OBRZĘDY SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA
WEDŁUG TRADYCJI
KOŚCIOŁA BIZANTYŃSKIEGO
A.OBRZĘD ZARĘCZYNPo B o s k ie j L i t u r g i i , k ie d y k a p ła n s t o i w sa n k tu a r iu m , p rzed
bramą prow adzącą z p r z e d s io n k a do św iątyni*^ u s t a w ia j ą s i ę pragnący zaw rzeć zw ią zek m a łż e ń s k i: m ężczyzn a z p r a w e j, a k o b ie t a z le w e j
s t r o n y . Na o ł t a r z u l e ż ą obok s i e b i e dw ie o b r ą c z k i, z ł o t a i s r e b r n a , sr e b r n a po p r a w e j, a z ł o t a po le w e j s t r o n i e . K apłan b ło g o s ła w i t r z y k r o t n ie głow y z a r ę c z a j ą c y c h s i ę , w ręcza im z a p a lo n e ś w ie c e i wprowa
d z iw sz y do ś w ią t y n i okadza w k s z t a ł c i e k r z y ż a . D iakon: K apłan: Chór: Diakon: Chór: D iakon: C hór: D iakon: Chór: B ło g o s ła w , P a n ie .
B ło g o sła w io n y Bóg n a s z , w każdym c z a s i e , t e r a z i zaw sze i na w ie k i w ieków .
Amen.
Módlmy s i ę w p ok oju do Pana. K y r ie e l e i s o n .
0 pokój z w y s o k o ś c i i o i c h z b a w ie n ie , módlmy s i ę do Pana K y r ie e l e i s o n .
0 pokój d la c a łe g o ś w ia t a , p o m y śln o ść ś w ię t y c h b ożych
K o ś c io łó w , i z j e d n o c z e n ie w s z y s t k i c h , módlmy s i ę do Pana. K y r ie e l e i s o n .
D iakon: Za t e n ś w ię t y dom Boży i z a t y c h , k t ó r z y z w ia r ą , p o b o ż -Chór:
n o ś c ią i b o j a ź n ią b ożą w chodzą do n i e g o , módlmy s i ę do Pana K y r ie e l e i s o n .
3
D iakon: Za a r c y b is k u p a n a sz e g o N. , z a c z c ig o d n y c h k a p ła n ó w , z a
diakonów w C h r y s t u s ie , z a c a ły s t a n duchowny i lu d , módlmy Chór:
s i ę do P ana. K y r ie e l e i s o n .
D iakon: Za s łu g ę b o żeg o N. i z a s ł u ż e b n i c ę b ożą N ., k t ó r z y t e r a z *
s i ę z a r ę c z a j ą o ra z o i c h z b a w ie n ie , módlmy s i ę do Pana.
1
2
3
Nazwa g r e c k a p.vijCTe(a. / Tdć p.v^OToa. / o z n a c z a "dodawać c o ś s o b ie " /n a p r z y k ła d m ę ż a /, " sw a ta ć s i ę " . W E u c h o lo g io n a c h kon
s t a n t y n o p o l i t a ń s k i c h n i e w y s tę p u je w ie lk a e k t e n i a . T e k s t: J .G o a r , E u c h o lo g io n s i v e r i t u a l e Graecorum , Graz 1 9 6 0 , 3 1 0 - 3 1 2 . W ery fik a c j i tłu m a c z e n ia d o k o n a ł k s .S .L o n g o s z .
W o r y g in a le Ttpó TĆ5v ay(eov Oup55v / "przed ś w i ę t ą b ram ą" /. W s t a r o ż y t n o ś c i term inem tym o k r e ś la n o n i e głów n ą bramę ik o n o s t a s u ,
a l e bramę prow adzącą z p r z e d s io n k a do ś w i ą t y n i .
346 -C h ó r: D ia k o n : K y r ie e l e i s o n . Aby o t r z y m a l i po to m stw o ja k o p r z e d ł u ż e n i e ro d u i w s z y s tk o p o tr z e b n e do z b a w i e n i a , módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n . C h ó r:
D ia k o n : Aby im z o s t a ł a u d z i e l o n a z g o d n a i d o s k o n a ła m ił o ś ć o r a z C h ó r:
D ia k o n :
pom oc, módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n . \ Aby z o s t a l i z a c h o w a n i w je d n o m y ś ln o ś c i i n ie z a c h w ia n e j w ie r z e ódlrny s i ę do P a n a . C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r: K y r ie e l e i s o n . ,
Aby o t r z y m a l i b ło g o s ła w ie ń s tw o w z g o d z ie i n ie z a c h w ia n e j w i e r z e , módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n . Aby b y l i z a c h o w a n i w n ie s k a la n y m ż y c i u i o b c o w a n iu , módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n . D ia k o n : Aby P an Bóg n a s z d a ł im godne m a łż e ń s tw o i ł o ż e n i e s k a l a n e , módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n . Abyśmy z o s t a l i w y b aw ie n i od w s z e lk ie g o u t r a p i e n i a , gniew u 1 n i e d o s t a t k u , módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n . C h ó r: D ia k o n : C h ó r:
D ia k o n : W spomniawszy N a j ś w i ę t s z ą , P r z e c z y s t ą , B ło g o s ła w io n ą i p e łn ą ch w ały P a n ią n a s z ą B o g u ro d z ic ę i z a w sz e D z ie w ic ę M arię wraz ze w s z y s tk im i ś w ię ty m i, p o le c a jm y sam ych s i e b i e , in n y c h l u C h ó r: K a p ła n : d z i i c a ł e ż y c i e n a s z e C h r y s tu s o w i Bogu. T o b ie , o P a n i e . C h ó r: T o b ie bowiem n a l e ż y s i ę w s z e lk a c h w a ła , c z e s c i u w i e l b i e n i e , O jcu i Synowi i Ś w iętem u Duchowi t e r a z i zaw sze
i n a w ie k i w ieków .*w Amen.
K a p ła n mówi n a s t ę p n i e p o d n ie s io n y m g ło se m m o d litw ę :
Boże w ie c z n y , K tó ry r z e c z y r o z d z i e l o n e ł ą c z y s z w je d n o i n a k ł a d a s z im n i e r o z e r w a l n y z w ią z e k m i ł o ś c i , K tó ry p o
b ł o g o s ł a w i ł e ś I z a a k a i R ebekę o r a z u c z y n i ł e ś i c h d z i e d z i cam i T w o je j o b i e t n i c y , sam r ó w n ie ż p o b ło g o s ła w i t e s ł u g i b i s k u p a , b is k u p p a t r i a r c h ę , a g ło w a K o ś c i o ł a w s z y s t k i c h in n y c h p a t r i a r c h ó w .
347
-tw o je N. i N ., prow adząc ic h w p e ł n i e n i u w s z e lk ic h d ob rych czynów .
P on iew aż j e s t e ś B o g ie i ło s i e r n y m i m iłu jącym l u d z i ,
Chór:
i t o b i e ch w ałę oddajem y, Ojcu i Synow i i Św iętem u D uchow i, t e r a z i za w sze i na w ie k i w ieków .
Amen.
K apłan: Pokój w s z y s t k i Chór: I z duchem tw o i
D iakon: P o c h y lc ie głow y w a sze p rzed Pane C hór: Przed Tobą, P a n ie .
K apłan: P a n ie Boże n a s z , K tóry s p o śr ó d narodów p o ś l u b i ł e ś K o ś c i ó ł , c z y s t ą O b lu b ie n ic ę , p o b ło g o s ła w i t e z a r ę c z y n y o r a z z j e d nocz i zachow aj t e s ł u g i sw o je w p o k o ju i j e d n o m y ś ln o ś c i.
T ob ie bowiem p r z y n a le ż y w s z e lk a c h w a ła , c z e ś ć i u w i e l b i e n i e , Ojcu i Synowi i św ięte m u D uchow i, t e r a z i za w sze i na w ie
k i w ieków ^.
Chór: Amen.
