Praw o handlowe morskie dotyczy stosun
ków prywaitno-prawnych w żegludze handlowej morskiej, tj. tej żegludze, która jest u p raw ia
ną w celach zarobkowych. Definicję sta tk u han
dlowego morskiego (Kauffahrteischiff, merchent ship, navire mairchant) daje § 474 Kodeksu h a n dlowego' z 10 m aja 1897 r. D ecydującą cechą takiego statku jest przeznaczenie do zarobko
wania w żegludze morskiej. Nie wpływa na jego ch arakter faktyczne używanie go także w żegludze śródlądowej, czyli statek handlowy morski nie traci swego charakteru, jeżeli odby
wa swoje rejsy także na wodach śródlądowych, połączonych z morzem, ale nie nabywa w tym p rzy pad ku właściwości statku handlowego śródlądowego, gdyż statek nie może posiadać równocześnie ch arak teru prawnego statku h a n dlowego morskiego i statku handlowego żeglu
gi śródlądow ej1). Przeznaczenie do zarobkowa
nia w żegludze morskiej i tem samem charakter statków handlowych morskich, posiadają p rz e dewszystkiem statki morskie, przewożące oso
by i towary, dalekomorskie statki rybackie, oraz p ryw atne statki ratownicze, holownicze i pilo
towe, natomiast nie należy do nich zaliczać okrętów wojennych, statków celnych, policyj
nych, szkolnych oraz jachtów spacerowych. O ile chodzi o te ostatnie i statki szkolne, to co p raw da art. 9 ustaw y o polskich statkach h a n
!) Prz ew óz na wodach śródlądow ych, upraw ia ny p rzez p rzeds iębiorstw a z a robkow e pod leg a, ja ko czyn
ność handlo w a, norm om p r a w a handlowego, w szczegól
ności o ile chodzi o ziemie zachodnie, normom ustaw y o żegludze śr ódlą dow ej z 15 czerwca 1895 r, U sta w a ta u tr z y m a n a jest w mocy po stan owien iem a r t y k u łu XXV przepisów w p r o w a d z a j ą c y c h k odeks in dlow y z dnia 27. 10. 1933 roiku (Dz. U. R, P. Nr. 82, poz; 601);
dlowych morskich z dnia 28 m aja 1920 r. p o
zwolnione są statki o pojemności poniżej 50 m brutto. R ejestr okrętowy zawiera wszystkie d a ne, dotyczące statku, w szczególności nazwę, pojemność, port ojczysty, nazwisko właściciela i obciążenia. Statek, który jest n abyty zagrani
cą i ma być rejestrow any w Polsce, może od właściwego konsula poiskiego otrzymać tym czasowe świadectwo o banderze dla odbycia podróży do kraju. Wyciąg z rejestru, czyli t.
zw.certyfikat okrętowy winien być stale p rze chowywany n a statku. Z chwilą u tra ty p raw polskiego statku handlowego morskiego, zato
nięcia lub uznania go w drodze t. zw. kondem
nacji za niezdatny do żeglugi, należy wykreślić go z rejestru.
Uznawanie statków za statki handlowe morskie jest zagadnieniem wewnętrznego u s ta wodawstwa każdego kraju. Każdy kraj ustala warunki uznawania, zależnie od własnych p o trzeb gospodarczych i politycznych. Merchent Shipping Act z 1894 r. wymaga dla angielskich statków handlowych morskich wyłącznej w ła sności obywateli i przedsiębiorstw angielskich, tak samo dla niemieckich statków, niemiecki Plaggengesetz z 22. b. 1899 r., francuska zaś ustawa z 11. 6. 1845 r. wymaga dla francuskich statków więcej niż połowę własności obywateli
P O Ś W IĘ C E N I E N O W E G O S T A T K U LEC H . W dniu 21 m arca uroczyście poświęcony został nowy statek Polsko-Brytyjskiego Tow.
