Piotr Kucharski
Pracownicy nauki w świetle prawa o
adwokaturze
Palestra 30/12(348), 45-50
1986
N r 12 {348) P ra co w n icy n a u k i u> fiutette praw a o a d w o k a tu rze 45
łamach piśmiennictwa prawniczego. Szczególnie duże znaczenie dla ożywienia ko rzystania ze wspomnianych środków prawnych do uchylania uchwał organów ko legialnych z powodu wad oświadczenia woli ima dotarcie informacji na ten temat do tscerokich kręgów przedstawicieli organów ochrony pTawnej, a zwłaszcza przed stawicieli adwokatury. Dokonujący się w warunkach odnowy i reformy życia spo łecznego i gospodarczego naszego kraju proces wzrostu rangi i zakresu zastosowa nia środków przewidzianych w prawie cywilnym nie powinien ominąć — jak się wydaje — tego ważnego obszaru zjawisk prawnych, jakim jest podejmowanie uchwał i sterowanie działalnością na tym polu przy pomocy reguł prawa cywil nego. Problem ten — mający ogólniejsze znaczenie ■— ma szczególną doniosłość na obszarze stosunków spółdzielczych, z którymi związane są ważne prawa ma jątkowe członków'.
Zasadniczy postęp, jaki się dokonuje w realizacji zasady samorządności spół dzielczej pod rządem nowych zasad prawa spółdzielczego, nie powinien pozostać bez wpływu na aktywność wszystkich zainteresowanych w celu lepszego rozwią zań*« problemu wolnego od wad wyrażania woli kolegialnych organów, które
ioże mieć miejsce tylko w formie uchwał.
PIOTR KUCHARSKI
PRACOWNICY NAUKI
W ŚWIETLE PRAWA O ADWOKATURZE
Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. — Prawo o adwokaturze1 zawiera postanowienia określające możliwość wykonywania zawodu adwokata przez pracowników nauki. Do tych postanowień należy zaliczyć art. 19 ust. 3* i art. 66 pkt 1 p.o a, Pierwszy z wymienionych przepisów posługuje się określeniem „pracownik nauki”, a drugi mówi o „profesorach i doktorach habilitowanych nauk prawnych.”
Ast. 19 ust. 3 p.oa. ustanawia wyjątek od zasady sformułowanej w jego ust. 1 pkt 1, w myśl której członkiem zespołu adwokackiego nie może być adwokat pozostający w stosunku pracy. Oznacza to, że adwokat pozostający w stosunku pracy pracownika nauki może być wyjątkowo członkiem zespołu adwokackiego. Trzeba wyraźnie podkreślić, że w 'przepisie tym chodzi nie tylko o pracownika nauki ubiegającego się o przyjęcie do zespołu adwokackiego, ale również o adwo katów będących członkami zespołów adwokackich i podejmujących zatrudnienie na stanowiskach pracowników nauki.
Przepis art. 19 ust. 3 p.oa. nie wyjaśnia pojęcia „pracownik nauki”.1 2 * * * Nie wy jaśniają tego pojęcia również inne przepisy prawa o adwokaturze. Jednakże art. 66 pkit 1 p. o a. wprowadza dodatkowe uprawnienie dla profesorów i doktorów ha bilitowanych nauk prawnych polegające na tym, że są oni Zwolnieni od wymaga nia odbycia aplikacji adwokackiej oraz złożenia egzaminu adwokackiego.8 Mimo
1 Dz. U. z 1982 r . N r 16, p o z . 124 (u s ta w a z d n ia 26 m a ja 1982 r.-P T aw o o a d w o k a tu r z e o z n a c z a n a t u j e s t s k r ó te m : p . o a . ) . 2 W k w e s tii p o ję c ia ,,p r a c o w n ik n a u k i ” — zob. M. J a r o s z y ń s k i , J. L i t w i n , W. T a b o r s k i : P r a w o sz k ó ł w y ż s z y c h — T e k s ty i k o m e n ta r z e , P W N 1955, s. 382—384. 9 Z o b . K . P ę d o w s k i : R e fle k s je n a t e m a t u s ta w y - P r a w o o a d w o k a tu r z e , P a l. 1982, n r 9—10, s. 38. A u to r t e n p o z y ty w n ie o c e n ia p o s ta n o w ie n ie z a w a rte w a r t. 66 p k t 1 p. o a.