5 K apłan w zią w szy n a s t ę p n ie o b r ą c z k i
a potem k o b i e c i e s r e b r n ą i mówi do
p o d a je n a jp ie r w m ę ż c z y ź n ie z ł o t ą , ę ż c z y z n y :
Z aręczan y j e s t s łu g a boży N. z e s ł u ż e b n i c ą b ożą N ., w im ię O jca i Syna i Ś w ię te g o D ucha, t e r a z i za w sze i na w ie k i w ie ków Amen.
N a s tę p n ie mówi do k o b ie t y :
Z a ręcza n a j e s t s ł u ż e b n i c a b oża N. z e s ł u g ą bożym N ., w im ię O jca i Syna i ś w i ę t e g o Ducha t e r a z i za w sze i na w ie k i w ie ków. Amen.
K apłan mówi t o t r z y k r o t n i e c z y n ią c znak k r z y ż a obrączkam i nad i c h głow am i, a n a s t ę p n ie n a k ła d a j e na i c h p r a w ic e , św ia d e k n a to m ia s t z a m ie n ia o b r ą c z k i za ręczo n y m .
4 W t e j m o d litw ie z a r ę c z y n k a p ła n mówi, że C h r y stu s zaślu b ił/7tp op vT ] CTEUC(%tiEvoę/ K o ś c i ó ł , co n a w ią z u je do 2 Kor 1 1 ,2 - " Z a ślu b iłe m
was jednem u m ężow i".
O brączek za ręczy n o w y ch n ie używano j e s z c z e w V III w ie k u , lu b być może i c h wymiana m ia ła m ie j s c e p o za c e r e m o n ią k o ś c i e l n ą .
348 -K apłan: Módlmy s i ę do Pana.
P a n ie Boże n a s z , k tó r y t o w a r z y s z y łe ś s łu d z e p a t r ia r c h y
Abrahama w M ez o p o ta m ii, posłanem u w c e l u z n a l e z i e n i a żony d l a j e g o Pana Iz a a k a i p o p rzez p o s łu g ę n o s z e n ia wody
w s k a z a łe ś <u żeby s i ę z a r ę c z y ł z Rebeką /R dz 4 1 , 1 2 / , sam p o b ło g o s ła w z a r ę c z y n y T w oich s ł u g N. I N . , um ocnij wypo
w ie d z ia n e p r z e z n ic h sło w o 1 um ocnij i c h w t w o j e j ś w ię t e j j e d n o ś c i . Ty bowiem na p o c z ą tk u s t w o r z y łe ś m ężczyzn ę 1 ko b i e t ę i z T w ojej w o li żona łą c z y s i ę z mężem ja k o pomoc
i ku p r z e d łu ż e n iu r o d z a ju lu d z k ie g o . Sam p r z e t o , P an ie Boże n a s z , k tó r y d a ł e ś prawdę Twemu d z ie d z ic t w u i Twoją
o b i e t n i c ę sługom Twoim, ojcom n a sz y wybranym Twoi
z p o k o le n ia na p o k o l e n i e , w e jr z y j na s łu g ę Twego N. i na s ł u ż e b n i c ę Twoją N. i um ocnij i c h z a r ę c z y n y w w ie r z e , j e d n o m y ś ln o ś c i, p ra w d zie i m i ł o ś c i . Ty bowiem P a n ie , naka z a ł e ś dać p i e r ś c i e ń i um acniać p i e r ś c i e n i e m w s z y s t k ie
umowy . P o p r z e z p i e r ś c i e ń dana z o s t a ł a J ó z e fo w i w ładza
w E g ip c ie /R dz 4 1 , 4 2 / , p o p r z e z p i e r ś c i e ń u c z c z o n y z o s t a ł D a n ie l w k r a j u b a b ilo ń s k im /D n 6 , 1 7 / , p o p r z e z p i e r ś c i e ń
o b j a w iła s i ę prawda Tamary /R dz 3 8 , 2 5 / , p o p r z e z p i e r ś c ie ń O j c ie c n a sz n i e b i e s k i o k a z a ł s z c z o d r o b liw o ś ć swemu Syno
w i . P o w ie d z ia ł bowiem: W łó ż c ie p i e r ś c i e ń na j e g o p raw icę, z a b i j c i e c i e l c a tu c z n e g o i j e d z ą c r a d u j c ie s i ę /Łk 1 5 ,2 2 /. Ta sama p r a w ic a T w oja, P a n ie , p r z e p r o w a d z iła M ojżesza
w Morzu Czerwonym /Wj 1 4 , 3 1 / , a p o p r z e z praw dziw e Twoje sło w o n ie b o z o s t a ł o u c z y n io n e i z ie m ia z a ło ż o n a . Także
p r a w ic a s ł u g tw o ic h b ło g o s ła w io n a j e s t p r z e z Twoje słow o p o tę ż n e i r ę k ę tw o ją z w y so k a . Sam p r z e t o , P a n ie , p o b ło g o sła w t o z a ł o ż e n i e o b r ą c z e k b ło g o s ła w ie ń s tw e m z n i e b i o s ,
6 o r y g in a le T ra tę / s c
a p o s y ł k i " .
o t r o k / , co odpow iada z n a c z e n iu " c h ło p ie c
S en s z d a n ia z m ie n io n y p r z e z tłu m a c z a . W o r y g i n a le : E& y & p , Kópbe U7i;^6et,^aę 6 f6 o cy6 a t, & ppapo)va K a t an p (^ eo8at, Ttavr(,co znaczy
d o s ło w n ie : "Ty, P a n ie , n a k a z a łe ś daC p o sa g /r ę k o j m ię m ajątk ow ą/ i nim w s z y s tk o p o t w ie r d z a ć " . P r z e k ła d s ło w ia ń s k i /T y bo Gospodi p o k a z a ł j e s i d a t i s j a o b r u B e n iju i u tv e r % d a tis ja vo v se m / s t o s u j e
t u z m ię k c z e n ie : "Ty bowiem , P a n ie , k a z a ł e ś dać z a r ę c z y n y i tym w s z y s tk o u m a cn ia ć" . U ż y c ie w t e k ś c i e g reck im sło w a &ppa[3a)va
n a w ią z u je do s t a r o ż y t n y c h zw yczajów obow iązkow ego d a n ia p osagu 7
349
-Chór:
a a n io ł Twój n ie c h k ro czy przed nim i p rze z w s z y s tk ie dni ic h ż y c i a .
Ponieważ Ty b ło g o s ła w is z i u św ię ca sz W szystk o , Tobie
chwałę oddajem y, O jcu i Synowi i św iętem u D uchow i, te r a z i zawsze i na w ie k i w ieków ".
Amen.
tłu m . K s . Henryk P ap rock i - Warszawa
n a rze czo n e j p rze z j e j ro d zicó w .
O s ta tn ia m odlitw a z a r ę c z y n n ie w y stę p u je w Codex B a r b e r in l g r . 336 . W t e k ś c ie t e j m odlitw y rdzeń ^ppa.pcjv w ystę p u je c z te r y
r a z y . Słowo to ma c h a r a k te r c z y s to ju ry d y c z n y lub nawet h a n d lo
wy /p rze k ła d s ta r o -c e r k ie w n o -s ło w ia ń s k i s t o s u je tu zm ię k cze n ie - obru%enije - o b r u c i t i / . W Codex B a r b e r in i g r . 336 za rę czy n y s k ła d a ją s ię ty lk o z dwóch p ie rw szy ch m o d litw .
350
B. OBRZĘD KORONOWANIA / ś l u b n e g o / *
J e ż e l i z a r ę c z e n i c h c ą z a r a z o trz y m a ć k o ro n o w a n ie / ś l u b / , to
w chodzą do ś w i ą t y n i ^ z z a p a lo n y m i ś w ie c a m i, p o p r z e d z a n i p r z e z k a p ła n a z k a d z i e l n i c ą . K a p ła n ś p ie w a P salm 1 2 7 , a lu d na k a ż d y w e r s e t odpo
w ia d a : "C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie " .
K a p ła n : B ło g o s ła w ie n i s ą w s z y s c y , k t ó r z y b o j ą s i ę P an a L u d : C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie
K a p ła n : K tó rz y c h o d z ą J e g o d r o g a m i.
L u d : Chw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie
K a p ła n : Owoce p r a c y r ą k sw o ic h pożyw ać b ę d z i e s z Chw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie . Lud:
K a p ła n : B ło g o s ła w io n y j e s t e ś i d o b r z e c i b ę d z i e . Lud: C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie .
K a p ła n : Żona tw o ja j a k w i n o r o ś l p ło d n a w z a c i s z u tw ego dom ostw a, L u d : C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie .
K a p ła n : Synow ie tw o i j a k g a ł ą z k i o liw n e d o k o ła tw ego s t o ł u . L u d : C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie .
K a p ła n : Tak o to b ło g o s ła w io n y b ę d z i e c z ł o w i e k , k t ó r y b o i s i ę Pana. L u d : C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie .
K a p ła n : N ie c h c i b ł o g o s ł a w i P an ze S y jo n u , a b y ś o g l ą d a ł pom yślność Lud:
J e r u z a le m po w s z y s t k i e d n i Twego ż y w o ta . C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie .
K a p ła n : Abyś o g l ą d a ł d z i e c i tw o ic h synów . P o k ó j nad I z r a e l e m L u d : C hw ała T o b ie , Boże n a s z , c h w a ła T o b ie .
N a s tę p n ie k a p ł a n w y g ła s z a p o u c z e n ie mówiąc czym j e s t m a łż e ń stw o
i j a k w m a łż e ń s tw ie n a le ż y p o b o ż n ie i c z c i g o d n i e ż y ć . Po s k o ń c z e n iu z a ś p o u c z e n ia n a s t ę p u j ą p y t a n i a i p r z y s i ę g a 3 *
1
2
W Codex B a r b e r i n i g r . 336 o b r z ę d t e n n o s i nazwę y ^ o b , n a to m ia s t o b e c n ie / ^AKo\oueta. Tou CTe<pavcóp.cx.Toę / s c s . P o s l e d o v a n i j e ven%a- n i j a / , co p o d k r e ś l a moment z a ł o ż e n i a k o r o n . T e k s t : J .G o a r , Eucho- l o g i o n s i v e r i t u a l e G raeco ru m , G raz 1960, 3 1 4 -3 2 0 . W e r y f i k a c j i t ł u m a c z e n i a d o k o n a ł k s .S .L o n g o s z . W Codex B a r b e r i n i g r . 336 n i e ma u r o c z y s t e g o w e j ś c i a nowożeńców do ś w i ą t y n i . W Codex B a r b e r i n i g r . 336 n i e ma p y ta ń s ta w ia n y c h p r z e z k a p ła n a , k t ó r e w y s tę p u ją w K o ś c i o ł a c h z t r a d y c j ą l i t u r g i c z n ą u z a l e ż n i o n ą od r o s y j s k i e j . P y t a n i a t e do d z i s i a j n i e w y s tę p u ją w t r a d y c j i 3
351 K a p ła n :
O b l u b i e n i e c : K a p ła n :
O b l u b i e n i e c :
N ., czy masz d o b r ą i n i e p rz y m u sz o n ą w o lę o r a z mocne p o s ta n o w ie n ie p o j ą ć s o b i e z a żonę t ę o to N ., k t ó r ą t u p r z y s o b i e w i d z i s z ? Mam, c z c ig o d n y o j c z e . Czy n i e o b i e c a ł e ś m a łż e ń s tw a i n n e j k o b i e c i e ? N ie o b i e c a ł e c z c ig o d n y o j c z e . Z k o l e i k a p ła n z a d a j e p y t a n i a o b l u b i e n i c y :
K a p ła n : N ., czy masz d o b r ą i n i e p rz y m u sz o n ą w o lę o r a z mocne p o s ta n o w ie n ie p o j ą ć s o b i e z a m ęża te g o o to N ., k t ó r e go t u p rz y s o b i e w i d z i s z ? O b lu b ie n ic a : K a p ła n : O b lu b ie n ic a : Ma c z c ig o d n y o j c z e . Czy n i e o b i e c a ł a ś m a łż e ń s tw a innem u m ę ż c z y ź n ie ? N ie o b ie c a ła m , c z c ig o d n y o j c z e . D iak o n : K a p ła n : D ia k o n : C h ó r: D iak o n : C h ó r: D iak o n : C h ó r: D iak o n : B ło g o s ła w , P a n i e . B ło g o s ła w io n e K r ó le s tw o O jc a i S y n a i ś w i ę t e g o D u c n a , t e r a z i zaw sze i n a w ie k i w iek ó w ^ .
Módlmy s i ę w p o k o ju do P a n a . K y r ie e l e i s o n . 0 p o k ó j z w y s o k o ś c i i o i c h z b a w ie n ie módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n . 0 p o k ó j d l a c a ł e g o ś w i a t a , p o m y ś ln o ś ć ś w i ę ty c h b o ż y c h K o ś c io łó w i o z j e d n o c z e n i e w s z y s t k i c h , módlmy s i ę do P a n a . K y r ie e l e i s o n .
Za t e n ś w ię ty dom Boży i z a t y c h , k t ó r z y z w i a r ą ,
p o b o ż n o ś c ią i b o j a ź n i ą b o ż ą w ch o d zą do n i e g o , módlmy . s i ę do P a n a .
g r e c k i e j . W " T r e b n ik u " P i o t r a M ohyły / K i j e v 1 6 4 6 , 4 1 6 / z o s t a ł a p o z a tym w prow adzona p r z y s i ę g a m a łż e ń s k a , co j e s t w yraźnym w pły
ł ł a c i ń s k i m . wem J e s t t o p o c z ą tk o w a a k la m a c ja L i t u r g i i e u c h a r y s t y c z n e j , n a j ą s i ę n i ą o b rz ę d y c h r z t u i m a łż e ń s tw a , co ś w ia d c z y , r o ż y t n o ś c i s a k ra m e n ty t e b y ły c e le b r o w a n e w p o ł ą c z e n i u r y s t i ą . R ozpoczy że w s t a z E u c h a -4
352 C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r : D ia k o n : C h ó r: D ia k o n : C h ó r : D ia k o n : C h ó r: K a p ła n : K y r ie e l e i s o n . Za a r c y b i s k u p a n a s z e g o N ., z a c z c ig o d n y c h k a p ła n ó w , za
d iakonów w C h r y s t u s i e , z a c a ł y s t a n duchowny i l u d , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Za s ł u g i b o że N. i N ., k t ó r z y t e r a z w s t ę p u j ą w je d n o ś ć z w ią z k u m a łż e ń s k ie g o i o ic łi z b a w i e n i e , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Aby t e n z w ią z e k z o s t a ł p o b ło g o s ła w io n y j a k ów w K anie G a l i l e j s k i e j , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Aby o t r z y m a l i d a r c z y s t o ś c i i owoc ł o n a ku p o ż y tk o w i, módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Aby r a d o w a li s i ę w id o k iem synów i c ó r e k , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Aby o t r z y m a l i d a r p o to m stw a i n i e s k a l a n y s p o s ó b ż y c i a , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Abyśmy w raz z n im i o t r z y m a l i w s z y s tk o , o co p ro sim y do z b a w i e n i a , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Abyśmy z o s t a l i w raz z n im i w y b a w ie n i od w s z e lk ie g o u t r a p i e n i a , g n iew u i n i e d o s t a t k u , módlmy s i ę do P a n a .
K y r ie e l e i s o n .
Wspomóż, zb aw , z m iłu j s i ę i z a c h o w a j n a s , B o że, sw o ją ł a s k ą .
K y r ie e l e i s o n .
