W dn. 7. bm. podpisany został w W arszawie przez przedstawicieli rządów polskiego i niemiec
kiego protokół, na mocy którego uchylonem zosta
ło działanie zarządzeń obu rządów, wydanych w okresie od czerwca 1925 r. do czasów ostatnich, m ających na celu utrudnienie, jeśli nie wręcz uniemożliwienie podtrzymywania normalnych stosunków gospodarczych pomiędzy obu krajami.
Tego rodzaju stan rzeczy znany jest powszech
nie pod nazw ą wojny celnej. W ojna celna pol
sko-niemiecka odznaczyła się swą wyjątkową, bo blisko 9-letnią długotrwałością, a w konsekwen
cji spowodowała daleko sięgające przeobrażenia w polityce gospodarczej obu Państw. P rz eo b ra żenia te, jeśli chodzi o Polskę, miały znaczenie zasadnicze i spowodowały głęboko sięgające istotne zmiany w strukturze gospodarczej i poli
tyce handlowej państwa.
Przypomnieć sobie należy, że w chwili wy
buchu wojny celnej polsko-niemieckiej funkcje młodego organizmu gospodarczego polskiego nie były jeszcze skoordynowane, a konsekwencje rozczłonkowania organizmu gospodarczego obec
nej Polski na trz y części wywierały na sytuację gospodarczą wpływ przemożny. W ywołanie przez stronę niemiecką wojny celnej miało na celu przedstawienie całemu światu metodę po glądową nietrwałości stosunków, stworzo-ych przez tra k taty pokojowe, a w razie pomyślnego dla siebie wyniku tej walki, podporządkowanie swym wpływom gospodarczym, a co za tem idzie i politycznym państw a polskiego.
Obliczenia te, jak wiemy, zawiodły na całej linji. Niemcy, które przed rozpoczęciem wojny celnej odgrywały w życiu gospodarczem Polski,
a zwłaszcza jej zachodnich połaci, rolę niemal decydującą, stopniowo i konsekwentnie traciły swe wpływy, a organizm gospodarczy Polski wzmacniał się i konsolidował swą strukturą i skierowywał swe obroty handlowe na inne dro
gi według własnych planów. J a k dalece proces ten posunął się naprzód w ciągu lat 9, świadczą najlepiej liczby statystyki niemieckiej, dotyczą
ce handlowych obrotów pomiędzy Polską a Niem
cami, gdy mianowicie przed rozpoczęciem w oj
ny celnej w roku 1924 wywóz z Niemiec do P o l
ski przedstaw iał wartość 303,5 mil. marek nie
mieckich, przywóz zaś z Polski 400,5 mil. marek niem., to w roku 1930, gdy parafowana została umowa handlowa polsko-niemiecka, r a ty fikowana następnie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, odrzucona natomiast przez Reichstag Rzeszy, eksport niemiecki do Polski spadł do 250,0 mil - jonów marek, zaś import do 236,8 md. marek czyli blisko o 30%, dalsze trzy lata dały wyni
ki jeszcze bardziej namacalne, obniżając import z Niemiec do Polski do 55,5 mil. marek nie
mieckich, eksport zaś z Polski do Niemiec do 55,9 mil. marek niemieckich, czyli blisko sześcio
krotnie w porównaniu do roku 1921, Z drugiej strony i w ogólnym obrocie handlu zagraniczne
go Polski. Obroty towarowe pomiędzy Polską a Niemcami przestały odgrywać rolę decydującą, nietylko w liczbach absolutnych, lecz również i pomimo kurczących się w latach ostatnich obro
tów handlowych polskich z zagranicą, pod wzglę
dem udziału procentowego, w latach ostatnich Niemcy pod tym względem u stę p u ją miejsce
Ą.nglji.
