Dużo uwagi w cyklu poświęcono kwestiom zdrowia i sprawności, które uznaje się za priorytetowe dla seniorów. Na łamach kolejnych wydań „Gazety” znalazły się więc teksty na temat profilaktyki chorób wieku podeszłego, dostępu do lekarzy specjalistów, ośrodków terapii i reha-bilitacji, diet sugerowanych w określonym wieku i przy konkretnych dolegliwościach (GW, 15.12.2010; GW, 14.01.2011; GW, 23.02.2011). Ar-tykuły popularyzują wiedzę – często zupełnie nową – na temat sposobu odżywiania się w starszym wieku, kaloryczności, diet i właściwości odżywczych produktów, które stanowią główny składnik naszych śnia-dań, obiadów. Obalane są mity na temat częstego spożywania posiłków, picia alkoholu, kawy, korygowane są nawyki żywieniowe, jakie stanowią element także naszej kultury.
Zainteresowanie zagadnieniami związanymi ze zdrowiem i lecze-niem spowodowane jest często występującą wśród dzisiejszych seniorów wielochorobowością i polipatologią, powodującą także ich niepełno-sprawność (Twardowska-Rajewska, 2007). Stąd też spore zaintere-sowanie czytelników konsekwencjami chorób, czyli zagadnieniami opiekuńczymi i pielęgnacyjnymi, domami opieki.
Autorzy cyklu starają się też przedstawić decydujące (najważniej-sze) czynniki przy wyborze domu opieki – mają one na celu nie tylko wybranie optymalnego rozwiązania, lecz jednocześnie ustrzeżenie się patologii i dysfunkcji w działaniu placówki. Zwraca się uwagę na organ założycielski domu i inne kwestie formalne, lecz również na problemy mieszkających tam osób (choroby), zwyczaje, zapachy, częstotliwość
3 „Starsi wyglądają coraz młodziej, są zdrowi, sprawni, ciekawi świata – a młodzi dalej żywią się stereotypami, że starszy człowiek to problem. Że jest schorowany, oderwany od rzeczywistości. To takie anachroniczne – starzy ludzie są przyszłością Polski!” Starszaki górą, GW, 23.08.2010.
odwiedzin, gotowość pomocy pracowników w wyjaśnianiu rozmaitych wątpliwości dotyczących funkcjonowania domu (GW, 30.09.2009).
Sprawa przeprowadzki do domu opieki jest kwestią psychologicznie trudną, problemem rodzinnym i indywidualnym, stąd konieczność podejmowania tego rodzaju zagadnień w mediach, również w celu mini-malizowania patologii występujących w placówkach opiekuńczych.
Niezwykle cennym pomysłem była próba zachęcenia seniorów do twórczości opartej o własne przeżycia i rodzinne historie. W kilku artykułach autorzy prezentują sposób na zachowanie wspomnień i prze-kazanie cennych informacji o przodkach kolejnym pokoleniom. Kie-rując się przekonaniem o cenności wiedzy na temat własnych korzeni, o konieczności poszukiwania własnej tożsamości, budowania jej na bazie tego, co wiemy i co stanowi bogactwo rodziny (także w sensie rodu), należy dążyć do poznania i zachowania jak największej ilości wspo-mnień i faktów (dokumentów) z życia najbliższych, przodków. Autorzy cyklu zachęcają przykładami do budowania drzew genealogicznych własnych rodzin, do spisywania (nagrywania) wspomnień najbliższych, pisania pamiętników, kronik, opisywania (starych) zdjęć. Podsuwają sprawdzone techniki i metody w tej dziedzinie (GW, 15.10.2010).
Działalność tego rodzaju jest bardzo cenna, także z terapeutycz-nego punktu widzenia: niweluje lęki, oswaja z przeszłością i życiem, pozwala na nowo spojrzeć na własne doświadczenia, uspokaja, pomaga w adaptacji do fazy starości (Demetrio, 2000).
Podsumowanie
Podsumowanie cyklu Lata lecą nie jest proste, ze względu na obszerność i mnogość poruszonych zagadnień. Problematyka fazy starości nie stanowi tematyki wdzięcznej ani łatwej, stąd przedsięwzięcie to należy potraktować jako wyzwanie godne pochwały i naśladowania. Wszakże w interesie wszystkich grup społecznych powinno leżeć pogłębienie wiedzy na temat tego okresu życia, którego, jak zapowiadają naukowcy, dożyje większość z nas (Szukalski, 2008b).
