Grupy animacji historii działające w przestrzeni szlaku Grupy animacji historii afiliowane przy obiektach szlakuGrupy animacji historii afiliowane przy obiektach szlaku

Funkcjonowanie grup rekonstrukcji historycznej, tzw. historical reenactment, jest zja-wiskiem stosunkowo dobrze już utrwalonym w polskiej przestrzeni kulturowej [Bogacki 2008, 2010], a profil ich uczestników oraz aktywność turystyczna związana z uprawianym hobby były już przedmiotem badań, które wykazały szerokie potencjalne pole zbieżności interesów oraz znaczny niekiedy zakres współpracy między nimi a obiektami historycznymi i systemami organizacji turystyki kulturowej [Mikos v. Rohrscheidt 2011f, s. 37–42]. Za-angażowanie uczestników tego ruchu może mieć kluczowe znaczenie dla ożywienia oferty samych obiektów, ale także szlaku jako całości, przede wszystkim przez udział w organizacji eventów tematycznych oraz organizowanie mikroeventów dla turystów. Badanie audytowe pozwoliło stwierdzić istnienie szeregu grup [Raport z audytu 2012, s. 52–53], natomiast inne badanie prowadzone przez autora równolegle [Mikos v. Rohrscheidt 2012c] umożli-wiło zweryfikowanie poziomu ich aktywności, określenie profilów uczestników, modelów i stopnia intensywności współpracy z obiektami szlaku. Następujące grupy współpracują na bazie regularnej z obiektami systemu: Grzybowo – Towarzystwo Przyjaciół Grodu w Grzybowie; Łekno – Chmurnicy Wojowie Grodu Łekno; Biskupin – Grupa Rekonstruk-cji Historycznych Jantar; w Muzeum PP na Lednicy – Grupa Widowisk Historycznych COMES (Gniezno) – współpraca regularna; Kalisz (rezerwat) – (5): Bractwo Rycerskie Ziemi Kaliskiej, Stowarzyszenie Kolowrat, Wojowie Świętego Wojciecha, Towarzystwo Żywej Historii, Wojowie Zawodzia.

Pozostałe grupy animacji historii w przestrzeni szlaku

Kwerenda w zasobach środowiskowego portalu Rekonstrukcji Historycznych [Bagrit. www 2012] przy zastosowaniu kryteriów geograficznych (siedziby grup w prze-strzeni szlaku) oraz chronologicznych (zainteresowania skoncentrowane na epoce od-powiadającej tematyzacji szlaku i na Polsce lub Słowiańszczyźnie) wykazała istnienie kolejnych kilkunastu grup o różnej wielkości, aktywności i poziomie profesjonalizacji, które dotychczas nie zostały włączone do formalnej lub choćby stałej współpracy z żad-nym z obiektów ani z koordynatorem szlaku. Aktywne grupy odtwórstwa historycznego o profilu zgodnym z tematyzacją szlaku działają w następujących gminach posiadających obiekty szlaku: Poznań, Września (obiekt w Grzybowie), Gąsawa (obiekty w Biskupinie), Gniezno, Kalisz, Wągrowiec – gmina wiejska (obiekt w Łeknie), Inowrocław, Włocła-wek. Na bazie ustnych porozumień podejmują one sporadyczną współpracę z niektórymi obiektami szlaku, w szczególności w zakresie współuczestnictwa w organizowanych tam cyklicznych eventach tematycznych. W sytuacji braku długotrwałych porozumień z jasno

określonymi zobowiązaniami nie można tego jednak określić jako wystarczającej bazy dla zaangażowania tych zespołów do współpracy w zakresie organizowania regularnej oferty obiektów.

Poniżej przedstawiono zestawienie wszystkich grup odtwórczych w oparciu o dane pochodzące ze wspomnianego portalu Wielkie Spisywanie Roberta Bagrita, aktualne na dzień 27 kwietnia 2012: Poznań – Stowarzyszenie Edukacji i Odtwórstwa Historycznego

„Aurea Tempora” (posiada ofertę profesjonalnie przygotowanych i realizowanych prezen-tacji i inscenizacji historycznych – jego członkowie są w większości studentami i absolwen-tami studiów historycznych), Bractwo Rycerskie Zamku Przemysła II, Najemna Drużyna Łucznicza „Umbra Sagiitae”, Poznańscy Zielarze, Simulacrum Caligo, Stowarzyszenie Miłośników Kultury Średniowiecznej „Drużyna Najemna Wici”, Bractwo Wojowników

„Wataha”, Wolna Grupa Cytadela (wbrew nazwie koncentruje się na wczesnym średnio-wieczu), Wolna Kompania Najemna Poznań; Włocławek – Kujawska Chorągiew Włady-sława Łokietka, Włocławskie Bractwo Rycerskie, Włocławsko-Elbląska Drużyna Wojów Wilcza Straż; Bieżyń (w gminie Krzywiń) – Bractwo Rycerskie Kasztelanii Krzywińskiej;

Inowrocław – Bractwo Wojowników Kruki; Konin – Konińska Grupa Rekonstrukcyjna Setidava; Radziejów – Chorągiew Piesza Grodu Radziejów.

Brak zlokalizowanych lub przynajmniej regularnie aktywnych grup odtwórczych o profilu zgodnym z tematyką szlaku stwierdzono na terenie pozostałych gmin: Strzelno, Mogilno, Żnin, Kruszwica, Pobiedziska, Łubowo (obiekty na Lednicy), Radziejów (obiekt w Płowcach), Krzywiń (obiekt w Lubiniu), Dominowo (obiekty w Gieczu), Konin, Lądek (obiekt w Lądzie nad Wartą), Wągrowiec – miasto, Brześć Kujawski. Rycina 26 ukazuje lokalizację grup odtwórczych o profilu zbieżnym z tematyką Szlaku Piastowskiego w jego przestrzeni, które regularnie współpracują z obiektami lub koordynatorem szlaku.

