Wolumen posiadanych przez Grupę LOTOS S.A. na koniec 2020 roku łącznych zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego w kategorii 2P osiągnął poziom ok. 74,8 mln boe, przekraczając założony miernik strategiczny.
W 2020 roku wydobycie węglowodorów w Grupie LOTOS wynosiło średnio 20,3 tys. boe/d. Na spadek poziomu wydobycia w 2020 roku wpłynęły skutki obostrzeń wprowadzanych przez rządy państw w związku z pandemią COVID-19 oraz kolejnymi falami wzrostów zachorowań. Ograniczenia ruchu transgranicznego i swobody przepływu osób (w tym pracowników z zagranicy) wprowadzone przez rząd norweski wpłynęły na tempo realizacji kluczowego projektu wydobywczego Spółki. Na skutek braku pracowników remontujących platformę produkcyjną w stoczni w Egersundzie, przesunięciu na 4 kwartał 2021 roku uległ termin rozpoczęcia eksploatacji złoża YME, które zwiększy wolumen wydobywanej przez Spółką ropy naftowej o ok. 5 tys. boe/d (średnio w okresie 5 lat eksploatacji złoża).
Obszar rafineryjny
W 2020 roku poziom przerobu rafineryjnego Grupy LOTOS S.A. wyniósł ok. 10,2 mln ton, przy wykorzystaniu zainstalowanych mocy wytwórczych rafinerii Spółki na poziomie 96,8%, podczas gdy większość zakładów w Europie było zmuszonych ograniczać wykorzystanie mocy w związku z dekoniunkturą i zaburzeniem relacji podaży i popytu na surowce i produkty naftowe na globalnych rynkach.
Stabilna praca i wysoka dostępność operacyjna instalacji oraz zwiększona na skutek realizacji Projektu EFRA (Efektywna Rafinacja), kompleksowość przerobu ropy naftowej (Wskaźnik Kompleksowości Nelsona na poziomie 11,1) umożliwiły elastyczne optymalizowanie strumieni produktów do zmiennych i nieprzewidywalnych w 2020 roku warunków rynkowych, co skutkowało zwiększeniem opłacalności ekonomicznej przerobu ropy naftowej. W przypadku dojścia skutku procesu połączenia Spółki z PKN Orlen S.A., nastąpi realizacja środków zaradczych opisanych w raporcie bieżącym 21/2020 z dnia 14 lipca 2020 roku – Pozytywna warunkowa decyzja Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez PKN ORLEN S.A. kontroli nad Grupą LOTOS S.A.
W ramach mniejszych projektów podnoszących efektywność procesów rafinacji w końcu 2020 roku Spółka rozpoczęła ruch testowy instalacji Węzła Odzysku Wodoru (tzw. WOW). Instalacja zgodnie z założeniami projektowymi umożliwi produkcję dodatkowej puli: 70 tys. ton LPG, 43 tys. ton benzyny surowej, 39 tys. ton benzyny lekkiej i prawie 9 tys. ton wodoru rocznie. Dodatkowym efektem jej działania będzie zmniejszenie emisji CO2 w procesie przerobu ropy naftowej.
W 2020 roku finalizowano prace nad projektem budowy czwartego nalewaka kolejowego, celem zwiększenia efektywności i opłacalności procesów produkcyjnych, a także ograniczenia uciążliwości dla środowiska i usprawnienia logistyki. Nalewak o wydajności 2,2 mln ton paliw rocznie, zapewni Grupie LOTOS możliwość dostarczenia większej ilości oleju napędowego i benzyny na krajowy rynek.
W prognozach dotyczących rozwoju rynku paliw stowarzyszenie CONCAWE, skupiające europejskie rafinerie, zaprezentowało wizję modelowej rafinerii 2050 jako hubu energetycznego, wykorzystującego odnawialne źródła energii. Pierwszym etapem rozwoju byłoby w tym ujęciu osiągnięcie doskonałości operacyjnej. W drugiej fazie firma wprowadzałaby do produkcji coraz więcej niskoemisyjnych biokomponentów, a w fazie trzeciej stałaby się hubem energetycznym przerabiającym biosurowce i odpady oraz wychwytującym CO2, tworząc gospodarkę o obiegu zamkniętym, neutralną dla środowiska.
Grupa LOTOS konsekwentnie podąża w tym kierunku, realizując duże projekty rozwojowe. W ramach pierwszej fazy były to kamienie milowe na drodze do doskonałości operacyjnej rafinerii – Program 10+ oraz Projekt EFRA.