46 P i o t r K t i e h o r s k l Nr 12 <348)
że przepis ten. dotyczy zupełnie innej kwestii niż przepis art. 19 ust. 3 p.OŁ, to jednak w praktyce występuje wyraźnie tendencja do przyjmowania, że art. 66 pkt 1 p. o a. zawiera wyjaśnienie pojęcia „pracownika nauki”, użytego w art. 19 ust. 3 p. o a. Bierze się to stąd, że w praktyce występują wypadki, W których istnieje potrzeba zastosowania zarówno art. 66 pkt 1 jak i art. 19 ust. 3 p. o a. Natomiast bardzo rzadko zdarza się, by o przyjęcie do zespołu adwokackiego ubiegali isię pracownicy nauki nie posiadający tytułu naukowego lub stopnia nau kowego doktora habilitowanego nauk prawnych.
W zrwiązku ze wspomnianą praktyką trzeba zwrócić uwagę na to, że art. 66 pkt 1 p. o a. dotyczy zwolnienia od wymagania odbycia aplikacji adwokackiej i złożenia egzaminu adwokackiego przy ubieganiu się o wpis na listę adwokatów. Jest więc zrozumiałe, że w przepisie tym chodzi o osoby posiadające tytuł nauko wy profesora zwyczajnego lub nadzwyczajnego nauk prawnych albo stopień nau kowy doktora habilitowanego tych nauk. Można więc przyjąć, że prawo o adwo katurze przyjmuje, że dla oceny kwalifikacji prawniczych powyższych osób ubie gających się o wpis na listę adwokatów .— bez znaczenia jest to, czy pozostają one w stosunku pracy pracowników nauki, czy też w nim nie pozostają.
Art. 66 pkt 1 p. o a. ma zresztą praktyczne znaczenie dla tych profesorów i do ktorów habilitowanych nauk prawnych, którzy przed uzyskaniem tego stopnia naukowego lub tytułu naukowego nie byli wpisani na listę adwokatów. Nato miast przepis ten nie ma żadnego znaczenia dla adwokatów, którzy pragną podjąć zatrudnienie na stanowiskach pracowników nauki. Dla nich praktyczne znaczenie ma art. 19 ust. 3 p. o a. Można więc powiedzieć, że art. ,19 ust. 3 p. o a. ułatwia podejmowanie pracy naukowej przez członków zespołów adwokackich.
Podejmowanie zatrudnienia w charakterze pracowników nauki unormowane jest w przepisach odnoszących się do szkól wyższych, instytutów i placówek nauko wych .PAN oraz jednostek badawczo-rozwojowych, przy czym nie posługują się cne określeniem „pracownik nauki”. I tak ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o Pol skiej Akademii Nauk4 stanowi o pracownikach naukowo-badawczych zatrudnia nych na stanowiskach: profesora zwyczajnego, profesora nadzwyczajnego, docenta, adiunkta, st. asystenta i asystenta. Następnie ustawa z dnia 4 maja 1.962 r. o szkol nictwie wyższym5 przewiduje zatrudnienie na stanowiskach: nauczycieli akade mickich, wśród których wyodrębnia 3 grupy, tj. pracowników naukowo-dydaktycz nych, pracowników naukowych i pracowników dydaktycznych (art. 130 ust. 2).* * Wśród pracowników naukowo-dydaktycznych i pracowników naukowych wyróż nia się stanowiska: profesora, docenta, adiunkta, st. asystenta, asystenta i asys tenta-stażysty. Ponadto do pracowników naukowo-dydaktycznych należą również bibliotekarze dyplomowani oraz dyplomowani pracownicy dokumentacji naukowej. Natomiast wśród pracowników dydaktycznych ustawa o szkolnictwie wyższym wymienia: 1) nauczycieli przedmiotów kierunkowych, 2) nauczycieli języków, nau czycieli wychowania fizycznego, 4) akompaniatorów, 5) nauczycieli przedmiotów obronnych i pomocniczych, 6) nauczycieli przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu.