W spomniawszy N a j ś w i ę t s z ą , P r z e c z y s t ą , B ło g o s ła w io n ą
i p e ł n ą ch w ały P a n ią n a s z ą B o g u ro d z ic ę i zaw sze D ziew icę M a rię w raz z e w s z y s tk im i ś w ię ty m i, p o le c a jm y sam ych s i e
b i e , in n y c h l u d z i i c a ł e ż y c i e n a s z e C h ry s tu s o w i Bogu. T o b ie , o p a n i e .
A lbow iem T o b ie n a l e ż y s i ę w s z e lk a c h w a ła , c z e ś ć i u w ie l b i e n i e , O jcu i Synow i i Duchowi ś w ię te m u , t e r a z i zawsze
353 -Chór: D iakon: C hór: K apłan: g i na w i e k i w ieków , Amen. Módlmy s i ę do P an a. K y r ie e l e i s o n . Boże P r z e c z y s t y i S tw ó r c o w s z e l k i e g o s t w o r z e n i a , k t ó r y ś ż e b r o p r a o j c a Adama p r z e m i e n i ł z m i ł o ś c i Twej ku lu d z io m w n i e w i a s t ę i b ł o g o s ł a w i ł im m ów iąc: " R o ś n i j c i e i m n ó ż c ie s i ę o r a z c z y ń c i e s o b i e z ie m ię p o d d a n ą " , i z e c h c i a ł e ś i c h dw oje p o łą c z y ć p r z e z m a łż e ń stw o w je d n o c i a ł o . D la t e g o t o
o p u ś c i c z ło w ie k o j c a sw ego i m atkę i p o łą c z y s i ę z e s w o ją żoną i b ęd ą d w oje w jednym c i e l e " /R d z 2 , 1 8 - 2 4 / , a " k tó
ry ch Bóg z ł ą c z y ł , c z ło w ie k n ie c h n ie r o z ł ą c z a " /M t 1 9 , 6 / . W
Ty o tw o rz y w sz y ło n o S a ry p o b ł o g o s ł a w i ł e ś s ł u d z e swemu A bra hamowi i u c z y n i ł e ś go o jcem m nóstw a narodów /R d z 1 8 , 1 0 - 1 8 / ; Ty d a ł e ś R eb ece I z a a k a i p o b ł o g o s ł a w i ł e ś j e j m a c ie r z y ń s tw o
/R d z 2 4 / ; Ty p o ł ą c z y ł e ś Jakuba z R a c h e lą i w y w io d łe ś z n ic h d w u n astu p a tr ia r c h ó w /R dz 2 9 - 3 0 / ; Ty p o ł ą c z y ł e ś J ó z e f a
i A s e n e t ę o r a z d a ł e ś im ja k o owoc p o to m stw o , E frem a 1 Manas s e s a /R dz 4 1 , 4 5 - 5 2 / ; Ty p r z y ją w s z y Z a c h a r ia s z a i E l ż b i e t ę w s k a z a łe ś i że n a r o d z i s i ę P o p r z e d n ik /Ł k 1 , 5 - 2 5 / ; Ty s p r a w i ł e ś , że z k o r z e n i a J e s s e g o w y r o s ła w c i e l e D z ie w ic a / I z 1 1 , 1 0 / , a w N ie j W c ie lo n y n a r o d z i ł s i ę na z b a w ie n ie r o d z a j u l u d z k i e g o , K tó ry z n ie w y p o w ie d z ia n e g o Twego d a ru i w i e l k i e j d o b r o c i p r z y b y ł do Kany G a l i l e j s k i e j , g d z i e p o b ł o g o s ł a w i ł m a łż e ń stw o u d o w a d n ia ją c , ż e Tw oją w o lą j e s t prawny z w ią z e k m a łż e ń s k i i p o c h o d z ą c e z n ie g o r o d z e n ie p otom stw a / J 2 , 1 - 1 1 / . Sam, P a n ie N a j ś w i ę t s z y , p r z y j m ij
m o d litw y n a s s ł u g T w oich 1 ja k tam /w K a n i e / , ta k 1 t u t a j temu m a łż e ń stw u s t a ń n ie w id z ia ln ą Tw oją o b e c n o ś c i ą , p o b ło
g o s ła w temu m a łż e ń stw u i d a j słu g o m Twoim N. i N. d ł u g i e i s p o k o jn e ż y c i e , c z y s t o ś ć , w zajem ną m i ł o ś ć i zg o d ę w m ał ż e ń s t w i e , d łu g o w ie c z n e p o to m stw o , b ło g o s ła w ie ń s t w o w d z i e c i a c h 1 n ie w ię d n ą c y w i e n i e c c h w a ły . P ozw ól im o g lą d a ć d z i e c i sw ych d z i e c i , za ch o w a j i c h ł o ż e od z a s a d z e k o r a z d a j i
z r o s y n i e b i e s k i e j 1 z b o g a c tw a z i e m i . N a p e łn ij i c h domy
354
-p s z e n i c ą , w in ie o liw ą i w s z e lk im i d o b ra m i, aby m o g li t e ż s ł u ż y ć p o tr z e b u ją c y m i dawać b liź n im w s z y s t k o , c z e g o po
t r z e b u j ą do z b a w ie n ia . P o n iew a ż j e s t e ś B o g ie iłosierdzia, z m iło w a n ia i m i ł o ś c i ku lu d z io m , oddajem y ch w a łę T o b ie t, Dobrym , t e r a z i za w sze i na w ie k i wieków Chór: D iako C h ó r:
z P rzed w ieczn y m Twoim Ojcem i N a j ś w ię t s z y dajnym Twoim Duchem
Amen.
Módlmy s i ę do P ana. K y r ie e l e i s o n .
i Ż y c io - 6
Lapłan: B ło g o s ła w io n y j e s t e ś , P a n ie B oże n a s z , K a p ła n ie m ałżeń stw a m is t y c z n e g o i n i e s k a l a n e g o , Prawodawco c i e l e s n e g o , S tró żu
n i e z n i s z c z a l n o ś c i i r o z tr o p n y itząd co spraw ż y c io w y c h .
