www.biznesiekologia.pl
Październik 2013
Cena
10 zł
ukazuje się od 1997 roku
nr 127
ISSN
1429-5512
(w tym 5% VAT)TO B&E OR NOT TO B&E
OPINIE – EKO-EURO - EKO-RYNEK – TARGI – KONGRESY – KONFERENCJE – INNOWACJE
Szanowni Państwo
Coraz częściej w kontaktach z ludźmi - bo wymaga tego zawód dziennikarza - rozmowa nie zaczyna się od pogody, a od narzekań rozmówcy bez względu na temat, jaki chcemy poruszyć. Jedną z częściej poruszanych kwestii jest nadmierna arogancja i niekompetencje urzędników administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli.
Liczba urzędników rośnie z każdym rokiem. W 1990 roku wynosiła 158 tys., a dziś już 450 tys. Społeczeństwo jednak nie odczuwa poprawy sprawności w załatwianiu spraw. Pomimo starań nad usprawnieniem administracji w tym m.in. wsparcia poprzez zlecanie wielu problemów do rozwiązania na zasadzie umów o dzieło, umów-zleceń lub projektów, pomimo wprzęgania e-administracji nie widać przełomu. Rosną jedynie koszty jej utrzymania.
Deklarowane „przyjazne państwo” jest wciąż odległe. Obywatele, a często i urzędnicy gubią się w labiryncie prze- pisów, procedur, formularzy formułowanych w specyficznym, niezrozumiałym języku.. A przecież miały one służyć bezstronnym procedurom, transparentności i sprawnej obsłudze petentów.
Przykład: jedno okienko, jeden dzień miało wystarczyć na załatwienie formalności związanych z podjęciem działal- ności gospodarczej. Pomimo upływu lat nadal nie funkcjonuje zgodnie z założeniami. Liczni specjaliści doszukują się przyczyn tego stanu. Mówią m.in. o braku profesjonalizmu, bowiem upartyjnienie administracji, nepotyzm, kolesiowstwo powodują obsadzanie ludzi bez kwalifikacji, którzy podlegają ochronie ze strony patronów.
Niedoskonałe prawodawstwo, często nowelizowane, przygotowywane przewlekle, jak np. ustawa o odnawialnych źródłach energii, która ma przyspieszyć restrukturyzację polskiej energetyki. Rozbieżne interpretacje prawa z pomi- nięciem rozsądku, który pozwala rozróżnić literę i ducha prawa.
Z kolei brak odpowiedzialności za wykroczenia, nieskuteczność organów kontrolnych umożliwia bezkarne tworzenie nierównoprawnych umów przez banki, korporacje i inne podmioty rynku. Przeciętny obywatel nie jest w stanie się sam obronić, nie stać go, aby poruszać się labiryncie licznych przepisów w towarzystwie prawnika.
Państwo zawłaszczają kombinatorzy, niekompetentni i często skorumpowani lub zwasalizowani urzędnicy.
Pogłębia się z tego powodu przepaść między rządzącymi,
a rządzonymi ze szkodą dla państwa polskiego. Sobiepaństwo urzędników przypominające starą maksymę ”szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie” oraz brak samoświadomości oznacza, że wcześniej czy później obróci się to przeciw nim. Mamy już tego początki, świadcz ą o tym referenda odwoławcze. To nie tylko rozgrywki międzypartyjne, lecz także wotum nieufności ze strony lokalnych społeczności.
Konieczny jest powrót do etosu służby, w której etyka, kwalifikacje, asertywność i odpowiedzialność stanowią fundament!
Zapraszamy do współpracy
Skład i łamanie: Studio C&D Company, Naświetlanie i druk: ArtDruk ISSN 1429-5512. Nakład: 5000 egz.
Na okładce: Instalacja turbin firmy Alstom, Źródło: Archiwum Alstom
„Polityka nie może się obejść bez jakiejś podstawy moralnej”
Adam Mickiewicz
Magazyn „BIZNES & EKOLOGIA” jest niezależnym czasopismem na rynku od roku 1997. Miesięcznik o zasięgu ogólnokrajowym, czytany przez profe- sjonalistów zajmujących się ochroną środowiska w administracji wszystkich szczebli, biznesie, przemyśle, nauczycieli, młodzież szkolną i akademicką oraz wszystkich, którzy interesują się problemami środowiska i jakości życia.
Aleksandra Wójtowicz - Redaktor Naczelna, tel. 604 772 512, a_wojtowicz@biznesiekologia.pl, Henryk Oleksy - Dyrektor Programowy,
tel. 601 354 144, olehenem@wp.pl
Anna Pietrzak - Dyrektor ds. Rozwoju i Marketingu, tel. 48 794 085 325, a.pietrzak@biznesiekologia.pl
Zespół: Adam Bogoryja-Zakrzewski, Antoni Ciszewski, Jolanta Kamienie- cka, Peter van der Laan, Wanda Pazdan, Tadeusz Peter, Anna Piwowarska - Nasz, Bożena Tokarska, Natalia Skoczylas, Marek Szwarc, Cezary T. Szyjko, Ryszard Śnieżyk
Współpraca: Instytut na rzecz Ekorozwoju, Pracodawcy Rzeczpospolitej Pol- skiej, Polska Izba Gospodarcza EKOROZWÓJ, Społeczny Instytut Ekologicz- ny, Towarzystwo, Przyjaciół Filozofii Ekologicznej, Stowarzyszenie Polskich Mediów, Klub Publicystów „EKOS”, Stowarzyszenie Dziedzictwo Natury.
Numer wydany wespół z Ekologicznym Domem Towarowym, i wsparciu merytorycznym Krajowej Rady Spółdzielczej.
Redakcja zastrzega sobie prawo i skracania artykułów bez naruszenia zasad- niczych myśli autora i do dokonywania streszczeń. Redakcja nie ponosi od- powiedzialności za treść zamieszczonych reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo nie przyjęcia zamówienia na reklamy niezgodne z filozofią czasopisma.
Redakcja zastrzega sobie możliwość dokonywania niezbędnych poprawek, uzupełnień, skrótów nadesłanych tekstów, dołączania cytatów, śródtytułów, treści w ramkach.
Rada Konsultacyjna:
Prof. dr hab. Zygmunt Babiński Prof. dr hab. Andrzej Grzywacz Prof. dr hab. Marek Gromiec Prof. dr hab. Andrzej Jasiński Prof. dr hab. Wojciech Majewski Prof. dr hab. Waldemar Mioduszewski
Prof. dr hab. Maciej Nowicki Prof. dr hab. Kazimierz Pająk Prof. dr hab. Jan Popczyk Prof. dr hab. Kazimierz Rykowski Prof. dr hab. Henryk Skolimowski Prof. dr hab. Ewa Solarska
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI
AKTUALNOŚCI
BRAK PRZEŁOMU w OZE 4
BUDUJE SIĘ suchy zbiornik Racibórz Dolny? 40
GOSPODAROWANIE WODAMI
W DRODZE do Limy 7
REPORTAŻCZY POTRZEBA KRYTERIÓW EoW dla masy pofermentacyjnej 62
GOSPODAROWANIE ODPADAMI BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
BRAK PRZEŁOMU w OZE? 4
COP19 - czas na edukację o klimacie 4 29 MILIARDÓW ZŁOTYCH na środowisko 36
OSTATNI KONKURS W RAMACH Programu „Inteligentna Energia – Europa” 39 III EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 75
ROZWÓJ BIOGAZOWNI W POLSCE - nowe prawo 11 3000 BIOGAZOWNI zamiast nierentownych kopalni? 14 NFOŚIGW WYRZUCI W BŁOTO 33,5 miliona złotych! 16 NIEWYKORZYSTANE zasoby biomasy 18
OBLICZA ENERGIEWENDE 19 W DRODZE do Limy 7
JAK TO SIĘ ROBI WE FRANCJI? - sprawozdanie z wyjazdu studyjnego 23 TARGI LEŚNE po raz pierwszy w Polsce północno-wschodniej 27
„2 ZŁ DLA ZWIERZAKA” ponownie w BOŚ BANKU 27 WE DWOJE raźniej 28
JEST TAKIE miejsce 30
EKOLOGICZNE ASPEKTY zmiany wizerunku 60 WAŻNE DLA efektywności energetycznej 72 STANOWISKO SPIUG 73
BUDUJE SIĘ suchy zbiornik Racibórz Dolny? 40
ZDROWY” BAŁTYK w interesie ludzi, gospodarki i przyrody 42 ODPOWIEDZIALNE rybołówstwo 44
PROJEKT 2014 46
„NAJTRUDNIEJSZY PIERWSZY KROK” do efektywnego zarządzania środowiskiem 32 SPALARNIE ODPADÓW dobrym rozwiązaniem dla Polski 34
BIOGAZ zamiast diesla 52
NOWELIZACJA systemu certyfikacji LEED 54 ANALIZA przyszłości miast 57
CZY POTRZEBA KRYTERIÓW EoW dla masy pofermentacyjnej? 62 TORBY FOLIOWE nie do zabicia 65
CZY POLAKOM POTRZEBNE SĄ raporty środowiskowe? 66 CZY MENEDŻER Z KORPORACJI może zostać aniołem biznesu? 69 DIALOG NA TEMAT gazu łupkowego 70
BEZPIECZNA ROZBUDOWA Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydo- bywczych Żelazny Most 49
APETYT POLAKÓW na region 58 O ADMINISTRACJI bez litości 76 AKTUALNOŚCI
ZIELONA GOSPODARKA
ZRÓWNOWAŻONE BUDOWNICTWO BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
PROMOCJA REPORTAŻ
BEZPIECZEŃSTWO ZDROWIA WYDARZENIA
29 MILIARDÓW ZŁOTYCH na środowisko 36
PROJEKT 2014 46
BEZPIECZEŃSTWO ZDROWIABEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIOWE GOSPODAROWANIE WODAMI
ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM
EDUKACJA GOSPODAROWANIE ODPADAMI
RECENZJA
OBLICZA ENERGIEWENDE 19
GOSPODAROWANIE LASAMI
nr 127/2013
AKTUALNOŚCI
BRAK PRZEŁOMU w OZE?