Równolegle z temi zmianami, będącemi konse
kwencją wojny celnej, czego nie należy nigdy
tracić z widoku, n astąpiły również głębokie p rze
Z tego punktu widzenia odbyta w dniu 10-go m arca w Gdyni wielka konferencja gospodarcza nabiera specjalnie doniosłego znaczenia,- daje ona bowiem namacalny dowód istnienia dążeń do pogłębienia i uintensywnienia pracy w obra
nym kierunku przy równoczesnem dostosowa
niu metod jej udoskonalenia do zmieniających się warunków ogólnych. Przybycie na konferen
cję trzech ministrów Rządu Rzeczypospolitej, kierownictwu których powierzone są najbardziej zainteresowane resorty gospodarcze, powinno, zdaniem naszem, być uważane za dowód niezłom
nego trwania nadal przy ustalonych wytycz
nych polskiej polityki morskiej, zmiana których jest nie do pomyślenia.
L. G.
B IL A N S G IEŁD Y B Y D G O S K IE J ZA R. 1933.
Ż y w o tn o ść p la c ó w k i.
P i e r w s z y b ila n s G i e ł d y b y d g o s k ie j za rok 1953, z a m y k a o k r e s 5-cio m ie s ię c z n e j d z ia
łalności i n s t y t u c j i , k t ó r e j o tw a r c i e n a s t ą p i ło d n i a 31 lip c a ub. ro k u . O k r e s ten, a c z k o l
w i e k k r ó t k i , w y k a z a ł j uż n i e t y ik o p o t r z e b ę p o w o ł a n ia do ż y c ia tej o r g a n i z a c j i a le ta k ż e j e j w y s o k ą ży w o tn o ść. W y k ł a d n i k i e m tego s t a ł y p r z y r o s t c z ło n k ó w o ra z b. p o w a ż n e oibroty.
D z ia ła ln o ś ć G i e łd y b y d g o s k ie j — o ile m o ż n a uż y ć (tego o k r e ś l e n i a — o b e j m u j e o k r ę g p o m o rs k i ii nad n otecki, a z a te m p o k r y w a się w z u p e łn o śc i z okręgiem, ro z s z e rz o n e j o s ta tn io t e r y t o r j a l n i e g d y ń s k i e j Izby P r z e m y s ł o w o - H a n d l o w e j . W p i e r w s z e j fazie sw ego i s t n i e n i a G ie łd a b y d g o s k a p o t r a f i ł a s k u p ić w s z y s tk i e n a j p o w a ż n i e j s z e f i r m y h a n dlu z ie m io p ło d a m i o ra z m ł y n a r s k i e sw ego o k r ę g u , n ie z a le ż n ie od p o z y s k a n i a c z ło n k ó w ze sfe r r o ln ic z y c h i k o n s u m e n tó w . N a u l ti m o r o k u s p ra w o z d a w c z e g o o g ó ln a lic z b a c z ło n k ó w g ie ł d y w y n o s i ła — 123. S ta n t e n n a k o n ie c lu te g o b r. w y k a z a ł d a ls z y w z r o s t w y r a ż a j ą c y się lic z b ą 143 -członków. Z t e j o g ó l
nej c y f r y p r z y p a d a n a k u r j ę h a n d l o w ą - 107 c z ło n k ó w , p r z e m y s ł o w ą 24, ro ln ic z ą i k o n s u m e n t ó w — 11. N a d m ie n ić p r z y t e m n a le ż y , że d o ty c h c z a s o w i c z ło n k o w ie g i e ł d y p o c h o dzą, z b. nielic z n e m i w y j ą t k a m i , z o k r ę g u p o m o r s k o - n a d n o te c k ie g o .
W y s o k o ś ć o b ro tó w .
R o z m ia r y p r z e p r o w a d z o n y c h n a G ie ł
dzie B y d g o s k ie j tra n s a k c y j w ub. r. b y ł y p o k a źn e. W p o r ó w n a n iu zaś z o b r o ta m i i n n y c h g ie łd k r a j o w y c h o b ro ty b y d g o s k ie z a j ę ł y 3 m ie js c e po P o z n a n iu i W a rs z a w ie . Dals*e m ie js c a z a j ę ł y k o l e j n o p o z o s ta łe g i e ł d y a to: w e L w o w ie , K r a k o w ie , K a to w ic a c h , L u b lin ie , R ó w n e m , Łod,zi i W iln ie.
