Biblioteka Politechniki Wroc³awskiej niemal od pocz¹tków swe-go istnienia uznawa³a prowadzenie dzia³alnoœci wydawniczej za wa¿n¹ formê propagowania w œrodowisku akademickim realizowa-nych przez siebie zadañ. Z racji bycia bibliotek¹ naukow¹ – w której rozwija siê i pog³êbia warsztat bibliotekarski, prowadzi siê badania z zakresu bibliotekoznawstwa, czytelnictwa i informacji naukowej, wdra¿a coraz to nowoczeœniejsze metody obs³ugi u¿ytkowników, a tak¿e wspomaga realizacjê procesu dydaktycznego na uczelni – pi-œmiennictwo stanowi wa¿n¹ platformê ujawniania w³asnej aktywno-œci zawodowej, wymiany pogl¹dów oraz doœwiadczeñ.
Istotne zmiany w sytuacji wydawniczej Politechniki Wroc³aw-skiej przynosi druga po³owa lat 60. Potrzeba szybkiego, niezale¿ne-go od zewnêtrznych do tej pory wydawców publikowania powstaj¹-cych w Uczelni skryptów i podrêczników oraz wyników badañ nau-kowych zaowocowa³a powo³aniem w 1967 r. w³asnego profesjonal-nego wydawnictwa. W œlad za t¹ decyzj¹ zostaje utworzony Zak³ad Graficzny (1970 r.). Do wspó³pracy z Dzia³em Wydawnictw niemal w ka¿dej jednostce organizacyjnej Politechniki zostaje powo³any re-daktor naukowy. Od tego czasu Wydawnictwo Politechniki Wro-c³awskiej na d³ugie lata staje siê koordynatorem ca³ej dzia³alnoœci piœmienniczej Uczelni.
Znacz¹cy rozwój dzia³alnoœci wydawniczej Biblioteki datuje siê od lat 70., które zaznaczy³y siê nie tylko rozwojem sieci bibliotecznej w Uczelni, ukszta³towaniem siê Oœrodka Informacji Naukowo-Tech-nicznej w Bibliotece G³ównej, powo³aniem nowych oddzia³ów reali-zuj¹cych dynamicznie wzrastaj¹cy zakres zadañ i us³ug zwi¹zanych z obs³ug¹ coraz to bardziej wymagaj¹cych u¿ytkowników, ale w g³ów-nej mierze – co wówczas stanowi³o jedyne tego typu przedsiêwziêcie w skali ogólnopolskiej – podjêciem siê przez Bibliotekê zadania auto-matyzacji procesów bibliotecznych i informacyjnych. Wszystkie te dzia³ania by³y wspierane przez powstaj¹ce niemal lawinowo opraco-wania, zarówno o charakterze czysto merytorycznym, zwi¹zane przede wszystkim z wdra¿aniem systemów komputerowych, jak i informacyj-nym, promuj¹ce nowoczesn¹ obs³ugê biblioteczn¹ œrodowiska nauko-wego nie tylko w³asnej Uczelni, ale i ca³ego kraju.
Nale¿y podkreœliæ, ¿e do profesjonalnego realizowania dzia³alnoœci edytorskiej Biblioteki powo³ano w 1976 r. specjaln¹ agendê, Redakcjê
Wydawnictw Informacyjnych, wy³onion¹ z istniej¹cego Oddzia³u
Dokumentacji, w którym zadania wydawnicze do tej pory by³y reali-zowane jako jeden w wielu obowi¹zków. Od tego czasu datuje siê re-gularna dzia³alnoœæ edytorska Biblioteki. Kierownictwo Redakcji po-wierzono redaktorowi naukowemu, który powo³ywany by³ przez Rek-tora i bardzo œciœle wspó³pracowa³ z Wydawnictwem Politechniki Wro-c³awskiej. Do jego g³ównych obowi¹zków nale¿a³o, oprócz czuwania nad tekstami powstaj¹cymi w jednostce, ich przygotowywania zazwy-czaj wspólnie z autorami, sporz¹dzanie (z dwuletnim wyprzedzeniem) planów wydawniczych zatwierdzanych nastêpnie przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego, opracowywanie zapowiedzi wydawni-czych, ustalanie nak³adów, uzyskiwanie zezwolenia wystawianego przez G³ówny Urz¹d Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk na druk i rozpowszechnianie, korekty wydawnicze, kontakty z drukarni¹. Obo-wi¹zki i kompetencje redaktora naukowego oraz jego pracê w tym za-kresie wraz z ró¿nego rodzaju procedurami do stosowania okreœla³y szczegó³owo wytyczne zawarte w przygotowanym przez Wydawnictwo opracowaniu Wydawnictwa uczelniane. Zasady publikacji.
