Kompleksowe wykorzystanie komputera w trakcie wykonywania ekspertyzy traseologicznej

SUMMARY

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 218

49

Kompleksowe wykorzystanie

komputera w trakcie

Dotychczas, w piśmiennictwie fa­ chowym, ukazało się kilka publikacji dotyczących zastosowania komputera w laboratorium kryminalistycznym. Bez mała wszystkie one skupiały się jednak na rozwiązaniach sprzęto­ wych, rozbudowie istniejącej bazy o urządzenia związane z komputerem. Brak jest natomiast opracowań zajmu­ jących się wykorzystaniem możliwości komputera i urządzeń peryferyjnych w poszczególnych działach badań kryminalistycznych, porównaniem metodyki pracy, wykazaniem wad i za­ let związanych z wykorzystaniem tego urządzenia.

Zazwyczaj komputer wykorzysty­ wany jest jedynie jako doskonalsza wersja maszyny do pisania, połączo­ nej z kserokopiarką, co umożliwia wy­ konywanie sprawozdań o wyższej estetyce oraz w bogatszej, niż dotych­ czas, szacie graficznej z ilustracjami wkomponowanymi w tekst.

Taki, a nie inny sposób wykorzysta­ nia komputera spowodowany jest wie­ loma przyczynami, często niezależny­ mi od eksperta. Podstawową jest brak resortowych szkoleń z zakresu kom­ puteryzacji, które umożliwiałyby za­ znajomienie się z nowymi tendencjami rozwojowymi, zarówno samego sprzę­ tu, jak i oprogramowania. Drugą z przyczyn jest brak dostatecznej wie­ dzy z zakresu możliwości stwarzanych przez posiadany sprzęt komputerowy. Kolejnym istotnym elementem opóźniającym komputeryzację labora­ toriów jest chroniczny brak środków finansowych, nie tylko na zakup nowe­ go sprzętu komputerowego o odpo­ wiednich parametrach i niezbędnego oprogramowania, ale nawet na nie­ wielką modernizację urządzeń już po­

siadanych. W słupskim laboratorium od dwóch lat realizowany jest (w miarę dopływu środków uzyskiwanych dzięki realizacji płatnych zleceń) komplekso­ wy plan komputeryzacji wydziału. Aktualnie laboratorium dysponuje na­ stępującym sprzętem komputerowym: - dwiema jednostkami centralnymi klasy 486DX (66 i 133 MHz) z pamię­ cią RAM 16 i 12 MB,

- skanerem Dextra DF-1200T+ - jednoprzebiegowym, pracującym w trybie dwutonowym, o skali szarości (256 odcieni) lub True Color, i maksy­ malnej rozdzielczości 2400 dpi (inter­ polowana, optyczna do 1200 dpi),

- kartą wideo Video Blaster SE-100 - pracującą w trybie 256 kolorów, w której maksymalna wielkość obrazu wynosi 752 x 570 pikseli,

- drukarką laserową HP Laser Jet 4P o maksymalnej rozdzielczości dru­ ku, wynoszącej 600 dpi.

Obie jednostki pracują w systemie Windows 95. Podstawowym oprogra­ mowaniem wykorzystywanym w pracy ekspertów są między innymi:

- MS Word 7.0 - redagowanie eks­ pertyz i materiału poglądowego

- oprogramowanie karty wideo, umożliwiające współpracę ze źródłem obrazu analogowego (kamerą) pole­ gającą przede wszystkim na zapisy­ waniu obrazu z kamery do pliku,

- Micrografx Picture Publisher 5.0, U-Lead Finishing Touch - oprogramo­ wanie służące do cyfrowej obróbki za­ pisanych obrazów (pochodzących z kamery lub ze skanera).

Dzięki wyposażeniu jednego z kom­ puterów w kartę wideo możliwe jest przetworzenie obrazu analogowego na postać cyfrową i dalsza jego kom­ puterowa obróbka. Źródłem obrazu

wykonywania ekspertyzy

traseologicznej

śladu i całkowitą absorpcję odczynni­ ka przez podłoże. Sprawia to, iż skon- trastowane linie papilarne są nieczy­ telne, dlatego nie zaleca się kontrasto­ wania krwawych śladów linii papilar­ nych na takich podłożach.

3. Zaletą stosowania czerwieni wę­ gierskiej jest możliwość przeniesienia śladu na białą folię żelatynową (nr kat. B-15000 firmy BVDA) i fotografowanie w warunkach laboratoryjnych.

