Andrzej Abdank-Kozubski
Sympozjum „Wokół początków
ludzkiego życia"
Studia Philosophiae Christianae 30/1, 129-130
Studia Philosophiae Christianae ATK
30(1994)1
Z ZAGADNIEŃ BIOETYKI
SYM PO ZJUM „WOKÓŁ POCZĄTKÓW LUDZKIEGO ŻYCIA” D nia 28 kwietnia 1993 roku w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie odbyło się sympozjum dotyczące zagadnień związanych z początkiem życia. Głównym organizatorem Sympozjum był ks. prof, d r hab. Bernard H ałaczek, kierownik katedry Filozofii Człowieka.
O brady otworzył R ektor A TK ks. prof, d r hab. Jan Łach. W swym przemówieniu naw iązał do dzieła stworzenia, którego ukoronow aniem było zapoczątkowanie życia. Życie, choć czasami bywa przykre, jest tak wielką w artością, że człowiek, aby je ratow ać, potrafi poświęcić wszystko. Bóg z tej to racji bierze życie w szczególną obronę.
N a zakończenie Ksiądz R ektor życzył wszystkim owocnych obrad.
Ks. D ziekan W ydziału Filozofii Chrześcijańskiej Prof. Bernard Hałaczek przywitał wszystkich zebranych i zapowiedział program Sympozjum.
Jako pierwszy głos zabrał d r D ariusz Śleszyński, psycholog kliniczny z Bostonu. W swej działalności naukow ej b ada on zagadnienia osobowościowe, w szczególności dotyczące uczestnictwa jednostki we wspólnocie. M ów iąc na temat: Prenatalne uwarunkowania językowo-czynnościowych struktur dziecka podkreślił znaczenie tego czasu w form ow aniu się zdolności dziecka do życia w społeczeństwie. Bodźce, jakie dochodzą do niego w tym okresie z zewnątrz, przygotowują je np. do posługiwania się językiem. Interesującym stwierdzeniem była wypowiedź o tym, że dziecko nie rodzi się przygotowane do posługiw ania się jakim kolwiek językiem, ale tym, którego używa jego najbliższe otoczenie.
Prof. d r hab. M aria D ąm bska (neurolog i neuropatolog) w swoim wykładzie: Wczesne stadia rozwoju układu nerwowego u człowieka zwróciła uwagę na to, że człowiek żyje tak długo, jak długo żyje jego układ nerwowy. To sam o kryterium musi dotyczyć też początku ludzkiego życia. Zalążki układu nerwowego m ożna zaobser wować już w 18 dniu po zapłodnieniu. Najwcześniej kształtują się te części układu nerwowego, które zaw iadują funkcjami fizjologicznymi. K ształtow anie się kory mózgowej sięga wielu lat po narodzeniu i wymaga bezpośredniego ko n tak tu z otocze niem. Nie m ożna zatem za początek życia ludzkiego przyjmować ostatecznego uform ow ania się układu nerwowego.
Trzecim z kolei prelegentem była d r D orota K ornas-Biela z W ydziału Psychologii K U L . W swym przedłożeniu zatytułowanym Osiągnięcia rozwoju psychofizycznego dziecka przed urodzeniem zasygnalizowała zmianę w paradygm acie psychologii. Przejście od paradygm atu scjentycznego do holistyczno-humanistycznego pozwoliło ujmować człowieka od m om entu poczęcia jako istotę psycho-fizyczną. Życie psychicz ne człowieka jest od samego początku życiem psychicznym człowieka a nie zwierzęcia. Cały okres prenatalny jest przygotowaniem do podjęcia określonych funkcji w społe czeństwie, np. nauki języka.
Ks. d r Stefan K ornas z A TK mówił na temat: Problematyka diagnostyki prenatalnej. Podkreślił znaczenie tego rodzaju badań we wczesnym wykrywaniu różnego rodzaju
nieprawidłowości w rozw oju dziecka i ich leczeniu. D iagnostykę prenatalną ogólnie określi! jako m aoralnie godziwą.
