Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych

Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych

Małgorzata Urban-Kowalczyk / Rafał Szmajda

Przygotowanie merytoryczne seminariów w formie prezentacji przypadków klinicznych w ramach projektu „Operacja - Integracja!"

Zintegrowany Program Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (POWR.03.05.00-00-Z065/17) współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Priorytet III. Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju.

Działanie 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych

1. Istnieje potwierdzona lub znana z wywiadu choroba, uszkodzenie lub dysfunkcja mózgu albo ogólne zaburzenia somatyczne (niezwiązane z działaniem alkoholu i SPA).

2. Zachodzi przypuszczalny związek między pojawieniem się lub znacznym zaostrzeniem zaburzenia psychicznego.

3. Usunięcie lub poprawa przyczyny somatycznej powoduje ustąpienie lub istotną poprawę stanu psychicznego.

4. Nie ma dowodów sugerujących inną przyczynę zaburzeń psychicznych (np.

obciążenie rodzinne, stres).

Kryteria

diagnostyczne

Zależności między chorobą somatyczną a objawami psychiatrycznymi

Niezależne występowanie zaburzenia psychicznego i choroby somatycznej

Zaburzenie psychiczne jako jeden z czynników wywołujących chorobę somatyczną Wystąpienie choroby somatycznej lub stosowanego leczenia jako przyczyna

pojawienia się zaburzenia psychicznego.

Przyczyny

 Pierwotne uszkodzenie mózgu – zwyrodnieniowe, naczyniopochodne, urazowe, toksyczne

 Zaburzenia czynności mózgu spowodowane chorobami układu endokrynnego, innymi chorobami somatycznymi

 Działanie substancji toksycznych, np. tlenek węgla, metale ciężkie

 Działania niepożądane niektórych leków, np. sterydy

Objawy sugerujące zmiany struktury mózgu

 Zaburzenia funkcji poznawczych

 Chwiejność emocjonalna, drażliwość, słaba kontrola emocji

 Apatia, abulia

 Halucynacje wzrokowe

 Rozwlekłość, drobiazgowość myślenia

 Hiperfagia

 Spożywanie rzeczy niejadalnych

Cechy przebiegu zaburzenia psychicznego sugerujące organiczną chorobę mózgu

 Nagły początek

 Początek w późniejszym wieku

 Zmiana osobowości po 50rż

 Objawy katatonii

 Narastanie deficytów poznawczych

 Zaburzenia świadomości

Pan Roman lat 67, nigdy nie leczony psychiatrycznie, zgłosił się do Poradni Zdrowia Psychicznego.

Z zawodu rolnik, mieszka z żoną, utrzymuje się z gospodarstwa rolnego. Mają dwójkę dzieci, syn i córka – oboje wyprowadzili się do miasta, gdzie mieszkają i pracują.

W wywadzie nadciśnienie tętnicze, nikotynizm, przebyty ok 2 miesiące temu udar niedokrwienny mózgu z częściowym niedowładem lewostronnym. Zgłosił się za namową żony.

Zgłasza smutek, problemy z koncetracją, bezenność, spadek apetytu.

Relacjonuje poczucie bezsensu życia, nie odczuwa radości i przyjemności.

Negatywnie postrzega swoje życie, swoje otoczenie, nie widzi dla siebie przyszłości.

W badaniu psychatrycznym: Bez zaburzeń świadomości, orientacja pełna.

Nastrój obniżony, spowlnienie psychoruchowe. Afekt moduluje prawidłowo w obrębie nastroju. Zwraca uwagę labilność emocjonalna, ze skłonnoscią do płaczu. W wypowiedziech rozwlekły, drobiazgowy.

Bez formalnych zaburzeń myślenia, przeczy halucynacjom, neguje treści urojeniowe. Relacjonuje myśli rezygnacyjne, oraz okresowo myśli

samobójcze,bez tendencji do ich realizacji.

Praworęczny, niedowład spastyczny po stronie lewej.