4. Powtarzanie przenoszenia skon- trastowanych śladów linii papilarnych na białą folię żelatynową, po ich po­ nownym kontrastowaniu czerwienią węgierską, jest możliwe, ale jakość przenoszonych śladów jest coraz gor­ sza.

Recently, a new reagent for contrast- ing finger marks in blood called Hungarian Red has been introduced on the market. Experiments carried out in the Voivodship Command of the Police Forensic Laboratory in Ka­ towice revealed that the reagent gives excellent results in contrasting finger marks in blood on nonporous and non-absorbent surfaces. With paper background of high ąuality and Iow absorbent materia! good results were also obtained. As regards medium and poor ąuality Iow absorbent papers, application of Hungarian Red causes blurring of the tracę and fuli absorption of the reagent by the bac- ground. An unąuestionable advan- tage of Hungarian Red is the fact that traces treated with this Chemical can be lifted on white gelatinefoil (No. cat. B-15000, BVDA) and subseąuenty photographed in a laboratory. !t is ecessary to mention that Hungarian Red is used successfully by finger- print experts from Wrocław Labora­ tory at scenes of crime.

2. Wykonanie odbitek porównaw­ czych spodów dostarczonych butów na przezroczystej folii daktyloskopijnej oraz na białych kartach papieru. Wstę­ pna ocena dostarczonych odbitek po­ równawczych pod względem ich

przy-ustalenia, czy występują na nim chara­ kterystyczne cechy nadające się do badań.

3. Wykonanie fotografii w skali zbli­ żonej do 1:1 wyselekcjonowanych wstępnie śladów dowodowych, będą­ cych przedmiotem dalszych badań. Charakteryzowały się one stosunko­ wo niskim kontrastem i w rezultacie widoczne były dopiero przy odpowie­ dnio mocnym i ukierunkowanym skoś­ nym oświetleniu, po zdjęciu z folii że­ latynowej przezroczystej folii zabez­ pieczającej. W takiej sytuacji zawsze istnieje uzasadniona obawa, iż ślad dowodowy w trakcie badań ulegnie zniekształceniu lub nawet zniszcze­ niu, co powoduje konieczność wyko­ nania fotografii śladu w skali zbliżonej do 1:1, celem umożliwienia prowadze­ nia badań porównawczych.

4. Identyfikacja grupowa materiału dowodowego i porównawczego. W

dowego i porównawczego wykonano zarówno pomiary całościowe, jak i szczegółowe. Następnie wytypowano do dalszych badań ślad oznaczony numerem 2 (rycina 1), odpowiadający w zakresie kształtu i budowy pode­ szwy, rodzaju występującego wzoru oraz danych liczbowych uzyskanych w wyniku przeprowadzenia pomiarów całościowych i szczegółowych odbit­ kom podeszew dostarczonego obuwia porównawczego (rycina 2).

5. Zakwalifikowanie śladu dowodo-analogowego może być dowolne urzą­

dzenie (kamera, magnetowid, telewi­ zor) przekazujące zespolony sygnał wizji (Composite Video) lub sygnał w standardzie SVHS. Sygnał wizyjny może być kodowany w dowolnym sy­ stemie (PAL, PAL-N, PAL-M, SECAM, NTSC lub NTSC-443).

W badaniach traseologicznych, ja­ ko źródło obrazu analogowego, stosu­ je się przede wszystkim kamerę CCD K-45R (rozdzielczość 600 linii, mini­ malne oświetlenie 0,02 lx) produkcji WZT Elemis. Do współpracy z tą ka­ merą - poza standardowym obiekty­ wem - przystosowano obiektyw Nik- kor 60 mm Macro z mieszkiem, dzięki czemu możliwe stało się uzyskiwanie maksymalnie około 100-krotnych po­ większeń (liniowych) oglądanych obiektów.

Po uzyskaniu cyfrowego obrazu śla­ du (obraz ten w dalszej części będzie nazywany fotogramem) możliwa jest jego dalsza obróbka z użyciem odpo­ wiedniego oprogramowania. Ze względu na dużą objętość fotogramu (do kilku megabajtów) do obróbki nie­ zbędny jest „szybki” komputer (proce­ sor 486DX 100 MHz należy uznać za minimum) wyposażony w większą niż standardowa pamięć RAM (od 16 MB w górę). Obróbka obrazu polega (w zależności od potrzeb) na:

- wykadrowaniu fotogramu do inte­ resującej treści,

- regulacji jasności, kontrastu, kore­ kcji gamma,

- wzmocnieniu szczegółów, -wyostrzeniu fragmentu lub całości fotogramu,

- odwróceniu tonacji (negatyw), - lustrzanym odbiciu,

- obróceniu fotogramu,

- nałożeniu dwóch obrazów na sie­ bie w celu wykazania zgodności cech. Po obróbce fotogram może zostać wydrukowany w formie tablicy poglą­ dowej lub porównany na ekranie mo­ nitora z innym (badania porównaw­ cze).