Z kolei wśród nauczycieli .przedmiotów kierunkowych, akompaniatorów, nauczy
4 D z. U .: z 1970 r . N r 4, poz. 35, z 1973 r . N r 12, p o z . 89 i z 1974 r . N r 50, poz. 318. * D z. U. z 1985 r . N r 42, poz. 201.
• Z o b . P . K u c h a r s k i : S y tu a c ja p r a w n a n a u c z y c ie li a k a d e m ic k ic h w ś w ie tle u sta w y o s z k o ln ic tw ie w y ż s z y m , N P 1983 n r 6, s. 46 1 n .
Nr 12 (348) P racow nicy n a u k i w iurletle pratoa o a d w o ka tu rze 47
cieli języków i nauczycieli wychowania fizycznego ustawa o szkolnictwie wyż szym wyodrębnia stanowiska, wśród których m.in. znajdują się stanowiska star szego wykładowcy i wykładowcy. Niektórzy pracownicy dydaktyczni posiadają stopnie naukowe, jednakże nawet wtedy nie mają obowiązku prowadzenia badań naukowych. Pracownicy dydaktyczni nie mają bowiem takiego obowiązku. Dla tego też nie można pracowników dydaktycznych traktować jako pracowników nauki. Tym samym nie można traktować określenia „nauczyciel akademicki” jako jednoznacznego7 z określeniem „pracownik nauki”. Za taką interpretacją przema wia również wykładnia historyczna.
Określenie ,pracownik nauki” występowało w art. 70 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury.8 * * 11 * * iW okresie uchwalania tej ustawy obo wiązywała ustawa z 5 listopada 1958 r. o szkołach wyższych,8 która posługiwała się określeniem „pracownik nauki” i obejmowała nim następujących pracowni ków: profesora zwyczajnego, profesora nadzwyczajnego, docenta etatowego, adiunk ta, st. asystenta i asystenta.. Ustawa ta nie zaliczała do pracowników nauki pra cowników zatrudnionych na stanowiskach wykładowców i starszych wykładow ców, bibliotekarzy dyplomowanych, lektorów (nauczycieli języków obcych), nau czycieli wychowania fizycznego oraz nauczyciela przedmiotów, zawodów i umiejęt ności praktycznych. Podobnie ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o Polskiej Akademii Nauk18 zawierała określenie „pracownik nauki” i stanowiła, że do kwalifikowania i zatrudniania pracowników nauki Akademii, do ustalania ich obowiązków i praw oraz do ich odpowiedzialności dyscyplinarnej mają odpowiednie zastosowanie prze pisy o pracownikach nauki w ustawie o szkołach wyższych. Natomiast ustawa z dnia 17 lutego 1961 r. o instytutach naukowo-badawczych11 używała określenia „samodzielny pracownik nauki”, „samodzielny pracownik naukowo-badawczy” „po mocniczy pracownik naukowo-badawczy”, a także określenia „pracownik nauko wy”, obejmującego pracowników nauki oraz pracowników naukowo-badawczych. Następnie ustawą z dnia 31 marca 1965 r. o zmianie ustawy o szkołach wyż szych1* wprowadzono określenie „pracownik naukowo-dydaktyczny”1* w szkole wyższej, obejmując nim nie tylko dawnych pracowników nauki, lecz również starszych wykładowców, wykładowców, lektorów, nauczycieli przedmiotów, zawo dów i umiejętności praktycznych, nauczycieli wychowania fizycznego oraz bibliote karzy dyplomowanych i dyplomowanych pracowników dokumentacji naukowej. W tym samym dniu uchwalono ustawę o zmianie 'ustawy o instytutach naukowo- -badawczych oraz ustawę o zmianie ustawy o Polskiej Akademii Nauk, które wyeliminowały określenie „pracownik nauki” i zastąpiły je określeniem „pracow
