Bracia Chłopi! [Inc.:] Od samego początku wojny słyszycie wciąż o polskiem wojsku - o polskich Legionach [...]

(1)

BRACIA CHLOPI!

.

Od samego pocz^tku wojny slyszycie wciqz ^o polskiem wo.jsku

^—

^o polskich Legionach. Chyba ^{niema dzis} juä ^wsi, dokqdby ^wiadomosc ^o nich nie doszla

^—

ale

mejeden jeszcze ^nie ^wie, ^{co o} ^nich myslee ⁱ pyta, skqd siq ^te Legiony wziely?

o co siq bijq?

Nie trzeba chyba ^u ^nas ^nikomu tlumaczyc, ^ile krzywd ^narod ^nasz eierpial

od Moskala. Nie bylo ^dla ^nas ^{praw i} sprawiedliwosci, ni wolnosci zadnej; jak ^nq-

azarze i niewolnicy nmsielismy byle komu kianiae siq ⁱ prosic ô ^to, ^co ^nam siq swiqcie, jako ^dzieciom tej ^ziemi ^nalezalo, â ^niech ^kto upomnial ^’ siq ô ^prawa ojczyzny, ^to ^konca ⁱ miary ^nie bylo jego udrqczeniom: ^ruska nahajka uczyla ^go pokory. ^To ^tez ^nieraz juä przebrala siq ^miara cierpliwosci ⁱ polski ^narod ^bral bron, £eby przepqdzic ^za dziesiqtq rzekq najezdzcq, ^co siq ^na naszej ^ziemi ^roz- panoszyl, Szli do walki panowie, ^{szli i} chlopi

^—

jak ^za ^naczelnika Kosciuszki, ^kie- dy ^z ^kosami ^w rqku ^dzielne krakusy ^Moskali pod Raclawicami wysiekli, jak pod Stoczkiem, gdzie rqkami czarnemi od pluga ^wiara zdobywala armaty, jak ^w po- wstaniu 1863 roku, kiedy najdluzej opieraly siq ^Moskalom chlopskie oddzialy.

Wszystko ^na ^nie, ^car ^mial wojsko ^{wielkie i} ^za kazdym ^razem zgniötl ^po- wstanie, ^a kogo schwycil

^—

^wieszal, rozstrzeliwac kazal, ^na Sybir gnal.

A jednak narod nie tracil nadziei, ie przyjdzie ^czas, przyjdzie godzina, kie

dy ⁱ ^na ^katöw naszych padnie ^kara ^nieba, ^a wtedy syn i ojeiee wyjdg ^w pole ^z broniq, narod ruszy lawq ^{wielk^ i} Ojczyznq

^—

Matkq ^naszq

^—

polsk^ ziemiq ^uko-

chan^ ^z niewoli wyswobodzi.

Czekali ludzie na tq chwilq ^nie ^z prö£nemi rqkami. Byli tacy ^w ^narodzie Bog ^ich ^nam ^zeslal ^na godzinq wyzwolenia

^—

^co ^w ^cichosei czuwajqc i nadsluchu-

j<|c, ^{bron kuli} ^na wroga, zeby ^na ^zawrolanie ^stanqc ^do boju, wyuczeni, wycwiczeni, zbrojni, jak prawdziwe wojsko polskiego ^narodu. ^W Galicji, gdzie byla najwiqksza swoboda, zalozyli szkoly wojskowe, ^{Zwiazki i} Druzyny strzeleckie

^—

uczyli siq

sztuki wojowania, ^zbierali pieniadze ⁱ karabiny.

Bracia! dzis przyszla ^ta ^oczekiwana godzina, przyszla ^wielka wojna, ja- kiej swiat nie widzial. Na _morzu, w görach ⁱ pustyniach ’leje siq ^krew. ^Teraz ⁱ ^na

nas czas isc q swojq, ^wolnosc siq upomniec, ^bo jak ^teraz siq ^nie ^uda, ^to nigdy ^sic juz ^taka okazja ^nie zdarzy. Idq tedy ochotnicy ^do Legionöw, bijq siq ^z ^Moskalem,

a caly ^swiat podziwia odwagq ^Polaköw, ^bo ^[oni ^strachu ^nie znaja ^{i krokn} przed wrogiem ^nie ustqpujq.