Z Kancelarii Vice Premiera Janusza Piechocińskiego otrzymaliśmy zapowiadany i wyczekiwany przez inwestorów tekst dotyczący wspierania rozwoju OZE. Poniżej przedstawiamy główne założenia.
Całość dostępna na www.biznesiekologia.pl /aktualności
PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE I. Celem dla Polski pozostaje wypełnienie zobowiązań OZE wynikających z Pakietu Energetyczno-Klimatycznego, z uwzględnieniem kosztów obciążających odbiorców ener- gii oraz kosztów funkcjonowania systemu elektroenergetycz- nego.
II. Aktualny pozostaje cel 19 % udziału energii elektrycznej z OZE do 2020 r. wyznaczony w Polityce Energetycznej Pol- ski do 2030 r. oraz powtórzony w Krajowym Planie Działa- nia w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.
III. Osiągnięcie założonego celu będzie się odbywać w spo- sób maksymalnie przyjazny i stabilny dla inwestorów, dzię- ki czemu zostanie osiągnięta możliwość funkcjonowania (i finansowania) ich działalności po najniższym koszcie.
IV. Najistotniejszym kryterium oceny systemu wsparcia będzie jego koszt. Niezbędne jest adresowanie wsparcia w pierwszej kolejności do sprawdzonych i opanowanych technologii, które w Polskich warunkach charakteryzują się największą stabilnością oraz najniższym kosztem wytwarza- nej energii elektrycznej.
V. Dodatkowe, dedykowane wsparcie będzie kierowane dla sektora MSP w celu dywersyfikacji struktury wytwarzanej energii elektrycznej oraz zapewnienia wykorzystania krajo- wych zasobów energetycznych.
VI. Zastosowane mechanizmy wyznaczania gwarantowa- nej taryfy mają na celu ograniczenie poziomu wsparcia do kosztów faktycznie ponoszonych przez inwestorów, przy za- chowaniu pełnej transparentności i konkurencyjności całego procesu.
VII. Wdrażane rozwiązania zapewnią możliwość elastycz- nego kontrolowania ilości i struktury mocy OZE w systemie elektroenergetycznym oraz całkowitych kosztów wsparcia tych źródeł.
ZAKRES OPTYMALIZACJI A. Utrzymanie obecnego systemu wsparcia dla istniejących instalacji odnawialnych źródeł energii, co zagwarantuje po- szanowanie praw nabytych dla wszystkich, którzy byli wy- twórcami energii elektrycznej z OZE przed wejściem w życie nowej regulacji ustawowej.
B. Zaproponowanie nowych rozwiązań dla istniejących in- stalacji odnawialnych źródeł energii, w celu optymalizacji rachunku ekonomicznego.
C. Wdrożenie nowoczesnego systemu aukcji dla nowych i zmodernizowanych instalacji odnawialnych źródeł energii, gwarantującego maksymalizację korzyści związanych z po- trzebą osiągnięcia określonego udziału OZE do 2020 roku.
D. Wprowadzenie rozwiązań umożliwiających rozwój ma- łoskalowej energetyki prosumenckiej, służącej zaspokajaniu własnych potrzeb energetycznych przez odbiorców.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, 17 WRZEŚNIA 2013 R.
SCHEMAT ZOPTYMALIZOWANYCH MECHANIZMÓW WSPARCIA
DLA WYTWÓRCÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z ODNAWIALNYCH
ŹRÓDEŁ ENERGII
40 nr 127/2013
GOSPODAROWANIE WODAMI
W DORZECZU GÓRNEJ I ŚRODKOWEJ ODRY ŻYJE I PRACUJE 2,5 MLN LUDZI.
W miejscu rozpoczętych w lipcu br. prac ziemnych, pojawił się z wizytą, 17 września br. Prezydent RP Bronisław Komorowski. W spotkaniu wzięli udział Witold Sumisławski Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, reprezentujący inwestora Tomasz Cywiński Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach oraz przedstawiciele lokalnych samorządów i mediów.
- Budowa zbiornika Racibórz to m.in. jeden z dobrych efektów specustawy powodziowej z 2010 r.
- powiedział w Raciborzu prezydent Bronisław Komorowski - inwestycja ta, robiona z dużym wysiłkiem finansowym, będzie chroniła cały region.
Dzięki zbiornikowi będzie można redukować wysokość fali powodziowej. To zaś oznacza radykalną poprawę bezpie- czeństwa przeciwpowodziowego dla 2,5 mln ludzi żyją- cych i pracujących w dorzeczu Górnej i Środkowej Odry.
Polder pozwoli ochronić takie miasta jak: Racibórz, Kędzie- rzyn-Koźle, Krapkowice, Opole, Brzeg, Oławę, Wrocław, a także wsie z terenu województw: śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego.
Zbiornik będzie miał pojemność powodziową 185 mln m3, a jego powierzchnia wyniesie 26,3 km2. Dzięki zbiornikowi bezpieczeństwo zyska 2,5 mln mieszkańców dorzecza górnej Odry, między innymi Racibórz, Brzeg, Opole i Wrocław.
Na jego terenie prowadzona będzie - prócz upraw rolnych - także eksploatacja kruszyw i glin ceramicznych. Po ich wy- eksploatowaniu pojemność całkowita zbiornika osiągnie 300 mln m3 wody. Koszt budowy zbiornika to ok. 1 mld zł.
źródło: www.naszraciborz.pl
WFOŚiGW we Wrocławiu WFOŚiGW w Toruniu WFOŚiGW w Lublinie WFOŚiGW w Zielonej Górze
WFOŚiGW w Łodzi WFOŚiGW w Krakowie WFOŚiGW w Warszawie WFOŚiGW w Opolu
WFOŚiGW w Rzeszowie WFOŚiGW w Białymstoku WFOŚiGW w Gdańsku WFOŚiGW w Katowicach
WFOŚiGW w Kielcach WFOŚiGW w Olsztynie WFOŚiGW w Poznaniu WFOŚiGW w Szczecinie
WYDARZENIA
W REGIONACH
ROZWÓJ BIOGAZOWNI W POLSCE - nowe prawo 11
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
nr 127/2013 nr 127/2013
AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI
BRAK PRZEŁOMU w OZE?
Z Kancelarii Vice Premiera Janusza Piechocińskiego otrzymaliśmy zapowiadany i wyczekiwany przez inwestorów tekst dotyczący wspierania rozwoju OZE. Poniżej przedstawiamy główne założenia.
Całość dostępna na www.biznesiekologia.pl /aktualności
PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE
I. Celem dla Polski pozostaje wypełnienie zobowiązań OZE wynikających z Pakietu Energetyczno-Klimatycznego, z uwzględnieniem kosztów obciążających odbiorców ener- gii oraz kosztów funkcjonowania systemu elektroenergetycz- nego.
II. Aktualny pozostaje cel 19 % udziału energii elektrycznej z OZE do 2020 r. wyznaczony w Polityce Energetycznej Pol- ski do 2030 r. oraz powtórzony w Krajowym Planie Działa- nia w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.
III. Osiągnięcie założonego celu będzie się odbywać w spo- sób maksymalnie przyjazny i stabilny dla inwestorów, dzię- ki czemu zostanie osiągnięta możliwość funkcjonowania (i finansowania) ich działalności po najniższym koszcie.
IV. Najistotniejszym kryterium oceny systemu wsparcia będzie jego koszt. Niezbędne jest adresowanie wsparcia w pierwszej kolejności do sprawdzonych i opanowanych technologii, które w Polskich warunkach charakteryzują się największą stabilnością oraz najniższym kosztem wytwarza- nej energii elektrycznej.
V. Dodatkowe, dedykowane wsparcie będzie kierowane dla sektora MSP w celu dywersyfikacji struktury wytwarzanej energii elektrycznej oraz zapewnienia wykorzystania krajo- wych zasobów energetycznych.
VI. Zastosowane mechanizmy wyznaczania gwarantowa- nej taryfy mają na celu ograniczenie poziomu wsparcia do kosztów faktycznie ponoszonych przez inwestorów, przy za- chowaniu pełnej transparentności i konkurencyjności całego procesu.
VII. Wdrażane rozwiązania zapewnią możliwość elastycz- nego kontrolowania ilości i struktury mocy OZE w systemie elektroenergetycznym oraz całkowitych kosztów wsparcia tych źródeł.
ZAKRES OPTYMALIZACJI
A. Utrzymanie obecnego systemu wsparcia dla istniejących instalacji odnawialnych źródeł energii, co zagwarantuje po- szanowanie praw nabytych dla wszystkich, którzy byli wy- twórcami energii elektrycznej z OZE przed wejściem w życie nowej regulacji ustawowej.
B. Zaproponowanie nowych rozwiązań dla istniejących in- stalacji odnawialnych źródeł energii, w celu optymalizacji rachunku ekonomicznego.
C. Wdrożenie nowoczesnego systemu aukcji dla nowych i zmodernizowanych instalacji odnawialnych źródeł energii, gwarantującego maksymalizację korzyści związanych z po- trzebą osiągnięcia określonego udziału OZE do 2020 roku.
D. Wprowadzenie rozwiązań umożliwiających rozwój ma- łoskalowej energetyki prosumenckiej, służącej zaspokajaniu własnych potrzeb energetycznych przez odbiorców.
Propozycja kierunkowa działań w obszarze optymalizacji istniejących rozwiązań
Celem optymalizacji jest zmniejszenie kosztów systemu wsparcia dla już zrealizowanych i funkcjonujących projek- tów, poprzez dostosowanie
I. Optymalizacja mechanizmu wsparcia dla OZE w Polsce umożliwi osiągnięcie istotnych oszczędności.
II. Stabilizacja warunków inwestycyjnych umożliwi osiągnię- cie założonych celów udziału OZE.
OCZEKIWANE REZULTATY
Bilans połączonych systemów wsparcia według kosztów wspar- cia dla OZE w roku 2020 (bez uwzględnienia możliwości mi- gracji z systemu świadectw pochodzenia do systemu aukcji).
Bilans połączonych systemów wsparcia według wytwarzanej energii elektrycznej w 2020 roku (bez uwzględnienia możliwości migracji z systemu świadectw pochodzenia do systemu aukcji).
Bilans połączonych systemów wsparcia energia elektrycz- na nie objęta systemem wsparcia (hydroenergetyka) energia elektryczna objęta mechanizmem aukcji energia elektryczna pochodząca z mikroinstalacji energia elektryczna objęta me- chanizmem świadectw pochodzenia14,3 TWh 14,2 TWh 1,7 TWh 2,2 TWh, RAZEM: 32,4 TWh .
Całość dokumentu dostępna na www.biznesiekologia.pl /aktualności
26 Schemat zoptymalizowanych mechanizmów wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii
26
Bilans połączonych systemów wsparcia według kosztów wsparcia dla OZE w roku 2020 (bez uwzględnienia możliwości migracji z systemu świadectw pochodzenia do systemu aukcji).
energia elektryczna objęta mechanizmem
aukcji
energia elektryczna pochodząca z mikroinstalacji energia elektryczna
objęta mechanizmem
świadectw pochodzenia (z uwzględnieniem zakładanych oszczędności)
1672 mln zł
2588,77 mln zł 0 zł
RAZEM: 4260,77 mln zł Bilans połączonych systemów wsparcia
MINISTERSTWO GOSPODARKI, 17 WRZEŚNIA 2013 R.
SCHEMAT ZOPTYMALIZOWANYCH MECHANIZMÓW WSPARCIA
DLA WYTWÓRCÓW
ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII
Już następnego dnia pojawiły się krytyczne reakcje na przedstawione propozycje rozwiązań. Przytaczamy frag- ment jednej z nich opublikowanej przez Fundację na rzecz Energetyki Zrównoważonej (FNEZ):
… „Zaprezentowane kierunki działań są zaledwie zbio- rem licznych pomysłów, których uzgodnienie i przero- bienie na zapisy prawne pozwalające na wdrożenie ich w życie może potrwać ponad 2 lata. W praktyce ozna- cza to utrwalenie obecnej sytuacji braku stabilności i przewidywalności na rynku inwestycyjnym w energetyce odnawialnej, a tym samym całkowite jego zablokowanie.
Skutkiem takiej sytuacji będzie niewypełnienie przez Polskę celów ilościowych Dyrektywy 2009/28/WE oraz poniesienie ogromnych strat gospodarczych z tytułu:
zaniechania realizacji inwestycji o miliardowej wartości, nie oddania do użytku nowych mocy energetycznych w latach 2015-2017 niezbędnych dla zapewnienia po- krycia zapotrzebowania na energię w KSE,
kar za nie wdrożenie Dyrektywy,
utraty wiarygodności Polski jako atrakcyjnego rynku inwestycyjnego…”.
Redakcja
Machu Picchu – największa atrakcja turystyczna Peru
Źródło: www.famouswonders.com
W DRODZE do Limy
Czego możemy spodziewać się po kolejnej Konferencji Klimatycznej ONZ, COP20, w Limie pod koniec 2014r? Naukowcy mówią o Peru wprost: to przyrodnicza katastrofa.
Co roku w peruwiańskiej Amazonii wycina się 200 tys. ha lasów. To tak, jakby co dwanaście miesięcy z mapy Polski znikał Kraków, Szczecin, Poznań, Lublin i Warszawa.
Mimo to dawny kraj Inków pozostaje obszarem o największej bioróżnorodności na naszej planecie.
Czy będzie miał wystarczająco energii i woli, aby doprowadzić do globalnego kompromisu?
KOŚCI NIEZGODY
Już za kilkanaście miesięcy rozpocznie się kolejny szczyt negocjacyjny w sprawie zmian klimatu - Konferencja klima- tyczna ONZ (COP20) w Peru. Przez dwanaście dni w Limie przedstawiciele ponad 190 krajów z całego świata będą się zastanawiać, jak walczyć ze zmianami klimatu i jaki powi- nien mieć kształt globalny traktat, dotyczący emisji, który po- winien powstać w roku 2015.
Przypomnijmy, że Pierwsza Światowa Konferencja Klima- tyczna została zorganizowana w 1979 roku i zaowocowała utworzeniem Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu.
Druga Światowa Konferencja Klimatyczna doprowadziła do powstania Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, jak również utworzenia Globalnego Systemu Obserwacji Klimatu. Od tego czasu rokrocznie od- bywają się podobne konferencje. Powołują one kolejne insty- tucje i uchwalają nowe dokumenty.
COP19 - czas na edukację o klimacie
Już za niespełna dwa miesiące w Warszawie rozpocznie się Szczyt Klimatyczny COP19,
czyli 19 Sesja Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Jest to najważniejsze wydarzenie dla kształtowania światowej polityki klimatycznej.
To też idealny moment na prowadzenie edukacji na temat ocieplania się klimatu i sposobów poradzenia sobie z tym tak poważnym dla rozwoju świata problemem. Na stronach www.ekoedu.uw.edu.pl
będziemy prezentować materiały edukacyjne, które mogą i powinny być wykorzystane na zajęciach z młodzieżą
Polecamy popularnonaukowy portal Nauka o klimacie, na stronach którego wybitni naukowcy wypowiadają się na te- mat faktów i mitów na temat zmian klimatu.
Jak podkreśla Marcin Popkiewicz – spirytus movens - całe- go przedsięwzięcia silną stroną portalu jest też zespół redak- cyjny i Rada Naukowa. Zamieszczane w Nauce o klimacie artykuły podlegają merytorycznej weryfikacji, prowadzonej przez członków Rady Naukowej, w skład której wchodzą najwybitniejsi polscy naukowcy, aktywnie uczestniczący w badaniach systemu klimatycznego i regularnie publikujący wyniki swoich prac w czasopismach naukowych o zasięgu międzynarodowym.
Irytuje Cię to, że nauki albo raczej para-nauki używa się do uwiarygodnienia dzia- łań public relations? Nas też! Dlatego powstał portal Nauka o Klimacie - aby aktual- na wiedza o zmianach klimatu była dostępna także dla Ciebie. Mity pojawiające się w mediach obalą dla Ciebie światowej klasy naukowcy zajmujący się badaniami atmosfery. Jeżeli masz pytania koniecznie do nas napisz!
Kim jesteśmy:
Popularno-naukowy portal Naukaoklimacie.pl: prowadzą: Prof. dr hab. Szymon Malinowski, fizyk atmosfery, spe- cjalista z zakresu fizyki chmur i opadów oraz modelowania numerycznego procesów atmosferycznych; Aleksandra Kardaś, fizyk atmosfery, specjalistka od transferu radiacyjnego w atmosferze oraz od nauczania o procesach i zjawi- skach atmosferycznych; Marcin Popkiewicz, fizyk jądrowy, przedsiębiorca, dziennikarz, autor książki „Świat na rozdrożu”
i portalu „Ziemia na rozdrożu”.
Sami naukowcy tak zachęcają do korzystania z portalu:
„Jako ludzie związani naukowo z badaniami fizycznych podstaw zmian klimatu uważamy, że warto upowszech- niać informacje na temat zjawisk kształtujących atmosferę i wpływających na jakość życia na Ziemi. Misją naszego portalu jest dostarczenie Państwu w sposób przystępny i przejrzysty wiarygodnej, dobrze udokumentowanej wiedzy o systemie klimatycznym naszej planety. Będziemy przed- stawiać informacje na temat najnowszych wyników badań dotyczących mechanizmów, tempa i charakteru zmian kli- matycznych zachodzących na Ziemi.”
A. Batorczak
źródło: www.naukaoklimacie.pl
AKTUALNOŚCI REPORTAŻ
8 nr 127/2013 nr 127/2013 REPORTAŻ
Od lat głównym powodem niesnasek jest Protokół z Kioto.
Został on uchwalony na konferencji państw sygnatariuszy Konwencji o Zmianie Klimatu. Dokument ten precyzuje wa- runki redukcji emisji gazów cieplarnianych do2012r.: kraje rozwinięte powinny zredukować emisje średnio o 5,2 proc.
w stosunku do emisji z 1990 roku. Interesy poszczególnych państw są tak odmienne, że wielu wątpi w osiągnięcie no- wego porozumienia w tej sprawie. Jedynie Unia Europejska przedstawiła ambitny program do 2050r, Uczestników szczy- tu Konferencji Klimatycznej ONZ, COP20, w Limie pod ko- niec 2014r. czekają trudne rozmowy Muszą oni w oparciu o ustalenia w Warszawie, poczynić postępy w przygotowa- niu prawnie wiążącego światowego porozumienia w spra- wie klimatu w do zaakceptowania w 2015 r. Równie ważne będzie uzgodnienie dodatkowych środków redukcji emisji w celu ograniczenia wzrostu temperatury poniżej 2° C.
Można mieć tylko nadzieję, że trwające negocjacje i raporty o postępującym globalnym ociepleniu doprowadzą do kon- sesusu a koszty walki o klimat nie zostaną przerzucone na zwykłych Doświadczenia i wiedza spadkobierców cywiliza- cji Inków w zachowaniu bioróżnorodności oraz aktywna po- lityka ekologiczno-klimatyczna obecnego rządu Peru mogą sprzyjać tym celom.
ZIEMIA NIEZNANA
Przeciętny Polak słabo zna południowoamerykańskie Peru.
Do rozpowszechnienia wiedzy o tym andyjskim kraju przy- czyniła się w 2008r. wizyta premiera Donalda Tuska, która zintensyfikowała polsko-peruwiańskie relacje gospodarce, ale również społeczno-kulturalne. Niestety zapał polskich globtroterów do odkrywania tego egzotycznego państwa opadł po morderstwie pary polskich podróżników: Jarosława Frąckiewicza i jego żony Celiny Mróz.
Peru ma unikalną geografię i klimat, na przykład występuje tu okresowe zjawisko pogodowe zwane El Niño: co kilka lat, w wyniku zmiany kierunku wiania pasatów, następuje od- wrócenie zimnego Prądu Peruwiańskiego i zastąpienie go ciepłymi wodami ze strefy równikowe wpływa ono na zmia- ny klimatyczne nie tylko na wybrzeżu Peru, ale na całej kuli ziemskiej.
Ze względu na duże zróżnicowanie klimatu i form terenu na obszarze Peru występuje ogromna bioróżnorodność - 21 462 gatunków roślin i zwierząt, z których 5 855 to endemity. Fau- na i flora są chronione w niemal 30 parkach narodowych i re- zerwatach, które zajmują około 7% powierzchni kraju. Nie- stety, w drugiej połowie XX wieku lasy amazońskie zaczęły znikać. Powód. masowy napływ ludności z gór i terenów nadmorskich Peru powstawały drogi i miasteczka, rozwijał się przemysł. Innymi powodami zmniejszania się Amazonii są nielegalna wycinka drzew i powstawanie nieformalnych kopalni złota, a także wpływy narkobiznesu.
Kurczenie się powierzchni dzikich terenów w Peru powoduje wymieranie lub migrację dziko żyjących zwierząt. Zagrożone są m.in. niektóre gatunki papugi ara, niektóre ryby oraz kaj- many i wiele innych, które tracą swoje terytorium do życia.
ZIELONE PŁUCA ŚWIATA
Peruwiańskie rządy uznały tereny nizinne Amazonki za źród- ło niewyobrażalnych zasobów naturalnych.. Tworzene są parki przyrodnicze. Z trzech krain – Costa, Sierra i Selva – ta ostatnia to największy, a zarazem najmniej zamieszkany re- gion dawnego kraju Inków. O Amazonii czy Dorzeczu Ama- zonki położonym wzdłuż równika mówi się „azmazońska misa”, która przechowuje 2/3 słodkiej wody z całego świa- towego zapasu i zajmuje obszar 7 mln km2 na terenie 9-ciu państw: na Peru przypada 13% (drugie po Brazylii).
Lasy Amazonii są zwane „zielonymi płucami świata”. To tu występuje największa produkcja tlenu, a zarazem pochłania- ne jest najwięcej CO2 na świecie. Jeden na dziesięć znanych gatunków roślin na świecie, znajduje się w dżungli Ama- zońskiej. Różnorodność gatunków roślin jest największa na Ziem. Region jest zamieszkany przez około 2,5 miliona ama- zońskich gatunków owadów oraz zwierząt. Mieszka tu około 20% wszystkich ptaków Ziemi.
Szczególnie wiele zła lasom amazońskim wyrządzą tzw. nar- kobiznes związany z produkcją kokainy, którego centrum znajduje się w dolinie rzeki Huallaga. W 2000 roku Peru miało 32 tys. ha pól koki. Od tamtej pory rząd zniszczył ok.
100 tys. ha pól.
LEKCJE DLA POLSKI I ŚWIATA
Nielegalna wycinka lasów wywarła już bezpowrotny wpływ na bioróżnorodność i ekosystemy dawnego państwa Inków.
Ale również zmiany klimatyczne i ich oddziaływania w spo- sób bezpośredni wywołują wymieranie gatunków flory i fau- ny. Okazuje się, że rosnąca temperatura może przekroczyć pewien, specyficzny dla niektórych patogenów próg termicz- ny i warunki klimatyczne będą optymalne dla szkodników, co może doprowadzić do ich gradacji środowiska. Spektaku- larnym przykładem jest wymieranie żab arlekinowych (Atelo- pus sp.) i złotych ropuch (Bufo periglenes) żyjących w Peru.
W Peru obserwujemy zmiany w rozmieszczeniu gatunków, wielkości populacji, czasie trwania reprodukcji (skrócenie) i przypadki migracji oraz zwiększenia częstotliwości grada- cji szkodników i chorób. Peruwiańskie próby zahamowania spadku różnorodności biologicznej mają charakter uniwer- salny. Popularnym instrumentem jest upowszechnianie zasad zrównoważonego rozwoju, np.: poprzez powstawanie pro- jektów gospodarowania na obszarach puszcz tropikalnych bez wyrębu drzew, natomiast z wykorzystaniem wszystkich innych produktów, jakie dostarczają lasy deszczowe. Istotne jest również upowszechnianie nowych, mniej szkodliwych dla utrzymania wysokiego poziomu różnorodności eksten- sywnych metod pozyskiwania drewna (rębnia smugowa).
Inne sposoby obejmują zachowanie gatunków zagrożonych i ginących (banki nasion, hodowla ex situ) czy odtworzenie ekosystemów naturalnych, a także powiększanie istniejących naturalnych enklaw do rozmiarów zapewniających ich prze- trwanie (istniejące programy restytucji lasów czy bagien).
Aby powyższe plany mogły być zrealizowane, konieczne jest oparcie się na wiedzy, kodeksach etycznych (jeszcze nieist- niejących) i właściwej polityce rządów.
Doświadczenia peruwiańskie mogą być cenne dla Polski.
Podobnie bowiem, jak w większości krajów Europy, poziom ochrony różnorodności jest stosunkowo wysoki. W naszym kraju prowadzone są działania na wielu płaszczyznach, od programów o zasięgu międzynarodowym, prawnej ochrony gatunków i tworzenia obszarów chronionych (parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty itp.) po ochro-
nę ex situ w ogrodach botanicznych i zoologicznych. Bardzo ważne są działa- nia z zakresu inżynierii krajobrazowej w krajobrazach rolniczych, które dominują w Polsce.
Amazonka to przyrodniczy cud świata
www.livingperu.com
Eco ciekawostki
W Peru występuje 21 462 gatunków roślin i zwierząt, z któ- rych 5 855 to endemity.
Wybrzeże Peru to jedno z najsuchszych miejsc na świecie - prawie nigdy nie pada tu deszcz.
Lasy amazońskie mają niezrównaną różnorodność biolo- giczną. Jeden na dziesięć znanych gatunków roślin na świecie, znajduje się w dżungli Amazońskiej. Różnorodność gatunków roślin jest największa na Ziemi.
Na wyspie Islas Ballestas i na Półwyspie Paracas można ob- serwować lwy morskie żyjące w olbrzymich koloniach i wiele gatunków ptaków morskich (np. pelikany, pingwiny Humbol- dta, kormorany czy flamingi). Czasem na wybrzeżu można zo- baczyć również kondory.
Titicaca to najwyżej położone żeglowne jezioro na świecie.
Zbiornik ma powierzchnię 8 400 km2 i znajduje się na wyso- kości 3 850 m n.p.m.
Fauna i flora są chronione w niemal 30 parkach narodowych i rezerwatach, które zajmują około 7% powierzchni kraju.
Najważniejszym zabytkiem i rezerwatem przyrody jest Ma- chu Picchu - najlepiej na świecie zachowane miasto Inków, położone w odległości 112 km od Cuzco. Jeszcze 500 lat temu Peru było centrum potężnego i bogatego imperium Inków.
W Peru istnieje 28 z 32 istniejących klimatów na świecie.
Rozwój eksportu Peru w 2011r. w mln $
Źródło: www.embassyofperu.org
dr Cezary Tomasz Szyjko Redaktor Działu Międzynarodowego
REPORTAŻ
„Podobanie się wszystkim nie jest zajęciem dla polityków”
Margaret Thatcher
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
16 — 17.10.2013
Centrum EXPO XXI w Warszawie
Kontakt: Tel: +48-22-266-02-16; info@renexpo-warsaw.com; www.renexpo-warsaw.com
...for a powerful future
Poland
RENEXPO ®
3-cie Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej
» Międzynarodowe Targi i Konferencje branżowe o zasięgu krajowym i międzynarodowym
» Fora branżowe i spotkania kooperacyjne
» Renewable Energy Award powered by RENEXPO® Poland
» i wiele innych wydarzeń towarzyszących ...tu spotyka się branża OZE!
Z kodem BE_RENWA13 - 10% rabatu na powierzchnię wystawienniczą
ROZWÓJ BIOGAZOWNI W POLSCE - nowe prawo
Pod takim tytułem we wrześniu br. w siedzibie BCC w Warszawie odbyła się pod patronatem Ministerstwa Gospodarki konferencja zorganizowana przez PBA, PIGEO, LPEBI, poświęcona inwestycjom związanym z biogazem.
Zmieniające się otoczenie prawne i regulacyjne coraz trudniej dostępny kapitał, oraz środki publiczne, wspierające budowę tego typu OZE, oraz rosnące nakłady zdominowały kierunek obrad. Uczestnicy wyrażali zaniepokojenie proponowanym systemem wsparcia, gdyż nie zapewnia on realizacji najbar- dziej ekonomicznych biogazowni rolniczych, utylizujących zmienny strumień substratów, komponowanych z lokalnych, rolniczych odpadów organicznych i gnojowicy.
Krajowy plan działań przewiduje, że do 2020 roku powin- no powstać conajmniej tysiąc biogazowni o średniej mocy 1 MWe. Jak na razie w Polsce funkcjonuje obecnie 38 bio- gazowni rolniczych, które produkują ciepło i energię elek- tryczną, wykorzystując gaz ( około 10,5% planowanych na 2020 rok)
Dla przykładu w Niemczech – to gospodarny kraj - działa kil- ka tysięcy biogazowni, z czego warto brać przykład. Sytuacja w naszym kraju to efekt m.in. niewystarczającego wspierania tego rodzaju instalacji.
W związku z tym konieczne są zmiany w ostatnim projekcie ustawy o OZE, bowiem bez tego realizacja wytycznych KPD nie będzie możliwa.
Zalety biogazowni to nie tylko produkcja energii. Mogą one odgrywać ważną rolę, wspomagając ustawę śmieciową w go- spodarowaniu odpadami w gminach. Wykorzystują bowiem pewne frakcje do komponowania substratów. Natomiast pul- pa pofermentacyjna (80% masy zużytych substratów) może być zagospodarowywana jako dobrej jakości nawóz, zawie- ra bowiem zwiększoną ilość związków mineralnych, w tym:
azot, fosfór, potas oraz wapń i magnez. Są to ważne składni- ki dla poprawy struktury gleby i rozwoju roślin (szczególnie fosfór, którego zasoby są ograniczone).
Poprawiają one znacznie strukturę i urodzajność gleb, ograni- czają stosowanie nawozów sztucznych. Sprzedaż substratów i pofermentu oraz wzrost plonów, to dodatkowe przychody rolników i operatorów.
12 nr 127/2013 nr 127/2013 13 Zaproponował nowe sformułowania:
Obojętnie jaki system wsparcia ostatecznie zostanie przyjęty, MUSI być oparty m.in. o następujące zasady:
nie pogarszać warunków funkcjonowania już oddanych do użytkowania instalacji,
zapewnić długoterminowe gwarantowane wsparcie zna- ne w dniu podejmowania decyzji inwestycyjnej
zapewnić wsparcie adekwatne do benefitów wynikających z rozwoju biogazowni – na poziomie wyższym niż obecnie nie ograniczać rozwoju żadnego rodzaju biogazu – każdy rodzaj biogazu jest odnawialnym źródłem energii
Świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego, wraz z określonym na stałym pozio- miewspółczynnikiem korekcyjnym (...) przysługuje (...) za energię elektryczną wytworzoną ze źródła odnawialnego lub za ekwiwalentną ilość energii elektrycznej z biogazu rolni- czego wytworzonego i wprowadzonego do dystrybucyjnej sieci gazowej przypisany jest do zielonego i brązowego cer- tyfikatu.
Reasumując istniejące bariery nale- ży usunąć jak najszybciej, aby znie- cierpliwieni inwestorzy nie szukali in- nych obszarów do inwestowania, co miałoby negatywny wpływ na tempo i zakres rozwoju OZE!
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
Henryk Oleksy Problem właściwego wsparcia inwestowania w biogazownie
wiąże się nie tylko z kosztami budowy tego rodzaju instalacji.
Mają one do odegrania szczególną rolę w systemach nisko- emisyjnej energetyki rozproszonej, stanowiącej mix źródeł, wykorzystujących m.in. wiatr, energię słońca, siłę wody.
Są to źródła zależne od warunków meteo, zmiennych w układzie dobowym, sezonowym. Ich produkcja nie po- krywa się z grafikiem zapotrzebowania na energię przez jej użytkowników. Biogazownia jako sterowane źródło energii może pracować nawet 8 tys. godzin w roku (wiatrak niewie- le ponad 2000 godz. panel i PV w dzień) i tym samym za- pewnia bezpieczeństwo dostaw energii stosownie do potrzeb z uwzględnieniem sytuacji awaryjnych (ważna rezerwa mocy i energii).
B&E od kilku lat propaguje tzw. Ekologiczne Węzły Energe- tyczne (EWEN), - miks różnorodnych OZE-wielka szansa dla gmin i regionów.
Wraz z ich powstawaniem powinna rosnąć liczba biogazow- ni, jako sterowalnego OZE. Innowacje oraz efekt skali będą miały wpływ na spadek kosztów instalacji typu EWEN, w tym bigazowni.
Instytut Energii Odnawialnej na podstawie przeprowadzo- nych analiz przewiduje, że ten rozwój doprowadzi stosun- kowo szybko ( lata 2020) do pełnej konkurencyjności OZE na rynku energii w Polsce. Taką tendencję obserwujemy w Niemczech. To dobry prognostyk dla gospodarki niskoemi- syjnej, oznacza bowiem, że wspieranie rozwoju OZE ma cha- rakter przejściowy, a zatem nie należy skąpić , ani osłabiać ich wsparcia aby skrócić czas dochodzenia do konkurencyj- ności OZE i wypełnienia zobowiązania 15% zielonej energii w ogólnym wolumenie energii w Polsce w 2020 roku.
Dla zobrazowania nastrojów inwestorów zgromadzonych w BCC 5-go września br. przytaczamy w dużym skrócie nie- które wypowiedzi.
Przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki - Maciej Kapalski przedstawił program prac MG dotyczących OZE i przygoto- wania nowego prawa, w tym tzw. małego trójpaku, ustawy o OZE oraz nowego systemu wsparcia, zachęcającego sek- tor biogazu do iwestowania. Poinformował, że w ciągu trzech tygodni zostanie opublikowany w tej kwestii wniosek Ministerstwa, które będzie się starało znaleźć sposoby na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych/operacyjnych bio- gazowni, zwiększenie efektywności wykorzystania ciepła, zminimalizowanie kosztu substratów, promowania procesów zastosowania fermentacji metanowej, jak również będzie szukało nowych form wsparcia (np. zabezpieczenie świade- ctwa pochodzenia).
Prezes CEERES Sp. z o.o. V-ce Prezes Polish Biogas Associa- tion Randy M. Mott stwierdził krytycznie, że podczas gdy biogaz jest ważną częścią Krajowego Planu Działania na rok 2020, to nie był on i nadal nie jest należycie wspiera- ny. Polski rząd do obliczeń wykorzystywał nierealistyczne, zaniżone dane dotyczące kosztów wytworzenia biogazu.
W rezultacie zaledwie tylko 10% celów zaplanowanych na rok 2020 zostało osiągnięte. Z uwagi na fakt, iż każ- da nowa ustawa jest poddawana rewizji przez Komisję Europejską, muszą być przedstawione właściwe kosz- ty produkcji, odpowiednie przychody i zysk, tak aby uniknąć zniekształcenia wskaźników w stosunku do in- nych technologii, gdyż fałszuje to ich konkurencyjność.
Przykładem tego .może być współspalanie biomasy w blokach węglowych niesłusznie uznawane jako pro- dukcja zielonej energii. UE może zakwestionować zasadność tego działania ze wszystkimi konsekwencjami.
Potrzebne są zatem zmiany w trybie pilnym, aby tego unik- nąć i zachęcić inwestorów do budowy biogazowni wykorzy- stujących zmieszany strumień substratów. Randy M. Mott prosi cały sektor energetyczny do wspólnego stanowiska w tej sprawie.
Józef Neterowicz reprezentujący Stowarzyszenie Powia- tów Polskich również podkreślał, że Polska nie wyko- rzystuje biogazu w dostatecznej ilości, biorąc pod uwa- gę korzyści, jakie może dać lokalnym społecznościom i państwu. Jedynie węgiel traktowany jest jako polskie bo- gactwo narodowe, tymczasem odpady organiczne - tak powszechne oraz biomasa- mogą pomóc w zasilaniu lo- kalnych źródeł odnawialnej energii. Za wzór wskazywał rozwiązania szwedzkie. Odpady te jako składnik zmie- szanego strumienia substratów mogą być wykorzystywane do wytwarzania biogazu. Dzięki temu mogą zaktywizo- wać polskich rolników do uprawy roślin energetycznych, a także przyczynić się do poprawy gospodarowania od- padami. Odpady organiczne mogą być procesowane dla tych celów w sposób bezpieczny i efektywny.
Sylwia Koch – Kopyszko – reprezentująca Green Energy Projects oraz UPEBI skrytykowała opieszałość działań rzą- du w sprawie nowego prawa i wskazała wielu operatorów biogazowni borykających się z problemami finansowymi z tego powodu. Zostało to również dobitnie podkreślone przez Prezesa Poldanoru - największego operatora biogazu w Polsce, w komentarzach na temat ogromnych opóźnień rządu w rozwiązywaniu spraw dotyczących zamieszania z zielonymi certyfikatami i uchwaleniem nowej ustawy.
Tomasz Snażyk reprezentujący Bio Alians DI, dołączając do głosu przedmówców, podkreślał silny wpływ opóźnień w nowej ustawie na inwestycje i projekty. Zaznaczył, że inwestorzy w obecnym klimacie nie mogą podej- mować ryzykownych decyzji. Podobną opinię wyraził Wojciech Nawrocki, (Metropol DG,) wskazując trudności uzyskania finansowania bez nowego prawa na obecnym ryn- ku zielonych certyfikatów.
Występujący w imieniu PIGEO Michał Ćwil (rozczarowany od września zrezygnował z dalszego prezesowania Izbie PIGEO) wymienił po raz kolejny bariery rozwoju biogazowni utylizujących zmienny strumień substratów w projekcie ro- dzonej w bólach ustawy o OZE. Jej brak negatywnie wpływa na tempo rozwoju OZE. Komplikuje to sytuację ekonomicz- ną wielu inwestorom, podwyższając ryzyko.
Po raz kolejny publicznie powiedział , że duży udział zielo- nej energii, liczony przez ministerstwo, pochodzi ze współ- spalania (ok. 50%), a prawdopodobnie część zakładów zwią- zanych ze współspalaniem może zostać zamkniętych przed 2020 rokiem. Niestety szereg zapisów w projekcie ustawy jest nadal niejasnych, w tym także dotyczących wspierania rozwoju biogazowni.
źródlo: ineo.pl
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
3000 BIOGAZOWNI
zamiast nierentownych kopalni?
BIOGAZOWNIE NAJLEPSZYM UOSOBIENIEM POSTULATÓW BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO
Biorąc pod uwagę dane opublikowane w raporcie „Zmierzch węgla kamiennego w Polsce”,
już około 2040 roku nie będzie w Polsce węgla możliwego do wydobycia. W związku z tym, że obecnie elektrownie węglowe to ponad 80% mocy produkcyjnych w rodzimym sektorze energetycznym, trzeba czym prędzej wdrażać inny system, który zapewni bezpieczeństwo energetyczne. Zdaniem klastra Wielkopolski Biogaz, postulaty przedstawione w definicji bezpieczeństwa energetycznego najlepiej spełniają biogazownie.
Niestety obecnie odnawialne źródła energii mają zaledwie 10% udziału w krajowej produkcji energii. Co gorsza, to oficjalne dane, w których jako zielona energia zupełnie nie- słusznie traktowane jest współspalanie biomasy w blokach węglowych. Może to być nawet połowa energii przypisywa- nej w statystykach do energetyki odnawialnej.
W opracowaniu autorstwa byłego głównego geologa kraju, dr. Michała Wilczyńskiego, pt. „Zmierzch węgla kamien- nego”, którego treść przeanalizował klaster Wielkopolski Biogaz, pojawia się informacja, że wkrótce węgiel się skoń- czy. Nastąpi to ok. 2040 roku. Okazuje się, że już obecnie, bardziej opłaca się przywozić do Polski węgiel z portów Amsterdam, Rotterdam i Antwerpia, aniżeli ze Śląska. Zgodnie z wyliczeniami zawartymi w raporcie, maksymalna od- ległość, na jaką opłaca się przewozić węgiel ze Śląska to trasa Katowice – Piotrków Trybunalski, czyli ok. 150 km.
Dla bardziej oddalonych od Śląska miejscowości tańszy jest węgiel importowany.
– Wobec kłopotów z węglem, warto zastanowić się, czy to nie jest właściwy moment, żeby rozpocząć odwrót od tra- dycyjnej energetyki rodem jeszcze z XX w. na rzecz nowo- czesnej energetyki rozproszonej – sugeruje Roman Pasławski z Klastra Wielkopolski Biogaz. – A okoliczności faktycznie są sprzyjające, zważywszy że tworzone są właśnie nowe regu- lacje dotyczące krajowej energetyki. Mam tu na myśli tzw.
duży trójpak, którego wejścia w życie wyczekują wszyscy za- angażowani w branżę OZE. Postulaty bezpieczeństwa ener- getycznego nawet osobom słabo zorientowanym w temacie powinny kojarzyć się od razu z energetyką biogazową. Trud- no znaleźć lepszy przykład innej gałęzi energetyki, która tak dobrze wpisywałaby się w te ramy.
Jeśli chodzi o zapewnienie stałych dostaw, to bezpiecznie szacując, możemy przyjąć, że biogazownia pracuje przez 8000 godzin w roku (potrzebuje w ciągu całego roku tylko ok. 30 dni na prace serwisowe – przestoju można uniknąć, instalując dwie jednostki kogeneracyjne).
Kalkulacja z uwzględnieniem biogazowni takiej jak obiekt pokazowy budowany przez klaster Wielkopolski Biogaz, czyli posiadającej moc 250 kW w prosty sposób ilustruje potencjał tego rodzaju elektrowni. Moc przemnożona przez roczny czas pracy biogazowni daje 2 000 000 kWh ener- gii. Jeśli podzielimy tę ilość przez 2500 kWh, co odpowiada rocznemu zużyciu energii przez 4-osobowe gospodarstwo domowe, wyliczymy, że biogazownia może zaspokoić po- trzeby 800 takich gospodarstw.
250 kW x 8.000 h = 2.000.000 kWh 2.000.000 kWh / 2500 kWh = 800.
Mnożąc 800 przez 4 czyli liczbę osób w gospodarstwie do- mowym wziętym do przykładowych obliczeń, otrzymamy 3200 ludzi. Trudno, co prawda, oszacować zasoby biomasy, która jest aktualnie marnotrawiona, ale są to ilości, które po- zwalają pokusić się o stwierdzenie, że szersze zastosowanie instalacji biogazowych mogłoby zaspokoić potrzeby ener- getyczne nie tylko wsi, ale nawet małych miasteczek. Licz- ba 3200 osób jest porównywalna z populacją takich miast, jak np. Alwernia (Małopolskie), Kazimierz Dolny nad Wisłą (Lubelskie) czy Rakoniewice (Wielkopolskie).
Biorąc pod uwagę biogazownię o mocy 1 MW (przeciętna moc obecnie funkcjonujących w Polsce biogazowni to nieco ponad 1 MW), wszystkie wielkości będą 4-krotnie wyższe.
Energia wyprodukowana w takiej biogazowni wystarczyłaby zatem do zasilania ponad 12-tysięcznego miasta. Przytoczo- ne obliczenia oczywiście podlegają pewnym zaokrągleniom, nie uwzględniają bowiem strat energii na przesyle i zmien- ności zużycia w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym (zużycie nie jest proporcjonalne – mniejsze go- spodarstwa zużywają znacznie więcej energii w przeliczeniu na osobę), ale z pewnością dobrze ilustrują zjawisko i prze- mawiają do wyobraźni.
Wyjaśniając bezpieczeństwo zachowania cen, które nie stanowiłyby bariery dla rozwoju gospodarki, należy spoj- rzeć na kwestię z punktu widzenia podstaw ekonomii.
Oczywistym jest, że towar, którego jest coraz mniej, a jest cały czas tak samo potrzebny, będzie stale drożał. To gra popytu i podaży, która dotyczy polskiego węgla w takim stopniu, jak każdego innego ograniczonego ilościowo dobra.
Z tego można wysnuć prosty wniosek, że jeśli wyczerpanie zasobów krajowego węgla zastanie nas bez energetycznej al- ternatywy, będziemy prawdopodobnie zmuszeni przepłacać za węgiel importowany.
– Z drugiej strony mamy pod dostatkiem biomasy pocho- dzenia rolniczego oraz przemysłowego, z sektora produkcji żywnościowej. Nie trzeba jej specjalnie pozyskiwać, jak w przypadku węgla i innych kopalin – zwraca uwagę Roman Pasławski. – Jest wręcz przeciwnie. To praktycznie darmowy surowiec. – podkreśla ekspert.
Warto podkreślić również, że odpady pochodzące z produk- cji żywności to substraty, które charakteryzują się jednymi z najwyższych potencjałów produkcji biogazu. Szczególnie dotyczy to odpadów z rzeźni, takich jak odseparowana tkan- ka tłuszczowa czy zawartość żołądków bydła.
– Zgodnie z tym, co czytamy w raporcie Instytutu na rzecz Ekorozwoju, wraz ze spalaniem węgla kamiennego, emi- towane są do atmosfery metale ciężkie i toksyczne gazy.
W Polsce każdego roku to około 800 ton dwutlenku siar- ki, 300 ton tlenków azotu oraz około 400 ton pyłów, a oprócz tego od 4 do 5 ton rtęci i blisko 200 ton ołowiu – wylicza Roman Pasławski.
O klastrze Wielkopolski Biogaz:
W skład powiązania kooperacyjnego Wielkopolski Biogaz wchodzi obecnie 10 podmiotów. Klaster jest zarządzany przez podmiot non-profit, spółkę Team of Agra. Działalność powiązania kooperacyjnego rozpoczęło formalnie podpisanie umo- wy powiązania latem 2011 r. Współpraca firm w klastrze ma służyć realizacji celu głównego inicjatywy. Jest nim wzrost innowacyjności członków powiązania, opartej o transfer wiedzy, technologii, wymianę doświadczeń i kooperacji z insty- tucjami otoczenia biznesu, jednostkami naukowymi, ośrodkami badawczo - rozwojowymi. Klaster stawia sobie również za zadanie popularyzację wiedzy dotyczącej bioenergetyki, a w szczególności biogazu. Więcej na: BiogazownieRolnicze.pl
– Biogazownie natomiast pozwalają ograniczać emisję szkodliwych gazów emitowanych przez składowane odpady organiczne. Pieniądze, które zostały przeznaczone na pomoc publiczną dla górnictwa, można by zbudować blisko trzy ty- siące biogazowni o mocy ok. 1 MW. To i tak niewiele w po- równaniu z ponad siedmioma tysiącami instalacji, które mają Niemcy, ale nieporównywalnie więcej niż niecałe 200, które obecnie funkcjonuje w Polsce.
Wiele szans zostało zmarnowanych, ale tworzone aktualnie prawo tworzy na nowo okazję by dać pozytywny impuls do rozwoju biogazowni. Jeśli tylko uregulowane zostaną kwestie dostępu biogazowni do sieci, obowiązku skupu energii przez spółki będące właścicielami sieci przesyłowej oraz ceny zie- lonych certyfikatów, branżę czeka ożywienie, tym bardziej, że – jak szacuje klaster Wielkopolski Biogaz – przybywa go- spodarstw rolnych, których potencjał pozwala na budowę i wykorzystanie biogazowni rolniczej.
– Do tego dochodzą jeszcze biogazownie przemysłowe, które powinno się budować na wysypiskach śmieci i przy oczyszczalniach ścieków. Tam również gromadzone są od- pady, które można śmiało wykorzystywać jako substraty do produkcji biogazu, ograniczając emisję do atmosfery szkodli- wych substancji w związku z ich składowaniem, zupełnie tak samo jak w przypadku gnojowicy i biogazowni rolniczych – podsumowuje Roman Pasławski.
Konrad Bugiera
źródło: BiogazownieRolnicze.pl
16 nr 127/2013 nr 127/2013 17
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
NFOŚIGW WYRZUCI W BŁOTO 33,5 miliona złotych!
Nowe przepisy uzależniające dopłatę do systemu solarnego od wielkości powierzchni czynnej kolektora sprawią, że dotacja do typowego kolektora płaskiego będzie kosztowała Fundusz o 1 400 zł więcej, niż w przypadku generującego tyle samo energii kolektora próżniowego. Faworyzując kolektory płaskie, NFOŚiGW nadpłaci około 33,5 mln zł za energię, którą mogłyby wytworzyć instalacje próżniowe.
Ta kwota wystarczyłaby na dofinansowanie zakupu tysięcy dodatkowych systemów solarnych, umożliwiając przekroczenie celu Funduszu związanego z emisją CO2 do atmosfery o ponad 10%.
W wyniku wprowadzenia przez NFOŚiGW w lipcu br. no- wych przepisów uzależniających wysokość dopłaty do ko- lektora słonecznego od wielkości jego powierzchni czynnej, średnia dotacja na kolektor płaski wynosi ok. 5 600 zł czyli o 1 400 zł więcej niż na kolektor rurowo-próżniowy (4 200 zł) o takiej samej sprawności energetycznej. Do końca trwa- nia Programu NFOŚiGW pozostało jeszcze do wydania 134 967 tys zł. Suma ta wystarczyłaby do dofinansowania ponad 24 101 tys. kolektorów płaskich lub ponad 31 400 instalacji próżniowych (o takim samym uzysku energetycznym). Wy- nika z tego, że za całkowitą kwotę, która pozostała do roz- dysponowania w ramach Programu, można byłoby kupić o ponad 7 300 więcej instalacji próżniowych, niż płaskich o takim samym uzysku energetycznym, a dzięki temu po- prawić wskaźnik osiągnięcia celu ekologicznego przez Fundusz o 10,8%.
– Zastosowanie parametru powierzchni czynnej ko- lektora jako podstawy do obliczania dopłat w ramach Programu jest rozwiązaniem niedoskonałym. Nie tylko prowadzi do uprzywilejowania technologii ko- lektorów płaskich, ale także powoduje niekorzystną z punktu widzenia NFOŚiGW alokację środków – mówi Piotr Samson, rzecznik koalicji polskich producentów, dystrybutorów i instalatorów próż- niowych kolektorów słonecznych - Wydaje się, że dużo lepszym rozwiązaniem jest uzależnienie wsparcia dla systemów solarnych od ilości wypro- dukowanej przez nie energii. Taki system byłby nie tylko obiektywniejszy, ale pozwoliłby również Funduszowi skuteczniej redystrybuować środki oraz lepiej pełnić swoją nadrzędną rolę związaną z ograniczeniem emisji CO2 do atmosfery.
Parametr produkcji energii wydaje się naturalnym wyborem.
Certyfikat Solar Keymark dostarcza przecież informacji na te- mat ilości ciepła generowanego przez dany kolektor w ciągu roku. Bazę do wyliczenia kosztu kwalifikowanego może sta- nowić roczna produkcja energii w kWh oraz jej cena dla go- spodarstwa domowego. Całość zostałaby przemnożona przez okres gwarancji urządzenia np. 10 lat. I tak powstaje model, gdzie wysokość kosztu kwalifikowanego równa jest iloczy- nowi średniorocznego zapotrzebowania w energię cieplną w kWh np. 2 294 kWh, okresu gwarancyjnego np. 10 lat i ceny jednostkowej za energię np. 60 gr/kWh. Dopłata wy- nosiłaby wtedy 45% powstałej sumy, czyli w tym wypadku 6 193,80 zł (2294kWh * 10 lat * 0,60 zł/kWh * 0,45%).