O b r o t y 3 n a j w i ę k s z y c h , p o d w z g lę d e m ilości t r a n s a k c y j giełd w y n o s i ły w o k r e s ie od 1 s ie r p n ia do k o ń c a g r u d n i a ub. r.:
P o z n a i i W a r s z a w a B y d g o s z c z ilość t r a n s a k c y j 25.778 14.595 11.217
ilość ton 676.256 548.869 224.192
s u m a w z ło t y c h 102,169819 56,039.508 57,155,33
Z e s ta w ie n ie p o w y ż s z e o b e j m u j e t r a n s a k c je w s z y s tk i c h a r t y k u ł ó w d o p u s z c z o n y c h do
o b r o tu i n o t o w a ń n a o d n o ś n y c h g iełda ch. Z a o b s e r w o w a n y f a k t św ia d c z y d o d a tn io o ż \ - w o tn o śc i i ru ch liw o ś c i p l a t ó w k i b y d g o s k ie j , t e m b a r d z i e j , je ż e li się u w z g lę d n i, że G ie łd y P o z n a ń s k a i W a rsz a ^ s^ k a p o s i a d a j ą j u ż w y r o b io n ą t r a d y c j ę i d o ś w ia d c z e n ie p ł y n ą c e z d łuższego o k r e s u istnien ia.
G łó w n y m a r t y k u ł e m o b r o tu n a g ie łd a c h z b o ż o w y c h , t a k p o d w z g lę d e m ilości, j a k i w a r to ś c i j e s t żyto. P o n im d o p ie r o w z n a c z n y m o d s tę p ie id ą o b r o t y p ozo sta ły ch g a t u n k ó w zbóż c h le b o w y c h , p r z e t w o r o w m ł y n a r skich, d a le j ro ślin s tr ą c z k o w y c h , p a s t e w n y c h i in n y ch . S to s u n e k t e n w y s t ę p u j e r ó w n ie ż silnie i w o b r o ta c h g ie łd y b y d g o s k ie j . Na g l o b a ln ą k w o t ę o b ro tó w g i e ł d y b y d g o s k ie j w o m a w ia n y m o k re s ie p r z y p a d a ł o n a :
Ilość ii- a n s a k c y j to n n s u m a w z ło t y c h
ży to 2.598 90.084 15.808.098
j ę c z m i e ń 1.255 55.562 5.588.792
p s z e n i c ę 1.245 24.494 5.019,497
m ą k i 2.989 16.003 4.506.551
g r o c h y 566 6.072 1.506.362
o t r ę b y 1.085 15.581 1.501.353
r a z e m : 9.518 185.796 31.730.653
N a p o z o s ta łe a r t y k u ł y w lic z b ie 25, o b e j m u j ą c e r o ś lin y s tr ą c z k o w e , p a s te w n e , n a s io na, z ie m n ia k i i inn e w y p a d a łą c z n ie 1.899 t r a n s a k c y j g ie łd o w y c h n a 58.396 ton w a r tości zł 5.4 mil jonów.
K s z t a ł t o w a n ie się cen.
O g ó l n y p r z e b i e g c en g łó w n y c h a r t y k u łów g ie ł d o w y c h t. j. zbóż w y k a z a ł n a o g ó l t e n d e n c j e z n iż k o w ą. B io rąc za p o d s ta w ę czaso
k r e s od s ie r p n ia do g r u d n i a ub. r., a z a te m od p o c z ą tk u n o w e j k a m p a n j i , s tw ie r d z ić n a leży, że: c e n y ż y t a w m ie s ią c a c h s ie rp n iu i w r z e ś n iu w y k a z y w a ł y w ię k s z e w a h a n i a w g r a n ic a c h cen t r a n s a k c y j n y c h od 13,50 do
16,60 za 100 kg.