P a n ie , k t ó r y na p o c z ą tk u s t w o r z y ł e ś c z ło w ie k a i u c z y n i ł e ś
go k ró lem s tw o r z e ń o r a z p o w i e d z i a ł e ś : " N ied o b rze 1 być c z ł o -w iek o -w i samemu na z i e m i , uczyńmy mu pomoc -w ed łu g n ie g o " ,
a w z ią w sz y je d n o z j e g o ż e b e r , s t w o r z y ł e ś n i e w i a s t ę , k tó r ą gdy u j r z a ł Adam, p o w ie d z ia ł: " O t o k o ś ć z k o ś c i m oich i c ia ł o z mego c i a ł a , ona b ę d z ie nazwana ż o n ą , gd yż sama z męża j e s t w z i ę t a . D la t e g o o p u ś c i c z ło w ie k o j c a sw ego i m atkę i połączy s i ę z e sw o ją żon ą i b ęd ą d w oje w jednym c i e l e /itd z 2 ,1 8 - 2 4 /, a k t ó r y c h Bóg z ł ą c z y ł , c z ło w ie k n ie c h n i e r o z łą c z a " /Mt 19,6/. I t e r a z P a n ie , W ła d co , B oże n a s z ,s a m z e ś l i j sw o ją ła s k ę n ie b i e s k ą na s ł u g i Tw oje N. i N ., d a j t e j s ł u ż e b n i c y , aby we
w s z y s tk im b y ła poddana mężowi i temu s łu d z e Twemu, aby
b y ł g ło w ą żony i żeb y ż y l i w e d łu g T w o jej w o l i . P o b ło g o sła w im , P a n ie B oże n a s z , ja k p o b ł o g o s ł a w i ł e ś Abrahamowi i Sarze. P o b ło g o s ła w im , P a n ie B oże n a s z , ja k p o b ł o g o s ł a w i ł e ś Izaako-
t, P a n ie B oże n a s z , ja k p o b ło g o sła w i i R e b e c e . P o b ło g o s ła w im ,
w i ł e ś Jakubow i i w s z y s tk im p a t r i a r c h o P o b ło g o s ła w i Pa n i e B oże n a s z , ja k p o b ł o g o s ł a w i ł e ś J ó z e f o w i i A s e n e c ie . Po b ło g o s ła w im , P a n ie B oże n a s z , ja k p o b ł o g o s ł a w i ł e ś M ojżeszo w i i S e f o r z e . P o b ło g o s ła w i P a n ie B oże n a s z , ja k p o b ło g o
s ł a w i ł e ś J o a ch im o w i i A n n ie . P o b ło g o s ła w im , P a n ie Boże n a s z , ja k p o b ł o g o s ł a w i ł e ś Z a c h a r ia s z o w i i E l ż b i e c i e . Z
355
chowaj i c h , P a n ie Boże n a s z , ja k z a c h o w a łe ś Noego w a r c e . Zachowaj i c h , P a n ie Boże n a s z , ja k z a c h o w a łe ś J o n a sz a we w n ętrzu w i e l k i e j r y b y . Zachowaj i c h , P a n ie Boże n a s z , ja k
z a c h o w a łe ś od o g n ia ś w ię t y c h t r z e c h m ło d z ie ń c ó w , z s y ł a j ą c im r o s ę z n ie b a . N ie c h z s t ą p i na n ic h t a r a d o ś ć , j a k i e j
d o ś w ia d c z y ła ś w i ę t a H e le n a , gdy z n a l a z ł a d rogocen n y k r z y ż . P a m ięta j o n ic h , P a n ie Boże n a s z , ja k p a m ię t a łe ś o H enochu, Sem ie i E l i a s z u . P a m ię ta j o n i c h , P a n ie Boże n a s z , ja k pa m ię t a łe ś o Tw oich ś w ię t y c h c z t e r d z i e s t u m ę c z e n n ik a c h , z s y
ł a j ą c im z n i e b i o s k o r o n y . P a m ię ta j r ó w n ie ż , B o ż e , o r o
d z ic a c h , k t ó r z y i c h w y c h o w a li, gd yż m o d litw y r o d z ic ó w uma c n ia j ą fundam enty domów. P a m ię t a j , P a n ie Boże n a s z , o we s e ln y c h s łu g a c h Tw oich t u t a j zgrom ad zon ych , k t ó r z y p r z y
s z l i u c z e s t n i c z y ć w t e j r a d o ś c i . P a m ię t a j , P a n ie Boże n a s z ,o s łu d z e Twoim N. i o s łu ż e b n ic y T w ojej N. i p o b ło g o s ła w im .
Daj im owoc ł o n a , l i c z n e p otom stw o, z g o d n o ść d u sz i c i a ł , oraz wywyższ i c h ja k c e d r y l i b a ń s k i e , ja k b u j n ie r o s n ą c ą l a t o r o ś l . Daj im d ob re u r o d z a j e , aby o b d a r z e n i d o s ta tk ie m
o b f i t o w a l i we w s z e l k i e d o b re i m iłe Ci d z i e ł a , aby o g l ą d a l i synów sw o ic h synów ja k m łode g a ł ą z k i o liw n e d o o k o ła i c h
s t o ł u , a p o d o b a ją c s i ę T o b ie , aby j a ś n i e l i ja k gw iazd y na n i e b i e , w T o b ie ,P a n u naszym . Z Tobą bowiem j e s t ch w ała,
Duche t e r a z i zaw sze Chór:
Diakon: Chór:
Kapłan:
p an ow an ie, c z e ś ć i u w i e l b i e n i e o r a z z P rzedw iecznym Twoim Ojcem i Ż yciodajnym Twoim
1 na w ie k i wieków . Amen.
Módlmy s i ę do Pana. K y rie e l e i s o n .
Ś w ię ty B o ż e , k tó r y z prochu u c z y n i ł e ś c z ło w ie k a , a z j e g o + żeb ra u t w o r z y łe ś n i e w i a s t ę d o ł ą c z a j ą c mu j ą do pomocy, bo tak s i ę sp o d o b a ło T w ojej w i e l k o ś c i , żeby c z ło w ie k n ie b y ł
sam otny na z i e m i . T eraz Ty sam, W ład co, w y c ią g n ij swą r ę k ę ze ś w ię t e g o p r z y b y tk u Twego i p o łą c z s łu g ę Twego N. i s ł u
-7 M odlitw a t a n ie w y s tę p u je w Codex B a r b e r in i g r . 3 3 6 , w y s tę p u je n a to m ia st w Codex P o r f i r i i /X w i e k / .
356
-C h ó r:
ż e b n ic ą Tw oją N . , p o n ie w a ż p r z e z C ie b ie żo n a ł ą c z y s i ę
z mężem. P o łą c z i c h w j e d n o m y ś l n o ś c i , u k o ro n u j i c h w je d n o c i a ł o , d a j im owoc ł o n a i p o ż y te k z p o to m s tw a . Twoje b o
wiem j e s t p a n o w a n ie , Twoje k r ó l e s t w o , moc i c h w a ła , O jca
i S yna i ś w i ę t e g o D u ch a, t e r a z i zaw sze i n a w ie k i wieków. Amen.
K a p ła n b i e r z e k o ro n y i n a k ła d a j e n a j p i e r w o b lu b ie ń c o w i m ów iąc: K oronow any j e s t s ł u g a Boży N. d l a s ł u ż e b n i c y B o żej N . ,
Q w im ię O jc a i S y n a i ś w i ę t e g o D ucha . K a p ła n k o r o n u je t a k ż e o b l u b i e n i c ę m ów iąc:
K oronow ana j e s t s ł u ż e b n i c a Boża N. d l a s ł u g i B ożego N . , w im ię O jc a 1 Syna i ś w i ę t e g o D u ch a.
N a s t ę p n i e b ł o g o s ł a w i i c h t r z y k r o t n i e mówiąc z a każdym ra z e m :
P a n ie Boże n a s z , u k o r o n u j i c h c h w a łą i d o s to je ń s tw e m . D ia k o n : Bądźmy u w a ż n i.
L e k t o r : P ro k im e n , t o n 8 : W ło ż y łe ś n a i c h głow y k o ro n y z d r o g ic h k a m ie n i.
W e r s e t: 0 ż y c ie p r o s i l i C i e b i e i d a ł e ś im .
W e r s e t: Albowiem d a ł e ś im b ło g o s ła w ie ń s tw o n a z a w s z e , u w e s e la s z ich Q
p r z e d o b lic z e m Twoim . D ia k o n : M ąd ro ść n a jw y ż s z a !
L e k t o r : C z y ta n ie L i s t u ś w ię te g o P aw ła A p o s t o ła do E f e z j a n . D ia k o n : Bądźmy u w a ż n i!
L e k t o r : " D z i ę k u j c i e zaw sze z a w s z y s tk o Bogu O jcu w im ię P an a naszego J e z u s a C h r y s t u s a . B ą d ź c ie s o b i e w z a je m n ie p o d d a n i w b o ja ź n i C h r y s tu s o w e j. Żony n i e c h a j b ę d ą p o d d an e swym mężom j a k Panu,
bo mąż j e s t g ło w ą ż o n y , j a k i C h r y s tu s - Głową K o ś c io ła :
On - Zbawca C i a ł a . L ecz j a k K o ś c i ó ł p o d d an y j e s t C h ry stu so w i t a k i żony mężom - we w s z y s t k i M ężowie m i ł u j c i e żo n y , bo
8 W Codex B a r b e r i n i g r . 336 k o ro n o w a n ie odbywa s i ę w m i l c z e n i u , a po k o ro n o w a n iu k a p ł a n ł ą c z y praw e d ł o n i e now ożeńców . W E u c h o lo g io n ie K o a le n / z 1027 r . / k o ro n o w a n iu to w a r z y s z y o b e c n a f o r m u ła o ło g o - s t a r o ż y t n o ś c i s to s o w a n o w ie ń c e z k w iató w i nazwa i a j z n a c z y d o s ło w n ie " w i e ń c z e n i e " . O b e c n ie n a t o - ą m e ta lo w e k o r o n y . s ł a w i e ń s t w a . W o b r z ę d u do d z i m i a s t używ ane 9 N ie w y s tę p u je w Codex B a r b e r i n i g r . 3 3 6 . Są t o t e k s t y Ps 2 0 ,4 i 7.
