A2.4 Ewaluacja projektów AQB

W klasach projektowych 92% uczniów otrzy-mało świadectwa ukończenia szkoły śred-niej, a w grupie klas kontrolnych uzyskała je nieznacznie większa liczba uczniów (96%).

Ostateczne wyniki były uderzająco podobne, co jest interesujące, biorąc pod uwagę wy-bitnie standaryzowany charakter egzaminów do szkół średnich w Dolnej Saksonii i wybór uczniów ze słabymi stopniami do klas towych. Większość uczniów w klasach projek-towych zdołała poprawić oceny, co oznacza, że praktyki zwiększyły ich motywację.

Na początku roku (wrzesień/październik), w którym prowadzono kształcenie zawodowe, 47% uczniów uczęszczających na zajęcia pro-jektowe (38% w klasach kontrolnych) rozpo-częło praktyki. W rok po zakończeniu projektu 79% uczniów klas projektowych planujących rozpocząć praktyki odniosło w tym zakresie sukces, w porównaniu do 55% odpowiada-jących im uczniów w klasach kontrolnych.

Specjaliści ds. praktyk, z którymi przepro-wadzono wywiady, jako przyczynę sukce-su uczniów klas projektowych podawali ich udział w programie praktyk. Na pracodawcach większe wrażenie zrobiły aplikacje i rozmowy o pracę uczniów z klas projektowych niż tych z klas kontrolnych. Ponadto uczniowie z klas projektowych rozpoczęli proces aplikacyjny wcześniej niż uczniowie z klas kontrolnych.

Wszyscy partnerzy projektu uznali projekt za sukces. Eksperci SOFI poczynili jedynie drobne uwagi na temat usprawnień projektu:

Ewaluacja projektu pokazała, że nadal istnieje potrzeba usprawnienia procesu selekcji. Tylko 57% uczniów wybranych do klas projektowych narażonych było na ryzyko przerwania nauki.

Koszty projektu są wysokie (około 2250 EUR za osobę rocznie). Analiza kosztów i korzy-ści pokazała, że koszty finansowe projektu nie były kompensowane przez ogranicze-nie liczby przeogranicze-niesień czy usług w ciągu dwóch lat.

Mimo to, współpraca między nadzorujący-mi projekt regionalnynadzorujący-mi dyrekcjanadzorujący-mi agencji BA zdawała się funkcjonować prawidłowo.

Odbywały się częste spotkania z osobami odpowiedzialnymi za koordynację projek-tu w Ministerstwie Edukacji Dolnej Saksonii i BNW, gdzie omawiano trudności i problemy.

Ministerstwo odpowiadało za nadzorowanie nauczycieli, a agencja BA wdrożyła standa-ryzowane narzędzie współpracy wspierające instruktorów i specjalistów ds. praktyk. Uczest-ników projektu przypisano do wyspecjalizo-wanych ekspertów ds. praktyk. Toczyły się również rozmowy między instruktorami, na-uczycielami i specjalistami ds. praktyk na pół roku przed zakończeniem roku szkolnego i na dwa/trzy miesiące przed nim.

Podstawowe problemy, jakie pojawiły się mię-dzy wykonawcami projektu dotyczą ewa-luacji projektu. Ministerstwo stanęło wobec konieczności zmuszenia nauczycieli by ci przekazali potrzebne informacje ekspertom SOFI, ponieważ nauczyciele obawiali się, że mogą one zostać wykorzystane do oceny jakości ich zajęć i wielu z nich się temu zde-cydowanie sprzeciwiało.

W następstwie realizacji projektu federalne Mi-nisterstwo Edukacji zapoczątkowało inicjatywę na rzecz usprawnienia orientacji uczniów w za-kresie praktyk. Ministerstwo oficjalnie ogłosiło, iż jest zadowolone ze standardów organiza-cyjnych i naukowych przyjętych podczas re-alizacji i ewaluacji projektu. Agencja BA podpi-sała umowę z rządem niemieckim w sprawie zarządzania przedsięwzięciem obejmującym działania na rzecz 30 tys. nastolatków, w przy-padku których istnieje ryzyko przerwania na-uki. Projekt jest przeznaczony dla tysiąca szkół i w ramach procedury przetargowej ma zostać zatrudnionych 1200 instruktorów.

A2.5 Wnioski

Podejście partnerskie jest postrzegane jako kluczowy element realizacji celów krajowych

określonych w strategii Europa 2020 – jednym z nich jest ograniczenie zjawiska wcześniejsze-go kończenia nauki do poziomu poniżej 10%.

Cel ten może zostać osiągnięty tylko poprzez zwiększenie liczby uczniów przystępujących do kursów kształcenia zawodowego obejmu-jących szkolenia praktyczne. Niniejsze studium przypadku stanowi dobry przykład tego, w jaki sposób współpraca między PSZ, rządem i part-nerem z sektora prywatnego może pomóc uczniom, w przypadku których istnieje ryzyko przerwania nauki, uzyskać świadectwo ukoń-czenia szkoły średniej, stanowiące element niezbędny do podjęcia praktyk zawodowych.