Rozpoznanie wstępne



Epizod depresji



Przebyty udar niedorwienny, z niedowładem



Nikotynizm, nadciśnienie tętnicze



Jak podaje żona pacjenta, w rodzinie nie było chorób

psychicznych, jednak ojciec pacjenta popełnił samobójstwo (prawdopodobnie pod wypływem alkoholu)



Sam pacjent alkohol pije sporadycznie,



W ostatnim czasie brak sił do pracy, zaniedbane

gospodarstwo



Badania dodatkowe:



Morfologia, TSH, Elektolity, Kre, ALT,AST



Badanie TK głowy, badanie neuropsychologiczne



Konsultacja neurologiczna, wskazania do rehabilitacji



Rozpoznanie:



Epizod depresji ciężki bez objawów psychotycznych



Czy hospitalizować? W razie wzrostu ryzyka samobójczego: nasilenie myśli samobójczych, tendencje i plany „S”



Leczenie: leki p/depresyjne, stablilizatory

nastroju

Zespoły

depresyjne

Organiczne zaburzenia depresyjne

 Najczęstsze zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych (do 70-80%w zespołach bólowych) !

 Choroba → stres → obniżenie nastroju (fizjologia)

 Choroba → stres → depresja (reakcja patologiczna)

 Depresja istotnie wpływa na przebieg kliniczny każdej choroby somatycznej.

 Przyczynia się do mniejszej skuteczności stosowanego leczenia

 Depresja może być prodromem niektórych chorób somatycznych (rak trzustki)

Pan Marek, lat 48 został przyjęty w trybie nagłym do szpitala psychiatrycznego z powodu tendnencji samobójczych. Rodzina wezwała pogotowie po tym jak został znaleziony w komórce z przygotowaną pętlą zawieszoną pod sufitem. W wywiadzie

nikotynizm, nadciśnienie tętnicze, otyłość, choroba niedokrwienna

serca, dwa miesiące temu przebył zabieg pomostowania aortalno-

wieńcowego.



Relacjonuje smutek, bezsenność, brak sił, brak poczucia radości, brak sensu życia, myśli

samobójcze, brak apetytu. Schudł 6 kg w ciągu ostatniego miesiąca.



WW objawy od miesiąca.

W badaniu bez zbaurzeń świadomości. Orientacja auto i allospychiczna pełna. Nastrój i napęd

obniżone. Afekt moduluje prawidłowo w obrębie

nastroju. Bez objawów psychotycznych. Potwierdza

myśli samobójcze z tendencjami do ich realizacji.



Rozpoznanie wstępne: Epizod depresji,

Myśli i tendencje samobójcze



Z zawodu bankowiec, żona i dwójka dzieci, problemy relacji małżeńskiej w wywiadzie



W rodzinie bez chorób psychicznych i samobójstw



nikotynizm, nadciśnienie tętnicze, otyłość, choroba

niedokrwienna serca, dwa miesiące temu przebył zabieg

pomostowania aortalno-wieńcowego.



Jakie badania dodatkowe?



Badania laboratoryjne, EKG



Rozpznanie: Epizod depresji ciężki bez

objawów psychotycznych, Myśli i tendencje

samobójcze



Wskazanie do hospitalizacji, również bez zgody



Leczenie: leki p/depresyjne sertralina?



Uwaga na leki wydłużające QTc

Choroba niedokrwienna serca (CHNS)

 Depresja: 25% po zawale mięśnia sercowego, po zabiegach typy by – pass do 70%.

 CHNS i depresja – podobne zaburzenia osi podwzgórze-przysadka – nadnercza

 Depresja o znacznym nasileniu może maskować objawy CHNS (pacjent nie zgłasza dolegliwości).

 Skuteczność leków przeciwdepresyjnych, ale ryzyko interakcji i działań niepożądanych.