W 2020 roku Spółka kontynuowała prace analityczne i przygotowawcze w ramach projektów wskazanych w Strategii na lata 2017–2022 jako te, które mogłyby umacniać pozycję konkurencyjną firmy na rynku:
o projekt HBO – blok olejowy do produkcji olejów bazowych II i III Grupy
Najbardziej zaawansowany analitycznie jest Projekt HBO (Hydrokrakingowy Blok Olejowy). Ten kierunek rozwoju technologicznego rafinerii to pomysł na dywersyfikację w kierunku nowych, niepaliwowych produktów oraz efektywnego zagospodarowania pozostałości z instalacji hydrokrakingu MHC, czyli hydrowosku. Projekt umożliwi rozpoczęcie produkcji i sprzedaży wysokomarżowych olejów bazowych II i III grupy.
o projekt elektrociepłowni z turbiną gazowo-parową
Projekt budowy elektrociepłowni wpisuje się w transformację energetyczną źródeł energii na potrzeby rozbudowującej swój potencjał rafinerii i w celach komercyjnego obrotu. Na podstawie listu intencyjnego podpisanego pomiędzy Grupą LOTOS, PKN Orlen i Energą, z dnia 2 listopada 2020 roku, spółki analizują możliwość wspólnej budowy elektrowni gazowo-parowej CCGT w Gdańsku ze wskazanym terminem realizacji do lipca 2026 roku. Możliwość wykorzystania elektrociepłowni na potrzeby własne, wykorzystanie doświadczeń partnerów, a także inwestycja w bezpieczeństwo energetyczne zakładu to elementy mające wpływ na poddanie dalszym analizom realizacji inwestycji. Podpisany list intencyjny wiąże Strony do czasu zawarcia stosownych umów, nie później jednak niż do 31 grudnia 2021 roku.
Równolegle, w ramach Strategii na lata 2017 – 2022 Grupa LOTOS rozwija projekty związane m.in. z paliwami alternatywnymi, które wpisują się w drugą fazę transformacji rafinerii wg modelu CONCAWE. Celem tych działań jest dywersyfikacja działalności i budowa przewag konkurencyjnych w nowych segmentach rynku energii, w odniesieniu do oczekiwań, że w perspektywie kilkunastu lat tradycyjne paliwa węglowodorowe będą stopniowo tracić na znaczeniu w Europie. W raportowanym okresie rafineria Grupy LOTOS S.A. po raz pierwszy w swojej historii wytworzyła biokomponenty: biopropan, czyli biokomponent LPG oraz biowęglowodory ciekłe, czyli biokomponenty oleju napędowego. To pierwszy krok w stronę ekologicznej rafinerii produkującej paliwa z biosurowców.
Grupa LOTOS prowadzi projekty badawczo-rozwojowe dotyczące przyjaznych środowisku paliw przyszłości, tj. energii elektrycznej i paliw gazowych: CNG, czyli sprężony gaz ziemny oraz LNG, czyli skroplony gaz ziemny oraz przede wszystkim wodoru, który może być używany w transporcie, a także w produkcji rafineryjnej i do magazynowania energii.
W 2020 roku spółka podpisała umowę z firmą Remontowa LNG Systems na budowę pilotażowej stacji dokującej LNG na stacji paliw LOTOS w Gdańsku, która posłuży do tankowania pojazdów na LNG oraz CNG.
Grupa LOTOS zakończyła także studium wykonalności budowy terminala LNG małej skali w Gdańsku. Inwestycja umożliwi wykorzystanie LNG jako paliwa w transporcie morskim i lądowym, a tym samym umocni pozycję koncernu jako lidera w dziedzinie paliw alternatywnych. W 2020 roku Grupa LOTOS S.A. i PGNiG S.A. wspólnie przeprowadziły
pierwsze bunkrowanie statku skroplonym gazem ziemnym LNG w jednym z portów podległych Urzędowi Morskiemu w Szczecinie. Szczecin jest kolejnym miastem, po Gdyni i Gdańsku, gdzie takie operacje miały miejsce.
Firmy kontynuowały współpracę w tym obszarze by wzmocnić konkurencyjność polskich portów i spopularyzować ekologiczne paliwo LNG na Bałtyku.
Rafineria Grupy LOTOS jest w czołówce producentów wodoru w kraju. Wytwarza go ok. 16,5 t/h. Instalacja WOW zwiększa zdolności produkcyjne o dodatkową 1 t/h.
Odpowiedzią Spółki na zmieniające się otoczenie biznesowe i trendy rynkowe jest projekt budowy wielkoskalowej instalacji do produkcji wodoru.
o projekt Green H2 – wielkoskalowa instalacja do produkcji zielonego wodoru
Pierwszym krokiem w ramach programu Green H2 jest pilotaż, tj. budowa instalacji elektrolizy w mniejszej skali, rozbudowanej o funkcjonalności takie jak magazyn wodoru i ogniwa paliwowe. Tak zaprojektowana instalacja będzie docelową konfiguracją dla projektu w dużej skali, obliczonego nie tylko na produkcję wodoru dla rafinerii, ale też na udział w rynku mocy, świadczenie usług na rynku bilansującym, a w przyszłości także świadczenie usług na rzecz operatorów farm wiatrowych na Bałtyku. Rafineria Grupy LOTOS jest zlokalizowana w wyjątkowo sprzyjających warunkach dla współpracy z planowanymi farmami wiatrowymi na morzu. Struktura geologiczna lokalizacji pozwala magazynować wodór w kawernach solnych, by następnie wykorzystywać go do produkcji energii w okresach zwiększonego zapotrzebowania. Partnerem projektu są Polskie Sieci Elektroenergetyczne, operator krajowego systemu przesyłowego.
