Rejestracja w Bazie „Dorobek” pracowników UE nie przyniosła oczekiwa-nych efektów. Baza służyła tylko jako źródło informacji o publikacjach
nauko-Narzędzia do rejestracji dorobku naukowego – od wykazu publikacji... 199
wych. Natomiast nie była wykorzystywana do szeroko pojętej sprawozdaw-czości, statystyk, analiz, oceny parametrycznej na potrzeby ankiety jednostek oraz oceny dorobku pracowników naukowo-dydaktycznych. Moduł „Do-robek pracowników” nie posiadał możliwości sprawnego raportowania w uniwersalnych formatach czy generowania danych do celów naukowo-sta-tystycznych, rocznych sprawozdań dla poszczególnych pracowników nauko-wych, katedr, instytutów czy wydziałów z podziałem na typy dokumentów. Okazało się również, że baza, mimo starań bibliotekarzy, nie jest kompletna.
W latach 2009-2012 obserwujemy w Polsce znaczny wzrost liczby powsta-jących repozytoriów przy instytucjach naukowych. Jest to spowodowane zmianą w procesie komunikacji naukowej na świecie, która doprowadziła do powstania ruchu Open Access (OA), czyli otwartego dostępu do wiedzy. Open
Access oznacza w praktyce wolny i nieograniczony dostęp do naukowych
pu-blikacji cyfrowych oraz otwarty model komunikacji naukowej. Rozwój OA nastąpił z początkiem XXI wieku, wtedy też sformułowano podstawowe jego założenia oraz definicje. W kluczowym dokumencie „Budapest Open Ac-ces Initiative” określono Open AcAc-cess jako bezpłatny, ale również powszech-ny, trwały i natychmiastowy dostęp do danych i publikacji elektronicznych o charakterze naukowym i edukacyjnym. W zaleceniach deklaracji buda-peszteńskiej odnośnie do OA czytamy również, że „Każda instytucja mająca uprawnienia do nadawania stopni naukowych powinna wprowadzić zasadę deponowania wyników badań w repozytorium instytucjonalnym Open Ac-cess” (Budapeszteńska Inicjatywa Open Access). Repozytorium instytucjo-nalne określane jest jako cyfrowe archiwum gromadzące i rozpowszechnia-jące dorobek intelektualny społeczności naukowej. Można również określić repozytorium instytucjonalne jako zespół usług, które uniwersytet oferuje członkom swojej społeczności.
Biblioteka realizowała po części zadania związane z publikowaniem Open
Aceess, uczestnicząc aktywnie w tworzeniu kolekcji w Dolnośląskiej Bibliotece
Cyfrowej, gdzie od 2011 roku umieszczane są częściowo w otwartym dostępie czasopisma Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
We wrześniu 2012 roku w Bibliotece został powołany zespół zadaniowy, którego celem było rozpoznanie dostępnych rozwiązań rejestracji i dokumen-tacji dorobku naukowców w Polsce i na świecie. Działania Biblioteki wyni-kały również z nowych potrzeb i zadań, przed jakimi stanęła Biblioteka oraz Uczelnia.
Wybór systemu informatycznego do obsługi bazy dorobku publikacyjne-go był zadaniem trudnym ze względu na zakres i charakter wprowadzanych danych, potrzebę generowania analiz jakościowych i ilościowych,
koniecz-ność stworzenia uniwersalnego interfejsu dla różnych grup użytkowni-ków oraz archiwizowanie pełnych tekstów zarejestrowanych dokumentów. Podczas badań nad systemami rejestrującymi dorobek naukowy, które już funkcjonują w polskich bibliotekach naukowych, zwrócono uwagę na trend w kierunku uniwersalnego narzędzia dostosowanego do potrzeb oceny pa-rametrycznej piśmiennictwa oraz wspierania współczesnego procesu nauko-wo-dydaktycznego w modelu OA. Priorytetem zespołu zadaniowego stał się wybór oprogramowania, które łączyłoby funkcje bazy bibliograficznej i bi-bliometrycznej z możliwością umieszczania pełnych tekstów.