A o co siq bijq Legionisci?

Bijq, siq ^o ^to, zeby przepqdzic ^Moskali, aby ^na polskiej'* ^ziemi ^lud polski

sam sobie byZ ^panem ⁱ wolnym gospodarzem, by ^zamiast nahajki ⁱ Zapöwki pano- walo prawo i sprawiedliwosc, by ^mial polskie szkoly, ^w ktörychby ^dziecko chlopskie moglo siq uczyc po polsku ^{i po} polsku ^möwic pacierz, aby ^{Moskal nie} wyrywal

nam jqzyka ⁱ wiary ojcöw naszych, aby ^na ^wsi polskiej zapanowala oswiata i do-

brobyt, jak gdzieindziej, aby polski chlop i robotnik nie nmsial porzucac swojej oj- cowizny ⁱ p;dzies ^za ^morzem, ^u obcych, jak wöl harowac na kawalek chleba.

Chlopi polscy! ^Patrzcie, jak siq dzieje chlopom ^w innych krajach, ^w ktörych panuje ^wolnosc, patrzcie jaka ^tarn ^oswiata, jaki ^dostatek, patrzcie, jak siq juz ^teraz dzieje chlopom ^w7 Galicji, gdzie rzqd austrjacki daje ^Polakom s\yobodq. ^Tarn chlo

pi ^sami siq rzqdzq ^na ^wsi, wybierajqc poslow, ktörzy pilnuja îch ^{spraw i} upomi- najq siq ô îch krzywdy. ^W Galicji jest sejm polski,' ktory rzgdzi krajem, ^{a w} ^ktb-

rym siedzq ^{tak^e} chlopscy poslowie ⁱ radzq ^nad chlopskq*dohp Czy ^u ^nas ^tak byc

nie moglo? Mogloby ^tak byc, ^{ale nie} pod ^Moskalem, ktory ^lud polski trzyma ^w ciemnocie, aby ^sluchal slepo ^lada stupajki carskiego.

Dopöki ^tu ^Moskal rzqdzi, ^{nie moiie} ^nam byc lepiej. Wiqc ^kto ^chce lepszej doli, ^ten ^musi siq wziqc ^do roboty, aby wyplenic moskiewskie zielsko ^z polskiej ^ziemi.

0 to walczq nieustraszone Legiony ^{Polskie i} ^to jest ^szczera prawda ^o ^nich.

A kto Warn co innego ^möwi, naprzyklad: ^o powrocie panszczyzny albo zaprzeda-

niu Niemcom, ^ten ^Was ^tumani. 8q ⁱ tacy pankowie, przywykli ^do moski(iwskie-

go knuta, jak ^{wöl do} jarzma, ktörzy ^na rzqdach rosyjsivich ⁱ ^na Waszej ^skörze

dobre robili interesa, ^co ^klamstwa podle möwiq ^o Legionach.

Nie wierzcie im!

Bracia chlopi! ^Dose ^nam juz ^{niewoli i} pohanbienia, ^dose nqdzy ⁱ pmiiewier-

ki po swiecie. Dose juÄ krzywd mielismy przed wojnq, ^dose ^w ^czasie tej wojny

zniszczenia i spustoszenia kraju!

Z tej strasznej wojny tylko zwyciqscy bqd^ ^mieli zysk. ^{Nie darmo} przele^

waja ^krew swoja ^na zdeptanych polach. Tylko ^ten, ^kto walczyl, uzyska korzysc

dla siebie.