Wiêkszoœæ publikowanych przez Bibliotekê materia³ów, takich jak „Prace Naukowe”, „Prace bibliograficzne” czy „Nauka Technika
Przemys³” przechodzi³a przez cykl edytorski realizowany w Wydaw-nictwie Politechniki Wroc³awskiej. Opracowania o charakterze bardziej wewnêtrznym czy us³ugowym b¹dŸ reklamowym by³y bezpoœrednio zle-cane do Zak³adu Graficznego (dru-karni), np. Analiza dorobku, ró¿ne-go typu ulotki.
Wydawnictwa Biblioteki Poli-techniki Wroc³awskiej cieszy³y siê ogromnym zainteresowaniem nie tyl-ko oœrodków akademickich. Kore-spondencja prowadzona przez Re-dakcjê obfituje w zamówienia po-chodz¹ce z bibliotek ró¿nego szcze-bla, instytutów naukowo-badaw-czych, bran¿owych oœrodków in-formacji itp.
Sytuacja œcis³ej zale¿noœci od Wydawnictwa Politechniki Wro-c³awskiej trwa³a do pocz¹tku lat 90. Przemiany polityczno-ekono-miczne zachodz¹ce w Polsce pod koniec lat 80. na nowo okreœli³y pozycjê Uczelni i poœrednio wp³y-nê³y na trudn¹ ju¿ wówczas sytua-cjê Wydawnictwa od strony finan-sowej oraz technologicznej. Nie by³o ono wtedy w stanie sprostaæ aktualnym wymaganiom sprzêto-wym i edytorskim, a dotychczaso-we regulacje administracyjne
prze-stawa³y dzia³aæ (np. instytuty i inne jednostki nie mia³y praw wy-dawniczych). Dziêki dostêpnym niemal powszechnie edytorom te-kstów tradycyjne dot¹d maszynopisy zosta³y zast¹pione prawie
go-towymi matrycami poligraficzny-mi, które mo¿na by³o skierowaæ bezpoœrednio do druku. Nie obo-wi¹zywa³a ju¿ cenzura ani usta-lane wczeœniej przydzia³y papie-ru. Powoli nastêpowa³o unieza-le¿nianie siê jednostek od Wy-dawnictwa i realizowanie potrzeb edytorskich we w³asnym zakre-sie. Od 1991 r. Biblioteka wolna od niekorzystnych dla pe³nego rozwoju w³asnej dzia³alnoœci wy-dawniczej ograniczeñ wszystkie swoje druki przygotowuje ju¿ sa-modzielnie, wykorzystuj¹c nowo-czesne programy graficzne. Wy-dawnictwo natomiast przesz³o re-organizacjê i przemianowane zo-sta³o na Oficynê Wydawnicz¹ o statusie wspó³czesnej firmy wy-dawniczej kieruj¹cej siê w swo-im funkcjonowaniu prawami ryn-kowymi.
