2009 Spadkobiercy flâneura. Spacer jako twórczość kulturowa – współczesne reprezentacje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Chutnik Sylwia
2009 Kieszonkowy atlas kobiet. Kraków: Korporacja Ha!art. de Certeau Michel
2008 Wynaleźć codzienność. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dobrowolski Kazimierz
1958 Chłopska kultura tradycyjna: próba teoretycznego zarysu na podstawie materiałów źródłowych XIX i XX w. z południowej Małopolski. „Etnografia Polska”. T. 1, s. 19–56.
Drozdowski Rafał
2010 Programy (używania) miasta. „Przegląd Humanistyczny”, nr 3, s. 17–24. Erbel Joanna
2010 Gender w mieście. Jak perspektywa urbanistyczna zmienia myślenie o płci? [W:] Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie emancypantek. T. 2. Red. Furgał E. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, s. 61–81. Fidelis Małgorzata
2015 Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. Furgał Ewa [red.]
2015 Szlaki kobiet. Przewodniczka po Polsce emancypantek. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet. Gorski Stefan (Michał Nałęcz)
1904 Łódź współczesna. Obrazki, szkice publicystyczne. Lwów–Łódź: Księgarnia Narodowa, Nakładem Rychlińskiego i Wagnera.
Hobsbawm Eric, Ranger Terence
2008 Tradycja wynaleziona. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jabłońska Natalia
2009 „Polityka przechadzki”. Konstruowanie i doświadczanie przestrzeni miejskiej warszawskiej Pragi. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2, s. 226–235.
ingab. kuźma — tworzenie „nowejtradycji” i „nowejpamięci” miejskiej – celeifunkcjełódzkiegoszlakukobiet
Kajfosz Jan
2011 Tradycja jako przedmiot rywalizacji, negocjacji i władzy. [W:] Tradycja w kontekstach społecznych. T. 3. Red. Styk J., Dziekanowska M. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 47–62.
Kita Jarosław
2011 Łódź w 1861 roku – rys społeczno-gospodarczy. [W:] Bunt, masa, maszyna. Protesty łódzkich tkaczy w kwietniu 1861 roku. Red. Królikowska N., Pawlak C. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, s. 9–17. Majer Andrzej
2011 Miasto osobiste. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”. T. 36, s. 17–34. Marzec Lucyna
2012 Zaczarować miasto, odczarować miasto. Krótka przechadzka – okolice Starego Miasta. „Czas Kultury”, nr 2, s. 68–75.
Miklos v. Rohrscheidt Armin
2011 Klasyczne i nowoczesne formy zorganizowanego zwiedzania miasta. [W:] Obcy w Poznaniu. Historyczna metropolia jako ośrodek turystyki kulturowej. Red. Miklos v. Rohrscheidt A. Poznań: Wydawnictwo Kultour.pl, s. 139–183.
Pink Sarah
2011 Zwiedzania miasta. Sensoryczny charakter więzi społecznych w etnograficznym procesie wytwarzania miejsca. „Tematy z Szewskiej”, nr 1(5), s. 137–148.
Reijnders Stijn
2011 Miejsca wyobraźni: etnografia wycieczek śladami telewizyjnych detektywów. „Tematy z Szewskiej”, nr 1(5), s. 59–68.
Sikorska-Kowalska Marta
2001a Miasto wielkoprzemysłowe i czas wolny kobiet. Łódź na przełomie XIX i XX w. [W:] Kobieta i kultura czasu wolnego. Zbiór studiów. T. 7. Red. Żarnowska A., Szwarc A. Warszawa: Wydawnictwo DiG, s. 265–273. 2001b Wizerunek kobiety łódzkiej przełomu XIX i XX wieku, Łódź: Wydawnictwo Ibidem.
2002 Nauczycielki. Status zawodowy i społeczny na przełomie XIX i XX wieku na przykładzie Łodzi. [W:] Niebem i sercem okryta. Studia historyczne dedykowane dr Jolancie Malinowskiej. Red. Malinowski M.
Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek
2003 Emancypacja społeczna i zawodowa robotnic łódzkich przełomu XIX i XX w. [W:] Studia z historii społeczno- -gospodarczej XIX i XX wieku. T. 1. Red. Puś W. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 90–107. 2004a Pozycja i rola kobiety w małżeństwie na przykładzie burżuazji łódzkiej przełomu XIX i XX wieku (w świetle
wspomnień Heleny Anny Geyer i Marii Eiger-Kamińskiej). [W:] Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX. T. 8. Red. Żarnowska A., Szwarc A. Warszawa: Wydawnictwo DiG, s. 103–118.
ingab. kuźma — tworzenie „nowejtradycji” i „nowejpamięci” miejskiej – celeifunkcjełódzkiegoszlakukobiet
2004b W „nowoczesnej niewoli”. Służba domowa na przełomie XIX i XX w. [W:] Studia z historii społeczno-gospodar- czej XIX i XX wieku. T. 2. Red. Puś W. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 20–34.
2005 Polskie „Marianny”. Udział kobiet w rewolucji 1905–1907 roku w świetle wydarzeń w Łodzi. [W:] Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim i w Rosji. Red. Przeniosło M., Wiech S. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Kielcach, s. 129–153.
Szacka Barbara
2006 Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa: Instytut Studiów Polityczych PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar. Szacki Jerzy
1971 Tradycja. Przegląd problematyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Szopa Katarzyna
2013 Regionalny atlas kobiet (rec. „Wielkopolskiego alfabetu pisarek”. Red. Krakowska E., Marzec L.). „Śląskie Studia Polonistyczne”, nr 1(3), s. 251–256.
Śmiechowski Kamil
2012 Oswoić się z ziejącym parą smokiem – dyskusji o Łodzi ciąg dalszy.
http://histmag.org/Oswoic-sie-z-ziejacym-para-smokiem-dyskusji-o-Lodzi-ciag-dalszy-6414 [dostęp: 1 stycznia 2013].
Tarczyński Andrzej
2008 Tradycja. Społeczne doświadczanie przeszłości. Toruń: Wydawnictwo MADO. Taryfa płac...
1933 Taryfa płac robotników przemysłu włókienniczego. Łódź: Związek Zawodowy Robotników i Robotnic Przemysłu Włókienniczego w Polsce.
Tomicki Ryszard
1973 Tradycja i jej znaczenie w kulturze chłopskiej. „Etnografia Polska”. T. 17, z. 2, s. 41–58. Vuković Desna
2007 Polityka przestrzeni. „(op. cit.). Maszyna interpretacyjna”, nr 4(37), s. 39–43. X.Y.Z.
ingab. kuźma — tworzenie „nowejtradycji” i „nowejpamięci” miejskiej – celeifunkcjełódzkiegoszlakukobiet
SUMMARY
FORMING A NEW TRADITION AND NEW MUNICIPAL MEMORY -– THE ŁÓDŹ WOMEN’S TRAIL
The author wonders whether and what kind of urban tradition is present in the city of Łódź, what may be said about it, what constitutes it, who uses it and sometimes even initiates it, and for what purposes. She examines the social action known as the Łódź Women’s Trail (Polish: Łódzki Szlak Kobiet). This initiative has been run in Łódź since 2012. The action con-sists in stimulating urban culture and it has been developed as a bottom-up initiative by an informal group of female city activists. The author takes part in it personally, therefore she acts both as a researcher and cultural animator. The work within the Women’s Trail included preliminary researching of sources, as well as organising thematic walks in the city and lec-tures for the general public. The description of the city, as formed and presented by means of this initiative, reveals additional meanings and significance in the urban space and the history of Łódź, because the walks are held in places connected with the history and everyday life of women in Łódź. These research activities and popularisation of knowledge about female residents of the city enter into a dialogue with a historical and stereotypical image of Łódź as the “city of women”. On the one hand, they polemicise with the underlying content, and on the other – they draw from it enough to turn it into new stories about the city. The author analyses this action in the context of two statements: the first one claims that the past does not become tradition immediately and that tradition is born in the collective memory when it is included in the structure of mythical imagination and the realm of values. According to the second statement, the tradition is at the same time subject to reinterpreting processes in line with changing cultural standards and world views.
Key words: The Łódź Women’s Trail, female city actions, city of women, collective