Zamierzeniem autorów niniejszego artykułu jest przedstawienie własnych osiągnięć i pomysłów związanych z zastosowaniem komputera w bada­

niach traseologicznych. Przeprowa- badań identyfikacyjnych, a jeżeli tak, dzono to na przykładzie ekspertyzy to do jakiego ich rodzaju,

traseologicznej (H-827/96) wykona­ nej w Laboratorium Kryminalistycz­ nym KWP w Słupsku. Wraz z postano­ wieniem o powołaniu biegłego nade­ słano materiał dowodowy (ślady pode­ szew zabezpieczone na trzech arku­

szach czarnej folii daktyloskopijnej) datności do badań identyfikacyjnych, oraz materiał porównawczy (para bu- Materiał porównawczy, adekwatny do tów męskich typu turystycznego i od- materiału dowodowego, poddano bitki podeszew trzech rodzajów obu- szczegółowym oględzinom, celem wia, wykonane przy użyciu pasty

daktyloskopijnej na dziesięciu arku­ szach białego papieru, formatu A4). Ekspertyzę wykonano dwiema meto­ dami:

- klasyczną - przy wykorzystaniu typowych urządzeń i narzędzi optycz­ nych, takich jak: lupa, mikroskop, przenośnik kreślarski, skalówka i apa­ rat fotograficzny,

- niekonwencjonalną - przy wyko­ rzystaniu kamerowidu, kamery prze­ mysłowej z kompletem obiektywów, skanera i komputera z wbudowaną kartą wizyjną, umożliwiającą rejestra­ cję w jego pamięci obrazów „widzia­ nych" przez kamerę.

Obie te metody umożliwiają osiąg­ nięcie tego samego efektu finalnego, tzn. prowadzą do wypracowania osta­ tecznej opinii. Podstawowa różnica między nimi sprowadza się głównie do skrócenia czasu, a co się z tym wiąże,

znacznego obniżenia kosztów wyko- trakcie prowadzenia badań w zakresie nania ekspertyzy. Nie można też po- identyfikacji grupowej materiału dowo- minąć faktu, iż badania wykonywane

przy użyciu komputera, umożliwiające porównywanie materiału dowodowe­ go i porównawczego na ekranie moni­ tora, w znacznym stopniu podnoszą komfort pracy eksperta, do minimum zmniejszając możliwość popełnienia błędu.

Czynności wykonane w ramach kla­ sycznych badań to:

1. Wstępna ocena materiału dowo­ dowego pod względem jego przydat­ ności do badań porównawczych. Śla­

dy dowodowe zabezpieczone na folii wego do indywidualnych badań iden- daktyloskopijnej sfotografowano, a tyfikacyjnych, następnie przeprowa- następnie poddano szczegółowym dzenie szczegółowych badań identyfi- oględzinom celem ustalenia, czy wy- kacyjnych oraz wyznaczenie wspól- stępują na nim cechy nadające się do nych cech indywidualnych materiału

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 218

51

czonych na materiale dowodowym

Fig. 3. Photograph ofan mdiuidnalcharacteristic marked on the evidentinl materia!

dowodowego i porównawczego. W trakcie identyfikacji indywidualnej wy­

konano podeszwą wytypowanego bu­ ta odbitkę porównawczą na przezro­ czystej folii daktyloskopijnej, po czym (nakładając ją na fotografię śladu do­ wodowego) przeprowadzano badania mikroskopowe w „prześwicie", podda­ jąc szczegółowym oględzinom powie­ rzchnie i krawędzie poszczególnych elementów wzoru. Takie same bada­ nia można prowadzić przy użyciu

da-ktyloskopu porównawczego (pod wa­ runkiem jego posiadania). Niski kon­ trast śladu dowodowego w stosunku do czarnego tła, na jakim został zabez­ pieczony, wymusił konieczność wyko­ nania kolejnej jego fotografii, tym ra­ zem w odwróconej tonacji kolorystycz­ nej. W wyniku przeprowadzonych ba­ dań porównawczych wyznaczono na takich samych elementach wzoru ma­

teriału dowodowego i porównawczego cechy indywidualne, analogiczne co

do kształtu, wielkości i umiejscowie­

nia. Następnie dwie cechy, wytypowa­ ne spośród wyznaczonych cech indy­ widualnych materiału dowodowego i porównawczego, sfotografowano w dwudziestokrotnym powiększeniu, co

umożliwiło przeprowadzenie jeszcze

bardziej uszczegółowionych badań, łącznie z wyznaczeniem cech widocz­

nych jedynie przy użyciu mikroskopu (rycina 3 i 4).