7 P o g lą d te n p o d z ie la ró w n ie ż K . B u c h a ła . N a to m ia s t j . J o d ło w s k i u w a ż a , że w s z y sc y n a u c z y c ie le a k a d e m ic c y p o w in n i b y ć tr a k t o w a n i J a k o p r a c o w n ic y n a u k i — zo b . m a s z y n o p isy u w a g z g ło sz o n y c h w tr a k c i e p o w s ta w a n ia n in ie js z e g o a r t y k u ł u (do j e d n e j z w e r sji). s D z. U .: z 1963 r . N r 57, poz. 309 1 z 1967 r. N r 13, p o z . 55. t EW. U . z 1956 r. N r 68, p o z . 336. 1» D z. U . z 1960 r . N r 10, poz. 64. 11 D z. U. z 1961 r . N r 12, p o z . 60. IB Dz. U. z 1965 r . N r 14, p oz. 98. is Z. C z e r s k i u w a ż a ł, że p rz e z p o je c ie „ p r a c o w n ik n a u k i ” n a le ż a ło r o z u m ie ć p r a c o w n ik ó w n a u k o w o - d y d a k ty c z n y c h w s z k o ła c h w y ż s z y c h — zob. te z y d o a r t. 70 p k t 1 u s ta w y z d n ia 19 g r u d n ia 1963 r . o u s t r o j u a d w o k a tu r y w p r a c y z b io ro w e j p o d r e d . S. G a r l i c k i e g o : P rz e p is y o a d w o k a tu r z e — K o m e n ta rz , s ta n p r a w n y n a 1.1.1969 r., n a k ła d e m N R A , W yd. P r a w n . W a rs z a w a 1969, s. 121. P o r. te ż M . J a r o s z y ń s k i : P r a w o p r a c o w n ik ó w n a u k o w y c h , O s so lin e u m 1967, s. 431—434.
48 P i o t r K u o h a r f f c i N r 12 (348)
nik naukowo-badawczy”,14 * * obejmującym 'samodzielnych11 pracowników naukowo- -badawczych oraz adiunktów, st. asystentów d asystentów.
W roku 1972 ustawą z dnia 27 kwietnia 1972 r. *— Karta- praw i obowiązków nauczyciela1* określenie „pracownik naukowo-dydaktyczny” szkoły wyższej zostało zastąpione określeniem „nauczyciel akademicki”17 szkoły wyższej, obejmującym stanowiska dawnych pracowników naukowo-dydaktycznych oraz asystentów-sta- żystów, akompaniatorów oraz nauczycieli -przedmiotów obronnych.
Następnie ustawa z dnia 25 li-pca 19*85 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych18 przewiduje zatrudnianie pracowników naukowych na stanowiskach: profesora, do centa, adiunkta, st. asystenta-, asystenta i asystenta-stażysty.
Z powyższego wynika, że ustawa z dnia 19 grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury i ustawa z dnia 26 maja 1982 r.-Prawo o adwokaturze niezmiennie posługują *się określeniem „pracownik nauki”, mimo że w ustawach normujących zatrudnianie pracowników w szkołach wyższych, instytucjach i placówkach PAN oraz jednost kach badawczo-rozwojowych określenie to nie występuje.19
Warto zwrócić uwagę na to, że zarówno ustawa z dnia 20 czerwa 1985 r. o Pro kuraturze PRL, jak i ustawa z tej samej daty Prawo o ustroju sądów powszech nych przewidują możliwość dodatkowego zatrudnienia nie tylko na stanowisku pracownika naukowego i naukowo-dydaktycznego, lecz również na stanowisku pracownika dydaktycznego.20
Należy podkreślić, że *przy korzystaniu z uprawnienia zawartego w art. 19 ust. 3 -p. o a. adwokat musi mieć na względzie przepisy normujące status praw ny „pracowników nauki”. W obowiązujących obecnie przepisach tylko art. 46 ustawy o PAN zawiera wymaganie uzyskania zezwolenia na podejmowanie przez pracownika naukowo-badawczego innego stałego zajęcia zarobkowego. Natomiast art. 152 ust. 1 ustawy o szkolnictwie wyższym przewiduje wymaganie uzyskania zgody na- -dodatkowe zatrudnienie. Z zestawienia treści tego ustępu z ust. 2 tego przepisu wynika wyraźnie, że art. 152 ustawy o szkolnictwie wyższym nie odnosi się do wykonywania zawodu adwokackiego w zespole adwokackim. Przepis art. 152 ustawy o szkolnictwie wyższym ma odpowiednie zastosowanie do pracowników naukowych jednostek -badawczo-rozwojowych (art. 44 ustawy o jednostkach ba dawczo-rozwojowych).
