L U C JA N K R ÓLIK OW SK I, RYSZAR D B A R A Ń S K I
WPŁYW RÓ ŻNEJ ZAW ARTOŚCI WODY NA W ZROST TOPOLI
Z akład G leb o zn a w stw a IBL
Topola różni się zdecydow anie w łaściw ościam i ekologicznym i od
w szystkich drzew leśnych, hodow anych w naszym k raju . Dzięki szybkie m u w zrostow i tw orzy ona w stosunkow o kró tkim czasie dużą m asę orga niczną (drzewną). W pływ ają na to przede w szystkim stosunki wodne. Za p otrzebow anie w ody przez topolę jest w yjątkow o duże. W i 1 1 i с h poda je, że gdy sosna dla w y produkow ania 1 kg m asy suchej po trzeb uje 170 1 wody, buk 380, to topola czarna 500 1.
Zakład G leboznaw stw a IBL przeprow adził dośw iadczenie w azonow e z hodow lą topoli przy nasyceniu gleby w ody w 25, 50, 75 i 100%. W p ierw
szym ro k u dośw iadczenie się nie udało, gdyż ro śliny zostały opanow ane przez pajęczaka. W yniki dośw iadczenia ro ku 1958 przedstaw ia niniejsze doniesienie.
Glebę do dośw iadczenia pobrano z m atecznika topolowego. Był to pia sek gliniasty lekki o pH 7. W azony, zw ykłe w iad ra ocynkow ane, o pojem ności 8 1, zaopatrzono w dziurkow ane w kładki m etalow e z ru rk a m i do p rzew ietrzan ia i podlew ania gleby od spodu. Na dnach w azonów u m ie szczono w arstw ę grubego żw iru, n astępn ie glebę, doprow adzając ciężar każdego w azonu do jednakow ej wagi.
W każdym w azonie posadzono 22.IV. 1958 po dw a zrzezy topolow e o m niej wTięcej w yrów n an ej długości (20 cm) i ciężarze (16— 18 g). P rz y dział zrzezów do poszczególnych w azonów przeprow adzono losowo. Po rozw inięciu się zrzezów gorsze usunięto, pozostaw iając w w azonach po jednej roślinie.
Ze w zględu na b rak hali w egetacyjnej dośw iadczenie prow adzono w la b o ratoriu m p rzy oknie od stro n y południow ej. Liczbę pow tórzeń ograni czono tylko do 4 dla każdej ilości wody. Przez cały sezon w eg etacyjn y utrzym yw ano glebę w spraw ności, sp u lchniając jej w ierzchnią w arstw ę. W celu u trzy m an ia jednakow ych w aru n k ó w św ietln ych w azony p rze sta w iano (w d n iu podlew ania wodą).
7*0 L. Królikowski, R. Barański
Rys. 1. D łu gość p ęd ów P o p u l u s h y b r y d 277 w ok resie w e g e ta c ji w zależności od zaw artości w o d y w g leb ie (25, 50, 75, 100%)
W pływ zawartości wody na wzrost topoli 721
Zaw artość w ody w glebie kontrolow ano co drugi dzień i uzupełniano. W okresie upałów w odę ‘ u zupełniano n a w e t codziennie.
W prow adzonych system atycznie obserw acjach uw zględniono rozwój pączków, liści i wysokość pędu głównego. W końcu okresu w egetacyjnego po zaw iązaniu się pączków w ierzchołkow ych pom ierzono w ysokości p ę dów oraz przeliczono ilości liści i obliczono całkow itą pow ierzchnię asym i- lacyjną dla każdej zaw artości w ody w glebie. Tablica przedstaw ia tylko średnie ary tm ety czn e dokonanych pom iarów , ry su n k i zaś długość pędów w zależności od nasycenia gleby w odą w okresie w egetacyjnym .
Pomiary badanych to p o li przy koùcu w e g e ta c ji (Populus hybryd 277) Zawartość wody w g le b ie Zużycie wody Wypady P rz e c ię tn a ilo śd l i ś c i Pow ierz chnia l i ś c i
C iężar w s^ anie suchym Stosunek pędów do c z ę ś c i podziemnych w s ta n ie suchym pędów c z ę ś c i pod-ziemnych % 100 86,67 2 5 . 83,44 65,17 64,75 83,19 0,51 75 100,00 - 100,00 100,00 100,00 100,00 0,67 50 51,90 - 70,57 37,82 24,92 61,86 0 ,2 6 25 - 50 43,67 7,50 3,51 47,64 0,05
Z przeprow adzonych obserw acji oraz w y konanych pom iarów w ynika, że m im o bardzo ograniczonych m ożliwości dało się uchw ycić bardzo w y
raźną zależność w zrostu topoli od zaw artości wody w glebie.
Z orien tacy jn y ch przeliczeń w ynika, że p rzy zaw artości w ody w glebie w granicach 75% otrzym ano n ajw iększy p rzy ro st m asy.