Bracia! Mysmy najwiqcej wycierpieli, ^ale je ^M i wszyscy nie wezmiemy siq ^do ^dziela, je^oli nie poprzemy ^moenem chlopskiem ^ramieniem Legionöw, niebq- dziemy ^mieli korzysci ^{dla ziemi} naszej! ^Jest ^nas ^taka ^sila, ^taka ^w ^nas ^moc, ^ze gdybysmy stanqli ^z karabinami, powstaloby ^z ^nas olbrzymie wojsko, ktöreby ^w tych ciqiikich dla Moskala czasach wyrzucilo go precz ^z polskiej ^ziemi. ^{Tzeba ino}

chciec i nie bac siq niczego. Wiqc, ^w ^kirn bije polskie ^serce, ^kto mlody ⁱ zdrowy,

niech sie zglasza ^do Legionöw. ^Tarn ^dostanie kaädy mundur, bron, jedzenie ⁱ wszy

stko, ^co siq ^olnierzowi patrzy. Tarn wszyscy £olnierze ^yja jak ^bracia, dowodzq

nimi polscy komendanci, ^{möwia i} rozkazujq, ^po polsku, jak ^w dawnych, slawnych wojskach polskich. Bodziny Legionistöw dostajq zaopatrzenie, ^to jest pieniqdze ^na ^ycie.

Chlopi! Pamiqtajcie, ^ze ^ta wojna przeciw ^Moskalowi, ^to ^{chwila dla} ^nas os<>-

bliwa, jakiej siq drugiej ^nie doczekamy ^Jezeli utworzymy polskie wojsko, ^to ^w tej wojnie, ^ktöra pustoszy naszq ziemiq, mozemy zdobyc ^{wolnosc i} stworzyc niepodle- gla ^Polske ^w ktörej' chlop ^stanie ^naröwmi ^ze wszystkimi ^stanami, ^sam ^stano- wiqcy ^prawa.

Bracia Chłopi! [Inc.:] Od samego początku wojny słyszycie wciąż o polskiem wojsku - o polskich Legionach [...]

BRACIA CHLOPI!

Od samego pocz^tku wojny slyszycie wciqz o polskiem wo.jsku

o polskich Legionach. Chyba niema dzis juä wsi, dokqdby wiadomosc o nich nie doszla

ale

mejeden jeszcze nie wie, co o nich myslee i pyta, skqd siq te Legiony wziely?

o co siq bijq?

Nie trzeba chyba u nas nikomu tlumaczyc, ile krzywd narod nasz eierpial

od Moskala. Nie bylo dla nas praw i sprawiedliwosci, ni wolnosci zadnej; jak nq-

jak za naczelnika Kosciuszki, kie- dy z kosami w rqku dzielne krakusy Moskali pod Raclawicami wysiekli, jak pod Stoczkiem, gdzie rqkami czarnemi od pluga wiara zdobywala armaty, jak w po- wstaniu 1863 roku, kiedy najdluzej opieraly siq Moskalom chlopskie oddzialy.

Wszystko na nie, car mial wojsko wielkie i za kazdym razem zgniötl po- wstanie, a kogo schwycil

wieszal, rozstrzeliwac kazal, na Sybir gnal.

A jednak narod nie tracil nadziei, ie przyjdzie czas, przyjdzie godzina, kie­

dy i na katöw naszych padnie kara nieba, a wtedy syn i ojeiee wyjdg w pole z broniq, narod ruszy lawq wielk^ i Ojczyznq

Matkq naszq

polsk^ ziemiq uko-

chan^ z niewoli wyswobodzi.

Czekali ludzie na tq chwilq nie z prö£nemi rqkami. Byli tacy w narodzie Bog ich nam zeslal na godzinq wyzwolenia

co w cichosei czuwajqc i nadsluchu-

j<|c, bron kuli na wroga, zeby na zawrolanie stanqc do boju, wyuczeni, wycwiczeni, zbrojni, jak prawdziwe wojsko polskiego narodu. W Galicji, gdzie byla najwiqksza swoboda, zalozyli szkoly wojskowe, Zwiazki i Druzyny strzeleckie

uczyli siq

sztuki wojowania, zbierali pieniadze i karabiny.

Bracia! dzis przyszla ta oczekiwana godzina, przyszla wielka wojna, ja- kiej swiat nie widzial. Na morzu, w görach i pustyniach ’leje siq krew. Teraz i na

nas czas isc q swojq, wolnosc siq upomniec, bo jak teraz siq nie uda, to nigdy sic juz taka okazja nie zdarzy. Idq tedy ochotnicy do Legionöw, bijq siq z Moskalem,

a caly swiat podziwia odwagq Polaköw, bo [oni strachu nie znaja i krokn przed wrogiem nie ustqpujq.