Pani Marzena lat 28, zgłosiła się do Poradni Zdrowia Psyhczinego z powodu obniżonego nastroju, anhedonii, zaburzeń koncentracji, i lęku. Bez uzależnień, bez chorób przewlekłych w wywiadzie.

Ponadto w badaniu bez objawów psychotycznych. Bez myśli i tendencji samobójczych. Zwraca uwagę zwiększona senność.

Pacjentka pomimo obniżonego apetytu tyje. Skarży się na brak sił, płaczliwość, zaparcia, ciągłe uczucie zimna, a także na wypadające włosy. Miesiączki

nieregularne.



Rozpoznanie wstępne:



Epizod depresji



Zamężna, bezdzietna, pracuje w galerii handlowej



Wykształcenie wyższe



Bez chorób psychicznych, uzależnień i samobójstw w rodzinie



Choroba Hashimoto u matki



Badania dodatkowe:



Konieczne badanie hormonów tarczycy:

TSH,FT3, FT4



Rozpoznanie: Epizod depresji umiarkowany



Postępowanie: konsultacja endokrynologa, LPD,



Możliwe leczenie ambulatoryjne



Niedoczynność tarczycy

Depresja u 50% chorych; u 30% współistnieje z lękiem.

Objawy depresji często wyprzedzają objawy somatyczne.

Typowe objawy: obniżenie nastroju z drażliwością, spowolnienie psychoruchowe, utrata zainteresowań, zaburzenia funkcji poznawczych.

Często urojenia hipochondryczne.

Niedoczynność tarczycy

Nasilenie objawów depresji związane z ciężkością zaburzeń hormonalnych.

Objawy somatyczne: obrzęk twarzy, sucha, szorstka skora,

wypadanie włosów, niski, ochrypły głos, bradykardia, wysoki

cholesterol, zwiększenie wrażliwości na zimno.

Zespół Cushinga

(nadczynność kory nadnerczy)

 Depresja u 50 – 70 %

 Guzy nadnerczy lub przysadki

 Leczenie kortykosteroidami !!!

 Zaburzenia snu, znaczna męczliwość, wahania nastroju, duże ryzyko samobójstwa.

 Charakterystyczne objawy somatyczne: ↑ masy ciała z nierównomiernym rozłożeniem tkanki tłuszczowej, czerwone, duże rozstępy skórne,

księżycowata twarz, bawoli kark, smukłe nogi i duży brzuch, wirylizacja u kobiet.

Choroba Addisona

(niedoczynność kory nadnerczy)

 Gruźlica, nowotwory, toksyczne uszkodzenie kory nadnerczy.

 Znaczna męczliwość, przygnębienie, apatia, utrata masy ciała, wyniszczenie, znaczne obniżenie napędu

(objawy mylone z depresją)

 Objawy depresyjne mogą poprzedzać objawy somatyczne.

 Objawy somatyczne: ciemne zabarwienie skóry i śluzówek,

słabe umięśnienie, znaczna hipotonia.

Choroby nowotworowe

 Lokalizacja zmian – OUN, trzustka, płuca

 Rodzaj terapii – radioterapia, chemioterapia, leki przeciwbólowe

 Depresja istotnie niekorzystnie wpływa na przebieg, leczenie i rokowanie w chorobie podstawowej. Może poprzedzać objawy somatyczne.

 Obniżenie nastroju jako reakcja na informację o chorobie nowotworowej jest zjawiskiem fizjologicznym,

ale… DEPRESJA NIE JEST FIZJOLOGIĄ

Cukrzyca

 Depresja u ok. 36%

 Istotnie wpływa na przebieg, powikłania, rokowanie i leczenie cukrzycy.

 Obniżenie ogólnej sprawności, bole głowy, utrata masy ciała, obniżony nastrój, apatia – często mylone z depresją.

 Charakterystyczne objawy somatyczne : czyraczność, infekcje grzybicze.

 Leki przeciwdepresyjne mogą wpływać na stężenie glukozy we krwi.

Depresje polekowe

 Obiektywne dane o depresjogennym wpływie dotyczą tylko niektórych leków.

