Pogranicze w mediach. Media na pograniczu

Pogranicze w mediach. Media na pograniczu

Pod redakcją naukową

Pauliny Olechowskiej i Ewy Pajewskiej

Pogranicze w mediach. Media na pograniczu

Szczecin 2017

8 1,:(56<7(76=&=(&, ē6., ROZ PR AW Y I ST U DI A T. ( M L X I ) 987

:<'$:1,&7:21$8.2:(81,:(56<7(786=&=(&,ē6.,(*2

Wydanie I. Ark. wyd. 20,0. Ark. druk. 21,4. Format 170/240

Rada Wydawnicza

7RPDV]%HUQDW$QQD&HGUR8UV]XOD&KĊFLĔVND%HDWD.ĊG]LD.OHEHNR

0DáJRU]DWD0DNLHZLF]0DáJRU]DWD2ILDUVND$OHNVDQGHU3DQDVLXN 0DáJRU]DWD3XF.DURO6URND5HQDWD8UEDQ*U]HJRU]:HMPDQ

0DUHN*yUVNL±SU]HZRGQLF]ąF\5DG\:\GDZQLF]HM (OĪELHWD=DU]\FND±G\UHNWRU:\GDZQLFWZD1DXNRZHJR

Recenzent

SURIGUKDE7HUHVD6DVLĔVND.ODV

Redakcja językowa

(ZD3DMHZVND3DXOLQD2OHFKRZVND Korekta

0DáJRU]DWD6]F]ĊVQD Opracowanie graficzne i skład

:LHVáDZD0D]XUNLHZLF]

Projekt okładki Marcin Sieradzan

‹&RS\ULJKWE\8QLZHUV\WHW6]F]HFLĔVNL6]F]HFLQ2017 ISBN 978837972

,661

Spis treści

Od redaktorek ... 9

& ] Ċ Ğ ü  ,

3RJUDQLF]HZPHGLDFK

N a t a s z a D o i c z m a n

6WHUHRW\SÄHXURVLHURW\´0HGLDOQ\ZL]HUXQHNPáRG]LHĪ\SRFKRG]ąFHM

]URG]LQUR]áąF]Q\FKSU]HVWU]HQQLH_The stereotype of the “Euro-orphan”.

The media picture of teenagers from migrant families ...17

6 H E D V W L D Q  ) L N X V

6SRáHF]QRĞüNWyUDSU]HVWDáDE\üPQLHMV]RĞFLą_A community that has ceased to be a minority ... 29

6 á D Z R P L U  , Z D V L y Z

7RĪVDPRĞüORNDOQDDNRQVWUXNW\ZL]P=DU\VEDGDĔPHGLR]QDZF]\FK_

Local identity and constructivism. A sketch of media research ... 48

% H D W D  . Ċ G ] L D  . O H E H N R

2LQWHUNXOWXURZRĞFLZSHUVSHNW\ZLHPHGLRORJLL5pJLVD'HEUD\D_

On interculturality from the perspective of Régis Debray’s mediology ...

6 _ Spis treści

/ H V á D Z  . U ] \ Ī D N

'XFKRZQLZPHGLDFKQXUWXSUDZLFRZHJRLOLEHUDOQHJR_

Clerics in the mainstream of right-wing and liberal media ... 69

8 U V ] X O D  . X Ĩ Q L N

Ä3RJUDQLF]D´ZIRWRJUDILLG]LHQQLNDUVNLHMLGRNXPHQWDOQHM±DQDOL]D

Z\EUDQ\FKSU]\NáDGyZ_ “Pogranicza” in journalistic and documentary

photography – an analysis of selected examples ... 83

. D W D U ] \ Q D  / H Z D Q G R Z V N D

0HGLDEH]RGELRUF\"-Ċ]\NNDV]XEVNLZREHFZ\]ZDĔSROLW\NLMĊ]\NRZHM

±QDSU]\NáDG]LHJPLQ\3DUFKRZRSRZLDWE\WRZVNL_ The media without

the audience? The Kashubian language facing the challenge of language policy – based on the case study of Parchowo commune (Bytów county) ... 96

$ J D W D  0 D O H F K D  - X V W \ Q D  . X Ğ Z L N

0LHV]NDĔF\6]F]HFLQDZDQDOL]DFKSV\FKRORJLF]QRVRFMRORJLF]Q\FK±SU]HJOąG

EDGDĔ_Inhabitants of Szczecin in psychological and sociological analyses

– a research overview ...112

L i d i a P o k r z y c k a

0HGLDQDSRJUDQLF]XNXOWXU']LDáDOQRĞüÄ,FHODQG1HZV3ROVND´Z,VODQGLL_

Media on the border of cultures. The activities of “Iceland News Polska”

in Iceland...

$ Q J H O R  6 R O O D Q R

$GDSWDFMDIRUPDWyZWHOHZL]\MQ\FK]DP\NDQLHVLĊZWHU\WRULDOQ\FKJUDQLFDFK

NXOWXU\QDURGRZHMF]\RWZDUFLHQDJORNDOQ\ĞZLDW"_The adaptation of international TV formats: defending the borders of national culture

or opening to the glocal world? ...138

0 D J G D O H Q D  6 W H F L ą J

.UDMREUD]NXOWXURZRMĊ]\NRZ\]DFKRGQLHJRSRJUDQLF]DZUHSRUWDĪXgonzo

=LHPRZLWD6]F]HUND_The linguistic and cultural landscape of Polish Western borderland in Ziemowit Szczerk’s JRQ]RMRXUQDOLVP ...149

Spis treści _ 7

& ] Ċ Ğ ü  , ,

0HGLDQDSRJUDQLF]X

, O R Q D  % L H U Q D F N D  / L J L Ċ ] D

*OREDOQHNRQWHNVW\ORNDOQHMVIHU\SXEOLF]QHM_Global contexts of the local

public sphere ...163

I r e n a C l i m o v a

5RODSROVNRMĊ]\F]Q\FKPHGLyZZ]DFKRZDQLXNXOWXURZHMWRĪVDPRĞFL3RODNyZ

QD/LWZLHQDSU]\NáDG]LHG]LHQQLNDÄ.XULHU:LOHĔVNL´Ä&]HUZRQ\6]WDQGDU´_

The role of Polish-language media in maintaining the cultural identity of Poles in Lithuania. Based on the daiO\³.XULHU:LOHĔVNL´(“Czerwony Sztandar”) ... 179

' D J P D U D  * á X V ] H N  6 ] D I U D Q L H F

1DGDZF\SXEOLF]QLUHJLRQyZDXWRQRPLF]Q\FKZ+LV]SDQLL_

Public broadcasters in the autonomous regions in Spain...189

- D Q X V ]  * R á R W D

Ä*RĞü3XV]F]DĔVNL´±W\JRGQLNSRĞZLĊFRQ\VSUDZRPNXUSLRZVNLP

PD]XUVNLPLLQQ\PGRW\F]ąF\PSRJUDQLF]D_ ³*RĞü3XV]F]DĔVNL´±DZHHNO\

focused on the matters of Kurpie, Masuria, and other borderland issues ... 202

: R M F L H F K  . D M W R F K  0 D W H X V ]  ) O R Q W

Ä&KDRV´QDSRJUDQLF]X±SROVNRMĊ]\F]Q\DUW]LQZ:LOQLH_

“Chaos” at the borderland – a Polish-language artzine in Vilnius...221

3 D Z H á  . X F D

3RJUDQLF]HLMHJRZ\PLDU\ZZ\EUDQ\FKPHGLDFKZRMHZyG]WZD

SRGNDUSDFNLHJR_The Borderland and its dimensions in selected media

of Podkarpackie voivodship ...

P a u l i n a O l e c h o w s k a

0HGLDWUDQVJUDQLF]QHSROVNRF]HVNLHJRSRJUDQLF]DQDSU]\NáDG]LHDXG\FML

WHOHZL]\MQHMÄ+UDQLFHGRNRßUiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´_

The transnational media of the Polish-Czech borderland based on the case study of the television programe

³+UDQLFHGRNRßUiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´... 246

8 _ Spis treści

( Z D  3 D M H Z V N D

&KDUDNWHU\VW\NDNRPXQLNDF\MQDSROVNRMĊ]\F]QHJRVHUZLVXLQIRUPDF\MQHJR

Ä:\GDU]HQLD´Zß&HVNpP5R]KODVH2VWUDYD&]HVNLP5DGLX2VWUDZD

3RODF\SRREXVWURQDFK2O]\_The characteristics of the communication in the Polish-language newscast “Wydarzenia” in the Czech Radio Ostrava.

Poles on both sides of the Olza river ... 284

$ J Q L H V ] N D  6 ] O D F K W D

/HNV\NDOQRSUDJPDW\F]QDVSHF\ILNDDXG\FMLUDGLRZ\FK

QDSU]\NáDG]LHZ\EUDQ\FKDXG\FMLSRĞZLĊFRQ\FKSRJUDQLF]X

SROVNRQLHPLHFNLHPXZ5DGLX6]F]HFLQ_Lexical-pragmatic specificity of radio programes (a case study of selected programes dedicated

to the Polish-German borderland in Radio Szczecin) ... 303

0 D J G D O H Q D  ĩ P L M N R Z V N D

3UREOHPDW\NDSRJUDQLF]DQDáDPDFKÄ*D]HW\2OV]W\ĔVNLHM´

ZODWDFK±_%RUGHUODQGLVVXHVLQWKHSDJHVRI³*D]HWD2OV]W\ĔVND´

in the years 1989–2004 ... 317

Podsumowanie ...331 Noty o autorach ...

Od redaktorek

0HGLR]QDZVWZRFLąJOHMDZLVLĊMDNRQDXNDpograniczaNRU]\VWDMąFD] UyĪQ\FKSHU

VSHNW\ZWHRUHW\F]Q\FKL EDGDZF]\FKZLHOXGRMU]Dá\FKG\VF\SOLQQDXNRZ\FK: tym Z\SDGNXMHGQDNHNOHNW\]PQLHMHVWREFLąĪHQLHPDOHĞZLDGHFWZHPUR]ZRMXQDXN

o PHGLDFKNWyUHG]LĊNLVZRMHMRWZDUWRĞFLQDUyĪQRURGQHSRGHMĞFLDGRW\F]ąFHFHOX

SURZDG]RQ\FKEDGDĔXĪ\WHF]QRĞFLWZRU]RQ\FKWHRULLRUD]IXQNFMRQDOQRĞFLVWRVRZD

QHMPHWRGRORJLLPRJąVLĊQLHXVWDQQLHGRVNRQDOLü

PograniczeMHVWSRMĊFLHPNWyUHVWDQRZLSU]HGPLRWLQWHQV\ZQ\FKEDGDĔZLHOX

G\VF\SOLQ QDXN KXPDQLVW\F]Q\FK L VSRáHF]Q\FK RG SRF]ąWNX ODW G]LHZLĊüG]LHVLą

tych. W NRQVHNZHQFMLVNáDQLDWDNĪHPHGLR]QDZFyZGR]DMPRZDQLDVLĊSUREOHPDPL

IXQNFMRQRZDQLD mediów na pograniczach RUD] GR EDGDQLD pogranicza w UyĪQ\FK

mediach.

3UH]HQWRZDQDPRQRJUDILDMHVW]DSURV]HQLHPGR]DSR]QDQLDVLĊ] SRZ\ĪV]\PL

SUREOHPDPLZ XMĊFLXLQWHUG\VF\SOLQDUQ\P6NáDGDVLĊZLĊF] GZyFKF]ĊĞFLPogra- nicze w mediach i Media na pograniczu7DNLSRG]LDáXZDUXQNRZDQ\MHVWV]HURNLP

VSHNWUXP HNVSORUDFML UR]XPLHQLD pogranicza NWyUH SRVWU]HJDQH MHVW WUDG\F\MQLH

MDNR REV]DU JHRJUDILF]QRSU]HVWU]HQQ\ EąGĨ WHĪ V\PEROLF]QLH JG]LH WUDNWRZDQH

MHVWEąGĨMDNRNRQWDNWVSRáHF]QRNXOWXURZ\PLĊG]\GZRPDOXEZLĊFHMQDURGDPL

DOERJUXSDPLHWQLF]Q\PLEąGĨWHĪMDNRPLHMVFHNV]WDáWRZDQLDVLĊQRZHJRF]áRZLHND

i MHJRNXOWXU\

1DRSUDFRZDQLHVNáDGDVLĊGZDG]LHĞFLDMHGHQDUW\NXáyZNWyU\FKDXWRU]\]DED]Ċ

VZ\FKUR]ZDĪDĔREUDOLUyĪQHUR]XPLHQLHSRMĊFLDpogranicza.DĪG\] QLFKVWDUDá

VLĊZVND]DüSHZLHQLVWRWQ\DVSHNWPHGLDOQHJRSURFHVXVSRáHF]QHJRNRPXQLNRZD

QLD:\FKRG]LP\ERZLHP] ]DáRĪHQLDĪHmediaVWDQRZLąQLHW\ONRLVWRWQ\NDQDá

10 _ Od redaktorek

NRPXQLNDFML DOH L SRGPLRW NV]WDáWXMąF\ REUD]\ UyĪQ\FK SDĔVWZ QDURGyZ NXOWXU

ĝURGNLPDVRZHJRSU]HND]XXWUZDODMąOXEREDODMąVWHUHRW\S\SU]\F]\QLDMąFVLĊGR

SURFHVyZ KRPRJHQL]DFML L KHWHURJHQL]DFML JOREDOQHM NXOWXU\ : SURFHVDFK W\FK

ELRUąXG]LDá]UyĪQLFRZDQHmediaJOREDOQHNUDMRZHUHJLRQDOQHL lokalne. W tomie ]DSUH]HQWRZDQH Vą ZLĊF UR]ZDĪDQLD GRW\F]ąFH PHGLyZ PDMąF\FK VWDQRZLü SXQNW

odniesienia w V\WXDFML]UyĪQLFRZDQLDL ZLHORĞFLGHILQLRZDQLDpograniczy.