Nie bêdzie chyba du¿¹ prze-sad¹ stwierdzenie, ¿e w ca³ej dzia³alnoœci wydawniczej Biblio-teki Politechniki Wroc³awskiej,
jak w lustrze, odbija siê jej przesz³oœæ i teraŸniejszoœæ. W niniejszej pracy prezentacja wydawnictw Biblioteki, z uwagi w³aœnie na aspek-ty jej dzia³alnoœci, zosta³a ujêta w systemaaspek-tyzuj¹cym podziale na na-stêpuj¹ce kategorie: informacja o zbiorach, obs³uga u¿ytkowników,
rejestracja dorobku naukowego Uczelni, w³asna dzia³alnoœæ
badaw-cza, reklama i promocja – chocia¿ wiele z omówionych opracowañ z racji swoich treœci i przeznaczenia przekracza wyznaczone grani-ce. Zaproponowany podzia³ ma na celu przede wszystkim porz¹dku-j¹ce „zatrzymanie w czasie” spuœcizny wydawniczej Biblioteki. Uwzglêdnione zosta³y w niej wy³¹cznie publikacje i inne materia³y sygnowane przez Bibliotekê jako instytucjê sprawcz¹ wydawniczo lub redakcyjnie. Na osobne opracowanie zas³uguje indywidualny do-robek pracowników Biblioteki opublikowany w czasopismach lub materia³ach konferencyjnych polskich i zagranicznych bêd¹cy nieza-przeczalnym œwiadectwem imponuj¹cej intensywnoœci prac realizo-wanych w Bibliotece.
Dla ostatecznej zawartoœci merytorycznej tekstu nieocenione oka-za³y siê wnikliwe i uzupe³niaj¹ce uwagi £ucji Talarczyk-Malcher.
O ZBIORACH
Informowanie œrodowiska akademickiego o zasobach Biblioteki, nie tylko poprzez tradycyjny ju¿ katalog, sta³o siê nieodzown¹ for-m¹ uczestniczenia w dzia³alnoœci naukowej Uczelni. W³aœnie tego typu opracowania sta³y siê pocz¹tkiem rozwoju dzia³alnoœci wydaw-niczej w Bibliotece. Od pocz¹tku lat 60. zaczynaj¹ siê ukazywaæ wy-kazy nabytków: „Wykaz czasopism obcojêzycznych” (od 1963 r.) oraz „Wykaz nabytków wydawnictw zwartych” (od 1966 r.). W latach 80. wykazy czasopism, ju¿ generowane przez program komputerowy, obejmowa³y przede wszystkim zaprenumerowane wy-dawnictwa ci¹g³e z krajów kapitalistycznych udostêpniane w Biblio-tece G³ównej i w bibliotekach sieci. Obok nich wydawane by³y wy-kazy tytu³ów czasopism gromadzonych w Politechnice Wroc³awskiej wy³¹cznie na mikrofiszach, a tak¿e wykazy obejmuj¹ce wszystkie tytu³y czasopism gromadzonych w sieci biblioteczno-informacyjnej Politechniki Wroc³awskiej.
Z racji ustanowienia Biblioteki Politechni-ki Wroc³awsPolitechni-kiej II Centraln¹ Bibliotek¹ Tech-niczn¹ (CBT) i wynikaj¹cych st¹d ustaleñ co do zakresu gromadzenia zbiorów zainicjowa-no w 1988 r. wykaz czasopism z zakresu spe-cjalizacji II CBT wydanych w krajach kapita-listycznych, który ukazywa³ siê do 1993 r.
W latach 90. informacjê o czasopismach, z uwzglêdnieniem wroc³awskiego œrodowi-ska, przej¹³ wydawany do dzisiaj „Katalog
czasopism zagranicznych prenumerowa-nych w wybraprenumerowa-nych bibliotekach nauko-wych Wroc³awia…” Od 2004 r. zosta³
po-szerzony o biblioteki Opola. Katalog zawiera pe³ny przegl¹d czasopism zagranicznych i baz danych z uwzglêdnieniem równie¿ cza-sopism w formie elektronicznej.
Informacjê o zasobach czasopism Biblio-teki dope³nia³y zawsze w znacz¹cy sposób bie¿¹ce wykazy nowo zakupionych ksi¹¿ek. Do koñca lat 70. wykazy nabytków druków zwartych przygotowywane by³y w odstêpach dwumiesiêcznych. Od roku 1983 zacz¹³ siê ukazywaæ co kwarta³
zauto-matyzowanym systemie katalogo-wania SABI/OZ. Materia³ by³ u³o-¿ony wg dyscyplin uprawianych na Uczelni, zaopatrzony dodatkowo w alfabetyczny indeks hase³. Wy-kaz by³ bezp³atnie rozprowadzany na terenie kraju. Na liœcie odbior-ców widnia³y przede wszystkim uczelnie techniczne, instytuty nau-kowo-badawcze, zak³ady pracy. Wy-kaz cieszy³ siê tak¿e zainteresowa-niem w Politechnice Wroc³awskiej. Otrzymywa³a go ka¿da biblioteka dzia³aj¹ca na Uczelni.