 Doustna antykoncepcja z progestagenami - ↑ ryzyko depresji (konieczność dobrania preparatu)

 Depresja najczęściej wiąże się ze stosowaniem adrenokortykotropiny (ACTH) i kortykosteroidów.

 „Depresje steroidowe” : K>M, w wieku 45-55 lat, po przewlekłym leczeniu, wysokimi dawkami hormonów.

 Po nagłym odstawieniu ACTH możliwa głęboka depresja z tendencjami suicydalnymi.

 Interferon

 Choroby somatyczne leczone sterydami: astma, choroby reumatyczne, choroby skóry, choroby autoimmunologiczne

Depresje u kobiet związane z zaburzeniami hormonalnymi

Zespól przedmiesiączkowy (do 75% kobiet):

 Objawy ok. tydzień przed miesiączką

 Chwiejność emocjonalna, obniżenie nastroju, zaburzenia koncentracji, brak energii.

 Objawy ustępują gdy pojawi się krwawienie.

Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (3-8% kobiet):

 Tylko w fazie lutealnej, czasem wymaga stosowania farmakoterapii.

 Znacznie zaburzenie funkcjonowania z powodu nasilenia objawów

 Drażliwość, napięcie, labilność emocjonalna, brak energii, objawy depresyjne, brak energii, ↑ łaknienia (węglowodany)

Depresje u kobiet związane z zaburzeniami hormonalnymi

Depresje okresu ciąży i poporodowe:

 Objawy częściej po porodzie niż w czasie ciąży.

 Postpartum blues (80% kobiet) – największe nasilenie w 5 dniu po porodzie, objawy ustępują samoistnie do 14 dnia. Najłagodniejsza postać zaburzeń nastroju, nie wymaga leczenia.

 Depresja poporodowa (10 -15%) - rozwija się w ciągu 30 dni. Objawy mogą być znacznie nasilone, także z myślami samobójczymi (samobójstwo

rozszerzone !). Wymaga intensywnego leczenia farmakologicznego.

Pan Jan, lat 23, student politechniki dotychczas nie leczony psychiatrycznie, bez chorób przewlekłych i leków na stałe.

Przywieziony do IP przez rodziców z powodu nasiljącej się ok. około tygodnia drażliwości, dysforii.

W wywiadzie od rodziny wielkościowy, opowiada o wielkich pieniądzach, które zarobi. Zaciągnął kilka kredytów chwilowych. W czasie ostatniego tygodnia śpi ok 3 h/d.

W IP pobudzony, drażliwy, agresywny. Napęd wzmożony. Wypowiada

urojenia wielkościowe, omnipotentny, skracający dystans. Okresowo

wesołkowaty. Samooocena zawyżona.



Rozpoznanie wstępne:



Mania z objawami psychotycznymi



Od rodziny wiadomo, że od kilku miesięcy intensywnie ćwiczy na siłowni.



W pokoju rodzice znaleźli strzykawki i igły jednorazowe



Bez chorób psychicznych i samobójstw w rodzinie



Badania dodatkowe:



Badania laboratoryjne: morfologia krwi, elektrolity, ALT, AST, kreatynina, CK



Badanie TK głowy



Panel na SPA



Rozpoznanie:



Mania z objawami psychotycznymi



Konieczna hospitalizacja, również bez zgody



Leczenie: LPP, stabilizatory nastroju,



LPP I generacji celem szybkiego opanowania

dysforii, agresji i pobudzenia.

Zespoły maniakalne

Zaburzenia hormonalne i manie polekowe

 Nadczynność tarczycy lub leczenie niedoczynności wysokimi dawkami hormonów.

 Zespół Cushinga

 Leczenie kortykosteroidami

 Steroidy anaboliczne (ponad 25%) – dominuje bardzo duża drażliwość i zachowania agresywne.

