Ilość wytworzonych odpadów

Otwór poszukiwawczy „1”, był realizowany przy użyciu tylko płuczki wiertniczej na bazie wody. Płuczka bentonitowa służąca do przewiercenia interwału 0 – 500 m, została oddana do utylizacji w całości, natomiast płuczka wiertnicza na bazie wody UltraDril, po przewierceniu kolejnych sekcji otworu, przetransportowana była na inną lokalizację prac wiertniczych. Podczas realizacji otworu poszukiwawczego „1” wytworzono łącznie 1850,2 Mg odpadów wydobywczych, z czego 1274,94 Mg, stanowiło fazę stałą – zwierciny, a 575,08 Mg fazę ciekłą – zużytą płuczkę wiertniczą. Zestawienie odpadów wytworzonych podczas prac wiertniczych otworu poszukiwawczego „1” przedstawiono w tabeli 4.34.

Tab. 4.34. Rodzaje i ilość odpadów wytworzonych na terenie wiertni podczas prac wiertniczych [86].

Nazwa odpadu Kod odpadu Ilość wytworzonych odpadów [ Mg]

Płuczki wiertnicze zawierające chlorki i odpady

inne niż wymienione w 01 05 05 i 01 05 06 ^{010508 1850,2}

Stałe 1274,94 Ciekłe 575,08

Zużyte płuczki wiertnicze i zwierciny zaklasyfikowano jako odpad o kodzie 010508 - płuczki wiertnicze zawierające chlorki i odpady inne niż wymienione w 01 05 05 i 01 05 06 poddano unieszkodliwianiu w procesie „D9”, czyli poprzez obróbkę fizyczno-chemiczną.

W trakcie realizacji otworu poszukiwawczego „2”, użyta została płuczka wiertnicza na bazie wody oraz płuczki na bazie oleju mineralnego [86]. Do przewiercenia interwału 0-700 m używana była płuczka bentonitowa, a dla interwału 700-1950 m płuczka UltraDril. Płuczka bentonitowa została oddana w całości do utylizacji, natomiast płuczka UltraDril została oczyszczona i długości końcowej tj. 6479 m używana była płuczka wiertnicza na bazie oleju mineralnego Versaclean. Podczas realizacji otworu poszukiwawczego „2” przy użyciu płuczki wiertniczej na bazie wody wytworzono łącznie 1194,19 Mg

odpadów wydobywczych, z czego 691,85 Mg fazy stałej i 512,34 Mg fazy ciekłej. W przypadku użycia płuczki olejowej, łączna ilość wytworzonych odpadów wyniosła 364,0 Mg i była to tylko faza stała – zwierciny. Dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranego napowierzchniowego systemu oczyszczania zwiercin, płuczka wiertnicza na bazie oleju mineralnego odzyskiwana była na poziomie 98 %, dzięki czemu ilość wytworzonych odpadów wiertniczych była znacznie mniejsza, niż w przypadku stosowania płuczki na bazie wody. W tabeli 4.35 przedstawiono ilości odpadów wiertniczych wytworzonych podczas realizacji otworu poszukiwawczego „2”.

Tab. 4.35. Rodzaje i ilość odpadów wydobywczych, wytworzonych w trakcie prac wiertniczych [86].

Nazwa odpadu Kod odpadu Ilość wytworzonych odpadów [ Mg]

Płuczki i odpady wiertnicze zawierające ropę

naftową ^{01 05 05* 364,00}

Płuczki wiertnicze zawierające chlorki i odpady

inne niż wymienione w 01 05 05 i 01 05 06 ^{01 05 08 1194,19 Stałe}

681,85 Ciekłe 512,34

Płuczki i zwierciny oznaczone kodem 010508 zostały poddane unieszkodliwianiu w procesie obróbki fizyczno-chemicznej „D9”, natomiast zwierciny powstałe podczas używania płuczki olejowej, traktowane były jako odpad niebezpieczny o kodzie 01 05 05* i unieszkodliwione zostały w procesie „D10” - przekształcanie termiczne na lądzie.

Podczas zabiegów hydraulicznego szczelinowania i testów złożowych dla otworu poszukiwawczego „1” wytworzony został odpad wydobywczy, jakim był płyn pozabiegowy w ilości 2831,93 Mg. Odpad oznaczony kodem 01 05 99 – inne niewymienione odpady, unieszkodliwiony został w procesie obróbki fizyczno-chemicznej „D9”. Kodem 01 05 08 została oznaczona solanka, która znajdowała się w otworze. Odpad został unieszkodliwiony w tym samym procesie, co płyn pozabiegowy. W tabeli 4.36 zestawiono rodzaje i ilości odpadów wydobywczych wytworzonych w trakcie zabiegów hydraulicznego szczelinowania i testów złożowych.

