Ewa Kuśmierska
Wykorzystywanie wartościowej
twórczości dla dzieci w pracy
wychowawczo-dydaktycznej
przedszkola : Wanda Chotomska
gościem Przedszkola nr 21 w Zabrzu
Nauczyciel i Szkoła 2 (5), 141-143
Ewa Kuśmierska
Wykorzystywanie wartościowej twórczości dla dzieci
w pracy wychowawczo-dydaktycznej przedszkola—
Wanda Chotomska gościem Przedszkola nr 21 w Zabrzu
Dziecko w wieku przedszkolnym pragnie przede wszystkim baw ić się, gdyż działalność zabaw ow a stanowi podstaw ow ą form ę jego aktywności. K ierując się popędami i instynktami, chce wykonywać czynności, które są dla niego interesujące i przyjemne. Czuje też nieodpartą potrzebę ruchu i przeżywania sytuacji. Lubi śmiać się i marzyć. Jego wyobraźnia i fantazja powodują, że gdy tylko m a ku tem u okazję, przenosi się m yślam i w św iat iluzji i przyjemnych złudzeń. Stefan Szum an nazyw a to „[...] bujaniem ponad rzeczywistością, [...] tworzeniem dowolnych, fantastycz nych konstrukcji i obrazów .1 „M y dorośli, nauczyciele i w ychowaw cy pow inniśmy dbać o to, by ciągle m otywow ać dziecko do działania i właściwie je ukierunkow y wać. Anna Brzezińska w yodrębnia trzy rodzaje aktywności dz'ccka ze względu na bodziec, z którym m a ono do czynienia:
• poznanie św iata poprzez ruch i dźwięk, • poznanie św iata poprzez obraz, • poznanie św iata poprzez słowo.2
M ożna zastanowić się nad tym, który' z tych bodźców najskuteczniej przyczynia się do w zbogacania w yobrażeń dziecka i rozbudzania jego w rażliw ości. O brazy m asowo docierające do dziecka we współczesnym świecie techniki, płynące przede w szystkim z ekranu telewizora i kina, rzadziej z książek i czasopism dla dzicci, na pewno budzą emocje i m ają ogrom ną silę oddziaływania. Powodują jednak, że jego w yobraźnia zostaje zablokow ana, a św iat dziecięcych fantazji przepełniony je st gotow ym i w izerunkam i film owych bohaterów. Słow o natom iast, zw łaszcza pod p o sta c ią lite ra tu ry pięknej, je s t tym elem entem dziecięcej aktyw ności, które w szczególny sposób oddziałuje na w rażliwość, w yobraźnię i uczucia dziecka, przyczyniając się do pozytywnego kształtowania jego charakteru. Dlatego tak ważne jest, by dziecko m iało możliwość częstego kontaktu ze światem sztuki literackiej, w yw ierającym ogrom ny wpływ na jego rozwój emocjonalny i intelektualny. Oczy w iście najcenniejsze są kontakty bezpośrednie z pisarzam i, poetam i, aktoram i, a także ich dziełami.
1 Szuman S.: Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży. Nasza Księgarnia, Warszawa 1948.
142 Nauczyciel i Szkoła 2(5) 1 9 9 8 Z d ając sobie spraw ę, że lakie bezpośrednie kontakty z tw órcam i pozostają w pamięci dziecka na długo, a czasem nawet na cale życie, zostawiając jednocześnie trw ały ślad w jego psychice, postanowiłam jako dyrektor przedszkola, które przy gotow yw ało się do obchodów 50. rocznicy swojego istnienia, zaprosić na uroczys tość z tej okazji znaną i łubianą autorkę utw orów dla dzieci i młodzieży, panią W andę Chotom ską. Czułam ogrom ną radość z faktu, że wychowankow ie mojego przedszkola będą mieli okazję obcowania z W ielką Osobowością. Pisarka, będąc prawdziwym przyjacielem dzieci, potrafi nawiązać z nimi cudowny kontakt, dowcip kując i recytując w ręcz aktorsko swoje ulubione wiersze. Utwory W andy Chotom - skiej m ają wiele zalet: wywołują śmiech, powodując radość dziecka, a jednocześnie uczą i przekazują cenne informacje o otaczającym go świecie.
Dzieci w raz z całym personelem przedszkola przygotowywały się od początku roku szkolnego do przyjęcia aiakom itego gościa. Roczny plan pracy skonstruowano tak, by m iały one możliwość poznawania twórczości Wandy Chotomskiej, a jedno cześnie jak o mieszkańcy Z abrza zaznajamiały się z historią i tradycjam i Górnego Ś ląsk a, by m óc zaprezentow ać pisarce i zaproszonym gościom śląskie tańce, piosenki, „bery” i „bojki”, a także stroje regionalne, które wypożyczono z zaprzy jaźnionych przedszkoli. Dzieci wręczyły pani Chotomskiej lalkę w śląskim stroju ludowym. Nauczycielkom udało się bardzo dobrze połączyć w ciągu roku szkolnego dw a założenia program ow e rocznego planu pracy w ychow aw czo-dydaktycznej : „R egionalizm w w ychowaniu przedszkolnym ” oraz „R ozw ijanie zainteresow ań literackich i dostarczanie dzieciom wzorów poprawnej polszczyzny”.