 Inne leki: lewodopa, bromokryptyna, psychostymulanty, leki przeciwdepresyjne,

Pani Katarzyna, lat 28, przywieziona przez ZRM do IP. Pacjentka w 5 tygodniu połogu.

W IP niespokojna, prawidłowo zorientowana, nieufna wobec badających.

Na pytania odpowiada wymijająco, lub milczy, unika kontaktu

wzrokowego. Okresowo rozgląda się. Wybucha płaczem, a po chwili

śmieje się.



Rozpoznanie wstępne:



Psychoza poporodowa

Do IP zgłasza się mąż pacjentki który opisuje zmianę zachowania pani Katarzyny wystepującą od około 2 tygodni. Początkowo pani Katarzyna była w dziwnym

niepokoju, miała problemy ze snem, potrafiła nie spać całą noc. Z czasem stała się nieufna wobec domowników, odmawiała opieki nad noworodkiem, nie chciała karmić go piersią. Twierdziła, że dziecko jest opętane przez demony oraz że jej mleko jest trujące.

Mąż wezwał ZRM, kiedy pani Katarzyna zaczęła mówić o wypędzeniu demona poprzez uduszenie dziecka.



Badania dodatkowe:



Morfologia + biochemia krwi: CRP, ALT, AST, TSH, Kreatynina, Mocznik,



Zalecane również wit B12, kw. Foliowy,

stęż. Ca



Rozpoznanie: Psychoza poporodowa



Konieczna hospitalizacja: wysokie ryzyko dzieciobójstwa, samobójstwa,

samobójstwa rozszerzonego

Psychozy

Psychozy poporodowe

 Występują bardzo rzadko (0,1 – 0,2%).

 Rozwijają się 2-3 tygodnie po porodzie.

Obraz kliniczny:

 Zaburzenia afektywne (depresja psychotyczna, rzadziej zespół maniakalny lub mieszany)

 Psychozy z zaburzeniami świadomości

Konieczne leczenie farmakologiczne, hospitalizacja Duże ryzyko samobójstwa lub dzieciobójstwa

Choroby metaboliczne

 Choroba Wilsona - uwarunkowane genetycznie zaburzenia przemiany miedzi.

 Ostra porfiria przerywana – 15% chorych ma zaburzenia psychotyczne podobne do schizofrenii paranoidalnej lub katatonicznej.

Możliwe bardzo duże trudności diagnostyczne !

 Hiperkalcemia (↑ jonów wapnia w surowicy) – niepokój, omamy, urojenia.

Obraz często przypomina schizofrenię. Wystąpienie psychozy może być zwiastunem przełomu hiperkalcemicznego - stan zagrożenia życia !

Zespoły lękowe

1

 Stany zagrożenia życia: tamponada serca, zawał serca, zator, ostra niewydolność oddechowa lub krążenia, zaburzenia rytmu serca.

 Ostre zespoły bólowe: kolka nerkowa, kolka wątrobowa, bole wieńcowe, neuralgie, migrena.

 Zespoł Barlowa (wypadanie płatka zastawki dwudzielnej) –najczęsciej bezobjawowa, nie wymaga leczenia dotyczy 10% populacji. Niejasny związek z lękiem napadowym.

 Hipoglikemia – kołatanie serca, niepokój, zlewne poty

 Nadczynność tarczycy – ciepła, wilgotna skora, czasem wole, wytrzeszcz oczu

 Guz chromochłonny nadnerczy – lęk oraz znaczne zwyżki ciśnienia tętniczego z zaczerwienieniem twarzy, potami kołataniem serca (wyrzut amin katecholowych) 2. Lek uogólniony – choroby serca, układu oddechowego, choroby nowotworowe i

przewlekłe.

Pani Maria lat 87, emerytowana szwaczka. Przywieziona do IP przez ZRM, który wezwała rodzina.