6. Sporządzenie sprawozdania z przebiegu badań, opinii oraz doku­ mentacji fotograficznej ilustrującej ko­

lejne fazy pracy eksperta (wykonanie

tablic poglądowych).

Tę samą pracę, pomijając oczywi­ ście czas samego procesu badawcze­ go i myślowego, odtworzono stosując

- zamiast tradycyjnego sprzętu opty­ cznego - sprzęt optyczno-elektronicz-

ny oraz sprzężony z nim komputer wyposażony w kartę wizyjną.

Przy użyciu kamery przemysłowej ELEMIS K-45R, poprzez kartę wizyj­ ną, wprowadzono do pamięci kompu­ tera ślad dowodowy zabezpieczony na czarnej folii daktyloskopijnej (rycina 5). Odbitki porównawcze podeszew wprowadzone zostały do pamięci komputera przy użyciu skanera. Wy­ konano też fotogram podeszwy buta porównawczego w skali 1:1, przy uży­ ciu skanera. W ten sposób ekspert miał w procesie badawczym do dyspo-Ryc. I. Zdjęcie śladu dowodowego (w dwukrotnym pomniejszemu) z zazna­

czonymi cechami indywidualnymi

Fig. 1. Phoiugraph of evideiilial shocprinl (1 2) wilh marked iitdioidual charactcristics

Ryc. <J. Zdjęcie tej samej cechy wyznaczonej na ma­ teriale po rów na wczy m

Fig. 4. Phulograph ojthc sanie characteristic on contpara- tive materiał

X i -A

Ryc. 2. Odbitka porównawcza (w dwukrotnym pomniejszemu) wykonana butem nadesłanym do badań na białej kartce papieru przy użyciu pasty dakty- loskopijnej

Fig. 2. Comparatiue impression (P2) of thc shoe snbmittedfor examhiatum madę wilh fhigerprintiiig pasie on widie paper

. A. _ jTiiiij ... uHL;

1 W;

ś

**• P-iA. v «-• • -* *■•

i

zycji dwojakiego rodzaju materiał po­ równawczy. Stworzyło to możliwość jednoznacznego ustalenia, co na od­ bitce porównawczej jest cechą, a co

nią nie jest.

Mając możliwość porównywania śladu dowodowego pochodzącego od zelówki podeszwy z odbitką tej samej części podeszwy buta porównawcze­ go zbędne było wykonywanie pomia­

rów całościowych i szczegółowych. Ten etap badań zrealizowano bowiem na ekranie monitora, nakładając na siebie fotogramy materiału badawcze­ go (na odbitkę porównawczą nałożono „obrobiony” wcześniej cyfrowo-lu- strzane odbicie i zmiana tonacji kolo­ rystycznej - ślad dowodowy, natural­

nie oba fotogramy doprowadzono do jednakowej skali). W ten sposób po­ twierdzono zgodność grupową mate­ riału badawczego (rycina 6).

Następnie, zarówno ślad dowodo­ wy, jak i wytypowaną do dalszych ba­ dań odbitkę porównawczą podzielono umownie na osiem segmentów i wyko­ nano ich fotogramy (jednocześnie

ni

wów z opcją,.makro”. Dzięki temu bez większych trudności można poddać badaniom porównawczym nawet kra­ wędzie niewielkich, wręcz mikrosko­ pijnych, cech indywidualnych (ryciny

7, 8, 9, 10).

Tę samą czynność można wykonać stosując dwie kamery ustawione na statywach prostopadle do powierzchni materiału badanego, połączone z jed­ nym monitorem poprzez elektroniczny dzielnik obrazu lub, w przypadku bra­ ku tegoż pośredniego urządzenia, na dwóch stojących obok siebie niezależ­ nych monitorach. Pozwala to na wyeli­ minowanie stosunkowo drogiego urządzenia, jakim jest daktyloskop po­ równawczy.