W roku 1990 z uwagi na bardzo wysokie koszty druku i rozpo-wszechniania Biblioteka zaprzesta-³a wydawania wykazu w dotych-czasowej formie. Zast¹pi³y go, w postaci jedynie wydruków, indy-widualne wykazy nabytków no-wych ksi¹¿ek, w œciœle okreœlonym uk³adzie dziedzinowym, przekazy-wane imiennie tylko odbiorcom z Politechniki Wroc³awskiej – ka-drze profesorskiej, dziekanom, dy-rektorom jednostek organizacyj-nych oraz bibliotekom uczelnia-nym. Pocz¹tkowo w cyklu dwu-miesiêcznym, a od 1995 r. – trzy-miesiêcznym, trafia³y do ponad 400
odbiorców przekazywane bezpoœrednio „na biurko”, a w miarê upo-wszechniania siê poczty elektronicznej dostarczane niemal ca³kowi-cie t¹ drog¹ z pominiêca³kowi-ciem ju¿ prawie formy drukowanej.
„Wykazy nabytków druków zwartych” by³y produktami eksploa-towanego do 2002 r. systemu APIN. Po wdro¿eniu w Bibliotece
sy-stemu ALEPH zawieszono ich edycjê (koniecznoœæ przygotowa-nia stosownego oprogramowaprzygotowa-nia).
Dla czytelników Biblioteki Po-litechniki Wroc³awskiej do po-mocy przy œledzeniu literatury na okreœlony temat zosta³ wydany w 1999 r. S³ownik kluczy
wyszu-kiwawczych.
Klucze wyszukiwawcze to przede wszystkim tematy z hase³ przedmiotowych opracowywane dla ksi¹¿ek nap³ywaj¹cych do Biblioteki. S³ownik ma u³atwiaæ dok³adne sprecyzowanie danego pojêcia, co zawsze zwiêksza mo¿liwoœci wyszukiwañ literatu-rowych. Zawiera 7,5 tys. terminów uszeregowanych alfabetycznie w obrêbie dzia³ów, które s¹ odzwierciedleniem dyscyplin nauko-wych uprawianych na Uczelni. Obszern¹ czêœæ opracowania stanowi indeks usprawniaj¹cy korzystanie ze S³ownika.
OBS£UGA INFORMACYJNA U¯YTKOWNIKÓW
Jednym z priorytetowych zadañ biblioteki akademickiej jest wspomaganie procesu nauczania. Obs³uga studiuj¹cych w niej osób to udostêpnianie przede wszystkim podrêczników i skryptów. Korzy-stanie z Biblioteki i poruszanie siê po jej zasobach u³atwia maj¹cy s³u¿yæ jako pomoc dydaktyczna dla studentów, wydawany od lat 70. i kontynuowany do dzisiaj specjalny informator. Stanowi on tak¿e cenne uzupe³nienie szkoleñ z przysposobienia bibliotecznego prze-prowadzanych przez pracowników Biblioteki corocznie przed inau-guracj¹ nowego roku akademickiego.
Do 1992 r. informator ukazywa³ siê jako „Sieæ
biblioteczno-in-formacyjna” z wyraŸnym przeznaczeniem dla studentów
podzie-lone na trzy zasadnicze czêœci: czêœæ pierw-sza omawia³a ogólnie rolê i zadania bibliotek naukowych, rodzaje gromadzonych zbiorów oraz typy katalogów; czêœæ druga zawiera³a dane dotycz¹ce Biblioteki G³ównej oraz po-zosta³ych bibliotek sieci Politechniki Wro-c³awskiej, w tym pos³ugiwanie siê kataloga-mi, korzystanie z czytelni i wypo¿yczalni, re-gulamin udostêpniania zbiorów; czêœæ trzecia podawa³a adresy agend Biblioteki G³ównej, bibliotek wydzia³owych i bibliotek filii oraz naukowych bibliotek Wroc³awia.