W trakcie uroczystości jubileuszowej dzieci przedstawiły ponadto inscenizację wybranych utworów Wandy Chotomskiej, m.in. wiersza pt. Dlaczego ciele ogonem
m iele? A w ram ach współpracy ze środqwiskiem wystąpił chór ze Szkoły M uzycz
nej w Z abrzu ze znakom itym — co potw ierdziła sam a pisarka — w ykonaniem piosenki jej a u to rstw a, zatytułow anej R o d zin n a herbatka, do m uzyki A dam a M arkiew icza. M yślę, że w zruszająca „h erb atk a” zostanie na długo w pam ięci zaproszonych gości i dzieci. Uroczystość zakończył występ Zespołu Muzyki Dawnej z sąsiadującej z naszym przedszkolem szkoły podstawowej. W tym zespole grają także nasi wychowankowie. Dodatkową i zupełnie niespodziewaną atrakcją uroczys tości był występ samej pisarki, która w spaniale rozbaw iła publiczność przedsta w iając swój wiersz pt. Krowa. W trakcie przedstawienia wręczyłam pani Wandzie Chotomskiej list, w którym Rada Pedagogicaia ogłosiła j ą Honorowym Patronem Przedszkola nr 21 w Zabrzu. Podczas uroczystości, obok zorganizowania wystaw y p ra c dzieci — zatytułow anej „N asze Przedszkole” , uruchom iony zostal także kierm asz książki, przy udziale księgarni Gedeon w Zabrzu, na którym m ożna było kupić wydane utw ory Wandy Chotomskiej, a następnie uzyskać dedykację z au to grafem pisarki. A utorka nie tylko podpisyw ała książeczki, ale każdem u dziecku ukladala krótki, zabawny wierszyk. Oczywiście nie mogło zabraknąć urodzinowego
Ewa Kuśmierska — Wykorzystywanie wartościowej twórczości dla dzieci. 143
tortu z pięćdziesięcioma świeczkami. N a koniec, ju ż w mniej oficjalnej atm osferze, goście zasiedli do wspólnego stołu. Oglądano stare kroniki, które nasze przedszkole prow adzi nieprzerw anie od 1946 roku. Pani Chotom ska uśw ietniła wpisem naszą kronikę. Udzielała też wywiadów zaproszonym przedstawicielom prasy i telewizji.
W życiu naszego przedszkola 50. urodziny były wielkim i niezapom nianym wydarzeniem. Idea zorganizowania „złotego jubileuszu” zrodziła się nie tylko z chęci wspom inania dawnych dziejów, ale także pokazania, ja k wielkim przeobrażeniom na przestrzeni tych pięćdziesięciu lat uległo w ychow anie przedszkolne i ja k ie poczyniło postępy. Przedszkola z placówek opiekuńczo-wychowawczych przeobra ziły się w placówki wychowawczo-dydaktyczne tętniące życiem, w których dzieje się ciągle coś nowego i ciekawego. W anda Chotomska obiecała dostarczać naszemu przedszkolu teksty, które będziemy mogły wykorzystywać w przedszkolnych insceni z acjach i codziennych zajęciach. N a zakończenie ubiegłego roku szkolnego, w którym tem atem wiodącym było: „Wychowanie komunikacyjne w wychowaniu przedszkolnym”, otrzym ałyśm y od autorki specjalnie dla nas napisany, zmieniony tek st w iersza pt. P ies z U licy B ałam utów . Z ostal on przedstaw iony w form ie inscenizacji na uroczystości z okazji zakończenia roku szkolnego 6-latków. A utorka przy sy ła nam rów nież sw oje now e książeczki z zabaw nym i, pełnym i hum oru dedykacjami. Szczególnie jedna przypadła nam do serca:
Ja też chodzą kołowata, bo dręczy m nie pytanie, czy m ieszkańcy Zabrza to s ą Zabrzacy czy nie raczej Zabrzanie?
U w ażam , że obchody 50-lecia naszego przedszkola są dow odem na ciągle poszukiwanie przez nauczycieli przedszkoli ciekawych form pracy z dziećmi i dostar czanie im okazji do twórczej aktywności, a także możliwości doskonalenia się po przez kontakt ze światem sztuki. Sądzę, że udało nam się dzięki stworzeniu atm o sfery emocjonalnej w kontakcie z twórczością, a przede wszystkim z osobą Wandy C hotom skiej, m ającej niekw estionow aną pozycję we w spółczesnej lite ra tu rz e pięknej, wpłynąć na wzbogacenie przbżyć i doświadczeń dzieci, na wzbogacenie ich wewnętrznego św iata marzeń i fantazji.