W^ d a ls z y c h 5 m ie s ią c a c h w i d a ć t e n d e n c j ę s t a b i li z a c y j n ą , k t ó r a w lis to p ad z ie i g r u d n i u d o p r o w a d z ił a doi u s ta le n ia się cen ż y t a n a p o z io m ie zł. 14.40 do 14,75. P r z y p s z e n i c y m a k s y m a l n a c e n a t r a n s a k c y j n a w y n o siła zł. 22,— , m in im a ln a zaś 18,50, k t ó r a p r z e j ś c i o w o ty lk o b y ł a n o t o w a n ą w s i e r p n iu . N a to m ia s t w e w r z e ś n iu i p a ź d z i e r n i k u
rozp ię to ść cen m a le je u t r z y m u j ą c się w g r a n ic a c h od i 9,7> rlo 21,80. Pozo stałe 2 m ie s ią ce w y k a z u j ą s ta b i li z a c j ę c-en n a po zio m ie z n a cz n ie n iższy m , bo w g r a n ic a c h 18,50 clo 18,75. C e n y o w sa w okresie- ocl w r z e ś n i a clo g r u d n i a w y k a z a ł y w góiinej g r a n i c y s p a d e k o p rze s z ło 1,5 zł. t. j. 15,15 do 13,60.
P r z y j ę c z m ie n iu p r z e m ia ł o w y m z a n o to w a ć należy7 r ó w n ie ż t e n d e n c j ę z n iż k o w ą, k t ó r a p r z y n a j w y ż s z y c h c e n ac h t r a n s a k c y j n y c h w y n i o s ła s p a d e k o 1,75 zł. N a j w y ż s z e b o w ie m o s ią g n ię te c e n y za t e n a r t y k u ł p a r y t e t B ydg o szcz w s ie r p n iu w y n i o s ły 16,50, w lis to p a d z ie zaś 14,75. C e n y zaś o r j e n t a c y j - n e u t r z y m y w a ł y się w t y m o k r e s ie i. j. w g r u d n i u n a p o z io m ie od 12,75 do 13,25. N a j m n ie js z e w a h a n i a w y k a z a ł y c e n y ję c z m ie n ia b r o w a r o w e g o . W porów m aniu zaś z c e n ą w r z e ś n i o w ą zł. 15,20, c e n y w d a ls z y c h m ie s ią c a c h w y k a z a ł y w z r o s t do 16,50, a w g r u d n iu do 16,— . W s z y s tk ie c e n y r o z u m ieć n a le ż y w zł. za 100 kg. p a r y t e t B y d goszcz w p a r t j a c h w a g o n o w y c h .
K O N F E R E N C J A G O S P O D A R C Z A W G D Y N I.
W dniu 10. bm. odbyła się w Gdyni konfe
rencja gospodarcza, m ająca na celu zobrazowa
nie całokształtu sytuacji spraw portowych w Gdyni oraz ustalenie wytycznych na p rzy sz
łość p rzy uwzględnieniu zarządzeń, mających na celu usprawnienie funkcjonowania portu.
N a konferencję tę przybyli z W arszaw y pp.
Ministrowie Przem ysłu i H andlu Dr. F erdynand Zarzycki, Komunikacji inż. Butkiewicz i Rolnic
twa i Reform- Rolnych Nakoniecznikoff-Klukow- ski, podsekretarze stanu w P rezy d ju m R ady Mi
nistrów p. Lechnicki i w Ministerstwie Skarbu p. L, Kozłowski oraz szereg urzędników z posz
czególnych Ministerstw z Dyrektorem D e p a rta mentu Morskiego Ministerstwa Przem ysłu i H a n dlu inż. Możdżeńskim na czele Wzięli również udział w konferencji wicewojewoda Pomorski Dr. Seydlitz, Prezes Dyrekcji Kolei inż. Dobrzyc- ki, Komisarz G eneralny R. P. w G dańsku Dr. Pa- pee, Komisarz R ządu m. Gdyni Mgr. Sokół, D y
rektor Urzędu Morskiego inż. Łęgowski i wielu innych. Sfery gospodarcze Gdyni z Prezesem Izby naszej inż. Napoleonem Korzonem na czele reprezentowane były niemal w komplecie.