3RPLPR]UyĪQLFRZDQLDWHPDW\F]QHJRRE\GZXF]ĊĞFL]DZDUWRĞüSXEOLNDFMLPRĪ

QDXV\VWHPDW\]RZDüZHGáXJQDVWĊSXMąF\FKSUREOHPyZEDGDZF]\FK

1) URODPHGLyZZ EXGRZDQLXWRĪVDPRĞFLUHJLRQDOQHM,ORQD%LHUQDFND/LJLĊ]D

'DJPDUD*áXV]HN6]DIUDQLHF-DQXV]*RáRWD6áDZRPLU,ZDVLyZ

2) URODPHGLyZZ NXOWXU]HPQLHMV]RĞFLQDURGRZ\FKL etnicznych (Irena Climo

YD6HEDVWLDQ)LNXV:RMFLHFK.DMWRFKL 0DWHXV])ORQW/LGLD3RNU]\FND 3) REUD]pogranicza i SURFHV\WUDQVJUDQLF]QHZ mediachRUD]EDGDQLDFKVSR

áHF]Q\FK1DWDV]D'RLF]PDQ3DZHá.XFD8UV]XOD.XĨQLN$JDWD0DOHFKD

i -XVW\QD.XĞZLN0DJGDOHQD6WHFLąJ0DJGDOHQDĩPLMNRZVND

4) NRPXQLNDF\MQRMĊ]\NRZH DVSHNW\ G\VNXUVyZ PHGLDOQ\FK .DWDU]\QD /H

ZDQGRZVND(ZD3DMHZVND$JQLHV]ND6]ODFKWD

media i SU]HND]\WUDQVJUDQLF]QH3DXOLQD2OHFKRZVNDL $QJHOR6ROODQR 6) WHRULH IXQNFMRQRZDQLD PHGLyZ QD pograniczu HSRN L LGHL %HDWD .ĊG]LD

.OHEHNR/HVáDZ.U]\ĪDN

,ORQD%LHUQDFND/LJLĊ]D8QLZHUV\WHWLP0DULL&XULH6NáRGRZVNLHMZ WHNĞFLH

]DW\WXáRZDQ\PGlobalne konteksty lokalnej sfery publicznejSRGHMPXMHWHPDWUyĪ

Q\FK VSRVREyZ NRQVWUXRZDQLD JOREDOQ\FK L ORNDOQ\FK SU]HVWU]HQL VWDZLDMąF WH]Ċ

o LFKZ]DMHPQ\PRGG]LDá\ZDQLXFRVNXWNXMHSRZVWDZDQLHPQRZ\FKNXOWXURZ\FK

K\EU\GPDQLIHVWXMąF\FKJORNDOQRĞü= NROHL'DJPDUD*áXV]HN6]DIUDQLHF8QLZHU

V\WHWĝOąVNLZ artykule Nadawcy publiczni regionów autonomicznych w Hiszpanii ]DMĊáDVLĊRSLVHPSURFHVyZWZRU]HQLDSXEOLF]Q\FKPHGLyZZ UHJLRQDFKKLVWRU\F]

Q\FK+LV]SDQLLWM.UDMX%DVNyZ.DWDORQLLL *DOLFML5HJLRQ\WHSU]\MĊá\ZVSyOQH

UR]ZLą]DQLDZ ]DU]ąG]DQLXW\PLmediamiNWyUHRGELHJDMąRGUDPWHRUHW\F]Q\FK

Z\]QDF]RQ\FKSU]H]ZVSyáF]HVQHNRQFHSFMHV\VWHPyZPHGLDOQ\FK

6SRáHF]QRNXOWXURZ\PZ\PLDUHPpogranicza]DMĊOLVLĊ-DQXV]*RáRWD8QLZHU

V\WHW:DUPLĔVNR0D]XUVNLL 6áDZRPLU,ZDVLyZ8QLZHUV\WHW6]F]HFLĔVNL-DQXV]

*RáRWDZ WHNĞFLHÄ*RĞü3XV]F]DĔVNL´±W\JRGQLNSRĞZLĊFRQ\VSUDZRPNXUSLRZVNLP

mazurskim i LQQ\PGRW\F]ąF\PSRJUDQLF]DSU]HDQDOL]RZDápograniczeNXUSLRZVNLH

w EXU]OLZ\FKODWDFK±NLHG\QDW\FKWHUHQDFKXND]\ZDáDVLĊÄ*D]HWD.XU

SLyZ*RĞü3XV]F]DĔVNL´:HGáXJDXWRUD]DGDQLHPSLVPDE\áRUR]ZLMDQLHORNDOQHM

Z\WZyUF]RĞFLRUD]ÄZVNU]HV]DQLHWUDG\FMLNXUSLRZVNLFK´SRSU]H]V]HU]HQLHSDWULR

tyzmu i SRVWDZSURSDĔVWZRZ\FK,QQHSRGHMĞFLHDQDOLW\F]QHZ EDGDQLXWRĪVDPRĞFL

Od redaktorek _ 11

ORNDOQHML ORNDOQ\FKPHGLyZ]DSURSRQRZDá6áDZRPLU,ZDVLyZ w WHNĞFLH7RĪVDPRĞü

lokalna a konstruktywizm. =DU\V EDGDĔ PHGLR]QDZF]\FK :HGáXJ MHJR ]DáRĪHĔ

6]F]HFLQPRĪHE\üSU]\F]\QNLHPGRV]HUV]\FKUHIOHNVMLQDWHPDWNRQG\FMLPLDVWD

MDNR VSRáHF]QRĞFL EĊGąFHM F]\PĞ ZLĊFHM QLĪ W\ONR JUXSą OXG]L ]DPLHV]NXMąF\FK

MHGQRPLHMVFH.RQVWUXNW\ZLVW\F]QH]DáRĪHQLHĪHPLHMVFHZ W\PZ\SDGNXPLDVWR WZRU]\VLĊG]LĊNL]MDZLVNRPVSRáHF]Q\PQDGURG]HVDPRUHIHUHQF\MQHMNRPXQLNDFML

GDMHDVXPSWGRGDOV]\FKUR]ZDĪDĔ$XWRUSRVWDZLáWH]ĊĪHG]LĊNLPHGLR]QDZF]HPX

RJOąGRZLWRĪVDPRĞFLORNDOQHM6]F]HFLQDGDáRE\VLĊSU]HGVWDZLüWDNLREUD]PLDVWD

NWyU\E\áE\HIHNW\ZQLHL VDPRĞZLDGRPLHNUHRZDQ\

5ROLPHGLyZZ NXOWXU]HPQLHMV]RĞFLQDURGRZ\FKL HWQLF]Q\FKSRĞZLĊFRQRF]WH

ry teksty. Pierwszym z QLFKMHVWDUW\NXá,UHQ\&OLPRYHM8QLZHUV\WHW-DJLHOORĔVNL ]DW\WXáRZDQ\ 5ROD SROVNRMĊ]\F]Q\FK PHGLyZ Z ]DFKRZ\ZDQLX NXOWXURZHM WRĪVD- PRĞFL3RODNyZQD/LWZLHQDSU]\NáDG]LHG]LHQQLNDÄ.XULHU:LOHĔVNL´Ä&]HUZRQ\

Sztandar”):HGáXJDXWRUNLÄ.XULHU:LOHĔVNL´Z LVWRWQ\VSRVyESU]\F]\QLáVLĊGR

XWU]\PDQLDSROVNRĞFLQD:LOHĔV]F]\ĨQLH,UHQD&OLPRYDQDSRGVWDZLHDQDOL]\WUHĞFL

Z\PLHQLD SU]\NáDG\ UHGDNF\MQ\FK G]LDáDĔ NWyUH PDMą QD FHOX LQWHJUDFMĊ SROVNLHM

PQLHMV]RĞFL QD /LWZLH 5yZQLHĪ SHULRG\NRZL PQLHMV]RĞFL SROVNLHM PLHV]NDMąFHM

w :LOQLHSRĞZLĊFRQ\MHVWDUW\NXá:RMFLHFKD.DMWRFKDL Mateusza Flonta (Uniwer

V\WHW -DJLHOORĔVNL ]DW\WXáRZDQ\ Ä&KDRV´ QD SRJUDQLF]X ± SROVNRMĊ]\F]Q\ DUW]LQ

w Wilnie$XWRU]\WRDOWHUQDW\ZQHSLVPROLWHUDFNLHDQDOL]XMąZ UyĪQ\FKZ\PLDUDFK

SRJUDQLF]QRĞFLJHRJUDILF]Q\P±MDNRSLVPRNLHURZDQHGRSHZQHMPQLHMV]RĞFLRZHM

JUXS\ DOH L UyZQLHĪ Z NRQWHNĞFLH NXOWXURZ\P ± MDNR W\WXá RVDG]RQ\ Z anarchi

VW\F]QHMILOR]RILL1DLQQHpograniczaZSURZDG]DQDV/LGLD3RNU]\FND8QLZHUV\WHW

LP0DULL&XULH6NáRGRZVNLHMZ artykule 0HGLDQDSRJUDQLF]XNXOWXU']LDáDOQRĞü

„Iceland News Polska” w IslandiiRSLVXMąFSRUWDO,FHODQG1HZV3ROVNDNWyU\ZHGáXJ

DXWRUNLMHVWZDĪQ\PZ ,VODQGLLPHGLXPÄSU]HNUDF]DMąF\PJUDQLFH´.ROHMQ\DUW\NXá

MHVW SRZURWHP QD SROVNLH ZHZQĊWU]QH pogranicze 6HEDVWLDQ )LNXV 8QLZHUV\WHW

ĝOąVNL Z DUW\NXOH QRV]ąF\P W\WXá 6SRáHF]QRĞü NWyUD SU]HVWDáD E\ü PQLHMV]RĞFLą SRVWDZLáKLSRWH]ĊĪHQDĝOąVNXXNV]WDáWRZDáDVLĊÄKRPRJHQLF]QDZVSyOQRWDHOHN

WURQLF]QD´NWyUDVWZRU]\áDQRZąU]HF]\ZLVWRĞüNXOWXURZą– G\QDPLF]QąL FLąJOHVLĊ

PRGHUQL]XMąFą-HMWRĪVDPRĞü]UHNRQILJXURZDáDVLĊGRSRWU]HEJOREDOL]XMąFHJRVLĊ

SRVWPRGHUQLVW\F]QHJRĞZLDWDEH]JUDQLFL QDURGRZ\FKNRQRWDFML

7U]HFL EORN WHPDW\F]Q\ WZRU]ą DUW\NXá\ SRĞZLĊFRQH REUD]RZL pogranicza i SURFHVyZ WUDQVJUDQLF]Q\FK Z mediach oraz w EDGDQLDFK VSRáHF]Q\FK -HGQ\P

]H VNXWNyZ SURFHVyZ JOREDOL]DF\MQ\FK MHVW PRELOQRĞü QLHXVWDQQ\ UXFK Ī\FLH

w GURG]HFLąJáHGRĞZLDGF]HQLDQRZ\FKV\WXDFML3URFHV\WH]QDMGXMąVZRMHRGELFLH

w artykule Nataszy Doiczman (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) SWStereotyp ÄHXURVLHURW\´ 0HGLDOQ\ ZL]HUXQHN PáRG]LHĪ\ SRFKRG]ąFHM ] URG]LQ UR]áąF]Q\FK

12 _ Od redaktorek

przestrzennie $XWRUND SRVWDZLáD WH]Ċ R VW\JPDW\]RZDQLX SU]H] media dzieci i PáRG]LHĪ\SRFKRG]ąFHM] URG]LQUR]áąF]Q\FKSU]HVWU]HQQLHRUD]WZRU]HQLXLFKQH

JDW\ZQHJRZL]HUXQNX:HGáXJQLHMZLĊNV]RĞüGRQLHVLHĔPHGLDOQ\FKGRW\F]ąF\FK

eurosieroctwa i URG]LQWUDQVQDURGRZ\FKQLHXZ]JOĊGQLDEH]SRĞUHGQLFKGRĞZLDGF]HĔ

EDGDQ\FK OHF] MHVW MHG\QLH SUH]HQWDFMą RSLQLL L SRVWDZ\ QD WHPDW WHJR SUREOHPX

Z NROHLSRáXGQLRZRZVFKRGQLHPXpograniczuSRĞZLĊFRQ\MHVWDUW\NXá3DZáD.XF\

(Uniwersytet Rzeszowski) SW Pogranicze i jego wymiary w wybranych mediach województwa podkarpackiego $XWRU RSLVDá ]DUyZQR SU]\NáDG\ WUDQVJUDQLF]Q\FK

SURMHNWyZ PHGLDOQ\FK REHMPXMąF\FK REV]DU ZRMHZyG]WZD SRGNDUSDFNLHJR MDN

i ZVND]DáQDRND]MRQDOQąREHFQRĞüWHPDW\NLpogranicza w mediachUHJLRQDOQ\FK

i lokalnych. Pograniczem w IRWRJUDILL ]DMĊáD VLĊ 8UV]XOD .XĨQLN 8QLZHUV\WHW

Warszawski) w WHNĞFLH„Pogranicza” w fotografii dziennikarskiej i dokumentalnej

±DQDOL]DZ\EUDQ\FKSU]\NáDGyZ:VSyOQ\PPLDQRZQLNLHPDQDOL]RZDQ\FKSU]\

NáDGyZMHVWSRJUDQLF]QRĞüPDWHULDOQDL V\PEROLF]QDZ ZL]XDOQ\FKUHSUH]HQWDFMDFK

QDOHĪąF\FKGRJDWXQNyZIRWRJUDILLGRNXPHQWDOQHML G]LHQQLNDUVNLHM$XWRUND]ZUy

FLáDXZDJĊQDUyĪQRURGQRĞüDQDOL]\pograniczyZáąF]DMąFUHSUH]HQWDFMHQLHW\ONR

GRW\F]ąFHPDWHULDOQ\FKJUDQLFQDURGRZ\FKDOHWDNĪHpograniczaRSDUWHQDVW\NX

RGPLHQQRĞFLFRVNXWNXMHQLHVLHQLHPGXĪHJRáDGXQNXQDSLĊFLDL HPRFML

2GQLHVLHQLDQLHPLHFNLH]QDMG]LHP\UyZQLHĪZ DUW\NXOH]DW\WXáRZDQ\PKrajo- EUD]NXOWXURZRMĊ]\NRZ\]DFKRGQLHJRSRJUDQLF]DZ UHSRUWDĪXÄJRQ]R´=LHPRZLWD

Szczerka DXWRUVWZD 0DJGDOHQ\ 6WHFLąJ 8QLZHUV\WHW =LHORQRJyUVNL 3U]\WDF]DMąF

V]HUHJF\WDWyZDXWRUNDSU]HGVWDZLáDSURMHNFMĊ]DFKRGQLHJRpogranicza Ziemowita 6]F]HUNDNWyUąQDOHĪ\X]QDü]DÄZL]MĊF]DUQą´±pograniczeMDZLVLĊZ QLHMMDNR