Okrętowego „Lech". J e s t to 5-ty statek naszej fioły handlowej, z wybudowanych na sp ecjal
ne zamówienie naszych towarzystw okręto
wych. Dwa z nich ,,Śląsk" i ,.Cieszyn“ należą do Żeglugi Polskiej, zaś trzy do wspomniane
go towarzystwa. Budowa tych wszystkich je d nostek dokonana została na stoczniach z ag ra
nicznych z uwzględnieniem nietylko wymogów nowoczesnej techniki w budownictwie okręto- wem, lecz również i specjalnych celów, dla ob
sługi których statki te isą przeznaczone.
Jeśli chodzi o ,,Lecha", to przedew szyst
kiem podkreślić należy szybkie tempo, w któ- rem statek ten został oddany do użytku naszej floty handlowej. Zamówiony w jednej z n a j bardziej znanych stoczni angielskich Swane, Hunter, Wigham, Richard Son w New Castle o/Tyne na początku września aeszłego roku, statek „Lech" został wykończony w końcu ubie
głego miesiąca, a po przebyciu prób, k tó re w y
pa d ły całkiem dodatnio, już dnia 15 bm. od płynął do Gdyni.
francuskich. Odnośnie do angielskich przedsię*
biorstw żeglugowych Merchent Shipping Act nie czyni żadnych restrykcyj co do udziału kapi
ta łu zagranicznego, wymaga tylko, aby p rz e d siębiorstwo było utworzone zgodnie z ustawami angielskiemi (art. 1) i było angielskie (zareje
strowane w Anglji]. W e Francji wymaga usta
wa z 7. 4. 1902 r., aby w e francuskich przedsię
biorstwach żeglugowych francuscy obywatele posiadali większość we władzach adm inistra
cyjnych. Niemiecki Flaggengesetz z 22. 6. 1899 r., stawia zaś jako warunek, aby w spółkach firmowych i komandytowych osobiście odpowie
dzialni udziałowcy byli obywatelami niemiecki
mi, a od innych spółek handlowych wymaga tylko, aby swoją siedzibę miały w Niemczech.
T ra k ta t W ersalski związał Wolne Miasto Gdańsk pod względem politycznym i gospodar
czym z Państw em Polskiem. Dlatego też polskie statki handlowe morskie mogą w całej pełni ikorzystać z portu gdańskiego. Sprawy, żeglu
gowe Polski i Gdańska regulujje szczegółowo W arszawska Konwencja polsko-gdańska z dnia 24. 10. 1921 r.( opierając obustronną żeglugę na zasadzie wzajemności (art. 169— 183),
Dr. W ładysław Sowiński.
„Lech" należy do typu nowocz, statków tow.
z ochronnym pokładem, o nośności 2.000 tdw, długość statku wynosi 89 m, szerokość 12 m, objętość ładowni 130.000 s tó p 1, 160.000 stóp dla zwykłego ładunku oraz 63.000 dla ła dunków chłodzonych. Statek ten posiada 2 ko
tły parowe, przegrzewacz dla pary, jedną m a szynę główną potrójnego rozprężenia pary z prężną turbiną (Bauce W acha). Moc głównej maszyny ok. 1.500 HP, zanurzenie statku z ł a dunkiem wynosi 5 m, 10 cm. Statek rozwija najw iększą szybkość 14 mil (na próbach osiąg
nięto nawet wynik 14.4 mil), posiada 7 kabin pasażerskich na 12 osób, z czego 2 pojedyńcze i 5 podwójnych.
Poświęcenia dokonał ks. dziekan Turzyń- siki, podniósł zaś na nim banderę specjalnie p rzybyły na uroczystość do Gdyni podsekre
tarz stanu w Ministerstwie Przem ysłu i Handlu p. Doleżal.
W tym samym niemal dniu co „Lech” z a winął do Gdyni nowy statek polski, opuścił port sprzedany przez to samo towarzystwo na złom, stary statek „Rewa", wybudowany w r. 1906, którego eksploatacja przestała już być r e n
towną. Dokonując tej zamiany, polska m ary
Krajowego, reszta p rzy p a d ła na inne instytucje bankowe Gdyni.