P a n Minister Zarzycki, otwierając konferen
cję, z całym naciskiem podkreślił, że rozpo
I n n e p ra c e .
O ruchliw ości p la c ó w k i św ia d c z y f y l r a z a ła tw io n e j k o r e s p o n d e n c ji w y n o s z ą c a w o k r e s ie s p r a w o z d a w c z y m 2.116 listów o t r z y m a n y c h i w y s ła n y c h . R a d a G ie łd o w a o d b y ła 5 posiedzeń z a ł a t w i a j ą c -szereg s p r a w o r g a n i z a c y j n y c h i a d m i n i s t r a c y j n y c h . W ty m o k r e s ie zaprzysiężone) p r ó b o b io r c ó w we w s z y s tk i c h w a ż n i e j s z y c h o ś ro d k a c h o k rę g u d z ia ła ln o ś c i G ie łd y . K o m is je R z e c z o z n a w ców ii S ą d y R o z je m c z e z a ł a t w i ł y wr t y m c z a sie 30 s p ra w . D a ls z e p r a c e w k i e r u n k u z a c ie śn ien ia s to s u n k ó w z c z ło n k a m i, p o z y s k i w a n ia d a ls z y c h , o d d z ia ł y w a n ia w k i e r u n k u
z a w o d o w e g o i m o r a l n e g o p o z io m u h a n d lu a r t y k u ł a m i d o p u s z cz o n e in i do o b r o tó w na g iełd z ie — są p r z e d m io t e m zabiegów n i e t y l ko w ła d z g i e ł d y ale i b iu ra . Zw ażyw szy' na sh a rm o n iz o w 'a n ą i z d y s c y p l i n o w a n ą a k c j ę w sz y stk ic h c z y n n ik ó w n a G iełdzie, lic z y ć n a leży na d a lsz e p o w a ż n e w y n i k i id ą c e po l i n ji interesó w za rów no czło n k ó w , j a k i c a ło k sz ta łtu ż y c ia g o s p o d a rc z e g o k r a j u .
M ie c z y s ła w W ó jc i k .
wszechniające się pogłoski o rzekomej zmianie ustosunkowania się sfer rządowych do zagadnień z Gdynią związanych, są n a niczem nieoparte, sam fakt, przybycia na konferencję trzech człon
ków Rządu Rzeczypospolitej jest dowodem, że stanowisko Rządu żadnej zmianie nie uległo i ulec nie może. Udzielając następnie głosu p.
Prezesowi Korzonowi, p. Minister zaznaczył, iż w toku konferencji powinne być poruszone wszy
stkie sprawy, wymagające omówienia i z a ła twienia.
Pan Prezes Korzon w swem przemówieniu dał przegląd prac, dokonanych w ostatnim okre
sie ze szczególnem uwzględnieniem szeregu waż
nych zarządzeń ze strony Rządu, mających na celu usprawnienie pracy w porcie.
Następnie referat podstawowy Izby P r z e mysłowo-Handlowej w Gdyni o postulatach h a n dlu zamorskiego i przem ysłu portowego wygło
sił wicedyrektor Izby p. Kawczyński.
W referacie tym, pó przedstawieniu s y tu acji ogólnej, panującej w tych dziedzinach w n a szym porcie, sformułowane zostały w 8 punk tach postulaty przemyśli i handlu w porcie gdyń
skim, od uwzględnienia których w znacznym sto pniu uzależniony jest dalszy ich pomyślny roz
wój w Gdyni.
W ia k o m
Konstatując brak dostatecznej i na odpo
(11.208 I.). w ęgiel — 321.529 L (382.SOS 1.),
na w e jś c in na w y jś c iu
a u to b u s ó w - 20, s a m o c h o d ó w p ó łc ię ż a ro
WIADOMOŚĆ i
MORSKiE
. 1R U C H S T A T K Ó W W P O R C I E A N T W E R P J I W LUTYM 1914 R.