A o co siq bijq Legionisci?

Bijq, siq o to, zeby przepqdzic Moskali, aby na polskiej'* ziemi lud polski

sam sobie byZ panem i wolnym gospodarzem, by zamiast nahajki i Zapöwki pano- walo prawo i sprawiedliwosc, by mial polskie szkoly, w ktörychby dziecko chlopskie moglo siq uczyc po polsku i po polsku möwic pacierz, aby Moskal nie wyrywal

nam jqzyka i wiary ojcöw naszych, aby na wsi polskiej zapanowala oswiata i do-

brobyt, jak gdzieindziej, aby polski chlop i robotnik nie nmsial porzucac swojej oj- cowizny i p;dzies za morzem, u obcych, jak wöl harowac na kawalek chleba.

Chlopi polscy! Patrzcie, jak siq dzieje chlopom w innych krajach, w ktörych panuje wolnosc, patrzcie jaka tarn oswiata, jaki dostatek, patrzcie, jak siq juz teraz dzieje chlopom w7 Galicji, gdzie rzqd austrjacki daje Polakom s\yobodq. Tarn chlo­

pi sami siq rzqdzq na wsi, wybierajqc poslow, ktörzy pilnuja ich spraw i upomi- najq siq o ich krzywdy. W Galicji jest sejm polski,' ktory rzgdzi krajem, a w ktb-

rym siedzq tak^e chlopscy poslowie i radzq nad chlopskq*dohp Czy u nas tak byc

nie moglo? Mogloby tak byc, ale nie pod Moskalem, ktory lud polski trzyma w ciemnocie, aby sluchal slepo lada stupajki carskiego.

Dopöki tu Moskal rzqdzi, nie moiie nam byc lepiej. Wiqc kto chce lepszej doli, ten musi siq wziqc do roboty, aby wyplenic moskiewskie zielsko z polskiej ziemi.

0 to walczq nieustraszone Legiony Polskie i to jest szczera prawda o nich.

A kto Warn co innego möwi, naprzyklad: o powrocie panszczyzny albo zaprzeda-

niu Niemcom, ten Was tumani. 8q i tacy pankowie, przywykli do moski(iwskie-

go knuta, jak wöl do jarzma, ktörzy na rzqdach rosyjsivich i na Waszej skörze

dobre robili interesa, co klamstwa podle möwiq o Legionach.

Nie wierzcie im!

Bracia chlopi! Dose nam juz niewoli i pohanbienia, dose nqdzy i pmiiewier-

ki po swiecie. Dose juÄ krzywd mielismy przed wojnq, dose w czasie tej wojny

zniszczenia i spustoszenia kraju!

Z tej strasznej wojny tylko zwyciqscy bqd^ mieli zysk. Nie darmo przele^

waja krew swoja na zdeptanych polach. Tylko ten, kto walczyl, uzyska korzysc

dla siebie.

chciec i nie bac siq niczego. Wiqc, w kirn bije polskie serce, kto mlody i zdrowy,

niech sie zglasza do Legionöw. Tarn dostanie kaädy mundur, bron, jedzenie i wszy­

stko, co siq ^olnierzowi patrzy. Tarn wszyscy £olnierze ^yja jak bracia, dowodzq

nimi polscy komendanci, möwia i rozkazujq, po polsku, jak w dawnych, slawnych wojskach polskich. Bodziny Legionistöw dostajq zaopatrzenie, to jest pieniqdze na ^ycie.

Chlopi! Pamiqtajcie, ze ta wojna przeciw Moskalowi, to chwila dla nas os<>-

bliwa, jakiej siq drugiej nie doczekamy Jezeli utworzymy polskie wojsko, to w tej wojnie, ktöra pustoszy naszq ziemiq, mozemy zdobyc wolnosc i stworzyc niepodle- gla Polske w ktörej' chlop stanie naröwmi ze wszystkimi stanami, sam stano- wiqcy prawa.

A zatem,

do Legionöw!