W 1993 r. dotychczasowy uk³ad informa-tora zosta³ ukszta³towany na nowo. Zmiana tytu³u na „System
biblioteczno-informacyj-ny” nast¹pi³a rok wczeœniej. Teraz nacisk
zo-sta³ po³o¿ony przede wszystkim na praktycz-ne korzystanie u¿ytkowników, nie tylko stu-dentów I roku, z bibliotek wydzia³owych, in-stytutowych oraz Biblioteki G³ównej, posi³-kowanie siê katalogiem tradycyjnym. Uwzglê-dniono ju¿ istnienie katalogów komputero-wych, zamieszczono zarz¹dzenia zwi¹zane
z udostêpnianiem zbiorów, wyeksponowano us³ugi informacyjne. Ka¿dorazowa edycja informatora odzwierciedla³a przemiany, jakie
nastêpowa³y w Bibliotece w za-kresie komputeryzacji wypo¿yczeñ i korzystania ze zbiorów, a z roku na rok coraz wiêcej miejsca zaj-mowa³y informacje zwi¹zane z ka-talogiem komputerowym.
W 2000 r. przyst¹piono po-nownie do opracowania nowego, kontynuowanego do dziœ, kszta³-tu „Informatora”, maksymalnie koncentruj¹c siê na jego daleko id¹cej przydatnoœci. WyraŸnie wy-odrêbniono dane dotycz¹ce bi-bliotek dzia³aj¹cych na Uczelni, wyró¿niono tak istotne dla u¿yt-kownika: zapisywanie siê do bi-blioteki, zamawianie ksi¹¿ek i cza-sopism, udostêpnianie zbiorów w czytelniach oraz wypo¿yczanie ksi¹¿ek. Materia³ uzupe³niaj¹ m.in. wiadomoœci na temat korzystania z informacji naukowej dzia³aj¹-cej w Bibliotece oraz informacji normalizacyjnej i patentowej. Ka¿-dy egzemplarz zaopatrzony jest we wk³adkê u³atwiaj¹c¹ lokaliza-cjê bibliotek Politechniki Wro-c³awskiej.
Do 1999 r. „Informator” by³ bezp³atnie przez Bibliotekê prze-kazywany studentom. Od 2000 r. jego rozpowszechnianiem zajmu-j¹ siê wydzia³y. W zale¿noœci od liczby studentów zamawiaj¹ w Bi-bliotece G³ównej odpowiedni dla siebie nak³ad informatora i zaku-puj¹ go za „przys³owiow¹ z³otówkê”. „Informator dla studentów”
stanowi nadal jedn¹ z g³ównych i wa¿nych informacyjnie pozycji wydawniczych Biblioteki.
Dla studentów lat dyplomowych, poszukuj¹cych informacji w œwiatowej literaturze naukowo-technicznej w latach 1977-1978 zosta³y opracowane poradniki bibliograficzne „Z`ród³a informacji”.
Poradniki wskazywa³y na znajduj¹ce siê w zbiorach bibliotecznych Politechniki najwa¿niejsze Ÿród³a informacyjne: encyklopedie, s³ow-niki, katalogi, bibliografie bie¿¹ce i retrospektywne. Obejmowa³y g³ówne dyscypliny naukowe Uczelni, takie jak:
– architektura i urbanistyka,
– budownictwo i in¿ynieria l¹dowa, – historia architektury, sztuki i techniki, – chemia i technologia chemiczna,
– in¿ynieria sanitarna i ochrona œrodowiska, – mechanika,
– elektronika, elektrotechnika, automatyka, cybernetyka, metrologia – górnictwo i nauki o Ziemi,
– nauki spo³eczne i ekonomiczne.
W 1974 r. Biblioteka uruchomi³a System Selektywnej Dystrybu-cji InformaDystrybu-cji dostarczaj¹cy wyspecjalizowanej informaDystrybu-cji z okreœlo-nej dziedziny wiedzy. System opiera³ siê na zagranicznych bazach danych eksploatowanych w Bibliotece. Odbiorcami tzw. profili wy-szukiwawczych by³o kilka tysiêcy u¿ytkowników z ca³ej Polski. Z myœl¹ o nich przygotowywano bardzo wiele ulotek, a tak¿e klasy-fikacji tematycznych dla poszczególnych baz.