REUD]SU]HVWU]HQQHMSRVWDSRNDOLSV\Ī\FLDVSRáHF]QHJRQD]QDF]RQHJREH]P\ĞOQ\P

zniszczeniem i RNUXFLHĔVWZHPSDWRORJLLSROVNLHMSURZL]RUNLL W\PF]DVRZRĞFL

:VSyáF]HVQH SyáQRFQRZVFKRGQLH pogranicze UR]XPLDQH MDNR ]ELyU OXGQRĞFL

o ]UyĪQLFRZDQHMWRĪVDPRĞFLpograniczeNXOWXURZHRUD]MDNRW\SRZ\UHJLRQSU]\

JUDQLF]Q\VąVLDGXMąF\] 2EZRGHP.DOLQLQJUDG]NLP)HGHUDFML5RV\MVNLHM±RSLVDáD

0DJGDOHQDĩPLMNRZVND8QLZHUV\WHW:DUPLĔVNR0D]XUVNLZ WHNĞFLHProblema- W\ND SRJUDQLF]D QD áDPDFK Ä*D]HW\ 2OV]W\ĔVNLHM´ Z latach 1989±2004 :HGáXJ

DXWRUNL EDGDĔ Z RPDZLDQ\P RNUHVLH UHJLRQDOQ\ G]LHQQLN E\á ZDĪQ\P ĨUyGáHP

wiedzy w ]DNUHVLHSUREOHPDW\NLpograniczaSRPLPRĪHQLHMDNRÄ]HSFKQLĊWRMąQD

WRUERF]Q\´%\áDRQDLVWRWQDGODPQLHMV]RĞFLOLWHZVNLHML XNUDLĔVNLHMPLHV]NDMąFHMQD

Warmii i 0D]XUDFK]ZáDV]F]DZ REOLF]XIDNWXĪHDQDOL]RZDQHSXEOLNDFMH]ELHJDá\

VLĊZ czasie z RGUDG]DQLHPVLĊL EXGRZDQLHPQDQRZRVZRMHMQLH]DOHĪQRĞFLQLHSRG

OHJá\FKSDĔVWZ/LWZ\L Ukrainy oraz z REFKRGDPLURF]QLFRZ\PLGRW\F]ąF\PLZ\

GDU]HĔSRGF]DVDNFMLÄ:LVáD´-HGQRF]HĞQLHDXWRUNDZVND]DáDQDREHFQRĞüWHPDW\NL

]ZLą]DQHM]HZVSyáSUDFąWUDQVJUDQLF]QąNWyUDVLĊUR]ZLQĊáDSRZHMĞFLX3ROVNLGR

Od redaktorek _ 13

8QLL(XURSHMVNLHMRUD]QDEUDNLQIRUPDFMLQDáDPDFKDQDOL]RZDQHJRG]LHQQLNDR po- graniczu PD]XUVNRNXUSLRZVNLP 3U]HJOąG RUD] Z\QLNL EDGDĔ SV\FKRORJLF]Q\FK

GRW\F]ąF\FKPLHV]NDĔFyZ6]F]HFLQDZ DVSHNFLHVSRáHF]QRNXOWXURZHJRpogranicza ]RVWDá\SU]HGVWDZLRQHSU]H]$JDWĊ0DOHFKĊL -XVW\QĊ.XĞZLN (Uniwersytet Szcze

FLĔVNLZ WHNĞFLH0LHV]NDĔF\6]F]HFLQDZ DQDOL]DFKSV\FKRORJLF]Q\FKGRW\F]ąF\FK

DVSHNWyZ]ZLą]DQ\FK] mediami.

.RPXQLNDF\MQRMĊ]\NRZHDVSHNW\G\VNXUVyZPHGLDOQ\FKSRMDZLąVLĊZ trzech SUDFDFK .DWDU]\QD /HZDQGRZVND 8QLZHUV\WHW :DUV]DZVNL Z artykule Media EH] RGELRUF\" -Ċ]\N NDV]XEVNL ZREHF Z\]ZDĔ SROLW\NL MĊ]\NRZHM 1D SU]\NáDG]LH

gminy Parchowo (powiat bytowski)SU]\MU]DáDVLĊVSRáHF]QRĞFLNDV]XEVNLHM3U]\SR

PQLDáDĪH]JRGQLH] ]DSLVDPLSUDZQ\PL.DV]XELVąÄVSRáHF]QRĞFLąSRVáXJXMąFąVLĊ

MĊ]\NLHPUHJLRQDOQ\P´±FRVWDQRZLĪHMĊ]\NQDGDMHMHMF]áRQNRPSRGPLRWRZRĞü

LQVW\WXFMRQDOQRSUDZQą 3ROVNRF]HVNLH pogranicze XND]DQH MHVW Z artykule Ewy 3DMHZVNLHM 8QLZHUV\WHW 6]F]HFLĔVNL ]DW\WXáRZDQ\P Charakterystyka komunika- F\MQDSROVNRMĊ]\F]QHJRVHUZLVXLQIRUPDF\MQHJRÄ:\GDU]HQLD´Z ýHVNpP Rozhlase Ostrava – Polacy po obu stronach Olzy$XWRUNDSRGNUHĞODIDNWĪHF]HVNDUR]JáRĞQLD

SXEOLF]QHJR UDGLD NUHXMH RNUHĞORQ\ REUD] =DRO]LD NWyUHJR PLHV]NDĔF\ Vą EDUG]R

DNW\ZQLNXOWXUDOQLHVWDUDMąVLĊXWU]\P\ZDüáąF]QRĞü] 3ROVNąGXĪ\QDFLVNNáDGą

QDQDXF]DQLHMĊ]\NDSROVNLHJRWZRU]ąJUXSĊVSRáHF]QąR VLOQ\FKZHZQĊWU]Q\FKZLĊ

]LDFKV]DQXMąFąWUDG\FMĊL SDPLĊWDMąFąR QLHM7HQEORNWHPDW\F]Q\]DP\NDDUW\NXá

$JQLHV]NL6]ODFKW\8QLZHUV\WHW6]F]HFLĔVNLSWLeksykalno-pragmatyczna specy- ILNDDXG\FMLUDGLRZ\FKQDSU]\NáDG]LHZ\EUDQ\FKDXG\FMLSRĞZLĊFRQ\FKSRJUDQLF]X

polsko-niemieckiemu w Radiu Szczecin), w NWyU\PDXWRUNDZ\ND]DáDZ\VWĊSRZDQLH

w DXG\FML UDGLRZHM Ä6]F]HFLQ Z (XURSLH (XURSD Z 6]F]HFLQLH´ ĞURGNyZ MĊ]\NR

Z\FK VáXĪąF\FK RNUHĞORQHM NUHDFML SU]HVWU]HQL SROVNRQLHPLHFNLHJR pogranicza, OXGQRĞFLPLHV]NDMąFHMZ W\PUHJLRQLHRUD]G]LDáDQLRPSU]H]QLąSRGHMPRZDQ\FK

MDNL Z]DMHPQ\PUHODFMRP

O mediach i SU]HND]DFKWUDQVJUDQLF]Q\FKSLVDOL3DXOLQD2OHFKRZVNDL $QJHOR

6ROODQR8QLZHUV\WHW6]F]HFLĔVNL3UyEĊ]GHILQLRZDQLDPHGLyZL SU]HND]yZWUDQV

JUDQLF]Q\FKSRGMĊáDP. 2OHFKRZVNDZ\RGUĊEQLDMąFLFKFHFK\G\VW\QNW\ZQHRGQR

V]ąFHVLĊGRRUJDQL]DFML]HVSRáyZUHGDNF\MQ\FK]DVLĊJXWHU\WRULDOQHJRIRUP\WUHĞFL

SU]HND]X$XWRUND]DSUH]HQWRZDáDZ\QLNLDQDOL]\]DZDUWRĞFLDXG\FMLWHOHZL]\MQHM

Ä+UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH´ UHDOL]RZDQHM ZVSyOQLH Z latach

±SU]H]793:URFáDZRUD]7HOHZL]MĊ&]HVNą6WXGLRZ 2VWUDZLH$QJH

lo Sollano w artykule $GDSWDFMDIRUPDWyZWHOHZL]\MQ\FKMDNRSU]HMDZ]DPNQLĊFLD

w JUDQLFDFKNXOWXU\QDURGRZHMOXERWZDUFLDQDĞZLDWSU]HGVWDZLáNRQFHSFMHWHRUH

tyczne i RSLVKLVWRU\F]Q\Z\EUDQ\FKDGDSWDFMLILOPRZ\FKRUD]RPyZLáF]\QQLNLLFK

SRSXODUQRĞFL

14 _ Od redaktorek

)XQNFMRQRZDQLX PHGLyZ QD SU]HVWU]HQL F]DVRZHM SRĞZLĊFLáD XZDJĊ %HD

WD .ĊG]LD.OHEHNR 8QLZHUV\WHW 6]F]HFLĔVNL Z artykule O LQWHUNXOWXURZRĞFL

w perspektywie mediologii Régisa Debraya$XWRUNDSRGNUHĞOLáDIDNWĪHSU]HPLDQ\

U]HF]\ZLVWRĞFL SROLW\F]QHM VSRáHF]QHM L HNRQRPLF]QHM GUXJLHM SRáRZ\ ;; ZLHNX

SR]RVWDMąZ ĞFLVá\FKUHODFMDFK] HNRQRPLąL wolnym rynkiem oraz z nowoczesnymi WHFKQRORJLDPLL masowymi mediami. Z NROHLWHNVW/HVáDZD.U]\ĪDND3ROVNLH7RZD

U]\VWZR3UDZD:\]QDQLRZHJR]DW\WXáRZDQ\Duchowni w mediach nurtu prawico- wego i liberalnegoSU]\EOLĪDNV]WDáWRZDQLHVLĊZVSyáF]HVQHJRVWRVXQNX.RĞFLRáDGR

PHGLyZRUD]NDQRQLF]QHQRUP\SUDZQHUHJXOXMąFHZ\VWąSLHQLDGXFKRZQ\FKZ mass mediach.

***

5HSUH]HQWRZDQHWHNVW\UyĪQLąVLĊPLĊG]\VREąSRGHMĞFLHPGRSUREOHPDW\NLpograni- cza i mediówZV]\VWNLHMHGQDNVNáDGDMąVLĊQDRSLVZ\FLQND]DJDGQLHĔ]ZLą]DQ\FK

z GLDORJLHP PLĊG]\NXOWXURZ\P Z ĞURGNDFK PDVRZHJR SU]HND]X 3UREOHPDW\ND

SRGMĊWDSU]H]DXWRUyZDUW\NXáyZZSLVXMHVLĊZHZVSyáF]HVQ\G\VNXUVQDWHPDWUROL

PHGLyZ Z NV]WDáWRZDQLX WRĪVDPRĞFL LFK ]UyĪQLFRZDQ\FK NXOWXURZR RGELRUFyZ

0DP\ QDG]LHMĊ ĪH SXEOLNDFMD EĊG]LH NROHMQ\P JáRVHP Z GHEDFLH QDG NU\]\VHP

NXOWXU\PHGLyZQDURGRZ\FKZ GRELHUyĪQRURGQRĞFLNXOWXURZHMMDNL ]ZUyFLXZDJĊ

QDUROĊL ]QDF]HQLHPHGLyZUHJLRQDOQ\FKL lokalnych w ZLHORNXOWXURZ\FKVSRáHF]HĔ

VWZDFKHXURSHMVNLFK0HGLyZNWyUH]DSRELHJDMąJOREDOL]DFMLNXOWXURZHJRSU]HND]X

SURJUDPXMąFL NV]WDáWXMąFG\VNXUVPLĊG]\NXOWXURZ\QLHU]DGNRQDSR]LRPLHFRG]LHQ

Q\FKNRQWDNWyZF]áRQNyZUyĪQ\FKpograniczy.

Paulina Olechowska Ewa Pajewska

P a u l i n a O l e c h o w s k a

Uniwersy tet Szczeciński Wydział Filologiczny

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej

„Hranice doko ßrán – Rozmówki polsko-czeskie”

Słowa kluczowe : media i G]LHQQLNDUVWZRWUDQVJUDQLF]QHÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´

793:URFáDZ792VWUDZDSRJUDQLF]HSROVNRF]HVNLH

Key words : WUDQVQDWLRQDOPHGLDDQGMRXUQDOLVP³+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´

793:URFáDZ792VWUDYD3ROLVK&]HFKIURQWLHUV

1LHZDĪQHMDNP\ZLG]LP\VLHELH

:DĪQHMDNLQQLZLG]ąQDV¹.

3ROVNDPDVLHGHPSRJUDQLF]\D G]LHOąFDMąL 5HSXEOLNĊ&]HVNąSRQDGNLORPH

WURZDJUDQLFDMHVWMHMQDMGáXĪV]ąJUDQLFąL GUXJąSRQLHPLHFNLHMJUDQLFąZ Czechach.

3RJUDQLF]HSROVNRF]HVNLHVWDQRZLąRGG]LHOQHL SRáąF]RQHMHGQRF]HĞQLHNUDMHR SR

GREQHMVSRáHF]QRSROLW\F]QHMVWUXNWXU]HRUD]SRGREQ\PSRWHQFMDOHHNRQRPLF]Q\P². Z &]HFKDPL JUDQLF]ą WU]\ SROVNLH ZRMHZyG]WZD GROQRĞOąVNLH RSROVNLH L ĞOąVNLH

1 3DZHá*RáĊEVNLSURZDG]ąF\DXG\FMĊÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´RGFµ3ROL

W\ND¶] OLVWRSDGD

2 -5yJProcesy integracyjne na pograniczu polsko-czeskimÄ2UJDQL]DFMDL =DU]ąG]DQLH=HV]\W\

1DXNRZH3ROLWHFKQLNLĝOąVNLHM´z. s. 