Aktywność grup w sferze zbieżnej z ofertą turystyczno-kulturową Szlaku Piastow-skiego:

• Pokazy historyczne na zamówienie realizuje 10 grup odtwórczych, a liczba wy-konawców waha się od 4 do nawet (w pojedynczym przypadku) 40 osób; średnia liczba wykonawców takich pokazów wynosi 8–10 osób. W trakcie pokazów rea-lizowanych jest od 2 do 6 różnych scenariuszy, przy czym średnio dla grupy jest to nieco więcej niż 3. Średni czas pokazu wynosi niecałe 2 godziny, przy czym minimalny czas to 45 minut, maksymalny – 6 godzin.

• Lekcje tematyczne w szkołach: realizuje 8 badanych grup, liczba scenariuszy takich lekcji waha się między 1 a 4 (najczęściej 2), w jednym przypadku dochodzi aż do 20.

• Przewodnictwo po obiektach realizuje tylko Bractwo Rycerskie Ziemi Kaliskiej na terenie Rezerwatu Archeologicznego na Zawodziu w Kaliszu.

Ryc. 26. Aktywne grupy odtwórcze w przestrzeni Szlaku Piastowskiego

Obiekty Szlaku Piastowskiego: 1. Lubiń, 2. Poznań – kościół św. Jana Jerozolimskiego, 3. Poznań – archikatedra, 4. Poznań – Muzeum Archeologiczne, 5. Poznań – Zamek Królewski, 6. Poznań – makiety, 7. Poznań – ICHOT, 8. Poznań – Trakt Królewsko-Cesarski, 9. Lednica – Muzeum PP, 10. Lednica – wyspa, 11. Trzemeszno, 12. Gniezno – archi-katedra, 13. Gniezno – Muzeum Archidiecezjalne, 14. Gniezno – kościół Franciszkanów, 15. Gniezno – Muze-um PPP, 16. Kalisz – MuzeMuze-um Okręgowe, 17. Kalisz – katedra, 18. Kalisz – Rezerwat Archeologiczny, 19. Żnin, 20. Biskupin – Rezerwat Archeologiczny, 21. Biskupin – Muzeum Archeologiczne, 22. Giecz – Rezerwat Arche-ologiczny, 23. Giecz – kościół, 24. Konin, 25. Ląd, 26. Pobiedziska – Skansen Miniatur, 27. Strzelno – kościół Św. Trójcy, 28. Strzelno – kościół św. Prokopa, 29. Mogilno, 30. Łekno, 31. Wągrowiec – Muzeum Regional-ne, 32. Wągrowiec – dawny klasztor, 33. Grzybowo, 34. Włocławek – katedra, 35. Włocławek – Muzeum HW, 36. Brześć Kujawski, 37. Płowce, 38. Kruszwica – Mysia Wieża, 39. Kruszwica – kolegiata, 40. Inowrocław.

Źródło: [Mikos v. Rohrscheidt 2012c, s. 263].

Prace na rzecz obiektów wykonuje 6 grup odtwórczych, przy czym w 4 przypadkach są to obiekty szlaku, w jednym – obiekt własny, również w jednym – jeden obiekt szlaku i jeden inny obiekt. Prace te obejmują m.in. wolontariat w ramach przygotowania i przepro-wadzenia eventów w obiektach (5), pomoc w organizowaniu wystaw (3), prace porządkowe (2 grupy), pomoc w pracach archeologicznych lub konserwatorskich (2).

Całość potwierdzonych przez badanie aktywności badanych grup, potencjalnie intere-sujących z punktu widzenia współpracy ze szlakiem kulturowym, ilustruje Tabela 12.

Tabela 12. Aktywność grup zbieżna z potrzebami Szlaku Piastowskiego i jego obiektów

Typ aktywności Liczba grup

Wyjazdy na eventy 9

Współorganizacja eventów 5

Pokazy tematyczne 10

Lekcje tematyczne 8

Przewodnictwo w obiektach 1

Prace dla obiektów 6

Źródło: Mikos v. Rohrscheidt 2012c, s. 265.

Inne grupy afiliowane przy obiektach

Ich znaczenie dla szlaku i jego oferty jest aktualnie marginalne i generalnie nie są one wykorzystywane w jego ofercie. Jednak atrakcyjna propozycja współpracy mogłaby skłonić je do zaangażowania się na przykład w organizację eventów tematycznych lub kulturalnych w przestrzeni szlaku, zatem dla jego koordynatora oraz lokalnych liderów mogą one być potencjalnymi partnerami. Przy zestawianiu poniższej listy pominięte zostały działające przy obiektach sakralnych grupy o charakterze wyłącznie religijnym, uwzględniono natomiast grupy łączące w swojej działalności aspekty religijne z innymi aktywnościami o charakterze kulturalnym. Lista obejmuje zespoły afiliowane w następujących obiektach: Wągrowiec (muzeum) – Towarzystwo Ziemi Pałuckiej, Wągrowieckie Stowarzyszenie Szlaku Cyster-skiego; Strzelno (oba obiekty) – Towarzystwo Miłośników Strzelna, Grupa Teatralna Squat Apostolski; Mogilno – Stowarzyszenie Młodzieży Subiaco; Poznań (Muzeum Archeolo-giczne) – Fundacja Rodem z Polski (afiliacja), Młodzieżowy Klub Miłośników Archeologii (afiliacja), Teatr Sfinga (formalna współpraca); Poznań (Zamek Królewski) – Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Narodowego w Poznaniu.