Obs³uga tematyczna w ramach systemu SDI do lat 90. XX w., wraz z zapleczem wydawniczym uzupe³niaj¹cym wiedzê o bazach, stanowi³a podstawow¹ formê aktywnoœci informacyjnej Biblioteki.
W drugiej po³owie lat 90. nast¹pi³a zmiana dotychczasowej for-mu³y œwiadczenia us³ug w ramach SDI na us³ugi o charakterze sie-ciowym. Dziêki wykorzystywaniu baz danych, g³ównie na dyskach optycznych, obs³uga badañ naukowych w zakresie informowania o najnowszej literaturze ukazuj¹cej siê na œwiecie i w Polsce nadal utrzymywa³a siê w Bibliotece na wysokim poziomie. Pojawi³o siê
wówczas opracowanie prezentuj¹ce ok. 30 baz danych, którymi dysponowa³a Bibliote-ka: bazy tworzone w Bibliotece Politechni-ki Wroc³awsPolitechni-kiej, bazy tworzone przez inne oœrodki polskie i zagraniczne oraz œwiato-we serwisy informacyjne. Obecnie korzy-stanie z baz danych odbywa siê w g³ównej mierze poprzez Internet wraz z ca³ym ich zabezpieczeniem informacyjnym.
Dynamiczny rozwój Politechniki Wro-c³awskiej w latach 70. przejawia³ siê m.in. zapotrzebowaniem na szybk¹ informacjê zwi¹zan¹ z najnowszymi formami
funkcjo-nowania Uczelni. Zadanie to realizowa³y przygotowywane w Biblio-tece, w odstêpach dwutygodniowych, tzw. „Informacje Sygnalne”. Dla Kierownictwa Uczelni sporz¹dzano wykazy najnowszych prac dotycz¹cych rozwoju nauki, organizacji badañ naukowych i dydak-tyki w szkolnictwie wy¿szym. Z innych tematów obs³ugiwanych przez „Informacje Sygnalne” nale¿y wymieniæ: projektowanie syste-mów cyfrowych i informatycznych, oprogramowanie systesyste-mów cy-frowych, automatyzacjê systemów zarz¹dzania, komputeryzacjê obli-czeñ naukowo-technicznych, zastosowanie informacji w dydaktyce, automatyzacjê projektów technicznych. Wchodzi³y one w zakres uruchomionego wówczas na Politechnice Wieloabonenckiego Syste-mu Cyfrowego (WASC)1. Do obs³ugi tematów w ramach „Informa-cji Sygnalnych” wykorzystywane by³y przede wszystkim czasopisma prenumerowane przez Bibliotekê oraz wydawnictwa abstraktowe. W momencie uruchomienia systemu Selektywnej Dystrybucji Infor-macji i abonowania zagranicznych serwisów informacyjnych na ta-œmach magnetycznych zaprzestano ich opracowywania. „Informacje Sygnalne” dla Kierownictwa Uczelni wychodzi³y do 1979 r.
Podobn¹ rolê do „Informacji Sygnalnych”, ale o zasiêgu ju¿ po-zauczelnianym, spe³nia³y „Biuletyny Informacyjne” wydawane w dwóch seriach:
– seria A: organizacja badañ naukowych, dydaktyki i kszta³cenia w szkolnictwie wy¿szym (seria stanowi³a kumulacjê „Informacji Sygnalnych”),
____________
1WASC – Wieloabonencki System Cyfrowy uruchomiony na Politechnice Wro-c³awskiej na pocz¹tku lat 70. mia³ na celu realizacjê szerokiego programu badaw-czego dotycz¹cego wykorzystania techniki komputerowej w szkolnictwie wy¿szym.
– seria B: systemy informacyjne. „Biuletyny” oprócz przegl¹dów literatury zawiera³y tak¿e, w posta-ci obszernych streszczeñ, t³umacze-nia wybranych artyku³ów, szczegól-nie zagranicznych. Ukazywa³y siê do 1980 r.