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 247

a z 3ROVNąSLĊüF]HVNLFKNUDMyZOLEHUHFNLKUDGHFNLSDUGXELFNLRáRPXQLHFNLRUD]

PRUDZVNRĞOąVNL3U]\JOąGDMąFVLĊZVSyáSUDF\SROVNRF]HVNLHMQDWHUHQLHSU]\JUD

QLF]Q\PPRĪQDZ\VQXüZQLRVHNĪHSRWHQFMDáSá\QąF\]HZ]DMHPQHJRVąVLHG]WZD

PDV]DQVĊ]RVWDüZ\NRU]\VW\ZDQ\MHV]F]HHIHNW\ZQLHM³. Naturalne uwarunkowania VWZDU]DMąVROLGQHSRGáRĪHL VSU]\MDMąQDZLą]\ZDQLXRUD]LQWHQV\ILNDFMLZVSyáSUDF\

PLĊG]\ SDĔVWZDPL QD ZLHOX SáDV]F]\]QDFK ± Z W\P UyZQLH NRRSHUDFML SROVNLFK

i F]HVNLFKĞURGNyZPDVRZHJRSU]HND]XNWyUHRGJU\ZDMąZDĪQąUROĊZ NV]WDáWRZD

QLXZL]HUXQNXNUDMXVąVLDGD

6]F]HJyOQąUROĊZ SURFHVLHNRPXQLNRZDQLDPLĊG]\QDURGRZHJRL PLĊG]\NXOWX

URZHJRRGJU\ZDMąWUDQVJUDQLF]QHSU]HND]\EĊGąFHHIHNWHPZVSyáSUDF\PHGLyZSR

FKRG]ąF\FK] GZyFKVąVLDGXMąF\FK]HVREąPHGLyZ-HGQ\P] SU]\NáDGyZWHJRW\SX

PHGLyZ MHVW DXG\FMD WHOHZL]\MQD Ä+UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH´

UHDOL]RZDQDZVSyOQLHZ ODWDFK±SU]H]793:URFáDZRUD]7HOHZL]MĊ&]H

VNą6WXGLRZ 2VWUDZLH&HOHP]DSUH]HQWRZDQ\FKEDGDĔMHVWSUyEDRNUHĞOHQLDFHFK

FKDUDNWHU\VW\F]Q\FKWUDQVJUDQLF]Q\FKSU]HND]yZXZ]JOĊGQLDMąFXG]LDáELQDFMRQDO

Q\FK Z\GDZFyZ Z WZRU]RQHM DXG\FML IUHNZHQFMĊ Z\VWĊSRZDQLD UHSUH]HQWRZDQHM

SU]HVWU]HQLL WHPDW\NLRUD]RNUHĞOHQLD]QDF]HQLDQRUPDW\ZQHJR

1. Media transgraniczne – definicja, rodzaje i formy współpracy

'\VNXWXMąF QDG UROą L ]QDF]HQLHP ĞURGNyZ PDVRZHJR SU]HND]X Z HXURSHMVNLHM

VIHU]HSXEOLF]QHM0LFKDHO%UJJHPDQQL +DJHQ6FKXO])RUEHUJZ\RGUĊEQLOLUyĪQH

URG]DMHSRQDGQDURGRZ\FKĞURGNyZPDVRZHJRSU]HND]XJOREDOQH±NLHURZDQH

GRV]HURNLHMPLĊG]\QDURGRZHMSXEOLF]QRĞFLQSPLHVLĊF]QLNÄ/H0RQGH'LSORPD

WLTXH´NUDMRZH±LFKFHOHPMHVWGRWDUFLH] LQIRUPDFMąR NUDMXGRURGDNyZ]D

PLHV]NXMąF\FKSR]DMHJRJUDQLFDPLQS793RORQLDPLĊG]\QDURGRZH±EĊGąFH

HIHNWHPZVSyáSUDF\PHGLyZ] GZyFKOXEZLĊFHMNUDMyZIUDQFXVNRQLHPLHFNLNDQDá

WHOHZL]\MQ\$UWHSRQDGUHJLRQDOQH±PHGLDPLĊG]\QDURGRZHHPLWXMąFHSU]HND]\

w RNUHĞORQ\P UHJLRQLH ĞZLDWD QS SRáXGQLRZRDPHU\NDĔVND WHOHZL]MD 7HOH685⁴. 3U]\MĊWDW\SRORJL]DFMDZ\GDMHVLĊE\üSU]HMU]\VWDL NODURZQDMHGQDNJG\QDáRĪ\P\

QDQLąNROHMQąVLDWNĊUyĪQLFXMąFąPHGLDXZ]JOĊGQLDMąFąWDNLHFHFK\G\VW\QNW\ZQH

3 .Szewczyk, 6NXWHF]QRĞü)RUXP3ROVNR&]HVNLHJRLRUJDQL]RZDQHJRNRQNXUVXSURMHNWyZZ]EOL- ĪHQLXVSRáHF]HĔVWZSURPRZDQLXSRJáĊELRQHMZVSyáSUDF\LGREUHJRVąVLHG]WZD]SHUVSHNW\Z\GR- ĞZLDGF]HĔSUDF\RUJDQL]DFMLSR]DU]ąGRZ\FKZWHUHQLH:RMVáDZLFH±/XEOLQ±:DUV]DZDs. 9.

4 M. %UJJHPDQQ + 6FKXO])RUEHUJ Towards a Pan-European Public Sphere? A Typology of Transnational Media in Europe>Z@Transnationalization of Public Spheres, +Wessler, B. Peters, M. %UJJHPDQQ..OHLQHQY.|QLJVO|ZS. 6LIIWUHG/RQGRQs. ±

248 _ Paulina Olechowska

PHGLyZMDNQSJUXSDGRFHORZD]DVLĊJRGELRUXVSRVyESURGXNFML]DNUHV

WUHĞFLWHPDW\ND]DNUHVIRUP\ZLHORMĊ]\F]QRĞü±RNDĪHVLĊĪH]DSURSRQRZDQ\

SU]H]%UJJHPDQQDL 6FKXO]D)RUEHUJDPRGHOQLHMHVWNRPSOHWQ\L VNáDQLDGRVWDZLD

QLDNROHMQ\FKS\WDĔ'ODSU]\NáDGXF]\IDNWGRVWĊSQRĞFLZ SR]DHXURSHMVNLFKNUDMDFK

WDNLFKG]LHQQLNyZMDNQSEU\W\MVNLÄ7KH*XDUGLDQ´^F]\QLHPLHFNLÄ%LOG=HLWXQJ´⁶ ĞZLDGF]\R LFKXPLĊG]\QDURGRZLHQLX"JUXSDGRFHORZDL ]DVLĊJRGELRUXWHOHZL]MD

LQIRUPDF\MQD&11,QWHUQDWLRQDOWZRU]\SU]HND]\QDSRGVWDZLHZáDVQ\FK]DVREyZ

NDGURZ\FKQDZLą]XMąFMHG\QLHVSRUDG\F]QLHZVSyáSUDFĊ] nadawcami z innych kra

MyZ±F]\Z WDNLPUD]LHSU]HVWDMHE\üPHGLXPSRQDGQDURGRZ\P"VSRVyESURGXN

FMLQLHOLF]QHSROVNLHG]LHQQLNLUHJLRQDOQHUHJLRQyZSU]\JUDQLF]Q\FKQSÄ.XULHU

6]F]HFLĔVNL´⁷ F]\ Ä*D]HWD /XEXVND´⁸) w ]UyĪQLFRZDQ\P VWRSQLX RSLVXMą SURFHV\

i ]MDZLVNDVZRLFKSRJUDQLF]\±F]\WRĞZLDGF]\R LFKWUDQVJUDQLF]QRĞFLF]\MHG\QLH

SU]\JUDQLF]QRĞFL"]DNUHVWUHĞFLUyZQLHĪG\VNXV\MQHMHVW±QDLOHELF]\PXOWLMĊ

]\F]QRĞüPHGLyZRNUHĞODLFKVWRSLHĔXPLĊG]\QDURGRZLHQLD]DNUHVIRUP\

7RMHG\QLHQLHNWyUH] PRĪOLZ\FKS\WDĔNWyUHZ\GDMąVLĊ]DVDGQHZ SU]\SDGNX

SUyE\ GHILQLRZDQLD L W\SRORJL]DFML PHGLyZ SRQDGJUDQLF]Q\FK :\FKRG]Ċ ] za

áRĪHQLD ĪH MDNNROZLHN SU]\MĊWH W\SRORJL]DFMHPRGHOH PHGLyZ SRQDGQDURGRZ\FK

VND]DQHVąQDSHZQHJRURG]DMXLGHDOL]PGODWHJR]DVDGQHZ\GDMHVLĊE\üZSURZD

G]HQLH SRMĊFLD VNDOL XPLĊG]\QDURGRZLHQLD PHGLyZ Z NWyUHM JáyZQ\P NU\WHULXP

NZDOLILNDFMLE\áE\VWRSLHĔQDVLOHQLDLQWHQV\ZQRĞFLZ\VWĊSRZDQLDZV]\VWNLFKSLĊFLX

Z\PLHQLRQ\FKZ\ĪHMFHFKMHGQRF]HĞQLH']LĊNLWDNSU]\MĊWHPX]DáRĪHQLXSRGMĊáDP

SUyEĊDXWRUVNLHJR]GHILQLRZDQLDPHGLyZWUDQVJUDQLF]Q\FKNWyUH±RGZRáXMąFVLĊGR

W\SRORJL]DFML%UJJHPDQQDL 6FKXO]D)RUEHUJD±QDOHĪ\X]QDü]DRGPLDQĊPHGLyZ

SRQDGQDURGRZ\FK=DPHGLDWUDQVJUDQLF]QHX]QDMĊWHĞURGNLPDVRZHJRSU]HND]X

NWyUHVSHáQLDMąMHGQRF]HĞQLHQDVWĊSXMąFHNU\WHULDRGQRV]ąFHVLĊGR

RUJDQL]DFML ]HVSRáyZ UHGDNF\MQ\FK ± Z\WZRU\ SUDF\ UHGDNFML Vą HIHNWHP

ZVSyáSUDF\IRUPDOQHMOXEQLHIRUPDOQHMG]LHQQLNDU]\] REXOXEZLĊFHMNUD

MyZ

 3UHVWLĪRZ\ G]LHQQLN ] REV]HUQ\P G]LDáHP PLĊG]\QDURGRZ\P XND]XMąF\ VLĊ Z FDáHM (XURSLH

w ]DP\ĞOHMHGQDNZ\GDZDQ\GODEU\W\MVNLHMSXEOLF]QRĞFL

6 'RVWĊSQ\GODRE\ZDWHOL1LHPLHFZ NUDMDFKLFKZ\SRF]\QNXQSw (JLSFLH7XUFMLZH:áRV]HFK

7 Por. P. Olechowska, Media w ZLHORĞFLSU]HVWU]HQLSROVNRQLHPLHFNLHJRSRJUDQLF]D5R]ZDĪDQLDQD

WHPDWSRMĊüÄJUDQLFD´L ÄLQQRĞü´Z ĞZLHWOHWHRULLÄWU]HFLHMNXOWXU\´)UHGD&DVPLUD>Z@W Polsce i poza jej granicami. Media w XX i XXI wieku, A. Frankowiak, M. 5yáNRZVND-6]\GáRZVNDUHG

Olsztyn 2014, s. ±

8 Por. P. Olechowska, 0HGLD MDNR QDU]ĊG]LH Z GLDORJX PLĊG]\NXOWXURZ\P QD SU]\NáDG]LH SROVNR-

QLHPLHFNLHJRSRJUDQLF]D:VSyáSUDFDUHGDNF\MQDÄ*D]HW\/XEXVNLHM´L „Lausitzer Rundschau”,

>Z@Media w HGXNDFML2EV]DU\ORNDOQRĞFL±UyĪQRURGQRĞüZVSyáF]HVQRĞFL, A. 5RJXVNDUHG6LHGO

ce 2013, s. ±

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 249

]DVLĊJXWHU\WRULDOQHJRJUXS\GRFHORZHM±XND]XMąVLĊQDREV]DU]HSRJUDQLF]D

UR]XPLDQHJRMDNRREV]DUSRáRĪRQ\Z VąVLHG]WZLHZ SREOLĪXJUDQLF\SRREX

MHMVWURQDFK⁹W\PVDP\PVąVNLHURZDQHGRELQDFMRQDUQHMSXEOLF]QRĞFL

IRUP\±VąGZXMĊ]\F]QH

WUHĞFLSU]HND]X±VąXNLHUXQNRZDQHQDSUREOHPDW\NĊGRW\F]ąFąIXQNFMRQR

ZDQLD SRJUDQLF]D ]ORNDOL]RZDQHJR SU]\ JUDQLF\ SDĔVWZD ]DPLHV]NDQHJR

SU]H]VSRáHF]QRĞFLUyĪQ\FKNXOWXU¹⁰.

7U]\RVWDWQLHFHFK\WUDQVJUDQLF]Q\FKPHGLyZZ\GDMąVLĊE\üRF]\ZLVWH±VąRQH

ZLGRF]QHZUĊF]ÄQDPDFDOQH´SU]H]RGELRUFyZWHJRW\SXSU]HND]yZ'DOV]\FKUR]

ZDĪDĔZ\PDJDSUyEDRSLVXNU\WHULXPRUJDQL]DFML]HVSRáyZUHGDNF\MQ\FKNWyUHQLH

Vą]QDQHRGELRUFRPF]\QDZHWPHGLR]QDZFRPVND]XMąFW\FKRVWDWQLFKQDNRQLHF]

QRĞüGRNRQDQLDV]HURNLHMDQDOL]\SRUyZQDZF]HMSROLW\F]Q\FKHNRQRPLF]Q\FKF]\

NXOWXURZ\FK SHUVSHNW\Z ZVSyáSUDF\ QDGDZFyZZ\GDZFyZ ] GZyFK RGUĊEQ\FK

QLHU]DGNRDV\PHWU\F]Q\FKNUDMRZ\FKV\VWHPyZPHGLDOQ\FK

1DSRGVWDZLHOLWHUDWXU\SU]HGPLRWXMHG\Qą]QDQąPLW\SRORJL]DFMDIRUPZVSyá

SUDF\Z\GDZFyZQDGDZFyZ] UyĪQ\FKNUDMyZMHVWRSUDFRZDQLH%HUQGD%O|EDXPD

RSDUWH QD Z\ZLDGDFK F]WHUHFK ZVSyáSUDFXMąF\FK ]H VREą Z\GDZFyZ QLHPLHFNR

KROHQGHUVNLHJRL QLHPLHFNREHOJLMVNLHJRSRJUDQLF]D1DSRGVWDZLHWHJRZąVNLHJR

Z\FLQND PHGLyZ WUDQVJUDQLF]Q\FK MHGQHJR ] HXURSHMVNLFK SRJUDQLF]\ QLHPLHFNL

PHGLR]QDZFDZ\RGUĊEQLáZVSyáSUDFĊPHU\WRU\F]QąVWUXNWXUDOQąNDGUR

ZąILQDQVRZąZ zakresie public relations i reklamy¹¹=DSURSRQRZDQ\PRGHO

FKDUDNWHU\]XMHUyZQLHĪZ\VRNLVWRSLHĔWHRUHW\]DFMLJG\ĪQDSRGVWDZLHGRW\FKF]DV

SURZDG]RQ\FKSU]H]HPQLHEDGDĔSRĞZLĊFRQ\FKSROVNRQLHPLHFNLHPXSRJUDQLF]X

PRJĊVWZLHUG]LüĪHQLHZV]\VWNLH] Z\RGUĊEQLRQ\FKIRUPPDMąVZRMHRGELFLHZ ak

WXDOQHMU]HF]\ZLVWRĞFL

3RQDGWR]DSURSRQRZDQąW\SRORJL]DFMĊPRĪQDE\áRE\SRSU]HG]LüMHV]F]HRJyO

QLHMV]\P SRG]LDáHP NWyU\ NODV\ILNRZDáE\ ZVSyáSUDFĊ SRG Z]JOĊGHP VWRSQLD MHM

VIRUPDOL]RZDQLD±ZVND]XMąFQDIRUPDOQHL QLHIRUPDOQHRUJDQL]DFMH]HVSRáyZUH

GDNF\MQ\FK: SU]\SDGNXIRUPVIRUPDOL]RZDQ\FK]D]Z\F]DMREHMPXMHRQDREV]DU\

9 3RJUDQLF]HMHVWSU]HGPLRWHPEDGDĔZLHOXG\VF\SOLQQDXNRZ\FKPDMąZLĊFRQHLQWHUG\VF\SOLQDUQ\

FKDUDNWHU3RGNUHĞODVLĊĪHMHVWSRMĊFLHPQLHSUHF\]\MQ\PXZLNáDQ\PZ ZLHORĞüNRQWHNVWyZ:LĊ

FHMM. 7XMGRZVNL6SRáHF]QDJUDQLFD3RVWDZ\PáRG]LHĪ\]DFKRGQLHJRSRJUDQLF]D3ROVNL3R]QDĔ

2014, s. ±

10 P. Olechowska, 7UDQVJUDQLF]QHSURMHNW\PHGLDOQHQDSU]\NáDG]LHSROVNRQLHPLHFNLHJRSRJUDQLF]D±

VWXGLXPUR]ZRMXRGURNXSRZVSyáF]HVQRĞüÄ5RF]QLN%LEOLRORJLF]QR3UDVR]QDZF]\´t. 6, s. 262.