Można zaryzykować stwierdzenie, że misja tego cyklu oparta jest na założeniach psychologii pozytywnej, zmierza do uświadomienia czytelnikom w różnym wieku oraz tematowi cyklu, czyli osobom w fazie starości (lub tuż przed nią), potencjału ludzi starszych, znacze-nia dobrostanu człowieka w każdym okresie życia, a w fazie ostatniej
– w szczególności (Ryff 1995). Dobrostan, na który składa się m.in.: posiadanie życiowego celu, pozytywne relacje z innymi, autonomia, rozwój osobisty i samoocena, jest zauważalnym motywem przewodnim cyklu Lata lecą. Jego edukacyjne walory są niezaprzeczalne. Media współcześnie mają moc kształtowania opinii, zmieniania ludzkich postaw, kreowania wartości, nie będzie zatem przesadą pokładanie nadziei w tego rodzaju przedsięwzięciach na obalające krzywdzące stereotypy i niewiedzy dotyczącej starości. Konieczność taką uzasadnia P. Szukalski, ostrzegając na łamach „Gazety” (11 grudnia 2009), iż błąd popełniają ci, którzy sądzą, że nie dożyją starości – nic bardziej mylne-go, ponieważ prognozy dla większości dzisiejszych trzydziestolatków mówią o dwóch dekadach życia po sześćdziesiątce. W obliczu takich rokowań na przyszłość zainteresowanie starością staje się koniecznością i dobrym tematem medialnym.
Bibliografia
Błędowski P., Starszaki górą, GW, 23.08.2010.
Cieślińska I., Jedz na zdrowie, GW, 15.12.2010; Tłuszcz tuczy i inne mity, GW, 14.01.2011; Rozwód z zasmażką, GW, 23.02.2011.
Cykl: Lata lecą, Gazeta Wyborcza, także na stronach internetowych GW: http://wyborcza.pl/0,95754.html (data dostępu: 2011.10.10)
Demetrio D. (2000), Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie, Impuls, Kraków.
Dzięgielewska M. (2005), Życie codzienne ludzi starszych, (w:) Seniorzy w
ro-dzinie, instytucji i społeczeństwie, A. Fabiś (red.), Wyższa Szkoła Marketingu
i Zarządzania, Sosnowiec.
Grabowska J., Z Zuzanną zaiskrzyło od razu, GW, 10.11.2010;
Kolińska-Dąbrowska M., Dziadkowie 24 godziny na dobę, GW, 27.05.2009. Kostrzewski L., Miączyński P., Jak dusza ognista, to choćby i trzysta, GW, 18.11.2009 i Stary człowiek i może… pracować. I to jak!, GW, 18.11.2009.
Krzyk J., Jaś, praprawnuk Jana, GW, 08.10.2010; Historia twojej rodziny GW, 15.10.2010.
Pacewicz P., To nie jest kraj dla starych ludzi, a zwłaszcza nie dla starych
kobiet, GW, 17.11.2009.
Pezda A., Masz puste gniazdo?, GW, 24.06.2009.
Ryff C.D. (1995), Psychological Well-being in Adult Life, Current Directions in Psychological Science, 4, s. 99–104.
Szarota Z. (2004), Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, wyd. UP, Kraków.
Szarota Z. (2010), Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego
wspar-cia, Wyd. UP, Kraków.
Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M. (2006), Podstawy
geron-tologii społecznej, Aspra JR, Warszawa.
Szatur-Jaworska B. (2008), Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce.
Analiza i rekomendacje działań, Zeszyt nr 65, Warszawa.
Szukalski P. (2008a), Zagrożenia praw osób starszych na rynku pracy w Polsce, w: Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje
działań, Szatur-Jaworska (red.), Biuletyn RPO, Warszawa 2008.
Szukalski P. (2008b), Przygotowanie do starości jako zadanie dla jednostek
i zbiorowości, w: To idzie starość. Postawy osób w wieku przedemerytalnym,
P. Szukalski (red.), IPS, Warszawa.
Twardowska-Rajewska J. (2007), Senior w domu. Opieka długoterminowa nad
niesprawnym seniorem, Wyd. UAM, Poznań.
Wodecka D., „Dziadek do piachu”, GW 17.11.2008.
Keywords
old people activity, popularize old people problems, discussion about old age, seniors social functioning
Summary
The author presents various of old people problems and life styles in old age. Problems of old persons functioning in social life are considered in news paper (Gazeta Wyborcza) as a important and non typical in pop cultural world and society. The discussion concerns activity, family living, education, work and friendship of seniors and advertizes affirmation and inclusion old people as well.