INFORMACJA O DOROBKU NAUKOWYM UCZELNI
Jubileusz 25-lecia Politechniki Wroc³awskiej sta³ siê wyj¹tkow¹ okazj¹ do ca³oœciowego zebrania i przedstawienia w jednym miejscu powsta³ego do 1968 r. dorobku Uczelni oraz jej pracowników. W tym celu podjêto siê w Bibliote-ce, po raz pierwszy, opracowania
Bibliografii publikacji pracowni-ków Politechniki Wroc³awskiej za lata 1945-1968, która zosta³a
opu-blikowana w 1970 r. jako tom II
Ksiêgi XXV-lecia Politechniki Wro-c³awskiej. Pozycja ta stanowi zacz¹-tek kontynuowanej do dzisiaj bi-bliografii publikacji pracowników Politechniki Wroc³awskiej. Do roku 1997 bibliografia wychodzi³a w ra-mach serii „Prace
Bibliograficz-ne”, a pierwszy tom serii, wydany
w 1975 r., stanowi³y Uzupe³nienia do bibliografii publikacji
pracow-ników Politechniki Wroc³awskiej za lata 1945-1968.
„Prace Bibliograficzne” mia³y status ogólnopolskiego wydawnic-twa uczelnianego. Ich edycj¹ a tak¿e sprzeda¿¹ w kraju zajmowa³o siê Wydawnictwo Politechniki Wroc³awskiej. Natomiast w obrêbie
Uczelni odbiorcami by³y w³adze Poli-techniki, biblioteki sieci uczelnianej oraz oddzia³y Biblioteki G³ównej. Ka¿dy tom „Prac” stanowi³ ca³oœæ publikowanego dorobku Uczelni za wyszczególniony na karcie tytu³owej rok. Opisy biblio-graficzne sporz¹dzane by³y z autopsji. Ogó³ materia³u podzielony by³ wed³ug nazw instytutów (zgodnie z instytutow¹ struktur¹ organizacyjn¹ Uczelni), a w ich obrêbie alfabetycznie u³o¿one by³y ha-s³a osobowe. Ca³oœæ materia³u przepisy-wana by³a na maszynie dwuszpaltowo
na przeznaczonych do tego celu specjalnych formatkach. Bibliogra-fia posiada³a indeks autorski oraz wykazy skrótów: tytu³ów czaso-pism, nazw instytucji oraz innych u¿ytych w bibliografii. W ramach „Prac Bibliograficznych” wysz³o 26 tomów.
W 1994 r. ukaza³ siê ostatni – 23 – tom „Prac” przygotowany w do-tychczasowy, manualny sposób. Na-stêpne tomy by³y ju¿ edytowane w trybie zautomatyzowanym, jako produkty Systemu Informacji o Do-robku Naukowym DONA. W bi-bliografii, powstaj¹cej ju¿ jako wy-druk komputerowy, przyjêto formê zapisu materia³u w postaci jedno-szpaltowej. W 1998 r. podjêto de-cyzjê, po konsultacjach z Bibliote-k¹ Narodow¹, o wydawaniu biblio-grafii jako wydawnictwa nieseryj-nego. Zmieniono tak¿e oznaczenie
tomna rocznik. Od 1999 r., zgodnie z now¹ struktur¹ Uczelni, w biblio-grafii zastosowano uk³ad wg dzia³ów, a w ich obrêbie wg wy-dzia³owych jednostek organizacyj-nych. Wprowadzono tak¿e w wyka-zie skrótów tytu³ów czasopism Im-pact Factor dla czasopism go posia-daj¹cych. I w takim kszta³cie
bi-bliografia ukazuje siê do dzisiaj pod tytu³em „Bibi-bliografia
publika-cji pracowników Politechniki Wroc³awskiej za ... rok”.
Dorobek Uczelni rejestrowa³ równie¿ kwartalny przegl¹d doku-mentacyjny prac naukowych Politechniki Wroc³awskiej
„Nauka–Tech-nika–Przemys³” (NTP), który podobnie jak „Prace Bibliograficzne”
charakteryzowa³ siê ogólnopolskim zasiêgiem i ukazywa³ siê pod pa-tronatem Wydawnictwa Politechniki Wroc³awskiej. Zast¹pi³ on polsk¹ wersjê „Acta Polytechnicae Wratislaviensis” (APW)2.