Partnerstwo tego rodzaju jest konieczne, gdyż odpowiedzialność za system szkolnictwa leży w kompetencji państwa, kierowanie na prakty-ki zawodowe należy do zadań PSZ, natomiast usługi mające zwiększyć sukces uczniów ubie-gających się o praktyki zawodowe, zdecydowa-nie powinny być świadczone przez partnerów z sektora prywatnego.

Projekt pokazał, że skuteczną orientację uczniów w zakresie praktyk zawodowych najlepiej można zapewnić poprzez włącze-nie zdobycia doświadczenia zawodowego do szkolnego programu nauczania. Partner projektu – BNW zademonstrował, że korzy-stanie w szkołach z usług partnerów z sektora prywatnego bywa bardzo skuteczne z punktu widzenia zwiększenia powodzenia uczniów przy ubieganiu się o praktyki zawodowe. PSZ przekonały się, że dobrym rozwiązaniem jest zapewnianie świadczeń możliwie jak najwcze-śniej. Z punktu widzenia federalnego Mini-sterstwa, strategia polegająca na otwarciu się szkół na współpracę z partnerami sektora prywatnego i PSZ zdaje się być bardzo sku-teczna. Po uczestnictwie w projekcie, ucznio-wie w przypadku których uważano, że

nara-1

Rola jaką agencja BA odegrała jako koordyna-tor inicjatywy pokazuje, że zyskała ona pozy-cję kluczowego gracza w orientacji uczniów w zakresie praktyk i taki obrót rzeczy zgodny jest z ogólnie obserwowanymi tendencja-mi. Z drugiej jednak strony, agencja BA nie obsługuje już tylko osób bezrobotnych, lecz również osoby w przypadku, których istnieje ryzyko dłuższego okresu bezrobocia. Rów-nocześnie coraz częściej agencja organizuje przetargi dla podmiotów prywatnych na re-alizację określonych zadań. Drugą tendencją, jaką można zaobserwować we wspomnianej współpracy, jest ocena usług świadczonych przez BA i jej partnerów. Prawie każdej no-wej inicjatywie podjętej przez rząd federalny towarzyszy aktualnie proces ewaluacji, na podstawie której podejmowane są decyzje w zakresie przedłużenia świadczenia danych usług czy przyznania im ponownie dofinanso-wania. Projekty AQB stanowią dobry przykład ilustrujący, w jaki sposób wyniki ewaluacji sto-sowane są do przedłużenia realizacji inicjatyw rządowych i ich usprawnienia.

W niedalekiej przyszłości brak wykwalifiko-wanych pracowników w Niemczech może doprowadzić do zwiększenia liczby inicjatyw mających na celu poprawę kształcenia nasto-latków i młodzieży. Lwia część usług mających na celu zapewnienie dalszego kształcenia osób bezrobotnych jest już organizowana przez agencję BA i prowadzone są przetar-gi dla prywatnych firm szkoleniowych. Jest prawdopodobne, że rząd powierzy to zadanie agencji BA, która może wykorzystać swoje doświadczenia wyniesione z projektów AQB, dzięki którym poszerzy swoje kompeten-cje, pomagając najmłodszym w przejściu ze szkoły do praktyk zawodowych i zdobywaniu umiejętności wymaganych na rynku.

żeni są na przerwanie nauki mają takie samo prawdopodobieństwo ukończenia szkoły, jak uczniowie na takie ryzyko nie narażeni.

PSZ w Niemczech od dawna współpracują z partnerami z sektora prywatnego, organi-zują przetargi na usługi i dokonują oceny re-zultatów. Współpraca między rządem kraju związkowego a PSZ w odniesieniu do systemu szkolnictwa jest jednak nowością. Zastrzeżenie budzą tutaj głównie słabe ramy prawne nakła-dające znaczne ograniczenia na współpracę między PSZ a agencjami i krajami związko-wymi. Do zadań agencji BA, zgodnie z ustawą reformującą system federalny, nie powinny na-leżeć usługi edukacyjne, leżące w gestii i kom-petencji państw. Ta część ustawy jest obecnie postrzegana jako wielki błąd i prawdopodob-nie zostaprawdopodob-nie ona zprawdopodob-niesiona w najbliższej przy-szłości. Na razie jednak współpraca pomiędzy agencją BA i krajami mająca na celu poprawę funkcjonowania systemu szkolnictwa jest z ko-nieczności ograniczona do orientacji uczniów w zakresie praktyk zawodowych.

Projekty na poziomie państwowym mające na celu ograniczenie liczby osób przerywających naukę i usprawnienie orientacji w zakresie praktyk zawodowych zakończono w 2010 roku, ale sukces, jaki projekty te odniosły spo-wodował, że federalne Ministerstwo Edukacji i Nauki uruchomiło krajowe inicjatywy o po-dobnych założeniach. W związku z podpisa-niem umowy administracyjnej, agencji BA po-wierzono koordynację inicjatywy i zawiązanie stałej współpracy o podobnym charakterze co w przypadku projektów AQB. Jednak w chwili obecnej nie ma jasności co do ram prawnych i sposobu realizacji inicjatywy.