11 B. %O|EDXPEuropäische Grenzen und journalistische Grenzen. Medienkooperationen in europä- ischen Grenzregionen und das Problem europäischer Öffentlichkeit>Z@Steuerungs- und Regelungs- probleme in der Informationsgesellschaft, .,PKRI2-DUUHQ5%OXPUHG2SODGHQ±:LHVEDGHQ

1999, s. 42.

250 _ Paulina Olechowska

VWUXNWXUDOQ\±NWyUHJRNRQVHNZHQFMąMHVWSRGSLVDQLHGZXVWURQQHJRSRUR]XPLHQLD

SRPLĊG]\ Z\GDZFDPLQDGDZFDPL MDN L SRZRáDQLH RUJDQX RGSRZLHG]LDOQHJR ]D

NRRUG\QDFMĊSUDF\PLĊG]\QDURGRZHJR]HVSRáXILQDQVRZ\±EĊGąF\HIHNWHPSR]\

skania z ]HZQąWU]ĞURGNyZILQDQVRZ\FKQDUHDOL]DFMĊ]DGDĔWUDQVJUDQLF]Q\FK3R]R

VWDáH] IRUPZVSyáSUDF\±PHU\WRU\F]QDNDGURZDRUD]Z zakresie public relations i UHNODP\ PRJą DOH QLH PXV]ą E\ü MHGQ\P ] HOHPHQWyZ VIRUPDOL]RZDQ\FK IRUP

ZVSyáSUDF\'ODSU]\NáDGXZVSyáSUDFDPHU\WRU\F]QDPRĪH]DZLHUDüSRUR]XPLHQLD

w zakresie korzystania z PDWHULDáyZ SDUWQHUD FR QLHNRQLHF]QLH PRĪH VNXWNRZDü

SDUDOHOQRĞFLąSXEOLNDFMLWUHĞFLZ PHGLDFKRE\GZXNUDMyZZVSyáSUDFDNDGURZDQLH

]DZV]H ]DNáDGD NRQLHF]QRĞü IRUPDOL]RZDQLD NRRSHUDFML G]LHQQLNDU]\ Z SRVWDFL

FKRüE\ RGE\ZDQLD SUDNW\N Z SDUWQHUVNLHM UHGDNFML MDN SRGNUHĞOD %HDWD 2FLHS

ND RSLVXMąFD SROVNRQLHPLHFNLH SRJUDQLF]H Ä« SRGHMPRZDQH SU]HGVLĊZ]LĊFLD

i SU]\NáDG\ZVSyáSUDF\SUDV\L UR]JáRĞQLUDGLRZ\FKVąZ\QLNLHPLQG\ZLGXDOQ\FK

DNW\ZQRĞFL]DLQWHUHVRZDĔSRMHG\QF]\FKRVyE´¹²ZVSyáSUDFDZ zakresie public re- lations i UHNODP\Z\VWĊSXMąFDJáyZQLHZ SU]\SDGNXPHGLyZQDOHĪąF\FKGRGZyFK

Z]JOĊGQLH]EOLĪRQ\FK±ELRUąFSRGXZDJĊJáyZQLHF]\QQLNLHNRQRPLF]QLH±V\VWH

PyZPHGLDOQ\FKQLHPXVLXZ]JOĊGQLDüZVSyOQHMSURGXNFMLSU]HND]yZ5HDVXPXMąF

WHQZąWHNUR]ZDĪDĔQDOHĪ\SRGNUHĞOLüĪHZ\GDZF\QDGDZF\SUHIHUXMąVWUXNWXUDOQH

IRUP\ZVSyáSUDF\SU]\F]\PGRPLQXMHUDF]HMIRUPDLPSURZL]RZDQDUHDOL]RZDQD

w PLDUĊDNWXDOQ\FKSRWU]HED EH]SRĞUHGQLQLHIRUPDOQ\NRQWDNWG]LHQQLNDU]\RE\

GZXNUDMyZRGJU\ZDZLRGąFąUROĊZHZVSyOQ\FKG]LDáDQLDFKL Z\PLDQLHLQIRUPDFML

%LRUąFSRGXZDJĊZV]\VWNLHUR]ZDĪDQLDWHRUHW\F]QHQDOHĪ\VWZLHUG]LüĪHDQD

lizowana w QLQLHMV]\PDUW\NXOHDXG\FMDWHOHZL]\MQDÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNL

SROVNRF]HVNLH´MHVWW\SRZRWUDQVJUDQLF]Q\PPHGLXPJG\ĪZ ]DNUHVLH

RUJDQL]DFML]HVSRáyZUHGDNF\MQ\FK±MHVWHIHNWHPVIRUPDOL]RZDQHMVWUXNWX

ralnie, merytorycznie, kadrowo i ILQDQVRZRZVSyáSUDF\793:URFáDZRUD]

7HOHZL]ML&]HVNLHM6WXGLR2VWUDZDýHVNiWHOHYL]H7HOHYL]QtVWXGLR2VWUDYD

]DVLĊJX WHU\WRULDOQHJRJUXS\ GRFHORZHM ± DXG\FMĊ HPLWRZDQR QD NDQDáDFK

UHJLRQDOQ\FK793:URFáDZ.UDNyZL 2SROHMDNL w SDĞPLH7933RORQLD

a w &]HFKDFKQDRJyOQRNUDMRZ\PNDQDOHLQIRUPDF\MQ\Pý7NWyU\QDGDMH

PDWHULDá\SU]\JRWRZ\ZDQHSU]H]G]LHQQLNDU]\F]HVNLFKRĞURGNyZUHJLRQDO

Q\FK±W\PVDP\PDXG\FMĊRGELHUDOLZV]\VF\PLHV]NDĔF\SROVNRF]HVNLHJR

SRJUDQLF]D

IRUP\±MHVWGZXMĊ]\F]QDSURZDG]RQDZ VSRVyEELQDFMRQDUQ\SU]H]PRGH

UDWRUyZL OHNWRUyZSRVáXJXMąF\FKVLĊMĊ]\NLHPQDURGRZ\P

12 B. 2FLHSND, Ponadgraniczne komunikowanieÄ(XURSD5HJLRQXP´t. 4, s. 66.

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 251

WUHĞFLSU]HND]X±MHVWXNLHUXQNRZDQDQDSUREOHPDW\NĊGRW\F]ąFąIXQNFMRQR

ZDQLDSRJUDQLF]D]ORNDOL]RZDQHJRSU]\JUDQLF\5]HF]\SRVSROLWHM3ROVNLHM

i 5HSXEOLNL&]HVNLHM

2. „Hranice dokoßrán – Rozmówki polsko-czeskie”

(finansowanie, realizatorzy i prowadzący, udział krajowych wydawców)

-DN MXĪ ZVSRPQLDQR Ä+UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH´ Vą DXG\FMą

WHOHZL]\MQą UHDOL]RZDQą Z ODWDFK ± ZVSyOQLH SU]H] 793 :URFáDZ RUD]

7HOHZL]Mą&]HVNą6WXGLR2VWUDZD3URJUDPSRZVWDáG]LĊNLILQDQVRZDQLX]HĞURG

NyZ8QLL(XURSHMVNLHMZ UDPDFK(XURSHMVNLHJR)XQGXV]X5R]ZRMX5HJLRQDOQHJR

3U]HNUDF]DP\ *UDQLFH ,17(55(* ,,,D PDMąFHJR QD FHOX UHDOL]DFMĊ SURMHNWyZ

w UHJLRQDFK SU]\JUDQLF]Q\FK 3URJUDP 2SHUDF\MQ\ :VSyáSUDF\ 7UDQVJUDQLF]QHM

3ROVND±&]HFK\ ± 1D UHDOL]DFMĊ SURJUDPX RE\GZD RĞURGNL WHOHZL]\MQH

RWU]\PDá\GRWDFMĊZ Z\VRNRĞFLHXUR¹³NWyUHFDáNRZLFLHSRNU\á\NRV]W\

SURGXNFML DXG\FML 3ROVNRF]HVND SURGXNFMD QLH E\áD SLHUZV]ą UHDOL]RZDQą SU]H]

SROVNąL F]HVNąWHOHZL]MĊSXEOLF]QąG]LĊNLZVSDUFLX3URJUDPX,17(55(*,,,: la

WDFK±7HOHZL]MD2VWUDZDL 793.DWRZLFH]UHDOL]RZDá\NRPSOHPHQWDUQH

DXG\FMHÄ*UDQLFDNWyUDáąF]\´FRW\JRGQLRZHRGFLQNLHPLWRZDQHRGOLSFD

GROLVWRSDGDZ UDPDFKNWyU\FKSRZVWDá\SURGXNFMHÄ3R]QDMP\VLĊ±3R]QHMPH

VH´L Ä9V]HFKQRNODSH±ZV]\VWNRJUD´

W PRPHQFLHUR]SRF]ĊFLDSUDFQDGZVSyOQ\PSURJUDPHPQLHW\ONRRVWUDZVNL

RĞURGHNWHOHZL]MLPLDáGRĞZLDGF]HQLHZ UHDOL]DFMLWUDQVJUDQLF]Q\FKSURGXNFMLPH

GLDOQ\FK]QDF]Q\PGRURENLHPG\VSRQRZDáUyZQLHĪZURFáDZVNLRĞURGHN793NWyU\

wraz z QLHPLHFNąWHOHZL]MĊ5XQGIXQN%HUOLQ%UDQGHQEXUJLDRGURNXUHDOL]XMH

znany i SRSXODUQ\SRREXVWURQDFKJUDQLF\SURJUDPÄ.RZDOVNLL 6FKPLGW.RZDOVNL

XQG6FKPLGW´ZF]HĞQLHMSRGQD]ZąÄ.RZDOVNLVSRW\ND6FKPLGWD.RZDOVNLWULIIW

6FKPLGW´¹⁴=GRE\WHSU]\SURGXNFMLSROVNRF]HVNLFKL SROVNRQLHPLHFNLFKDXG\FML

GRĞZLDGF]HQLHZ\NRU]\VWDQRNDGURZRL SURJUDPRZRUHDOL]XMąFÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±

5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´2GSRZLDGDMąFD]DUHDOL]DFMĊSURJUDPX.LQJD:RáRV]\Q

ĝZLHUNZVSyáWZRU]\Ä.RZDOVNLHJRL 6FKPLGWD´]DĞâiUND%HGQiĜRYiHPLWRZDQą

w F]HVNLHMWHOHZL]MLDXG\FMĊÄ7\G]LHĔZ UHJLRQDFK´SRĞZLĊFRQąZ\GDU]HQLRPNUDMX

PRUDZVNRĞOąVNLHJR &]HVNL SUH]HQWHU 3HWU âLãND GRVNRQDOH RGQDOD]á VLĊ Z QRZHM

13 KWWSSORSURMHNFLHKWPO>GRVWĊS@

14 :LĊFHMZ)W. .UDPHUWielka polityka i RSRZLHĞFLR dniu codziennymÄ'LDORJ0DJD]\Q3ROVNR

1LHPLHFNL´±QUs. ±M. Zdrodowska, Telewizja na pograniczach.UDNyZ

s. ±

252 _ Paulina Olechowska

ZURFáDZVNRRVWUDZVNLHM SURGXNFML G]LĊNL SURZDG]HQLX SURJUDPX Ä3R]QDMP\ VLĊ ±

3R]QHMPHVH´

:VSyáSUDFDSRPLĊG]\ZURFáDZVNLPL RVWUDZVNLPRĞURGNLHPWHOHZL]MLSXEOLF]