357 Chór: L e k to r : C hór: D iakon: K a p ła n : C hór: K a p ła n : C hór: D iakon: K a p ła n :
i C h r y s tu s u m iło w a ł K o ś c i ó ł i w y d ał z a n ie g o sam ego s i e b i e , aby go u ś w i ę c i ć , o c z y ś c iw s z y obmyciem w odą, k tó re m u to w a
r z y s z y s ło w o , aby o s o b i ś c i e s t a w i ć p r z e d s o b ą K o ś c ió ł j a k o c h w a le b n y , n i e m a ją c y s k a z y czy z m a r s z c z k i , c z y c z e g o ś p o d o b n e g o , l e c z aby b y ł ś w ię ty i n i e s k a l a n y . M ężowie p o w in n i m iło w ać sw o je ż o n y , t a k j a k w ła s n e c i a ł o . K to m i ł u j e s w o ją
ż o n ę , s i e b i e sam ego m i ł u j e . P r z e c i e ż n ig d y n i k t n i e o d n o s i ł s i ę z n i e n a w i ś c i ą do w ła s n e g o c i a ł a , l e c z k a ż d y j e żywi
i p i e l ę g n u j e , j a k i C h r y s tu s - K o ś c i ó ł , bo j e s t e ś m y c z ł o n k a mi J e g o C i a ł a . D la te g o o p u ś c i c z ło w ie k o j c a i m a tk ę , a p o ł ą czy s i ę z żo n ą s w o ją i b ę d ą d w oje jed n y m c i a ł e m . T a je m n ic a
t o w i e l k a , a j a m ów ię: w o d n i e s i e n i u do C h r y s t u s a i do K o ś c io ł a . W k o ń c u w ię c n i e c h a j t a k ż e k a ż d y z was t a k m i ł u j e swą
żonę j a k s i e b i e sam eg o . A żo n a n i e c h a j s i ę o d n o s i z c z c i ą do sw o je g o m ęża" / E f 5 , 2 0 - 3 3 / ^ .
A l l e l u j a , a l l e l u j a , a l l e l u j a .
Ty, P a n ie , s t r z e ż n a s i z a c h o w a j / P s 1 2 , 8 / . " A l l e l u j a , a l l e l u j a , a l l e l u j a .
M ądrość n a jw y ż s z a ! Pow stańm y! U słyszym y ś w i ę t ą E w a n g e lię ! Pokój w s z y s tk im .
I z duchem tw o im .
C z y ta n ie ś w i ę t e j E w a n g e lii w e d łu g J a n a . C hw ała T o b ie , P a n i e , c h w a ła T o b ie .
Bądźmy u w a ż n i!
"W owym c z a s i e / B . T . : T r z e c i e g o d n i a / o d byw ało s i ę w e s e le
w K a n ie G a l i l e j s k i e j i b y ł a tam M atka J e z u s a . Z a p ro s z o n o n a t o w e s e le t a k ż e J e z u s a i j e g o u c z n ió w . A k ie d y z a b r a k ł o w i n a , M atka J e z u s a mówi do N ie g o : "N ie m a ją j u ż w in a " . J e z u s
j e j o d p o w i e d z i a ł : "C zyż t o m o ja lu b T w oja s p r a w a , N ie w ia s to ? Czyż j e s z c z e n i e n a d e s z ł a g o d z in a m o ja ? " W tedy M atka je g o
p o w i e d z i a ł a do s ł u g : " Z r ó b c ie w s z y s tk o , c o k o lw ie k wam p o w ie " . S t a ł o z a ś tam s z e ś ć s tą g w i k a m ie n n y c h p r z e z n a c z o n y c h do ż y
d o w s k ic h o c z y s z c z e ń , z k t ó r y c h k a ż d a m o g ła p o m ie ś c ić dw ie lu b t r z y m ia r y . R z e k ł do n ic h J e z u s : " N a p e ł n i j c i e s tą g w ie
358
-C h ó r :
w o d ą". I n a p e ł n i l i j e a ż po b r z e g i . Potem do n i c h p o w ie -* d z i a ł : " Z a c z e r p n i j c i e t e r a z i z a n i e ś c i e s t a r o ś c i e w e s e l
nem u". Oni z a ś z a n i e ś l i . A gdy s t a r o s t a w e s e ln y s k o s z to w a ł w ody, k t ó r a s t a ł a s i ę winem - n ie w i e d z i a ł bow iem , sk ą d ono
p o c h o d z i, a l e s ł u d z y , k t ó r z y c z e r p a l i w odę, w i e d z i e l i - p rz y w o ła ł p a n a m łodego i p o w ie d z ia ł do n ie g o : "Każdy c z ło w ie k
s t a w i a n a jp ie r w d o b re w in o , a gdy s i ę n a p i j ą , wówczas g o r -a
s z e . Ty z a c h o w a łe ś d o b re w ino a ż do t e j p o r y " . T a k i t o po c z ą t e k znaków u c z y n i ł J e z u s w K a n ie G a l i l e j s k i e j . O b jaw ił
s w o ją c h w a łę i u w i e r z y l i w N iego J e g o u c z n io w ie " / J 2 . 1 - i l / H . C hw ała T o b ie , P a n i e , c h w a ła T o b ie .
D ia k o n : W ołajmy w sz y sc y z c a ł e j d u s z y . C h ó r: K y r ie e l e i s o n .
D ia k o n : P a n ie W szech w ład n y , Boże Ojców n a s z y c h C h ó r : K y r ie e l e i s o n .
D ia k o n : Z m iłu j s i ę nad n a m i, B o że, w ed łu g w i e l k i e g o m i ł o s i e r d z i a C h ó r: Twego. K y r ie e l e i s o n / t r z y r a z y / . D ia k o n : Módlmy s i ę j e s z c z e o m i ł o s i e r d z i e , ż y c i e , p o k ó j, z d ro w ie , C h ó r: z b a w ie n ie i n a w ie d z e n ie s ł u g B ożych N. i N- K y r ie e l e i s o n / t r z y r a z y / .
K a p ła n : P o n iew aż j e s t e ś Bogiem m iło s ie r n y m i łask aw y m ,o d d ajem y
c h w a łę T o b ie ,O jc u i Synowi i Ś w iętem u D uchow i, t e r a z i zaw C h ó r :
s z e i na w ie k i w ieków . Amen.
D ia k o n : Módlmy s i ę do P ana C h ó r : K y r ie e l e i s o n .
l i R ów nież e w a n g e lia n i e w y s tę p u je w Codex B a r b e r i n i g r . 3 3 6 . B e z p o ś r e d n io po k o ro n o w a n iu n a s tę p o w a ła m o d litw a p o c h y le n ia głów i u d z i e l e n i e k o m u n ii / p ó ź n i e j " m o d litw a w sp ó ln e g o k i e l i c h a " - x o t,v o v 7toT?jpt,o\j ; s c s . o b ^ c a ja ^ a Ś a / o r a z r o z e s ł a n i e .
U d z i e l e n i e k o m u n ii b e z p o ś r e d n i o po w ezw aniu " U p rz e d n io p o św ię co n e ś w i ę t e d l a ś w ię ty c h " w y s tę p u je j e s z c z e w E u c h o lo g io n ie
K o a le n / z 1027 r . / . W spólny k i e l i c h z czerw onym winem n a w ią z u je do cudu w K a n ie G a l i l e j s k i e j .