W kład y w Komunalnych Kasach Oszczęd
ności utrzym ały się na poprzednim poziomie, w innych instytucjach bankowych nastąpił p e wien wzrost.
Na rynku pracy nastąpiło polepszenie, gdy mianowicie na dzień 31 stycznia w ukręgach gdyńskim i wejherowskim było zarejestro w a
nych 8.221 osoby, to na dzień 28 lutego zaled
wie 7.638 osób, czyli o 583 osoby mniej. Ilość bezrobotnych zmniejszyła się w okręgu gdyń
skim o 199 osób i wyniosła na dzień 28 lutego 3.261, zaś w okręgu wejherowskim o 384 osoby, wynosząc na tę samą datę 4.377 osób.
A W A N S E W P O L S K IE J M A R Y N A R C E H A N D L O W E J .
D n i a 14 m a r c a br. p o d p r z e w o d n ic tw e m d y r e k t o r a U r z ę d u M orskiego p. inż. St. Łę- g o w sk ie g o o d b y ło się iw g m a c h u U rz ę d u M o r sk ie g o p o s ie d z e n ie K o m isji K w a l i f i k a c y j n e j dl a o r z e k a n i a o a w a n s a c h w p o lsk ie j m a r y n a r c e h a n d lo w e j. K o m isja po r o z p a t r z e n iu p o d a ń p r z y z n a ł a d y p l o m y n a s tę p u j ą c y m k a n d y d a to m :
C z e c zo t R afał — d y p l o m k p t. żeg!. w i e lk i e j, J ę d r z e je w s k i B o h d a n — d y p lo m , kpt. żeglugi
m a łe j,
G ó r a Z y g m u n t — d y p lo m por. żegl. w aelkiej, A b ram ow .sk i C z e s ła w — d y p lo m por. żeg lu gi
m a le j,
B o b in Z b ig n ie w — d y p lo m po r. żegl. m a łe j, P o r o d z i e j e w s k i B o h d a n — d y p l o m por. ż e
glugi m a ł e j,
W e r n e r S te fa n — d y p l o m por. ż e g lu g i m a łe j, K o la c ió sk i M ic h a ł — d y p l o m s z y p r a I. k la s y , Połom ski A lfo ns — d y p l o m s z y p r a I. k la s y , S z czerb o W ło d z im ie rz — d y p l. s z y p r a II. ki..
K u sk e Z y g m u n t — d y p l o m m e c h a n i k a 1. kl., K a c z o ro w s k i A d o lf — d y p l. m e c h a n i k a III kl., K ula Józef — d y p l o m m a s z y n i s t y L k la s y , Piel ra n e k Stanisł. — d y p l. m a s z y n i s t y 1 kl..
P ł o n k a Józef — d y p lo m m a s z y n i s t y I. k la s y , M oroz P a w e ł — d y p lo m m a s z y n i s t y II. k la s y , S e ż y k R o m u a ld — d y p l o m m a s z y n is ty II. kl., W allat F r y d e r y k — d y p l o m m a s z y n i s t y II. kl.
P o z a te m k o m i s j a po r o z p a t r z e n iu p o d a ń d o p u ś c iła do e g z a m in ó w w c h a r a k t e r z e e k s t e r n ó w w Państlw ow ej Szko le M o rs k ie j pp.:
D m o c h o w s k ie g o S t a n is ł a w a - na d y p lo m s z y p r a I. k la s y ,
P oclw ysockiego Jerzeg o — na d y p lo m s z y p r a II. k la s y ,
B e t ti n a W i k t o r a — n a d y p lo m s z y p r a II. kl..
P o tu ls k ie g o F r a n c i s z k a — na d y p lo m sz y p ra II. k la s y ,
R e j m u s a A lfo n sa — na d y p l o m s z y p r a II. kl.
Z A PRZY SIĘŻEN IE N O W E G O R Z E C Z O ZN A W CY .