QHMUR]SRF]ĊáDVLĊZ PDMXURNX-DNSRGNUHĞOD;HQLD.DGXFKRYiNRRUG\QDWRU

SURJUDPXÄ3U]\JRWRZDQLDPLĊG]\QDURGRZ\FKGZXVWURQQ\FKSURMHNWyZVąEDUG]R

F]DVRFKáRQQH1DV]HWUZDá\URNRGPRPHQWXNLHG\QDZLą]DOLĞP\NRQWDNW´^5ROĊ

PHQHGĪHUDSURMHNWXSHáQLáD.DWDU]\QD.R]áRZVND'RPDĔVND] 793:URFáDZ0LĊ

G]\QDURGRZDHNLSDSURGXFHQFNDVNáDGDáDVLĊ]

a) ]HVSRáXSURMHNWRZHJR±GRNWyUHJRQDOHĪDá\ZVSRPQLDQHMXĪ.LQJD:RáR

V]\QĝZLHUNL âiUND%HGQiĜRYiRGSRZLDGDMąFHQLHW\ONR]DUyĪQRURGQRĞü

WHPDW\F]Qą DXG\FML DOH L ]D ]DFKRZDQLH LGHQW\F]QHM IRUPXá\ SURJUDPX

w RE\GZX VWDFMDFK XZ]JOĊGQLDMąF UyĪQLFH MĊ]\NRZH -DN SRGNUHĞORQR

w F]HVNLPRSLVLHDXG\FMLĞFLĞOHZVSyáSUDFXMąF\PL]HVREąOLGHUDPLµJUXS

QDURGRZ\FK¶E\OL:RáRV]\QĝZLHUNL 3HWUâLãNDEĊGąF\UyZQLHĪPRGHUDWR

UHPDXG\FML¹⁶

EHNLS\ UHDOL]DWRUVNLHM ± ]JRGQLH ] SU]\MĊWą IRUPXáą ELODWHUDOQRĞFL NDĪG\

z RGFLQNyZDXG\FMLSURZDG]RQ\E\áSU]H]F]HVNLFKL SROVNLFKPRGHUDWRUyZ

z Z\MąWNLHPMHGQHJRRGFLQND¹⁷E\á\WRSDU\*DEULHOD/HIHQGD&=L 3DZHá

*RáĊEVNL3/RUD]1DWDOLD*URVLDN3/L ZVSRPQLDQ\MXĪ3HWUâLãND&=

&\NO  RGFLQNyZ DXG\FML VNáDGD VLĊ ] RGUĊEQ\FK  IHOLHWRQyZ NWyUH E\á\

SU]\JRWRZ\ZDQH SU]H] G]LHQQLNDU]\ GZyFK SDUWQHUVNLFK RĞURGNyZ SXEOLF]QHM

WHOHZL]ML -DN SRGNUHĞOLáD SROVND NLHURZQLN ]HVSRáX SURMHNWRZHJR Z wywiadzie ]DPLHV]F]RQ\P QD F]HVNLHM VWURQLH LQWHUQHWRZHM DXG\FML Ä3RU]ąGHN SU]\JRWRZ\

ZDQLDDXG\FMLXVWDODOLZVSyOQLHF]HVF\L SROVF\Z\GDZF\7RZLHONLHORJLVW\F]QH

techniczne i SURJUDPRZH SU]HGVLĊZ]LĊFLH 7HPDW\ DXG\FML Z\ELHUDOLĞP\ UD]HP

.DĪG\Z\GDZFDSU]\JRWRZ\ZDáWU]\UDSRUW\´¹⁸$QDOL]DDXWRUVWZDSRV]F]HJyOQ\FK

IHOLHWRQyZSRWZLHUG]DV\PHWU\F]QRĞüXG]LDáXZ FDáHMSURGXNFMLSROVNLHML F]HVNLHM

UHGDNFML]DUyZQRSROVNDMDNL F]HVNDWHOHZL]MDE\á\DXWRUDPLIHOLHWRQyZFRGDMH

UyZQRPLHUQ\RNSURFHQWRZ\XG]LDáZ FDá\PSU]HGVLĊZ]LĊFLXZ SU]\SDGNX

IHOLHWRQyZQLHFDáHSURFRJyáXDQDOL]RZDQHJRPDWHULDáXQLHZVND]DQRDXWRUyZ

 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ)XQGXV]HXQLMQH¶IHOLHWRQV]yVW\] ZU]HĞ

nia 2011.

16 &]HVNL PDWHULDá LQIRUPDF\MQ\ R DXG\FML Ä3URMHNW +UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH´

ZZZFHVNDWHOHYL]HF]SURJUDPSRUDG\SURMHNWSGI>GRVWĊS@

17 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ0HGLD¶] 10 kwietnia 2011.

18 ZZZFHVNDWHOHYL]HF]SRUDG\KUDQLFHGRNRUDQUR]PRZNLSROVNRF]HVNLH

NLQJDZRORV]\QVZLHUN>GRVWĊS@

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 253

:ĞUyG F]HVNLFK G]LHQQLNDU]\ QDMF]ĊĞFLHM DXWRUDPL SRV]F]HJyOQ\FK IHOLHWRQyZ

E\OLUHGDNWRU]\RVWUDZVNLHMWHOHZL]ML-RVHI+ODGNêDXWRUIHOLHWRQyZFRVWDQRZL

SURFF]HVNLFKPDWHULDáyZL SURFXG]LDáXSROVNRF]HVNLHMSURGXNFMLL Renata

%LODQRYiIHOLHWRQyZSURFF]HVNLFKPDWHULDáyZSURFFDáHMSURGXNFMLDX

WRUDPLSR]RVWDá\FKIHOLHWRQyZE\OLm.in. *DEULHOD/HIHQGD.ULVWLQD.DþPDUVNi

3DYOD 'DĖNRYi (YD 3DQRãRYi 1DG IHOLHWRQDPL SU]\JRWRZ\ZDQ\PL SU]H] SROVNą

HNLSĊWHOHZL]\MQąSUDFRZDáR]QDF]QLHZLĊFHMG]LHQQLNDU]\SRFKRG]ąF\FKJáyZQLH

z ZURFáDZVNLHJRRĞURGND79P. %\OLWR(ZHOLQD3DZOXVIHOLHWRQyZSURFPD

WHULDáyZSROVNLFKRNSURFFDáHMSURGXNFML$QQD7X]IHOLHWRQ\PDWHULD

áyZSROVNLFKSURFRJyáXIHOLHWRQyZ$JQLHV]ND0DMFKHUIHOLHWRQ\SURF

PDWHULDáyZ SROVNLFK  RJyáX PDWHULDáyZ 7RPDV] =DFKDUHZLF] ] 793 2SROH

IHOLHWRQyZSURFPDWHULDáyZSROVNLFKRNSURFFDáHMSURGXNFMLL .DWDU]\QD

'\QRZVNDIHOLHWRQyZSURFSROVNLFKPDWHULDáyZSURFZV]\VWNLFKPD

WHULDáyZ6SRĞUyGGZXG]LHVWXDXWRUyZSR]RVWDá\FKSROVNLFKIHOLHWRQyZQDOHĪ\

Z\PLHQLüm.in. .LQJĊ:RáRV]\QĝZLHUN0DUFLQD%UDGNH(G\WĊ%U]R]RZVNąF]\

3DXOĊ-DNXERZVNą

Ä+UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH´ E\á\ HPLWRZDQH RG ZU]HĞQLD

GRPDUFDURNXQDFDá\PREV]DU]HSRJUDQLF]D5HDOL]DWRUNLDXG\FML.LQJD

:RáRV]\QĝZLHUN L âiUND %HGQiĜRYi RWU]\PDá\ ]D QLą Z  URNX Z\UyĪQLHQLH

6WRZDU]\V]HQLD']LHQQLNDU]\3ROVNLFKLP-HU]HJR=LHOHĔVNLHJR]DSRSXODU\]DFMĊ

wiedzy o Polsce i ĞZLHFLH:HGáXJZ\PRJyZSURMHNWRZ\FKRGPRPHQWX]DNRĔF]H

QLDHPLVMLDXG\FMLSU]H]NROHMQHSLĊüODWGRNRĔFDZU]HĞQLD r.ZV]\VWNLHMHM

RGFLQNLGRVWĊSQHVąQDSROVNR¹⁹ i F]HVNRMĊ]\F]QHM] RWZDUW\PGODWHOHZLG]yZIRUXP

G\VNXV\MQ\P²⁰VWURQLHLQWHUQHWRZHM$XWRUHPPX]\NLGRSURJUDPXE\áSRSXODUQ\

w 3ROVFHF]HVNLEDUG-DURPtU1RKDYLFD

W kwietnia 2012 roku w VWXGLRý7Z 2VWUDZLHRGE\áRVLĊSRGVXPRZDQLHSURJUD

PXÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´: PDWHULDOHWHOHZL]\MQ\P] wy

GDU]HQLD,OMD5DFHNG\UHNWRURĞURGNDSRZLHG]LDáÄ%\áWRSURMHNWFLHNDZ\ERSRUD]

SLHUZV]\URELOLĞP\ZVSyOQ\SURJUDPFRE\áRRF]\ZLĞFLHEDUG]LHMVNRPSOLNRZDQH

NDĪGDVWURQDPDVZRMHZáDVQHSULRU\WHW\XZDUXQNRZDQLDNXOWXURZHLQQHSRGHMĞFLH

GRUHDOL]DFMLSURJUDPyZWHOHZL]\MQ\FK8GDáRVLĊ´.LQJD:RáRV]\QĝZLHUNGRGDáD

Ä6SRW\NDP\ VLĊ ] EDUG]R SU]\MD]Q\P RG]HZHP ZLG]yZ L ĪDáXMą ĪH WHQ SURJUDP

MXĪVLĊVNRĔF]\á´²¹(IHNWHPSRSXODUQRĞFLDXG\FMLÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNL

19 ZZZUR]PRZNLSROVNRF]HVNLHFRPSO>GRVWĊS@

20 ZZZFHVNDWHOHYL]HF]SRUDG\KUDQLFHGRNRUDQUR]PRZNLSROVNRF]HVNLH >GRVWĊS

1.04.2017@

21 ZZZFHVNDWHOHYL]HF]SRUDG\ZLDGRPRVFLZMH]\NXSROVNLP

>GRVWĊS@

254 _ Paulina Olechowska

SROVNRF]HVNLH´E\áDNRQW\QXDFMDZVSyáSUDF\SU]H]ZURFáDZVNLL RVWUDZVNLRĞURGHN

WHOHZL]\MQ\NWyUH]UHDOL]RZDá\Z ODWDFK±V]HVQDVWRRGFLQNRZ\F\NOGRNX

PHQWDOQ\Ä+UDQLFHEH]KUDQLF±EH]JUDQLF´²².

3. „Hranice dokoßrán – Rozmówki polsko-czeskie”

w perspektywie deskryptywnej (ikonografia, przestrzeń i tematyka)

=DSUH]HQWRZDQD Z DUW\NXOH DQDOL]D ]DZDUWRĞFL RSLHUD VLĊ QD EDGDQLX ZV]\VWNLFK

 SU]\JRWRZDQ\FK ZVSyOQLH SU]H] SROVNą L F]HVNą WHOHZL]MĊ SXEOLF]Qą RGFLQNyZ

DXG\FMLÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´.DĪG\] QLFKPLDáWHPDW

SU]HZRGQLQDNWyU\VNáDGDáRVLĊSU]HZDĪQLHIHOLHWRQyZVWDQRZLąF\FKWHPDW\F]

Qą]ZDUWąFDáRĞüFRZ VXPLHGDáRZ\RGUĊEQLRQ\FKSU]H]DXWRUNĊPDWHULDáyZ

WHOHZL]\MQ\FK

1DZVWĊSLHZDUWRSU]\MU]HüVLĊF]RáyZFHDXG\FMLNWyUDLNRQRJUDILF]QLHSRGNUHĞOD

IRUPXáĊDXG\FMLSU]HGVWDZLDQLDWHPDWyZSU]H]SU\]PDWSROVNLFKL F]HVNLFKGRĞZLDG

F]HĔFRZ VSRVyEQDWXUDOQ\ZSURZDG]DVLOQ\HOHPHQWZVSyOQRWRZRĞFL:VND]XMHQD

QLąGZXMĊ]\F]Q\W\WXáDXG\FML+UDQLFHGRNRĜiQ w MĊ]\NXSROVNLPR]QDF]Dµ*UDQLFĊ

>RWZRU]\ü@QDRĞFLHĪ¶MDNL UyZQLHĪJUDILF]QHHOHPHQW\SRF]ąWNRZ\FKVHQWHQFMLSUR

JUDPX6NáDGDMąVLĊQDQLąWU]\VSyMQHLNRQRJUDILF]QLHIUDJPHQW\SLHUZV]\VWDQRZLą

WZRU]ąFHVLĊL ]EOLĪDMąFHNXVRELHNRQWXU\SROVNLHML F]HVNLHMJUDQLF\SDĔVWZRZHM

GUXJLWZRU]ąVSODWDMąFHVLĊ]HVREąZ IRUPLHZVWĊJLIODJLQDURGRZHGZyFKNUDMyZ

WU]HFLPILQDOQ\PSURGXNWHPVWDMHVLĊGZXNRORURZHORJRDXG\FMLQDNWyU\P]D]ĊELDMą

VLĊ]HVREąSR]EDZLRQHSRG]LDáXJUDQLF]QHJRREV]DU\SROVNRF]HVNLHJRSRJUDQLF]D

6\PEROL]XMąFą L SRGNUHĞODMąFą SROVNRF]HVNą ZVSyOQRWRZRĞü MHVW IRUPXáD

SURJUDPX NWyU\ ]D NDĪG\P UD]HP RWZLHUD ELQDFMRQDUQD SDUD G]LHQQLNDU]\ *D

EULHOD/HIHQGDL 3DZHá*RáĊEVNLRUD]1DWDOLD*URVLDNL 3HWUâLãND8PLHMVFRZLHQL

w NRQNUHWQHM SU]HVWU]HQL L V\WXDFML NRPXQLNDF\MQHM NRQWDNW EH]SRĞUHGQL PRGH

UDWRU]\ PDMą V\PEROL]RZDü VSRWNDQLH L MHGQRF]HĞQLH FRG]LHQQRĞü]Z\F]DMQRĞü

22 :LĊFHMLQIRUPDFMLR SURMHNFLHQDVWURQLHZZZKUDQLFHEH]KUDQLFF]>GRVWĊS@

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 255

SROVNRF]HVNLFKNRQWDNWyZ6LOQLHGLDORJLF]QDVWUXNWXUDNDĪGHJRRGFLQNDRSDUWDMHVW

QDMSUDZGRSRGREQLHM QD VSUDZG]RQHM IRUPXOH WUDQVJUDQLF]QHM DXG\FML WHOHZL]\MQHM

Ä.RZDOVNLL 6FKPLGW´±FRSRGNUHĞODSDUWQHUVNLHUHODFMHPLĊG]\SROVNLPLL czeski

mi moderatorami²³.LQJD:RáRV]\QĝZLHUNSRGVXPRZXMąFUHDOL]DFMĊSURJUDPX

]ZUyFLáDXZDJĊQDHZROXFMĊLQWHUDNF\MQRĞFLPRGHUDWRUyZÄ3RUyZQXMąFDUFKLZDOQH

PDWHULDá\] QRZV]\PL]DXZDĪ\OLĞP\MDNSURJUDPVLĊ]PLHQLDáGRMU]HZDá:LGDü

WRE\áRFKRüE\SRGRSDVRZDQLXVLĊGRVLHELHSURZDG]ąF\FKDXG\FMĊMDNE\OLFRUD]

EOLĪHMVLHELHVWDZDOLVLĊFRUD]EDUG]LHM]UHODNVRZDQLSRMDZLDáVLĊKXPRUL ironia.