/ACr Komisja werbunkowa Legionöw Polskich.

.*l'/

362—D rnkaraia Paöstwowa pod zarz^dem Departamentn Woj. W

K. N. w Piotrkowie.

Od samego pocz^tku wojny slyszycie wciqz ^o polskiem wo.jsku

^o polskich Legionach. Chyba ^{niema dzis} juä ^wsi, dokqdby ^wiadomosc ^o nich nie doszla

mejeden jeszcze ^nie ^wie, ^{co o} ^nich myslee ⁱ pyta, skqd siq ^te Legiony wziely?

Nie trzeba chyba ^u ^nas ^nikomu tlumaczyc, ^ile krzywd ^narod ^nasz eierpial

od Moskala. Nie bylo ^dla ^nas ^{praw i} sprawiedliwosci, ni wolnosci zadnej; jak ^nq-

jak ^za ^naczelnika Kosciuszki, ^kie- dy ^z ^kosami ^w rqku ^dzielne krakusy ^Moskali pod Raclawicami wysiekli, jak pod Stoczkiem, gdzie rqkami czarnemi od pluga ^wiara zdobywala armaty, jak ^w po- wstaniu 1863 roku, kiedy najdluzej opieraly siq ^Moskalom chlopskie oddzialy.

Wszystko ^na ^nie, ^car ^mial wojsko ^{wielkie i} ^za kazdym ^razem zgniötl ^po- wstanie, ^a kogo schwycil

^wieszal, rozstrzeliwac kazal, ^na Sybir gnal.

A jednak narod nie tracil nadziei, ie przyjdzie ^czas, przyjdzie godzina, kie

dy ⁱ ^na ^katöw naszych padnie ^kara ^nieba, ^a wtedy syn i ojeiee wyjdg ^w pole ^z broniq, narod ruszy lawq ^{wielk^ i} Ojczyznq

Matkq ^naszq

polsk^ ziemiq ^uko-

chan^ ^z niewoli wyswobodzi.

Czekali ludzie na tq chwilq ^nie ^z prö£nemi rqkami. Byli tacy ^w ^narodzie Bog ^ich ^nam ^zeslal ^na godzinq wyzwolenia

^co ^w ^cichosei czuwajqc i nadsluchu-

j<|c, ^{bron kuli} ^na wroga, zeby ^na ^zawrolanie ^stanqc ^do boju, wyuczeni, wycwiczeni, zbrojni, jak prawdziwe wojsko polskiego ^narodu. ^W Galicji, gdzie byla najwiqksza swoboda, zalozyli szkoly wojskowe, ^{Zwiazki i} Druzyny strzeleckie

sztuki wojowania, ^zbierali pieniadze ⁱ karabiny.

Bracia! dzis przyszla ^ta ^oczekiwana godzina, przyszla ^wielka wojna, ja- kiej swiat nie widzial. Na _morzu, w görach ⁱ pustyniach ’leje siq ^krew. ^Teraz ⁱ ^na

nas czas isc q swojq, ^wolnosc siq upomniec, ^bo jak ^teraz siq ^nie ^uda, ^to nigdy ^sic juz ^taka okazja ^nie zdarzy. Idq tedy ochotnicy ^do Legionöw, bijq siq ^z ^Moskalem,

a caly ^swiat podziwia odwagq ^Polaköw, ^bo ^[oni ^strachu ^nie znaja ^{i krokn} przed wrogiem ^nie ustqpujq.

Bijq, siq ^o ^to, zeby przepqdzic ^Moskali, aby ^na polskiej'* ^ziemi ^lud polski

sam sobie byZ ^panem ⁱ wolnym gospodarzem, by ^zamiast nahajki ⁱ Zapöwki pano- walo prawo i sprawiedliwosc, by ^mial polskie szkoly, ^w ktörychby ^dziecko chlopskie moglo siq uczyc po polsku ^{i po} polsku ^möwic pacierz, aby ^{Moskal nie} wyrywal

nam jqzyka ⁱ wiary ojcöw naszych, aby ^na ^wsi polskiej zapanowala oswiata i do-

brobyt, jak gdzieindziej, aby polski chlop i robotnik nie nmsial porzucac swojej oj- cowizny ⁱ p;dzies ^za ^morzem, ^u obcych, jak wöl harowac na kawalek chleba.