W NTP znalaz³y siê opisy prac, wraz z analiz¹ dokumentacyjn¹, przed ich opublikowaniem, które ukaza³y siê jako raporty serii PRE i SPR. Z`ród³em przegl¹du by³y karty dokumentacyjne zakoñczonych prac naukowo-badawczych wprowadzane do zautomatyzowanego sy-stemu informacji o badaniach naukowych. Materia³ by³ u³o¿ony wg dzia³ów odpowiadaj¹cych dyscyplinom naukowych reprezentowa-nym na Politechnice (na podstawie klasyfikacji nauk na potrzeby sy-stemu APIN). Ka¿de wydanie opatrzone by³o indeksem autorów oraz wykazem skrótów instytucji.
____________
2„Acta Polytechnicae Wratislaviensis” (APW) by³o kwartalnikiem pocz¹tkowo wydawanym w dwóch wersjach jêzykowych – polskiej i angielskiej, a póŸniej tyl-ko w wersji angielskiej, publikuj¹cym bibliografiê analityczn¹ – streszczenia wa¿-niejszych prac naukowych wykonanych przez pracowników Politechniki Wroc³aw-skiej, nie zawsze opublikowanych.
Pierwszy numer NTP ukaza³ siê 1977 r. By³o to wydawnictwo ca³kowicie generowane przez funkcjonuj¹cy wówczas system SINT/NB rejestruj¹cy ca³y dorobek naukowy Uczelni. Z uwagi na swoj¹ du¿¹ wartoœæ informacyjn¹ by³o prenumerowane przez oko³o 167 instytucji z ca³ego kraju, wœród których dominowa³y: oœrodki badawczo-rozwojowe, biura projektowe, instytuty naukowe, zak³ady przemys³owe, uczelnie o profilu œciœle technicznym. Jego prenume-ratê i dystrybucjê prowadzi³ Oœrodek Rozpowszechniania Wydaw-nictw Naukowych PAN w Warszawie. Niema³ym zainteresowaniem NTP cieszy³o siê w œrodowisku naukowym Politechniki Wroc³aw-skiej. Przekazywane by³o w³adzom Uczelni oraz instytutowym bi-bliotekom i oœrodkom informacji. W roku 1990, wskutek decyzji w³adz Uczelni, zaprzestano wydawania przegl¹du. Numer 52, obej-muj¹cy prace za IV kwarta³ 1989 r., zamkn¹³ ponad dziesiêcioletni okres istnienia tego wydawnictwa.
System SINT/NB dostarcza³ tak¿e informacji statystycznych ob-razuj¹cych poziom badañ naukowych Uczelni, poszczególnych jej jednostek oraz zatrudnionych w nich pracowników. Od 1975 r. przekazywana by³a na posiedzenia Senatu analiza dorobku nauko-wego pracowników, pocz¹tkowo jako czêœæ „Informacji o stanie badañ naukowych w Politechnice Wroc³awskiej”, która w roku 1981 otrzyma³a, istniej¹cy do dzisiaj, w³asny tytu³ wydawniczy
„Analiza dorobku naukowego pracowników Politechniki Wro-c³awskiej do ... roku”. W zamieszczonych tabelach wykazuj¹cych
szczegó³owo liczbowy dorobek indywidualnych osób, jak i w zbior-czych zestawieniach dla odpowiednich jednostek organizacyjnych oddaj¹cych poziom ich osi¹gniêæ badawczych odbija siê kondycja naukowa Uczelni. Dlatego te¿ „Analiza dorobku naukowego...” nieprzerwanie stanowi dla kadry zarz¹dzaj¹cej cenne i po¿¹dane Ÿród³o informacji.
W 2003 r. materia³ przekazywany na Senat zosta³ poszerzony o nowe opracowanie „Analiza cytowañ prac naukowych
pracow-ników Politechniki Wroc³awskiej za rok ...” zawieraj¹ce m.in.
da-ne o cytowaniach wydzia³ów i ich jednostek, wykazy najczêœciej