- 359
Kapłan: P a n ie Boże n a s z , k tó r y w s w o je j zb aw czej s z c z o d r o b liw o ś c i
r a c z y ł e ś sw o ją o b e c n o ś c ią w K anie G a l i l e j s k i e j z a ś w ia d c z y ć , że m a łżeń stw o j e s t godne c z c i , zachow aj i t e r a z w p ok oju
i z g o d z ie s ł u g i Twoje N. N . , k tó r y c h z e c h c i a ł e ś p o łą c z y ć
w zajem n ie z e s o b ą , o k a ż , że ic h m a łżeń stw o j e s t godne c z c i , zachow aj i c h ł o ż e n i e s k a l a n e , z e z w ó l by ic h w sp ó ln e ż y c i e
p o z o s t a ło bez zmazy i sp raw , aby o s i ą g n ę l i s t a r o ś ć s ę d z i -
wą, w y p e łn ia j ą c czy sty m sercem Twoje p r z y k a z a n ia . Ty bowiem j e s t e ś Bogiem naszym , B ogiem , k tó r y m iłu j e i zb a w ia i o d - dajemy ch w a łę T o b ie z p rzed w ieczn ym Twoim Ojcem i N a jś w ię
t s z y Dobrym i ży cio d a jn y m Twoim Duche t e r a z i za w sze Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: Diakon: Chór: i na w ie k i w ieków . Amen.
Wspomóż, zbaw, z m iłu j s i ę i zachow aj n a s , B o ż e , sw o ją ł a s k ą . K y rie e l e i s o n .
0 c a ły t e n d z i e ń , aby b y ł d o s k o n a ły , ś w i ę t y , sp o k o jn y i bez g r z e c h u , prośmy Pana.
Daj i o P a n ie* 0 A n io ła p o k o ju , w ie r n e g o p r z e w o d n ik a , s t r ó ż a d u sz i c i a ł n a s z y c h , prośmy Pana. Daj naj o P a n ie . 0 p r z e b a c z e n ie i o d p u s z c z e n ie grzech ów i p r z e w in ie ń n a s z y c h , prośmy Pana. Daj nai o P a n ie . 0 t o , co dobre i p o ż y t e c z n e d l a n a sz y c h d u sz i o pokój d l a ś w ia t a , prośmy Pana. Daj naj o P a n ie . 0 t o , byśmy r e s z t ę ż y c i a n a sz e g o s p ę d z i l i w p o k o ju i poku c i e , prośmy Pana. Daj na) c P a n ie . 0 c h r z e ś c i j a ń s k i k o n ie c ż y c i a n a s z e g o , b e z b o le s n y , n i e s k a l a - n y , sp o k o jn y i o d ob re u s p r a w ie d liw ie n ie na str a sz n y m s ą d z ie C h r y s tu s a , prośmy Pan Daj nam, o P a n ie . Z je d n o c z e n ie w w ie r z e i u c z e s t n ic t w o ś w i ę t e g o Ducha u p r o s i w sz y , oddajmy samych s i e b i e , in n y c h lu d z i i c a ł e ż y c i e n a sz e C h ry stu so w i Bogu. T o b ie , o P a n ie . Ł O
360
K ap łan : I p ozw ól nam, W ład co, abyśmy m i e l i odwagę z u f n o ś c i ą i b e z k a r n ie wzywać C i e b i e , N i e b i e s k i e g o O jca , i mówić:
Lud odmawia M o d litw ę Pańską: "O jcze n a s z , k tó r y j e s t e ś w n i e b i e . . . " K apłan: Chór: K a p ła n : Chór: D iak on : Chór:
Twoje bowiem j e s t k r ó le s t w o , moc i c h w a ła , O jca i Syna i Ducha Ś w ię t e g o , t e r a z i za w sze i na w ie k i w ieków .
Amen.
Pokój w s z y s tk im . W I z duchem Twoim.
P o c h y lc ie głow y w a s z , p r z e d Panem. P rzed T obą, P a n ie .
P r z y n o s i n a s t ę p n ie w sp ó ln y k i e l i c h , k tó r y k a p ła n b ło g o s ła w i o ra z odma w ia m o d litw ę : D iak on : Chór: K apłan: Chór: Módlmy s i ę do P ana. K y r ie e l e i s o n .
B o ż e , Ty sw o ją mocą s t w o r z y ł e ś w s z y s t k o , u m o c n iłe ś okrąg ziemi i u p i ę k s z y ł e ś w ie n ie c w s z y s t k i e g o , co nam s t w o r z y ł e ś , pobłogo s ła w b ło g o s ła w ie ń s tw e m duchowym t e n w sp ó ln y k i e l i c h , k tó r y po- d a j e s z łą c z ą c y m s i ę we w s p ó ln o tę m a łż e ń s k ą . B ło g o s ła w io n e bo wiem j e s t Twoje Im ię i w y sła w ia n e j e s t Twoje k r ó l e s t w o , Ojca
i Syna i ś w i ę t e g o Ducha, t e r a z i za w sze i na w ie k i w ieków . Amen.
w
K ap łan b i e r z e w r ę c e w sp ó ln y k i e l i c h i d a je im t r z y k r o t n i e p i ć /p o b ło g o s ła w io n e w i n o / , n a jp ie r w m ę ż c z y ź n ie , a potem k o b i e c i e . N a s tę p n ie oprowa d z a i c h t r z y k r o t n i e w fo r m ie k r ę g u p rzy ś p i e w ie k a p ła n a lu b lu d u wykonu j ą c y c h n a s t ę p u j ą c e t r o p a r io n y :
Ton 5:
Ton 7
Ton 7
W esel s i ę , I z a j a s z u , o t o D z ie w ic a p o c z ę ł a w ł o n i e i z r o d z i ł a S yna E m anuela, Boga i C z ło w ie k a , a Wschód im ię J e g o , k tó r e g o
, 12
w i e l b i ą c r ó w n ie ż samą D z ie w ic ę nazywamy b ło g o s ła w io n ą . ś w i ę c i m ę c z e n n ic y , m ężn ie w a lc z ą c y i u k o ro n o w a n i, ]
13 do P ana, aby z m iło w a ł s i ę nad n a szy m i d u szam i .
Chwała T o b ie , C h r y s te B o ż e , ch w a ła A p o s to łó w , r a d o ś c i n ik ó w , k t ó r z y g ł o s i l i T r ó jc ę W s p ó ł i s t o t n ą ^ .
ó d l c i e s ię
ę c z e n
-12 Irm os 9 od kanonu 5 to n u O k to ic h a do s łó w I z 7 ,1 4 i Za 6 , 1 2 . Opro w a d za n ie w k o ło j e s t sym bolem w i e c z n o ś c i . W y stęp u je w o b rzęd a ch
c h r z t u , m a łż e ń stw a o ra z ś w ię c e ń d ia k o n a tu i k a p ła ń s tw a . 13 T r o p a r io n 7 to n u .
T r o p a r io n 7 to n u , ś p ie w t r z e c h tr o p a r io n ó w , w z m ie n io n e j k o l e j n o ś c i , to w a r z y s z y t e ż św ię c e n io m d ia k o n a tu i k a p ła ń s tw a .
361
-K apłan z d e jm u je k o r o n ę z g ło w y o b lu b ie ń c a m ów iąc:
Bądź w yw yższony o b l u b i e ń c z e , ja k Abraham, b ło g o s ła w io n y ja k I z a a k i p ło d n y ja k J a k u b , c n o d z ą c w p o k o ju i w y p e łn ia j ą c
w s p r a w i e d l i w o ś c i p r z y k a z a n ia B o ż e .
N a s tę p n ie z d e jm u je k o r o n ę z g ło w y o b l u b i e n i c y i mówi:
I t y , o b l u b i e n i c o , bądź w yw yższon a ja k S a r a , r a d o s n a ja k Rebeka i p ło d n a ja k R a c h e la , r a d u ją c s i ę z e sw ego męża
i za c h o w u ją c g r a n i c e Praw a, ta k bowiem c h c i a ł B óg. D iakon: Módlmy s i ę do P an a.
Chór: K y r ie e l e i s o n .