Można więc stwierdzić, że o ile stosowanie art. 19 ust. 3 -p. o a. nie jest możliwe 14 Z o b . M. J a r o s z y ń s k i , o p. c it., s. 23»—242 1 s. S35—337. l i O k r e ś le n ie „ s a m o d z ie ln y p ra c o w n ik n a u k o w o - b a d a w c z y ” z o s ta ło w y e lim in o w a n e p rz e z u s ta w ę z d n ia 12.IV.1973 r. o z m ia n ie p rz e p isó w d o ty c z ą c y c h s to p n i n a u k o w y c h i ty tu łó w n a u k o w y c h o ra z o r g a n iz a c ji in s ty tu tó w n a u k o w o -b a d a w c z y c h (Dz. U. N r 12, poz. 89) i z o sta ło z a s tą p io n e p rz e z s ta n o w is k a p r o fe s o ra z w y c z a jn e g o , p r o fe s o ra n a d z w y c z a jn e g o i d o c e n ta . l i D z. U . z 1972 r . N r 16, poz. 114. 17 P o r. M . J a r o s z y ń s k i : N a u c z y c ie le a k a d e m ic c y , P iP 1972, n r 8—0, s. 3. 18 D z. U. z 1985 r. N r 36, poz. 170. 18 A rt. 3 u s t. 2 p k t 3 u s ta w y z 4.V.1982 r . o s z k o ln ic tw ie w y ż sz y m u ż y w a je d n a k o k r e ś le n ia „ p r a c o w n ik n a u k i ” s ta n o w ią c , że d o p o d s ta w o w y c h z a d a ń sz k o ły w y ż s z e j n a le ż y m .in . k s z ta łc e n ie p r a c o w n ik ó w n a u k i o ra z p rz y g o to w a n ie ic h d o p r a c y tw ó r c z e j, b a d a w c z e j i d y d a k ty c z n e j. O k r e ś le n ie „ p r a c o w n ik n a u k i " w y s tę p u je te ż w p iś m ie n n ic tw ie t r a k tu ją c y m o s ta tu s ie p r a c o w n ik ó w i n s ty tu c ji n a u k o w y c h — z o b . w t e j k w e s tii: A . C h o b o t : R e g u la c ja p r a w n a tw ó rc z e j p r a c y b a d a w c z e j w s to s u n k a c h p r a c y , P W N 1975, s. 16—18 o ra z P. K u c h a r s k i : A s p e k ty p r a w n e r o t a c j i m ło d y c h p r a c o w n ik ó w n a u k i, 2 S zW 1978 n r 2, s. 75 i n . , ' a ta k ż e p o d a n ą ta m li t e r a tu r ę . 20 Z ob. a r t . 63 u st. 1 u s ta w y z d n ia 20 c z e rw c a 1285 r . o P r o k u r a t u r z e P R L (Dz. U. N r 31, poz. 138) o ra z a r t . 71 § 1 u s ta w y z 20 c z e rw c a 1985 r .- P r a w o o u s t r o j u s ą d ó w p o w s z e c h n y c h (D z. U. z 1935 r . N r 31, poz. 137).