W m iesiącu l u ty m clo p o rtu w A n t w e r p j i z a w in ę ło 750 s ta tk ó w i łą c z n e j p o je m n o ś c i
1.535.256 ton, p r z e c ię t n y to n aż s ta t k ó w w y nosił w ię c 2044 ton y. W' t y m s a m y m m ie s ią cu r. 1933 do p o r tu z a w in ę ło 717 s ta t k ó w o ł ą cznej p o je m n o ś c i 1.545.389 ton.
Pod w z g lę d e m p r z y n a le ż n o ś c i p a ń s tw o w ej p o d z ia ł s t a t k ó w p r z e d s t a w ia ł się w s p o sób n a s t ę p u j ą c y : pod b a n d e r ą a n g ie l s k ą z a w inęło 220 s ta tk ó w , n i e m ie c k ą 157, h o l e n d e r s k ą 98, n o r w e s k ą 49. f r a n c u s k ą 46, b e lg i js k ą 37. d u ń s k ą 35, s z w e d z k ą 29, f iń s k ą 12, a m e r y k a ń s k ą 11, g r e c k ą 8. r o s y j s k ą 7, e s to ń s k ą i p a n a m s k ą po 6, ł o te w s k ą i p o r t u g a l s k ą p o 5, b r a z y l i j s k ą i w ło s k ą po 4, j a p o ń s k ą i p o ls k ą po 3, h i s z p a ń s k ą i j u g o s ło w ia ń s k ą po 2 i is
la n d z k ą 1.
O D M Ł A D Z A N IE G R E C K I E J F L O T Y H A N D L O W E J .
W ciągu roku 1933 nabyto przez grecką m a
rynarkę handlową 90 statków o łącznej pojem ności 330 000 t. W tym samym okresie sprzedano około 80 statków starych o łącznej pojemności 200 000 ton. W ten sposób ogólny tonaż greckiej floty handlowej w roku 1933 wzrósł o 130.000 ton, przyczem przez nabycie statków nowszej konstrukcji ilość statków, m ających mniej niż 20 lat, wzrosła z 35 do 42% ogólnego tonażu. J a k wiadomo grecka flota handlowa odgrywa poważ
ną rolę pośród flot innych państw Europy, zna
na jest również w alka konkurencyjna, jaką flota grecka na wszystkich wodach prowadzi. Szcze
gólnie dotkliwie daje się ona we znaki angiel
skiej flocie handlowej, ze względu na swe niskie koszty eksploatacyjne i przez to nisk;e frachty.
F R A N C J A Z A P E W N I A P R Z E W O Z Y D L A S W E J FL O T Y .
P r z y p o d p i s a n i u k o n t r a k t u na d o s ta w ę so w ie ck ie g o d o n ie c k ie g o w ę g la do .M a rsy lji.
P r a n e j a z a s tr z e g ła , dż 50% d o s ta rc z o n e g o w ę g la z o sta n ie p r z e w ie z io n e n a s ta t k a c h 1 ra n c u ś k ic h .
„ K O C I E O K O ” J A K O Z N A K Ż E G L U G O W Y . N a z n a n y m e fe k c ie silnego o d b i j a n i a p r o m i e n i s ło n e c z n y ch , p o ł y s k i w a n i a i j a k b y św iec e n ia się p o le g a z a sto s o w a n ie szkieł, lub wieloffraniastyc.il c z e r w o n y c h p ł y t e k z a m iast t y ln e g o „ ś w i a t ł a '- do r o w e ró w . O b e c n ie - k o c i e o k o “ tego l \ p u z n a la z ło ś w ie tn e z a
sto s o w a n ie na m n ie j uczęszczany cli s z la k a ch żeglugi. W D a n j i liczne są d o j a z d y o po- ś le d n ie js z e m z n a c z e n iu , k t ó r y c h o ś w ie tla n ie n o c n e się n ie opłaca. N a s z la k a c h t y c h sta tk i j a d ą z a z w y c z a j ś w ie cą c sobie p r o ż e k to r a m i.