7RHIHNWZ]DMHPQHMZVSyáSUDF\L zrozumienia, z F]HJRMHVWHĞP\EDUG]RGXPQL´²⁴.

$XG\FMDSURZDG]RQDMHVWZ QDURGRZ\PMĊ]\NXNDĪGHJR] SURZDG]ąF\FKZ NDĪGHM

z QDURGRZ\FKWHOHZL]MLWáXPDF]RQRZ\SRZLHG]LSURZDG]ąFHJRZ MĊ]\NXREF\P

Pierwszym i QDWXUDOQ\PNU\WHULXPDQDOL]\PDWHULDáXWHOHZL]\MQHJRMHVWRNUH

ĞOHQLHVWRSQLDUHSUH]HQWDW\ZQRĞFLSU]HVWU]HQLJHRJUDILF]QHMNWyUąQDOHĪ\UR]XPLHü

MDNRIUHNZHQFMĊZ\VWĊSRZDQLDQDSU]HPLHQQLHIHOLHWRQyZQDJU\ZDQ\FKQDWHUHQLH

5]HF]\SRVSROLWHM 3ROVNLHM L w 5HSXEOLFH &]HVNLHM 6SHF\ILND WHPDW\F]QD DXG\FML

MDNL UHZDORU\]DFMDZ\VWĊSXMąFHMPLĊG]\NUDMDPLJUDQLF\SDĔVWZRZHMSRZRGRZDá\

ĪH F]ĊĞü PDWHULDáyZ W]Q SRV]F]HJyOQ\FK IHOLHWRQyZ E\áD UHDOL]RZDQD ]DUyZQR

w 3ROVFHMDNL w &]HFKDFK'\QDPLF]QDSUH]HQWDFMDPDWHULDáyZSU]HPLHV]F]DQLH

VLĊNDPHU\WHOHZL]\MQHMSRGZyFKNUDMDFKV\PEROL]RZDüPLDá\PRELOQRĞüVZRLVWH

JRURG]DMXÄSRQDGJUDQLF]QRĞü´FRZ HIHNFLHVNXWNRZDáR]PLHQQRĞFLąSHUVSHNW\Z

RSLVXL SUH]HQWDFMLWHPDWyZ

-DN]DNáDGDOLDXWRU]\DXG\FMLIRUPXáDSURJUDPXPLDáDRSLHUDüVLĊQD]DVDG]LH

Ä3ROVND RF]DPL &]HFKyZ &]HFK\ RF]DPL 3RODNyZ´^ )UHNZHQFMD Z\VWĊSRZDQLD

SRV]F]HJyOQ\FKSU]HVWU]HQLJHRJUDILF]Q\FKZVND]XMHMHGQDNQDZ\VWĊSXMąFHZ tym ]DNUHVLHG\VSURSRUFMH3RQDGSURFZV]\VWNLFKIHOLHWRQyZSUH]HQWRZDá\RVRE\

PLHMVFDOXEZ\GDU]HQLDUR]JU\ZDMąFHVLĊZ 5HSXEOLFH&]HVNLHMSURFIHOLHWRQyZ

E\áDQDJU\ZDQDZ 3ROVFHSR]RVWDáHSURFPDWHULDáyZQDJU\ZDQRQDSU]HPLHQQLH

SRREXVWURQDFKJUDQLF\²⁶-DNZ\QLND] rozmowy autorki z .LQJą:RáRV]\QĝZLHUN

23 Por. M. Zdrodowska, Telewizja na pograniczach, RSFLWs. 89.

24 &]HVNLPDWHULDáSURPRF\MQ\SURJUDPXÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHWXWRQHGČOL

QDSRVOHG\´ZZZFHVNDWHOHYL]HF]SURJUDPSRUDG\KUDQLFHSGI>GRVWĊS@

 KWWSZURFODZWYSSOKUDQLFHGRNRDQUR]PRZNLSROVNRF]HVNLH>GRVWĊS@

26 6SRUDG\F]QLH]GDU]DáRVLĊĪHQLHNWyUH] IHOLHWRQyZE\á\]DSRZLDGDQHMDNRSRGHMPXMąFHWHPDW]D

UyZQRSRSROVNLHMMDNL F]HVNLHMVWURQLHJUDQLF\W\PF]DVHPPDWHULDáE\áSRND]DQ\MHGQRVWURQQLH

7DNE\áRFKRüE\Z SU]\SDGNXIHOLHWRQXSRĞZLĊFRQHJRĪ\FLXWRZDU]\VNLHPXNXUDFMXV]\JG]LHZ\

SRZLDGDOLVLĊMHG\QLH3RODF\SUH]HQWDFMLĪ\FLDRVyEQLHSHáQRVSUDZQ\FK±JG]LHSRND]DQRMHG\QLH

F]HVNąSHUVSHNW\ZĊPDWHULDáXSRĞZLĊFRQHJRWUDG\FMRPZLHONDQRFQ\PZ NWyU\P]DSUH]HQWRZDQR

JáyZQLHSROVNLHWUDG\FMHUHOLJLMQH+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ8]GURZL

VND¶IHOLHWRQV]yVW\] OLVWRSDGDRGFµ1LHSHáQRVSUDZQL¶IHOLHWRQSLąW\] VW\F]QLD

RGFµ:LHONDQRF¶IHOLHWRQSLHUZV]\] 24 kwietnia 2011.

256 _ Paulina Olechowska

WDQDGUHSUH]HQWDFMDPDWHULDáyZSRF]HVNLHMVWURQLHJUDQLF\Z\QLND] IDNWXÄZLĊNV]HM

FKĊFLSR]QDQLDVWURQ\F]HVNLHMSU]H]SROVNąHNLSĊWHOHZL]\MQąQLĪSU]H]G]LHQQLND

rzy z 2VWUDZ\´²⁷&RSLąW\IHOLHWRQSUH]HQWRZDá]DUyZQRF]HVNLHMDNL SROVNLHGR

ĞZLDGF]HQLD±FRĞZLDGF]\R PLĊG]\NXOWXURZ\PSRWHQFMDOHDXG\FMLNRQFHQWUXMąFHM

VLĊQDXND]\ZDQLXRE\ZDWHOLVąVLDGXMąF\FK]HVREąNUDMyZSRND]\ZDQLX3RODNyZ

w Czechach i &]HFKyZZ 3ROVFHMDNL w RVWDWHF]QRĞFLUHZDORU\]RZDQLXVWHUHRW\SyZ

narodowych i etnicznych²⁸.

:\NUHV5HSUH]HQWDFMDSU]HVWU]HQLQDURGRZ\FKD DXWRUVWZRDXG\FMLWHOHZL]\MQHM

Ä+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´



















     

5HSXEOLND&]HVND 5]HF]SRVSROLWD3ROVND 2EDNUDMH

5HSXEOLND&]HVND 5]HF]SRVSROLWD3ROVND 2EDNUDMH

792VWUDZD   

793:URFáDZ   

%UDNDXWRUVWZD   

ħUyGáRRSUDFRZDQLHZáDVQH

-HGQ\P] HOHPHQWyZSU]HSURZDG]RQHMDQDOL]\MHVWRGQLHVLHQLHIUHNZHQFMLZ\

VWĊSRZDQLD SRV]F]HJyOQ\FK SU]HVWU]HQL JHRJUDILF]Q\FK GR DXWRUVWZD SRV]F]HJyO

Q\FKIHOLHWRQyZ-DNZ\QLND] ]DSUH]HQWRZDQ\FKQDSLHUZV]\PZ\NUHVLHGDQ\FK

SURGXFHQWDPL ZLĊNV]RĞFL PDWHULDáyZ UHDOL]RZDQ\FK QD WHUHQLH GDQHJR NUDMX E\áD

MHJRURG]LPDWHOHZL]MDSRQDGSURFIHOLHWRQyZQDJUDQ\FKZ 5HSXEOLFH&]HVNLHM

Z\SURGXNRZDáD792VWUDZDSRQDGSURFPDWHULDáyZUHDOL]RZDQ\FKZ Polsce ]RVWDáR SU]\JRWRZDQ\FK SU]H] ZURFáDZVNL RĞURGHN 793 7H SURSRUFMH Z\QLNDMą

z NRQLHF]QRĞFLRJUDQLF]DQLDNRV]WyZSURGXNFMLWHOHZL]\MQ\FKPDWHULDáyZQDNWyUH

VNáDGDMąVLĊm.in. GRVWĊSQRĞüPDWHULDáyZDUFKLZDOQ\FKGDQHJRRĞURGNDF]\NZHVWLH

]ZLą]DQH] ORJLVW\NąL WUDQVSRUWHPHNLS\WHOHZL]\MQHMGRVąVLHGQLHJRNUDMX5yZQLHĪ

QD SHZQą V\PHWULĊ ZVND]XMH NRUHODFMD SRPLĊG]\ DXWRUVWZHP IHOLHWRQyZ Z NUDMX

27 Rozmowa z .LQJą:RáRV]\QĝZLHUN] 12 kwietnia 2017.

28 Por. M. Zdrodowska, Telewizja na pograniczach, RSFLWs. 87.

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 257

VąVLDGD±FRF]ZDUW\PDWHULDáQDJU\ZDQ\Z &]HFKDFKRNSURFE\áSURGXNFML

793 :URFáDZ Z SU]\SDGNX PDWHULDáyZ QDJU\ZDQ\FK Z Polsce co trzeci z nich SURFE\á]UHDOL]RZDQ\FKSU]H]F]HVNąHNLSĊWHOHZL]\MQą:LGRF]QHG\VSURSRUFMH

Z\VWĊSXMąQDWRPLDVWZ SU]\SDGNXPDWHULDáyZWZRU]RQ\FKSRREXVWURQDFKJUDQLF\

±DXWRUDPL]GHF\GRZDQHMZLĊNV]RĞFL] QLFKE\áDSROVNDHNLSDWHOHZL]\MQDSURF

RJyáXELQDFMRQDUQ\FKIHOLHWRQyZFRPRĪHUHNRPSHQVRZDüQLHMDNRSU]HZDJĊF]H

VNLFKSURGXNFMLSU]\JRWRZDQ\FKSRSROVNLHMVWURQLHSRJUDQLF]D5HDVXPXMąFWHQZą

WHNUR]ZDĪDĔPRĪQDZQLRVNRZDüĪHUHDOL]DWRU]\SURMHNWXSU]\ZLą]\ZDOLZDJĊGR

]DFKRZDQLDSURSRUFMRQDOQRĞFLREHFQRĞFLSRV]F]HJyOQ\FKHNLSWHOHZL]\MQ\FKZ NUDMX

VąVLDGDF]\JHQHUDOQLHSURSRUFMLXG]LDáXZ WHMWUDQVJUDQLF]QHMSURGXNFMLPHGLDOQHM

1DOHĪ\WRX]QDü]DFHQQH]DáRĪHQLHSURMHNWRZHJZDUDQWXMąFHQDE\FLHSU]H]SROVNLFK

i czeskich dziennikarzy tzw. NRPSHWHQFMLWUDQVJUDQLF]Q\FKQDNWyUHVNáDGDMąVLĊ

]QDMRPRĞüMĊ]\NDVąVLDGDGRVWĊSGR]DJUDQLF]Q\FKĨUyGHáLQIRUPDFMLNRQLHF]QRĞü

QLHMDNRSR]E\FLDVLĊNUDMRZHMF]\QDURGRZHMSHUVSHNW\Z\WZRU]HQLDSU]HND]yZPH

GLDOQ\FKWDNW\SRZ\FKGODVWDEORLG\]RZDQHMQDUUDFMLZ NWyUHMXF]HVWQLF]ąÄVZRL´

i ÄREF\´²⁹.

%LRUąFSRGXZDJĊSHUVSHNW\ZĊµSU]HVWU]HQQą¶ZDUWR]ZUyFLüXZDJĊQDFHFKĊ

FKDUDNWHU\VW\F]Qą DXG\FML ± MHVW QLą ORNDOQRĞü F]\ QDZHW QLHPDMąFD QHJDW\ZQ\FK

NRQRWDFML SHU\IHU\MQRĞü SU]HND]X 1D SRGVWDZLH SU]HSURZDG]RQHM DQDOL]\ PRĪQD

ZQLRVNRZDüĪHSROVNRF]HVNLHSU]HND]\SRZVWDMąFHQDSU]HFLĊFLXJUDQLFSDĔVWZR

Z\FKVąVLOQLHRVDG]RQHZ ORNDOQRĞFL: DXG\FMLSRJUDQLF]HWZRU]ąPDáRPLDVWHF]NR

ZHF]\QDZHWZLHMVNLHVSRáHF]QRĞFLĝZLDGF]\R W\PV]HURNDREHFQRĞüRGQLHVLHĔGR

SU]HVWU]HQLUHJLRQDOQHMNXOWXU\WUDG\F\MQHMIRONORUXF]\U]HPLRVáDF]\SU]HVWU]HQL

VSRáHF]QHMĪ\FLHQDZVL:LGRF]QHMHVWUyZQLHĪ±WDNW\SRZHGODREV]DUyZSRJUD

QLF]D±QDSLĊFLHQDOLQLLFHQWUXP±JUDQLFDZ\QLNDMąFH] IDNWXMHJRX]DOHĪQLHQLDRG

GHF\]MLZáDG]FHQWUDOQ\FKR F]\PĞZLDGF]\Z\SRZLHGĨMHGQHJR] ERKDWHUyZIHOLH

WRQX,YR0DUHãDG\UHNWRUD0HG\F]QHM6áXĪE\5DWXQNRZHMZ RNUĊJXRáRPXQLHFNLP

*G\E\QLHOHNFHZDĪąF\VWRVXQHNXU]ĊGQLNyZSHUVRQHOPHG\F]Q\] *áXFKRáD]PyJá

E\]QDF]QLHV]\EFLHM]DMąüVLĊSRV]NRGRZDQ\PL] WHUHQX0LNXáRZLFL *yU=áRW\FK

[w  r. SRZVWDá SURMHNW XPRZ\ ZVSyáSUDF\ SROVNLHJR L F]HVNLHJR ORWQLF]HJR

SRJRWRZLDPHG\F]QHJRZ WHMVSUDZLH±GRS32@1DW\PREV]DU]HPLHV]NDRNR

áRW\s. RVyE7ĊXPRZĊSU]HVáDOLĞP\GRQDV]HJR0LQLVWHUVWZD=GURZLD$ oni

29 P. Olechowska, 7UDQVJUDQLF]QHSURMHNW\PHGLDOQHSROVNRQLHPLHFNLHJRSRJUDQLF]D«, RSFLWs. 263.

258 _ Paulina Olechowska

RGSRZLHG]LHOLQDPĪHWDNDXPRZDPXVLE\üUDW\ILNRZDQDQDSR]LRPLHSUH]\GHQF

NLP-HGQDNGRWHJRQLHGRV]áR, SRGHMU]HZDPĪHQLJG\QDWHQWHPDWQDZHWQLH

rozmawiano³⁰.