N r 12 (348) P racow nicy naufct w św ie tle praw a o a d w o ka tu rze 49
bez znajomości praepisów normujących status prawny pracowników szkół wyż szych, instytutów i placówek PAN oraz jednostek badawczo-rozwojowych, o tyle przy stosowaniu przepisu art. 66 plot 1 p. o a. niezbędna jest znajomość przepisów normujących tytuły naukowe i stopnie naukowe.21
Przepis art. 66 pkt 1 p .o a . — jak już była o tym mowa — posługuje się okreś leniem „profesor d doktor habilitowany nauk prawnych”. Przepis ten nie zawiera bliższego wyjaśnienia użytych w nim określeń. Uznaje więc, że nie wymagają one takiego wyjaśnienia. W związku z tym trzeba zwrócić uwagę na to, że zgod nie z obowiązującymi przepisami .profesor” oznacza stanowisko pracownika nau kowo-dydaktycznego lub pracownika naukowego w .szkole wyższej oraz stanowisko pracownika naukowego w jednostce badawczo-rozwojowej. Natomiast w instytutach i placówkach naukowych PAN występują stanowiska profesora zwyczajnego i pro fesora nadzwyczajnego, a nie jedno stanowisko „profesora”. Poza tym zgodnie z przepisami o tytułach naukowych występują tytuły naukowe profesora zwyczaj nego oraz profesora nadzwyczajnego.
Dla wyjaśnienia treści art. 66 pkt 1 p. o a. pożądane jest porównanie jego treści z art. 1® ust. 3 p. o a. Porównanie to przekonuje, że nie można zasadnie twier dzić, iż art. 66 pkt 1 p .o a. uzależnia zwolnienie od wymagań zawartych w art. 65 pkt 4 p .o a. od zatrudnienia na stanowisku pracownika nauki. Oznacza to, że należy przyjąć, iż w art. 66 pkt 1' p. o a. chodzi o osoby posiadające tytuł nauko wy profesora zwyczajnego lub profesora nadzwyczajnego nauk prawnych albo o osobę posiadającą stopień naukowy doktora habilitowanego tych nauk.
Z art. 66 pkt 1 p. o a.- wynika zatem, że obejmuje on zarówno osoby zatrud nione na stanowisku profesora w jakimkolwiek zakładzie pracy, jak też nigdzie nie zatrudnione, a także obejmuje on doktorów habilitowanych zatrudnionych na stanowiskach docentów, jak również na innych stanowiskach lub nigdzie nie za trudnionych.
Z art. 66 pkt 1 p. o a. wynika również, że nie odnosi się on do osób zatrudnio nych na stanowiskach docentów, jeśli nie legitymują się oni stopniem doktora habilitowanego nauk prawnych. Przepis ten zdaje się korespondować z posta nowieniem art. 135 ust. 1 ustawy z 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym na stanowisko docenta zatrudnia sdę osoby posiadające stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie odpowiedniej dziedziny nauki oraz wykazujące się osiągnięciami w pracy dydaktycznej, natomiast art. 66 pkt 1 p. o a. nie przyznaje przewidzianych w nim uprawnień osobom zatrudnionym na stano wisku docenta na podstawie art. 136 ust. Z ustawy o szkolnictwie wyższym.
Trzeba jednak odnotować, że ustawa o szkolnictwie wyższym w większości wypadków traktuje tak samo profesora i docenta bez względu na to, czy .posia dają oni stopień doktora habilitowanego. Niemniej jednak w art. 42 ustawa ta sta nowi, że rektorem szkoły wyższej może być tylko profesor lub docent ze stopniem doktora habilitowanego, a gdy szkoła wyższa zatrudnia więcej niż 10 profeso rów — tylko profesor.
Analizując treść art. 66 pkt 1 p. o a. warto przypomnieć, że art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury stanowił, iż wymagań odbycia aplikacji sądowej i złożenia egzaminu sędziowskiego oraz odbycia
apli-11 P o r. U s ta w ę z d n ia 31 m a r c a 1965 r . o s to p n ia c h n a u k o w y c h i t y tu ła c h n a u k o w y c h (Dz. U . z 1985 r . N r 42, p oz. 202).