Wykorzystanie wyżej opisanych możliwości badawczych w połączeniu z komputerem umożliwia natychmia­ stowy wydruk efektów procesu ba­ dawczego w poszczególnych jego sta­ diach wraz z opisami naniesionymi na obraz badanego materiału. Wydruk ta­ ki stanowić będzie materiał poglądowy do sporządzonej opinii.

Poza realizacją ekspertyz przepro­ wadzono również próby mające na ce­

lu ocenę możliwości wykorzystania kamery na miejscu zdarzenia do „foto­ graficznego" zabezpieczania śladów traseologicznych. Wykonano na tera­ kotowej posadzce ślad nawarstwiony i sfilmowano go w całości, używając do Ryc. 6. Ekran kompute­

ra podczas identyfikacji grupowej. Eologram Sia­ du dowodowego został

nieznacznie obrócony, fotogram odbitki po­

równawczej jest lustrza­ nym odbiciem orygina­ łu

Fig. 6. Computer screen diirnig group ideidifica-tiou. Image <f euideirtial tracę lias been sHgiiily turncd; photogramme of comparalwc impre&ioii i> a mirror reflection of Hic origiiial

uzyskano w ten sposób ich powię­ kszenie), które z kolei poddano sto­ sownym analizom w celu wyznaczenia cech indywidualnych.

Ten sposób prowadzenia badań umożliwia jednoczesną obserwację niewielkich, analogicznych i powię­ kszonych, w tej samej

skali, fragmentów śla­ du dowodowego oraz odbitki porównaw­ czej, zestawionych obok siebie na ekra­ nie monitora; co zmniejsza ryzyko po­ pełnienia pomyłki - szczególnie w przy­ padku skomplikowa­ nego wzoru pode­ szwy. W trakcie pracy badawczej istnieje możliwość zaznacza­ nia wyselekcjonowa­ nych cech oraz ich powiększania po­ przez zastosowanie

Ryc. 7. Fotogram wybranej cechy indywidualnej wyznaczonej na materiale dowodowym

W kamerze obiekty- Fig.7- Photogrammeofaselected indioidual characteiisliconcoidciitial materia!

Ryc. 5. Fotogram śladu do­ wodowego wykonany przy użyciu kamery sprzężonej z komputerem (pomniejszony dwukrotnie)

Fig. 5. Image of euideiitial tracę oblained wilh the use of video camera comiccted to a Computer (12)

Wnioski

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 218 53

Ryc. 10. Zestawienie cech uzyskanych przez nałożenie obu fotogramów Ryc. 10. Comparison of characieristics obtained by nieuiis of suipcriniposilioii ofbołh photogranmics

tego celu kamerowidu NATIONAL 1000. W dalszej kolejności wyko­ rzystując opcję „makro” kamery wyko­ nano ujęcia fragmentaryczne śladu (dzięki temu możliwe było uchwycenie szczegółów mogących stanowić ce­ chy indywidualne). Powyższy ślad

za-Ryc. 8. Fotogram takiej samej cechy wyznaczonej na odbitce porównawczej Fig. 8. Photograiiinic of the sanie characterisiic niarked on coniparalrue miprcssion

Z porównania obu metod wykony­ wania ekspertyz oraz zastosowania kamery do „fotograficznego” zabez­ pieczania śladów wynikają następują­ ce wnioski:

1. Jakość wykonywanych obrazów wyraźnie różni się w przypadku ujęć

ogólnych, obejmujących stosunkowo

dużą powierzchnię, co wynika ze zna­

cznie mniejszej rozdzielczości obrazu

(w porównaniu z fotografią) uzyskane­ go za pomocą kamery. Różnice te zmniejszają się szybko w miarę obej­ mowania w kadrze coraz mniejszych obiektów. Należy jednak podkreślić,

że ogólne „zdjęcie" butów wykonane

kamerą ma jakość wystarczającą do

wykorzystania go jako materiału po­

glądowego, a ujęcie obrazu całego

śladu na miejscu zdarzenia można wy­ korzystać do identyfikacji grupowej.

2. Szybkość uzyskiwania efektu końcowego oraz komfort pracy prze­ mawia zdecydowanie na korzyść wy­ korzystania komputera i kamery (lub

skanera).

