otwor {~orehole) iNledrzwJ.ca, 3, gl~-

bO,lro4t (depth) 237'7,5-2380,9 m ok,(ca.) X 3 2 - GigantoproductUS 'Zatis8imus (Sow.), otw6r, lborehole). -Nl~zwica 3, glf:-

b~06~ {depth) 2396,'6--2402,8 m dk:. '(ca.) X 2 3,- Gigantoprodvetus' latisstmuB (Sow.). otw6r (boreh~) ,Qpole ~, gl~bok~~

(depth) 21057,()-...,2160,O m .ok, (ca.) X 4

4 - G'gantoproduc~us Zatiprisc'Us, Sar., &tw6r (borehole) Nledr~ca 2" gl~bo- koI§~ {depth) 2247,5-2253,6 m ok. (ca.) X 1,5 5 '- Martinia gZabra (M~t.), otw6r ,(borehole) iNiedrzwica 3. gl~bokoA~ ,(depth)

23'1'1-,5-2380,9 m .ok. (ca.) X 3

~7 - MarUnia cf. Umanioa (T~.)~, otw6r ,(borehole)Nje~.ca.

3..

. gl~bo- bokoA~ (depth) 1fA91,O-1297,O m .ok:: {ca.) X 2

PL.X

1 - Marl'nw cf. timanka '(Tscbetn.), Ptw6r (borehole) Niedrzw;ica 3, gl~ok06~

(depth) 1291,0-1297.0 m ok. (ca.) X 2

2 - Camarotoechta sp., o1lw6r' ,(borehole) -qcole 5; ,g1~bokOl§~ (depth)' "2118,0-

-21.22,0 m .ok. (ca.) X 4

3 - Camarotoechia' pZeurodon (phlll.),otw6r (b~re~le) <>.Pole ,5,' gl~bC>k{,6t

(depth) 2118,0-2122,0 m ok. (ea.) X 15

4 - Ca.marotoechia pZeurodon ((,phUl.)..' otwOr l(boreholel NiedJ.:zwica' 2, gl~- bokoA~ (depth) 2247,5-2253,6 m ok. '(ca.) X 1,5 IS - SJrirife1 ex' gr. bisuZcatus (Sow;)~otwor (borehoIe) Ni:e~a' 3, -gl~bo-

k'oAC. (depth) 1355,0-1361,0 m ok. (ca.) X 2

'PL.:XI'

1 - NUc'Ulaws ostravienm (Kleb.), otw6r (borehole)Niec:}.t:~ 3" gl~bo- k08~ (depth) 2218,2---'2220,7 m ok. (ca.) X 5 2 - NucuZavus o~traviensis ICK,leb.>, otwor' '(borehale) 'Nieduwica" 2, ~bo-

kOl§~ (depth) 195,6,8--1962,8 m ok. (ca.) X 4

1'12 ^{KRYSTYNA KO~O 1} LEeS'TELLER

3 - Nuculopm gibboBa(lFlem.). otw6r (borehole) Niedrzwica 3, gl~boko&e

(depth) 1355,0-1361,0 m ok. (ca.) X 4-

4 - NucuZopsiB gibboBa t'Flem.),· otw6r(borebole) Niedrzwica 2, gl~bok06f

(depth) 01900,7-1905,7 m ok:: • .(ea.) X 20

5 - AnthraconeiZo Zaevir08t1'um (FortL), otw6r i(boreoole) Opole 5, gl~bo- koS~ (depth) 1820,0-1824,0 iD ok. (ea.) X 5 6-AnthfQCo7ieiZo transversalis (Kleb.),otw6r (boreoole} Niedrzw.lea 2,' gJ:~

bOkOl§~ (depth) 1900,'1-1905,'1 m ok::. (ea'.) X 10 7 - AntMBcOneilo taffiana Gtrty, otw6r (borehole) Niedrzwica 3, .gl~okofi~

. (depth) 1355,0-1381,0 m ok. (ea.) X 8.

8 - PoUdevda cf. a41rmteaShulga,. otw6r (borehole) Niedrzwica 2, gI~boko§f

(depth) 2327,8---.2332,4 m ok. (ca.) X 2

9 - PoZidevcia attenuata {FIem.), · 6tW6r .(borehole) Niedrzwica 3, gl~boko§~

(depth) -13115,0-1361,0 m ok. (ca.) X If

10 - Polidevcia attenuata·· ~Flem.), otw6r (borehole) Niedrzwf:ca 2, gl~boko§~

(depth) 2247,5-2253,6 m ok. (ca.) X 2,5

11 - AnthraconeUo undulate (phill.), otw6r '(borehole) Niedrzwka 3, gJ:~ok::~~

,(depth) 1693,0-1899,0 m ok. (ca.) X 7

PL.xn

1-2. - P~stia inflatiformis (rl'schern.), otw6r l(borehole) Opole '5, gl~oko§f

(depth) 11236,0-1240,0 In ok. (ca.) X 8

3-4 - POlidet:clq belUstriata (Steviens), otwQr ,(borebole) Opo1e . 5, gl~boko§f

(depth) 1236,0-1240,0 m ok. (ca.) X 8

5 - PoUdevcia 8hannani' (Ether.), otw6r '(borehole) . 0p01e 5, gl~boko§~

(depth) <1820,0-4824,0 m ok::. (ca.) X 3

8 - SoZe7loOmMpha paraUeZa (Hind), otw6r (boreoole) Niec4"zwica 2, gldlo-

koA~ (depth) 1900.'1~1901I,7 m . ok::. '.{ea.) X 5 7 - MlIalt1l4 sublameZZosa Ether.,: otw6r (borehole) Niedrzwica 3, gl~boko§~

(depth) 1291,0-1297,0 m ok. (ca.) X 3

~ - PoridcmJ.a corrugata· Ether., otw.6r (borehole) Niedrzwica 3, gJ:~boko§~

(de!Pth) 11693,0-1699,0 m; fig. 8 - 'Ok~ ~oa.) X 4; ~. 9 - Ok. (ca.) X 6.

10-11 -.: Leiopter.iathomsont '(portI.), 'otw6r (borehole) Opo~e 5, gl~boko§~ (depth)

'1S92,O~15g;',0 m ok. ~oa.) X 6