Tab. 4.36. Rodzaje i ilość odpadów wytworzonych na terenie wiertni podczas zabiegów hydraulicznego szczelinowania i testów złożowych [86].

Nazwa odpadu Kod odpadu Ilość wytworzonych odpadów [ Mg]

Płuczki wiertnicze zawierające chlorki i odpady

inne niż wymienione w 010505 i 010506 ^{01 05 08 153,42}

Dla potrzeby przeprowadzenia analizy ryzyka środowiskowego podczas prac poszukiwawczych obliczono ilość wytwarzanych odpadów w zależności od stosowanej płuczki wiertniczej. W obliczeniach przyjęto, że każdy otwór poszukiwaczy będzie miał długość 6000 m oraz że do jego wiercenia będzie stosowana płuczka na bazie wody lub też płuczka na bazie wody oraz na bazie oleju mineralnego. Założono, więc że ilość odpadów wytworzonych podczas wiercenia otworu poszukiwawczego przy zastosowaniu płuczki na bazie wody wyniesie 3000 Mg, natomiast przy zastosowaniu kombinacji płuczek wiertniczych 1350 Mg. W obliczeniach uwzględniono, że do odwiercenia kolumny wstępnej i prowadnikowej stosowana jest płuczka wiertnicza na bazie wody a ilość wytworzonych odpadów dla jednego otworu poszukiwawczego wyniesie 750 Mg, natomiast podczas wiercenia kolumny technicznej i eksploatacyjnej stosowana będzie płuczka na bazie oleju mineralnego. Ilość wytworzonych odpadów wiertniczych wyniesie w takim przypadku 600 Mg. W tabeli 4.37 przedstawione zostały ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych w trakcie wiercenia otworu poszukiwawczego w zależności od zastosowanej płuczki wiertniczej.

Tab. 4.37. Prognozowana ilość wytwarzanych odpadów wydobywczych (wiertniczych) podczas wiercenia otworu poszukiwawczego

Ilość otworów 1 6 72 900 1320 Prognozowana ilość wytworzonych

odpadów w Mg przy użyciu płuczki na bazie wody

3000 18000 216000 2100000 3960000

Prognozowana ilość wytworzonych odpadów w Mg przy użyciu płuczki na bazie wody oraz płuczki

na bazie oleju mineralnego

1350 8100 97200 945000 1782000

Dla analizy ryzyka środowiskowego założono, że ilość wytwarzanych odpadów wydobywczych powstałych na skutek hydraulicznego szczelinowania formacji łupkowej, dla pojedynczego etapu szczelinowania wyniesie średnio 500 m3

. W przypadku gdyby dla jednego otworu poszukiwawczego wykonano 20 zabiegów hydraulicznego szczelinowania, ilość wytworzonych odpadów wyniosłaby 10000 m3 natomiast dla 6 otworów znajdujących się na jednej lokalizacji 60000 m3. Ważne jest więc, aby płyn pozabiegowy był odzyskiwany i ponownie wykorzystywany do zabiegów hydraulicznego szczelinowania, w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów oraz zmniejszenia poboru wód podziemnych.

4.4.3. Środki ograniczające ryzyko środowiskowe

Zgodnie z Ustawą o odpadach wydobywczych, aby ograniczyć negatywny wpływ gospodarki odpadami wydobywczymi należy wdrożyć [154,155]:

x działania mające na celu zapobieganie powstawaniu i ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

x działania mające na celu odzysk odpadów wydobywczych, jeżeli jest on technologicznie i ekonomicznie uzasadniony oraz zgodny z przepisami o ochronie środowiska,

Należy dążyć do tego, aby płuczka wiertnicza oraz płyn pozabiegowy były oczyszczane i ponownie wykorzystane w procesie poszukiwania gazu ziemnego ze złóż niekonwencjonalnych.

Ważnym elementem jest również odpowiednie magazynowanie odpadów na terenie wiertni. Odpady powinny być magazynowane w sposób selektywny, w odpowiednio do tego celu przystosowanych pojemnikach [174]. Pojemniki takie powinny być oznaczone kodem składowanego w nich odpadu [154]. Płyn pozabiegowy powinien być magazynowany na terenie wiertni w szczelnych, zamkniętych dwupłaszczowych zbiornikach.

Dodatkowo powinien zostać opracowany i wdrożony program działania w przypadku wycieku i rozlewu odpadów na terenie wiertni, oraz dostarczone odpowiednie środki do usuwania i zatrzymywania wycieków i rozlewów.