Otrzymywanie wodoru i badanie jego właściwości
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, co to jest wodór,
• wie, jak można otrzymać wodór.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi przeprowadzić reakcję otrzymywania wodoru z kwasu solnego i cynku lub magnezu,
• umie zapisać słownie przebieg reakcji magnezu z parą wodną i określić, jaki to typ reakcji,
• potrafi wskazać substraty, produkty, pierwiastki i związki chemiczne w powyższej reakcji,
• umie dokonać analizy poznanych właściwości wodoru i określić, które z nich zmieniają substancję, a które nie.
2. Metoda i forma pracy
Praktyczna – pokaz z objaśnieniem, naprowadzająca, słowna – pogadanka, praca z podręcznikiem.
3. Środki dydaktyczne
Foliogram
Karta pracy ucznia
Encyklopedia i słownik chemiczny
Sprzęt laboratoryjny: probówki, statyw, krystalizator, zapałki, rurki, korek, palnik.
Odczynniki: woda, kwas solny, cynk, magnez.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Przed lekcjami prowadzący przygotowuje karty pracy (załącznik 1) i foliogram (załącznik 2).
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel zapisuje na tablicy termin – wodór:
W –
O – OTRZYMYWANIE D –
Ó – R -
Uczniowie podają skojarzenia związane z tym słowem i zapisują według podanego wzoru:
O - OTRZYMYWANIE.
2. Nauczyciel podaje krótką wzmiankę o Henrym Cavendishu, wymienia ciekawostki z życia uczonego.
3. Uczniowie wyszukują więcej informacji z życia uczonego w encyklopedii i słowniku chemicznym.
4. Nauczyciel w formie pokazu wykonuje doświadczenia: Otrzymywanie wodoru w reakcji cynku z kwasem solnym oraz Otrzymywanie wodoru w reakcji magnezu z parą wodną.
5. Uczniowie zapisują obserwacje i wnioski oraz porównują je z tekstem w podręczniku.
6. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy i prosi o wypełnienie tabeli (załącznik 1).
7. Uczniowie wypełniają tabelę, wpisując właściwości pierwiastka będącego bohaterem lekcji.
8. Nauczyciel przedstawia uczniom foliogram z równaniem reakcji.
9. Uczniowie wskazują pierwiastki, związki chemiczne, substraty oraz produkty reakcji.
10. Nauczyciel zwraca uwagę na to, że reakcja wymiany pozwala nie tylko otrzymać wodór, ale dowodzi, że woda jest związkiem chemicznym tlenu z wodorem – magnez odbierając tlen z wody, połączył się z nim i w wyniku tego powstał tlenek magnezu.
11. Uczniowie zapisują w zeszycie uzasadnienie, że woda jest związkiem chemicznym – tlenkiem wodoru.
12. Nauczyciel prosi kilku losowo wybranych uczniów o przeczytanie swojego uzasadnienia.
c) Faza podsumowująca
1. Prowadzący zajęcia prosi uczniów o zdefiniowanie nowych pojęć, jakie wystąpiły na lekcji oraz określenia właściwości wodoru.
2. Nauczyciel podaje uczniom przykład reakcji wymiany.
3. Uczniowie indywidualnie w swoich zeszytach wypisują: substraty, produkty, pierwiastki oraz związki chemiczne.
5. Bibliografia
1. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum, część 1, Nowa Era, Warszawa 2003.
2. Kulawik T., Litwin M., Ćwiczenia z chemii dla gimnazjum, część 1, Nowa Era, Warszawa 2003.
3. Kulawik T., Litwin M., Styka-Wlazło S., Zbiór zadań z chemii dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2001.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1.
Właściwości wodoru Obserwacje
stan skupienia barwa
zapach
zawartość w powietrzu rozpuszczalność w wodzie gęstość
właściwości charakterystyczne
załącznik 2 FOLIOGRAM:
magnez + woda → tlenek magnezu + wodór
b) Zadanie domowe
Ćwiczenia 1 i 2, str. 38 (podręcznik).
Ćwiczenia 16 a, 16 b, 17 b, str. 8 (zbiór zadań).
Dla chętnych: Paweł przygotował 5 cylindrów z gazami, ale zapomniał je podpisać. Były w nich: tlen, azot, powietrze, dwutlenek węgla i wodór. Zaobserwował, że:
w I, III i V cylindrze łuczywo dobrze się paliło, ale w III najlepiej, a w V usłyszał gwizd,
w II i IV łuczywo zgasło,
gdy wprowadził gaz z cylindra IV do wody wapiennej, zaobserwował jej zmętnienie.
Jakie gazy znajdowały się w poszczególnych cylindrach?
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak