FIZYKA – KLASA VIII
Można sobie ten dokument wydrukować, i wkleić do zeszytu.
13.03.2020r.
Lekcja
Temat: Elektromagnes – budowa, działanie i zastosowanie.
Na lekcji dowiemy się jak zbudowany jest elektromagnes oraz jak można wzmocnić jego właściwości magnetyczne.
Z poprzedniej lekcji wiemy, że zwojnica, przez którą płynie prąd elektryczny działa jak magnes. Wiemy też, że ferromagnetyki wykazują właściwości magnetyczne (robiliśmy związane z tym doświadczenie).
Aby dowiedzieć się co się stanie jeśli we wnętrzu zwojnicy umieścimy ferromagnetyk czyli np. gwóźdź, można wykonać proste doświadczenie.
Należy przygotować miedziany drut, gruby stalowy gwóźdź, dwie baterie R20 i szpilki. Drut nawijamy na gwóźdź (w ten sposób z drutu powstanie zwojnica). Podłączamy baterię do zwojnicy (obydwa zakończenia zwojnicy podłączamy do obydwu biegunów baterii (tworzymy w ten sposób obwód prądu elektrycznego). Następnie wyciągamy gwóźdź ze zwojnicy i jeden koniec zwojnicy zbliżamy do szpilek. Czynność powtarzamy podłączając do zwojnicy dwie baterie połączone szeregowo. Następnie zmieniamy liczbę zwojów zwojnicy, np. odwijając kilka zwojów i odcinając część drutu. Sprawdzamy jak przyciągane są szpilki z podłączoną jedną baterią, potem z dwoma.
Zwojnica bez gwoździa nie jest w stanie przyciągnąć szpilek albo przyciąganie jest bardzo słabe.
Następnie należy z powrotem umieścić gwóźdź w zwojnicy i ponownie zwojnicę zbliżyć do szpilek.
Umieszczenie gwoździa wewnątrz zwojnicy powoduje, że szpilki są przyciągane.
W kolejnej części doświadczenia należy przerwać obwód elektryczny, czyli odłączyć zwojnicę od baterii jednym końcem.
Przerwanie obwodu prądu elektrycznego sprawi, że szpilki odpadną. Takie urządzenie jest elektromagnesem.
ELEKTROMAGNES składa się ze zwojnicy i umieszczonego w niej rdzenia wykonanego z ferromagnetyku.
Elektromagnesy działają jak magnesy. Ich działanie można wzmocnić zwiększając liczbę zwojów nawiniętych na rdzeń lub wartość natężenia prądu płynącego przez zwojnicę.
Oprócz ferromagnetyków możemy wyróżnić również:
− PARAMAGNETYKI – są to substancje, które są przyciągane przez magnes, jednak oddziaływanie to jest bardzo słabe. Możemy je wykryć przy pomocy specjalnej aparatury pomiarowej. Do paramagnetyków należę np.: glin, magnes, ciekły tlen, czy hemoglobina zawarta we krwi.
− DIAMAGNETYKI – substancje, które są zawsze odpychane przez magnesy (przez każdy z biegunów). Do diamagnetyków należą m. in. Woda, złoto, bizmut i grafit.
Zadanie domowe: książka str. 139, zad. 2.