W DXG\FMLZLGRF]QDMHVWZDORU\]DFMLSHU\IHU\MQRĞFLE\FLHSR]DFHQWUXPSR]D

dynamicznym i ZDUWNLPQXUWHPĪ\FLDZSá\ZDQDĞZLDGRPRĞFLSRáRĪHQLDPLHV]NDĔ

FyZSRJUDQLF]DNWyU]\RFHQLDMąJRSR]\W\ZQLH'RZRG]LWHPXFKRüE\Z\SRZLHGĨ

%RKXPLOD1ČPHFDZyMWDJPLQ\'ROQt7ČãLFH

W PLHMVFXJG]LHĪ\MHURG]LQQLHPRĪQDSURZDG]LüSROLW\NLNRPXQDOQHMZ SR

NUĊWQ\VSRVyE7XVLĊQLHGDQLNRJRRV]XNDüXNU\üVZRMHJRG]LDáDQLD:V]\VWNR

Z\FKRG]LQDMDZEROXG]LHWXĪ\MąF\ZV]\VF\VLĊ]QDMą³¹.

3RUXV]DQLH VLĊ SU]H] WZyUFyZ DXG\FML Z REUĊELH PDá\FK SU]\JUDQLF]Q\FK

PLHMVFRZRĞFLVNáDQLDGRNRQVWDWDFMLĪHGRELHUDOLRQLWHPDW\WDNDE\Z\MĞüSU]HGH

ZV]\VWNLP QDSU]HFLZ RF]HNLZDQLRP PLHV]NDĔFRP SRJUDQLF]D EH] SRV]XNLZDQLD

V]HUV]HJRDXG\WRULXP

'UXJąNDWHJRULĊDQDOLW\F]QąVWDQRZLUHMHVWUJáyZQ\FKRGQLHVLHĔWHPDW\F]Q\FK

=HZ]JOĊGXQDUR]OHJá\REV]DUSROVNRF]HVNLHSRJUDQLF]HMHVWVLOQLH]UyĪQLFRZDQH

kulturowo i VSRáHF]QLHFRPDLVWRWQH]QDF]HQLHSU]\RNUHĞODQLXIUHNZHQFMLZ\VWĊSR

ZDQLDZ\RGUĊEQLRQ\FKSU]H]HPQLHNDWHJRULLWHPDW\F]Q\FK1DOHĪ\MHGQDNSRGNUHĞ

OLüĪHQLHNWyUH] RGFLQNyZFKDUDNWHU\]XMHZLHORZąWNRZRĞü]RVWDá\RQH]DOLF]RQHGR

GDQHMNDWHJRULLWHPDW\F]QHMELRUąFSRGXZDJĊGRPLQXMąF\Z nich temat. 1DSU]\NáDG

MHGQD] DXG\FMLQRV]ąFDW\WXáÄ.DUNRQRV]H´]QDF]QLHZ\ELHJáDSR]DXQLZHUVDOL]P

]DJDGQLHĔWXU\VW\F]Q\FKUHDOL]XMąFWHQWHPDWUyZQLHĪQDSáDV]F]\ĨQLHZVSyáSUDF\

LQIUDVWUXNWXUDOQHMIHOLHWRQSRĞZLĊFRQ\NROHL]ĊEDWHM7DQYDOG±+DUDFKRYF]\SROL

W\F]QHMZVSyáSUDFDSROVNLFKL F]HVNLFKVDPRU]ąGyZSU]\NDUNRQRVNLFKSURMHNWDFK

XQLMQ\FK³²=DSUH]HQWRZDQDZLĊFNODV\ILNDFMDWHPDW\F]QDPDFKDUDNWHUXPRZQ\

a MHMJáyZQ\PFHOHPMHVWRNUHĞOHQLHVWRSQLDZ\VWĊSRZDQLDSRV]F]HJyOQ\FKREV]DUyZ

Ī\FLDF]\SáDV]F]\]QSROVNRF]HVNLFKVWRVXQNyZ

30 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ5DWRZQLF\¶IHOLHWRQF]ZDUW\] JUXGQLD

2010.

31 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ3ROLW\ND¶IHOLHWRQGUXJL] OLVWRSDGD

32 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ.DUNRQRV]H¶] 12 czerwca 2011.

Media transgraniczne polsko-czeskiego pogranicza na przykładzie audycji telewizyjnej... _ 259 :\NUHV7HPDW\NDDXG\FMLÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´

19 17 8

6 3  3 3 3 3 2 1 1 1

3

6SRáHF]HĔVWZR.XOWXUD 7XU\VW\NDLUHNUHDFMD 7HFKQLNDLNRPXQLNDFMDPrzyroda

(GXNDFMDLSUDFDPolityka=DE\WNL5HOLJLD

*RVSRGDUNDZdrowie Rolnictwo +LVWRULDPrawo Inne

ħUyGáRRSUDFRZDQLHZáDVQH

-DN Z\QLND ] GDQ\FK ]DSUH]HQWRZDQ\FK QD Z\NUHVLH  Z DXG\FML WHOHZL]\M

QHMÄ+UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLH´XZ\SXNORQ\]RVWDáVSRáHF]Q\

i NXOWXURZ\SLHUZLDVWHNSRJUDQLF]DVWDQRZLąF\RGSRZLHGQLRL SURFRJyáX

ZV]\VWNLFKDQDOL]RZDQ\FKRGFLQNyZ

6]HURND REHFQRĞü WHPDW\NL VSRáHF]QHM ĞZLDGF]\ R ERJDFWZLH MHM WUHĞFL MDN

i ZVND]XMH]DáRĪHQLDDXWRUyZDXG\FMLLĪREV]DUSRJUDQLF]D±MHJRWUDQVJUDQLF]QRĞü±

Z\]QDF]RQDMHVWJáyZQLHNRQWDNWDPLMHJRPLHV]NDĔFyZ:ĞUyGWHPDW\NLVSRáHF]QHM

SRGHMPRZDQR NZHVWLH Ī\FLD QD JUDQLF\ KXPRUX QLHSHáQRVSUDZQRĞFL VHQLRUyZ

PQLHMV]RĞFLQDURGRZ\FKVW\OXĪ\FLDNRELHWX]DOHĪQLHĔ'QLD']LHFNDRVRERZRĞFL

ZDNDFMLJHQGHUWDOHQWyZĞZLĊWRZDQLDZ\NOXF]HQLDVSRáHF]QHJRGREURF]\QQRĞFL

RUJDQL]DFML SR]DU]ąGRZ\FK DXWRU\WHWyZ L FXG]R]LHPFyZ 7HPDW\ND VSRáHF]QD

SU]HMDZLDáDVLĊZ UR]ZLMDQLXZVSyáSUDF\]DUyZQRQDSáDV]F]\ĨQLHNRQWDNWyZSU\

ZDWQ\FKSROVNLNVLąG](GZDUG&RNRWSURERV]F]SDUDILLZ +RUQL/RPQHMFLHV]\VLĊ

V]DFXQNLHPQLHW\ONRZĞUyGSDUDILDQDOHL SR]RVWDáHMF]ĊĞFLPLHV]NDĔFyZWHJRPD

áHJRPLDVWHF]ND³³MDNLQVW\WXFMRQDOQ\FKQSELODWHUDOQDNRRSHUDFMDRĞURGNyZGOD

VHQLRUyZZ -HVHQLNXL .RUIDQWRZLH: ZLĊNV]RĞFLIHOLHWRQyZSRMDZLáVLĊZąWHNspot- kania i ZVSyáSUDF\]ZUDFDMąFXZDJĊQDIDNWZ]DMHPQ\FKNRU]\ĞFL'ODSU]\NáDGX

±-DQ5LWWHUG\UHNWRU3HQVMRQDWXGOD6HQLRUyZZ -DVHQLNXZVND]XMąFSRGRELHĔVWZD

i UyĪQLFHV\VWHPyZRSLHNLQDGRVREDPLVWDUV]\PLZ Polsce i &]HFKDFKSRGNUHĞOLá

WHUDSHXW\F]Q\Z\PLDUVSRWNDĔF]HVNLFKL SROVNLFKRVyEZ VWDUV]\PZLHNXÄ5RELP\

33 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ$XWRU\WHW\¶IHOLHWRQSLąW\] OXWHJR

260 _ Paulina Olechowska

WRGODQDV]\FKVHQLRUyZ&KFHP\SRND]DüLPĪHOXG]LHSRGUXJLHMVWURQLHJUDQLF\

PDMąSRGREQHSUREOHP\DOHUyZQLHĪZLHOHPRĪOLZRĞFL´³⁴.

2GUĊEQ\ RGFLQHN SRĞZLĊFRQR µĩ\FLX SU]\ JUDQLF\¶ REUD]XMąF ]PDJDQLD VLĊ

z FRG]LHQQ\PL HJ]\VWHQFMDOQ\PL SUREOHPDPL QS SRZRG]LH QD WHUHQLH SU]\JUD

nicznym^DWUDNF\MQRĞüKDQGOXSU]\JUDQLF]QHJR³⁶PLHV]NDĔFyZSROVNRF]HVNLHJR

SRJUDQLF]DNWyUHJRLVWRWQ\PHOHPHQWHPMHVWSU]HSá\ZVLá\URERF]HMJG]LHPLHMVFH

]DPLHV]NDQLDQLHZ\]QDF]DMXĪPLHMVFDSUDF\3U]\NáDGHPMHVWSUDFXMąFDSRGUXJLHM

VWURQLHJUDQLF\&]HV]NDL 3RODNNWyU\Z F]HVNLP&LHV]\QLHSURZDG]LFXNLHUQLĊMDN

i VąUyZQLHĪSROVF\JyUQLF\NWyU]\SR]DPNQLĊFLXNRSDOĔGRUDELDMąGRHPHU\WXU\

w F]HVNLFKNRSDOQLDFK³⁷3HUVSHNW\ZDWUDQVJUDQLF]QRĞFLSRJUDQLF]DSU]HGVWDZLDQD

MHVWJáyZQLHZ Z\PLDU]HSR]\W\ZQ\P: QLHOLF]Q\FKPDWHULDáDFKSRGHMPRZDQR

ZąWNL Z\VWĊSXMąF\FK QD SRJUDQLF]X NRQIOLNWyZ NWyUH VWDQRZLą QDWXUDOQ\ NRORU\W

NDĪGHJR]UyĪQLFRZDQHJRNXOWXURZRUHJLRQX6ąWRQSQLHXUHJXORZDQHNZHVWLHPD

MąWNRZH ZVL %LOi 9RGD *G\ Z  URNX RVWDWHF]QLH XVWDORQR JUDQLFĊ SRPLĊG]\

GZRPDNUDMDPLSRZVWDáREV]DU]LHPLQLF]\MHMQDNWyUHMVWRMąGZDPLHV]NDOQHEORNL

NWyUHZ\EXGRZDOL&]HVLQDWHUHQLHREHFQHM3ROVNL±QDFRQLHPDĪDGQ\FKDNWyZ

ZáDVQRĞFL5yZQLHĪQLHUR]ZLą]DQ\PSUREOHPHPMHVWIDNWĪHZ latach 60. XX wieku SRGF]DVZ\UyZQ\ZDQLDJUDQLF\&]HFKRVáRZDFMDRWU]\PDáDSRQDGKDSROVNLHM

]LHPL]DĞ35/MHG\QLHSRQDGKDREV]DUXF]HVNLHJR'HF\]MąPLQLVWUyZVSUDZ

]DJUDQLF]Q\FK] ODW5HSXEOLND&]HVNDPLDáD]ZUyFLü3ROVFHSRQDGKD]LHPL

FRR]QDF]DáRE\ĪHF]ĊĞüRE\ZDWHOLF]HVNLFKVWDáDE\VLĊSROVNLPLRE\ZDWHODPL-HGQą

z JPLQZ\UDĪDMąF\FK]JRGĊQD]ZURWWHU\WRULyZMHVW%LOi9RGDFRMDNVLĊRND]XMH

QLHMHVWRSáDFDOQHGODVąVLDGXMąFHJR=áRWHJR6WRNXJG\Ī±]GDQLHPZyMWD±PRJáRE\

WR]DNáyFLüGREUHUHODFMHSRPLĊG]\SROVNLPLL F]HVNLPLVDPRU]ąGRZFDPL³⁸.

:\VWĊSXMąFD Z PDWHULDáDFK SRĞZLĊFRQ\FK WHPDW\FH VSRáHF]QHM SROVNRF]HVND

SHUVSHNW\ZDGRĞZLDGF]HĔSR]ZDOD]DFKRZDüZ\VRNLRGVHWHNPLĊG]\NXOWXURZ\FK

NRQWDNWyZ-HĪHOLGRGDP\GRQLFKGZDRGFLQNLDXG\FMLSRĞZLĊFRQHµ0QLHMV]RĞFLRP

QDURGRZ\P¶L µ&XG]R]LHPFRP¶±RNDĪHVLĊĪHSROVNRF]HVNLHSRJUDQLF]HWRWHU\WR

rium, w NWyU\PLVWQLHMHZ\UDĨQDĞZLDGRPRĞüVSRáHF]QHMRGUĊEQRĞFLD UHJLRQDOQ\

XNáDGNXOWXU\VWDQRZLZ\QLNZLHOROHWQLHJRSU]HQLNDQLDOLF]Q\FK]UyĪQLFRZDQ\FK

34 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ6HQLRU]\¶IHOLHWRQSLHUZV]\] 16 stycznia 2011.

 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµĩ\FLHQDJUDQLF\¶IHOLHWRQF]ZDUW\] SDĨ

dziernika 2010.

36 +UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH RGF  µ0RWRU\]DFMD¶ IHOLHWRQ SLąW\ ]  OLVWRSDGD

2010.

37 +UDQLFH GRNRĜiQ ± 5R]PyZNL SROVNRF]HVNLH RGF  µĩ\FLH QD JUDQLF\¶ IHOLHWRQ WU]HFL

z SDĨG]LHUQLND

38 +UDQLFHGRNRĜiQ±5R]PyZNLSROVNRF]HVNLHRGFµ-HVHQLNL¶IHOLHWRQSLąW\] VLHUSQLD