W wywiadzie CHNS, HA, Hiperlipidemia mieszana, DM typ 2. Bez

uzależnień. W ostatnim czasie bez zmian farmakoterapii. Mieszka

z synem i synową, oraz wnukami. Rodzina opiekuje się pacjentką

Z relacji rodziny:

U pacjentki od kilku dni wystepuje zmiana zachowania w godzinach wieczornych i nocnych. Wieczorami staje się wylękniona, pobudzona psychoruchowo. "Wędruje po domu, szuka czegoś." Zdaje się z kimś rozmawiać, "odpowiadać komuś", pomimo że jest sama w

pomieszczeniu.

Dziś wybiegła z domu, krzycząc że jest pożar i, że rodzina się spala.

W badaniu wielomówna, prawidłowo zorientowana

autopsychicznie. Nieprawidłowo zorientowana co do czasu,

miejsca i okoliczności. Opowiada o pożarach, twierdzi że bandyci chodzą od domu do domu i podpalają. Słyszy syreny i wie, że to straż pożarna i pogotowie. Stwierdza, że na pewno mówią już o tym w telewizji.

Po chwili zrywa się, chce opuścić izbę przyjęć, mówi że trzeba

uciekać.



Rozpoznanie wstępne:



Majaczenie bliżej nie określone



Postępowanie:



Uzupełnienie wywiadu dotyczącego otępienia



Pełne badanie somatyczne i neurologiczne



Badania laboratoryjne: morfologia i pełna biochemia (markery stanu zapalnego!,

mocznik i kreatynina)



RTG płuc, TK głowy i inne badania i

konsultacje w zależności od stanu

somatycznego

 W badaniu neurologicznym bez odchyleń

 W badaniu internistycznym HR 100/min , NIBP 160/95 mmHg. Temp 36,9 st C. Czynność serca miarowa, nad polami płucnymi po stronie lewej liczne

rzężenia drobno- i średnibańkowe, wypuk stłumiony po stronie lewej w rzucie dolnego płata. Brzuch miękki, niebolesny bez objawów otrzewnowych. Obj.

Goldflamma (-) obustronnie.

 Pogłębiony wywiad ujawnia, że w ostatni czasie występowały zlewne poty oraz męczliwość.



W wykonanych badaniach laboratoryjnych obecna

leukocytoza z neutrofilią, podwyższone stężenie

CRP



Rozpoznanie :



Majaczenie wieloprzyczynowe



Do rozważenia hospitalizacja, jednak

przyczynowa – nie hospitalizujemy w

oddziałach psychiatrycznych

Majaczenie ^(delirium)

Pan Marian, lat 74. Przywieziony przez ZRM do IP w nocy, po tym jak dzwonił na Policję, twierdząc, że ktoś włamał się do jego mieszkania. Policja na miejscu, nie znalazła śladów włamania, jednak pan Marian był pobudzony. Krzyczał i wyzywał Policjantów. Wezwano pogotowie.

Emerytowany krawiec, brak wywiadu o chorobach i lekach. Mieszka sam, córka pracuje w Wielkiej Brytanii, przyjedzie na święta.

W IP niezorientowany co do czasu, prawidłow podaje

okoliczności. Spokojny. 0,0 promila alkoholu w wydychanym powietrzu. Opisuje, że ktoś włamywał się do jego mieszkania, szarpał za drzwi. Mówi, że słyszał na korytarzu krzyki i groźby

skierowane w swoją stronę. Stwierdza że prześalduje go gang, nie jest w stanie powiedzieć dlaczego. Przeczy myślom

samobójczym.



Rozpoznanie wstępne:



Majaczenie bliżej nie określone



Badanie internistyczne i neurologiczne



Morfologia i pełna biochemia

W badaniu internistycznym suchy język, dodatni objaw fałdu skórnego. Bez odchyleń w badaniu

neurologicznym.

W wykonanych badaniach laboratoryjnych jedynie

podwyższony poziom mocznika.



Rozpoznanie:



Majaczenie wieloprzyczynowe



Odwodnienie



Postępowanie:



Nawodnienie chorego



Edukacja chorego, ewentualnie rodziny



Diagnoza otępienia?