Spółka zamierza pobierać prąd za pośrednictwem sieci przesyłowej, w drodze elektrolizy wyodrębniać wodór i magazynować go. W okresach większego zapotrzebowania na energię w sieci, np. w przypadku wystąpienia niedoborów (jakie stają się normą na zachodnich rynkach z silną ekspozycją na OZE), Spółka będzie elastycznie korzystać ze zmagazynowanego wodoru i wytwarzać prąd.
W procesie elektrolizy Spółka planuje wykorzystywać odnawialne źródła energii w celu produkowania ekologicznej odmiany wodoru (tzw. zielonej), co pozwoli ograniczyć emisję CO2 i zrealizować Narodowy Cel Wskaźnikowy w produkcji paliw silnikowych.
Spółka wybrała doradców strategicznych i technicznych oraz zakończyła wstępne analizy projektu inwestycyjnego Green H2, w ramach którego planuje zbudować wielkoskalową instalację do produkcji zielonego wodoru.
Złożyła też wniosek do unijnego Innovation Fund o dofinansowanie. Decyzje w sprawie szczegółów programu mają zapaść w 2021 roku.
○ projekt Pure H2
Do zasilania ogniw wodorowych napędzających silniki elektryczne potrzebny jest wodór o bardzo wysokiej czystości (99,999 proc.). Dlatego Grupa LOTOS realizuje projekt Pure H2, w ramach którego powstaje instalacja do oczyszczania i dystrybucji wodoru i 2 punkty tankowania tego paliwa.
LOTOS zamierza wytwarzać aż ok. 160 kg czystego wodoru na godzinę. Wartość inwestycji to ok. 40 mln zł, w tym 20 procent będzie pochodzić ze środków unijnych w ramach programu „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility, CEF).
Grupa LOTOS uczestniczy także w Pakiecie na Rzecz Czystego Transportu i w pracach Ministerstwa Klimatu nad narodową strategią wodorową, poszukując również możliwości zastosowania wodoru − w pierwszej kolejności w transporcie miejskim. Spółka podpisała listy intencyjne o współpracy w zakresie dostaw wodoru i infrastruktury do jego tankowania z Rzeszowem, Gdynią, Tczewem i Wejherowem, a także list intencyjny z Toyota Motor Poland i Autosanem, producentem autobusów, który pracuje nad stworzeniem pojazdu zasilanego wodorem i zamierza testować do jego napędu gaz z Grupy LOTOS.
Obszar detaliczny
Na koniec 2020 roku w sieci stacji paliw LOTOS funkcjonowało 513 jednostek, w tym 318 obiektów było stacjami własnymi (CODO), a 195 punktów działało w formule franczyzowej (DOFO). W ramach sieci działało 23 Miejsc Obsługi Podróżnych, tj. stacji przyautostradowych z bogatą ofertą poza paliwową.
Grupa LOTOS S.A. jako jeden z liderów rozwoju elektromobilności w Polsce, uruchomiła pilotażową sieć 12 stacji ładowania samochodów elektrycznych na trasie Gdańsk–Warszawa, wzdłuż autostrad A1 i A2. Zgodnie z przyjętą strategią Spółka, zamierza kontynuować rozwój sieci LOTOS Niebieski Szlak, zwiększając liczbę stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Kolejne stacje ładowania będą powstawać wzdłuż głównych tras, tak aby kontynuować ideę umożliwienia kierowcom pojazdów elektrycznych podróżowanie między miastami.
W 2021 roku Spółka planuje również otworzyć pierwsze stacje do tankowania LNG i CNG.
Grupa LOTOS S.A. poprzez kampanię „Każdy czeka na swoje NAJ” wspomagała walkę z pandemią COVID-19.
Od 1. maja kierowcy tankujący na stacjach sieci LOTOS mogli przekazać swoje punkty z programu Navigator na badania związane z leczeniem COVID-19. W przypadku dojścia do skutku procesu połączenia Grupy LOTOS S.A. z PKN Orlen S.A., nastąpi realizacja środków zaradczych opisanych w raporcie bieżącym 21/2020 z dnia 14 lipca 2020 roku –
Pozytywna warunkowa decyzja Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez PKN ORLEN S.A. kontroli nad Grupą LOTOS S.A.
W portfelu projektowym, w zależności od czynników rynkowych, znaleźć się może również, m.in.: budowa kompleksu benzyn motorowych, budowa kompleksu olefinowego wraz z produkcją ETBE, budowa morskiego terminala przeładunkowego produktów ropopochodnych na Martwej Wiśle czy też inwestycja w instalację olejów przepracowanych.