O k a z a ło się, że u s ta w ie n i e n a d z ie n n y c h z n a k a c h i in n y c h o d p o w ie d n ic h m ie js c a c h „ k o cich oc z u “ p o z w a l a w id z ie ć j a k o b y p r a w d z i w e l a t a r n i e . K oszt u t r z y m a n i a ta k ie g o nocn eg o
„ o ś w ie tle n ia " o cz y w iśc ie r ó w n a się zeru . — D u ń s k a a d m i n i s t r a c j a p ilo ta ż u i z n a k ó w b r z e g o w y c h z a m ó w iła z g ó rą 200.000 „ k o c ic h o- c z u “ d l a w p r o w a d z e n i a t y c h n o w y c h z n a k ó w n a d o j a z d a c h p o r to w y c h , m a j ą c y c h d r u g o rz ę d n e znaczen ie.
M ożliwe, że s y s te m ten ro z p o w s z e c h n i się r ó w n ie ż g d z ie in d z ie j, z w ła sz c z a w n o c n e j ż e g lu d z e r z e c z n e j, p o s ł u g u j ą c e j się ś w ia tłe m r e f le k to ró w .
R A D J O B O J A G Ł Ę B O K O Ś C I.
N a n i e k t ó r y c h p o d e jś c ia c h do p o r tó w a n g ie ls k ic h j u ż n a d u ż e j odległości od p o r tu w o d o s ta n y , w z w ią z k u ze s k o m b in o w a n e m d z ia ła n ie m p r z y p ł y w o - o d p ł y w o w y c h z j a w i s k i w i a tr u , w a h a j ą się z n a c z n ie i n i e r e g u la r n ie . K a ż d o r a z o w y w o d o s t a n na t a k i m n i e r a z t r u d n o d o s tę p n y m , o d c in k u m o rz a , m usi b y ć z n a n y ze w z g l ę d u n a b e z p ie c z e ń stw o ż e glugi. Stąd z a sto s o w a n ie p r z e z a n g ie l ski U r z ą d M o rski now ćgo w y n a l a z k u — ra- d j o b o j i głębokości.
N a z w y k ł e j b o j i u s t a w i o n y j e s t a p a r a t, e l e k t r y c z n e m i k o n t a k t a m i r e a g u j ą c y n a z m i a n y g łęb ok ośc i d n a p o d b o j ą . K o n t a k t y r e j e s t r u j e p ł y t a g ra m o f o n o w a , s y g n a l i z u j ą ca ze sw ej s t r o n y z a r e j e s t r o w a n a ffłęibokość w o d s tę p a c h 15 m in u to w y c h . O d b i ó r r a d j o - wy z p ł y t y g r a m a f o n o w e j d zięk i o d p o w i e d n i e j in s t a la c ji r a d j o w e j o d b io rc z o -n a d a w - c z ej n a s ta t k a c h m o ż l iw y j e s t n a odległość Y>0—60 mil m o rs k ich .
„ T A K P R Ę D K O J A K M O Ż L IW E 44.
S p ó r w dw u in s t a n c ja c h ro z w in ą ł się n a te n t e m a t w n i e m ie c k ic h sąd ach . U m o w a f r a c h t o w a n a p r z e w ó z m o rsk i (ch a rte r) z a w i e r a ł a k la u z u lę , iż „ s ta t e k m a b y ć rozła- d o w y w a n y “ t a k s zy bk o, t a k s t a t e k m oże z a z w y c z a j w y d a w a ć . J a k b y ło za zn a c z o n e w c h a r t e r z e s ta te k m ógł w y d a w a ć po 500 ton d z ie n n ie , o d b io rc y j e d n a k ż e n ie p r z y j ę l i o d b io ru w te m tem p ie . Z a d o w o ln ili się oni tem ,
że w N ie m c z e c h n i e m a o r z e c z e n ia n o r m u j ą