Definicja ICD -10

Zespół o różnorodnej etiologii charakteryzujący się występującymi:

- Zaburzeniami świadomości i uwagi - Zaburzeniami spostrzegania

- Zaburzeniami myślenia - Zaburzeniami pamięci

- Zaburzeniami aktywności psychoruchowej - Zaburzeniami emocji

- Zaburzeniami rytmu sen-czuwanie

Majaczenie

 Ostra psychoza z zaburzeniami świadomości

 Stan zagrożenia życia

 Może wystąpić w każdym wieku – najczęściej po 60 rż

Majaczenie

1.

2. Okres zaburzeń spostrzegania Znaczna sugestywność:

- czytanie z czystej kartki – objaw Reichardta,

- nawijanie niewidzialnej nici - objaw Aschaffenburga Możliwość wywołania omamów wzrokowych

przez uciśnięcie gałek ocznych – objaw Liepmanna

3.Okres związany z zejściem choroby podstawowej lub okres wygaszania objawów

4. Sen terminalny

Czynniki ryzyka majaczenia

 Wiek (dzieci i osoby w podeszłym wieku)

 Wcześniejsze uszkodzenia OUN

 Alkoholizm

 Niedożywienie

 Cukrzyca

 Choroby nowotworowe

 Przewlekły ból

 Leki przeciwbólowe

 Długotrwała bezsenność

 Zaburzenia elektrolitowe

Leki mogące indukować zaburzenia świadomości

 Leki o silnym działaniu antycholinergicznym np.:

- niektóre neuroleptyki

(klozapina, olanzapina,chlorpromazyna) - Leki przeciwdepresyjne

(amitryptylina, klomipramina, doksepina) - atropina,

- leki przeciwparkinsonowskie

- leki o tzw. ukrytym działaniu antycholinergicznym - tramadol

- zolpidem

Przykłady stanów somatycznych

wywołujących zaburzenia świadomości

 Zatrucia: leki antycholinergiczne, lit, leki uspokajające, antyarytmiczne, tlenek węgla, ołów

 Choroby zakaźne: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, kiła, posocznica, grypa, zapalenie płuc, infekcje dróg

moczowych

 Choroby ogólne: stan wyczerpania, głód, ciężkie choroby krwi, w tym niedokrwistość, stany pooperacyjne, udar cieplny, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia

endokrynologiczne, nieinfekcyjne choroby nerek i wątroby

Przykłady stanów somatycznych

wywołujących zaburzenia świadomości

 Guzy wewnątrzczaszkowe

 Urazy czaszkowo-mózgowe: wstrząśnienie mózgu, krwiaki

 Zaburzenia sercowo-naczyniowe: zawał mięśnia sercowego, niewydolność krążenia, zaburzenia krążenia mózgowego (zatory, udary), zaburzenia rytmu serca

 Odwodnienie

LECZENIE

 I

 Leczenie przyczynowe

 Zabezpieczenie chorego pobudzonego

 Ciągła opieka pielęgniarska

 Jako leczenie wspomagające a nie podstawowe(!):

Haloperidol 2-5mg p.o. lub i.m.

U osób w podeszłym wieku 1/3 amp. i.m., małe dawki Risperidon 1-2 mg p.o.

Kwetiapina 25-100mg p.o.

Tiaprid 50 – 150 mg p.o.

Ostrożnie BZD

Zaburzenia świadomości postępowanie

 SZUKAĆ PRZYCZYNY SOAMTYCZNEJ !!!

 Badania laboratoryjne cito: morfologia, CRP, elektrolity, mocznik, kreatynina, glikemia, transaminazy, bilirubina, troponina, CKMB

 Badania obrazowe: RTG, USG,CT, MRI

 Dokładne zebranie wywiadu na temat obciążeń somatycznych i dotychczasowego leczenia

 Używanie SPA?

 Leczenie zaburzeń somatycznych ! ! !