K apłan: B o że, B oże n a s z , k t ó r y p r z y s z e d ł e ś do Kany G a l i l e j s k i e j , i p o b ł o g o s ł a w i ł e ś tam c e le b r o w a n e m a łż e ń s tw o , p o b ło g o s ła w
i tym słu g o m Twoim, k t ó r z y z T w o jej o p a t r z n o ś c i p o ł ą c z y l i
s i ę we w s p ó ln o t ę m a łż e ń s k ą . P o b ło g o s ła w i c h w e j ś c i a i w y j ś c i a , n a p e ł n i j dobram i i c h ż y c i e , p r z y j m ij i c h k o ro n y c z y s t e i n i e s k a la n e w Twoim K r ó l e s t w i e i za ch o w a j i c h od w s z e l k i c h z a s a d zek na w i e k i w iek ó w . Amen. Chór: K apłan: Pokój w s z y s t k i Chór: I z duchem Twoi
D iakon: P o c h y lc ie g ło w y w a sz e p r z e d Pane Chór: P rzed T obą, P a n ie .
K apłan: N ie c h n as b ł o g o s ł a w i O j c i e c , Syn i ś w i ę t y Duch^ n a jw y ż s z a ,
W s p ó łis t o t n a i Ż y c io d a jn a T r ó j c a , m a ją ca je d n o b ó stw o i k r ó l e s t w o , i n i e c h was o b d a rzy d ł u g o w i e c z n o ś c i ą , lic z n y m p o
tom stw em , p e ł n i ą ż y c i a i w ia r y i n i e c h was n a p e łn i w s z e l k i mi dobram i na z ie m i i u c z y n i was godnym i p r z y j ę c i a o b i e c a
Chór: nych dóbr z a w sta w ie n n ic tw e m n a j ś w i ę t s z e j B o g u r o d z ic y i w s z y s t k i c h ś w i ę t y c h . Amen. W ch od zą^ t a k ż e / r o d z i c e / i p o z d r a w ia ją n ow ożeńców , k t ó r z y c a ł u j ą s i ę , a k a p ła n w y g ła s z a " p e łn e r o z e s ł a n i e " :
i5 U ży te t u g r e c k i e s ło w o Etośpxo\?toc.L / s c s . v c h o d j a t / o z n a c z a s t a r o ż y tn y o b y c z a j , z g o d n ie z k tórym r o d z i c e n i e u c z e s t n i c z y l i w c e
r e m o n ii m a łż e ń s k ie j sw ych d z i e c i , a sam ś lu b m ia ł m ie j s c e z a
b a r ie r k ą , p r z e d k r ó le w s k ą bramą i k o n o s t a s u , g d z i e p o za n a r z e c z o nymi b y l i o b e c n i t y l k o ś w ia d k o w ie . Po s k o ń c z o n e j c e r e m o n ii r o d z i
382 -D ia k o n Chór: K a p ła n C h ór: K ap łan Chór: M ądrość n a jw y ż s z a ! U w ielb ia m y C i ę , B o g u r o d z ic o , c z c i g o d n i e j s z a od Cherubinów i n ie z r ó w n a n ie s ł a w n i e j s z a od S e r a f in ó w , k t ó r a ś w d z i e w ic t w ie z r o d z i ł a Słow o B oga.
Chwała T o b ie , C h r y ste B o ż e , N a d z ie j o n a s z a , ch w a ła T o b ie . Chwała O jcu i Synow i i św ię te m u D u ch ow i, t e r a z i zaw sze
i na w ie k i w iek ó w . Amen. K y r ie e l e i s o n / t r z y r a z y / .
C h r y s t u s , praw dziw y Bóg n a s z , k t ó r y p r z e z sw o je p r z y j ś c i e do Kany G a l i l e j s k i e j u z n a ł m a łż e ń stw o z a godne c z c i , p rzez w s ta w ie n n ic tw o S w o je j n ie p o k a la n e j M a tk i, ś w i ę t y c h , chwa
le b n y c h i w całym ś w i e c i e sła w n y c h A p o s to łó w , ś w ię t y c h p r z e z Boga ukoronow anych i rów nych A p o sto ło m c e s a r z y
K o n s ta n ty n a i H e le n y , ś w i ę t e g o w i e l k i e g o m ęc zen n ik a P ro k op a i w s z y s t k i c h ś w i ę t y c h , n ie c h a j s i ę z m iłu j e i zbaw i
n a s . Amen.
M o d litw a na z d j ę c i e k o r o n , odmawiana ósm ego d n ia /p o ś l u b i e / I K a p ła Chór: K a p ła n : Chór: D ia k o n P a n ie B oże n a s z , k t ó r y b ł o g o s ł a w i ł e ś w ie ń c o w i roku i p o le c i ł e ś n a k ła d a ć t e w ie ń c e łą c z ą c y m s i ę w za je m n ie m ałżeńskim prawem d a j ą c im n ie j a k o n a g ro d ę z a w s t r z e m i ę ź l i w o ś ć , po n ie w a ż c z y ś c i p o s p i e s z y l i do u ś w ię c o n e g o p r z e z C ie b ie małżeń s t w a , sam t e r a z p o b ło g o s ła w z a w ie r a ją c y m z e so b ą t e n zw ią
ze k m a łż e ń s k i p rzy zd ejm ow an iu w ie ń c ó w , za ch o w a j ic h m ał ż e ń stw o n ie r o z e r w a ln y aby we w s z y s tk im d z ię k o w a li n a j ś w ię ts z e m u I m ie n iu Twojemu, O jca i Syna i Ś w ię t e g o Ducha, t e r a z i z a w sz e i na w ie k i w iek ów . Amen. P ok ój w s z y s tk im . I z duchem tw o im . P o c h y l c i e g ło w y w a sz e p r z e d Panem. c e w c h o d z i l i z a b a r i e r k ę , s k ł a d a l i ż y c z e n ia swym d z ie c io m , c a ł o w a l i j e i z m u s z a li do p o c a ło w a n ia s i ę . K apłan n ie b r a ł u d z ia łu
w t e j c e r e m o n ii /p o r ó w n a j S .B u lg a k o v , N a s t o ln a j a k in g a d l a s v l a - ^ Ć e n n o - c e r k o v n o - s lu % it e le j , Graz 1 9 7 7 ^ , 1 1 5 7 , n o ta 3 3 .
363
-Chór:
P rzed T obą, P a n ie .K apłan: P a n ie , m y ,s łu d z y T w o i,p o t w ie r d z iw s z y zg o d n e umowy, s p e ł n iw sz y o b r z ę d z a ś l u b i n na w zór owych w K a n ie G a l i l e j s k i e j
i zam knąwszy z w ią z a n e z n im i sy m b o le 17
chwałę Ci oddaje
Chór:
my, Ojcu i Synowi i świętem u Duchowi, te r a z i zawsze i na
w iek i wieków^a.
Amen.
tłum . k s . Henryk Paprocki - Warszawa
17 Z n a c z e n ie f r a z y Kat uóc. K<XT ot.uTÓv ońpPoAa
/ s c s . i s p r j a t a v s e j a 2 e v nem z n a m e n lj a / j e s t n a s t ę p u j ą c e : r o d z i c e n a r z e c z o n y c h z a w i e r a l i umowę w s p r a w ie p o s a g u , w o b e c n o ś c i ś w ia
dków, a po z a w a r c iu m a łż e ń stw a p r z e k a z y w a li w s z e l k i e dokum enty
i n o t a t k i z tym z w ią z a n e now ożeńcom , k t ó r z y j e c h o w a li / S . B u l g a - k o v , N a s t o ln a j a k n i g a , d z . c y t . , 1 1 5 8 , n o ta 4 0 / .
M od litw a t a w y s t ę p u j e w Codex P o r f i r i i /X w i e k / . W s t a r o ż y t n o ś c i now ożeńcy n o s i l i w ie ń c e s p l e c i o n e z r o ś l i n w c ią g u o śm iu d n i po z a w a r c iu ś lu b u .