W dn iu b. bm. zaprzy s ię ż o m został p rz e z Izbę p. J a n S ie d le c k i, ja k o rz e c z o z n a w c a Iz
bow y d la d r z e w a o raz d la wagi i ilości.
S Y G N A L IZ A C J A Ś W IE T L N A W P O R C I E . N a g m a c h u K a p i t a n a t u P o rtu z a in s ta lo w a n a z ostała s p e c j a l n a s y g n a li z a c j a ś w ie tln a , c elem p o d a w a n i a i n s t r u k c y j i d y s p o z y c y j w c ią g u n o c ) d la pi lotów o r a z d la statków', z b li ż a j ą c y c h s ię do p o r tu i s t o j ą c y c h na r e dzie. I n s t a l a c j a t a s k ła d a się .z c y f r od O—9 w y k o n a n y c h z r u r e k n e o n o w y c h w k o lo rze c z e r w o n y m i um ie sz cz o n a j e s t na wieży K a p ita n a tu w d w ó c h rz ę d a c h . W ysokość k a ż dej c y f r y w ynosi 1 m a w id z ia ln o ś ć ich j e s t lak a , że są ła t w o o d c z y ty w a n e p r z \ pom ocy n o r m a l n e j lo rn e tk i j u ż orl b oji ,,(>D“ (tj. z o d ległości 3j/2 klin.)
W n a j b l i ż s z y m czasie ogłoszony zostan ie s p e c j a l n y spis sygnałów' p o d a w a n y c h p r z y pom ocy k o m b in a c ji c y f r jedn o- lu b dw u c y f r o w y c h d la statków', o ra z 3 c y f r o w y c h d la pilotów'.
W d z ie ń te sam e s yg nały b ę d ą p o d a w a n e za p o m o c ą w y w ie s z e n ia n a r e j i m asztu K ap i
t a n a t u P o r t u fla g cyfrow ych wg. n o w e j k s ię gi s y g n a ło w e j.
PR Z E SY Ł K I L O T N I C Z E Z G D Y N I D O ZA G R A N IC Y .
Izba P r z e m y s ło w o - H a n d lo w a k o m u n i k u je , iż od s ty c z n i a br. o d c h o d z ą p r z e s y ł k i lo t
nicze z G d y n i p o c ią g ie m p o ś p ie s z n y m o g o d z in ie 13 do N iem iec, D a n ji, Norwre g ji, S z w e c ji i W. B r y ta n ji.
K u r s te n j e s t b a r d z o d o g o d n y , g d y ż p r z e syłk i lo tn icz e są d o r ę c z a n e j u ż n a s tę p n e g o d n i a p r z e d p o łu d n ie m we w s z y s tk i c h w i ę k szych m ia s ta c h N iem iec, do L o n d y n u n a d c h o d zą o g o d z in ie 5 a do fjjalmo o go d z in ie 7,22.
K o r z y s ta n ie z tego p o łą c z e n ia j e s t w s k a z ane w s p r a w a c h p iln y c h . P rz e s y łk i lotnicze na t e n k u r s w i n n y b y ć n a d a n e w U rzędzie P o c z to w y m w G d y n i lu b wyrzucone do s k r z y n ki. listow ej p r z y u rz ę d z ie p o c z to w y m , n a j p ó ź n ie j do g o d z in y 12,30.
O D C Z Y T R A D C Y IZBY P. J. RUM MLA.
Dnia 27 m arca br. o godzinie 20-tej w Ho
telu Centralnym odbędzie się odczyt p. J.
Rum m la ">a tem at ,,Zasady Administrowania Portam i Handlowemi".
Osoby, które nie otrzym ały zaproszeń, mo
gą je otrzymać w Izbie Przem ysłow o-H andlo
wej (ul. Świętojańska) w godzinach urzędo
wych.
Z PORTU GDAŃSKIEGO.
R U C H S T A T K Ó W W P O R C I E G D \ N S K I M W LUTYM.