W imieniu zespołu lekarzy z II Kliniki Pediatrii Śląskiej Akadem ii Medycznej referat pt. Intensywna terapia noworodka wygłosił d r Janusz Świetliński. Mówił o problem ach związanych z pracą na Oddziale Intensywnej Terapii N ow orodka. W wykładzie ilustrowanym licznymi przeźroczami podkreślał specyfikę swojego oddziału.
Ks. d r hab. Kazimierz K loskowski, A TK , poruszył tem at: Genom ludzki. Wyob rażenia a stan fa ktyczn y badań genetycznych. Stan wiedzy o genomie iuzkim jest nadal znikom y, tym bardziej zagadnienia te stanowią pasjonujące pole badań.
Prof. dr hab. M ichał Troszyński z C entrum Zdrow ia Dziecka w wykładzie Aktualne problemy medycyny okołoporodowej dzielił się uwagami dotyczącymi opieki nad kobietą przed i w czasie ciąży oraz bezpośrednio po porodzie. Zwrócił uwagę na znaczenie opieki medycznej w tym okresie, przy wczesnej i ciągłej ocenie ryzyka. Jako bardzo ważny aspekt ukazał nobilitujące dla rodziców znaczenie porodu. W związku z tym konieczne jest uwzględnienie przez lekarzy życzeń m atki i ojca dotyczących przebiegu samego porodu.
O uwarunkowaniach postaw prokreacyjnych mówiła Prof. d r hab. K rystyna O stro wska, A T K i U W . Różnice występujące w obrębie danych kultur zostały ukazane na przykładzie Polski, Szwajcarii i Niemiec.
N a przykładzie tych samych państw ks. prof, d r hab. B ernard Hałaczek omówił zagadnienie Uwarunkowań postaw pro- i antyaborcyjnych.
Problem animacji w świetle współczesnych poglądów chrześcijańskich etyków i moralis tów podjął w swym wystąpieniu ks. prof, d r hab. Tadeusz Ślipko. Precyzując, Prelegent stwierdził, że w swym referacie zajmie się nie tylko problem em animacji jak o takiej ale problem em m om entu, w którym substancjalny pierwiastek duchowy zespala się z m aterialnym , biologicznym podłożem.,
Ks. d r Grzegorz Stephan z Wyższego Śląskiego Seminarium D uchownego w K ato wicach mówił na temat: Początek życia ludzkiego w m yśli wczesnochrześcijańskiej. Zwrócił uwagę na podkreślanie przez Ojców Kościoła podm iotow ości płodu ludz kiego.
O statnią prelegentką była dr Janina Buczkowska, A K i A TK . Tem atem jej w ystąpienia był: O ntyczny status embrionu ludzkiego. E m brion w jej ujęciu różni się od narodzonego dziecka tak, jak różnią się od siebie poszczególne fazy rozw oju tego samego organizmu.
Sympozjum podsum ow ane zostało interesującą dyskusją. Poniżej drukujem y pełne teksty trzech referatów. Pozostałe zostały opublikow ane w innych czasopismach.
oprać. Andrzej Abdank-Kozubski
K A Z IM IE R Z K LO SKO W SK I
GENOM LUDZKI
WYOBRAŻENIA A STAN FAKTYCZNY BADAŃ GENETYCZNYCH 1. U ŚCIŚLEN IA T E R M IN O L O G IC Z N E I SFO R M U Ł O W A N IE PR O B L EM U
Od czasów A. Vesaliusa1, twórcy anatom ii, jest spraw ą oczywistą, że bez znajom ości szczegółów anatom icznych ciała ludzkiego nie jest możliwe określenie jego funkcji.
1 A ndreas Vesal lub Vesalius żył w latach 1514-1564. Jego podstaw ow e dzieło to De homini corporis fabrica z 1543 r.