3. Zastosowanie komputera daje możliwość wykonania tablicy poglądo­

wej w edytorze tekstu - rozplanowanie ilustracji na stronie, zaznaczenie cech

na ilustracjach, podpisanie ich i wy­ druk całości. W ten sposób unika się

docinania zdjęć, naklejania ich na tab­ licę, wykonywania odręcznych opi­ sów. Ryc. 9. Cecha z ilustracji 8 po lu­ strzanym odbiciu i odwróceniu to­ nacji (negatyw) Fig. 9. Negulwe of the cluiracłcristic scen m Fig. 8 ni mir- rur rejlcclion

bezpieczono rów­ nież na czarnej fo­

lii daktyloskopij- nej. Kolejnym eta­ pem było wpro­ wadzenie sfilmo­ wanego „na miej­ scu zdarzenia" śladu dowodowe­ go i jego poszcze ­ gólnych fragmen­ tów do pamięci komputera przez połączenie go z magnetowidem. Dzięki filmowaniu śladu z użyciem skalówki możliwa była stała kontrola

skali obrazu w

stosunku do rze­ czywistej jego wielkości. Podda­

jąc utworzone w

ten sposób foto­ gramy (ryc. 11 i

12) oględzinom

stwierdzono, że ich jakość umożli­ wia identyfikację grupową w przypadku ujęcia całego

śladu, zaś przy ujęciach fragmentów

śladu, nawet na identyfikację indywi­ dualną obuwia. Stosując klasyczną fo­ tografię uzyskiwano do tej pory podo­ bne wyniki.

Z

**

'

?

4

.n.

a

SUMMARY

Ryc. 12. Ujęcie fragmentaryczne ww. śladu Fig. 12. Frunie cnibrncuig a fragment of theabooe tracę

4. Wykorzystanie kamer z odpo­ wiednimi obiektywami umożliwia ob­ serwację obiektów nawet w około 100- krotnym powiększeniu na ekranie mo­ nitora (bez użycia mikroskopu i mę­ czenia wzroku), natomiast sprzęgnię­ cie ich z komputerem daje możliwość natychmiastowego utrwalenia obrazu

niezbędnym narzędziem w pracowni badań wypadków drogowych oraz do sporządzania portretów pamięcio­ wych. Ponadto umożliwia on stworze­ nie baz danych dla poszczególnych pracowni, w których przechowywane będą wszelkie ślady kryminalistyczne. Kolejną możliwością zastosowania sprzętu komputerowego jest rejestra­ cja obiegu dokumentów, kontrola re­ alizacji ekspertyz, obsługa biurowa itp. Ta uniwersalność komputera powodu­ je, że jego koszt tylko pozornie jest wysoki. Amortyzacja następuje bar­ dzo szybko dzięki istotnemu skróceniu czasu wykonywania ekspertyz oraz automatycznej realizacji wielu czynno­ ści wykonywanych dotychczas trady­ cyjnymi metodami. Nie bez znaczenia jest również odciążenie pracowni foto­ grafii oraz zmniejszenie wydatków na sprzęt i materiały fotograficzne.

The article presents complex utilisa- tion of Computer eąuipment with facilities such as: scanner, video camera, video player during prepara- tion of traseologic expertise. It com- prises discussion of Author’s ex- periences and Solutions concerning the methodology with application of Computer techniąues in comparison with traditional methodology. The ar­ ticle alsotouches uponthe possibility of using a video camera for recovery of traseologic traces at scenes of crime. The Author points out several advantages of the new method and compares it with the ones tradition- ally used.

Marek Woźniak Rafał Szczypiński Ryc. U. Ślad dowodowy zabezpieczony przy użyciu kamery „na miejscu zdarzenia"

Fig. 11. Evidential tracę secured by ineans of video camera at the sceno of crime

przy zachowaniu peł­ nej, bieżącej kontroli nad jego jakością.

Przedstawione po­ wyżej niewątpliwe zalety zastosowania sprzętu komputero­ wego i połączonych z

nim urządzeń peryfe­ ryjnych jednoznacz­ nie przemawiają za potrzebą jego stoso­ wania. Wątpliwości mogą pojawiać się, kiedy mowa o ko­ sztach takiej inwesty­ cji. Niezaprzeczalne jest, że koszty wypo­ sażenia jednego sta­ nowiska komputero­ wego w, opisany w ni­ niejszej pracy, osprzęt są stosunko­ wo wysokie (nie li­ cząc oprogramowa­ nia i kamerowidu), wynoszą około 7-8

tys. zł. Należy jednak uświadomić so­ bie, że komputer w laboratorium kryminalistycznym w taki sam sposób może być wykorzystany nie tylko w

pracowni traseologii, ale również w pracowni mechanoskopii, daktylosko­ pii czy badań dokumentów. Jest też