W ciągli lu te g o rb. do pfrrtu g d a ń s k ie g o z a w in ę ło 338 s ta tk ó w o o g ó ln e j p o jem n o ści 214.684 n. t. r.. co w p o r ó w n a n iu do sty c z n ia br. sta n o w i z m n ie js z e n ie o 58 s ta t k ó w i 62.859 n. t. r., n a to m ia s t w p o r ó w n a n iu do b ite g o r o ku 1933 j e s t to z w ię k s z e n ie o 61 s ta tk ó w o ł ą cznej p o je m n o ś c i 34.05^ n. t. r. N a w y j ś c iu z a r e j e s t r o w a n o 334 jgiatki o łą c z n e j p o jem n o śc i 199.108 n. t. r. czyli m n ie j w p o r ó w n a n iu do s ty c z n ia o 62 s ta tk i, łąc z n e j p o jem n o śc i 85.058 n. t. r., n a to m ia s t w s to s u n k u do lu te g o roku 1933 jest to z w ię k s z e n ie o 72 s ta tk i, łąc z n e j p o je m n o ś c i 32.403 ton.
Dl w a p ie r w s z e m iesiące r o k u bieżącego, po m im o, że j e s t to o k r e s n a j m n i e j p o m y ś ln y d la żeglugi, w y k a z a ł y w p o r c ie g d a ń s k im d o syć p o k a ź n e w p o r ó w n a n iu do ro k u u b ie g łe go o ż y w ie n ie , z a w in ę ło mianowi-cie o 130 s t a t kó w w ię c e j, opuściło zaś p o r t o 142 statk i w ię c ej, n iż a v r o k u u b ieg ły m . T o n a ż s ta tk ó w , ta k n a w e jś c iu , j a k i na w y j ś c iu z w ię k s z y ł się za t e n o k r e s o 84,1 tys. to n r e j e s t r , netto, w z g lę d n ie o 105,7 to n r e j e s t r , netto.
Pod w z g lę d e m p rz y n a le ż n o ś c i p a ń s t w o w ej j a k ■zlwykle p i e r w s z e miej-sce z a j ę ł y N ie m c y n a w e j ś c i u 129 s ta t k ó w , n a w y jś c iu 131 -statków , d r u g ie m ie js c e z a j ę ł a D a n j a : n a
w e jś c iu 62 s ta tk i, n a w y j ś c iu 65 s ta tk ó w , d a le j — S z w e c j a n a w e jś c iu 60, n a w y j ś c i u 55 s ta tk ó w i c z w a r t e m ie js c e z a j ę ł a N o r w e g j a n a w e jś c iu i w y j ś c iu po '21 s ta tk ó w , p i ą t e m ie js c e z a j ę ł a b a n d e r a p o ls k a — n a w e jś c iu 15 s ta tk ó w , na w y j ś c iu 16 s ta tk ó w .
P R Z E Ł A D U N E K T O W A R Ó W W P O R C I E G D A Ń S K IM W LUTYM.
W ciągu lutego nastąpił w Gdańsku znacz
ny, w porównaniu ze styczniem spadek p rze
ładunku towarów. Gdy mianowicie w styczniu ogólny przeładunek towarów w Gdańsku w y
niósł 653.624,4 ton, to w lutym przeładunek ten wyraził się zaledwie w cyfrze 405,892,1 ton, z czego na przywóz przypadło 32.006,8 ton (w styczniu 51.750,9 ton), zaś na wywóz 373.285,3 ton (w styczniu 601.873,5 ton). Po- równywując jednak dane oo do przeładunku to warów w porcie gdańskim za luty rb. z temi 9a- memi danemi za luty r. zeszłego, zaznaczyć wypada, że rok bieżący wykazał pomimo to pewną poprawę, odnośne liczby bowiem w yka
zały w roku zaszłym 27.501 ton dla przywozu i 339.565,7 ton dla wywozu.
Do bardziej szczegółowej analizy p r z e ła dunku towarów w Gdańsku w ciągu lutego po wrócimy w następnym numerze.