50 K a z i m i e r z A s k a n a t N r 12 (348)
kacji adwokackiej i złożenia egzaminu adwokackiego nie stasuje się do pro fesorów lub docentów nauk prawnych21 na polskich uniwersytetach państwo wych albo w PAN. W związku z tym trzeba też przypomnieć, że zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 1953 r. o szkołach wyższych stopniami nauko wymi były nie tylko stopień naukowy doktora oraz stopień naukowy docenta, aie również — zgodnie z jej art. *8 ust. 1 — samodzielnymi pracownikami nauki były osoby zatrudnione na stanowiskach profesora zwyczajnego, profesora nad zwyczajnego oraz docenta etatowego. 1
Treść art. 66 pkt 1 p. o a. wskazuje na to, że pozostaje ona pod wyraźnym wpływem poprzednio obowiązującego art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy z 19 grudnia 1963 r.21 Nie sposób jednak nie zauważyć, że art. 66 pkt 1 p. o a. w sposób istotny różni się od poprzednio obowiązującego przepisu, gdyż zrezygnował z wymagania pozostawania w zatrudnieniu.
Kończąc, pragnę wyrazić nadzieję, że niniejsze uwagi przyczynią się do lep szego zrozumienia postanowień zawartych w art. 19 ust. 3 i art. 66 pkt 1 p .o a . oraz że będą pomocne w stosowaniu tych przepisów.
P o r . a r t. 43 p k t 1 u s ta w y z 27.VI1950 r . o u s t r o j u a d w o k a tu r y (Dz. U. z 1959 N r 8, p o z. 41 1 Dz. U. z 1962 N r 66, poz. 329), k t ó r y z a w ie ra ł tr e ś ć a n a lo g ic z n ą d o tr e ś c i a r t . 64 u s t. 1 p k t 1 u s ta w y z d n ia 19.X II.1963 r., je d n a k ż e z w o ln ie n ie o d w y m a g a ń o d b y c ia a p l i k a c j i s ą d o w e j i z ło ż e n ia e g z a m in u sę d z io w sk ie g o o ra z o d b y c ia a p l i k a c j i a d w o k a c k ie j 1 z ło ż e n ia e g z a m in u a d w o k a c k ie g o o d n o sił ty lk o do p ro fe s o ró w i d o c e n tó w n a u k p r a w n y c h w p o l s k ic h sz k o ła c h w y ż sz y c h .
u W k w e s tii w y k ła d n i a r t. 64 u s t. 1 p k t 1 u s ta w y z d n ia 19.XII.1963 r. o u s t r o j u a d w o
k a t u r y — zob. E. M a z u r w p r a c y z b io ro w e j p o d re d . S . G a r l i c k i e g o : P rz e p is y o a d w o k a tu r z e — K o m e n ta rz , s ta n p r a w n y n a 1.1.1969 r ., n a k ła d e m N RA , W y d . P r a w n . W a rsz a w a 1969, te z y d o a r t . 64, s. 102. A u to r te n u w a ż a ł, że a r t . 64 u s t. l p k t 1 t e j u s ta w y o d n o s ił się do o só b , k tó r e m ia ły t y t u ł n a u k o w y p r o fe s o ra (z w y c z a jn e g o lu b n a d z w y c z a j n e g o ) b ą d ź s to p ie ń n a u k o w y d o c e n ta (d o k to ra h a b ilito w a n e g o ) n a u k p r a w n y c h o ra z b y ły z a tr u d n io n e n a s ta n o w is k a c h p ro fe s o ró w i d o c e n tó w n a p o ls k ic h u n iw e r s y te ta c h p a ń s tw o w y c h ja k o p r a c o w n ic y n a u k o w o - d y d a k ty c z n i lu b w P A N ja k o p r a c o w n ic y n a u k o w o - b a d a w c z y .
SYLWETKI WYBITNYCH ABW9KATÓW
KAZIMIERZ ASKANAS
1.
STANISŁAW ZGLICZYŃSKI — WZOROWY ADWOKAT
(Działalność i tragiczny finał jego życia)
Stanisław Z g l i c z y ń s k i urodził się dnia 27 października 1900 roku w Płocku jako piąty syn Stefana i Anieli z Messnerów. Ojciec jego był urzędnikiem w To warzystwie Kredytowym Ziemskim. Jako uczeń I Gimnazjum Męskiego Macierzy Szkolnej w Płocku, znanego pod nazwą Gimnazjum imienia Władysława Jagiełły, ukończył tę szkołę otrzymując w roku 1919 maturę. Na początku 1920 roku wstą pił, w związku z toczącą się wówczas wojną, jako ochotnik do formowanego