Chlopi polscy! ^Patrzcie, jak siq dzieje chlopom ^w innych krajach, ^w ktörych panuje ^wolnosc, patrzcie jaka ^tarn ^oswiata, jaki ^dostatek, patrzcie, jak siq juz ^teraz dzieje chlopom ^w7 Galicji, gdzie rzqd austrjacki daje ^Polakom s\yobodq. ^Tarn chlo

pi ^sami siq rzqdzq ^na ^wsi, wybierajqc poslow, ktörzy pilnuja îch ^{spraw i} upomi- najq siq ô îch krzywdy. ^W Galicji jest sejm polski,' ktory rzgdzi krajem, ^{a w} ^ktb-

rym siedzq ^{tak^e} chlopscy poslowie ⁱ radzq ^nad chlopskq*dohp Czy ^u ^nas ^tak byc

nie moglo? Mogloby ^tak byc, ^{ale nie} pod ^Moskalem, ktory ^lud polski trzyma ^w ciemnocie, aby ^sluchal slepo ^lada stupajki carskiego.

Dopöki ^tu ^Moskal rzqdzi, ^{nie moiie} ^nam byc lepiej. Wiqc ^kto ^chce lepszej doli, ^ten ^musi siq wziqc ^do roboty, aby wyplenic moskiewskie zielsko ^z polskiej ^ziemi.

0 to walczq nieustraszone Legiony ^{Polskie i} ^to jest ^szczera prawda ^o ^nich.

A kto Warn co innego ^möwi, naprzyklad: ^o powrocie panszczyzny albo zaprzeda-

niu Niemcom, ^ten ^Was ^tumani. 8q ⁱ tacy pankowie, przywykli ^do moski(iwskie-

go knuta, jak ^{wöl do} jarzma, ktörzy ^na rzqdach rosyjsivich ⁱ ^na Waszej ^skörze

dobre robili interesa, ^co ^klamstwa podle möwiq ^o Legionach.

Bracia chlopi! ^Dose ^nam juz ^{niewoli i} pohanbienia, ^dose nqdzy ⁱ pmiiewier-

ki po swiecie. Dose juÄ krzywd mielismy przed wojnq, ^dose ^w ^czasie tej wojny

Z tej strasznej wojny tylko zwyciqscy bqd^ ^mieli zysk. ^{Nie darmo} przele^

waja ^krew swoja ^na zdeptanych polach. Tylko ^ten, ^kto walczyl, uzyska korzysc

chciec i nie bac siq niczego. Wiqc, ^w ^kirn bije polskie ^serce, ^kto mlody ⁱ zdrowy,

niech sie zglasza ^do Legionöw. ^Tarn ^dostanie kaädy mundur, bron, jedzenie ⁱ wszy

stko, ^co siq ^olnierzowi patrzy. Tarn wszyscy £olnierze ^yja jak ^bracia, dowodzq

nimi polscy komendanci, ^{möwia i} rozkazujq, ^po polsku, jak ^w dawnych, slawnych wojskach polskich. Bodziny Legionistöw dostajq zaopatrzenie, ^to jest pieniqdze ^na ^ycie.

Chlopi! Pamiqtajcie, ^ze ^ta wojna przeciw ^Moskalowi, ^to ^{chwila dla} ^nas os<>-

bliwa, jakiej siq drugiej ^nie doczekamy ^Jezeli utworzymy polskie wojsko, ^to ^w tej wojnie, ^ktöra pustoszy naszq ziemiq, mozemy zdobyc ^{wolnosc i} stworzyc niepodle- gla ^Polske ^w ktörej' chlop ^stanie ^naröwmi ^ze wszystkimi ^stanami, ^sam ^stano- wiqcy ^prawa.

^do Legionöw!

/ACr Komisja ^werbunkowa Legionöw ^Polskich.

362—D rnkaraia Paöstwowa pod ^{zarz^dem} Departamentn Woj. ^W

^{K. N.} ^w Piotrkowie.