Zgodnie z ustaleniami zespołu nowa baza powinna spełniać następujące założenia:
■ baza dorobku naukowego pracowników Uczelni powinna być komplet-na, rozbudowana o informacje o autorze, cytowaniach oraz pełne teksty dokumentów;
■ uwzględnienie wskaźników wartościujących dorobek publikacyjny: punktacja MNiSW, impact factor, cytowania;
■ możliwość automatycznego generowania raportów, statystyk, analiz na-ukometrycznych dla osób, jednostek oraz całej Uczelni;
■ wszechstronne wykorzystanie: lokalne (Uczelnia, pracownicy i władze) oraz globalne (MNiSW i inne instytucje odpowiedzialne za rozwój nauki w Polsce);
■ przejrzysty interfejs wyszukiwawczy dla użytkowników ze zróżnicowa-nymi potrzebami informacyjzróżnicowa-nymi (pracownicy naukowi, studenci, osoby spoza uczelni) [Komperda, Urbańczyk 2011].
W maju 2013 roku w Bibliotece Politechniki Warszawskiej odbyło się se-minarium SYNAT: „Infrastruktura informacji naukowej w Polsce. SYNAT Uczelniom”. Zadanie badawcze o nazwie SYNAT (System Nauki i Techniki) było realizowane w latach 2010-2013 przez sieć naukową zrzeszającą 16 in-stytucji krajowych. Celem projektu było stworzenie uniwersalnej, otwartej, repozytoryjnej platformy hostingowej i komunikacyjnej dla sieciowych zaso-bów wiedzy, dla nauki, edukacji i otwartego społeczeństwa wiedzy. SYNAT jest częścią Programu strategicznego Narodowego Centrum Badań i Roz-woju noszącego nazwę: Interdyscyplinarny system interaktywnej informacji naukowej i naukowo-technicznej. Projekt był finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Pracownicy Wydziału Elektroniki i Technik In-formacyjnych Politechniki Warszawskiej od 2010 roku realizowali projekt stworzenia pilotażowego repozytorium dla potrzeb sprawozdawczych ma-cierzystego wydziału, kontynuowany w ramach prac nad rozwojem systemu SYNAT. Opracowano oprogramowanie OMEGA-PSIR, które jest narzędziem
Narzędzia do rejestracji dorobku naukowego – od wykazu publikacji... 201
do tworzenia repozytorium oraz zapewnia funkcjonalność wspomagającą pracę władz uczelni i pracowników naukowych. System umożliwia groma-dzenie, archiwizowanie, udostępnianie, sprawozdawczość, prezentację do-robku naukowego oraz sylwetek pracowników. Opierając się na tym oprogra-mowaniu, wdrożono Bazę Wiedzy Politechniki Warszawskiej. Zastosowane narzędzia, różnorodność ewidencjonowanych dokumentów, dostosowanie systemu do wprowadzania danych różnego typu oraz ich prezentacja spra-wiają, że jest on czymś więcej niż tylko bazą bibliograficzną. Początkowo szeroki zakres danych rejestrowanych w bazie wzbudzał wiele wątpliwości zespołu zadaniowego. Po dokładnej analizie systemu okazało się, że odpo-wiada on założeniom zespołu.
4 marca 2014 odbyło się spotkanie zorganizowane przez Rektora ds. Na-uki UEW z dziekanami odpowiedzialnymi za przygotowanie danych do oceny jednostek naukowych oraz z władzami Biblioteki, na którym zostały przedstawione funkcjonalności systemu oraz początkowa koncepcja Repozy-torium WIR (Wiedza–Informacja–RepozyRepozy-torium), którego celem jest:
■ budowa kompletnej bazy własności intelektualnej Uniwersytetu Ekono-micznego we Wrocławiu, m.in. przez rejestrację dorobku pracowników, ewidencję uzyskanych patentów itd.,
■ udostępnianie informacji o dorobku ww. osób oraz jednostek organiza-cyjnych Uczelni,
■ dostarczanie danych do sprawozdawczości (ocena pracowników) i syste-mów zarządzania Uczelnią,
■ dostarczanie danych do zewnętrznych systemów i instytucji [Chrapczyń-ska, Świrad 2014].
Podczas spotkania zaakceptowano wdrożenie systemu oraz ustalono, że do Repozytorium WIR zostaną przeniesione publikacje z Bazy „Dorobek” za rok 2013. Decyzję uzasadniono przyszłą oceną parametryczną jednostek, któ-ra będzie obejmowała publikacje za lata 2013-2016.