Powyższe rozwiązanie charakteryzuje się neutralnością w zakresie zastosowanej technologii – zamiast opowiadać się
za konkretnym rodzajem kolektora, premiuje osiągnięcie określonego efektu ekologicznego (ograniczenia emisji CO2 do atmosfery) oraz innych celów wyznaczonych w strategii NFOŚiGW.
– To już ostatni moment na modyfikację przepisów Progra- mu, w taki sposób, aby sprzyjały rozwojowi branży i inno- wacyjnych rozwiązań. Z tego powodu bardzo zależy nam na szerokich konsultacjach szkodliwych naszym zdaniem za- sad i wspólnym wypracowaniu możliwie najdoskonalszego rozwiązania. Jesteśmy tym bardziej zaniepokojeni postawą NFOŚiGW, że z rynku dochodzą już głosy o kolejnym źle przygotowanym programie dopłat, tym razem do energoo- szczędnych mieszkań i domów – dodaje Piotr Samson.
Marcin Obersztyn
źródło: knowledgeoverflow.com
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
OBLICZA ENERGIEWENDE
NIEMIECKA FIT,
czyli podstawa sukcesu
Podstawowym narzędziem wsparcia dla odnawialnych źródeł energii w Niemczech jest tzw. feed in tariff. Specjalna taryfa obowiązuje od 1990 roku i jest posądzana o bycie głównym czynnikiem wzrostu cen energii w Niemczech. Jednocześnie niemiecki rząd stale obniża wsparcie dla pojedynczych insta- lacji, wielu polskich komentatorów mylnie interpretuje jako wycofywanie się Niemiec ze wsparcia dla odnawialnych źródeł energii. To wycofywanie się trwa już ponad 10 lat i faktycznie niedługo nastąpi, ale nie dlatego, że Niemcy odchodzą od odnawialnych źródeł energii. Piszemy dlaczego.
FIT – JAK TO DZIAŁA?
Taryfa feed in jest narzędziem promocji odnawialnych źródeł energii, który nie jest ani podatkiem, ani dotacją, ponieważ przepływ środków w ramach tego mechanizmu nie jest rea- lizowany za pośrednictwem budżetu państwa. Wprowadzo- no obowiązek zakupu zielonej energii przez operatora sieci.
Koszty produkcji odnawialnej energii są wyższe niż na rynku energii, zatem cena zakupu prądu od producenta zielonej energii jest powiększana o wysokość dodatku gwarantowa- nego przez państwo na określony okres czasu w ustawie o odnawialnych źródłach energii.
Jednak środki na wypłatę dodatku za całą zieloną energię muszą skądś pochodzić. Zawarte są one w cenie energii elektrycznej sprzedawanej odbiorcom końcowym przez operatorów energetycznych.
W efekcie do ceny energii elektrycznej doliczana jest war- tość różnicy pomiędzy ceną rynkową energii a ceną z do- datkiem dla instalacji energii odnawialnej. I na tym opis me- chanizmu wsparcia się kończy, ale nie kończy się artykuł.
Instrument Źródło środków Oprocentowanie Uwagi
Lokata
bankowa Środki prywatne klientów banku
3-6% powyżej bazowej stopy procentowej
Umożliwia bankom udzielanie kredytów inwestycyjnych i konsumpcyjnych. Zwykle bardziej korzystne dla klientów i gospodarki jest zainwestowanie środków na wyższy niż na lokacie procent i w innej formie, dlatego rządy stosują podatki od zysków z lokat, np. w Polsce podatek Belki.
Obligacje publiczne
Środki prywatne kupujących obligacje
2-5% powyżej bazowej stopy procentowej
Umożliwia sektorowi publicznemu realizację zamierzeń budżetowych, np. inwestycji publicznych.
W praktyce obligacje zwiększają dług publiczny, którego zbyt duża wartość może być przyczyną kryzysu gospodarczego, np. w Grecji w 2010 roku.
Taryfa typu
„feed in”
Środki prywatne
kupujących prąd 4-7%
Obniża ryzyko inwestycji w technologie objęte
taryfą a tym samym stymuluje jej zakupy co przyczynia się do wzrostu PKB oraz postępu technicznego.
Źle zastosowana może być przyczyną wzrostu cen energii.
Źródło: opracowanie własne
Tabela. Porównanie instrumentów wspierania inwestycji w gospodarce
NIEWYKORZYSTANE zasoby biomasy
Czy zielona energia z biomasy da perspektywy rozwoju ekonomicznego w regionie Ostródzkim i Olsztyńskim?
Biomasa jest produktem pochodzenia rolniczego, wykorzy- stywanym bezpośrednio jako paliwo lub w formie przetwo- rzonej przed spaleniem do innej postaci. PromoBio to projekt mający na celu aktywizację inicjatyw regionalnych bioener- gii oraz zapewnienie pomocy w tworzeniu nowych projek- tów biznesowych związanych z biomasą w krajach Europy Wschodniej. W projekcie bierze udział pięć państw: Polska, Węgry, Słowacja, Austria i Finlandia. Dwa ostatnie są bar- dziej doświadczone i posiadają największą wiedzę, zastoso- wano tam dobre praktyki w zakresie pozyskiwania zielonej energii.
Polskimi regionami pilotażowymi programu są Warmia i Mazury oraz Mazowsze. W województwie warmińsko-ma- zurskim do analizy wybrano dwa powiaty – ostródzki oraz olsztyński, dla których aktualnie prowadzone są prace nad planami bioenergetycznymi, czego efektem może być znacz- ne usprawnienie wykorzystania biomasy pochodzącej z róż- nych źródeł.
We wspomnianych regionach Warmii i Mazur istnieje kilka produktów, z których możliwe jest pozyskanie zielonej ener- gii. Badanie stanu wskazuje, że bardzo duży potencjał bio- energetyczny posiadają obszary nieużytków rolnych. Mimo to wciąż pozostaje on niewykorzystany. Wielkie możliwości tkwią także w innych obszarach. Poniższa tabela zawiera ich zestawienie.
Zestawienie możliwości bioenergetycznych wynikających z analiz opracowanych dla powiatów.
W powiatach ostródzkim i olsztyńskim istnieje kilka więk- szych instalacji korzystających z biomasy do produkcji energii cieplnej. Wykorzystują one przede wszystkim resztki drzewne. Wskazać tu należy:
Dom Społeczny w Jezioranach (powiat Olsztyński) – wykorzystuje zrębki drewna, zainstalowana moc kotłów to 500 kW,
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Żardeni- kach (powiat Olsztyński) –wykorzystuje zgazowane drewno, zainstalowana moc kotłów to 160 kW,
Kotłownia Osiedlowa w Łukcie (powiat Ostródzki) – wy- korzystuje odpady drzewne pochodzące z zakładów prze- twórstwa drzewnego oraz z corocznych przecinek przy dro- gach gminnych, zainstalowana moc kotłów to 2MW.
Zużycie biomasy przez kotłownie na cele cieplne w obu po- wiatach to zaledwie mały odsetek zasobu energii, jaki można wykorzystać budując nowe kotłownie na biomasę.
Plan bioenergetyczny umożliwi łatwiejsze korzystanie z bio- logicznych źródeł odnawialnych w celu wytwarzania energii.
Owe założenia będą zawierać dane na temat potencjału re- gionu. Jak również informacje na temat:
promocji biomasy w powiecie,
funduszy wspierających inwestycje na biomasę
programy szkoleniowe dla potencjalnych inwestorów i promotorów.
Programy szkoleniowe powstaną w oparciu o analizy bioe- nergetyczne, wiedzy zdobytej podczas wyjazdów studialnych w Finlandii oraz informacje na temat aktualnego i przyszłe- go wsparcia inwestycji ze środków regionalnych, krajowych i unijnych (dotacje, niskoprocentowe pożyczki).
Analizy stanu, jak i plany bioenergetyczne naświetlą moż- liwości związane z niewykorzystaną biomasą, które w per- spektywie pozwolą na ograniczenie emisyjności gazów i pyłów wytwarzanych podczas spalania paliw kopalnych do atmosfery. Wdrożenie programów mających na celu spożyt- kowanie wyżej wskazanego potencjału pozwoli na poprawę struktury socjalnej rolników, jak również może ekonomicz- nie pomóc wybranym regionom.
Bartłomiej Asztemborski KAPE S.A.
Możliwości bioenergetyczne biomasy w regionach pilotażowych
Nazwa regionu Biomasa drzewna (TJ/rok)
Biomasa z roślin energe- tycznych (TJ/rok)
Biomasa ze słomy (TJ/rok)
Biomasa z nie- użytków (TJ/rok)
Olsztyński 235,89 22, 1201,48 933,18 Ostródzki 176,00 37,0 677,79 1365,00 Razem (TJ/rok) 411,89 , 1879,27 2298,18
4648,74
